Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "kultura chrześcijańska" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Obraz Jezusa Miłosiernego w Krakowie-Łagiewnikach
    The Picture Jesus of Mercy in Cracow-Lagiewniki
    Autorzy:
    Żukowska, Anna Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951930.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    kultura chrześcijańska
    malarstwo
    Jezus Miłosierny
    XX wiek
    Kraków
    Opis:
    Obraz Jezusa Miłosiernego [Jezu, ufam Tobie] autorstwa krakowskiego artysty malarza Adolfa Hyły (1897-1965) jest trzecim z kolei wizerunkiem „Bożego Miłosierdzia” nazywanym wersją łagiewnicką1. Został namalowany, tak jak i dwa poprzednie, na podstawie wizji, jaką miała św. Siostra Faustyna w dn. 22 lutego 1931 r. w celi płockiego klasztoru. Napisała w swoim Dzienniczku: „Wieczorem, kiedy byłam w celi, ujrzałam Pana Jezusa ubranego w szacie białej. Jedna ręka wzniesiona do błogosławieństwa, a druga dotykała szaty na piersiach. Z uchylenia szaty na piersiach wychodziły dwa wielkie promienie, jeden czerwony, a drugi blady. [...] Po chwili powiedział mi Jezus: Wymaluj obraz według rysunku, który widzisz z podpisem: «Jezu, ufam Tobie». Pragnę, aby ten obraz czczono najpierw w kaplicy waszej i na całym świecie. [...] Chcę, aby ten obraz [...] był uroczyście poświęcony w pierwszą niedzielę po Wielkanocy, ta niedziela ma być świętem Miłosierdzia”2. Wykonania obrazu podjął się – wspomniany już – A. Hyła, który zgłosił się do klasztoru Matki Bożej Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach z propozycją namalowania obrazu – wotum za ocalenie rodziny podczas wojny. Artysta, mimo że dysponował reprodukcją pierwszego dzieła (prototypu) w wykonaniu Eugeniusza Kazimirowskiego, wizerunek Jezusa Miłosiernego namalował według własnej koncepcji. Prace nad obrazem trwały od listopada 1942 r. do marca roku 1943. Uroczystego poświęcenia dokonał były spowiednik s.Faustyny o.Józef Andrasz3. Okazało się jednak, że wymiary obrazu nie odpowiadają wymiarom ołtarza. W tej sytuacji Matka Irena Krzyżanowska zamówiła u Hyły drugi obraz, który wielkością i kształtem odpowiadałby wnęce ołtarza bocznego. Przedstawiał on Jezusa Miłosiernego na tle łąki i widniejących w tle krzewów. Plastyczna koncepcja obrazu budziła pewne zastrzeżenia ks. Michała Sopoćko4. W 1954 r. artysta – zgodnie z wizją s.Faustyny – przemalował tło obrazu na kolor ciemny, a w dolnej partii usytuował posadzkę. Charakterystyczne dla tego wizerunku są dwa symboliczne promienie wychodzące z serca Chrystusa. Ich znaczenie Pan Jezus wyjaśnił następująco: „Blady promień oznacza wodę, która usprawiedliwia dusze; czerwony promień oznacza krew, która jest życiem dusz [...].Szczęśliwy, kto w ich cieniu żyć będzie”5. Wraz z rozszerzaniem się kultu Miłosierdzia Bożego kopie tej trzeciej wizualizacji, opatrzone słowami „Jezu ufam Tobie”, zaczęły się upowszechniać na całym świecie.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 2(6); 273-278
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ikona Matki Boskiej typu Eleusa
    An Icon of Mother of God (a Type of Eleusa)
    Autorzy:
    Żukowska, Anna Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441082.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    kultura chrześcijańska
    malarstwo
    ikona
    Matka Boża
    Eleusa
    XX wiek
    Christian culture
    painting
    icon
    Our Lady
    20th century
    Opis:
    Pierwsze przedstawienia Bogurodzicy w ikonach powstały zapewne po soborze efeskim w 431 r., który przyznał Maryi tytuł Theotokos – Matki Boga, Bogurodzicy. Powstawały wówczas wizerunki Maryi podkreślające tę prawdę, równocześnie zaczęły kształtować się podstawowe typy Jej przedstawień. Na wszystkich wizerunkach Maryja jest poważna, wręcz smutna, ponieważ trzymając Dzieciątko, jest świadoma Jego misji i cierpienia, które Je czeka. Od czterech podstawowych typów ikonograficznych Matki Bożej: Tronującej, Orantki (Modlącej się), Hodegetrii (Wskazującej Drogę) i Eleusy (Dziewicy Czułej, Miłosiernej) wywodzi się bardzo wiele wariantów. Prezentowana ikona należy do typu Eleusa (ros. умиление [umi-lenije [transkr. umilenie]). Jest to typ przedstawienia ikonograficznego Matki Bożej z Dzieciątkiem, w którym wyeksponowany został związek szczególnej serdeczności między Matką a Dzieckiem. W ikonie tej zanika dostojeństwo Bogarodzicy, a objawia się głęboka ludzka czułość matki do dziecka nacechowana smutną zadumą, a niekiedy i cierpieniem. Maryja ukazana w półpostaci trzyma Dzieciątko Jezus przy lewym ramieniu i, przytulając je do siebie w czułym geście obiema rękami, opiera swoją twarz o Jego policzek. Pochyla ku Niemu głowę, wsłuchując się w słowa Jezusa objawiające według starej, wschodniej tradycji misterium Jego śmierci i Zmartwychwstanie. Emanuel zwrócony jest twarzą do swojej Matki. Odsłonięte lewe ucho skłania ku modlitwie ludzi. Rączka małego Jezusa, lekko wsparta na szyi Bogurodzicy, błogosławi człowiekowi. W drugiej rączce Dzieciątko trzyma zwój Pisma, który jest symbolem Bożej tajemnicy, symbolem źródła wiary. Zwinięty pergamin umieszczony w Jego dłoni – jako kod symboliczny przekazuje nam prawdę, że Bóg jest naszym Prawodawcą, że Dzieciątko Jezus jest Drogą, Prawdą i Życiem, a zarazem Sędzią sprawiedliwym i miłosiernym. Przychodzi, aby wypełniło się to, co napisano o Nim w Piśmie Świętym i po to m.in., aby naprawić to, co zepsuł człowiek w Prawie Boskim przekazanym przez Mojżesza. Nade wszystko jednak przychodzi, by zbawić człowieka. Mały Jezus odziany jest w błękitny chiton i złocisty himation. Pionowe paski symbolizują w ikonografii czystość i doskonałość ludzkiej natury Zbawiciela a także Jego mesjańskie posłannictwo. Strój błękitno-ugrowy przypomina boskość Chrystusa i Światłość Odwieczną, która wcieliła się w naturę ludzką, aby ją uświęcić. Oblicze Matki Bożej jawi się jako miłosierne i pełne łaskawości. Maryja ubrana jest – tak jak na większości kanonicznych wizerunków – w niebieską suknię i ciemno-purpurowy maforion (wierzchnią chustę) okrywający całą postać. Jej włosy pod maforionem skrywa niebieska chusta. Nad czołem i na obu ramionach znajdują się trzy gwiazdy na znak Jej dziewictwa przed, w czasie i po urodzeniu Jezusa. Majestatyczność postaci Bogurodzicy podkreślają pionowo udrapowane szaty nadające całości charakter wertykalny. Użyty w tle ikony kolor złoty, utożsamiany ze szlachetnym metalem, a określany w ikonografii jako kolor kolorów, oznacza wieczność, niezniszczalność i boskość. Złoto jest symbolem światła Chrystusa świecącego w ciemnościach naszego ducha przez wiarę, nadzieję i miłość. Blask ten (łaska Boża) przemienia całe stworzenie i daje mu przystęp do rzeczywistości niebieskich. W ikonie widoczne jest „muzyczne” wyczucie współbrzmienia linii, form i koloru, doskonałe opanowanie środków pozwalających opowiadać o Niebie.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 3(3); 177-178
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O „Poezji Religijnej i Sakralnej” (6)
    On “Religious and Sacred Poetry”, No. 6
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440924.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    poezja religijna
    poezja sakralna
    literatura
    kultura
    wychowanie
    czasopismo naukowe
    religijna kultura literacka
    filologia słowiańska
    kultura chrześcijańska
    religious poetry
    sacred poetry
    literature
    culture
    education
    scholarly periodical
    religious literary culture
    Slavic philology
    Christian culture
    Opis:
    Wprowadzenie do “Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education” dotyczy głównie the zawartości czasopisma i jego struktury. Redaktor naczelny (Marek Mariusz Tytko) opisuje cele kwartalnika, jego program i plany redakcyjne. Wyjaśnia definicję „poezji religijnej” autorstwa Marii Jasińskiej-Wojtkowskiej (1957) i uzupełnia jej tezę poprzez opis szczegółowych obszarów badawczych w każdej chrześcijańskiej kulturze religijnej Kościoła Zachodniego i Kościoła Wschodniego. Chrześcijańska kultura, religijna kultura literacka, chrześcijańska poezja religijna i sakralna (poezja metafizyczna i duchowa) są głównym polem badawczym dla autorów tego kwartalnika.
    The introduction to Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education concerns mainly the content of the journal and its structure. The editor-in-chief (Marek Mariusz Tytko) describes the aims of this quarterly, its program and editorial plans. He explains the definition of “religious poetry” by Maria Jasińska-Wojtkowska (1957) and completes her thesis through the description of the special resarch areas in each Christian religious culture of the West Church and the East Church. Christian culture, religious literary culture, Christian religious poetry and sacred poetry (metaphysical and gospel / spiritual poetry) are the main research area for authors of this quarterly.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 2(6); 19-42
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wstęp do „Poezji Religijnej i Sakralnej” (4)
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441089.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    poezja religijna
    poezja sakralna
    literatura
    kultura
    wychowanie
    czasopismo naukowe
    religijna kultura literacka
    filologia słowiańska
    kultura chrześcijańska
    religious poetry
    sacred poetry
    literature
    culture
    education
    scholarly periodical
    religious literary culture
    Slavic philology
    Christian culture
    Opis:
    This introduction to “Religious and Sacred Poetry : An International Quarterly of Religion, Culture and Education” concerns mainly the structure and the editorial team of the journal. The editorin- chief (Marek Mariusz Tytko) describes mainly the contents of the articles existing in this issue. Christian culture, religious literary culture, Christian religious poetry and sacred poetry are the main research area for authors of this quarterly. The international scholarly journal was founded in 2012 year in Cracow (Poland). It is a social and humanistic international project of some scholars from Europe and America. This quarterly has its own Internet service (www:religious-and-sacred-poetry.info).
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 13-16
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Poezja Religijna i Sakralna”, nr 2
    Religious and Sacred Poetry, No. 2
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440945.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    poezja religijna
    poezja sakralna
    literatura
    kultura
    wychowanie
    czasopismo naukowe
    religijna kultura literacka
    filologia słowiańska
    kultura chrześcijańska
    religious poetry
    sacred poetry
    literature
    culture
    education
    scholarly periodical
    religious literary culture
    Slavic philology
    Christian culture
    Religious and sacred poetry
    Opis:
    Z wielką przyjemnością oddaję w Państwa ręce drugi numer naszego czasopisma „Religious and Sacred Poetry”. W obecnym tomie jako wprowadzenie prezentujemy niżej tekst w siedmiu językach (angielskim, rosyjskim, polskim, czeskim, słowackim, ukraińskim i białoruskim) pochodzący z naszej strony internetowej (www.religious-and-sacred-poetry.info), przygotowanej przez międzynarodową redakcję. Tekst ten przedstawia program kwartalnika, jego zakres tematyczny, cele i zadania. W części pierwszej Rozprawy i artykuły czytelnik znajdzie sześć oryginalnych tekstów. Beata Maria Gaj z Opola wprowadza w zagadnienie kultury greckiej, prezentując motyw kobiety w poezji pisanej po grecku na Śląsku w XVII w. (Greek Culture and Language in the History of the Central and Eastern Europe (Germany, Poland, Silesia). Woman in the Greek Poetry Written by the Silesian in the 17th Century). Irena Avsenik Nabergoj z Ljubljany przybliża problematykę wątków miłości i religii w słoweńskim dziele narodowym romantycznego poety France’a Prešerena (Poetics of Love and Devotion in Prešeren’ Poem The Baptism on the Savica). Olga Bigun z Kijowa skupia się na praraleli pomiędzy Jerozolimą i Kijowem w dziele Tarasa Szewczenki (The Symbolic and Allegorical Parallel „Kiev – Jerusalem”in Taras Shevchenko Writing). Charles S. Kraszewski z Dallas w Pensylwanii koncentruje się na wybranej problematyce poezji polskiej grupy emigracyjnej „Kontynenty” (British Natures, Polish Poets: the Continents Group as an Example of Ethnic British Literature). Marek Mariusz Tytko z Krakowa przedstawia analizę ważnego dla sztuki dokumentu papieskiego, ukazując problem artysty u Jana Pawła II (Artysta w koncepcji Jana Pawła II w Liście do artystów). Ewa Kopeć ze Stalowej Woli analizuje kwestię scholi w ramach wychowania religijnego (Wychowanie chrześcijańskie dzieci i młodzieży poprzez edukacyjny wymiar scholi). Natomiast w części drugiej naszego czasopisma, zatytułowanej Recenzje książek, publikujemy kilka wybranych recenzji. Marianna Macásková z Prešova pisze krytycznie o dziele słowackiego poety Rudolfa Jurolka (Putovanie Jakuba z Rána a jeho druhov a ich titanský boj s dvanásťhlavým svetom o Boha, lieskové oriešky a iné obyčajné veci v štrnástich spevoch). Aleksandra Słyszewska oraz Roksana Zgierska omawiają książkę poświęconą katolicyzmowi w literaturze brytyjskiej XIX i XX w., autorstwa Richarda Griffitha (The Pen and the Cross: Catholicism and English Literature, 1850-2000). W części trzeciej, poświęconej obrazowi sakralnemu, Anna Marta Żukowska pisze na temat pasyjnego obrazu Chrystusa św. Brata Alberta, zamieszczonego na okładce obecnego numeru naszego czasopisma (Obraz Ecce Homo (1879-1881) Adama Chmielowskiego). Część czwarta została przeznaczona dla autorów (Informacje dla autorów). Zamieszczono w niej wzór formularza recenzyjnego w języku angielskim, rosyjskim i polskim oraz dodano alfabetyczny wykaz wszystkich autorów tekstów zamieszczonych w obecnym numerze. Czytelników zapraszamy do lektury. Autorów tekstów zachęcamy do współpracy z naszym czasopismem. Prosimy o uprzedni kontakt i nadsyłanie tekstów (na adres: marek.mariusz.tytko[at]uj.edu.pl). Dla bezpieczeństwa stosujemy zapis [at] zamiast @ w adresach e-mail.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 2(2); 11-12
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wstęp do „Poezji Religijnej i Sakralnej” (1)
    Introduction to "Religious and Sacred Poetry" (1)
    Autorzy:
    Tytko, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441018.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    poezja religijna
    poezja sakralna
    literatura
    kultura
    wychowanie
    czasopismo naukowe
    religijna kultura literacka
    filologia słowiańska
    kultura chrześcijańska
    religious poetry
    sacred poetry
    literature
    culture
    education
    scholarly periodical
    religious literary culture
    Slavic philology
    Christian culture
    Religious and sacred poetry
    Opis:
    This introduction to Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education concerns mainly the profile of the journal, its structure and the editorial team. The editor-in-chief (Marek Mariusz Tytko) describes the aims of this quarterly, its program and editorial plans. Christian culture, religious literary culture, Christian religious poetry and sacred poetry are the main research area for authors of this quarterly. The international scholarly journal was founded in 2012 year in Cracow (Poland). It is a social and humanistic international project of some scholars from Europe and America. Especially, some scholars were busy with translation or in editorial work, e.g. Eugeniusz i Olga Pańkow from Grodno in Belarus, Svitlana Kravčenko and Nadija Kološuk (both from Luck [Lutsk] in Ukraine), Mar’âna Lanovik and Zorâna Lanovik from Ternopil (in Ukraine), Ivica Hajdučekova and Marián Andričík from Košice in Slovakia, Libor Martinek from Opava in Czech Republic, Bogusław Żurakowski, Maciej Urbanowski, rev. Roman Bogacz, Teresa Bela, Barbara Niemiec and vice-editor-in-chief sister Adelajda Sielepin CHR (these six persons from Cracow), Piotr Jaroszyński (from Lublin) and Wojciech Kudyba from Warsaw in Poland, Muir Evenden from the USA and Mark Bonnett from the United Kingdom of Great Britain and North Ireland. Krzysztof Kubicki from Cracow made the Internet service (religious-and-sacred-poetry.info).
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 1(1); 15-22
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wstęp do „Poezji Religijnej i Sakralnej” (3)
    An Introduction to “Religious and Sacred Poetry”, No. 3
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441026.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    poezja religijna
    poezja sakralna
    literatura
    kultura
    wychowanie
    czasopismo naukowe
    religijna kultura literacka
    filologia słowiańska
    kultura chrześcijańska
    religious poetry
    sacred poetry
    literature
    culture
    education
    scholarly periodical
    religious literary culture
    Slavic philology
    Christian culture
    Religious and sacred poetry
    Opis:
    Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! Szczęść Boże! Laudetur Jesus Christus! Benefaciat vobis Deus! Ἐυλογήμενος ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς! Ὁ Θεός ὑμᾶς αὐτούς ἐυλογεῖ! Z wielką przyjemnością oddajemy w Państwa ręce trzeci numer naszego czasopisma „Religious and Sacred Poetry”. Kwartalnik naukowy, który stara się wypełnić lukę tematyczną wśród międzynarodowych periodyków akademickich, tworzony jest przez zespół uczonych z dwunastu krajów świata. Jesteśmy czasopismem spełniającym warunki naukowości, nie jesteśmy natomiast pismem konfesyjnym. Gromadzimy badaczy wielu państw wokół problematyki religijnej kultury literackiej, w tym szczególnie wokół zagadnień poezji religijnej i sakralnej. Prezentujemy wyniki badań nad kulturą chrześcijańską, stąd w poszczególnych tomach można znaleźć opracowania naukowe dotyczące twórców zarówno prawosławnych, katolickich, jak i protestanckich. Więcej informacji o nas znajduje się na naszej stronie internetowej (umieszczonej pod adresem: www.religious-and-sacred-poetry.info). W obecnym tomie w części pierwszej pt. Rozprawy i artykuły czytelnik znajdzie sześć oryginalnych tekstów. Tom niniejszy rozpoczynają artykuły trzech autorek z paru uniwersytetów na Ukrainie. Ol′ga Ciganok z Kijowa wprowadza w zagadnienie literaturoznawcze z okresu przełomu późnego baroku i oświecenia na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej Trojga Narodów (polskiego, ruskiego i litewskiego), prezentując szczegółowy motyw przykładowy z ówczesnej kultury: O nagrobkach Ambrożego Dubniewicza w poetyce czernichowskiej z połowy XVIII wieku (tekst pisany w języku rosyjskim pt. Об эпитафиях Амвросию Дубневичу в черниговской поэтике середины XVIII века). Z kolei Irina Tarnagul (Tarnaguł) z Czerniowców przedstawia problematykę wątków tradycji Nowego Testamentu w odniesieniu do współczesnej literatury pięknej w studium pt. Reprezentacja tradycji nowotestamentalnej we współczesnym kontekście (artykuł po rosyjsku pt. Репрезентация новозаветной традиции в современном контексте). Aleksandra Tomorug (także z Czerniowców) skupia się na sakralności struktur ewangelicznych w literaturze współczesnej, analizując problematykę sacrum w artykule pt. Nadanie nowego sensu sakralnemu kontekstowi ewangelicznych struktur w literaturze współczesnej (przyczynek w języku rosyjskim pt. Переосмысление сакрального контекста евангельских структур в современной литературе). Problematyka wschodnia dominuje w obecnym numerze naszego kwartalnika poprzez trzy teksty ukraińskich autorek pisane w języku rosyjskim, w tym dwa artykuły pochodzące z ‘sakrologicznej szkoły’ znanego profesora Anatolija Evgen′eviča Nâmcu z Uniwersytetu w Czerniowcach. Ks. Stefan Radziszewski z Kielc koncentruje się na problematyce postawy niemoralnej (zdradzie) w eseju nietypowym dla naszego czasopisma pt. Zdrada w dramacie Ireneusza Iredyńskiego „Żegnaj, Judaszu”. Marián Andričík z Koszyc na Słowacji przedstawia analizę kategorii duchowości i estetyczności w poezji Daniela Pastirčáka, słowackiego twórcy współczesnego (artykuł po angielsku pt. The Relation between the Spiritual and the Aesthetic in the Poetry of Daniel Pastirčák). Po kilku artykułach literaturoznawczych zamieszczamy przyczynek teologiczno-pedagogiczny autorstwa Natalii Marii Ruman związanej z Katowicami i Cieszynem na polskim Śląsku, inspirowany motywami biblijnymi i nauczaniem papieskim (Godność rodziny u Jana Pawła II na kanwie interpretacji Pieśni nad Pieśniami). Natomiast w części drugiej naszego czasopisma (Recenzje książek) publikujemy recenzje (omówienia) siedmiu książek. Wojciech Kudyba z Warszawy omawia dzieło polskiej autorki Aleksandry Pethe pt. Ars, fides et ratio: esej teologiczny? (Tischner – Pasierb – Szymik), dotyczące twórczości trzech znanych polskich księży profesorów, w tym – dwóch poetów religijnych (ks. Janusza Pasierba i ks. Jerzego Szymika) oraz myśliciela ks. Józefa Tischnera. Małgorzata Kowalik związana z Lublinem omawia pedagogiczną książkę zbiorową pod redakcją Aliny Rynio z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego pt. Religijno-moralny wymiar rozwoju i wychowania. Marek Mariusz Tytko z Krakowa skupia się na podstawowej monografii literaturoznawczej z zakresu sakrologii autorstwa Zorâny Lanovik z Tarnopola pt. Hermeneutica Sacra. Uczona ta jest znaną przedstawicielką tzw. ukraińskiej ‘szkoły sakrologicznej’. Tekst omówienia publikujemy w dwóch wersjach językowych – po polsku i po angielsku. Następnie tenże autor prezentuje ważną książkę innej, równie znanej uczonej z tzw. ukraińskiej ‘szkoły hermeneutycznej’ – chodzi o dzieło Mar′âny Lanovik z Tarnopola pt. Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї, poświęcone teorii przekładu literackiego (Teoria względności przekładu literackiego. Projekcje literaturoznawcze). Obydwie wymienione siostry-profesorki pracują w jednej katedrze uniwersyteckiej w Tarnopolu na Ukrainie. Trzy kolejne omówienia dotyczą współczesnych książek poświęconych dziełom literackim pochodzącym z XVII w. M.M.Tytko przedstawia siedemnastowieczne dzieło pt. Mowy kościelne Fabiana Birkowskiego o świętym Jacku / Orationes Ecclesiasticae Fabiani Bir-covii Hyacinthinae, które Beata Gaj z Opola przełożyła z łaciny na język polski a Maria Rowińska-Szczepaniak opracowała naukowo. Dalej Beata Gaj, opolska uczona, omawia po angielsku dzieło Marioli Jarczykowej pt. Przy pogrzebach rzeczy i rytmy: funeralia Radziwiłłowskie z XVII wieku (Rhymes and Sermons at Burial. Funeral Matters of Radziwill Family in the 17th Century). Na zakończenie przeglądu książek Ol′ga Ciganok z Kijowa recenzuje (po angielsku) ukraińską książkę znanej kijowskiej literaturoznawczyni Oksany Jakovyny (Oksany Petrìvnej Âkoviny) o metafizyce w poezji staroruskiej w XVII wieku na terenie obecnej Ukrainy w tekście pt. Metafizyka w poezji. Ukraina w XVII wieku (Metaphysics in poetry: Ukraine of the 17th Century). Oksana Petrìvna Âkovina, tworząc po ukraińsku książkę monograficzną pt. Metafìzika v poezìï: Ukraïna XVII stolìttja, wpisała się także swoim ujęciem badawczym w nurt sakrologicznej szkoły ukraińskiej. Warto by tę książkę wydać po angielsku i po polsku, podobnie jak i wspomniane książki sióstr Łanowykówien z Tarnopola. W części trzeciej, poświęconej sprawozdaniom, publikujemy (po polsku i angielsku) raport autorstwa Władysława Panasiuka z Chicago (USA) na temat dorobku Zrzeszenia Literatów Polskich im. Jana Pawła II za okres ośmiu lat (The John Paul II Association of Polish Writers in Chicago: a Report on the Activities in the Years 2006-2013, Zrzeszenie Literatów Polskich im. Jana Pawła II w Chicago: Sprawozdanie z działalności za lata 2006-2013). Ta środowiskowa organizacja, działając w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej pod patronatem Jezuitów, skupia polskich (‘piszących’) emigrantów m.in. z Illinois. W części czwartej, poświęconej chrześcijańskiemu obrazowi sakralnemu (Obraz sakralny), tym razem publikujemy międzynarodowy dwugłos. Anna Marta Żukowska z Lublina pisze na temat ikony Matki Bożej typu Eleusa, obrazu zamieszczonego na okładce obecnego numeru naszego czasopisma (Ikona Matki Bożej typu Eleusa). Z kolei o. Vladimir Vukašinoviđ [Владимир Вукашиновић], serbski historyk sztuki i prawosławny teolog z Belgradu dodaje swój krótki komentarz do ikonicznego typu Eleusy. Tekst uniwersyteckiego uczonego z Serbii przedstawiamy w wersji angielskiej i polskiej (ta ostatnia – w tłumaczeniu Marka Mariusza Tytki). W części piątej, przeznaczonej dla autorów (Informacje dla autorów) zamieszczono wzór formularza recenzyjnego w języku angielskim, rosyjskim i polskim. W części tej dodano alfabetyczne wykazy autorów tekstów zamieszczonych w obecnym numerze. Czytelników zapraszamy do lektury. Autorów zachęcamy do współpracy. Prosimy o kontakt oraz nadsyłanie propozycji oryginalnych tekstów dotąd niepublikowanych i niezłożonych do druku (listy na adres: marek.mariusz.tytko[at]uj.edu.pl). Dla bezpieczeństwa stosujemy zapis [at] zamiast @ w adresach e-mail. Informacje o czasopiśmie można znaleźć na stronie internetowej (www.religious-and-sacred-poetry.info). Liczymy na ciekawą współpracę naukową z uczonymi różnych dyscyplin (teologii, filozofii, literaturoznawstwa, kulturoznawstwa, psychologii, pedagogiki itd.) i różnych krajów, zwłaszcza – słowiańskich. Dziękuję zespołowi redakcyjnemu, szczególnie redaktorom językowym: prof. Teresie Beli, s. prof. Adelajdzie Sielepin CHR, dr Barbarze Niemiec, prof. Nadyji Koloszuk, prof. Switłanie Krawczenko, prof. Mar′janie i Zorjanie Łanowykównom, doc. Oldze i Eugeniuszowi Pańkowom, prof. Liborowi Martinkowi, dr Ivicy Hajdučekowej, Muirowi Evendenowi, Markowi Bonnettowi za wszystko. Nadto mgr. inż. Krzysztofowi Kubickiemu – za okładkę i serwis internetowy naszego kwartalnika. Recenzentom dziękuję za wnikliwe uwagi. Czytającym – za lekturę.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 3(3); 13-16
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ikona Matki Bożej Nieustającej Pomocy
    The Icon of Our Lady of Perpetual Help
    Autorzy:
    Żukowska, Anna Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951899.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    ikona
    kultura chrześcijańska
    malarstwo
    Matka Boża Nieustającej Pomocy
    XX wiek
    Kraków
    kopia obrazu
    icon
    Christian culture
    painting
    Our Lady of Perpetual Help
    20th century
    Cracow
    a copy of the picture
    Opis:
    Tekst jest komentarzem do obrazu zamieszczonego na okładce, ilustracji przedstawiającej typ ikony Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Autorka tekstu opisuje krótko historię tego typu wizerunku oraz dokonuje jego analizy formalnej, zgodnie z zasadami deskrypcji obrazów stosowanymi w historii sztuki.
    The text is a commentary on the picture on the cover. It is an illustration presenting a type of icon of Our Lady of Perpetual Help. The author of the text briefly describes the history of this type of icon and carries out a formal analysis, according to the principles of iconography applied in art history.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 3(7); 215-220
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ikona Chrystusa Pantokratora
    The Icon of Christ Pantocrator
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951871.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    ikona
    malarstwo
    Jezus Chrystus Pantokrator
    Kościół
    historia malarstwa
    opis obrazu
    kultura chrześcijańska
    XXI wiek
    icon
    painting
    Jesus Christ Pantocrator
    Church
    history of painting
    picture description
    Christian culture
    21st century
    Opis:
    Jednym z najbardziej znanych typów wizerunków ikonograficznych w Kościele Wschodnim jest ikona Chrystusa Pantokratora (Wszechwładcy). Obraz ten w swoim typie ma genezę wczesnochrześcijańską. Należy wiązać to przedstawienie ikoniczne z tematyką Wniebowstąpienia oraz zagadnieniem zobrazowania w malarstwie sakralnym – kwestii czasów eschatycznych, tj. Powtórnego Przyjścia (Paruzji) Jezusa Chrystusa w Boskiej Chwale na ziemię, aby sądzić żywych i umarłych, (jako władca całego Stworzenia). Tekst jest komentarzem do kopii tego typu obrazu, zamieszczonego na okładce czasopisma.
    One of the best known types of iconic image in the Eastern Orthodox Church is the icon of Christ Pantocrator. The genesis of this type of icon goes back to the times of Early Christianity. This iconic presentation is to be connected with the theme of the Ascension and the problem of pictorial renderings in sacral painting – the question of the Second Coming (Parousia) of Jesus Christ in God’s Glory on the earth, to judge the living and the dead (as the Lord of the whole Creation). The text is a commentary on the copy of this type of the picture reproduced on the cover of the journal.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 4(8); 267-270
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wojciech Kudyba, twórca poezji religijnej
    Wojciech Kudyba, the Author of Religious Poetry
    Autorzy:
    Kwiek-Osiowska, Janina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951921.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    kultura chrześcijańska
    literatura chrześcijańska
    polska poezja religijna
    polska poezja metafizyczna
    polska liryka XX wieku
    polska liryka XXI wieku
    Christian culture
    Christian literature
    Polish religious poetry
    Polish metaphysical poetry
    Polish lyrics of the 20th century
    Polish lyrics of the 21st century
    Opis:
    Autorka opisuje osobę Wojciecha Kudyby, naukowca i poetę religijnego, w sposób ogólny próbując scharakteryzować jego poetycki dorobek twórczy na podstawie kilku książek. Podjęte analizy prowadzą do konkluzji na temat literackich środków stylistycznych, stosowanych przez W. Kudybę. Przykłady używanych przezeń tropów artystycznych autorka wylicza, podając w zestawieniach tytuły wierszy (utworów) z poszczególnych tomów, które zawierają dany typ chwytów literackich. Analiza ma charakter przeglądowy.
    The author describes Wojciech Kudyba, a scholar and a religious poet, trying to characterize his poetic output on the basis of a few books. The analyses carried out in the book lead to the conclusions referring to the stylistic devices used by Wojciech Kudyba. The examples of the poet’s artistic tropes are enumerated by the author who in her specifications provides the titles of the poems published in particular volumes along with the information about a particular type of literary devices found in these poems.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 3(7); 185-204
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [Rev.] Ks. Wacław Buryła, Dogonić światło, Oficyna Wydawnicza 4K, Bytom [2008], ss. 155, [5].
    [Rev.] Father Wacław Buryła, To Catch the Light up, Editorial Publishing 4K, Bytom [2008], pp. 155, [5].
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440917.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    Wacław Buryła (1954-)
    poezja polska 21 wieku
    liryka religijna
    poezja metafizyczna
    poezja religijna
    kultura chrześcijańska
    Bóg i człowiek w poezji
    [Waclaw Buryla (1954-)]
    Polish poetry in the 21. century religious lyric
    metaphysical poetry
    religious poetry
    Christian culture
    God and man in poetry
    Opis:
    Recenzja krótko opisuje osobę ks. Wacława Buryły jako poetę i organizatora konkursu literackiego poezji religijnej. Autor przedstawia tomik ks. Buryły pt. Dogonić światło (Bytom [2008]) i cytuje jeden wiersz pt. zawsze blisko, który opublikowno w tej książce poetyckiej.
    The review shortly describes the person of father Wacław Buryła (Waclaw Buryla) as the poet and the organizer of literary competition on religious poetry. The author presents the book by father Buryła Dogonić światło [To Catch the Light Up] (Bytom [2008]) and quotes one poetical work zawsze blisko [always near], that is published in the poetical book.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 2(6); 245-246
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [Rev.] o. Eligiusz Dymowski, Dotyk pamięci. (Wiersze wybrane), Wydawnictwo Prymat Mariusz Śliwowski, Białystok 2014, ss. 210.
    [Rev.] Father Eligiusz Dymowski OFM, The Touch of the Memory. (The Selected Verses), Publishing Prymat Mariusz Sliwowski, Bialystok 2014, pp. 210.
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440995.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    Eligiusz Dymowski OFM (1965-)
    poezja polska 21 wieku
    liryka religijna
    poezja metafizyczna
    poezja religijna
    kultura chrześcijańska
    Bóg i człowiek w poezji
    eschatologizm
    Nowa Mretafizyczność
    Eligiusz Dymowski (1965-)
    Polish poetry in the 21. century religious lyric
    metaphysical poetry
    religious poetry
    Christian culture
    God and man in poetry eschatologism
    New Metaphysics (New Metaphysicsness)
    Opis:
    Recenzja krótko opisuje osobę o. Eligiusza Dymowskiego OFM (urodzonego w 1965) jako polskiego poetę religijnego. Autor przedstawia tomik o. Dymowskiego pt. Dotyk pamięci. (Wiersze wybrane) (Białystok 2014), cytuje i opisuje chrześcijańskie wiersze, które opublikowno w tej książce poetyckiej.
    The review shortly describes the person of father Eligiusz Dymowski OFM as the Polish poet. The author presents the book by father Dymowski Dotyk pamieci. (Wiersze wybrane) [The Touch of the Memory. (The Selected Verses) (Bialystok 2014) and quotes and describes some poetical works, that are published in the poetical book.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 2(6); 247-260
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [Rev.:] Kazimierz Wójtowicz CR, Dookoła Emaus i dalej. (Wiersze niemal zebrane), posłowie – ks. Stefan Radziszewski, Alleluja, Kraków 2012, 820, [1] s.
    Around Emmaus and Beyond (Poems Almost Collected)
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440884.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    Kazimierz Wójtowicz (1945-)
    lirics
    Polish religious poetry
    Polish literature
    Christian culture
    Christian literature Resurrectionists
    20. century
    21. century
    Emmaus
    resurrection
    conversion
    literary translation
    Rose Ausländer (1901-1988) Datlev Block (1934-)
    Dietrich Bonhoeffer
    (1906-1945)
    Christine Busta (1915-1987) Georg Bydlinski (1956-)
    Ernesto Cardenal (1925-)
    Paul Celan (1920-1970)
    Josef Dirnbeck (1948-)
    Gerhard Fritsch (1924-1969) Gertrud Fussenegger
    (1912-2009)
    Martin Gutl (1942-1994)
    Paul Konrad Kurz (1927-2005) Kurt Marti (1921-)
    Rainer Maria Rilke (1875-1926) Rudolf Otto Wiemer (1905-1998) Eva Zeller (1923-)
    Michael Zielonka
    (1942-)
    liryka
    polska poezja religijna
    literatura polska
    kultura chrześcijańska
    literatura chrześcijańska zmartwychwstańcy
    XX wiek
    XXI wiek
    Emaus
    zmartwychwstanie
    nawrócenie
    tłumaczenie literackie
    Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) Christine Busta (1915-1987) Georg Bydlinski (1956-)
    Gerhard Fritsch (1924-1969) Gertrud Fussenegger (1912-2009), Martin Gutl (1942-1994), Paul Konrad Kurz (1927-2005),
    Kurt Marti (1921-), Rainer Maria Rilke (1875-1926), Rudolf Otto Wiemer (1905-1998), Eva Zeller
    (1923-), Michael Zielonka (1942-)
    Opis:
    Ksiądz dr Kazimierz Wójtowicz CR (1945-), krakowski poeta, teolog literatury, zmartwychwstaniec – jest postacią od ponad czterdziestu lat obecną w polskim obiegu literackim. Należy do nurtu tzw. poezji kapłańskiej, lecz cokolwiek miałoby to określenie znaczyć, nie oddaje ono rzeczywistości jego wierszy. Ostatnio o. Wójtowicz wydał bardzo obszerny tom poetycki pt. Dookoła Emaus i dalej (Wiersze niemal zebrane) (2012), w którym zawarł zdecydowaną większość wszystkich swoich dotychczas publikowanych utworów poetyckich, pochodzących z wielu tomów. Odnajdujemy tu teksty wierszy z kilkunastu zbiorków. Już każdy z tych tomików wzięty z osobna, stanowi znaczące wydarzenie artystyczne w polskim życiu literackim, szczególnie zaś w obiegu polskiej poezji religijnej. Tomiki wierszy o. K. Wójtowicza CR z licznie tam obecną motywiką religijną z pewnością zasługują na uwagę wyrobionego czytelnika, ponieważ są zwykle przemyślane w zakresie treści, z pogłębioną refleksją teologiczną tego wybitnego polskiego teologa literatury, bardzo precyzyjnie dopracowane co do formy artystycznej, wysmakowane w układzie utworów i „dopieszczone” w niemal każdym detalu. Dbałość o wysoki poziom merytoryczny tekstów idzie w parze z niesłychanie bogatą wyobraźnią twórczą o. Kazimierza Wójtowicza, zaskakującego czytelnika raz po raz niespotykanymi zestawieniami rzeczywistości ewangelicznej (biblijnej) i współczesnego nam życia naszej cywilizacji. Ojciec Kazimierz ma iście heurystyczną zdolność wynajdowania niesamowitych skojarzeń, niebanalnych metafor, oryginalnych kontaminacji frazeologicznych, metonimii, oksymoronów. Autor ten nie zadowala się tym, co już było dotąd powiedziane w poezji, lecz pracowicie drąży materię słowa, materię rzeczywistości ludzkiej, wyrażaną przez słowo. W rzeczywistości świata przedstawionego w utworach poetyckich K. Wójtowicza CR przebija troska o dyskretną obecność Słowa, delikatną pomoc Opatrzności Bożej światu ludzkiemu. Twórca nie stroni od malowniczości krajobrazów, opisów pięknej natury, sięga obficie po cytaty lub kryptocytaty biblijne, nawiązuje do znanych (bardziej lub mniej) wątków kultury chrześcijańskiej. Język jego wierszy jest zwarty, współczesny, przemawia do czytelnika konkretnością i zaciekawia niebywałymi skojarzeniami, odkryciami cudów dnia codziennego. Wychodząc od motywów biblijnych dochodzi do życia współczesnego i zestawia ze sobą myśli ewangeliczne z rzeczywistością zgoła im przeciwną, jaką niesie ze sobą współczesny nam świat. Te zestawienia niebanalne budują świat przedstawiony, pozwalają dookreślić miejsce człowieka w relacji z Bogiem w rozmaitych aspektach. Autor ten nie stroni od trudnych tematów, czasem gorzkich i niewygodnych, uważając, że człowiek należy oddać w pełni jego realności, wraz ze słabościami, grzechami, upadkami, a zarazem ukazuje światło nawrócenia „połamanego” duchowo, zagubionego, osamotnionego, skrzywdzonego czasem człowieka. Obok cieni pokazuje także i blaski ludzkiego żywota. Jego wiersze z pewnością nie są „laurkami” na cześć człowieka, lecz realistyczne spojrzenie poprzez piękne obrazy poetyckie na rzeczywistość ludzką i Boską. Twórczość o. Kazimierza Wójtowicza CR z pewnością czerpie z bogatych źródeł duchowości zmartwychwstańczej, której nota bene jest on znakomitym znawcą, jako autor bardzo wielu wytrawnych książek i artykułów, erudycyjnych wypisów cytatów z dziejów swojego macierzystego zgromadzenia. Dostrzegam w Wójtowiczowskiej poezji rys niejako ‘zmartwychwstańczy’ w tym sensie, w jakim chciał widzieć człowieka założyciel Zmartwychwstańców – Bogdan Jański (1807- 1840) i poniekąd współzałożyciele zgromadzenia – o. Piotr Semenenko CR (1814- 1886) i o. Hieronim Kajsiewicz CR (1812-1873), którzy podchodzili do rzeczywistości ludzkiej realistycznie, a zarazem niezwykle głęboko duchowo, akcentując nawrócenie człowiecze z upadku, z grzechu ku Chrystusowi. Tak realistyczne i zarazem głęboko metafizyczne, prześwietlone głęboką duchowością, delikatne i wrażliwe, całościowe spojrzenie na człowieka obecne jest również w poezji Kazimierza Wójtowicza CR, który jako zmartwychwstaniec uczynił owo zmartwychwstanie, a raczej nieustanne zmartwychwstawanie, podnoszenie się z upadków życiowaych, odkrywanie Boga w rzeczywistości wokół siebie na nawo, jak uczniowie idący do Emaus, którym w pewnym decydującym opadają zasłony z oczu i odkrywają na zasadzie „heureki” obecność Boga przy sobie. Nie przypadkiem o. K.Wójtowicz CR nadał swojemu najważniejszemu jak dotąd zbiorowi wierszy znaczący tytuł: Dookoła Emaus i dalej. Dla zrozumienia Wójtowiczowskich wierszy istotna jest tu rzeczywistość ewangelicznej drogi z Jerozolimy do Emaus, jaką odbywali zasmuceni i zatrwożeni uczniowie Jezusa Chrystusa, którzy przeżywali Jego mękę i śmierć na krzyżu i zwątpili nawet w pewnym momencie w Jego misję, którą postrzegali oni jako skończoną wraz ze zgonem i złożeniem do grobu swego Mistrza z Nazaretu. Dopiero wraz ze stopniowym wyjaśnieniem pism prorockich odnoszących się do Zbawiciela, przeżywają oni nawrócenie, które kończy się rzeczywiście „nawróceniem”, tj. powróceniem, realnym powrotem jeszcze tego samego dnia z Emaus do Jerozolimy i radosnym odkryciem obecności zmartwychwstałego Boga-Człowieka na ziemi wśród ludzi, istnieniem żywego Stwórcy, który jest, który był i który przychodzi, realnie przychodzi do swoich uczniów, tu: na symbolicznej, choć zarazem przecież realnej kilkukilometrowej drodze do Emaus. O. Kazimierz Wójtowicz CR nadał swojemu najważniejszemu i największemu w sensie objętościowym (liczbowym), jak dotąd zbiorowi utworów poetyckich tytuł dotyczący rzeczywistości istniejącej po zmartwychwstaniu Boga- Człowieka, tj. realności niejako ‘Emausowej’ (Dookoła Emaus). Ponadto druga część tytułu (i dalej) wskazuje na rzeczywistość eschatologiczną, sięgającą ‘dalej’, niż ziemskie Emaus, dalej niż ziemska realność doczesna, w której antycypujemy tylko stan doskonałości wiecznej (niebiańskiej, rajskiej, zbawionej, przebóstwionej). W zasadzie w zwięzłej recenzji nie ma miejsca na szersze, pogłębione analizy poszczególnych utworów, dlatego tylko sygnalizuje się ogólnie ważność tej swoistej, w zasadzie ‘autoantologicznej’ książki poetyckiej o. Kazimierza Wójtowicza CR, który sam dokonał wyboru własnych wierszy i dał do tej autoantologii to, co chciał dać z pewnym zamiarem całościowej wizji człowieka i Boga ukazanej oczami uduchowionego poety obdarzonego zarazem teologiczną erudycją, ludzką wrażliwością i artystyczną wyobraźnią. Wysokoartystyczne dzieła poetyckie tego autora dążą do ideału poezji czystej w rozumieniu ks. Henri Brémonda (1865- 1933), ukazując wielką paletę możliwości malowania życia słowem w kontekście Słowa (Logosu). Z jednej strony Dookoła Emaus i dalej odnosi się do aspektu czasowego (doczesnego i wiecznego, który wykracza poza zwykłą, liniową chronologię), Z drugiej strony można jednak tytuł Dookoła Emaus i dalej odnosić paradoksalnie do aspektu przestrzennego, to znaczy do tej konkretnej miejscowości i coraz dalszych okolic wokół Emaus. Przestrzennie ujmowane kolejne ‘koła’ (wszak występuje tu zaimek dookoła w tytule książki), czyli kręgi, wytaczają kolejne obszary poetyckiej penetracji o. K. Wójtowicza CR wokół punktu centralnego, umieszczonego w geograficznej Palestynie / Izraelu – Ziemi Świętej. Można te wiersze układać retrospektywnie kolejno zarówno według kryterium czasowego (według kolejności następstwa wydarzeń w chronologii liniowej, jak wskazuje kalendarz świecki), jak i według kryterium czasu wiecznego (kołowego, liturgicznego, zamkniętego pierwszym dniem Adwentu a zakończonego Świętem Chrystusa Króla). Ponadto można tę twórczość próbować retrospektywnie porządkować według kryterium przestrzennego (geograficznego), rekonstruując nie tylko geografię realną (geografię fizyczną), ale i geografię zbawienia, opisywanych przez autora różnych miejsc na świecie stanowiących jakiś punkt odniesienia dla historii zbawienia rodzaju ludzkiego oraz dla życia duchowego i materialnego poszczególnych bohaterów poetyckich (lub podmiotu lirycznego). Ciekawe zestawienie nazwy Emaus z rzeczywistością przestrzenną (krakowską), w której od kilkudziesięciu lat zakorzeniony jest autor wierszy – o. Kazimierz Wójtowicz CR – ujawnia fakt odniesienia się wtórnego do tzw. „odpustu Emaus”, funkcjonującego zwyczajowo w Krakowie od kilku stuleci, wielkiego odbywającego się zawsze w pierwszy dzień po Wielkanocy (tj. w Poniedziałek Wielkanocny) w klasztorze Sióstr Norbertanek na krakowskim Zwierzyńcu. To także jakieś symboliczne, wtórne odniesienie się tytułu książki do rzeczywistości „odpustu”, rozumianego tu bardziej jako odpuszczenie grzechów, win człowieczych przez laskę Zmartwychwstałego Boga-Człowieka (znów zmartwychwstanie jako motyw znaczący), a nie w sensie ludowego jarmarku ze świecidełkami (wymiar merkantylny współczesnego świata, profanum), który próbuje zastąpić tę rzeczywistość ważniejszą, duchową (wymiar religijny, zbawczy, wieczny, teofaniczny, apokatastatyczny, sacrum, sanctum). Motywy Miłoszowskiej „cywilizacji kupna i sprzedaży” pojawiają się niejako przy okazji w wierszach o. Kazimierza Wójtowicza („giełda” etc.). W tym sensie – zupełnego odpustu grzechów i win – Emaus krakowski wyznacza zupełnie inną perspektywę w możliwości uporządkowania twórczości par excellence krakowskiego poety-kapłana, o. Wójtówicza CR. Próba wieloaspektowego odczytania tytułu książki Dookoła Emaus i dalej natrafia co rusz, na jakieś nowe możliwości zrozumienia tytułowego przesłania autorskiego. Zapewne nie wyczerpuje to wszystkich jego aspektów. Autor zawarł w tytule książki różnorodne ślady pozwalające na odczytanie na nowo, w coraz to inny sposób, niczym Cortazarowską „grę w klasy”, według rozmaitych kluczy, według urozmaiconych kryteriów swojego dorobku poetyckiego. Tytuł tomiku sam w sobie daje odbiorcy wiele dróg odczytania (wszak biblijny termin droga do Emaus jaki pośrednio ewokowany jest przez książkę Dookoła Emaus i dalej) także umożliwia różne sposoby wyjaśnienia fenomenu relacji mistrza i uczniów. ‘Droga’ oznacza także w Ewangelii (Nowym Testamencie) także ‘sposób’ życia, który jest inny, nowy, odmienny niż ten dotychczasowy, co ma związek z nawróceniem, powrotem do Boga-Człowieka, jedynego Zbawiciela rodzaju ludzkiego. Książka podzielona jest na poszczególne rozdziały (części) autorstwa o. K. Wójtowicza CR o następujących tytułach: Przedsłowie, Pierwopisy, W drodze, Przypisy do ziemi, Odpisy nadziei, Przepisy na światło, Zapisy dłużnika, Wypisy nie tylko pogodne, Napisy na piasku, Podpisy pod Przymierzem, Odpisy świadectwa, Wpisy w Księgę, Spisy obietnic, Tryptyk papieski albo ostatnie dni Jana Pawła II, Dopisy procentów, Rysopisy pielgrzymów, Brudnopisy pytlowane, Z nowych wierszy, Z przekładów. Ponadto w skład książki Dookoła Emaus i dalej wchodzi posłowie pt. Prawie posłowie, autorstwa ks. dra Stefana Radziszewskiego, składający się z tekstu pt. Jeden wiersz o Emaus oraz studium pt. Siedemnaście uwag o poezji ks. Kazimierza Wójtowicza. Nadto znajduje się w tej części publikacji garść cytatów zaczerpniętych z opinii innych autorów o twórczości poetyckiej omawianego tu krakowskiego autora-zmartwychwstańca pt. O wierszach Kazimierza Wójtowicza. Opinie o poezji o. Wójtowicza wyrazili tu zarówno duchowni, jak i świeccy, w tym: Andrzej Babuchowski (1949-), Krzysztof Dybciak (1948-), ks. Franciszek Kamecki (1940-), Aleksander Kowalski, Stanisław Kozielski, Katarzyna Krupa, Ryszard Matuszewski (1914-2010), ks. Bonifacy Miązek (1935-), Beata Pierz, Jan Skoczyński (1946-), Wiesław Jan Wysocki (1950-). Poza tym książka zawiera dodatkowe części stanowiące jej aparat naukowy, ułatwiający wyszukiwanie informacji, tj. bibliografię ważniejszych dzieł autora (tylko książkowych) i biografię o. Kazimierza Wójtowicza CR pt. Bio/bibliogram, oraz trzy indeksy: Alfabetyczny spis utworów, Alfabetyczny spis incipitów, Indeks wersetów biblijnych, nadto wykaz pierwodruków, pt. Pierwsze wydania tomików poezji zawierający nie tylko wykaz tomów wydanych po polsku, niemiecku i włosku, ale także wybory i zbiory poetyckie, nadto wykaz kilkunastu antologii, w których drukował autor Dookoła Emaus i dalej. Zbiór poezji o. Wójtowicza CR jest niezwykle wartościową publikacją, zbierającą w jednym, opasłym tomie reprezentatywny wybór autorski jego wierszy religijnych i innych. Odnajdujemy tu także udane, świetne tłumaczenia poezji z obcych języków, takich poetów jak: Rose Ausländer, Datlev Block, ka. Dietrich Bonhoeffer, Christine Busta, Georg Bydlinski, ks. Ernesto Cardenal, Paul Celan, Josef Dirnbeck, Gerhard Fritsch, Gertrud Fussenegger, Martin Gutl, Paul Konrad Kurz, Kurt Marti, Rainer Maria Rilke, Rudolf Otto Wiemer, Eva Zeller, Michael Zielonka. Warto sięgnąć po arcyciekawy zbiór poetycki o. Kazimierza Wójtowicza CR pt. Dookoła Emaus i dalej (Wiersze niemal zebrane) także w kontekście współczesnych analiz poezji religijnej i sakralnej dokonywanych przez literaturoznawców, teologów literatury i rozmaitych „sakrologów”. Można go wpisać do kanonu polskiej poezji religijnej oraz klasyki polskiego przekładu poetyckiego XX i XXI wieku jako zasłużonego przedstawiciela kultury polskiej i godnego uwagi twórcę literatury pięknej, mając świadomość, że realnie nie ma twórczości doskonałej bez skazy i twórców pozbawionych wad. O. K. Wójtowicz CR próbuje owe wady i skazy ludzkie przezwyciężyć poetycko, dając czytelnikowi namiastkę oczekiwanej rzeczywistości doskonałej (zmartwychwstałej), którą poniekąd tylko w przebłyskach rozbudowanej teologicznie i literacko wyobraźni antycypuje swoimi wierszami tak, jak potrafi najlepiej, nie unikając tematów trudnych, złożonych, które uchwytuje, jak się może wydawać odbiorcy, łatwo i prosto, mając biblijny dar nie tylko języków ale i talent tłumaczenia języków.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 211-216
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies