Trudny związek demokracji i wolnego rynku w warunkach deglobalizacji. Perspektywa katolickiej nauki społecznej

W artykule podejmuje się pytanie, czy teza o związku demokracji i wolnego rynku obowiązuje także w warunkach deglobalizacji. Dotychczas koniunkcję autorytarnych reżimów politycznych z liberalnym systemem gospodarczym traktowano jako wyjątki od reguły. Osłabiony dziś związek demokracji i wolnego rynku prezentujemy z „perspektywy katolickiej nauki społecznej”. W punkcie wyjścia pokazujemy, na czym opiera się przekonanie o współzależności wolnego rynku i demokracji oraz narastanie kryzysu „demokratycznego kapitalizmu”. Następnie omawiamy te związane z globalizacją przemiany gospodarcze, które w konsekwencji osłabiają demokrację. Rezultatem społecznego niezadowolenia ze skutków globalizacji są próby jej zahamowania. Pojawia się jednak pytanie, czy w ogóle jest to możliwe. Dopiero po uchyleniu tej wątpliwości następuje charakterystyka symptomów deglobalizacji. Jeśli gospodarczą globalizację cechuje maksimum rynkowej wolności, to z deglobalizacją wiążemy jej ograniczenie. Rozważania zamyka próba ustalenia, czy to osłabienie rynkowej wolności przekłada się na kondycję demokracji.

The aim of the paper is to address the question of the relationship between democracy and free market in the framework of deglobalization. So far, the relationship between the authoritarian regimes and liberal economy system has been regarded as the exception to the rule. The weakening now relationship between democracy and free market is presented in this paper from the perspective of the Catholic Church Social Doctrine. At the beginning, the basis of the relationship between free market and democracy and the crisis of the “democratic capitalism” are depicted. The economic changes connected with globalization that undermine the democracy are also discussed. The social discontent caused by globalization results in the attempts to hinder this process. There is a question, though, whether it is possible to do it. Then, the characteristics of deglobalization symptoms is given. If economic globalization is characterized by the maximum of market freedom so deglobalizaton can be connected with its constraint. At the end, it is considered whether the weakening of free market has an impact on the condition of political democracy.