Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Konstytucja" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Rozumienie pracy w Konstytucji RP – próba rekonstrukcji pojęcia
    Understanding of work in the Polish Constitution – an attempt at reconstructing the concept
    Autorzy:
    Arndt, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1198564.pdf
    Data publikacji:
    2015-09-30
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
    system prawny
    zasada godności człowieka
    zasada dobra wspólnego
    kompetencje
    Constitution of the Republic of Poland
    legal system
    principle of human dignity
    principle of common good
    competencies
    Opis:
    W artykule podjęta zostanie próba rekonstrukcji pojęcia pracy w kontekście polskiego systemu prawnego. Ponadto przedstawiona będzie krytyka zbyt wąskiego rozumienia pracy powiązana z propozycją konsekwentnego zastosowania się do naczelnych zasad Konstytucji RP (zasady dobra wspólnego oraz zasady godności człowieka), które prowadzi do głębszego rozumienia pracy także na gruncie prawa. Wydaje się, że jedynie w taki sposób można przedstawiać pojęcie pracy jako zagadnienie istotne w funkcjonowaniu państwa.
    The paper aims at reconstructing the concept of work in the context of the Polish legal system. Moreover, the author presents the criticism of too narrow understanding of work associated with the proposal of consistent compliance with the guiding principles of the Polish Constitution (the principle of the common good and the principle of human dignity), which leads to a deeper understanding of work as a matter of law. It seems that it is the only possible way to introduce the concept of work as an important issue in the functioning of the state. 
    Źródło:
    Horyzonty Wychowania; 2015, 14, 31; 175-187
    1643-9171
    2391-9485
    Pojawia się w:
    Horyzonty Wychowania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ustrojowe dylematy prezydentury. Głowa państwa według Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku
    Autorzy:
    Bankowicz, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/421240.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    prezydent
    prezydentura
    konstytucja
    system konstytucyjny
    Opis:
    CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza usytuowania prezydentury w polskim systemie konstytucyjnym oraz ocena adekwatności przepisów konstytucyjnych do rzeczywistej pozycji prezydenta w państwie. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Zasadniczy problem to charakterystyka uprawnień prezydenta i relacji pomiędzy głową państwa a innymi organami władzy państwowej. W artykule odwołano się do metody prawno‑dogmatycznej, zakładającej krytyczną analizę przepisów Konstytucji RP, a także do metody instytucjonalnej, na podstawie której opisano reguły polskiego systemu politycznego. PROCES WYWODU: Usytuowanie prezydenta w systemie konstytucyjnym Polski zostało przedstawione poprzez charakterystykę trybu jego wyłaniania, przysługujących mu prerogatyw oraz możliwości wpływania na rząd, parlament i sądownictwo. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza wykazała niekonsekwencje, a nawet błędy przepisów konstytucyjnych odnoszących się do prezydenta. Powszechne i bezpośrednie wybory głowy państwa są niezgodne z zasadniczo parlamentarno‑gabinetowym systemem politycznym Polski. Uprawnienia prezydenta jako strażnika Konstytucji, gwaranta ciągłości władzy państwowej, najwyższego reprezentanta państwa w stosunkach zagranicznych oraz zwierzchnika sił zbrojnych są w dużej mierze pustymi deklaracjami, bowiem Konstytucja nie daje prezydentowi rzeczywistych możliwości działania na tych polach. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Niezbędna wydaje się przebudowa polskiej prezydentury, a tym samym reforma konstytucyjna. System polityczny powinien być klarowny i spójny. Jeśli zatem utrzymany ma być system parlamentarno‑gabinetowy, to uprawnienia konstytucyjne prezydenta powinny zostać uszczuplone i wskazane jest odejście od powszechnych wyborów prezydenckich. Wybranie opcji semiprezydenckiej powinno natomiast skutkować wzmocnieniem pozycji prezydenta poprzez uczynienie zeń podmiotu wytyczającego politykę państwa i podporządkowanie mu rządu.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2018, 9, 26; 111-128
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Godność pracownika jako wartość
    Autorzy:
    Brzostek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1198464.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-30
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    praca
    pracownik
    godność
    konstytucja
    kodeks pracy
    csr
    Opis:
    Praca jest w wielorakich wymiarach powiązana z godnością człowieka, będąc zarówno celem, jak i wyrazem człowieczeństwa. Obejmuje fizyczną, psychiczną i duchową sferę człowieka, jego indywidualność i wyjątkowość. Stanowi o samorealizacji osoby ludzkiej. Godność jest także wartością normatywną, na jej podstawie można kierować określone roszczenia i powoływać się na nią przed sądem. Godność człowieka nie jest prawem podmiotowym, uzyskanym w wyniku przyjęcia określonej normy w akcie prawnym, lecz jest prawem naturalnym. Jest bowiem przyrodzonym i niezbywalnym prawem człowieka. Aksjologiczne oparcie praw człowieka na ideałach godności ludzkiej znajduje odzwierciedlenie w regulacjach prawa międzynarodowego, a także na poziomie ustawodawstwa krajowego. Jej zachowanie jest podstawową wartością w całym systemie prawa. Znajduje także odzwierciedlenie w społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) oraz społecznej nauce Kościoła.
