Autor: Kowalczyk, S. - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Wielkość erozji wodnej obliczona metodą USLE
Comparison of the water erosion magnitude estimated by the modified USLE methods
Autorzy:: Kowalczyk, A.
Twardy, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338170.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: erozja
metody ograniczania erozji
methods for reducing erosion
soil erosion
Opis:: W pracy określono ilość erodowanej gleby metodą standardową, opracowaną przez Wischmeiera i Smitha, zmodyfikowaną przez Barriosa i zmodyfikowaną przez Jianguo Ma, na długości cieku głównego. Na podstawie wyników ze zlewni Bystrzycy Dusznickiej stwierdzono, że maksymalne natężenie erozji wodnej gleb występuje na terenach użytkowanych rolniczo. Wyniki uzyskane za pomocą omawianego modelu USLE (ang. "Universal soil loss equation") wg Barriosa różnią się o ok. 17% od uzyskanych z zastosowaniem pozostałych metod, co wynika ze sposobu obliczania współczynników L i S. Przeprowadzono również obliczenia, dotyczące wpływu zmian sposobu uprawy, z których wynika, że korzystniejsze jest wykonywanie zabiegów uprawnych (orki i innych) wzdłuż warstwic. Zmniejszyło to masę erodowanej gleby o 33% dla standardowej wersji modelu, a dla pozostałych metod o ok. 71%.
In this work the water erosion magnitude was estimated by the standard method developed by Wischmeier and Smith, modified by Barrios and Jianguo Ma on the length of the main watercourse. On the basis on the results for the Bystrzyca Dusznicka catchment it was found that the maximal intensity of the soil water erosion occurs in the agriculturally utilised land. The results obtained using the discussed USLE model (Universal soil loss equation) by Barrios differs from the values obtained using the other methods of about 17%. This is the result ofthe differences in methods for calculating the L and S coefficients. A simulation of changes of different kinds of land use has also been made. It was concluded that the most favourable is contour cultivation.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 1; 83-92
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Identyfikacja i ocena czynników antropogenicznych stanowiących potencjalne zagrożenie dla wód zlewni Szreniawy
Identification and evaluation of anthropogenic factors posing potential threat to Szreniawa river waters
Autorzy:: Smoroń, S.
Kowalczyk, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338637.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: czynniki antropogeniczne
gospodarka komunalna
leśnictwo
przemysł
RDW
rolnictwo
agriculture
anthropogenic factors
forestry
industry
municipal economy
Water Framework Directive
Opis:: W pracy przeprowadzono, na podstawie danych z lat 2005, 2010 i 2012, identyfikację i ocenę oddziaływań antropogenicznych, stanowiących potencjalne zagrożenie dla jakości wód zlewni rzeki Szreniawa, płynącej przez północne, lessowe obszary Małopolski. Ramowa dyrektywa wodna (RWD) nakłada na kraje członkowskie Unii Europejskiej obowiązek przeprowadzenia działań, pozwalających na osiągnięcie do 2015 r. dobrego stanu wód i zapobieżenie jego pogarszaniu. Wspomnianą identyfikację i ocenę przeprowadzono na podstawie wskaźników opracowanych przez zespół pod kierownictwem NACHLIK [2004]. Podzielono je na 3 grupy: gospodarka komunalna, rolnictwo wraz z leśnictwem oraz przemysł. Wartości poszczególnych wskaźników przyporządkowano do 7 klas, będących miarą presji na środowisko wodne. Największe potencjalne zagrożenie w 2005 r., według kryterium gospodarki komunalnej, wiąże się z bardzo dużym zaludnieniem na terenach miejskich i zużyciem wody na potrzeby sieci wodociągowej oraz bardzo słabym wyposażeniem w sieć kanalizacyjną, a także bardzo małym odsetkiem ludności obsługiwanej przez oczyszczalnie ścieków na terenach wiejskich. Ze strony rolnictwa silna presja na zasoby wodne może wynikać z dużego udziału intensywnie nawożonych użytków rolnych (w tym gruntów ornych) oraz małego udziału lasów i trwałych użytków zielonych. W przypadku przemysłu pewne zagrożenie wynika z zagęszczenia zakładów przemysłowych i dużego poboru wody. W kolejnych latach obserwuje się poprawę niektórych wskaźników, w tym zwiększenie liczby ludność korzystającej z oczyszczalni ścieków na terenach wiejskich oraz zmniejszenie nawożenia mineralnego i zagęszczenia zakładów przemysłowych, jednak nie wpływa to jeszcze znacząco na poprawę jakości wód Szreniawy.
The study was carried out to identify and assess anthropogenic impacts that may be a potential threat to water quality in the Szreniawa River flowing through northern loess areas of Małopolska. The study was based on data from the years 2005, 2010 and 2012. The Water Framework Directive obliges the EU members to carry out activities to achieve good water status and prevent water degradation till the year 2015. The assessment was based on indicators developed by the team led by NACHLIK [2004]. The indicators were gathered into three groups: municipal economy, agriculture with forestry and industry. The value of particular indicators was assigned to 7 classes being a measure of the impact on aquatic environment. The greatest potential threat in 2005 according to municipal economy criterion was associated with a high population density in urban areas, with water uptake for the needs of water supply system, with very poor equipment in the sewage treatment, and also with a low percent of population served by the sewage treatment plants in rural areas. Agricultural impact on water resources originated from a large share of agricultural lands (including arable lands) intensively fertilized and from a small share of forests and permanent grassland. In the case of industry, a certain risk results from the concentration of manufacturing plant and large water intake. In the next years an improvement was observed in some indicators including more people served by wastewater treatment plants in rural areas, limited fertilization and reduced density of industrial facilities. This, however, did not significantly translate into improvement of the Szreniawa water quality.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2014, 14, 3; 125--141
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Określenie erozji wodnej gleb w zlewni i ilości transportowanej zawiesiny w wodach potoku Ścieklec
Determination of water erosion of soils in the basin and suspended solids load conveyed by Ścieklec stream
Autorzy:: Kowalczyk, A.
Smoroń, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/337749.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: erozja glebowa
Płaskowyż Proszowicki
potok Ścieklec
równanie strat glebowych
USLE
Proszowice Plateau
soil erosion
Soil Loss Equation (USLE)
Ścieklec Stream
Opis:: W zlewni potoku Ścieklec, będącego lewostronnym dopływem rzeki Szreniawy, określano zawartość materiału glebowego erodowanego w formie zawiesiny ogólnej. Scharakteryzowano rodzaj pokrywy glebowej, sposób użytkowania ziemi, spadki terenu, intensywność opadów atmosferycznych oraz obliczono wartość erozji wodnej. W tym celu w okresie 2013–2015 mierzono zawartości zawiesiny ogólnej, a także (w latach 2014–2015) przepływów w wodzie potoku Ścieklec. Przedstawiono związek pomiędzy przepływem a wartością miesięcznych ładunków zawiesiny ogólnej. W okresie wegetacji 2014 r. suma ładunku zawiesiny ogólnej wynosiła 10,26 Mg·km^-2, natomiast w 2015 r. była o ponad połowę mniejsza i wynosiła 6,15 Mg·km^-2. W wodzie rozpatrywanego potoku podczas większych przepływów notowano wyraźne zwiększenie zawartości zawiesiny ogólnej. W pracy obliczono również masę erodowanego materiału glebowego metodą USLE wg Wischmeiera i Smitha. Zgodnie z uzyskanym wynikiem badań teren zlewni Ścieklca jest zagrożony erozją stopnia II – erozja słaba, a niektóre rejony z uprawą kukurydzy erozją stopnia III – erozja umiarkowana (wg klasyfikacji Zachara).
The research aimed to determine the content of eroded soil material in form of suspended solids in water samples obtained within Ścieklec Stream which is the left tributary of Szreniawa River (Małopolska Voivodeship). The research was undertaken in order to determine the size of water erosion. During the analysis the following were registered: soil cover, type of land use, terrain configuration and intensity of precipitation. The results are based on analysis of samples taken through the years 2013–2015 as well as monitoring the water flow of the Ścieklec Stream for the years 2014– 2015. The results showed correlation between monthly flow rate of water and the load of suspended solids. The total load in the water was 10.26 Mg•km^-2 in 2014 during growing season and 6.15 Mg•km^-2 in 2015. The portion of the sediment was found to be increased significantly during more intense flows of the Ścieklec Stream. Analysis of water samples also included the mass of transported loose soil material using Wischmeier and Smith's USLE model. According to Zachar’s classification, the obtained results classify the area of the Ścieklec Stream basin to the second degree erosion (weak) which means a very slight reduction in soil depth due to a down slope transport of soil particles. Some regions with corn cultivation are classified to the moderate (the third) erosion degree.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2016, 16, 4; 43-55
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Zagrożenie erozją wodną na obszarach lessowych Małopolski na przykładzie zlewni Ścieklec
The threats of water erosion in loess areas of Małopolska – an example of the Ścieklec River
Autorzy:: Kowalczyk, A.
Smoroń, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338259.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: erozja gleb
przeciwdziałanie erozji
równanie strat glebowych USLE
zlewnia Ścieklec
erosion prevention
soil erosion
soil loss equation
Ścieklec catchment
Opis:: Celem pracy było określenie zagrożenia erozją wodną gleb lessowych w zlewni cząstkowej Ścieklec na podstawie masy erodowanego materiału glebowego z wykorzystaniem równania strat glebowych − USLE (wg WISCHMEIERA i SMITHA [1978]), w którym wykorzystuje się wartości podstawowych czynników określających: rzeźbę terenu zlewni, nachylenie stoków, budowę geologiczną, rodzaj gleb, opady atmosferyczne oraz sposób rolniczego użytkowania. W pracy przedstawiono również metody zapobiegania erozji na tym terenie, a zwłaszcza w zakresie właściwej agrotechniki i przekształceń strukturalnych. Teren zlewni zagrożony jest erozją wodną [SMOROŃ 2012], jednak znajdują się na nim też obszary, gdzie zjawisko to nabiera istotnego znaczenia dla produkcji rolniczej, jak również stwarza zagrożenie dla środowiska wodno-glebowego. Sprzyja temu urozmaicona rzeźba terenu, bardzo duża podatność gleb lessowych uprawianych mechanicznie na zmywy powierzchniowe, a także mały udział trwałych użytków zielonych (ok.7%) i lasów (ok 6%). Średnia roczna temperatura powietrza z wielolecia na badanym terenie jest wysoka i waha się od 7,0 do 8,0 °C, a średnia roczna suma opadów atmosferycznych wynosi ok. 570 mm.
The objective of this paper was to assess water erosion threats of loess soil in the Ścieklec River sub-catchment (the Szreniawa River basin). The USLE equation [WISCHMEIER, SMITH 1978] was applied which considers the main factors determining the catchment terrain relief, land slopes, geological structure, type of soils, precipitations and the land use. Also, preventive measures against soil erosion, particularly proper agronomy are discussed. The studied area is moderately threatened by water erosion, but there are areas where this phenomenon is of significant importance for agricultural production and for the soil-water environment. Diverse land relief, mechanically cultivated loess soils highly susceptible to rain wash and small shares of grasslands (about 7%) and forests (about 6%) facilitate water erosion. Average multiyear air temperature is high and varies from 7.0 to 8.0°C, and annual precipitation is about 570 mm.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2013, 13, 4; 55-63
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Jakość wód powierzchniowych w turystycznych obszarach Karpat Zachodnich Cz. III. Analiza czynników sprawczych wpływających na stan środowiska wodnego w gminach na terenie zlewni górnego Dunajca
Surface water quality in the tourist areasof the western Carpathians Part 3. The analysis of causative factors affecting the aquatic environment in communes of the Upper Dunajec catchment basin
Autorzy:: Smoroń, S.
Kowalczyk, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338414.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: czynniki sprawcze
gospodarka komunalna
jakość wód
leśnictwo
ramowa dyrektywa wodna
rolnictwo
agriculture
causative factors
forestry
public utilities
water quality
WFD
Opis:: W pracy dokonano identyfikacji i oceny wpływu poziomu działalności człowieka na wody powierzchniowe w celu wskazania zagrożenia niespełnieniem celów środowiskowych na obszarach wybranych jednostek administracyjnych w obrębie zlewni górnego Dunajca. Zrobiono to zgodnie z założeniami Ramowej Dyrektywy Wodnej z uwzględnieniem 7 klas poziomów poszczególnych czynników sprawczych z zakresu gospodarki komunalnej oraz rolnictwa i leśnictwa. Przeprowadzone badania wskazują, że potencjalne zagrożenie środowiska występuje ze względu na zaludnienie, liczbę noclegów udzielonych turystom oraz niewielki, zwłaszcza na obszarach wiejskich, udział stałych mieszkańców korzystających z oczyszczalni ścieków. W grupie czynników sprawczych związanych z użytkowaniem ziemi oraz intensywnością produkcji rolniczej nie powinny występować zagrożenia środowiska przyrodniczego. W rozumieniu RDW gorsza jakość wód Białego Dunajca jest następstwem głównie silnej antropopresji związanej z intensywnym ruchem turystycznym.
Human impact on surface waters was identified and assessed in this paper to indicate the risk of not fulfilling the environmental objectives in selected administrative units of the Upper Dunajec basin. This was done in agreement with the principles of the Water Framework Directive considering 7 classes of particular causative factors in the area of public utilities, agriculture and forestry. The results showed that potential environmental threat originated from population density, the number of nights spent by tourists and low, particularly in rural areas, percentage of population serviced by wastewater treatment plants. No environmental threats should appear in the group of causative factors connected with land use and the intensity of agricultural production. In accordance with the WFD, the poor quality of the Biały Dunajec River is mainly the consequence of strong human impact associated with intensive tourist movement.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2008, T. 8, z. 2b; 153-161
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Jakość wód powierzchniowych w turystycznych obszarach Karpat Zachodnich. Cz. 1. Dynamika ładunku substancji chemicznych w płynnych odpadach bytowych
Surface water quality in tourist areas of the Western Carpathians. Part 1. The dynamics of chemical substances load in domestic wastewaters
Autorzy:: Smoroń, S.
Twardy, S.
Kowalczyk, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338474.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: obciążenie
ruch turystyczny
substancje chemiczne
ścieki bytowe
chemical substances
loads
domestic wastewaters
tourist movement
Opis:: W pracy przedstawiono wyniki badań prowadzonych w latach 2002-2005 na obszarze zlewni górnego Dunajca, administracyjnie obejmującej miasto Zakopane oraz gminy: Kościelisko, Poronin, Biały Dunajec, Szaflary i Bukowina Tatrzańska. Badania dotyczyły wartości BZT₅, ChZT, obciążenia N, P, K, Cl oraz zawiesiną ogólną wnoszonymi wraz z płynnymi odpadami bytowymi, pochodzącymi od stałych mieszkańców i turystów. Określano je na podstawie badań ruchu turystycznego, zwłaszcza wielkości bazy noclegowej i jej wykorzystania. Najwięcej osób przybywa do Zakopanego (424 os.·km-² ·rok-¹), w lutym liczba turystów może sięgać 1056 os·km-², łącznie ze stałymi mieszkańcami jest to 1480 os·km-². Efektem tego są bardzo duże ładunki składników pochodzenia bytowego. Średnia roczna wartość ChZT wynosiła 15,86 t O₂km-²·rok-¹, z czego mająca związek z ruchem turystycznym - 8,97 t O₂·km-²·rok-¹. Obciążenie zawiesiną i wartość BZT₅ utrzymywały się na niższym, ale również znacznym poziomie, z zachowaniem podobnych proporcji, jak w przypadku ChZT. W lutym wartości ChZT i BZT₅, mające związek z ruchem turystycznym, były 2,49 razy większe niż wygenerowane przez stałych mieszkańców i wynosiły odpowiednio 1,43 i 1,20 t O₂·km-²·miesiąc-¹. Na omawianym obszarze tylko 38% ludności korzysta z oczyszczalni ścieków. Napływ turystów przyczynia się do przeciążenia istniejących oczyszczalni. Zwiększa się również ilość ścieków odprowadzanych do środowiska w sposób niekontrolowany, co pogarsza jakość wód powierzchniowych, czego efektem jest okresowe zamykanie przez służby sanitarne ujęcia wody dla Nowego Targu w Szaflarach, na rzece Biały Dunajec.
The paper shows results of the study performed in the period of 2002-2005 in the Upper Dunajec area which administratively includes Zakopane town, communes Kościelisko, Poronin, Biały Dunajec, Szaflary and Bukowina Tatrzańska. The study involved tourist movement, particularly the magnitude of the tourist accommodation facilities and their utilisation as well as the load of biochemical oxygen demand, BOD₅, chemical oxygen demand COD, N, P, K, Cl and suspended matter from residents and tourists carried by domestic wastewaters. The highest number of people visits Zakopane (424 person·km-²·year-¹), in February, however, the number of tourists may reach 1056 person·km-² there which, together with residents, makes 1480 person·km-². Resulting are very high loads of chemical substances of domestic origin. The average annual load of COD amounted to 15.86 t O₂·km-² ·year-¹, in which tourists' contribution was 8.97 t O₂·km-²·year-¹. Loads of suspended solids and BOD₅ were lower but still considerable with the same proportions between tourists and residents as in the case of COD. In February the loads of COD and BOD₅ originating from tourists were 2.49 times larger than those from residents being 1.43 and 1.20 t O₂·km-²·month-¹, respectively. Only 38 percent of population is connected to the sewage-treatment plants in the study area. An influx of tourists overloads the existing treatment plants capacity. The amount of wastes released in an uncontrolled manner to the environment increases which is the reason of periodical deterioration of surface water quality. In the effect Sanitary Inspectorate temporarily closes the water supply intake for Nowy Targ at Szaflary from the Biały Dunajec River.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2007, T. 7, z. 2b; 155-166
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Efektywność wprowadzonych dopłat do działań na trwałych użytkach zielonych w ramach programu rozwoju obszarów wiejskich 2007-2013
The effectiveness of payments introduced for agricultural activities on permanent grasslands as part of the rural development programme 2007–2013
Autorzy:: Smoroń, S.
Pietrzak, S.
Kowalczyk, A.
Kurnicki, R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/337811.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: ARiMR
pakiety przyrodnicze
PROW 2007–2013
trwałe użytki zielone
Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture
natural packages
permanent grassland
Rural Development Programme 2007–2013
Opis:: W pracy przeanalizowano efektywność wprowadzania pakietów przyrodniczych „Programu rolnośrodowiskowego” na trwałych użytkach zielonych, realizowanego w ramach PROW 2007–2013. Podstawą opracowania były dane z lat 2008–2013 dla poszczególnych województw, udostępnione przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Obejmowały one powierzchnię wsparcia (w ha) na podstawie wydanych decyzji, przyznających płatności rolnośrodowiskowe w pakietach: nr 3 – „Ekstensywne trwałe użytki zielone”; 4 – „Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000” i 5 – „Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000”. Wyniki realizacji pakietów przyrodniczych w odniesieniu do każdego roku zobrazowano w formie mapowej dla wszystkich województw. Mapy wykonano z użyciem oprogramowania ESRI ArcGIS 9.3.1. Udział powierzchni trwałych użytków zielonych w poszczególnych województwach, na których realizowano pakiety przyrodnicze, kształtował się pod koniec okresu badawczego w granicach od ok. 4 do 40%. W skali kraju, co siódmy hektar całkowitej powierzchni użytków zielonych był objęty realizacją pakietów przyrodniczych. Największym zainteresowaniem wśród rolników cieszył się pakiet nr 3 i był realizowany średnio w Polsce na 54% powierzchni użytków zielonych objętych realizacją programu rolnośrodowiskowego, a na pozostałe (nr 4 i 5) przypadało odpowiednio 22 i 24%.
In this paper, the effectiveness of introducing natural packages of “Agro-Environmental Programme” has been analyzed. The programme was implemented as part of the RDP 2007–2013 based on permanent grasslands. The basis of the study was data from 2008–2013 for individual voivodships, made available by the ARiMR (Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture). The data included a support area in hectares, derived from the issued decisions granting agroenvironmental payments in packages: number 3 – “Extensive and permanent grasslands”, 4 – “Conservation of endangered species of birds and natural habitats outside Natura 2000 areas” and 5 – “Conservation of endangered species of birds and natural habitats inside Natura 2000 areas”. Results for each year of natural packages implementation were depicted in a map format for all voivodships. Maps were made using ESRI ArcGIS 9.3.1 software. Share of permanent areas of the grassland, on which natural packages were implemented in individual voivodships, ranged from about 4 to 40% at the end of the study period. On a national scale, every seventh hectare of total area of the grassland was covered by the natural packages implementation. The most popular among the farmers was package number 3 and it was implemented in Poland on average on 54% of the area of the grassland which was covered by the agro-environmental programme. For the remaining packages, numbers 3 and 4, were 20 and 24% respectively of grasslands.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2018, 18, 1; 87-98
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Ocena wpływu wybranych roślin polowych na zjawiska erozyjne w zlewni rzeki Ścieklec (Wyżyna Małopolska)
The impact assessment of selected field crops on erosion phenomenon in Ścieklec river catchment (Małopolska Upland)
Autorzy:: Kowalczyk, A.
Smoroń, S.
Kuźniar, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/239426.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: erozja glebowa
równanie strat glebowych USLE
roślina polowa
soil erosion
soil loss equation USLE
field crops
Opis:: W pracy określono masę materiału glebowego erodowanego w okresie wegetacji z lessowych obszarów Małopolski, z pól obsianych: pszenicą ozimą, kukurydzą na ziarno, ziemniakami oraz burakami cukrowymi. Do obliczeń masy erodowanej gleby wykorzystano równanie strat glebowych USLE, według WISCHMEIERA i SMITHA [1978], w którym uwzględnia się wartości podstawowych czynników charakteryzujących rzeźbę trenu zlewni, nachylenie stoków, budowę geologiczną, rodzaj i skład mechaniczny gleb, wielkość opadu atmosferycznego oraz sposób rolniczego użytkowania. Na podstawie przeprowadzonych obliczeń stwierdzono, że masa erodowanej gleby w 2013 r. w okresie wegetacji roślin była zróżnicowana i wynosiła od ok. 106 Mg·km-2·rok-1 (w przypadku pszenicy ozimej i ziemniaków odmian późnych) do 188 Mg·km-2·rok-1 (w przypadku kukurydzy i buraków cukrowych). Na obszarach zagrożonych erozją konieczne jest podejmowanie działań przeciwdziałających temu zjawisku.
In the paper the mass of eroded soil materials from the loess areas of Małopolska region was determine during the growing season of the fields sown by winter wheat, maize for grain, potatoes and sugar beets. The soil losses were estimated by applying the USLE equation of WISCHMEIER and SMITH [1978], which considers the main factors characterizing the catchment: terrain relieve, the slopes, geological structure, types and the mechanical composition of soils, precipitation amounts and methods of land use. Based on the conducted estimations, it was found that the calculated mass of the eroded soil during growing of 2013 from the field sown by different crops was divers and varied in the range from about 106 Mg·km-2·year-1 (in case of winter wheat, late potatoes) up to 188 Mg·km-2·rok-1 (in case of maize and sugar beet). In the areas threatened by erosion, it is necessary to undertake measures to counteract this phenomenon.
Źródło:: Problemy Inżynierii Rolniczej; 2014, R. 22, nr 3, 3; 59-67
1231-0093
Pojawia się w:: Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Przyczyny zmian stężenia azotu i fosforu w wodach powierzchniowych górnej zlewni Sanu (po przekrój w Przemyślu) w latach 1990-2005
The reasons for the concentration changes of nitrogen and phosphorus compounds in the surface waters of the San upper basin (section at Przemyśl) in the period of 1990-2005
Autorzy:: Kuźniar, A.
Twardy, S.
Kowalczyk, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338345.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: składniki nawozowe
użytkowanie ziemi
wody powierzchniowe
zlewnia Sanu
land use
nutrient compounds
San basin surface water
Opis:: W pracy przedstawiono zmiany stężenia związków azotu i fosforu zarejestrowane w wodach Sanu po profil wodowskazowy w Przemyślu (3663 km²) oraz w rzece Wiar - ujście do Sanu - Krówniki (798,3 km²). Wykorzystano dane WIOŚ w Rzeszowie z 12 punktów pomiarowo-kontrolnych oraz wyniki własne, zgromadzone w ramach prac statutowych IMUZ. WIOŚ prowadzi monitoring wód dwukrotnie w ciągu miesiąca, co daje podstawy do oceny zmian stężenia amoniaku (NH₄⁺), azotanów (NO₃^-), fosforanów (PO₄^3-) oraz fosforu ogólnego (P_og) w wodach powierzchniowych zlewni Sanu z uwzględnieniem ich związku z produkcją roślinną, zwierzęcą i ze zmianami demograficznymi. Zgromadzony materiał poddano analizie ze szczególnym uwzględnieniem okresu zimowego (XI-IV), okresu letniego (V-X) oraz całego roku. Stwierdzono, że w okresach letnich występowało mniejsze niż w półroczach zimowych średnie stężenie związków azotu i fosforu. Analizując zmiany stężenia w poszczególnych częściach zlewni Sanu, wykazano że największe zróżnicowanie średnich wartości stężenia zanotowano w rzece Wiar. Stężenie składników nawozowych u jej ujścia było największe i odpowiadało III i IV klasie czystości.
In this paper the changes of nutrient components registered in the San River (at Przemyśl section 3 663 km²), and in the Wiar River - at the mouth of a San River (Krówniki - 798.3 km²), were presented. The results of research studies for the period of 1990-2005 were shown for 12 measurement sections. In the work the data of the Regional Inspectorate of Environmental Protection in Rzeszów were utilised, which monitors the surface waters twice a month as well as IMUZ Institute's the own research results, gathered within the framework of statute works. It enables the evaluation of the changes of nitrogen components, ammonium NH₄⁺ nitrate, NO₃^- phosphates PO₄^3- and P appearing in the surface waters of the San Basin. The relationships with plant and animal production as well as demographic changes were taken into consideration. The collected materials for the period 1990-2005 were analysed including the winter period (Nov--arch), summer period (May-Oct) as well as for the whole year. It was found that in the summer periods (as compared with the winter periods) lower concentrations of nutrient components appeared. And the results of the analysis of particular sections of the San courses have shown that during the research periods the highest difference in average concentrations was registered in the Waiter River. The nitrogen and phosphorus concentrations at the mouth were equivalent to III and IV cleanness classes.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2008, 8, 1; 185-196
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Permanent turf grass as the factor alleviating water erosion in the Carpathian Mountains
Trwałe zadarnienie gleb jako czynnik łagodzący procesy erozji wodnej w obszarach karpackich
Autorzy:: Kowalczyk, A.
Twardy, S.
Kuźniar, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/293148.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: erozja glebowa
równanie strat glebowych USLE
zlewnia górska
erosion
grassland
soil losses equation
turf
Opis:: Soil erosion by water is an important economical issue, because it strongly degrades the environment. This phenomenon occurs in the Carpathian mountain areas, and it is caused largely by inappropriate land use. And in the last quarter of the century, in whole region significant structural changes took place - an increase of grassland areas. Research was made in the period of 2008-2010 in the Biała Woda catchment area (10.91 km²) - the Carpathian Mts. The study area under discussion is characterised by low share of arable lands and by high contribution of the permanent grasslands. In this paper the mass of eroded materials was determined by applying of the universal soil losses equation - USLE (WISCHEIER and SMITH, 1978), using main factors, which have the impact on shaping the catchment area e.g. geological structure, terrain relief, the soil, climate, particularly precipitation, land use and slopes. Main attention was focused on agricultural land use (grasslands), hydrographical and road network. Sometimes the field roads becomes streams (gullies, which create favourable conditions for linear erosion e.g. for transporting eroded material during, heavy rainfall. Therefore, structural-spatial changes whih now are taking place sometimes intensify the erosion process.
Erozja wodna gleb jest ważnym problemem gospodarczym, gdyż silnie degraduje środowisko przyrodnicze. Zjawisko to występuje na ok. 60% powierzchni obszarów górskich Karpat i jest w znacznej mierze spowodowane nieodpowiednim użytkowaniem ziemi, jak również nieprawidłowym rozmieszczeniem gruntów ornych. W ostatnim ćwierćwieczu nastąpiły istotne zmiany strukturalne - zwiększenie udziału użytków zielonych, dzięki czemu nabierają on szczególnego znaczenia produkcyjno-ochronnego. W pracy określono masę erodowanego materiału glebowego z zastosowaniem równania strat glebowych - USLE, opracowanego przez Wischeiera i Smitha. Wykorzystano główne czynniki wpływające na kształtowanie powierzchni zlewni, tj.: budowę geologiczną, rzeźbę terenu, glebę, klimat, zwłaszcza opady atmosferyczne, użytkowanie i spadek. Szczegółowo omówiono użytkowanie rolnicze ziemi, sieć hydrograficzną oraz sieć drogową. Drogi polne stają się tu niekiedy potokami, co sprzyja erozji liniowej, tj. odprowadzaniu w czasie dużych opadów erodowanego materiału. Dlatego też zachodzące obecnie przeobrażenia strukturalno-przestrzenne niekiedy intensyfikują procesy erozyjne. Zlewnia Grajcarka o powierzchni 84,45 km², jest użytkowana w sposób istotnie zróżnicowany. Do szczegółowej analizy wybrano więc zlewnię Białej Wody. Dorzecze Białej Wody zajmuje powierzchnię 10,91 km², rzeźba terenu jest silnie zróżnicowana, różnica miedzy najniższym a najwyższym punktem dorzecza wynosi 490 m n.p.m. Potok Biała Woda ma pięć większych dopływów, które rozcinają dorzecze Białej Wody do granic wododziału. W rozpatrywanym roku hydrologicznym (2010) masa erodowanej gleby wynosiła 87,4 t·km^-2·r^-1. Wynik ten klasyfikuje teren do II stopnia erozji wg Zachara, czyli słabej.
Źródło:: Journal of Water and Land Development; 2011, 15; 41-51
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:: Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Użytkowanie gruntów zlewni rzeki Szreniawa w kontekście ochrony gleby i wody w latach 1995-2005
Land use in the Szreniawa catchment area in the context of soil and water protection in the years 1965-2005
Autorzy:: Smoroń, S.
Kowalczyk, A.
Kostuch, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338876.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: erozja
Szreniawa
użytki rolne
użytkowanie ziemi
agricultural land
erosion
land use
Szreniawa River
Opis:: W pracy przedstawiono analizę struktury użytkowania gruntów i użytków rolnych zlewni rzeki Szreniawa w latach 1995-2005. Badany obszar podzielono na pięć zlewni cząstkowych. Obliczono wskaźniki: darniowo-leśny - określający stopień trwałego pokrycia obszaru zlewni roślinnością oraz użytków zielonych - określający relacje między użytkami zielonymi a rolnymi. Wykazano, że struktura użytkowania terenu na obszarze zlewni Szreniawy jest niekorzystna ze względu na ochronę gleby i środowiska wodnego. Cała powierzchnia omawianego obszaru była tylko w około 10% pokryta trwale roślinnością leśną i darniową, a grunty orne stanowiły aż 91,3% użytków rolnych. Przeobrażenia strukturalne w ciągu okresu badań były niekorzystne i polegały na zwiększeniu powierzchni gruntów ornych. W tym rejonie, o wysokim stopniu zagrożenia erozją wodną, konieczne jest podjęcie działań mających na celu wprowadzanie programów rolnośrodowiskowych w zakresie ochrony gleby i wody.
In the paper an analysis of land use pattern and agricultural land structure in the catchment area of the Szreniawa River was presented for the years 1995–2005. Studied area was divided into five partial catchment areas. The indices such as: the grass turf - forest index which determines the degree of permanent vegetation cover in the catchment and the grassland index, which describes the relations between grasslands and agricultural lands (AL) were estimated. It was shown that the catchment area of the Szreniawa River was characterised by unfavourable land use pattern in view of soil and water protection. The whole study area was permanently covered by woody and grass-turf vegetation in only 10% and arable lands constituted as much as 91.3% of agricultural lands. Structural changes during the study period were disadvantageous and consisted in an increase of the area of arable lands. In this region seriously threatened by soil erosion it is necessary to undertake the activities aimed at implementing agro-environmental programmes in soil and water protection.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2009, 9, 3; 167-177
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Sustainable management of water resources in terms of the water needs for agricultural purposes in small rural communes based on the example of the Grybów commune, Poland
Zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi w kontekście potrzeb wodnych rolnictwa w małych gminach wiejskich na przykładzie gminy Grybów, Polska
Autorzy:: Kopacz, M.
Kowalczyk, A.
Smoroń, S.
Ostrach, Z.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/293289.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: farm animal population
land use structure
types of sowing
water needs for agricultural purposes
water saving
oszczędzanie wody
pogłowie zwierząt gospodarskich
potrzeby wodne w rolnictwie
rodzaje zasiewów
struktura użytkowania ziemi
Opis:: The article presents the results of the analysis of water needs in agricultural production of the Grybów commune (the district of Nowy Sącz, the Małopolska province). The aim of this study was to determine both the current water needs for agricultural purposes as well as changes in this regard based on structural and production data. The guidelines specified in the Ordinance of the Minister of Infrastructure of 14 January 2002 concerning average norms of water consumption were applied to determine water needs. The average annual water demand of crops together with permanent grassland (meadows, pastures) amounts to 23.7 mln m³, of which about 2.15 mln m³ is for winter wheat, 1.92 mln m³ for potatoes and 17.6 mln m³ for permanent grassland. Significant amounts of water (over 130,000 m³) are used also for watering home gardens and cultivating vegetables in plastic tunnels and greenhouses. Water needs for animals farming reach about 235,000 m³ in a year. Most water is needed for farming the cattle. It is predicted that the demand for water in the agricultural sector of the commune will increase by about 5.5% by 2030. Therefore, the activities monitoring the awareness of water saving and proper water management among the population of the villages are important.
W pracy przedstawiono wyniki analizy w zakresie potrzeb wodnych w produkcji rolniczej na przykładzie gminy Grybów (powiat nowosądecki, województwo małopolskie). Celem pracy było określenie aktualnych potrzeb wodnych rolnictwa, a także określenie na podstawie danych strukturalnych i produkcyjnych trendów zmian w tym zakresie. Do określenia potrzeb wodnych zastosowano wytyczne zawarte w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody. Średnie roczne zapotrzebowanie na wodę roślin uprawnych wraz z trwałymi użytkami zielonymi (łąki, pastwiska) wynosi 23,7 mln m³, w tym pszenicy ozimej oraz ziemniaka około 2,15 i 1,92 mln m³, a trwałych użytków zielonych – 17,6 mln m³. Znaczne ilości wody (ponad 130 tys. m³) zużywane są także na podlewanie ogródków przydomowych oraz uprawę warzyw w tunelach foliowych i szklarniach. Potrzeby wodne w zakresie chowu i hodowli zwierząt gospodarskich sięgają w ciągu roku ok. 235 tys. m³. Najwięcej wody potrzebne jest na hodowlę i chów bydła. Prognozuje się, że do 2030 r. nastąpi wzrost zapotrzebowania na wodę w sektorze rolniczym gminy o około 5,5%. W tej sytuacji ważne wydają się działania monitorujące świadomość oszczędzania wody i właściwe nią gospodarowanie wśród ludności zamieszkującej wsie.
Źródło:: Journal of Water and Land Development; 2018, 39; 67-76
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:: Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: An assessment of the water requirements of a mountain pasture sward in the Polish Western Carpathians
Ocena potrzeb wodnych runi pastwiskowej w Polskich Zachodnich Karpatach
Autorzy:: Kuźniar, A.
Twardy, S.
Kowalczyk, A.
Kostuch, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/293291.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: ewapotranspiracja wskaźnikowa
klimatyczny bilans wodny
pastwiska
pasture sward
crop evapotranspiration
water requirements
Carpathian Mountains
Opis:: The water requirements of the pasture sward using the Penman-Monteith method (FAO-56), which is seldom applied in Poland, was assessed. The reference crop evapotranspiration ET_o from a hypothetical grass crop with an assumed crop height of 0.12 m, a fixed surface resistance of 70 s·m^-1 and an albedo of 0.23, was used. These assumptions are similar under conditions of ruminant grazing. ET_o was computed by using meteorological data from 43 weather stations. The crop evapotranspiration ET_c is the product of ET_o, and single crop coefficient K_c. The differences between precipitation and ET_o and ET_c (climatic water balances) were determined for mountain pastures. The results were summarised form of a table and maps of isohyets and isolines elaborated by applying the Geographic Information System techniques (Arc View 9) with the data interpolated by the geostatic method (Kriging).
Celem pracy było określenie ewapotranspiracji wskaźnikowej, potrzeb wodnych oraz klimatycznego bilansu wodnych pastwisk górskich w polskich Karpatach z zastosowaniem metody Penmana-Monteitha FAO-56 (ALLEN et al., 1998) . Osiągnięcie założonego celu zostało dokonane przez: a) oszacowanie wartości ewapotranspiracji wskaźnikowej ET_o oraz opracowanie rozkładu przestrzennego ewapotranspiracji wskaźnikowego ET_o i elementów klimatycznego bilansu wodnego (P - ET_o); b) charakteryzowanie ewapotranspiracji wskaźnikowej oraz klimatycznego bilansu pastwisk górskich w Polskich Karpatach. Poddano analizie dane meteorologiczne z 43 posterunków obserwacyjnych, pochodzących ze zbiorów Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, a także ze Stacji Badawczej ITP w Jaworkach. Dane pochodziły z lat 1990-2005 i reprezentują zmienne warunki klimatyczne w polskich Karpatach. Wyniki badań przedstawiono w postaci map rozkładu przestrzennego, które wykonano metodą GIS ArcView. Przedstawiono następujące elementy: izolinie średnich: sum półroczy letnich (V-X), opadów atmosferycznych P, ewapotranspiracji wskaźnikowej ET_o, oraz klimatycznego bilansu wodnego (P - ET_o). W okresie półrocza letniego najmniejszymi wartościami ewapotranspiracji wskaźnikowej odznaczają się północne stoki Tatr (Zakopane - 433 mm). Region Beskidu Zachodniego charakteryzuje się mniejszymi średnimi sumami ewapotranspiracji wskaźnikowej, wynoszącymi w okresie letnim od około 440 mm w Beskidzie Śląskim do 460 mm w Beskidzie Sądeckim. W Bieszczadach ET_o w omawianym okresie letnim mieści się w zakresie od 460 do 480 mm. Półrocze letnie charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem przestrzennym średnich sum klimatycznego bilansu wodnego (P - ET_o). Najwyższe nadmiary opadów (P - ET_o) występują w partiach szczytowych Beskidu Żywieckiego (400 mm) oraz Tatr Polskich - ponad 700 mm. Linia równowagi opadów atmosferycznych i ewapotranspiracji wskaźnikowej (P = ET_o) przebiega wzdłuż granicy między Karpatami a Kotlinami Podkarpackimi. W Beskidzie Wyspowym notowane są nadmiary opadów od 100 do 250 m. Kotliny śródgórskie charakteryzują się również znacznymi nadwyżkami opadów: Kotlina Żywiecka - 300 mm, Orawsko-Nowotarska - poniżej 200 mm, Sądecka - 150-200 mm i Doły Jasielsko-Sanockie - 0-100 mm. W Bieszczadach wskaźnik (P-ET_o) wynosi od 150 do 300 mm.
Źródło:: Journal of Water and Land Development; 2011, 15; 193-207
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:: Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Landscape alteration in view of soil protection from water erosion - an example of the Mielnica watershed
Zmiany w krajobrazie w aspekcie ochrony gleb przed erozją wodną na przykładzie zlewni Mielnicy
Autorzy:: Żmuda, R.
Szewrański, S.
Kowalczyk, T.
Szarawarski, Ł.
Kuriata, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/292773.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: architektura krajobrazu
erozja wodna gleb
fitomelioracje
landscape architecture
phytoreclamations
water erosion of soils
Opis:: The paper pertains to landscape management in eroded areas. Erosion processes, especially water erosion of soils, change the existing landscapes and make them less attractive or even hostile to people. Such situation calls for protective actions e.g. an appropriate management of agricultural landscape to minimise negative consequences of such phenomena. The paper presents a concept of counter-erosion measures to be implemented in the Trzebnickie Hills and comments their effect on the landscape. The concept was applied to an agricultural watershed of the Mielnica River. Particular attention was paid to visual aspect of this landscape and to functioning of its elements. Changes in the landscape were visualised and set up with the present status of the watershed.
Praca dotyczy zagadnień związanych z kształtowaniem krajobrazu terenów erodowanych. Procesy erozyjne, zwłaszcza erozja wodna gleb, degradując środowisko glebowe, wywołują zmiany w istniejących krajobrazach, czyniąc je mniej atrakcyjnymi, a nawet nieprzyjaznymi człowiekowi. To z kolei przemawia za koniecznością wprowadzenia działań ochronnych, m.in. poprzez odpowiednie kształtowanie krajobrazu rolniczego, w celu zmniejszenia negatywnych następstw tych procesów. W pracy przedstawiono koncepcję zabiegów przeciwerozyjnych niezbędnych do wprowadzenia na obszarze Wzgórz Trzebnickich i ich wpływ na krajobraz. Koncepcję tych działań przedstawiono na przykładzie zlewni rolniczej cieku Mielnica. Zwrócono szczególną uwagęna aspekt wizualny krajobrazu, a także na funkcjonowanie jego elementów. Tytułowe zmiany w krajobrazie przedstawiono za pomocą wizualizacji fotograficznych zestawionych ze stanem obecnym zlewni.
Źródło:: Journal of Water and Land Development; 2009, no. 13a; 161-175
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:: Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Kowalczyk, S." wg kryterium: Autor

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język