Temat: laki - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Łąki użytkowane ekstensywnie jako element różnorodności biologicznej krajobrazu rolniczego
Meadows used extensively as an element of biodiversity of agricultural landscape
Autorzy:: Ługowska, Maria
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/337950.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: dolina rzeczna
łąki
różnorodność biologiczna
biodiversity
meadows
river valley
Opis:: Badania prowadzono w latach 2012–2015 w dolinie rzeki Por na łąkach ekstensywnie użytkowanych. W badanych płatach roślinnych zarejestrowano 255 gatunków roślin naczyniowych, wśród których dominowały apofity nad antropofitami. Wśród form życiowych dominowały hemikryptofity nad pozostałymi grupami, co było odzwierciedleniem w przewadze gatunków wieloletnich nad krótkotrwałymi. W badanych fitocenozach odnotowano 10 gatunków o różnej kategorii zagrożenia i objętych ochroną. Były to: Bromus arvensis, Asperugo procumbens, Mentha pulegium, Elymus hispidus, Dactylorhiza majalis, Epipactis helleborine, Epipactis palustris, Centhaurium erythraea, Lathyrus palustris, Lilium mortagon. Występowanie tych gatunków w płatach roślinnych dodatkowo wpłynęło na wartość przyrodniczą badanych łąk. Najsilniej korelowały ze sobą liczba gatunków w badanych płatach i wskaźnik różnorodności.
The research was carried out between 2012 and 2015 in the Por River Valley in meadows used extensively. In the patches of vegetation that were examined during the studies 255 vascular plant species were identified, and most of them were apophytes or anthropophytes. Among forms of life, hemikryptophytes dominated over other groups, which was reflected in the prevalence of perennial species over biennial and annual ones. In the plant communities there were 10 species endangered to a varying degree and protected ones. Those were: Bromus arvensis, Asperugo procumbens, Mentha pulegium, Elymus hispidus, Dactylorhiza majalis, Epipactis helleborine, Epipactis palustris, Centhaurium erythraea, Lathyrus palustris, and Lilium mortagon. The presence of the above species in the vegetation patches additionally affected natural value of the meadows. The strongest correlation, with moderately statistical significance, was that between the number of species in a patch and the diversity index.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2019, 19, 2; 69-78
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Występowanie roślin motylkowatych na trwałych użytkach zielonych Pojezierza Olsztyńskiego
The presence of legumes on natural grasslands of Olsztyn Lakeland
Autorzy:: Grzogorczyk, S.
Grabowski, K.
Alberski, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339088.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: łąki i pastwiska
rośliny motylkowate
siedlisko
habitat
legumes
meadows and pastures
Opis:: W latach 1998-2000 na Pojezierzu Olsztyńskim przeanalizowano 120 płatów roślinnych zlokalizowanych na glebach mineralnych. Z roślin motylkowatych w runi łąkowo-pastwiskowej najczęściej występowały: Vicia cracca L., Trifolium repens L., Trifolium pratense L., Lathyrus pratensis L., Lotus uliginosus Schk. i Lotus corniculatus L. Bardzo rzadko natomiast spotykano: Vicia angustifolia L., Vicia tetrasperma (L.) Schreb., Medicago falcata L., Trifolium aureum Pollich i Trifolium medium L. Zbiorowiska te występowały na glebach mineralnych o stosunkowo niskim pH, małej zasobności w potas i fosfor oraz dużej w magnez. Na glebach organicznych przeanalizowano 49 płatów roślinnych. Z roślin motylkowatych w zbiorowiskach występowały najczęściej: Lotus uliginosus Schk., Lathyrus pratensis L., Vicia cracca L., Trifolium repens L. i Trifolium pratense L. Gleby organiczne charakteryzowały się lekko kwaśnym odczynem, dużą zasobnością w P, bardzo małą w K oraz średnią w Mg, Cu, Zn, Mn i Fe.
One hundred and twenty natural meadow communities on mineral soils were analysed between 1998 and 2000 in Olsztyn Lakeland. Most frequent in plant communities were the legumes Vicia cracca L., Trifolium repens L., Trifolium pratense L.,Lathyrus pratensis L., Lotus uliginosus Schk. and Lotus corniculatus L. These communities were found on mineral soils of low pH, low phosphorus and potassium contents and high content of magnesium. 49 natural meadow communities were analysed on organic soils. Most frequent in plant communities were the legumes: Lotus uliginosus Schk., Lathyrus pratensis L., Vicia cracca L., Trifolium repens L. and Trifolium pratense L. Organic soils were slightly acidic, rich in phosphorus but showed moderate contents of manganese, copper, zinc, manganese and iron and very low content of potassium.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, 4, 1; 229-240
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Materiał karpologiczny jako źródło informacji o skutkach odwodnienia i użytkowania torfowisk
Seeds and fruits as a source of information about consequences of drainage and utilisation of peatlands
Autorzy:: Kołodziejczyk, Katarzyna
Tomaszewska, Klara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338820.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: łąki bagienne
makroszczątki roślinne
stratygrafia
marsh meadows
plant macro-remains
stratigraphy
Opis:: Celem opracowania było sprawdzenie, czy na podstawie nasion i owoców można wykazać zmiany związane z zaburzeniami hydrologicznymi, spowodowanymi odwodnieniem i użytkowaniem łąkowych torfowisk. Badaniom poddano dwa płytkie profile torfowe, pochodzące z łąk bagiennych okolic Milicza. Wstępne analizy wykazały, że w warstwie stropowej profili dominują nasiona i owoce gatunków tzw. nietorfotwórczych, m.in. z klasy Molinio-Arrhenatheretea. Materiał karpologicny odnaleziony w niższych poziomach należy natomiast do przedstawicieli klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae oraz Phragmitetea. Ponadto stwierdzono, że głębokość występowania nasion i owoców roślin łąkowych jest zbieżna z poziomami, w których występuje duża zawartość popiołu, czyli z warstwą murszu.
The aim of this work was to analyse a possibility of demonstrating hydrological disturbances caused by the drainage and meadow utilisation of peatlands with fruits and seeds. Two shallow profiles from marsh meadows near Milicz were analysed. Preliminary analyses showed that upper horizon was dominated by seeds and fruits of non peat-forming species of the class Molinio-Arrhenatheretea. Fruits and seeds found in lower peat profiles belonged to the species of Scheuchzerio-Caricetea nigrae and Phragmitetea classes. The depth, where the seeds and fruits of meadow plants were found was associated with horizons of high ash content (moorsh horizons).
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 1; 41-49
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: The impact of cattle and sheep grazing on grassland in Velká Fatra National Park
Wpływ wypasu bydła i owiec na ekosystemy trawiaste Parku Narodowego Velká Fatra
Autorzy:: Jendrisakova, S.
Kovacikova, Z.
Vargova, V.
Michalec, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/293177.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: bydło
łąki alpejskie
owce
skład botaniczny
wypas
grazing
alpine grassland
cattle
sheep
botanical composition
Opis:: The Vel'ká Fatra National Park (declared on 1 April 2002) is extending on an area of 40,371 ha and was established to protect well-preserved ecosystems. The Vel'ká Fatra (Greater Fatra) with the highest peak Ostredok (1592 m altitude) is a typical mountain territory and ranks among the highest mountain ranges in Slovakia. Grassland areas above the forest line ("hole" in Slovak) and highland relief are typical for Vel'ká Fatra where forests cover is 85% of the area. Large areas of grassland located on gently modelled ridges resulted from deforestation many centuries ago. The alpine meadows which are rich in rare plant communities cover the area of 2000 ha. In the past, these grasslands were used by cutting and grazing. Nowadays, the meadows are not mowed at all. The reasons are low numbers of ruminants in nearby farms, high cost and poor access roads that are eroded very much. Grazing with young cattle has been banned and consequently tall grasses expanded, swards thinned as well as avalanche risk increased. Currently, it is allowed to graze young cattle again, but farmers do not exploit this option very much. About 200 heifers and 2,500 sheep graze there, but only at the lowest areas of the mountains and for short periods of time. The grassland is dominated by Deschampsia caespitosa (L.) P. Beauv. and also by very rapidly expanding Calamagrostis epigejos (L.) Roth, Brachypodium pinnatum (L.) P. Beauv. and Cirsium arvense (L.) Scop. indicating a prolonged period of abandonment.
Park Narodowy Vel'ká Fatra ustanowiony 1 kwietnia 2002 r. dla ochrony dobrze zachowanych ekosystemów zajmuje powierzchnię 40 371 ha. Vel'ká Fatra (Większa Fatra) z najwyższym szczytem Ostredok (1592 m n.p.m.) jest typowym obszarem górskim i zalicza się do najwyższych grzbietów górskich Słowacji. Charakterystyczne dla parku są ekosystemy trawiaste położone powyżej linii lasów ("hole" w języku słowackim), porastających 85% obszaru i wysokogórskie ukształtowanie terenu. Rozległe obszary trawiaste, usytuowane na łagodnie uformowanych grzbietach, są wynikiem wylesiania, które miało miejsce wiele wieków temu. Alpejskie łąki, bogate w zespoły rzadkich roślin, pokrywają powierzchnię 2000 ha. W przeszłości były wykorzystywane jako użytki zielone. Obecnie łąki nie są koszone. Powodem jest niewielka liczba przeżuwaczy w okolicznych gospodarstwach, wysoki koszt i uciążliwy transport na silnie zerodowanych drogach. Zakazano wypasu młodego bydła. W konsekwencji rozwinęły się zespoły wysokich traw, ruń została przerzedzona i zwiększyło się ryzyko lawinowe. Obecnie zezwala się ponownie na wypas młodego bydła, ale rolnicy nie korzystają powszechnie z tej możliwości. Wypasa się tam jedynie 200 jałówek i 2500 owiec jedynie w najniżej położonych terenach górskich przez krótki okres. Zespoły trawiaste są zdominowane przez Deschampsia caespitosa (L.) P. Beauv. i przez bardzo ekspansywne Calamagrostis epigejos (L.) Roth, Brachypodium pinnatum (L.) P. Beauv. and Cirsium arvense (L.) Scop., co wskazuje na wydłużony okres zaniechania użytkowania.
Źródło:: Journal of Water and Land Development; 2011, 15; 83-90
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:: Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Różnorodność florystyczna zbiorowisk roślinnych na wybranych terenach porolnych Kampinowskiego Parku Narodowego
Floristic diversity of plant communities in selected post-agricultural areas of the Kampinos National Park
Autorzy:: Matysiak, A.
Dembek, W.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338027.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: łąki
sukcesja wtórna
tereny porolne
zalesienia
afforestation
meadows
post-agricultural areas
secondary succession
Opis:: Celem pracy jest ustalenie i porównanie różnorodności florystycznej terenów użytkowanych jako łąki dwukośne, przez 10 lat pozostawionych spontanicznej sukcesji oraz 15 lat temu zalesionych. Przedstawiono rezultaty badań wykonanych w latach 2004 i 2005, w miejscowości Wiersze w Kampinoskim Parku Narodowym. Dotyczyły one zmianw pięciu grupach zbiorowisk roślinnych. Na podstawie porównania średniej liczby roślin poszczególnych grup syntaksonomicznych stwierdzono istotne statystycznie różnice w zbiorowiskach roślinnych z Agrostis canina i ze związku Magnocaricion Koch 1926. Zmiany w zbiorowiskach roślinnych z Molinia caerulea, Festuca rubra i Deschampsia caespitosa opisują wskaźniki różnorodności gatunkowej Shannona, odrębności florystycznej oraz walor florystyczny.
Studies were carried out in 2004 and 2005, in village Wiersze in the Kampinos National Park . The paper shows the results of studies on changes of five groups of plant communities. They occupied a mown meadow, meadow abandoned for 10 years and meadow overgrown by 15 years old oak. There were significant changes in communities with Agrostis canina, Deschampsia caespitosa and in Magnocaricion alliance. The results were checked with Wilcoxon test, based on the comparison of mean number of taxa in syntaxonomic groups. On mown meadow the succession of plant communities was hampered by mowing. Their similarity was higher there than on other meadows. Floristic individuality O f ; floristic value W f and Shannon diversity index were smaller. Secondary succession was noted on abandoned meadow and afforested meadow. The first forest plants which appeared there were trees and shrubs. Their localization depended on habitat conditions. The area occupied by meadows was not flat. Elevations differed by even 80 cm. Communities with Agrostis canina and Magnocaricion alliance grew in depressions. Sites of higher elevation were overgrown by communities with Festuca rubra, Deschampsia caespitosa and Molinia caerulea. Communities with Molinia caerulea grew particularly at the border between wet and fresh habitats on abandoned meadows. Trees and shrubs appeared first at the border between wet and fresh habitats. Generally, floristic individuality O f and floristic value W f decreased in communities of abandoned meadow. Unstable communities with shrubs and trees on the whole surface were noted on the afforested meadow. Differences in altitude faded there due to afforestation. Plants of wet habitats grew in ploughed strips. Plants of fresh habitats were noted between the strips. These artificial conditions caused a higher number of taxa in communities with Agrostis canina and Deschampsia caespitosa. In these communities Shannon diversity index and floristic individuality O f increased. In communities with Festuca rubra, Molinia caerulea the indices decreased. Individual species of grasses started to dominate there. Stenotopic species disappeared. Floristic individuality decreased in communities with Magnocaricion alliance due to spreading of common plant species of fresh and wet habitats.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2006, 6, 2; 231-254
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Flora łąk i pastwisk Pogórza Dynowskiego
Flora of meadows and pastures of the Dynowskie Foothills
Autorzy:: Wolański, P.
Trąba, Cz.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338150.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: cechy biologiczne gatunków
flora
łąki i pastwiska
biological characteristics of species
meadows
pastures
Opis:: Przedmiotem badań były łąki zlokalizowane na Pogórzu Dynowskim. Materiał bazowy stanowiło 691 zdjęć fitosocjologicznych. Florę naczyniową łąk badanego terenu scharakteryzowano pod względem przynależności do rodziny, grupy użytkowej, trwałości biologicznej, formy życiowej, częstości występowania, pochodzenia, zajmowanego siedliska, właściwości leczniczych, miododajności, przynależności do klasy fitosocjologicznej oraz liczby waloryzacyjnej. Wyniki badań dowiodły, że na łąkach i pastwiskach Pogórza Dynowskiego występują 363 gatunki roślin naczyniowych, w tym 42 traw, 29 roślin motylkowatych, 41 turzyc, sitów i skrzypów oraz 251 ziół. Dominowały gatunki z rodziny Asteraceae, Poaceae i Fabaceae. Największą frekwencją wyróżniały się: rajgras wyniosły (Arrhenatherum elatius (L.) P. Beauv.), kostrzewa czerwona (Festuca rubra L.), wiechlina łąkowa (Poa pratensis L.), kupkówka pospolita (Dactylis glomerata L.), koniczyna biała (Trifolium repens L.), koniczyna łąkowa (T. pratense L.), jaskier rozłogowy (Ranunculus repens L.), szczaw zwyczajny (Rumex acetosa L.), krwawnik pospolity (Achillea millefolium L.) i babka lancetowata (Plantago lanceolata L.). Najliczniejszą grupę stanowiły gatunki występujące w najniższych klasach frekwencji. Najwięcej było gatunków z klas Molinio-Arrhenatheretea, Artemisietea vulgaris i Phragmitetea. Dominowały gatunki rodzime. Gatunki, mające znaczenie zdrowotne dla zwierząt i człowieka, stanowiły 35%, a pyłkodajne i nektarodajne - 65% flory.
The subject of the study was meadows located in the Dynowskie Foothills, where 691 phytosociological releves were made. The meadow flora of vascular plants was determined with respect to its affiliation to family, usage category, biological persistence, life form, frequency, origin, habitat, therapeutic and melliferous properties, phytosociological class and the valorization number. The study documented the occurrence of 363 vascular plant species on meadows and pastures of the Dynowskie Foothills, including 42 grass, 29 legume, 41 sedges, rushes and horsetails, and 251 herb species. Dominating species belonged to Asteraceae, Poaceae and Fabaceae. Arrhenatherum elatius (L.) P. Beauv, Festuca rubra L., Poa pratensis L., Dactylis glomerata L., Trifolium repens L., T. pratense L., Ranunculus repens L., Rumex acetosa L., Achillea millefolium L. and Plantago lanceolata L. were most frequent. The most numerous group constituted species of the lowest frequency classes. As to the phytosociological affiliation, the largest group of species represented Molinio-Arrhenatheretea, Artemisietea vulgaris and Phragmitetea classes, most of them being native species. Species considered wholesome to humans and domestic animals contributed in 35% and the melliferous ones - in 65% to the studied flora.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2007, T. 7, z. 2b; 195-204
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Zróżnicowanie warunków siedliskowych i zbiorowisk roślinnych w dolinie Iny w okolicach Sowna. Cześć III. Zróżnicowanie zbiorowisk łąkowych na tle warunków glebowych
The diversity of habitat conditions and plant communities in the Ina River valley near Sowno. Part III. The diversity of meadow communities in relation to soil conditions
Autorzy:: Gamrat, R.
Kochanowska, R.
Niedźwiecki, E.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339032.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: dolina Iny
łąki
szata roślinna
warunki glebowe
meadows
plant communities
soil conditions
Ina River valley
Opis:: Równocześnie z badaniami hydrologiczno-glebowymi, na sporadycznie użytkowanych łąkach w dolinie Iny, wykonywano badania florystyczno-fitosocjologiczne (lata 2000-2002). Ich celem było określenie zróżnicowania szaty roślinnej w zależności od warunków glebowych i wilgotnościowych, wzdłuż transektu, przecinającego dolinę na linii Sowno-Przemocze. Na obszarze trzech typów gleb - mad brunatnych, mad próchnicznych i torfowo-murszowych - wyróżniono 15 fitocenoz, wśród których największą powierzchnię zajmowały zbiorowiska trawiaste. Należały do nich: Alopecuretum pratensis, Deschampsietum caespitosae, Scirpetum sylvatici, Valeriano-Filipenduletum, zbiorowisko Deschampsia caespitosa-Carex acuta, zbiorowisko Deschampsia caespitosa-Juncus effusus, zbiorowisko Festuca pratensis, Holcus lanatus-Festuca rubra, Caricetum acutiformis, Phalaridetum arundinaceae i Phragmitetum australis. Sporadycznie występowały zbiorowiska ruderalne (Anthriscetum sylvestris, Urtico-Calystegietum sepium). Zmieniające się warunki glebowe wokół silnie meandrującej rzeki oraz czas trwania wiosennych zalewów wpłynęły na mozaikowatość zbiorowisk roślinnych. Czynnikami w największym stopniu wpływającymi na rozwój i kształtowanie się szaty roślinnej były warunki glebowe i wilgotnościowe oraz antropopresja. Brak stałego użytkowania łąk w dolinie spowodował ekspansję śmiałka darniowego (Deschampsia caespitosa (L.) P.B.).
Simultaneously with hydrological and soil studies on sporadically used meadows in the Ina River valley, floristic-phytosociological properties were investigated in the years 2000-2002. The aim of the study was to determine the diversity of vegetation cover in relation to soil and humidity conditions along the valley transect from Sowno to Przemocze. Peat-muck soils, alluvial humic soils and alluvial brown soils were found in the study area. Out of 15 described phytocoenoses, the largest area was occupied by grasses such as: Alopecuretum pratensis, Deschampsietum caespitosae, Scirpetum sylvatici, Valeriano-Filipenduletum, Deschampsia caespitosa-Carex acuta community, Deschampsia caespitosa-Juncus effusus, Festuca pratensis, Holcus lanatus-Festuca rubra, and then by rushes: Caricetum acutiformis, Phalaridetum arundinaceae, Phragmitetum australis. Ruderal phytocoenoses of Anthriscetum sylvestris and Urtico-Calystegietum sepium occurred sporadically. Diversity of soils around the strongly meandering Ina River and different time of spring floods resulted in mosaic pattern of plant communities. The main factors affecting the development and structure of plant communities were the soil, humidity and antropogenic impacts. A lack of permanent utilisation of meadows in the valley facilitated the expansion of the tufted hair grass (Deschampsia caespitosa (L.) P.B.).
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 1; 157-165
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Dynamika plonowania łąk górskich po zaniechaniu nawożenia w okresie dwudziestopięciolecia
Dynamics of the mountain meadow yielding in period of 25 years after fertilisation abandonment
Autorzy:: Smoroń, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338250.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: DJP
łąki nienawożone
MJ
plonowanie
potencjał produkcyjny
LAU
non-fertilised meadows
production potential
yielding
Opis:: W pracy przeanalizowano dynamikę plonowania łąk górskich w Małych Pieninach, na dwóch obiektach doświadczalnych, w okresie dwudziestopięciolecia od zaprzestania nawożenia mineralnego. Określono także potencjalne możliwości utrzymania na 1 ha łąki pogłowia krów mlecznych (w DJP), z założeniem, że siano stanowi podstawę ich wyżywienia. Badania prowadzono na obiektach doświadczalnych Stacji Badawczej Małopolskiego Ośrodka Badawczego, dawnego Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych (obecnie ITP). Obiekt I był zlokalizowany na wysokości 600, a obiekt II 800 m n.p.m. Z poletek o powierzchni 20 m² na obiekcie I zbierano trzy, a na II dwa pokosy zielonej masy, i po wysuszeniu próbek w 105°C określano plon absolutnie suchej masy w przeliczeniu na ha. W ciągu dwudziestu pięciu lat badań średnie plony łąk po zaprzestaniu nawożenia obniżyły się na I obiekcie o 26,9%, a na II o 26,3%. Średnie plonowanie na obiekcie II było o 14,1% mniejsze. Obsada krów mlecznych możliwa do utrzymania z założeniem, że są wyłącznie żywione paszą łąkową zmniejszyła się z 0,74 do 0,57 na obiekcie I i z 0,57 do 0,42 DJP·ha-¹ na obiekcie II. Wynika z tego jednoznacznie, że wieloletnie zaprzestanie nawożenia, co często jest obecnie praktykowane w małych gospodarstwach górskich, znacznie ogranicza efektywność produkcyjną.
In this study dynamics of the mountain meadow yielding in Small Pieniny Mountains was analyzed, on two experimental objects in period of 25 years after fertilisation abandonment. Also potential possibilities of preservation on 1 ha meadow, dairy cattle stock (in LAU), on the under standing that hay is the basis of their alimentation was defined. Research was conducted on experimental objects of the Research Station of Małopolska Research Centre former Institute for Land Reclamation and Grassland Farming. Object I was located at height of 600 m a.s.l., and II at 800 m a.s.l. From the 20 m² plot on object 1 were taken three harvests, and on the object II two swaths, and after dryling samples in 105°C the crop of absolutely dry extract was defined. Over the 25 years of research period, average meadow crops after fertilisation abandonment on object I got down by 26.9%, and on the second by 26.3%. Average yielding on the second object was 14.1% lower. Cattle manning converting to dairy, possible to preservation on the understanding that cattle is feeded strictly by pasture forage, got down from 0.74 to 0.57 on object I, and from 0.57 to 0.42 LAU·ha-¹ on object II. It expressly shows that perennial desistance of fertilising, which currently is frequently practice in small mountains farms, significantly stints production efficiency.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2013, 13, 2; 111-120
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Rola trwałych użytków zielonych w zapewnieniu stanu równowagi ekologicznej środowiska przyrodniczego
The role of grasslands in providing ecological sustainability of the natural environment
Autorzy:: Burczyk, P.
Gamrat, D.
Gałczyńska, M.
Saran, E.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339470.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: łąki
ochrona środowiska
pastwiska
pasza
równowaga ekologiczna
ecological sustainability
environmental protection
fodder
meadows
pastures
Opis:: Maintaining permanent grassland contributes to the preservation of biodiversity. They also play an important role in the greenhouse gas balance. By storing soil organic matter and humus, they improve the structure of the soil, its ability to store water and resistance to erosion. Because of their functions, meadows are an important factor limiting hazards and contribute to maintaining the balance of the natural environment. This paper presents a query of the literature on the subject in order to present the results of studies on the functions performed by permanent grassland in the economy, environmental protection and the countryside landscape.
Utrzymanie trwałych użytków zielonych (TUZ) przyczynia się do zachowania różnorodności biologicznej. Odgrywają one także istotną rolę w bilansie gazów cieplarnianych. Poprzez magazynowanie glebowej substancji organicznej i próchnicy poprawiają strukturę gleby, jej zdolność magazynowania wody i odporność na erozję. Ze względu na pełnione funkcje łąki są istotnym czynnikiem ograniczającym zagrożenia i przyczyniają się do zachowania równowagi środowiska przyrodniczego. W pracy przedstawiono kwerendę literatury przedmiotu w celu przedstawienia wyników opracowań z zakresu pełnionych funkcji przez trwałe użytki zielone w gospodarce, ochronie środowiska i krajobrazie terenów wiejskich.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2018, 18, 3; 21-37
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Zróżnicowanie florystyczne i walory przyrodnicze łąk na tle zasobności gleb torfowo-murszowych w fosfor
Floristic differentiation and natural values of meadows in comparison with phosphorus abundance in peat-muck soils
Autorzy:: Kamiński, J.
Chrzanowski, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338623.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: łąki pobagienne
walory przyrodnicze
właściwości chemiczne gleb
chemical properties of soils
natural values
post-bog meadows
Opis:: W pracy przedstawiono wyniki badań siedliskowych i florystycznych, przeprowadzonych na produkcyjnie użytkowanych kwaterach łąkowych Zakładu Doświadczalnego IMUZ w Biebrzy, położonych na obiekcie Kuwasy, zmeliorowanym w latach 50. XX w. Oceniono skład florystyczny, stosunki socjologiczne i walory przyrodnicze łąk w zależności od zawartości składników pokarmowych w glebie, ze szczególnym uwzględnieniem związków fosforu. Gleby torfowo-murszowe badanych łąk były bardzo ubogie w potas, miały natomiast zróżnicowaną zasobność w fosfor - od bardzo ubogich po bardzo zasobne w ten składnik. Na stanowiskach bardzo zasobnych w fosfor wykształciły się wartościowe gospodarczo łąki z przewagą wiechliny łąkowej (Poa pratensis L. s. str.) i wyczyńca łąkowego (Alopecurus pratensis L.) z umiarkowanym udziałem gatunków zielnych, głównie synantropijnych, typowych zarówno dla muraw wydepczyskowych rzędu Trifolio fragiferae-Agrostietalia stoloniferae, jak i charakterystycznych dla nitrofilnych ziołorośli ruderalnych klasy Artemisietea vulgaris. Na stanowiskach średnio zasobnych w fosfor duży udziałw runi miały mozga trzcinowata (Phalaris arundinacea L.) i kłosówka wełnista (Holcus lanatus L.). Bogatsze florystycznie okazały się łąki, które wykształciły się na glebach bardzo ubogich w fosfor. W ich runi przeważały trawy niskie, takie jak kostrzewa czerwona (Festuca rubra L. s. str.) i wiechlina łąkowa (Poa pratensis L. s. str.). Większy, niż na pozostałych użytkach, był udział gatunków zielnych niskorozetowych. Domieszka gatunków charakterystycznych dla zbiorowisk niskoturzycowych klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae zwiększała walory przyrodnicze tych użytków.
The paper presents results of environmental and floristic studies carried out in productive meadow quarters of the Experimental Farm IMUZ in Biebrza (object Kuwasy) reclaimed in the 1950th. Floristic composition, phytosociological relations and natural values of meadows were estimated and compared to nutrient, particularly phosphorus content in soil. Peat-muck soils of studied meadows were poor in potassium, their phosphorus content varied from very poor to very rich. Economically valuable meadows dominated by the meadow grass (Poa pratensis L. s. str.) and the meadow foxtail (Alopecurus pratensis L.) with moderate contribution of herbs (mainly synanthropic) typical for meadows of the order Trifolio fragiferae-Agrostietalia stoloniferae and nitrophilous herbs of the class Artemisietea vulgaris developed in phosphorus rich sites. In moderately rich sites a large contribution of the reed canary grass (Phalaris arundinacea L.) and the Yorkshire fog (Holcus lanatus L.) was noted. Meadows that developed on soils very poor in phosphorus were floristically richer. Their sward was dominated by low grasses like the red fescue (Festuca rubra L. s. str.) and the meadow grass (Poa pratensis L. s. str.). Larger than in other sites was the contribution of low--osette herbs. The admixture of species characteristic for the class Scheuchzerio-Caricetea nigrae increased natural values of these grasslands.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2009, 9, 3; 77-88
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Flora rowów melioracyjnych nieużytkowanych łąk pobagiennych Dolnego Śląska
Flora of the drainage ditches on unused post-bog meadows of Lower Silesia
Autorzy:: Podlaska, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339455.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: Dolny Śląsk
flora
łąki pobagienne
roślinność
rowy melioracyjne
drainage ditches
Lower Silesia
post-bog meadows
vegetation
Opis:: Niekonserwowane rowy melioracyjne są ważnym elementem kształtującym stosunki wodne oraz florę i roślinność łąk pobagiennych. Na Dolnym Śląsku przeanalizowano 6 kompleksów łąk pobagiennych, pierwotnie będących użytkami zielonymi, a obecnie nieużytkowanych lub użytkowanych ekstensywnie. Badane rowy są w bardzo złym stanie technicznym, co z przyrodniczego punktu widzenia dodatnio wpływa na ich wartość jako siedlisk taksonów higrofilnych. Ze względu na korzystniejsze warunki wilgotnościowe, rowy stanowią refugia, pozwalające przetrwać roślinności torfowiskowej. Podobnie jak na otaczających je łąkach pobagiennych, dominują w nich fitocenozy i gatunki charakterystyczne dla klas Phragmitetea R.Tx. et Prsg 1942 i Molinio-Arrhenatheretea R.Tx. 1937, obecne są również gatunki charakterystyczne dla klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae (Nordh. 1937) R.Tx. 1937 oraz gatunki chronione, zagrożone lub rzadkie we florze torfowisk, jak: jaskier wielki (Ranunculus lingua L.) (NT), krwawnik kichawiec (Achillea ptarmica L.), wąkrota zwyczajna (Hydrocotyle vulgaris L.), sit drobny (Juncus bulbosus L.) (LC), tojeść bukietowa (Lysimachia thyrsiflora L.), okrężnica bagienna (Hottonia palustris L.). Zagrożenie stanowi natomiast wkraczanie neofitów, takich jak np. tawuła kutnerowata (Spiraea tomentosa L.).
Abandoned drainage ditches play an important role in the landscape because they modify water conditions and plant composition of post-bog meadows. The aim of the study carried out on 6 complexes of post-bog meadows (formerly used as grasslands but now abandoned or used extensively) situated in Lower Silesia was to estimate floristic relations on abandoned meadows. Technical status of the ditches is bad which makes them valuable sites for hygrophytes, especially for wetland species. Similarly to the neighbouring meadows a group of characteristic species of the Phragmitetea R.Tx. et Prsg 1942 and Molinio-Arrhenatheretea R.Tx. 1937 classes prevailed in ditches. Species characteristic for the class Scheuchzerio-Caricetea nigrae (Nordh. 1937) R.Tx. 1937 were also noted there. Some protected, endangered and rare species like: Ranunculus lingua L. (NT), Achillea ptarmica L., Hydrocotyle vulgaris L., Juncus bulbosus L. (LC), Lysimachia thyrsiflora L., Hottonia palustris L. were found. The studied sites are threatened by the introduction of invasive plants. For example, Spiraea tomentosa L. covered a large area in one of the objects.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 2; 109-124
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Zróżnicowanie wartości uzytkowej runi nieużytkowanych łąk pobagiennych niżowej części Dolnego Śląska
Diverse utility value of meadow sward from unused post-bog meadowi in the lowland part of Lower Silesia
Autorzy:: Podlaska, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338915.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: Dolny Śląsk
łąki pobagienne
wartość użytkowa łąk pobagiennych
Lower Silesia
post-bog meadows
utility value of sward
Opis:: Łąki pobagienne są ekosystemami bardzo wrażliwymi na wszelkie zmiany, a ich porzucenie powoduje degradację runi. Badaniom poddano osiem kompleksów łąk pobagiennych na Dolnym Śląsku, które są nieużytkowane lub użytkowane skrajnie ekstensywnie. Spośród 26 rozpoznanych fitocenoz tylko Alopecuretum pratensis (Regel 1925) Steffen 1931 i Phalaridetum arundinaceae (Koch 1926 n.n.) Libb. 1931 mają wartości Lwu charakteryzujące ruń dobrą i bardzo dobrą. Przeważają fitocenozy o wartości miernej i ubogiej, których wskaźnik Lwu wynosi od ∼-0,03 do ∼ 5,99. Na powierzchnie nieużytkowane wkraczają taksony ruderalne oraz inwazyjne (tawuła kutnerowata Spiraea tomentosa L., nawłoć późna Solidago gigantea Aiton i niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC.), a także gatunki trujące (np. skrzyp błotny Equisetum palustre L., psianka słodkogórz Solanum dulcamara L.). Zaobserwowano także, że poszczególne analizowane obiekty różnią się znacznie pod względem wartości użytkowej runi. Największą wartością charakteryzuje się fitocenoza Alopecuretum pratensis (Regel 1925) Steffen 1931, odnaleziona w Kotli (Lwu = 8,19), najmniejszą - fitocenoza Caricetum acutiformis Sauer 1937 z Głogówka (Lwu ∼-0,03). Wartość runi poszczególnych zbiorowisk łąk pobagiennych Dolnego Śląska nie wyróżnia się na tle analogicznych zbiorowisk roślinnych z obszaru Polski.
Post-bog meadows are the ecosystems sensitive to environmental changes and their abandonment leads to degeneration of meadow sward. Eight complexes of post-bog meadows situated in Lower Silesia were studied. The majority of these meadows is not used presently or is used very extensively. From among 26 recognized phytocoenoses only Alopecuretum pratensis (Regel 1925) Steffen 1931 and Phalaridetum arundinaceae (Koch 1926 n.n.) Libb. 1931 are characterised by the highest UVN typical for good and very good sward. Low value phytocoenoses (UVN in the range from ∼-0.03 to c. 5.99) prevail there. The ruderal and invasive species (Spiraea tomentosa L., Solidago gigantea Aiton and Impatiens parviflora DC.), and poisonous species like Equisetum palustre L. or Solanum dulcamara L. invade unused areas. Particular analysed objects differed markedly in the utility value of the sward. Alopecuretum pratensis (Regel 1925) Steffen 1931 phytocoenosis in Kotla was most valuable (UVN = 8.19), while the least valuable was Caricetum acutiformis Sauer 1937 phytocoenosis in Głogówko (UVN ∼-0,03). The value of post-bog meadows plant communities in Lower Silesia does not differ from similar plant communities in Poland.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 4; 149-163
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Przywrócenie produktywności zdegradowanych łąk w siedliskach grądowych
Restoring productivity of degraded mineral meadows
Autorzy:: Trofimova, L. S.
Novikov, S. A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339348.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: łąki grądowe
nawożenie i plonowanie łąk
renowacja łąk
fertilisation and yielding of meadows
meadow restoration
mineral meadows
Opis:: W pracy przedstawiono wyniki badań nad odtworzeniem wartościowej runi na zdegradowanych łąkach. Zastosowanie naukowo uzasadnionych dawek nawozów organicznych i mineralnych w ciągu trzech lat umożliwiło znaczne zwiększenie udziału wartościowych traw w runi. Plonowanie łąk z udziałem wyczyńca łąkowego (Alopecurus pratensis L.) zwiększyło się średnio w ciągu trzech lat o 43-82% w porównaniu z obiektem nienawożonym, a z udziałem tymotki łąkowej (Phleum pratense L.) - o 18-48%.
The results of studies on the recovery of valuable sward on degraded meadows are presented in the paper. Application of reasonable doses of mineral and organic fertilizers for three years increased the proportion of valuable grass species in the sward. Three-year mean productivity of meadows with the meadow foxtail increased by 43-82% and those with the timothy-grass - by 18-48% compared with unfertilised meadows.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 3; 277-282
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Zastosowanie wskaźnika NDVI do wyróżniania łąk o różnym poziomie użytkowania i uwilgotnienia
NDVI index application to distinguish grasslands of different productive use and soil-moisture
Autorzy:: Kozłowska, T.
Kosiński, K.
Kwiecień, R.
Ziaja, W.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338589.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: identyfikacja łąk
łąki użytkowane i nieużytkowane
zdjęcia satelitarne
distinguishing
satellite image
used and not used grassland
Opis:: Badania prowadzono na Nizinie Środkowopolskiej, w dwóch sąsiednich mezoregionach: Kotlinie Szczercowskiej i Wysoczyźnie Bełchatowskiej w latach 1991-2001. Na zmeliorowanych użytkach zielonych wybrano 17 stanowisk reprezentujących trzy grupy siedliskowe: A - położone na glebach mineralnych, umiarkowanie wilgotne i okresowo posuszne, B - na glebach organicznych, przeważnie umiarkowanie wilgotne oraz C - na glebach organicznych, nadmiernie uwilgotnione . W stanowiskach tych oznaczono rodzaj gleby oraz określono poziom wody gruntowej i skład botaniczny. Na podstawie dwóch zdjęć landsatowskich wykonanych na początku maja w 1987 i w 2001 r. utworzono mapę satelitarną. Skonstruowano ją jako kompozycję trzech składowych barwnych: 1) wskaźnika NDVI dla 1987 r., 2) wskaźnika NDVI dla 2001 r., 3) wskaźnika struktury pasowej. Wskaźnik struktury pasowej obliczono na podstawie dwóch wskaźników NDVI wg dwustopniowej procedury: 1) obliczenie wskaźnika zmian NDVI, 2) filtracja kierunkowa i dolnoprzepustowa. Tak utworzoną mapą satelitarną zinterpretowano wynikami badań terenowych. Interpretację zweryfikowano na podstawie analizy dwuwymiarowych klastrów wyznaczonych dla wskaźników użytych jako składowe kompozycji. Zastosowana w pracy metoda przetwarzania zdjęć satelitarnych umożliwia wyróżnienie 11 form użytkowania ziemi, przy czym wskaźnik struktury pasowej podkreśla pasowość pól ornych oraz łąk użytkowanych. Umożliwia to bardziej precyzyjne wydzielenie form użytkowania. Wyróżniono m.in. łąki użytkowane, łąki nieużytkowane niezabagniane oraz łąki nieużytkowane zabagniane.
The study has been conducted in the Middle-Poland Lowland in two adjacent regions: Szczerców Basin and Bełchatów Upland, in the years 1991-2001. Seventeen study sites were established on reclaimed grasslands, representative for three habitat groups: A - fresh and occasionally drying grasslands on mineral soils, B - fresh and occasionally drying grasslands on organic soils, C - excessively moist and wet grasslands on organic soils. Soil type, ground water level and floral structure have been specified. A satellite map has been constructed from two Landsat images taken in the beginning of May, in the years: 1987 and 2001. A composition of the three color components have been constructed: 1) NDVI index calculated for the year 1987, 2) NDVI index for the year 2001, 3) strip structure index. The strip structure index has been calculated from the two NDVI indexes in double-step processing: 1) calculation of NDVI change index, 2) directional and low pass filtering. Field studies have been applied to interpret the satellite map. The results of interpretation have been verified on the basis of two-dimensional clusters that were identified for the indexes used as color components. The image processing method enables to distinguish 11 land use forms. Strip structure index emphasis the strip farms and grasslands in use. This allows to distinguish more precisely the land use forms e.g. grasslands in use, not used swamping grasslands and fresh and wet grasslands not used.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, T. 4, z. 2a; 201-218
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Stężenie składników mineralnych w wodach gruntowych na łąkach torfowych nawożonych gnojowicą i obornikiem
Concentration of mineral components in groundwaters on peat meadows fertilized with liquid manure and manure
Autorzy:: Wesołowski, P.
Durkowski, T.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339119.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: łąki torfowo-murszowe
stężenie składników mineralnych
wody gruntowe
concentration of mineral components
groundwater
peat-moorsh meadows
Opis:: Badania przeprowadzono na łąkach torfowo-murszowych w woj. zachodniopomorskim. Założono dwa doświadczenia, jedno z nich w latach 1977-1979 z gnojowicą bydlęcą (m. Witkowo), drugie w latach 1989-1991 z nawożeniem mineralnym NPK i obornikiem bydlęcym (m. Komorowo). Celem tych badań było także określenie stężenia składników chemicznych przenikających do wód gruntowych. Stwierdzono, że w składzie chemicznym wody gruntowej na łące nawożonej gnojowicą w dawkach rocznych 100, 200 i 400 m3·ha^-1 odnotowano stosunkowo duże stężenie azotu azotanowego, przekraczające wartość graniczną wynoszącą dla N-NO₃ 11,3 g·m^-3. Stężenie azotu azotanowego, amonowego, fosforu i potasu w wodzie na łące nawożonej tylko obornikiem (dawka 30 t·ha^-1) było mniejsze niż na nawożonej obornikiem z uzupełniającym nawożeniem mineralnym. Dawka gnojowicy 100 m³·ha^-1 (300 kg N·ha^-1) nie przyczyniała się do nadmiernego stężenia azotanów w wodzie gruntowej i na tej podstawie można by ją uznać za bezpieczną dla środowiska. W świetle ustawy o nawozach i nawożeniu, dopuszczającej roczną dawkę tylko 170 kg N·ha^-1, jest ona jednak za duża.
The study was carried out on organic meadows in Zachodniopomorskie province. Two experiments were established: first in the years 1977-1979 using cattle liquid manure (Witkowo), second in the years 1989-1991 using mineral fertilizers (NPK) and cattle dung (Komorowo). The study was aimed at estimating the concentrations of chemical components permeating to ground waters. Relatively high concentrations of nitrate-nitrogen, above the permissible standard of 11.3 g·m^-3 N-NO₃, were recorded in ground waters of meadows fertilized with 100, 200 and 400 m3·ha^-1 of liquid manure. Concentrations of nitrate- and ammonium-nitrogen, phosphorus and potassium in water of a meadow fertilized exclusively with manure (30 t·ha^-1) were smaller than of that fertilized with manure and mineral fertilizers. Liquid manure dose of 100 m³·ha^-1 (300 kg N·ha^-1) did not increase nitrate concentrations in ground water and thus could be considered safe for the environment. In view of the Act on Fertilizers and Fertilization, which allows annual dose of only 170 kg N·ha^-1 it is, however, too high.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, 4, 1; 139-145
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "laki" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język