    Źródło:
    Horyzonty Wychowania; 2015, 14, 30; 259-282
    1643-9171
    2391-9485
    Pojawia się w:
    Horyzonty Wychowania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Glosa do idei republikanizmu
    A Gloss to the Idea of Republicanism
    Autorzy:
    Buchner, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/420629.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    republikanizm
    arystokracja
    cnota
    wolność
    równość
    liberalizm
    demokracja
    liberalna demokracja
    salus rei publicae
    konstytucja
    decyzjonizm
    prewencja
    republic
    republicanism
    aristocracy
    virtue
    liberty
    equality
    liberalism
    democracy
    liberal democracy
    constitution
    decisionism
    prevention
    Opis:
    The article tries to understand the idea of republicanism in the contemporary political context. The author maintains that the classic republican idea, which materialized in the Roman Republic, is nowadays very far from the forms of political life which could be accepted by our republics. For this reason, the very qualification of the republic has been often abused without any reference to  its real history. In order to confirm this thesis, some examples of republican options are mentioned as being involved in the historical process. In conclusion, the democratic republics of our days are regarded as being destructive to the various forms of liberty because they are obliged to suffer the pressure of the bureaucracy and that of parliamentary democracy.
    Artykuł stanowi próbę zrozumienia idei republikanizmu we współczesnym kontekście politycznym. Autor stawia tezę, że klasyczna idea republikanizmu, ucieleśniona w Republice Rzymskiej, daleko odbiega od form, jakie przyjmują dzisiejsze republiki. Dlatego często nadużywa się samego określenia republiki bez odpowiedniego odniesienia do rzeczywistości historycznej. Na potwierdzenie tej tezy przytoczono przykłady republikańskich opcji, wskazując na ich historyczne uwikłania. Konkluzję wywodu stanowi teza, że dzisiejszerepubliki demokratyczne nie mają wiele wspólnego z instytucjami dawnej Republiki Rzymskiej, ponieważ ich przemożny demokratyzm niszczy znane niegdyś, zróżnicowane formy wolności, poddając je jednolitej presji biurokracji i parlamentaryzmu.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2013, 4, 7; 135-155
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstytucyjność zmiany skali podatku PIT z 2006 roku
    Autorzy:
    Litwin, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/420719.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    PIT
    Konstytucja
    zasada sprawiedliwości społecznej
    zasada solidaryzmu społecznego
    zasada społecznej gospodarki rynkowej
    Opis:
    CEL NAUKOWY: Ocena zgodności zmiany skali podatkowej z 2006 roku w końcowej wersji obowiązującej od 2009 roku z Konstytucją z 1997 roku oraz zakresu swobody ustawodawcy odnośnie do możliwości konstruowania stawek podatkowych PIT. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Konstytucyjność zmiany skali PIT z 2006 roku, która w praktyce była bardzo korzystna dla osób zamożnych, a w niewielkim stopniu dla pozostałych i miała charakter ewolucji w kierunku od modelu progresywnego do modelu liniowego, budzi poważne wątpliwości na tle wybranych przepisów Konstytucji. Analiza przepisów prawnych opiera się na metodzie prawno‑dogmatycznej, a ich interpretacja na następujących metodach wykładni: językowo‑logicznej, celowościowej, systemowej i prawno‑historycznej. PROCES WYWODU: Po opisaniu podstawowych funkcji i zadań podatków w państwie demokratycznym, przedstawieniu motywów, jakie kierowały politykami wprowadzającymi zmianę skali PIT, oraz analizie ewentualnego wpływu tej zmiany na sytuację ekonomiczną państwa, autor rozważa konstytucyjność podstawowych modeli konstrukcji stawki podatkowej PIT: liniowego i progresywnego, a także zmiany skali podatku PIT z 2006 roku. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki analizy naukowej wskazują, że w związku z konstytucyjnymi zasadami: sprawiedliwości społecznej i równości, solidaryzmu społecznego, społecznej gospodarki rynkowej oraz dobra wspólnego, tylko model progresywny jest zgodny z przepisami Konstytucji, zaś z punktu widzenia zgodności z Konstytucją zmiana stawek PIT z 2006 roku jako ewolucja w kierunku modelu liniowego budzi poważne wątpliwości. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wnioski sprowadzają się do stwierdzenia, że z punktu widzenia konstytucyjności przepisów prawnych należałoby rekomendować powrót do skali podatkowej z 2006 roku, odpowiednio dostosowanej do przeciętnej wysokości brutto zarobków w gospodarce narodowej.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2016, 7, 20
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W poszukiwaniu „czwartej władzy” w Konstytucji RP z 1997 roku. Analiza instytucjonalno-prawna przepisów Konstytucji
    In Search of the “Fourth Estate” in the Constitution of Republic of Poland of 1997. Institutional-Legal Analysis of the Rules of the Constitution
    Autorzy:
    Litwin, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2231646.pdf
    Data publikacji:
    2023-03-29
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    władza
    podział władzy
    czwarta władza
    Konstytucja
    nowelizacja Konstytucji
    power
    division of power
    fourth estate
    constitution
    constitutional amendment
    Opis:
    CEL NAUKOWY: Głównym celem naukowym artykułu jest analiza kwestii, czy w świetle przepisów Konstytucji RP jakikolwiek podmiot spoza jej art. 10 mógłby równoważyć pozycję ustrojową legislatywy i egzekutywy – pełnić rolę „czwartej władzy”. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podstawowym problemem badawczym jest próba odpowiedzi na pytania, czy według Konstytucji jakiś podmiot mógłby pełnić rolę „czwartej władzy”, a jeśli nie, to jak należy zmienić Konstytucję, aby wprowadzić do niej „czwartą władzę”. W artykule wykorzystano analizę instytucjonalno-prawną przepisów Konstytucji ze szczególnym uwzględnieniem: językowo-logicznej, systemowej, doktrynalnej oraz sądowej wykładni przepisów Konstytucji. PROCES WYWODU: Merytoryczną część artykułu rozpoczynają uwagi o konstytucyjnej zasadzie podziału władzy. Następnie przedstawione są rozważania o pojęciu „czwartej władzy” z perspektywy konstytucyjno-prawnej oraz analiza przepisów Konstytucji nakierowana na odnalezienie podmiotu, który mógłby pełnić rolę „czwartej władzy”. Artykuł kończą propozycje wprowadzenia zmian do Konstytucji, które pozwolą suwerenowi, samorządowi terytorialnemu oraz organom kontroli państwowej i ochrony prawa równoważyć pozycję ustrojową legislatywy i egzekutywy. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W świetle przepisów Konstytucji RP żaden podmiot nie pełni roli „czwartej władzy”. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Potrzebne jest wprowadzenie do Konstytucji RP zmian wzmacniających pozycję ustrojową Narodu, samorządu terytorialnego, organów kontroli państwowej i ochrony prawa oraz prokuratury, które mogłyby pełnić rolę „czwartej władzy”.
    RESEARCH OBJECTIVE: The main research objective of this article is the analysis if in the light of the rules of the Constitution of Poland is there any entity not mentioned in art. 10 which could balance the constitutional position of the legislative and executive power – perform the role of the “fourth estate”. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The basic research problem is an attempt to answer the question if according to the Constitution any entity could perform the role of the “fourth estate” and how the Constitution should be amended to introduce the “fourth estate”. The institutional-legal analysis of the rules of the Constitution was used with particular emphasis on the language-legal, systematic, doctrinal and judiciary interpretation. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article starts with the comments on the constitutional principle of the division of power. Next, considerations on the term “fourth estate” and analysis of the rules of the Constitution are focused on finding an entity that could perform the role of the “fourth estate”. The article ends with propositions of the amendments to the Constitution that would allow the sovereign, territorial self-government and organs of state control and defense of law to balance the constitutional positions of the legislative and executive powers. RESEARCH RESULTS: In the light of the rules of the Constitution of Republic of Poland there is no entity performing the role of the “fourth estate”. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: It seems necessary to introduce amendments to the Constitution of the Republic of Poland that would strengthen the constitutional position of the Nation, territorial self-government, state control and defense of law organs, as well as the public prosecutor’s office, which will allow them to perform the role of the “fourth estate”.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2023, 14, 46; 105-123
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Alternatywne projekty konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: przypadek środowisk neoendeckich
    Alternative Projects of the New Constitution of the Republic of Poland: National Democrats case
    Autorzy:
    Maj, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/421133.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    konstytucja
    neoendecja
    Państwo Narodu Polskiego
    Wielka Polska
    Constitution
    New generation of National Democrats
    Polish Nation State
    Great Poland
    Opis:
    RESEARCH PURPOSE The aim of this study was an analysis of drafts of the new Constitution of the Republic of Poland prepared by the new generation of National Democrats [Polish: “Neoendecja” from the name of the political party Narodowa Demokracja - National Democracy - commonly referred to as “Endecja” from its abbreviation “ND”]. RESEARCH PROBLEM AND METHODOLOGY The research problem centres on the attitude towards the new basic law, which envisions the establishing and functioning of a nation state understood as a Polish Nation State. Texts penned by the representatives of the new generation of National Democrats, who formed political parties, have been used as source data for the purposes of the study. The source data, subsequently, has undergone qualitative analysis (including the procedure of thematic coding and categorising), as well as narrative inquiry. REASONING PROCESS The article consists of two parts. The first provides information on the issue of the axiological order, which the aforementioned drafts of the Constitution guaranteed to introduce. Herein, the present-day adherents of National Democracy introduced a clear-cut hierarchy of what they believe are the fundamental values of the Polish Nation, and stressed the role of Catholicism for the integrity and identity of Poland. The second includes reflections on the constitutional order of a nation state. This concerns findings on the attitudes and activity of  the main public administration bodies, the relations among them and their relations with the general public. RESEARCH ANALYSIS RESULTS The studied drafts of the Constitution have shown many similarities, especially in matters related to the protection of human life, dignified employment, and social security of a family understood as foundation of the nation. Discrepancies regarding the vision for the preferred political system have been noted, as some drafts favoured the semi-presidential system, while others, the parliamentary cabinet form of government. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, RECOMMENDATIONSThe new generation of National Democrats submitted innovative plans for reconstructing the foundations of a nation state. Such plans have the intent of popularising the national ideology, uniting the political parties formed by national circles, and stabilising the different factions present on the political scene: national liberals, national traditionalists, national peasantry representatives, all of whom have the common goal of building a Great Poland.
    CEL NAUKOWY: Celem pracy jest analiza projektów konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przygotowanych przez środowiska neoendeckie. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem badawczym jest sprawa podejścia do projektowanej ustawy zasadniczej i odzwierciedlonej w niej kwestii istnienia i funkcjonowania państwa narodowego rozumianego jako Państwo Narodu Polskiego. Do badania wykorzystano źródła tekstowe autorstwa środowisk neoendeckich, których emanacją były ugrupowania polityczne. Teksty zostały poddane eksploracji jakościowej z uwzględnieniem procedury kodowania i kategoryzowania pojęć oraz analizowania narracji. PROCES WYWODU: Artykuł ma dwudzielną strukturę. W pierwszej części przedstawiono kwestię ładu aksjologicznego, który gwarantowały projektowane ustawy zasadnicze. Środowiska neoendeckie jednoznacznie hierarchizowały wartości fundamentalne dla narodu polskiego, podkreślając znaczenie katolicyzmu dla spójności i tożsamości Polski. W drugiej części artykułu znalazły się rozważania na temat porządku ustrojowego państwa narodowego. Przedłożone zostały ustalenia dotyczące naczelnych organów administracji publicznej oraz relacji między nimi i społeczeństwem. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Projekty konstytucji unaoczniły zbieżność projektów konstytucji, szczególnie w odniesieniu do ochrony życia ludzkiego, godności pracownika, gwarancji socjalnego bezpieczeństwa rodziny jako podstawy narodu. Uobecniły się też rozbieżności wizji państwa narodowego pod kątem preferowanego modelu ustroju politycznego: semiprezydenckiego bądź parlamentarno-gabinetowego. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Środowiska neoendeckie przedłożyły oryginalne plany porządkowania podstaw państwa narodowego. Zmierzały do upowszechnienia ideologii narodowej, zintegrowania politycznych grup narodowych, stabilizowania środowisk różnych nurtów politycznych: narodowo-liberalnego, narodowo-tradycjonalistycznego oraz narodowo-ludowego, ale powiązanych ze sobą wspólnotą planów budowania Wielkiej Polski.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2018, 9, 28; 123-144
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Demokracja bezpośrednia w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku
    Autorzy:
    Marczewska-Rytko, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/420582.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    demokracja
    demokracja bezpośrednia
    referendum
    inicjatywa obywatelska
    konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
    Opis:
    CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie instytucji demokracji bezpośredniej w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. na tle wcześniejszych rozwiązań konstytucyjnych w Polsce. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Demokracja bezpośrednia w Polsce ma stosunkowo krótką historię. W okresie międzywojennym takie rozwiązania nie były tu znane. Podobnie nie były one przewidziane w Konstytucji z 1952 r. W tym kontekście ważna jest analiza instytucji demokracji bezpośredniej w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. PROCES WYWODU: Artykuł przedstawia następujące zagadnienia: 1) rozwiązania prawne przed 1987 r.; 2) rozwiązania prawne w latach 1987-1997; 3) referendum ogólnokrajowe w Konstytucji RP z 1997 r.; 4) inicjatywa obywatelska i referendum lokalne w Konstytucji RP z 1997 r. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Obowiązująca Konstytucja z 1997 r. przewiduje trzy rodzaje referendum ogólnokrajowego: 1) konstytucyjne (art. 235, ust. 6); 2) ratyfikacyjne (art. 90, ust. 3); 3) w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa (art. 125, ust. 1). Konstytucja przewiduje referendum lokalne jako formę bezpośredniego sprawowania władzy w art. 170. Zgodnie z art. 118, ust. 2 prawo do wystąpienia z inicjatywą ustawodawczą przysługuje również grupie co najmniej stu tysięcy obywateli, którzy posiadają prawo wyborcze. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Referendum ogólnokrajowe jest traktowane jako procedura wyjątkowa wskazana po zasadach działania Sejmu i Senatu. Prawo do zarządzenia referendum przysługuje jedynie Sejmowi i działającemu za zgodą Senatu Prezydentowi. Uchwała o referendum jest podejmowana bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Uzyskanie konsensusu politycznego dla referendum jest trudne. Wiele kwestii i rozwiązań prawnych wymaga przemyślenia i dyskusji.  
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2018, 9, 26; 51-61
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skarga konstytucyjna w prawie polskim – podstawy normatywne, doświadczenia, perspektywy
    Autorzy:
    Naleziński, Bogumił
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/421120.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    skarga konstytucyjna
    Trybunał Konstytucyjny
    Konstytucja
    Opis:
    CEL NAUKOWY: Artykuł przedstawia podstawy normatywne skargi konstytucyjnej jako środka ochrony praw podstawowych, analizę praktyki stosowania tej instytucji, formułuje również postulaty de lege ferenda, w tym zmian unormowań konstytucyjnych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Rozważania przedstawione w tekście oparte są na analizie dogmatycznej podstaw prawnych skargi konstytucyjnej, odwołują się także do wieloletniej praktyki stosowania obowiązujących unormowań, przede wszystkim przez Trybunał Konstytucyjny. PROCES WYWODU: Wywód oparty na językowej i funkcjonalnej interpretacji regulacji konstytucyjnych i ustawowych, z uwzględnieniem stanowiska polskiego sądu konstytucyjnego odnośnie do przesłanek i funkcji skargi konstytucyjnej. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przyjęty przez polskiego prawodawcę wąski model skargi konstytucyjnej w niewielkim stopniu służy realizacji podstawowej funkcji tego środka prawnego, jakim jest ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki. Założony model normatywny skargi uległ dalszemu zawężeniu w działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego, którego przeobrażenie może być uzależnione od interwencji prawodawcy, w tym konstytucyjnego. Dodatkowe zagrożenia dla efektywności skargi jako środka ochrony upatrywać trzeba w podważeniu demokratycznej legitymacji sądu konstytucyjnego jako organu trzeciej władzy. Na skuteczność skargi wpływ może mieć również stanowisko sądów wobec problemu bezpośredniego stosowania norm konstytucyjnych gwarantujących podstawowe wolności i prawa jednostki. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Potrzeba rozważenia zmian normatywnych, które umożliwią poszerzenie kognicji Trybunału Konstytucyjnego wobec aktów prawnych poddanych kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. Sugerowane jest także doprecyzowanie przesłanek wstępnej kontroli skargi w postępowaniu prowadzonym przez sąd konstytucyjny.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2018, 9, 28; 43-57
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstytucyjne możliwości ograniczania praw i wolności człowieka i obywatela w stanach nadzwyczajnych a rozwiązania przyjęte w Polsce w trakcie pandemii COVID-19
    Constitutional possibilities of limiting human and civil rights and freedoms in states of emergency versus regulations established in Poland during the COVID-19 pandemic
    Autorzy:
    Parkitna, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1013460.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-10
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Konstytucja
    Pandemia
    stany nadzwyczajne
    ograniczanie praw i wolności
    Constitution
    Pandemic
    limiting rights and freedoms
    states of emergency
    Opis:
    CEL NAUKOWY: Artykuł ma na celu przedstawienie w skrótowej formie możliwości ograniczania wolności i praw człowieka i obywatela w stanach nadzwyczajnych w ujęciu Konstytucji RP z 1997 roku, a następnie zestawienie z nimi rozwiązań przyjętych w Polsce w trakcie pandemii COVID-19 oraz próba oceny konstytucyjności tychże regulacji. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Wywód opiera się na analizie treści rozwiązań konstytucyjnych, limitujących możliwość ograniczania praw i wolności. Poddaje również analizie i ocenie prawnej unormowania przyjęte przez rządzących w czasie pandemii. PROCES WYWODU: Rozważania mają dwudzielną strukturę – w pierwszej części na podstawie ustawy zasadniczej i literatury przedmiotu omówiono konstytucyjne możliwości ograniczania praw i wolności w stanach nadzwyczajnych. W drugiej części omówiono ograniczenia praw i wolności wprowadzone w Polsce podczas pandemii, a także podjęto próbę ich krytycznej analizy względem zgodności z Konstytucją. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Chociaż polska ustawa zasadnicza precyzyjnie określa zasady i możliwości ograniczenia praw i wolności w stanach nadzwyczajnych, to jej unormowania nie znalazły zastosowania w praktyce. Akty normatywne, które wprowadzały ograniczenia w czasie pandemii, budzą bardzo poważne zastrzeżenia z punktu widzenia ich konstytucyjności. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Przepisy ograniczające prawa i wolności w trakcie pandemii nie tylko łamią zasady systemu prawnego i zwiększają chaos legislacyjny, ale także podważają zaufanie obywateli względem prawa. Wielu ukarano za nieprzestrzeganie niekonstytucyjnych ograniczeń, istnieje zatem ryzyko, że nastąpi szereg pozwów przeciw państwu o odszkodowania. Polskie społeczeństwo postpandemiczne może zatem nie być tak samo pewne jak niegdyś nienaruszalności praw i wolności gwarantowanych ustawą zasadniczą.
    RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to present in abbreviated form the possibility of limiting the freedoms as well as human and citizen rights in states of emergency according to the Constitution of the Republic of Poland published in 1997, to compare the possibilities with the solutions established in Poland during the COVID-19 pandemic and finally to assess the constitutionality of these regulations. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The arguments are based on content analysis of constitutional solutions which give the possibility to limit citizens’ rights and freedoms. It also analyses and legally evaluates the regulations adopted by the government during the pandemic. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The considerations have a twofold structure – the first part presents constitutional possibilities of limiting rights and freedoms in states of emergency based on the Constitution and subject literature. The second part discusses the restrictions on rights and freedoms established in Poland during the pandemic, with an attempt to critically analyse them in terms of compatibility with the Constitution. RESEARCH RESULTS: Although the Polish Constitution precisely defines the rules and possibilities of limiting the rights and freedoms in states of emergency, its regulations have not been applied in practice. Normative acts which were introducing restrictions during the pandemic raise very serious reservations from the point of view of their constitutionality. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Laws limiting rights and freedoms during the pandemic not only break the rules of the legal system and increase legislative chaos but also undermine citizens’ trust in the law. A lot of people have been fined for not respecting unconstitutional restrictions which, as a result, might lead to a series of claims for damages against the state. Polish post-pandemic society may no longer be as sure of the inviolability of the rights guaranteed by the Constitution.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2020, 11, 36; 43-58
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Liberałowie wobec sporów o konstytucję w latach 90. XX wieku w Polsce
    Autorzy:
    Plecka, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/421148.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    liberalizm
    wolność
    prawa człowieka
    konstytucja
    Opis:
    CEL NAUKOWY: Celem naukowym poniższej analizy jest zaprezentowanie liberalnych stanowisk i poglądów prezentowanych podczas procesu tworzenia konstytucji z 1997 r. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy dotyczy przede wszystkim wskazania różnorodności stanowisk liberalnych względem poszczególnych kwestii ustrojowych. W analizach zastosowano metodę analizy systemowej oraz metodę porównawczą. PROCES WYWODU: Prawa człowieka były centralną wartością w działalności demokratycznej opozycji w latach 70. i 80. XX w. w Polsce. Dlatego też konieczność ich poszerzenia i urzeczywistnienia oraz konstytucjonalizacji nie była po 1989 r. kwestionowana. Katalog praw człowieka, które miały się znaleźć w konstytucji, nie wywoływał większych sporów. Problem pojawiał się dopiero w momencie szczegółowej analizy kwestii związanych z prawami jednostki. Najwięcej emocji budziły zagadnienia dotyczące konieczności wprowadzenia, czy też pominięcia, wolności indywidualnej, a także prawnej ochrony obywatela przed państwem. Tym samym pojawiało się również pytanie, czy konstytucja ma chronić jednostkę jedynie przed państwem, czy również przed innymi obywatelami. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W konsekwencji przeprowadzonych analiz można stwierdzić, iż w liberalnym nurcie myśli politycznej w Polsce po 1989 r. oprócz ogólnej tendencji ustanowienia konstytucji o liberalnej strukturze występowały różnice dotyczące przede wszystkim stosunku do praw człowieka w sferze ekonomicznej. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Różnorodność stanowisk dotyczących zapisów konstytucji przyczyniła się do „rozmycia” liberalnego myślenia na jej temat. W konsekwencji można zauważyć osłabienie liberalnego nurtu w myśli politycznej w Polsce po 1989 r.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2018, 9, 28; 93-107
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstytucja RP a ewolucja systemu wyborczego do Sejmu
    Autorzy:
    Sieklucki, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/421252.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    System wyborczy
    prawo wyborcze
    konstytucja
    proporcjonalność
    Opis:
    CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest wskazanie znaczenia Konstytucji RP dla procesu ewolucji systemu wyborczego do Sejmu. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Autor weryfikuje trzy hipotezy badawcze. Pierwsza – uchwalenie Konstytucji nie miało wpływu na proces ewolucji systemu wyborczego do Sejmu. Druga – uchwalenie Konstytucji miało istotny jakościowo wpływ na proces ewolucji systemu wyborczego do Sejmu. Trzecia – wpływ Konstytucji na proces ewolucji systemu wyborczego do Sejmu miał charakter wyłącznie formalny i proceduralny. Dla przeprowadzenia analizy autor zastosował trzy metody badawcze: ilościową, jakościową i systemową. PROCES WYWODU: Analiza jest podzielona na trzy części. W pierwszej autor przedstawia proces ewolucji regulacji konstytucyjnych dotyczących systemu wyborczego do Sejmu od początku lat 90. do uchwalenia Konstytucji w 1997 r. W drugiej analizuje proces ewolucji systemu wyborczego do Sejmu na tle procesu kształtowania regulacji konstytucyjnych. W trzeciej przedstawia znaczenie i wpływ zasady proporcjonalności zawartej w Konstytucji na kształt systemu wyborczego do Sejmu RP po 1997 r. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W rezultacie prowadzonej analizy autor stwierdza, że uchwalenie Konstytucji miało wpływ na proces ewolucji systemu wyborczego do Sejmu, określony częściowo w drugiej i całkowicie w trzeciej hipotezie badawczej. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zasada proporcjonalności ogranicza możliwość zasadniczej zmiany systemu wyborczego do Sejmu, choć nie można jej wykluczyć w przyszłości. Regulacje konstytucyjne, szczególnie na początku lat 90., określiły i wyznaczyły demokratyczne standardy wyborów.  
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2018, 9, 26; 77-91
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Samorząd terytorialny w Polsce w świetle konstytucyjnej zasady podziału władz
    Self–government in Poland in the light of the constitutional principle of the separation of estate
    Autorzy:
    Sieklucki, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2231645.pdf
    Data publikacji:
    2023-03-29
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    władza
    podział władz
    samorząd terytorialny
    konstytucja
    power
    separation of powers
    self-government
    constitution
    Opis:
    CEL NAUKOWY: W artykule podjęto problematykę statusu konstytucyjnego i ustrojowego samorządu terytorialnego z perspektywy ustanowionej w art.10 Konstytucji RP zasady podziału władz. Skoncentrowano się na udzieleniu odpowiedzi na trzy pytania badawcze: czy w tradycyjnych koncepcjach podziału władz wyodrębniano władzę samorządową? Czy w świetle konstytucyjnej zasady podziału władz można samorząd terytorialny uznać za władzę? Co oznacza pojęcie czwartej władzy w odniesieniu do samorządu terytorialnego? PROBLEM I METODY BADAWCZE: W badaniach wykorzystano metody badawcze z dyscypliny nauki o polityce o administracji oraz nauk prawnych: metodę analizy i krytyki piśmiennictwa naukowego, metodę językowo – logiczną, metodę teoretyczno – prawną oraz metodę instytucjonalną. PROCES WYWODU: W artykule przedstawiono wybrane tradycyjne koncepcje podziału władz i wskazano czy wyodrębniano w nich władzę samorządową. Określono główne założenia koncepcji Monteskiusza będącej podstawą dla współczesnej zasady podziału władz, wyodrębniono trzy stanowiska dotyczące relacji zasady podziału władz i samorządu terytorialnego oraz wskazano co oznacza pojęcie czwartej władzy w odniesieniu do samorządu terytorialnego. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Samorząd terytorialny może zostać uznany za czwartą władzę w znaczeniu nieformalnym. Określenie czwarta władza jest stosowane w celu zaakcentowania znaczenia i dowartościowania określonych instytucji, natomiast w świetle zasady podziału władz nie można samorządu uznać za jedną z władz w państwie. WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: Koncepcja podziału władz Monteskiusza stanowi podstawę organizacji współczesnych państw demokratycznych, ale nie obejmuje całej ich złożoności. Dlatego coraz popularniejsze stają się propozycje uzupełniania tego podziału o podziały dodatkowe tj. pionowy podział władz i  Multi Level – Governance.
    RESEARCH OBJECTIVE: The article discusses the constitutional and system status of self-government from the perspective of the principle of separation of powers established in Article 10 of the Constitution of the Republic of Poland. It focuses on answering three research questions: Did the traditional concepts of the division of powers distinguish the self-government? In the light of the constitutional principle of the separation of powers, can self-government be regarded as an authority? What does the concept of a fourth authority mean in relation to local government? The analysis covers selected traditional concepts of the division of powers from the point of view of the category of self-government authority. The article presents the main assumptions of Montesquieu's concept as the basis for the modern principle of the separation of powers, distinguishes three positions on the relationship between the principle of the separation of powers and local self-government and indicates what the concept of the fourth estate means in relation to local self-government. The analysis made it possible to conclude that self-government can be considered a fourth estate in an informal sense. The term fourth estate is used to emphasise the importance and value of certain institutions, while in the light of the principle of the separation of powers, self-government cannot be considered as one of the powers in the state. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research employed research methods from the disciplines of political and administrative sciences and law sciences: the method of analysis and criticism of scientific literature, the linguistic‑logical method, the theoretical‑legal method and the institutional method. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article presents selected traditional concepts of the division of powers, including Montesquieu’s theory which is the basis for the contemporary principle of the division of powers, distinguishes three positions on the relationship between the principle of the division of powers and self‑government and indicates what the concept of the fourth estate means in relation to self‑government. RESEARCH RESULTS: Self‑government may be considered a fourth estate in an informal meaning. The term fourth estate is used to emphasise the importance and value of certain institutions, while in the light of the principle of the separation of powers local government cannot be considered as one of the authorities in the state. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Montesquieu’s concept of the separation of powers is the framework for the organisation of contemporary democratic states, but it does not embrace all their complexity. Therefore, proposals are becoming increasingly popular to supplement this division with additional divisions, such as the vertical separation of powers or Multi‑level Governance.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2023, 14, 46; 69-86
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wolność religii w zamyśle autorów Konstytucji RP z 1997 roku
    Autorzy:
    Węgrzecki, Janusz Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/421131.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    religia
    wolność
    wolność religii
    Konstytucja RP z 1997 roku
    Opis:
    CEL NAUKOWY: Artykuł rekonstruuje koncepcje wolności religii autorów Konstytucji RP z 1997 r. Zamysł autorów Konstytucji zawarty został w dwóch artykułach 25 i 53. Rekonstrukcja zamysłu autorów osiągnięta zostaje poprzez analizę koncepcji wolności religii przyjętą w artykułach 25 i 53 Konstytucji RP. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Istnieje wiele możliwych modeli wolności religii. Rozumienie wolności religii jest pochodne od rozumienia samej religii oraz wolności. Metody analityczne prowadzą do ustalenia listy możliwych modeli wolności religii. Metoda interpretacyjna pozwala zidentyfikować koncepcje wolności religii autorów Konstytucji RP. Metoda porównawcza pozwala umiejscowić koncepcje autorów Konstytucji na tle modeli wolności religii. PROCES WYWODU: Autorzy Konstytucji RP z 1997 r. kierowali się naczelnym motywem kompromisu, którego celem było zagwarantowanie dawnym funkcjonariuszom PRL przejścia bez żadnych negatywnych konsekwencji do nowego ustroju III RP. Kompromis jako naczelna idea tworzenia Konstytucji wpłynął również na przyjętą przez autorów Konstytucji koncepcję wolności religii. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Koncepcje wolności religii zawierają artykuły 25 i 53 Konstytucji RP. Artykuł 25 Konstytucji przyjmuje dwie koncepcje wolności religii. Pierwsza to negatywna wolność religijna, a religia traktowana jest jako sfera osobistego wyboru, przeżywana indywidualistycznie, ale w ramach instytucji religijnej. Druga to pozytywna wolność religijna, a religia traktowana jest jako sfera osobistego wyboru, przeżywana indywidualistycznie, ale w ramach instytucji religijnej. Artykuł 53 podobnie przyjmuje dwie koncepcje wolności religii. Pierwsza to negatywna wolność religijna, a religia traktowana jest jako sfera osobistego wyboru, przeżywana indywidualistycznie, w ramach osobistego doświadczenia religijnego. Druga to pozytywna wolność religijna, a religia traktowana jest jako sfera osobistego wyboru, przeżywana indywidualistycznie, w ramach osobistego doświadczenia religijnego. Pomiędzy tymi czterema koncepcjami wolności religii istnieją nierozwiązywalne napięcia. W Konstytucję RP z 1997 r. wpisane są aporie w odniesieniu do rozumienia wolności religii. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Proponowane rozwiązanie zdiagnozowanych napięć prowadzi do konieczności zmiany Konstytucji w zakresie rozumienia wolności religii. Autor artykułu opowiada się za rozwiązaniem, które można określić jako model republikańskiego-pluralistycznego sekularyzmu. Jako swoje cele uznaje przestrzeganie w sferze publicznej zasady równego respektu, wolności sumienia i religii, uznanie tożsamości podmiotu zbiorowego oraz integrację obywatelską. Cele te są osiągane poprzez przestrzeganie środków, jakimi są zasady separacji i neutralności.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2018, 9, 28; 29-42
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies