Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Aquinas" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Muzyka w kontekście myśli teologicznej św. Tomasza z Akwinu
    Music in the context of theological thought of St. Thomas Aquinas
    Autorzy:
    Bramorski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559331.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    estetyka
    muzyka
    muzyka liturgiczna
    piękno
    św. Tomasz z Akwinu
    aesthetics
    beauty
    liturgical music
    music
    St. Thomas Aquinas
    Opis:
    W szerokiej problematyce, którą podejmował w swych dziełach św. Tomasz z Akwinu odnaleźć można także odniesienia do muzyki, chociaż zagadnienie to nie zostało przez niego opracowane w sposób całościowy. Tomaszową koncepcję muzyki należy rozpatrywać w kontekście jego myśli teologicznej i estetycznej. Dlatego konieczne jest ukazanie najpierw koncepcji piękna, które Akwinata pojmuje jako drogę do spotkania z Bogiem. Na tle jego teorii estetyki, muzyka jawi się jako element cnoty religijności, który realizuje się w liturgii. Wyrazem tego są skomponowane przez św. Tomasza hymny ku czci Najświętszego Sakramentu, które do dnia dzisiejszego obecne są w praktyce liturgicznej Kościoła.
    St. Thomas Aquinas integrated into Christian thought the rigours of Aristotle’s philosophy. His aesthetics, although connected with his theology and ethics, has not always received sufficient attention. Certain passages of his Summa Theologiae are devoted to beauty. Aquinas defines beauty in Aristotelian terms as that which pleases solely in the contemplation of it and recognizes three prerequisites of beauty: perfection, appropriate proportion and clarity. His basic ideas, drawn from the classical world, are modified in the light of Christian theology and developments in metaphysics and optics during 13th century. Music is touched upon in his writings. He looks at the concrete applications of the conception of transcendental beauty in his theory of music. Author considers Thomas’s idea of music in the following ways: beauty as a way of meeting God; church music as a religious virtue; liturgical music; St. Thomas as a “cantor of the Eucharistic Christ”. Thomas considers objective value and goodness of music, addressing its physical nature and metaphysical properties, such as in the hymns of the office of Corpus Christi attributed to Thomas’s faith and theological wisdom.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2010, 27; 91-110
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cnota cierpliwości w kontekście aretologii św. Tomasza z Akwinu
    The virtue of patience in the context of St Thomas Aquinas’ aretology
    Autorzy:
    Lisica, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559160.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    aretologia
    cnota
    cierpliwość
    długomyślność
    hypomone
    męstwo
    Suma Teologiczna
    św. Tomasz z Akwinu
    wytrwałość
    aretology
    fortitude
    long-thinking
    patience
    perseverance
    St Thomas Aquinas
    Summa Theologiae
    virtue
    Opis:
    Św. Tomasz z Akwinu w systemie aretologicznym ujmuje naturę cnoty cierpliwości oraz jej odniesienia do kardynalnej cnoty męstwa, której jest częścią potencjalną. W pełnym zrozumieniu cierpliwości pomaga analiza założeń Akwinaty. Doktryna aretologiczna św. Tomasza ukazuje, że cnota w sensie ogólnym jest czymś niezbędnym w codziennym życiu, gdyż ułatwia człowiekowi rozpoznanie i czynienie dobra, a unikanie zła. Celem cnoty, czyli sprawności, jest rozwijanie i chronienie ludzkiego dobra oraz udoskonalanie człowieka. Przeciwieństwem cnoty jest wada, która powoduje zagrożenie ludzkiego dobra. Św. Tomasz stwierdza, że cierpliwość jest częścią potencjalną męstwa, której głównym przedmiotem jest znoszenie zła szczególnie trudnego. Z cierpliwością łączy się cnota długomyślności i wytrwałości, których przedmiotem są wyłącznie doświadczenia i cierpienia. Bóg udziela człowiekowi hypomone wraz z łaską cnót teologalnych, aby mógł on przebywać we wspólnocie z Ojcem na wieki.
    St Thomas Aquinas in his aterological system says about the nature of virtue of patience, and its reference to cardinal virtue of fortitude, which the virtue of patience is the part of. To fully understand patience one should analyse the assumptions of St Thomas Aquinas. Aretological doctrine of St Thomas Aquinas says that the virtue is something which is indispensable to everyday life, because the virtue can help to identify and to do the right, and to avoid doing the wrong. The aim of the virtue is to develop and protect what is worthy in human nature and to make one better than they are now. The opposite of virtue is vice. Vice endangers human righteousness. St Thomas Aquinas says that patience is the part of fortitude. The main pursuit of fortitude is to withstand evil when it is particularly hard to bear. The virtue of long-thinking and the virtue of perseverance which encloses experience and suffering are connected with patience. God gives hypomone to a man, with the grace of theological virtues. The hypomone is given to a man so they are able to remain in the state of everlasting communion with God.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2011, 29; 45-61
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tomas Aquinas and Contemporary Leadership
    Tomasz z Akwinu i współczesne przywództwo
    Autorzy:
    Orłowski, Piotr Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23050930.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    business ethics
    leadership
    thomism
    etyka biznesu
    przywództwo
    tomizm
    Opis:
    The interest of modern business ethics in the thought of St. Thomas is well-known, as evidenced by the publications of such authors as D. Mele, P. Santori, M. Hirschfeld, exposing the topics of the market, trade, but also the moral qualifications of the business leader. In a special way, Aquinas has become present in various theories of leadership, cited for his aretalogy. Numerous studies focus on the indicated virtues of a leader, especially concerning the relationship to risk (such as prudence), but also perseverance in the pursuit of good (such as longanimity). Many contemporary MBA courses draw implicitly on the Thomistic heritage, although an increasing number of authors have recently pointed explicitly to this philosophical and theological background. The imitation of God, the supreme call of the moral life according to Aquinas, also applies to the sphere of leadership, the management of the multitude, which draws from the treatise "on the government of God" in the Summa of Theology. St. Thomas is also the inspiration for textbooks on leadership in the church, and by both Protestants and Catholics, making Him a "universal doctor" in this dimension as well. 
    Zainteresowanie współczesnej etyki biznesu myślą św. Tomasza jest powszechnie znane, o czym świadczą publikacje takich autorów, jak D. Mele, P. Santori, M. Hirschfeld, eksponujące tematykę rynku, handlu, ale także kwalifikacji moralnych lidera biznesu. W szczególny sposób Akwinata stał się obecny w różnych teoriach przywództwa, cytowanych ze względu na jego aretologię. Liczne badania koncentrują się na cnotach lidera, w szczególności dotyczących stosunku do ryzyka (np. roztropność), ale także wytrwałości w dążeniu do dobra (np. długomyślność). Wiele współczesnych kursów MBA czerpie pośrednio z dziedzictwa tomistycznego, choć coraz większa liczba autorów wskazuje ostatnio wyraźnie na to filozoficzne i teologiczne tło. Naśladowanie Boga, najwyższe wezwanie życia moralnego według Akwinaty, odnosi się również do sfery przywództwa, które czerpie z traktatu “o rządach Bożych” w Summie teologii. W ten sposób św. Tomasz staje się również inspiracją dla podręczników dotyczących przywództwa w Kościele, zarówno dla protestantów, jak i katolików, co czyni go “uniwersalnym doktorem” również w tym wymiarze.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2023, 53; 155-164
    0137-4338
    2720-7102
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jedność wiary i rozumu w nauce o aniołach św. Tomasza z Akwinu. Angelologia Akwinaty w perspektywie encykliki Fides et ratio Jana Pawła II
    The Unity of Faith and Reason in the Teaching on Angels of St. Thomas Aquinas. Aquinas’Angelology from the Perspective of the Encyclical Fides et Ratio by John Paul II
    Autorzy:
    Dutkiewicz, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/558903.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    wiara
    rozum
    aniołowie
    fideizm
    racjonalizm
    angelologia
    faith
    reason
    angels
    fideism
    rationalism
    angelology
    Opis:
    Świętemu Tomaszowi z Akwinu tradycja przypisała miano Doktora Anielskiego ze względu na fakt opracowania przezeń w sposób systematyczny szeregu kwestii z zakresu angelologii. Jan Paweł II odwołując się w Fides et ratio do tego tytułu, przedstawia św. Tomasza jako „mistrza sztuki myślenia i wzór uprawiania teologii”, zwracając zarazem uwagę na wyjątkowość oraz aktualność ujęcia relacji wiary i rozumu, które wypracował Akwinata. Aktualność tego ujęcia wiąże się z faktem, że – jak zauważa Papież – błędne podejścia w tej dziedzinie w postaci fideizmu oraz skrajnego racjonalizmu, które zdominowały kulturę nowożytnej Europy, doprowadziły do jej głębokiego kryzysu. O jego wyjątkowości zaś, decydują – wskazane przez Jana Pawła II – umiejętne godzenie nadprzyrodzonego i rozumnego charakteru aktu wiary oraz umiejętne łączenie jedności wiary i rozumu z niezbędną autonomią dziedzin poznania opartego na wierze oraz refleksji czysto racjonalnej. Choć w samej encyklice nie znajdujemy bezpośrednich nawiązań do problematyki angelologicznej, to jednak właśnie wykład prawd wiary w tej dziedzinie przeprowadzony przez Doktora Anielskiego stanowi wdzięczne źródło przykładów owocnej współpracy dwóch metaforycznych skrzydeł, o których czytamy w Fides et ratio – wiary i rozumu – umożliwiającej wzniesienie się na wyżyny dostępnego człowiekowi poznania.
    St. Thomas Aquinas is referred to by Tradition as the Angelic Doctor due to his systematic studies on a number of questions concerning angelology. John Paul II, alluding to this title in Fides et Ratio, presents St. Thomas as a “master of the art of thinking and the model of practicing theology”, directing our attention to the exceptional and always relevant nature of Aquinas’ approach to the relation between faith and reason. As the Pope observes, the relevance of this approach is linked to the fact that erroneous perspectives in this field, in the form of fideism and the extreme rationalism which dominated the culture of modern Europe, have led to an acute crisis. According to John Paul II, the exceptionality of Aquinas’ approach lies in his skilful reconciliation of the supernatural and the rational character of the act of faith, and in his combining faith and reason into a unity, while respecting the indispensible autonomy of cognitive fields based on faith and purely rational reflection. Although there are no direct references to angelology in the encyclical, the presentation by the Angelic Doctor of the truths of faith, in this respect, constitutes a rewarding source of examples of fruitful cooperation between these two metaphorical wings of faith and reason, which in Fides et Ratio enable man to ascend to the heights of knowledge.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2017, 41; 219-231
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pobożność jako cnota relacyjna wg św. Tomasza z Akwinu
    Devotion as Relational Virtue According to St. Thomas Aquinas
    Autorzy:
    Roszak, Piotr
    Gutowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1872568.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-16
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    etyka cnoty
    dary Ducha Świętego
    religijność
    pobożność
    łagodność
    błogosławieństwa
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza rozumienia pobożności w myśli św. Tomasza z Akwinu jako cnoty i daru. Najpierw zostanie przedstawione rozumienie pobożności jako cnoty moralnej o charakterze relacyjnym, będącej dla Akwinaty ochotnym nastawieniem woli człowieka na służbę Bogu. Znaczenie tej cnoty można odkryć w zestawieniu z inną cnotą, będącą częścią sprawiedliwości, mianowicie z pietyzmem, dzięki któremu oddaje się należną cześć rodzicom i ojczyźnie. To odniesienie do pietyzmu nabiera znaczenia w kontekście rozważań nad darem pietyzmu jako nowym poziomie relacji człowieka z Bogiem, który jest Ojcem wszystkich ludzi. Na koniec zostanie ukazany związek daru pietyzmu z błogosławieństwem cichych, a więc z łagodnością będącą właściwą postawą wobec gniewu, którą Tomasz odczytuje nie jako słabość, ale siłę człowieka kształtującego swoje wybory nie pod przymusem uczuć, lecz w wolności.
    The aim of the article is to analyze the devotion in the thought of St. Thomas Aquinas where it is treated as a virtue and a gift of the Holy Spirit. First, the understanding of devotion as a relational moral virtue, being for Aquinas a willing attitude of human will to the service of God, will be presented. The significance of this virtue can be found when juxtaposed with another virtue that is part of justice, namely piety, which gives due honor to parents and the country. This reference to pietas becomes meaningful in the context of considering the gift of piety as a new level of man's relationship with God, who is the Father of all people. Finally, the relationship between the gift of piety and the blessing of the meek will be shown, that is, the meekness (mansuetudo), which is the proper attitude towards anger. This Thomas interprets not as weakness, but as the strength of a man shaping his choices not under the pressure of feelings, but in freedom.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2021, 48; 93-103
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chrześcijaństwo i jego ethos z perspektywy dialogu ks. J. Sadzika i Cz. Miłosza
    Christianity and Its Ethos in the Perspective of the Dialogue Between J. Sadzik and Cz. Miłosz
    Autorzy:
    Roszak, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559578.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Katolickość
    dialog
    teologia biblijna
    Akwinata
    teologia kultury
    Heidegger
    Catholicity
    dialogue
    biblical theology
    Aquinas
    theology of culture
    Opis:
    Refleksja nad miejscem chrześcijaństwa we współczesnym świecie jest jednym z wiodącym tematów obecnych filozoficznych debat. Skupia niczym w soczewce kluczowe dla teologii kwestie i rozwija w szczególny sposób eklezjologiczne terminy. W niniejszym artykule zostały poddane analizie teologiczno-filozoficzne wątki rozmowy ks. Józefa Sadzika SAC, założyciela Centrum Dialogu w Paryżu – instytucji zasłużonej dla polskiego życia intelektualnego na emigracji, w tym również dla teologii katolickiej – z Czesławem Miłoszem. W ten sposób zostaną przybliżone poglądy zwłaszcza ks. Józefa Sadzika i jego wizja teologii kultury, którą wyraził w swoich publikacjach, od doktoratu poświęconego estetyce Heideggera (jednej z pierwszych na świecie na ten temat) po eseje filozoficzno-teologiczne, które zamieścił w tłumaczeniach Cz. Miłosza ksiąg biblijnych, będąc ich inspiratorem.
    Reflection on the place of Christianity in the modern world is one of the leading topics of current philosophical debate. It focuses the key issues of theology and develops in a particular way many interesting ecclesiological topics. This article analyzes the theological-philosophical message of the dialogue between Joseph Sadzik SAC, founder of the Centre for Dialogue in Paris - an institution that had enormous importance for Polish intellectual life in exile, including Catholic theology - with Czesław Milosz, the Nobel Prizewinner. The article examines the contribution of Joseph Sadzik in the field of ‘theology of culture’, based on his publications from his doctorate on the aesthetics of Heidegger (one of the first in the world) to his philosophical and theological essays published in Miłosz’s translations of the Bible.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2015, 37; 175-185
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eucharystia i metafizyka. Arystotelesowska teoria złożeń wewnątrzbytowych jako filozoficzne instrumentarium w Traktacie o Eucharystii św. Tomasza z Akwinu
    The Eucharist and Metaphysics. Aristotelian Theory of Being Compositions as Philosophical Instrumentation in the Treatise on the Eucharist by St. Thomas Aquinas
    Autorzy:
    Dutkiewicz, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1872321.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-17
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    the Eucharist
    matter
    form
    substance
    accidents
    Eucharystia
    materia
    forma
    substancja
    przypadłości
    Opis:
    Szczególnym przykładem przemawiającym za prawdziwością stwierdzenia, w myśl którego filozofia stanowi niezbędne narzędzie, służące racjonalizacji prawd objawionych, pozostaje nauka o Eucharystii zawarta w Sumie Teologicznej św. Tomasza z Akwinu. Autor ten sięga po terminologię wypracowaną na gruncie arystotelesowskiej metafizyki celem wyjaśnienia istoty Misterium, do którego liturgia odnosi słowa: „Oto wielka Tajemnica Wiary”. Posługując się metafizycznymi pojęciami „materii” i „formy” oraz „substancji” i „przypadłości”, Akwinata podejmuje swego rodzaju próbę wyrażenia niewyrażalnego, opisując istotę Eucharystycznego Misterium, w którym - pod wpływem stanowiących formę sakramentu słów, wypowiadanych przez kapłana w imieniu samego Chrystusa oraz na Jego wyraźne polecenie - następuje zamiana substancji chleba i wina (transsubstantiatio) w substancję Ciała i Krwi Pańskiej. W wyniku tej przemiany spostrzegane nadal ludzkimi zmysłami przypadłości chleba i wina istnieją bez właściwego sobie podmiotu, mocą stwórczego działania Boga. Tomasz zwraca uwagę na wyjątkowość sakramentu Eucharystii wśród innych sakramentów, w których ich materia, jak woda czy olej, nie ulegają substancjalnej przemianie, ale pozostając nadal sobą spełniają jedynie rolę narzędzia, którego użyciu towarzyszy, dzięki ich konsekracji, określona moc sprawiania duchowych skutków.
    The teaching on the Eucharist from The Summa Theologiae of St. Thomas Aquinas aptly illustrates that philosophy is an indispensable tool for rationalizing revealed truths in practicing theology. The author applies terminology developed on the basis of Aristotelian metaphysics to properly conceive the mystery which the liturgy refers to with the words: “This is the great Mystery of Faith”. Using the metaphysical concepts of “matter” and “form” as well as “substance” and “accidents,” Aquinas describes the essence of the Eucharistic mystery in which, through the words constituting the form of the sacrament, uttered by the priest on behalf of Christ and at His command, the substance is transformed from bread and wine (transubstantiatio) into the substance of the Body and Blood of the Lord. As a result, the accidents of bread and wine, still perceived by the senses, exist by the power of God’s creative action without their proper subject. Thomas draws attention to the uniqueness of the sacrament of the Eucharist among other sacraments, in which matter, such as water or oil, does not undergo a substantial transformation, but becomes only an instrument, the use of which is accompanied, through its consecration, by a specific power to produce spiritual effects.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2021, 49; 107-118
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Racjonalnie o nieracjonalnym. Filozoficzne aspekty nauki o wróżbiarstwie i magii św. Tomasza z Akwinu
    Rationally on the Non-rational. Philosophical Aspects of St. Thomas Aquinas Teaching on the Art of Fortune-telling and Magic
    Autorzy:
    Dutkiewicz, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1532376.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-06
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    rationality
    magic
    fortune-telling
    efficient causality
    intellectual soul
    sign
    racjonalność
    magia
    wróżbiarstwo
    przyczynowość sprawcza
    dusza intelektualna
    znak
    Opis:
    Jan Paweł II w encyklice Fides et ratio wskazał na św. Tomasza z Akwinu jako na „mistrza sztuki myślenia”, podkreślając jego umiejętność godzenia wiary i rozumu. Ogromną zasługą Akwinaty pozostaje z całą pewnością udoskonalenie odziedziczonego po Arystotelesie filozoficznego instrumentarium oraz wykorzystanie go w procesie racjonalizacji prawd objawionych. Instrumentarium to posłużyło św. Tomaszowi również w podjętej przezeń z powodzeniem próbie zmierzenia się z zagadnieniami tak nieracjonalnymi, jak magia i wróżbiarstwo. Akwinata odwołuje się w niej do filozoficznych koncepcji przyczynowości sprawczej, intelektualnej i zmysłowej części ludzkiej duszy oraz znaku, pojętego jako materialny pośrednik w procesie komunikacji. Wykorzystanie tych koncepcji pozwoliło św. Tomaszowi odnieść się w sposób racjonalny do szeregu problemów związanych z wróżbiarstwem i magią, takich jak: na ile przepowiadanie przyszłości znajduje swoje racjonalne uzasadnienie, dlaczego wpływ ciał niebieskich nie może determinować ludzkiego losu, czy też skąd pochodzi skuteczność działania mistrzów magii.
    In his encyclical Fides et Ratio, John Paul II mentioned St. Thomas Aquinas as a “master of the art of thinking,” emphasizing his ability to reconcile faith and reason. Undoubtedly, Aquinas’ great merit is the improvement of the philosophical tools inherited from Aristotle and its application in the process of rationalizing revealed truths. St. Thomas also made use of these tools in his successful attempt to address themes as irrational as magic and divination. Aquinas refers to the philosophical concept of efficient causality, the intellectual and sensory part of the human soul, and the sign understood as a material mediator in the process of communication. The use of these concepts allowed St. Thomas to rationally undertake a number of questions related to fortune-telling and magic, such as to what extent it is possible to rationally justify fortune-telling, why the influence of celestial bodies cannot determine human fate, or what is the source of the effectiveness of the specialists in magic.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2020, 46; 121-132
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozoficzny spór o przedmiot poznania, a koncepcja poznania duchów czystych w wykładzie angelologii św. Tomasza z Akwinu
    The Philosophical Dispute over the Subject of Cognition and the Concept of Cognition of Pure Spirits in St. Thomas Aquinas’ Lecture on Angelology
    Autorzy:
    Dutkiewicz, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/558748.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    aniołowie
    realizm
    idealizm
    idee wrodzone
    kontemplacja
    angels
    realism
    idealism
    innate ideas
    contemplation
    Opis:
    W filozoficznym sporze o właściwy człowiekowi przedmiot poznania wskazać można dwa najważniejsze stanowiska: idealistyczne, w myśl którego - wobec zawodności danych zmysłowych - punktem wyjścia refleksji filozoficznej należy uczynić, tak czy inaczej pojmowane, idee; oraz realistyczne, uznające wartość poznania zmysłowego, które jako jedyne umożliwia człowiekowi kontakt z rzeczywistością, a także podstawę dla poznania intelektualnego. Idealistyczny punkt wyjścia filozofii pozostaje w ścisłym związku z antropologiczną redukcją, w wyniku której człowiek ujmowany jest jako swego rodzaju byt świadomości, „czysty duch” poznający. Tego typu spirytualizm odcisnął swoje piętno także na myśli chrześcijańskiej, która przez wiele wieków pozostawała pod przemożnym wpływem platonizmu. Św. Tomasz z Akwinu, który – nawiązując do filozofii arystotelesowskiej – kreśli personalistyczną wizję człowieka jako transcendującej świat materialny, duchowo-cielesnej jedności, wiele uwagi poświęca problematyce angelologicznej, chcąc wskazać na istotne różnice, zachodzące pomiędzy naturą ludzką oraz naturą czystych inteligencji, jakimi są aniołowie. Różnice te w szczególności dotyczą ludzkiego i anielskiego poznania, w wielu jego aspektach. Teoriopoznawcze ujęcia, jakie od czasu Platona i Arystotelesa wypracowano w filozoficznym sporze o przedmiot poznania, okazały się przydatnymi dla wyjaśnienia sposobu pozyskiwania wiedzy, odpowiadającemu naturom – anielskiej i ludzkiej. O ile bowiem to drugie uwikłane jest zawsze w materię i skazane na pozyskiwanie w punkcie wyjścia zmysłowych danych, o tyle dla pierwszego – pozbawionego w naturalny sposób możliwości percepcji zmysłowej – jedynym możliwym punktem wyjścia pozostaje kontemplacja wrodzonych idei.
    In the philosophical dispute over the subject of cognition appropriate for man it is possible to identify the two most important positions, namely the idealistic stance, according to which ideas, understood one way or another, should be a point of departure for philosophical reflection due to the fallibility of sense data; and the realistic position which acknowledges the value of sensory cognition as it is the only kind that enables man to have contact with reality, as well as being the basis for intellectual cognition. The idealistic point of departure for philosophy remains intrinsically linked with the anthropological reduction by which man is conceived as a certain form of conscious being, a cognizing “pure spirit.” This type of spiritualism left its mark on Christian thought, which for centuries has remained greatly under the influence of Platonism. St. Thomas Aquinas, referring to Aristotelian philosophy, presents a personalistic vision of man as a spiritual and corporeal unity transcending the material world. Aquinas devotes much attention to angelology, trying to indicate essential differences between human nature and the nature of pure intelligences, namely angels. These differences refer, in particular, to many aspects of human and angelic cognition. Epistemological concepts in the philosophical dispute over the subject of cognition which have been developed since the times of Plato and Aristotle appeared to be helpful in explaining the way of gaining knowledge in reference to angelic and human nature. As the latter is always entangled in matter, the former, naturally devoid of sensory perception, is left to contemplate innate ideas.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2016, 39; 151-164
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy powinno się wyznawać swoje grzechy także poza sakramentem pojednania? Na podstawie rozważań bł. Jana Dunsa Szkota, św. Tomasza z Akwinu i innych autorów
    Should One also Reveal One’s Sins Outside the Sacrament of Reconciliation? Discussion Based on the Deliberations of Bl. John Duns Scotus, St. Thomas Aquinas and Other Authors
    Autorzy:
    Niewiadomski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559281.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    tajemnica spowiedzi
    zadośćuczynienie
    dobra sława
    Jan Duns Szkot
    secrecy of confession
    satisfaction
    good name
    Bl. John Duns Scotus
    Opis:
    Artykuł podejmuje problem wyjawiania własnych ukrytych grzechów poza forum sakramentalnym w kontekście miłości osoby w prawdzie. Na początku szeroko omówiona jest argumentacja dotycząca zachowania tajemnicy spowiedzi w ujęciu bł. Jana Dunsa Szkota. Na bazie uzyskanych stąd argumentów oraz tez św. Tomasza o skończoności zła i niekonieczności doskonałego poznania dla miłości autor snuje dalszą refleksję. Prowadzi ona do wniosku o fakultatywności wyznania swoich grzechów poza spowiedzią. Jednocześnie artykuł podkreśla wartość zachowania sekretu zabezpieczającego dobrą sławę osoby, konieczną dla życia w społeczności.
    The article takes up the problem of revealing one’s own hidden sins outside the sacramental forum in the context of love for the person in truth. First, the author provides a thorough presentation of Bl. John Duns Scotus’ reasoning concerning keeping the seal of confession. Based on arguments gained this way, as well as on the theses of St. Thomas Aquinas on the finiteness of evil and the lack of necessity of perfect cognition due to love, the author continues his reflection, leading to the conclusion that revealing one’s sins outside the sacrament of penance and reconciliation is optional. At the same time the article emphasises the value of secrecy in protecting a person’s good name, which is essential for life in society.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2016, 39; 49-68
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies