Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Środkowa Polska" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 18
Tytuł:
Cechy litologiczne wypełnień wybranych zagłębień bezodpływowych obszaru Wysoczyzny Łódzkiej
Lithological features of the infillings of selected closed depressions in the Łódź Upland
Autorzy:
Forysiak, Jacek
Majecka, Aleksandra
Marks, Leszek
Tołoczko-Pasek, Anna
Okupny, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366085.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
zagłębienia bezodpływowe
interglacjał eemski
wczesny vistulian
cechy litologiczne osadów
środkowa Polska
closed depressions
Eemian
Early Vistulian
lithology
Central Poland
Opis:
Małe zagłębienia bezodpływowe są powszechnym elementem rzeźby terenu środkowej Polski. Ich powstanie wiąże się głównie z procesami glacjalnymi, rzecznymi czy eolicznymi, ale większość form położonych w obszarach wysoczyznowych jest wynikiem wytapiania brył martwego lodu w fazie recesji lądolodu stadiału warty (zlodowacenia odry). Prace badawcze prowadzone były na Wysoczyźnie Łódzkiej, w czterech stanowiskach z zespołami zagłębień. Miały na celu porównanie cech litologicznych wypełnień. Badania osadów pozwoliły na wyróżnienie czterech zespołów litologicznych i ukazanie zróżnicowania wypełnień badanych zbiorników. Część zagłębień nie zawierała osadów biogenicznych interglacjału eemskiego czy wczesnego vistulianu. Wskazuje to na zróżnicowanie lokalnych warunków geologicznych i odmienny przebieg zapełniania zbiorników.
Small closed depressions are a common feature of the landscape of Central Poland. Their origin has been connected to various morphogenetic processes but most of the forms located in upland areas are the result of the melting of buried ice in the recession phase of the ice sheet of the Warta Stadial. A study of four sites with clusters of depressions, is being carried out in the Łódź Upland to compare the lithological features of their infillings. The analyses of the sediments have allowed to distinguish four lithological units and to display the variation between the infillings of the studied basins. Some of the depressions do not contain biogenic sediments of the Eemian Interglacial or the Early Vistulian. It indicates the presence of differences in the local geological conditions and a different course of the process of filling in of the basins.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2017, 106; 195-210
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapis holoceńskich procesów eolicznych w osadach wybranych jezior kopalnych i torfowisk centralnej Polski
Record of Holocene aeolian processes in deposits of selected palaeolakes and peatlands in Central Poland
Autorzy:
Twardy, Juliusz
Forysiak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578414.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
torfowisko
wydmy i pola piasków eolicznych
holocen, antropopresja
środkowa Polska
peatlands
dunes
aeolian sand covers
Holocene
human impact
Central Poland
Opis:
Artykuł przedstawia związki przestrzenne wydm i obszarów mokradłowych w centralnej Polsce oraz zapis aktywności eolicznej w osadach biogenicznych. Interakcję wydm i sąsiadujących z nimi torfowisk rozpatrzono dla holocenu, nawiązując do chronologii archeologicznej. Przedstawione stanowiska z środkowej Polski dobrze ilustrują zapis wzbudzanych antropogenicznie zmian, jak też reakcję na te zmiany w geosystemach mokradłowych. Osady eoliczne składane były w postaci miąższych warstw w osadach biogenicznych w strefie styku wydm i mokradeł lub cieńszych wkładek i domieszek – w innych częściach badanych torfowisk. Dla młodszej części holocenu okresy zintensyfikowanych procesów eolicznych odniesiono do etapów tzw. antropogenicznej fazy wydmotwórczej.
The article is focused on considerations on spatial relationships between dunes and wetlands in Central Poland and also on aeolian record in organic deposits. The interactions between dunes and neighboring peatlands have been analysed for the Holocene, according to the archaeological chronology. The presented sites illustrate well the record of human inducted processes as well as the reaction of wetland ecosystems. Aeolian deposits were deposited as thick layers within biogenic sediments at the contact zone of dunes and wetlands and as thinner interlaminations or admixtures in other parts of the studied peatlands. For the Late Holocene, periods of intensified interaction between aeolian processes and peatland have been related to stages of the so-called human-inducted dune forming phase.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2016, 105; 125-140
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza minerałów ciężkich jako metoda określania źródła osadów wodnolodowcowych w obszarze między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem
Analysis of heavy minerals as a method for determining the source of the glaciofluvial sedmients in the Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz area
Autorzy:
Barczuk, Andrzej
Wachecka-Kotkowska, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578431.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
skład mineralogiczny
osady wodnolodowcowe
lądolód warty
region łódzki
środkowa Polska
mineralogical composition glaciofluvial deposits
Wartanian ice-sheet
Łódź Region
central Poland
Opis:
Przedstawiono wyniki analizy minerałów frakcji ciężkiej wyseparowane z 39 próbek osadów wodnolodowcowych pobranych w 19 stanowiskach między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem. Analiza wykazała duże zróżnicowanie udziału minerałów nieprzezroczystych (14–82,5%) i przezroczystych (17,5–86%). W nawiązaniu do badań lessowych w okolicach Przedborza, minerały przezroczyste podzielono na 5 grup, przyjmując jako główne kryterium odporność na czynniki wietrzeniowe. Do klasyfikacji dodano grupę 6 – węglany i fosforany ze skał podłoża. Wszystkie próbki wskazały na przewagę źródła skandynawskiego materiału detrytycznego, przy czym stwierdzono pewne powiązanie między odpornością minerałów a odległością i dynamiką transportu osadów oraz ich wiekiem. Obecność tylko w nielicznych próbkach minerałów z utworów lokalnego podłoża dowodzi niewielkiej roli egzaracji w obszarze pogranicza Niżu i Wyżyn. Dochodzący nawet do 40% udział łyszczyków w osadach wodnolodowcowych zinterpretowano jako synsedymentacyjne domieszki eoliczne. Słowa kluczowe: skład mineralogiczny, osady wodnolodowcowe, lądolód warty, region łódzki, środkowa Polska
Abstract. The paper presents results of the heavy minerals analysis separated of 39 fluvioglacial sediments samples collected at 19 sites in the Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz area. A significant variability of transparent minerals (ca 14–82,5%) and opaque (ca 17,5–86%) have been shown in the set. Comparying to loess around Przedbórz area as to erosion resistance, transparent minerals were divided into five groups. Additionally, carbonates and phosphates as a local substratum index has been added to the classification of a group of 6. Spectra in all groups proved an advantage of Scandinavian detritic material, which was found some link between the resistance and the distance minerals and sediment transport dynamics and their age. Coming up to 40% of biotites and chlorites in glaciofluvial sediments interpreted as synsedimentary aeolian admixtures.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2015, 103; 9-24
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania ułożenia klastów w glinach morenowych jako element rekonstrukcji kierunków transportu lodowego w obszarze między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem
Measurements of till fabric orientation in the morainic tills for reconstruction of the ice flow direction in the Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz area
Autorzy:
Wachecka-Kotkowska, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578467.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
glina morenowa
orientacja głazików
lądolód warty
region łódzki
środkowa Polska
morainic till
till fabrics
Wartanian ice-sheet
Łódź Region
central Poland
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki pomiarów orientacji osi dłuższej klastów w glinie morenowej w 11 stanowiskach (w 12 ścianach), w strefach I−IV wyróżnionych form glacigenicznych. Położona w części zachodniej strefa III odpowiada skrajowi dobrze poznanego w regionie łódzkim lobu Widawki. Zajmujące większą część terenu badań strefy I, II i IV powiązano z hipotetycznym lobem Pilicy-Luciąży lądolodu warty. Pomiary ułożenia głazików w strefie III potwierdziły pogląd, że lądolód napływał tam z kierunków NNW i NW (330–340°). W świetle badań w pozostałym obszarze (strefy I, II i IV), transgresja nastąpiła z kierunków N, NE i NNE (357–52°). Lądolód dotarł do linii Kamieńsk–Rzejowice–Przedbórz. Na garbie łódzkim, w pasie południkowym między Tuszynem a Radomskiem (Kamieńskiem), występują różne kierunki ułożenia klastów, co zinterpretowano jako wynik konfluencji obu lobów.
The article presents the results of measurements of the longer axes orientation in the morainic tills at 11 sites and 12 outcrops in zones I–IV of the glacigenic forms in the area between Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz. Zone III located in the western part of the said area corresponds to the well-recognised Widawka lobe in the Łódź region. Zones I, II and IV in the eastern part of the study area associated with the hypothetic Pilica-Luciąża lobe (S part of the Rawka lobe) and both coming from the Warta ice-sheet. Measurements of fabric clasts in zone III proved that the ice sheet has arrived from NNW and NW (330º–340º). In zones I, II, and IV transgression came from the NNE and NE (357º–52º). The lobe reached the Kamieńsk–Rzejowice–Przedbórz line. In the Łódź hump, the meridian belt between Kamieńsk and Łódź fabric tills are of various orientation interpreted as a confluence of the two lobes.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2015, 103; 99-115
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarys rozwoju turystyki w regionie łódzkim
Outline of tourism development in the Łódź region
Autorzy:
Włodarczyk, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578316.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
historia turystyki
Polska Środkowa
województwo łódzkie
history of tourism
Central Poland
Łódź Voivodeship
Opis:
W artykule zaprezentowano najistotniejsze aspekty rozwoju turystyki w regionie łódzkim na tle najważniejszych okresów w rozwoju tego zjawiska w Polsce. Szczególną uwagę skupiono na ostatnich stu latach, w ciągu których w podziale administracyjnym kraju funkcjonowała jednostka o nazwie „województwo łódzkie”. Dokonano także periodyzacji rozwoju zjawiska i scharakteryzowano wyróżnione okresy, wskazując na ich znamienne cechy.
The article presents the most important aspects of tourism development in the Łódź region against the background of the most important periods in the development of this phenomenon in Poland. Particular attention has been focused on the last one hundred years, during which the Łódź Voivodeship has existed within the administrative division of the country. The development of the phenomenon was also periodised, and the distinguished periods were characterised, indicating their cha-racteristic features.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2019, 109; 145-161
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okresy wzmożonej antropopresji na obszarze Polski Środkowej w świetle badań holoceńskich osadów eolicznych, stokowych, rzecznych i torfowiskowych
Periods of intense human impact in Central Poland recorded in aeolian, slope, fluvial and organic deposits
Autorzy:
Twardy, Juliusz
Forysiak, Jacek
Kittel, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578408.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
antropopresja
paleogeografia
datowania radiowęglowe
Polska Środkowa
human impact
palaeogeography
radiocarbon dating
Central Poland
Opis:
W niniejszej pracy zestawiono i przedyskutowano serię 120 datowań radiowęglowych holoceńskich osadów eolicznych, stokowych, rzecznych i torfowiskowych. Osady te powstawały w centralnej Polsce w warunkach antropopresji. Bazując na podziale stratygraficznym holocenu oraz chronologii archeologicznej omówiono zdarzenia, które prowadziły do powstawania wyżej wymienionych utworów geologicznych. Zdarzenia w geosystemach eolicznych, stokowych, dolinnych i torfowiskowych powiązano z funkcjonowaniem osadnictwa pradziejowego i historycznego w Polsce Środkowej. Szczególną uwagę zwrócono na kilka okresów, podczas których dochodziło do synchronicznej transformacji rzeźby form eolicznych, stoków, den dolin rzecznych i systemów torfowiskowych.
The paper summarises and discusses a set of 120 radiocarbon dates of Holocene aeolian, slope, fluvial and peatbog sediments from Central Poland that were deposited under human impact. Based on both the Holocene chronostratigraphic division and archaeological chronology, events that led to the formation of these sediments are presented. A link is made connecting events in aeolian, slope, fluvial and peatbog geosystems to the activity of prehistoric cultures and to settlement development in modern times in Central Poland. Special attention is paid to periods in which the responses of different systems were synchronous to each other.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2018, 107; 119-136
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Petrografia żwirów i eratyki przewodnie w osadach wodnolodowcowych jako przesłanki wnioskowania na temat źródeł i kierunków transportu materiału w obszarze między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem
Gravel petrography and erratics of the glaciofluvial sediments as base of characteristics of the source and transport direction in the Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz area
Autorzy:
Górska-Zabielska, Maria
Wachecka-Kotkowska, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578384.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
petrografia żwirów
wskaźnik TGZ
osady wodnolodowcowe
lądolód warty
region łódzki
środkowa Polska
gravel petrography
TGZ index
glaciofluvial deposits
Wartanian ice-sheet
Łódź Region
central Poland
Opis:
W artykule przedstawiono cechy petrograficzne średnioziarnistych żwirów (4–10 mm) dla 64 próbek w 28 stanowiskach terenowych oraz gruboziarnistych (20–60 mm) w połączeniu ze wskaźnikiem TGZ dla 7 stanowisk. Stwierdzono, że w całym badanym obszarze skład petrograficzny w osadach wodnolodowcowych jest generalnie podobny. Wskazano, że w drobniejszej frakcji żwiru rzadziej obecne są wapienie dolnopaleozoiczne, natomiast więcej jest skał krystalicznych i krzemieni. Analiza petrograficzna frakcji grubszej żwiru dowodzi, że zanim lądolód dotarł do północnych stoków wyżyn musiał przemieszczać się (= egzarował) po wychodniach skał w SE Szwecji oraz dnie Bałtyku. Wyliczone centrum głazowe badanych osadów lokuje się w strefie ograniczonej koordynatami geograficznymi: 16,4–17,0°E oraz 57,5–58,7°N.
The article presents petrographic features of medium (4–10 mm) and coarse (20–60 mm) gravels for 64 samples from 28 sites together with TGZ (Theoretical Gravel Centre) index for 7 sites. It have been found that in the investigated area in glaciofluvial sediments petrography is generally similar. Also pointed was, that in the finer gravel fraction the Lower Palaeozoic limestones are rare, however crystalline and flint rocks are more evident. Petrography of the coarse gravel fraction proves that before the ice-sheet reached the Northern Polish Upland slopes, it must have moved along outcrops in the South- East Sweden and the Baltic floor. The connected TGZ index of the sediments investigated lies within 16,4–17,0°E and 57,5– 58,7°N coordinates.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2015, 103; 57-78
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skład chemiczny osadów organicznych ze stanowiska Koźmin Las
Chemical composition of organic sediments from the Koźmin Las site
Autorzy:
Okupny, Daniel
Borówka, Ryszard
Fortuniak, Anna
Tomkowiak, Julita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366119.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
osady organiczne
dolina rzeczna
geochemia
Polska Środkowa
organic sediments
river valley
geochemistry
central Poland
Opis:
W oparciu o wyniki składu chemicznego osadów organicznych w stanowisku Koźmin Las, przedstawiono rekonstrukcję warunków środowiskowych doliny Warty pod koniec allerödu i w młodszym dryasie. Do rekonstrukcji wykorzystano dane dotyczące zawartości materii organicznej, materii mineralnej, węglanu wapnia, odczynu oraz koncentracji makro- (Na, K, Mg, Ca, Fe, Mn) i mikropierwiastków (Cu, Zn i Pb). Do czynników kształtujących skład chemiczny późnovistuliańskich osadów organicznych w dolinie Warty zaliczono sorpcję metali przez materię organiczną i uwodnione tlenki żelaza, zmien-ność akumulacji minerałów ilastych w środowisku sedymentacyjnym, sposób zasilania ekosystemu oraz właściwości aku-mulacyjne roślin w stosunku do określonych pierwiastków.
The chemical composition of organic deposits from the site Koźmin Las are the basis of reconstruction of envi-ronment conditions of the Warta River valley at the end of the Alleröd and in the Younger Dryas. Environmental archives presented in this study, comprise organic matter content, mineral matter content, calcium carbonate content, reaction and macro- (Na, K, Mg, Ca, Fe, Mn) and microelements (Cu, Zn and Pb). The sorption of metals by organic matter and hydrated iron oxides, clay minerals accumulation variability in depositional environment, water relations of the ecosystem and bioac-cumulation of some elements are the factors determining the chemical composition of organic sediments in the Warta river valley.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2014, 102; 71-86
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cechy denudacji w regionie łódzkim w późnym vistulianie w świetle chemicznych badań w osadach torfowiskowych
Denudation features of the Late Vistulian (Weichselian late glacial) preserved in the geochemical analysis of the biogenic deposits of the Łódź Region
Autorzy:
Okupny, Daniel
Fortuniak, Anna
Tomkowiak, Julita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578457.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
torfowisko
osady biogeniczne
geochemia
denudacja
Polska Środkowa
peatland
biogenic deposits
geochemistry
denudation
Central Poland
Opis:
Przedstawiono charakterystykę geochemiczną wybranych torfowisk regionu łódzkiego (Ługi, Podwódka i Rąbień). Celem pracy jest określenie typów i natężenia denudacji w zlewni badanych zbiorników w późnym vistulianie. Miąższość udokumentowanych osadów biogenicznych wynosiła: 2,66 m (profil R-3), 3,0 m (profil Ł-1) oraz 4,75 m (profil P-1). Badania geochemiczne obejmowały oznaczenie podstawowych składników tych osadów, tj. materię organiczną, węglan wapnia, krzemionkę terygeniczną i biogeniczną. Metodą spektrometrii absorpcji atomowej oznaczono pierwiastki pomocne w rekonstrukcji paleograficznej: Na, K, Ca, Mg i Zn. W analizie przemian typów denudacji zlewni, jakie panowały podczas depozycji osadów, wykorzystano wskaźniki geochemiczne odzwierciedlające najważniejsze zmiany w proporcjach oznaczonych elementów
The paper presents the geochemical description of selected peatlands of the Łódź region: Ługi, Podwódka and Rąbień. The aim of this study is evaluation of the type and intensity of the Late Wechselian processes in the peatland catch-ment. The thickness of the document biogenic sediments in the profiles analyzed was: 2,66 m (core R-3), 3,0 m (core Ł-1) and 4,75 m (core P-1). The objective of the geochemical analyses of the above peatlands was identification of basic compo-nents of biogenic sediments, i.e. organic matter, calcium carbonate, terigenic and biogenic silica. In the resulting solution, elements helpful in palaeogeographical reconstruction were identified by the method of atomic absorption spectroscopy: Na, K, Ca, Mg and Zn. The analysis of types of denudation in the catchment following geochemical indices reflecting the most important changes in contribution of marked elements.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2013, 101; 89-99
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza zespołów eratyków w glinach lodowcowych i ich znaczenie w rekonstrukcji zasięgu lądolodu warciańskiego w obszarze między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem
Indicator erratics analyses in glacial tills and their significance for the reconstruction of ice-sheet dynamics of the area between Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz
Autorzy:
Czubla, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578363.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
eratyki przewodnie
badania petrograficzne
gliny lodowcowe
stratygrafia czwartorzędu
lądolód warciański
region łódzki
środkowa Polska
indicator erratics
petrographic analyses
glacial deposits
Quaternary stratigraphy
Wartanian ice-sheet
Łódź Region
Central Poland
Opis:
Badania petrograficzne eratyków przewodnich wykazały istnienie co najmniej dwóch litotypów glin (S i O/W), różniących się obszarem alimentacji materiału morenowego. Starszy z nich (S), reprezentowany przez glinę z Mąkolic, został odłożony przez ostatni na tym obszarze awans lądolodu południowopolskiego. Młodszy litotyp (O/W) stanowią osady glacjalne kompleksu środkowopolskiego. Wśród nich możliwe jest wyróżnienie dwóch odmian (sublitotypów), odłożonych prawdopodobnie przez odrębne masy lodu (potoki lodowe). Powyższe sublitotypy są czytelne tylko w południowej części obszaru badań. Ich wzajemne usytuowanie w przestrzeni oraz cechy petrograficzne potwierdzają słuszność wniosków opartych na analizie rzeźby, z których wynika, że określony w tytule obszar był zajęty przez lądolód warciański, który nasuwał się z dwóch kierunków.
Abstract. Petrographic studies of indicator erratics in glacial sediments revealed the existence of at least two lithotypes of glacial tills (marked S and O/W), differing in source area of moraine material. The older one (S), represented by glacial till in Mąkolice, was deposited by the last advance of South Polish Glaciation in the area. The younger lithotype (O/W) includes glacial sediments of Middle Polish Complex. Among them, two varieties (sublitothypes), probably deposited by separate ice masses (but not ice streams), can be distinguished. These sublitotyphes are clearly recognizable only in the southern part of the area under research. Their relative spatial distribution and petrographic features confirm the validity of the conclusions based on the analysis of the relief, which suggests that the ice-sheet during the Middle Polish Glaciation (Odranian/ Wartanian) entered the Piotrków region from two directions.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2015, 103; 25-43
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anizotropia podatności magnetycznej jako potencjalne narzędzie wyznaczania kierunków paleoprądów w osadach glacigenicznych w obszarze między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem
Anisotropy of magnetic susceptibility as a potential tool of palaeocurrent directions of the glacial sediments in the Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz area
Autorzy:
Król, Elżbieta
Wachecka-Kotkowska, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578465.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
anizotropia podatności magnetycznej
kierunki paleoprądów
osady glacjalne
lądolód warty
region łódzki
środkowa Polska
anisotropy of magnetic susceptibility
palaeo-transport directions
glacial sediments
Wartanian ice-sheet
Łódź Region
central Poland
Opis:
Przedstawiono wyniki pomiarów anizotropii podatności magnetycznej (AMS) osadów czwartorzędowych pobranych z 13 stanowisk położonych w strefach I–IV form glacigenicznych SE części regionu łódzkiego. Na podstawie analizy statystycznej i graficznej położenia osi głównych elipsoid obrazujących tensory anizotropii podatności magnetycznej, odtworzono kierunki transportu glacjalnego dla 206 próbek osadów różnego wieku i typu, głównie glacjalnych. Stwierdzono przydatność analizy AMS przy wyznaczaniu kierunku transportu klastów w glinie lodowcowej oraz przy weryfikacji wyników pomiarów kierunkowych w osadach warstwowanych wykonanych innymi metodami.
This article presents the results of measurements of the anisotropy of magnetic susceptibility (AMS) of Quaternary sediments collected from 13 sites, located in zones I–IV of glacigenic forms in SE of the Łódź Region. Based on statistical analysis and graphical position of the principal axes of ellipsoids illustrating the magnetic susceptibility tensors, recreated directions of transport for 206 samples, mainly of glacial sediment of different ages and types. The usefulness of AMS analysis in determining the direction of transport in clasts of the till has been proved and also to verification of the directional results of other measurements in the sediments layered.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2015, 103; 79-97
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemiany wybranych form rzeźby terenu województwa łódzkiego w ostatnim stuleciu
Transformation of selected relief landforms of the Łódź Voivodeship in the last century
Autorzy:
Twardy, Juliusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578282.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
procesy eoliczne
procesy stokowe
województwo łódzkie
Polska Środkowa
aeolian processes
slope processes
Łódź Voivodeship
Middle Poland
Opis:
W pracy zajęto się zagadnieniem zmian ukształtowania terenu województwa łódzkiego w okresie minionych 100 lat. Wobec szczupłości materiałów zaprezentowano jedynie szereg przykładów zmian eolicznych form rzeźby oraz wybranych form występujących na stokach – parowów i innych młodych rozcięć erozyjnych. Przekształcanie rzeźby eolicznej w ostatnim 100-leciu wiązało się zarówno z powstawaniem małych, inicjalnych pagórków eolicznych, jak i przeobrażaniem przez wiatr starszych wydm późnoglacjalnych. Zmiany parowów polegały na szybkiej transformacji kształtów ich zboczy pod wpływem uprawy ziemi i objęły od 2,18 do 51,4% stoków parowów. Podobnie jak w przypadku wydm następowała zarówno transformacja rzeźby wcześniej powstałych parowów neoholoceńskich, jak i tworzyły się na stokach młode i niewielkie, lecz już trwałe formy erozyjne. Analizę zmian rzeźby form eolicznych i form występujących na stokach poprzedzono rozpatrzeniem podatności obszaru województwa łódzkiego na działanie procesów eolicznych i stokowych.
The paper presents changes in the relief of the Łódź Voivodeship over the past 100 years. In view of a shortage of data, only a few cases of changes to aeolian landforms and to selected forms appearing on the slopes of gullies and other young erosional cuts were described. The transformation of aeolian relief in the last 100 years was associated with the formation of small, initial aeolian hillocks and with the transformation by wind of older late-glacial dunes. The changes to gullies involved rapid transformation of their slope profiles under the influence of soil cultivation and comprised from 2.18 to 51.4% of the gullies’ slopes. As in the case of the dunes, the transformation of the relief both of former Neoholocene gullies, and of young, small, but permanent erosional forms originated on the slopes took place. Relief analysis of aeolian landforms and features occurring on the slopes was preceded by consideration of the vulnerability of the Łódź Voivodeship area to aeolian activity and slope processes.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2019, 109; 11-28
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warunki paleoekologiczne subkopalnego koryta Kolonia Bechcice na tle hydrologii środkowego odcinka doliny Neru
Palaeoecological and palaeohydrological patterns of the Kolonia Bechcice subfossil oxbow in the mid-Ner River valley
Autorzy:
Płóciennik, Mateusz
Kittel, Piotr
Borówka, Ryszard
Cywa, Katarzyna
Okupny, Daniel
Obremska, Milena
Pawłowski, Dominik
Stachowicz-Rybka, Renata
Szperna, Adam
Witkowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578329.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
starorzecze
rekonstrukcje paleośrodowiskowe
paleoekologia
dolina Neru
Polska Środkowa
palaeochannel
palaeoenvironmental reconstruction
palaeoecology
Ner River valley
Central Poland
Opis:
Ślady późnoglacjalnej i holoceńskiej historii doliny Neru są dobrze zachowane w osadach paleokoryta Kolonia Bechcice (NKB), które zostało odcięte w młodszym dryasie. Jego rozwój może być podzielony na pięć wyraźnych faz. Podczas młodszego dryasu NKB było dość głębokim, oligotroficznym jeziorem. Z nastaniem holocenu starorzecze uległo eutorfizacji i zarosło roślinnością wodną, a następnie szybko przekształciło się w torfowisko niskie. Brak jest w profi lu NKB osadów ze środkowego holocenu. Torfy z okresu borealnego przykryte są przez mułki i piaski pozakorytowe zdeponowane w okresie subatlantyckim. Zapis ewolucji paleokoryta Kolonia Bechcice dowodzi, że dolina Neru była dynamicznym środowiskiem w późnym glacjale i holocenie. Ekosystemy starorzecza podlegały znacznie silniej presji zmian klimatycznych niż jeziora i mokradła znajdujące się na wysoczyznach w regionie łódzkim.
The history of the Ner River valley is well documented in Kolonia Bechcice (NKB) palaeochannel sediments. It was cut-off from the riverbed in the Younger Dryas. Its history may be divided into five distinct phases. During the Younger Dryas, the NKB was a relatively deep, oligotrophic water body. From the onset of the Holocene, the lake became a eutrophic, overgrown pond which quickly palludified and transformed into a rich fen with ferns and birches. There is a hiatus in the middle of the Holocene fen stratigraphy. A peat sequence is covered by fluvial silt and sand deposits. The NKB sequence documents the Ner valley as a dynamic system during the Late Glacial and the Holocene. Local ecosystems of this oxbow have remained under a much stronger pressure of climate changes than palaeolakes and wetlands located on uplands in the Łódź region.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2016, 105; 107-124
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapis procesów peryglacjalnych i wiek szczelin kontrakcji termicznej w południowo-zachodniej części poziomu katarzynowskiego (Polska Środkowa)
Record of periglacial processes and age of the thermal contraction structures in the southwestern part of the Katarzynów Level (Central Poland)
Autorzy:
Petera-Zganiacz, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578459.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
szczeliny kontrakcji termicznej
analiza teksturalna
datowania TL
Polska Środkowa
sand wedges
textural analysis
TL dating
Central Poland
Opis:
Przeanalizowano ślady środowiska peryglacjalnego zapisanego w osadach, takie jak struktury kontrakcji termicznej czy poziom kamienisty. Badania przeprowadzono na stanowisku Rosanów położonym w strefie krawędziowej Wyżyny Łódzkiej, w obrębie poziomu katarzynowskiego. W budowie geologicznej stanowiska dominują glacigeniczne piaski gliniaste, zdeponowane podczas stadiału warty, w których powstały różne struktury deformacyjne. Część struktur została zinterpretowana jako szczeliny kontrakcji termicznej z pierwotnym wypełnieniem piaszczystym. Typ pozostałych struktur określono jako dajki klastyczne. Analiza cech teksturalnych utworów budujących podłoże dla struktur kontrakcji termicznej oraz wypełniających te struktury pozwoliła na ocenę oddziaływania środowiska peryglacjalnego na osady. Zastosowanie datowania termoluminescencyjnego nie okazało się pomocne podczas określenia wieku badanych osadów i struktur. Wiek klinów z pierwotnym wypełnieniem piaszczystym określono przede wszystkim na podstawie ich relacji z poziomem kamienistym.
The occurrence of periglacial processes in the past is possible to reconstruct on the base of evidences such as thermal contraction structures or stone pavement. Textural properties of deposits can also deliver important information. Investigations was carried in Rosanów site, located on the Katarzynów level – one of the levels of the edge-zone of the Łódź Plateau. In the study area sand till as host sediment of deformational structures occur. Some of the structures has typical features of the sand-wedge casts, the other were interpreted as clastic dikes. Textural analysis of the host sediments and deposits, which fill thermal contraction structures allow to evaluate impact of periglacial environment on deposits. Thermoluminescence dating of host deposits, infilling of sand wedges and covering aeolian sand gives very similar results, so the age of structures was establish by the indirect indicators.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2013, 101; 101-115
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sygnały zmian środowiskowych późnego vistulianu w archiwach biogenicznych regionu łódzkiego
Signals of environmental changes of the Late Vistulian (Weichselian late glacial) in biogenic sediments of the Łódź Region)
Autorzy:
Dzieduszyńska, Danuta
Forysiak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578463.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
naturalne archiwa
ekonstrukcja środowiska
badania interdyscyplinarne
paleogeografia
Polska Środkowa
natural archives
reconstruction of past environments
interdisciplinary research
palaeogeography
Central Poland
Opis:
W ostatnich latach znacząco zwiększyła się ilość danych będących źródłem informacji na temat środowiska późnego vistulianu. Jest to rezultat zwiększonego zainteresowania badaniami osadów biogenicznych, zwierających szczątki organiczne pozwalające na rekonstrukcje warunków środowiska przyrodniczego. Cennym naturalnym archiwum są te profile ze zbiorników akumulacji bioge-nicznej, w których zarejestrowana została zmienność tego okresu zarówno pod względem ekologicznym, jak i zróżnicowania procesów morfogenetycznych. W artykule przedstawiono stanowiska regionu łódzkiego posiadające najpełniejszą dokumentację, opracowaną w ramach badań interdyscyplinarnych. Zwrócono uwagę na możliwości rekonstrukcyjne parametrów środowiska, jaką dają poszczególne analizy paleośrodowiskowe. Wskazano na przewagę stanowisk Polski Środkowej, w stosunku do stano-wisk strefy młodoglacjalnej, spowodowane wcześniejszym rozpoczęciem cyklu akumulacji biogenicznej.
In recent years, the amount of data, which yield information on the environment of the Late Vistulian, significant-ly increased. This is a result of increased interest of analyses of biogenic deposits, containing organic remains which allow to reconstruct past environmental conditions. A valuable archive are these profiles of biogenic sediments in which variation in terms of both ecology and morphogenetic processes has been registered. The article overviews these sites of the Łódź region which provide the most complete record and were analysed within the framework of interdisciplinary studies. Attention is drawn to the possibility to reconstruct environmental parameters that give the individual paleoecological analyses. It was pointed that the sites of the Central Poland have an advantage over those from the young morainic area, due to the earlier start of the bioaccumulation.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2013, 101; 37-48
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 18

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies