Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "nobility" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-9 z 9
Tytuł:
Spis ksiąg grodzkich stężyckich z 1792 roku
1792 inventory of Stężyca court of justice for nobility registers
Autorzy:
Jankowski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22446656.pdf
Data publikacji:
2022-12-13
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
archiwa staropolskie
archiwoznawstwo
akta sądów szlacheckich
księgi grodzkie stężyckie
Stężyca
Old Poland archives
archival science
nobility court records
Stężyca court of justice for nobility registers
Opis:
Celem artykułu jest szczegółowe opisanie ksiąg grodzkich stężyckich z lat 1564–1792. W XIX stuleciu zostały przeniesione do Warszawy, gdzie później spaliły się w 1944 r. podczas pożaru Archiwum Głównego Akt Dawnych. W tym aspekcie artykuł jest przyczynkiem do poszerzenia wiedzy o stratach archiwalnych AGAD podczas II wojny światowej. Mimo całkowitego zniszczenia ksiąg grodzkich stężyckich, zachowały się źródła pośrednie, umożliwiające wgląd w ich historyczny zasób. Wielką wartość dla poznania ksiąg stężyckich ma ich spis z 1792 r. znajdujący się na końcu niniejszego artykułu.
The purpose of the article is to provide a detailed description of Stężyca court of justice for nobility registers from the years 1564-1792. In the 19th century they were moved to Warsaw, where in 1944 they burned down during the fire at the Central Archive of Historical Records (AGAD). In this aspect, the article is a contribution to expanding the knowledge of AGAD’s archival losses during the Second World War. Despite complete destruction of Stężyca court of justice for nobility registers, intermediate sources have survived, providing an insight into their historical stock. Their inventory, prepared in 1792 and published in an appendix to this article, is of great value for studying the Stężyca court of justice for nobility registers.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2022, 29, 29; 171-194
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Ja na to nie zezwalam, ani nie chcę nowego na bracią swą stanowić”. Przywódcy szlacheccy Wielkiego Księstwa Litewskiego na sejmie lubelskim 1569 roku
“I do not permit this, and I do not wish to impose anything new on my brothers”. Nobility leaders of the Grand Duchy of Lithuania at the Sejm of Lublin in 1569
Autorzy:
Padalinski, Uładzimir
Rachuba, Andrzej
Choińska-Mika, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/16648124.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
sejm lubelski 1569 r.
przywódcy polityczni
Wielkie Księstwo Litewskie
Rzeczpospolita
szlachta
demokracja szlachecka
ruch szlachecki
nobility movement
Sejm of Lublin 1569
political leaders
Grand Duchy of Lithuania
Polish-Lithuanian Commonwealth
nobility
nobility democracy
Opis:
The existence of an independent nobility movement in the Grand Duchy of Lithuania, separate from the local magnates milieu, is one of the fundamental factors in researching the political system of the Polish-Lithuanian Commonwealth in early modern times. Without such a nobility movement, it is impossible to speak of the noblemen’s democracy in the 16th –18th century. The article presents the activities of the Lithuanian delegation at the Sejm of Lublin in the summer of 1569. It presents the ideas and demands of the nobility and its political leaders. A group of deputies presented a whole gamut of demands, reflecting the needs and socio-political interests of the minor and middle nobility, to the Sejm. Political leaders who acted as spokespersons for the rights and freedoms of the nobility were the land deputies Malcher Snowski and Mikołaj Stankiewicz-Billewicz. Both of them enjoyed high regard among the nobility. They strived to transform its postulates into concrete parliamentary decisions. Economic independence was an important factor in ensuring their independent political position. The author concludes that in the 1560s an independent movement was established in the Grand Duchy of Lithuania under the slogans of noblemen’s democracy. However, in the second half of the 16th century, the leaders of the nobility movement of the Grand Duchy of Lithuania could only hope to fulfill their aspirations if they were supported either by the monarch or by those magnates who supported the slogans of the noblemen’s democracy.
Źródło:
Unia Lubelska 1569 roku i unie w Europie Środkowo-Wschodniej; 105-121
9788395630255
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drobna szlachta żmudzka okresu nowożytnego w świetle dokumentów z Archiwum Butkiewiczów przechowywanego w AGAD
Minor Samogitian nobility of the modern period in the light of documents from the Butkiewicz Archive preserved in AGAD
Autorzy:
Zawadzki, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11364326.pdf
Data publikacji:
2020-10-30
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Żmudź
drobna szlachta
archiwum rodzinne
Samogitia
minor nobility
family archive
Opis:
W artykule poddano analizie archiwum średniozamożnej żmudzkiej rodziny szlacheckiej. W jego skład wchodzą przede wszystkim akta dotyczące drobnej, miejscowej szlachty. Środowisko to jest zazwyczaj najsłabiej reprezentowane w dokumentach pisanych. Autor próbuje odpowiedzieć na pytanie czy archiwum rodzinne jako całość może odpowiedzieć na podstawowe pytania dotyczących niezamożnej szlachty żmudzkiej. Jak była liczna, czy była pochodzenia miejscowego, czy może raczej (i w jakim stopniu) napływowego, jakim językiem posługiwała się na co dzień, jaki był jej status materialny, kulturalny, w tym poziom alfabetyzacji, czy istniały cechy wyróżniające ją spośród rzeszy szlachty litewskiej, czy w okresie nowożytnym następowały w jej obrębie zmiany (i jakie)?
The article analyses the archives of a medium-affluent Samogitian noble family. It comprises files concerning minor nobility. This group is usually the least represented in written documents. The author tries to answer a number of questions about the usefulness of the family archive for researching Samogitian poor nobility: how numerous they were, whether they were of local origin, or (and to what extent) incomers, what language they used on a daily basis, what was their material and cultural status (including the level of literacy), whether there were features that distinguished them from the rest of the Lithuanian nobility, and whether there were any changes within the Samogitian nobility in the modern period (and what)?
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2020, 27; 9-34
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przykłady losów przedstawicieli szlachty polskiej w Wielkim Księstwie Litewskim do czasu zawarcia Unii Lubelskiej
Examples of lives of Polish nobility in the Grand Duchy of Lithuania before 1569
Autorzy:
Zawadzki, Jarosław
Rachuba, Andrzej
Choińska-Mika, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/16647765.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Unia Lubelska
szlachta polska
Wielkie Księstwo Litewskie
Litwa
ithuania
Polish nobility in Lithuania
Grand Duchy of Lithuania
Opis:
The article presents the history of representatives of several Polish noble families settled in the Grand Duchy of Lithuania in the period preceding the conclusion of the Union of Lublin. Persons selected for the analysis were linked to the most powerful Lithuanian families - dukes Olelkowicz Słucki and Radziwiłł. They were people who could serve as specialists in specific fields in Lithuania. Their success was determined by their talent and competence, as well as the need for specialists during the period of great internal reforms initiated by Sigismund the Elder and Queen Bona and continued by Sigismund Augustus.
Źródło:
Unia Lubelska 1569 roku i unie w Europie Środkowo-Wschodniej; 67-102
9788395630255
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza przybrania przez Jerzego Ossolińskiego tytułu „hrabia z Tęczyna”
Genesis of use of the title "Count of Tęczyn" by Jerzy Ossoliński
Autorzy:
Górny, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1065338.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Jerzy Ossoliński
szlachectwo
genealogia
kancelaria królewska
Tęczyńscy
the nobility
genealogy
the Royal Chancellery
Tęczyński Family
Opis:
In 1621 Jerzy Ossoliński (1595–1650) assumed the title of "Count of Tęczyn". Because he used the coat of arms Topór (an Ax), there was a widespread belief that Ossolińskis Family was a descendant of Tęczyńskis Family who used the same coat of arms. This view was repeated in the old Polish armorials but overthrown in the 1990s. Due to the absence of source documents it was failed to explain how the Ossoliński family assumed the title of "Counts of Tęczyn". The argument that the dying Jan Tęczyński, chamberlain of Cracow, allegedly adopted Zbigniew Ossoliński in 1593. seems to be unconvincing. More likely it was the outcome of the action of the Royal Chancelery, which added that title to Jerzy Ossoliński’s envoy mandate to England. This was made to increase prestige of an envoy who did not held any office or dignity at that time. Jerzy Ossoliński, however, facing the spreading ideology of the nobility that was based on religion and mythologized genealogies and took care to preserve the title "from Tęczyn" that finally permanently stayed with the name of his family. For this purpose, he used the authority of the Crown Office.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2016, 23; 163-177
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarys dziejów kancelarii grodzkiej i ziemskiej czerskiej w dobie panowania Wazów (1587–1668)
Outline of Czersk town and land chancellery under the Vasa rule
Autorzy:
Dalecki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11364377.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
sejmik czerski
kancelaria
urzędy ziemskie
XVII wiek
sejmik
szlachta
sejm
Czersk Sejmik (dietine)
chancellery
local government offices
17th century
sejmik (dietine)
nobility
Sejm
Opis:
Funkcjonowanie kancelarii czerskiej w dobie panowania Wazów jest zagadnieniem dotąd nie poruszanym w historiografii mimo, że stanowiła ona pierwszą ziemię województwa mazowieckiego. Tajniki dotyczące jej działania są sprawą złożoną ze względu na brak bezpośrednich źródeł odnoszących się do tematu, gdyż księgi grodzkie i ziemskie nie zachowały się do naszych czasów. Pośrednio możemy omówić jej działanie na podstawie instrukcji sejmikowych, które dla okresu panowania Wazów są materiałem niemal kompletnym. Artykuł ma na celu ukazanie zasad funkcjonowania kancelarii czerskiej oraz problematyki związanej z jej działaniem. Pełniła ona ważną rolę w życiu szlachty, która upominała się w instrukcjach sejmikowych o poprawienie jej funkcjonowania i zbudowania nowych pomieszczeń w zamku czerskim dla polepszenia działalności kancelarii. Jest to dowód na to, że szlachta czerska przywiązywała duże znaczenie do właściwego zachowania dokumentów i ich zabezpieczenia. Były one poświadczane i rejestrowane w miejscowym urzędzie, a dotyczyły spraw majątkowych. Zaufanie do urzędu przekładało się na powierzanie urzędnikom kancelarii funkcji społecznych i zaszczytów. Mowa tu o pełnieniu przez podstarościego czerskiego Kacpra Rykalskiego godności marszałka sejmiku w latach 1626, 1627 i 1635. Reprezentował on także dwukrotnie (w 1635 i 1638 r.) ziemię czerską na sejmie. Kacprowi Rykalskiemu powierzono obowiązki skarbowe w 1629 r. wybierając go jako poborcę podatku łanowego i czopowego. Z powierzonych funkcji wywiązał się właściwe skoro jeszcze w tym samym roku (1629) wyznaczono go do wybierania podatku podymnego. Wszedł także w skład delegacji odwożącej w 1640 r. pieniądze do Lwowa. Podstarości czerski stanowi jeden z licznych przykładów osób, które dzięki swej działalności administracyjnej awansowały w hierarchii urzędniczej i zyskały szacunek miejscowej szlachty.
Operation of the Czersk chancellery during the reign of the Vasa dynasty is an issue which has not yet been discussed in historiography, despite the fact that it was the first land of the Mazovian voivodship. The details of its workings are difficult to ascertain due to absence of direct sources on the subject, as the court books for nobility (Acta Terrestria et Castrensia) have not survived to present day. We can discuss its activities indirectly, based on instructions for local Sejmik (dietine), which for the period of Vasa reign constitute a near-complete material. The purpose of this article is to show the principles of operation of the Czersk chancellery and the matters related to its work. It played an important role in the life of the nobility, who in the instructions of the Sejmik demanded that its functioning be improved and that new rooms be built in the Czersk castle to enhance the work of the chancellery. This proves that the nobility of Czersk attached great importance to proper preservation and security of documents, which were certified and registered in the local office and concerned mostly property matters. The trust in the office translated into entrusting social functions and honours to the chancellery officials. It is worth mentioning here that Kacper Rykalski, the deputy starost of Czersk, held the office of Speaker of the Sejmik in 1626, 1627 and 1635, and represented the Czersk Land at the Sejm twice (in 1635 and 1638). Kacper Rykalski was entrusted with treasury duties in 1629, when he was appointed as the collector of the land tax and alcohol excise tax. He must have fulfilled his duties well, as in the same year (1629) he was appointed to collect the hearth tax also. Rykalski was a member of the delegation transporting money to Lviv in 1640. The deputy starost of Czersk is one of many examples of persons who rose in the official hierarchy thanks to their administrative activity and gained the respect of the local nobility.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2021, 28; 75-88
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Materiały do herbarza Emiliana Szeligi Żernickiego w Archiwum Głównym Akt Dawnych
Notes for Emilian Szeliga Żernicki’s armorial in the Central Archives of Historical Records
Autorzy:
Jankowski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1076654.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Emilian Żernicki h. Szeliga
heraldyka
herbarz szlachty polskiej
Archiwum Główne Akt Dawnych
Emilian Żernicki (coat of arms Szeliga)
heraldry
armorial of Polish nobility
Central Archives of Historical Records
Opis:
The article discusses the content of notes for Emilian Szeliga Żernicki’s armorial, preserved in the Central Archives of Historical Records in Warsaw. The notes are part of a file, created by Żernicki when preparing the book Der polnische Adel und die demselben hinzugetretenen andersländischen Adelsfamilien, General-Verzeichniss (Bd. 1–2, Hamburg 1900). Notes preserved in the file complement the information contained in the printed version of the armorial
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2019, 26; 145-152
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podróże edukacyjne zamożnej szlachty z województwa inflanckiego w XVIII wieku. Przykład Borchów i Hylzenów
Educational travels of wealthy nobles from Livonian voivodship in 18th century. Borch and Hylzen family examples
Autorzy:
Jeziorski, Paweł A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/474744.pdf
Data publikacji:
2017-11-27
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Grand Tour,
Inflanty Polskie,
szlachta polsko-inflancka,
edukacja staropolska,
tura kawalerska
Polish Livonia,
Polish-Livonian nobility,
education in Old Poland,
bachelor tour
Opis:
The paper is intended to present foreign travels of the youth from two Polish-Livonian senator families, Borch and Hylzen. Dispersed and incomplete source base for research of this matter does not provide a foundation for far-going conclusions. Travels to Konigsberg University, taken at the end of 17th century (Johann von der Borch and Jerzy Konstanty Hylzen), Grand Tour type educational travels, lasting many months and even a number of years (Józef Henryk Borch, Józef Jerzy Hylzen and possibly his father, Jan August), or 7-year scientifi c escapade of Michał Jan Borch, going beyond the paradigm of traditional bachelor tour, prove, that the matter of education was a priority issue for Polish-Livonian elites and was treated with all seriousness and a lot of understanding. In terms of education levels, young scions of leading families of Livonian voivodship were on par with wealthy youths from other regions of 18th century Polish-Lithuanian state, and more, sometimes knowledge and social graces mastered by young Borchs and Hylzens could have been said to be on an even higher level.
Artykuł ma na celu przybliżenie zagranicznych podróży edukacyjnych młodzieży z dwóch polsko-inflanckich rodów senatorskich, Borchów i Hylzenów. Rozproszona i zdekompletowana podstawa źródłowa do badań nad tym zagadnieniem nie daje podstaw do wyciągania zbyt daleko idących wniosków. Notowane już jednak u schyłku XVII w. podróże na uniwersytet w Królewcu (Johann von der Borch i Jerzy Konstanty Hylzen), wielomiesięczne, czy nawet kilkuletnie wyprawy edukacyjne typu Grand Tour (Józef Henryk Borch, Józef Jerzy Hylzen i być może jego ojciec, Jan August), czy wreszcie 7-letnia eskapada naukowa Michała Jana Borcha, wykraczająca poza ramy tradycyjnej tury kawalerskiej dowodzą, iż kwestia edukacji była wśród polsko-inflanckich elit zagadnieniem priorytetowym, traktowanym z powagą i dużym zrozumieniem. Pod względem stopnia wykształcenia młodzi przedstawiciele czołowych rodów województwa inflanckiego nie ustępowali w XVIII w. zamożnej młodzieży z innych regionów państwa polsko-litewskiego, co więc, czasami nabyta przez młodych Borchów i Hylzenów wiedza czy ogłada towarzyska stać mogły nawet na wyższym poziomie.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2017, 24; 11-24
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O nierównej przyjaźni — relacje burgrabiego krakowskiego Stanisława Goczałkowskiego z Izabelą Branicką w latach 1771–1786
A case of unrequited friendship — relations of Burgrave of Cracow Stanisław Goczałkowski with Izabela Branicka in 1771–1786
Autorzy:
Syta, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/474824.pdf
Data publikacji:
2017-11-29
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Stanisław Goczałkowski,
klientelizm,
województwo krakowskie 18 w.;
Izabela z Poniatowskich Branicka,
Jan Klemens Branicki,
Wojciech Makomaski,
Polska 18 w.,
szlachta polska 18 w., korespondencja 18 w.,
Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Roskie
Stanisław Goczałkowski, clientelism,
Cracow Voivodship 18th century; Izabela Branicka nee Poniatowska,
Poland in 18th century,
Polish nobility in 18th century, correspondence in in 18th century, Central Archive of Historical Records,
Roskie Archive
Opis:
The article is a continuation of a paper text devoted to activity of Stanisław Goczałkowski, clerk of Grand Crown Hetman Jan Klemens Branicki (Miscellanea Historico-Archivistica, vol. 23). This paper presents Goczałkowski’s activity from the perspective of his relations with court of Izabela Branicka, Jan Klemens’s widow, in 1771–1786. Goczałkowski has remained in her service for a number of years, performing similar functions as he did during Branicki’s lifetime. He remained a client of Branicka, in a formal relationship, as until 1773 he administered and leased her land in Cracow voivodship. Possibly thanks to those relations with Branickis court, Goczałkowski was able to increase his social standing and wealth. He became a landowner in Cracow voivodship, achieving the post of Burgrave of Cracow in 1780. After that, he entered into a property dispute with Branicka, and in 1773 terminated a formal dependence on her. Despite that, until the end of his life he solicited her patronage. Goczałkowski’s frequent efforts to secure public offi ces and functions, mostly in Cracow voivodship, he supported by patronage of Branicka and her milieu, in particular the Voivode of Masovia Andrzej Mokronowski, and her personal secretary Wojciech Makomaski. However, Goczałkowski’s career, which ended in a not particularly prestigious position of Burgrave of Cracow, shows that his friendship with Branicka was “unwelcome” and her supposed patronage was more his wishful thinking than actual fact. Source basis of the publication are letters from Roskie Archive, correspondence series, preserved in Central Archive of Historical Records (AGAD) in Warsaw.
Artykuł jest kontynuacją tekstu poświęconego działalności Stanisława Goczałkowskiego, oficjalisty hetmana wielkiego koronnego Jana Klemensa Branickiego (Miscellanea Historico-Archivistica, t. 23). Tym razem przedstawiono działalność Goczałkowskiego przez pryzmat jego relacji zachodzących w latach 1771–1786 z dworem Izabeli Branickiej, wdowy po Janie Klemensie. Goczałkowski przez kilka lat pozostawał na jej usługach, wykonując podobne funkcje, jak za życia Branickiego. Pozostawał z Branicką w stosunkach klientalnych, o charakterze formalnym, gdyż do 1773 r. administrował i dzierżawił jej dobra w województwie krakowskim. Zapewne dzięki tym relacjom z dworem Branickich udało się Goczałkowskiemu podnieść pozycję majątkową i status społeczny. Stał się posesjonatem w województwie krakowskim osiągając urząd burgrabiego krakowskiego w 1780 r. Później wszedł z Branicą w spór prawnomajątkowy, a w 1773 r. zerwał formalną zależność od niej. Mimo to do końca życia starał się o jej protekcję. Częste ubieganie się Goczałkowskiego o urzędy i funkcje publiczne, głównie w województwie krakowskim, starał się protekcją Branickiej i jej otoczenia, szczególnie wojewody mazowieckiego Andrzeja Mokronowskiego, a także jej osobistego sekretarza Wojciecha Makomaskiego. Kariera Goczałkowskiego, zakończona na niezbyt prestiżowym urzędzie burgrabiego krakowskiego, pokazuje jednak, że z Branicką łączyła go „niechciana” przyjaźń, a patronat Branickiej miał raczej charakter życzeniowy i to tylko ze strony Goczałkowskiego. Podstawą źródłową publikacji są listy z Archiwum Roskiego, serii korespondencja, przechowywanego w AGAD w Warszawie.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2017, 24; 183-206
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-9 z 9

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies