Temat: of belarus - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Place of the Works of Uladzimir Karatkievič in the Discourse on the Identity of Belarusians
Miejsce twórczości Uładzimira Karatkieviča w dyskursie o tożsamości Białorusinów
Autorzy:: Wielg, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1837719.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Karatkievič
Belarusian literature
national identity
history of Belarus
Karatkevič
literatura białoruska
tożsamość narodowa
historia Białorusi
Караткевіч
беларуская літаратура
нацыянальная самасвядомасць
гісторыя Беларусі
Opis:: The main goal of U. Karatkievič’s literary output was always to revive and reinforce the sense of national identity in Belarusians. In earlier times, there had been no writer in Belarusian literature who would devote his whole output to the history of his nation. In his works, Karatkievič described their successes and failures and showed their attempts to gain independence and form the foundations of the Belarusian national identity to his reader. In the 1950s and 1960s, it was not easy to promote and disseminate the true history of Belarus, the beauty of the Belarusian language and the Belarusian national identity in the USSR. Karatkievič was often stigmatised and punished for his activity in this respect. This paper presents the impact of the writer’s output on the formation of Belarusian national identity. Karatkievič’s struggle with the stagnation or even backwardness of the Brezhnev era clearly manifested itself in his protest and fight for respect for the Belarusian language, the history of his homeland and the protection of nature and monuments of an immaterial culture. The writer saw the inseparable unity between those apparently different problems. Caused by such factors as the deliberate distortion of historical memory, social oblivion leads to the denationalisation and blurring of national self-awareness. Manipulating the past and enforcing the oblivion of various inconvenient historical events destroys the identity of societies. This is what Uladzimir Karatkievič wanted to oppose and did oppose with his works.
Głównym celem twórczości U. Karatkeviča pozostawała zawsze próba ożywienia i wzmocnienia poczucia tożsamości narodowej Białorusinów. W literaturze białoruskiej nie było wcześniej pisarza, który całą swoja twórczość poświęcił dziejom własnego narodu. Pisarz opisywał w swoich utworach wzloty i upadki Białorusinów, pokazywał ich próby uzyskania niepodległości, kształtował w swoim czytelniku podstawy białoruskiej tożsamości narodowej. W latach 50. i 60. XX w. w ZSRR nie było łatwo promować i propagować prawdziwą historię Białorusi, piękno języka białoruskiego i białoruską tożsamość narodową. Za swoje działania w tej dziedzinie Karatkevič był często piętnowany i karany. Artykuł przedstawia wpływ twórczości pisarza na kształtowanie białoruskiej tożsamości narodowej. Zmagania Karatkieviča z zastojem, a wręcz wstecznością ery Breżniewa najwyraźniej wyczuwalne były w jego proteście i walce o szacunek dla języka białoruskiego, historii własnej ojczyzny oraz ochrony przyrody i zabytków kultury materialnej. Pisarz widział nierozerwalną jedność pomiędzy tymi na pierwszy rzut oka różniącymi się problemami. Niepamięć społeczna, której jedną z przyczyn jest celowe zaburzanie prawdy historycznej doprowadza do wynarodowienia i zatarcia narodowej samoświadomości. Manipulowanie przeszłością i przymuszanie do zapominania o różnych niewygodnych wydarzeniach historycznych unicestwia tożsamość społeczeństw. Temu właśnie przeciwstawić się chciał i przeciwstawiał się swoja twórczością Uładzimir Karatkievič.
Галоўнай мэтай творчасці У. Караткевіча заўсёды была спроба адраджэння і ўмацавання пачуцця нацыянальнай ідэнтычнасці беларусаў. У беларускай літаратуры не было раней пісьменніка, які б усю сваю творчасць прысвяціў гісторыі ўласнага народа. У сваіх творах пісьменнік апісваў узлёты і падзенні беларусаў, паказваў іх спробы атрымаць незалежнасць, фарміраваў у свайго чытача аснову беларускай нацыянальнай ідэнтычнасці. У 1950-я і 1960-я гады ў СССР было няпроста прасоўваць сапраўдную гісторыю Беларусі, прапагандаваць прыгажосць беларускай мовы і беларускую нацыянальную ідэнтычнасць. Караткевіча, які свядома дзейнічаў у гэтым накірунку, неаднаразова кляймілі і каралі. У артыкуле паказаны ўплыў творчасці пісьменніка на фарміраванне беларускай нацыянальнай ідэнтычнасці. Змаганне Караткевіча з застоем і заняпадам брэжнеўскай эпохі найбольш выразна выявілася ў яго рашучых пратэстах у абарону беларускай мовы, гісторыі Бацькаўшчыны, помнікаў прыроды і архітэктуры. Пісьменнік бычыў непарыўную сувязь паміж гэтымі, на першы погляд рознымі, праблемамі. Грамадская абыякавасць, адной з прычын якой з’яўляецца мэтанакіраванае фальшаванне гістарычнай памяці, прыводзіць да знікнення нацыянальнай самасвядомасці народа. Маніпуляцыя мінуўшчынай і прымусовае сціранне з памяці розных гістарычных падзей, невыгодных для пануючай ідэалогіі, знішчае нацыянальную ідэнтычнасць. Супраць гэтага і змагаўся сваёй творчасцю Уладзімір Караткевіч.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2020, 14; 203-214
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: „Tygodnik Ilustrowany” wobec odradzającej się Białorusi (1918)
Autorzy:: Gabryś-Sławińska, Monika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/624843.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: „Tygodnik Ilustrowany [The Illustrated Weekly]”
history of Belarus
Roman Skirmunt
Edward Woyniłłowicz
„Tygodnik Ilustrowany”
historia Białorusi
[„Tygodnik Ilustrowany”] „Ілюстраваны штотыднёвік”
гісторыя Беларусі
Роман Скірмунт
Эдвард Вайніловіч
Opis:: The article presents how the editors of „Tygodnik Ilustrowany [The Illustrated Weekly]” modelled the flow of information related to the resurgence of Belarus in 1918 (and therefore from the moment when Belarus regained independence until the Byelorussian Soviet Socialist Republic was incepted). The weekly paper proposed the horizon of the research – the interpretation of the liberation endeavour of Belarus in the context of collaborative securing of the Polish assets and in a perspective of educational and cultural influences important for Belarus.
Artykuł prezentuje, w jaki sposób redakcja „Tygodnika Ilustrowanego” modelowała przekazy związane z odradzaniem się Białorusi w roku 1918 (a zatem od chwili odzyskania przez Białoruś niepodległości do momentu powstania Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej). W horyzoncie badawczym znalazła się zaproponowana przez pismo interpretacja wolnościowych dążeń Białorusi w kontekście opartego na współpracy zabezpieczenia polskiego stanu posiadania oraz w perspektywie ważnych dla Białorusi wpływów oświatowo-kulturowych.
Артыкул прадстаўляе, як рэдакцыя [„Tygodnika Ilustrowanego”] „Ілюстраванага штотыднёвіка” фарміравала паведамленні пра адраджэнне Беларусі ў 1918 г. (ад моманту атрымання Беларуссю незалежнасці да часу ўтварэння Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі). У кругаглядзе даследчыка апынулася прапанаваная часопісам інтэрпрэтацыя імкненняў Беларусі да незалежнасці ў кантэксце супрацоўніцтва і гарантавання польскай дзяржаўнасці, а таксама ў перспектыве важных для Беларусі асветніцка-культурных уплываў.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Działalność naukowo-wydawnicza Narodowego Historycznego Archiwum Białorusi w Mińsku w latach 2010-2016
Autorzy:: Jurkowski, Roman
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/625052.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: National Historical Archives of Belarus in Minsk
presentation of collections
scientific publishers
Narodowe Historyczne Archiwum Białorusi w Mińsku
prezentacja zbiorów
wydawnictwa naukowe
Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі ў Мінску
прэзентацыя архіўных дакументаў
навуковыя выданні
Opis:: The National Historical Archives of Belarus in Minsk is an institution conducting intensive publishing activities. The institution realizes two main objectives: making the most valuable collections in the archive resources available to scientists, and the presentation of research results of own employees investigating the rich documentary legacy located in the Archives. In the years 2010–2016 a total of 14 books appeared published by the Archives and three in cooperation with other Belarusian scientific institutions. These include 6 collections of documents, and 5 dictionaries, and 6 monographs and collections of scientific articles. The first two categories of publications are especially valuable for Polish historians, hence this article presents the collections of documents relating to the January Uprising and the World War I in Belarusian provinces.
Narodowe Historyczne Archiwum Białorusi w Mińsku jest instytucją prowadzącą aktywną działalność wydawniczą. Realizuje ona dwa podstawowe cele: udostępniania naukowcom najcenniejszych zbiorów znajdujących się w zasobach archiwum oraz prezentację wyników badań własnych pracowników wykorzystujących bogatą spuściznę dokumentacyjną archiwum. W latach 2010–2016 ukazało się łącznie 14 książek wydanych przez archiwum i 3 we współpracy z innymi białoruskimi instytucjami naukowymi. Wśród nich znajduje się 6 zbiorów dokumentów, 5 słowników i informatorów, 6 monografii i zbiorów artykułów naukowych. Dla polskich historyków szczególnie cenne są dwie pierwsze kategorie wydawnictw – stąd też w artykule przedstawiono i mówiono zbiory dokumentów dotyczących powstania styczniowego oraz I wojny światowej w guberniach białoruskich.
Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі ў Мінску з’яўляецца інстытуцыяй, якая актыўна займаецца выдаўнічай дзейнасцю. Дзве асноўныя мэты гэтай дзейнасці – дазволіць вучоным карыстацца каштоўнымі матэрыяламі, якія знаходзяцца ў архіве, і прэзентацыя вынікаў даследавання дакументаў архіва ўласнымі супрацоўнікамі. У 2010–2016 гг. з друку выйшла 14 кніг, выдадзеных архівам, і 3 у супрацоўніцтве з іншымі беларускімі навуковымі ўстановамі. Сярод іх 6 – гэта зборнікі дакументаў, 5 – слоўнікі і інфармацыйныя выданні, 6 – манаграфіі і зборнікі навуковых артыкулаў. Для польскіх гісторыкаў асабліва важнымі з’яўляюцца дзве першыя катэгорыі выданняў, па гэтай прычыне ў да- дзеным артыкуле характарызуюцца зборнікі дакументаў на тэму студзенскага паўстання і першай сусветнай вайны ў беларускіх губерніях.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Polacy wobec białoruskich aspiracji narodowych w Mińsku w 1917 roku
Autorzy:: Tarasiuk, Dariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/624866.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: historia Mińska
History of Belarus
Belarusian national movement
Poles in Kresy
history of Minsk
Polish organisations in Belarus
historia Białorusi
białoruski ruch narodowy
Polacy na Kresach
organizacje polskie na Białorusi
гісторыя Беларусі
беларускі нацыянальны рух
палякі на ўсходніх ускраінах
гісторыя Мінска
польскія арганізацыі ў Беларусі
Opis:: This article explores changes in the attitudes of Poles towards the Belarusian national aspirations during great transformations in Russia, i.e. in 1917. At that time, Poland had to acknowledge the fact that its efforts to establish itself as the protector of the Belarusian peoples had petered out. Consequently, the Poles adopted different attitudes to possible cooperation with Belarusian politicians, from denying such a possibility altogether (National Democracy) to considering them equal partners (Polish Democratic Union, or PZD).
Artykuł przedstawia zmiany stosunku Polaków do białoruskich aspiracji narodowych w Mińsku w czasie wielkich przemian w Rosji, czyli w 1917 r. Polacy musieli wówczas zaakceptować fakt, że polityka dalszego pełnienia roli patrona ludności białoruskiej już się wyczerpała. Wśród Polaków doszło wtedy do ukształtowania się różnych poglądów na możliwość współpracy z politykami białoruskimi, od pozycji negowania takiej możliwości (endecja) po traktowanie ich jako równoprawnych partnerów (PZD).
У публікацыі адлюстраваны змены ў адносінах палякаў да беларускіх нацыянальных памкненняў у Мінску ў час важных трансфармацыяў у Расіі, менавіта ў 1917 г. У гэты час палякі павінны былі прыняць факт, што палітыка далейшага імкнення да ролі патрона беларускага насельніцтва скончылася. Адначасова ў асяроддзі палякаў сфарміраваўся спектр розных поглядаў на магчымасць супрацоўніцтва з беларускімі палітыкамі, ад пазіцыі адмаўлення такой магчымасці (Нацыянальна-дэмакратычная партыя Беларусі) да раўнапраўнага партнёрскага стаўлення (Польскі дэмакратычны саюз Беларусі).
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Метаморфозы памяти в пьесе Николая Рудковского „Дожить до премьеры"
Metamorfozy pamięci w sztuce Nikołaja Rudkowskiego „Дожить до премьеры”
Autorzy:: Gulina, Anastasia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32227469.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: collective memory
post-memory
memory event
modern dramaturgy of Belarus
Nikolai Rudkovsky
pamięć zbiorowa
postpamięć
medium pamięci
współczesna dramaturgia Białorusi
Nikołaj Rudkowski
коллективная память
постпамять
событие памяти
современная драматургия Беларуси
Николай Рудковский
Opis:: В двухтысячные годы перед обществом в постсоветских странах по-прежнему остро стоит проблема конструирования национальной идентичности и самоопределения по отношению к советскому прошлому. Популярность ностальгического нарратива по утраченному социалистическому мироустройству, в некоторых странах активно поддерживаемая официальной идеологией, привела к парадоксальной метаморфозе – проект будущего социалистического общества стал символом консервативных ценностей и славного героического прошлого. В данном контексте несомненно основополагающим событием памяти становится Великая отечественная война, в мифологизации и „памятизации” которой литература, начиная с 1940-х годов, играла значительную роль, во многом выполняя роль медиума памяти. Базируясь на исследованиях коллективной памяти и постпамяти, в статье проанализирована пьеса современного белорусского драматурга Николая Рудковского Дожить до премьеры, в которой автор, обращаясь к теме войны, с помощью обширных интертекстуальных связей воссоздает эволюцию восприятия события памяти от эмпирического и монументального модуса до рефлексирующего, показывает опасности пропагандистской трактовки военного нарратива, интерпретирует сберегающую память и сложившийся литературный советский, российский и белорусский канон, тем самым фиксируя и одновременно анализируя коллективную память и постпамять современного белорусского общества.
At the beginning of the 21st century, the societies of the post-Soviet countries are still faced with the problem of determining its position in relation to the Soviet past and self-identification of national identity. The popularity of the nostalgic narrative about the lost socialist world order, actively supported by official propaganda in some countries, led to a paradoxical metamorphosis – the project of the future socialist society has become a symbol of conservative values and a glorious heroic past. Since the beginning of the 40s of the 20th century in the literature of the medium memory a mythologizing vision of the Second World War has become subjected. The subject of the article is the analysis of the drama of contemporary Belarusian writer Nikolai Rudkovsky “Дожить до премьеры” (“Live to See the Premiere”). Exploring the theme of war, the playwriter shows the evolution of the perception of a memorable event: from the high rank of a historical fact to the experience of an individual, doomed to operate in a warlike reality. The playwriter interprets collective memory and the Soviet, Russian and Belarusian literary canon in reference to various types of metatexts corresponding to the theme of war.
Na początku XXI wieku społeczeństwa krajów postradzieckich wciąż borykają się z problemem określenia swojej pozycji wobec sowieckiej przeszłości oraz samoidentyfikacji tożsamości narodowej. Popularność nostalgicznej narracji o utraconym socjalistycznym porządku świata, w niektórych krajach aktywnie wspierana przez oficjalną propagandę, doprowadziła do paradoksalnej metamorfozy projektu przyszłego społeczeństwa – oto idee socjalistyczne stały się symbolem konserwatywnych wartości i chwalebnej heroicznej przeszłości. Od początku lat 40. XX wieku w literaturze medium pamięci stała się poddana mitologizacji wizja drugiej wojny światowej. Przedmiotem artykułu jest analiza dramatu współczesnego pisarza białoruskiego Nikołaja Rudkowskiego Дожить до премьеры (Dożyć do premiery). Eksplorując temat wojny dramaturg ukazuje ewolucję percepcji wydarzenia pamięciowego: od wysokiej rangi faktu historycznego do doświadczenia jednostki, skazanej na funkcjonowanie w wojennej rzeczywistości. Pamięć zbiorową oraz sowiecki, rosyjski i białoruski kanon literacki dramatopisarz interpretuje w nawiązaniu do różnego typów metatekstów, korespondujących z tematyką wojenną.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2023, 17; 159-176
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Problem samoidentyfikacji bohaterów w dramaturgii Pawła Priażko
Autorzy:: Gulina, Anastasija
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/625098.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: modern Belarusian drama
the Russian-language literature of Belarus
Pryazhko
verbatim
identification
Theatre.doc
współczesna dramaturgia białoruska
rosyjskojęzyczna literatura Białorusi
Paweł Priażko
werbatim
identyfikacja
Teatr.doc
сучасная беларуская драматургія
рускамоўная літаратура Беларусі
Павел Пражко
вербацім
ідэнтычнасць
Театр.doc
Opis:: The article analyzes the works of the modern Belarusian playwright Pavel Pryazhko (plays Life Is Good, The Locked Door, Three Days in Hell, Café’s Owner). Taking into consideration the playwright’s obvious taste for documentary data, the analysis of these works allows us to see how the existential problems of the individual in modern society are reflected in literature and theatre.
W artykule omówiono twórczość współczesnego dramatopisarza białoruskiego Pawła Priażko. Na podstawie przeprowadzonej analizy sztuk Życie jest piękne, Zamknięte drzwi, Trzy dni w piekle, Gospodarz kawiarni, uwzględniając dążenia dramatopisarza do dokumentalności, widać wyraźnie, w jaki sposób egzystencjalne problemy człowieka we współczesnym społeczeństwie znajdują odzwierciedlenie w literaturze i teatrze.
У артыкуле разглядаецца творчасць сучаснага беларускага драматурга Паўла Пражко (на прыкладзе п’есаў: Жыццё атрымалася, Зачыненыя дзверы, Тры дні ў пекле, Гаспадар кавярні). Драматург імкнецца да дакументальнасці, і таму аналіз прыведзеных твораў дазваляе прасачыць, як праблема існавання асобнага чалавека ў сучасным грамадстве адлюстроўваецца ў літаратуры і тэатры.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Russian-Language Writers in the Transnational Literary Space of Belarus in the 1920s–early 1930s: Paradoxes and the Inevitability of the Collective Project’s Failure
Rosyjskojęzyczni pisarze w transnarodowej literackiej przestrzeni Białorusi w latach 20. i na początku lat 30. XX wieku: paradoksy i nieuchronność niepowodzenia kolektywnego projektu
Autorzy:: Veryna, Ulyana
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32226516.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Literature of Belarus in the 1920s–early 1930s
„Zvenya”
„Minsky Pereval”
Literatura Białorusi w latach 20. i na początku lat 30. XX wieku
„Zwienia”
„Minskij Pereval”
літаратура Беларусі 1920-х – пачатку 1930-х
„Звенья”
„Минский перевал”
Opis:: W latach 1922–1936 w Białoruskiej Republice Radzieckiej funkcjonowały cztery języki urzędowe: białoruski, jidysz, polski i rosyjski. Istniały instytucje edukacyjne, teatry, wydawnictwa drukowane i organizacje literackie mniejszości narodowych, w tym łotewskiej i litewskiej. Rosyjskojęzyczni autorzy, którzy zaczynali w kółkach korespondentów robotniczych i pracowniach literackich, do 1926 r. utworzyli grupę „Zwienia” („Ogniwa”), z której w 1927 r. wyodrębniła się grupa „Minskij Pereval” („Mińska Przełęcz”). W opracowaniach poświęconych białorusko-rosyjskim związkom literackim i historii literatury rosyjskojęzycznej na Białorusi działalność tej grupy nie jest prezentowana. Artykuł wypełnia tę lukę. Autorka omawia nowe aspekty stosunków białorusko-rosyjskich i literatury niebiałoruskojęzycznej na Białorusi. Obydwa zagadnienia, pomimo znacznej liczby dostępnych badań, pozostają aktualne. Autorka artykułu podważa pogląd uznający Białoruś za rdzenną część „rosyjskiego świata”, proponuje jednocześnie popularną w literaturoznawstwie w odniesieniu do okresu XVI-XIX w. (niekiedy także – XX wieku) koncepcję „wielojęzycznej literatury Białorusi”. W artykule prześledzono etapy zinstytucjonalizowanego istnienia grupy rosyjskojęzycznej w białoruskiej przestrzeni literackiej, od sprzecznych relacji z wpływowym stowarzyszeniem „Maladniak” („Młodniak”) po powstanie Związku Pisarzy Radzieckich (1934). Wykorzystano dokumenty archiwalne, publikacje rosyjskojęzycznych autorów z lat 20. i wczesnych 30. XX wieku oraz dosłowne sprawozdanie z Pierwszego Zjazdu Pisarzy Radzieckich. Grupa nie została zrealizowana jako projekt grupowy, gdyż w budowanej od połowy lat dwudziestych XX wieku „wielonarodowej literaturze sowieckiej” nie było miejsca dla ekstraterytorialnej literatury rosyjskojęzycznej jako literatury mniejszości narodowej.
У Беларускай савецкай рэспубліцы 1922–1936 гг. было чатыры афіцыйныя мовы – беларуская, ідыш, польская, руская. Існавалі навучальныя ўстановы, тэатры, друкаваныя выданні, а таксама літаратурныя арганізацыі нацыянальных меншасцяў, у тым ліку латышскія і літоўскія. Рускамоўныя аўтары, якія пачыналі ў гуртках рабкораў, літаратурных студыях у 1926 г. стварылі групу „Звенья”, з якой у 1927 г. вылучылася група „Минский перевал”. У даследаваннях, прысвечаных беларуска-рускім літаратурным узаемасувязям, а таксама гісторыі рускамоўнай літаратуры Беларусі, дзейнасць групы „Минский перевал” не прадстаўлена. Артыкул запаўняе гэты прабел і прапануе новыя аспекты для разгляду праблемы беларуска-рускіх узаемасувязяў і небеларускамоўнай літаратуры Беларусі. Абедзве праблемы, нягледзячы на значны корпус наяўных даследаванняў, захоўваюць сваю актуальнасць. Матэрыял артыкула аспрэчвае ідэалагічна ангажаваную пазіцыю, што разглядае Беларусь як спрадвечную частку „рускага свету”; прапануе паняцце „шматмоўнай літаратуры Беларусі”, што зацвердзілася ў літаратуразнаўстве ў дачыненні да перыядаў XVI-XX ст.ст., пашырыць на феномены ХХ ст. Артыкул прасочвае этапы інстытуалізаванага існавання рускамоўных груп у беларускай літаратурнай прасторы, ад супярэчлівых узаемаадносін з уплывовым аб'яднаннем „Маладняк” да стварэння Саюза савецкіх пісьменнікаў (1934). Выкарыстоўваюцца архіўныя дакументы, публікацыі рускамоўных аўтараў 1920-х – пачатку 1930-х, стэнаграфічная справаздача Першага з'езду савецкіх пісьменнікаў. Як калектыўны праект рускамоўныя групы не рэалізаваліся, бо ў „шматнацыянальнай савецкай літаратуры”, якая выбудоўвалася з сярэдзіны 1920-х гадоў, не было пазіцыі для экстратэрытарыяльнай рускамоўнай літаратуры як літаратуры нацыянальнай меншасці.
In the years 1922–1936 in the Belarusian Soviet republic there were four official languages: Belarusian, Yiddish, Polish and Russian. There were educational institutions, theatres, print publishing houses and literary organizations of national minorities, including Latvian and Lithuanian. Russian-speaking authors who started in the circles of workers’ correspondents (rabkors) and literary studios, by 1926 formed the group “Zvenya” (“Links”), from which in 1927 the group “Minsky Pereval” (“Minsk Pass”) was separated. In the studies devoted to the Belarusian-Russian literary interrelations and the history of Russian-language literature in Belarus, the activities of this group are not presented. The article fills this gap and offers new aspects for considering the problem of Belarusian-Russian relations and non-Belarusianlanguage literature in Belarus. Despite a significant number of studies, both problems remain relevant. The material of the article controverts the ideologically biased position that considers Belarus as an indigenous part of the “Russian world”, and at the same time proposes a popular one in literary studies in relation to the period of the 16th–19th centuries (sometimes also the 20th century) the concept of “multilingual literature of Belarus”. The article traces the stages of the institutionalized existence of Russian-speaking group in the Belarusian literary space, from contradictory relations with the influential association “Maladniak” (“Saplings”) to the establishment of the Union of Soviet Writers (1934). It was used the archival documents, publications of Russian-language authors of the 1920s and early 1930s, and the verbatim report of the First Congress of Soviet Writers.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2023, 17; 139-158
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Powieść Niki Rakitiny „Gonitwa” w kontekście rozwoju gatunku fantasy w literaturze białoruskiej
Autorzy:: Kowalow, Siergiej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/624957.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Russian-language literature of Belarus
fantasy genre
alternative history
adventure novel
national tradition
intertextual connections
rosyjskojęzyczna literatura Białorusi
gatunek fantasy
historia alternatywna
powieść przygodowa
tradycja narodowa
związki intertekstualne
рускамоўная літаратура Беларусі
жанр фэнтэзі
альтэрнатыўная гісторыя
прыгодніцкі раман
нацыянальная традыцыя
інтэртэкстуальныя сувязі
Opis:: The article deals with fantasy, a new genre in Belarusian literature. The origins of this genre can be found in the literature of the nineteenth century (Nobleman Zavalnya, or Belarus in Fantastic Stories by Jan Borshchevsky). Researchers note certain elements of fantasy in the works of Vaclav Lastovsky (Labyrinth) and Vladimir Karatkevich (Boat of Despair, The Legend of the Poor Devil and Satan’s Advocate). But it is only at the end of the 20th century and the beginning of the 21st century that Belarusian literature witnesses the appearance of a number of works representing the original varieties of the genre: classical, folk, mythological, technocratic, feminist and anti-fantasy. The author of the article analyzes in detail Nika Rakitina’s fantasy novel Gonitva (Chase) written in Russian in 2008. Nika Rakitina’s novel is characterized by the productive use of the national literary traditions and cultural codes, as well as the bold postmodern play upon these traditions and codes.
Artykuł został poświęcony nowemu dla literatury białoruskiej gatunkowi – fantasy. Początki tego gatunku można odnaleźć już w dziewiętnastowiecznej literaturze (Szlachcic Zawalna, czyli Białoruś w fantastycznych opowiadaniach Jana Barszczewskiego), elementy fantasy badacze dostrzegają w utworach Wacława Łastowskiego (Labirynty) oraz Uładzimira Karatkiewicza (Statek Rozpaczy, Legenda o biednym diable i adwokatach Szatana). Dopiero jednak pod koniec XX i na początku XXI wieku w literaturze białoruskiej pojawia się szereg utworów, przedstawiających cały przekrój odmian tego gatunku: klasyczną, mitologiczną, technokatyczną, feministyczną, antyfantasy. Autor artykułu szczegółowo analizuje powieść fantasy Niki Rakitiny Gonitwa (2008). Cechy wyróżniające powieści Rakitiny to wykorzystanie narodowych tradycji literackich oraz kodów kulturowych, odważna gra postmodernistyczna tymi tradycjami oraz kodami.
Артыкул прысвечаны новаму для беларускай літаратуры жанру – фэнтэзі. Вытокі гэтага жанру можна знайсці ўжо ў літаратуры ХІХ стагоддзя (Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях Яна Баршчэўскага), элементы фэнтэзі даследчыкі адзначаюць у творах Вацлава Ластоўскага (Лабірынты) і Уладзіміра Караткевіча (Ладдзя Роспачы, Легенда аб бедным д’ябле і аб адвакатах Сатаны). Але толькі толькі ў канцы ХХ – пачатку ХХІ ст. у беларускай літаратуры ўзнікае цэлы шэраг тэкстаў, якія прадстаўляюць адметныя разнавіднасці гэтага жанру: класічную, фальклорна-міфалагічную, тэхнакратычную, феміністычную, антыфэнтэзі. Аўтар артыкула падрабязна аналізуе рускамоўны раман–фэнтэзі Нікі Ракіцінай Ганітва (2008). Раман Нікі Ракіцінай адметны плённым выкарыстаннем нацыянальных літаратурных традыцый і культурных кодаў, смелай постмадэрністычнай гульнёй з гэтымі традыцыямі і кодамі.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Антрапалогія калабарацыі: вобраз дапаможнай паліцыі ва ўспамінах вяскоўцаў паўночнай Беларусі пра нацысцкую акупацыю 1941–1944 гг.
Antropologia kolaboracji: obraz policji pomocniczej w pamięci mieszkańców wsi północnej Białorusi o okupacji nazistowskiej w latach 1941–1944
Autorzy:: Lobach, Uladzimir
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32222734.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Nazi occupation
police
villagers
northern Belarus
oral history
anthropology of war
okupacja nazistowska
policja
mieszkańcy wsi
północna Białoruś
historia mówiona
antropologia wojny
нацысцкая акупацыя
паліцыя
вяскоўцы
паўночная Беларусь
вусная гісторыя
антрапалогія вайны
Opis:: The article is devoted to the analysis of the oral history materials which reflect the attitude of the villagers of northern Belarus to the local police during the Nazi occupation. The research shows local people’s interpretation of the motives and reasons for joining the police, evaluation of the activities of collaborators and opinions about their methods of punishment. With the generally negative attitude of the villagers towards the police, the main emphasis within the local rural communities was placed on the specific actions and behaviour of the police towards the local community. Those collaborators who took part in punitive actions and robberies left in the memory features categorically negative ("worse than the Germans"). In anthropological terms, such a harsh assessment is based on the absolute rejection of the person, who was "theirs", but went to the side of "others", for violence against fellow residents, neighbours, and even relatives. The research methodology is interdisciplinary and is based on the theoretical and practical approaches to field ethnography, oral history, anthropology of war and microhistory.
Artykuł jest poświęcony analizie materiałów historii mówionej, które odzwierciedlają stosunek mieszkańców wsi północnej Białorusi do funkcjonariuszy policji spośród miejscowej ludności w okresie okupacji nazistowskiej. Badanie prezentuje ludową interpretację motywów wstępowania w szeregi policji, ocena działań kolaborantów oraz opinię na temat ich karania. Przy generalnie negatywnym nastawieniu mieszkańców wsi do policjantów, w lokalnych społecznościach wiejskich główny nacisk położono na konkretne działania i zachowania policjantów w stosunku do lokalnej społeczności. Tych kolaborantów, którzy brali udział w akcjach karnych i rabunkach, charakteryzowano we wspomnieniach zdecydowanie negatywnie („gorsi niż Niemcy”). W wymiarze antropologicznym taka surowa ocena opiera się na absolutnym odrzuceniu osoby, która była „swoją”, ale przeszła na stronę „obcych”, stosując przemoc wobec współmieszkańców, sąsiadów, a nawet krewnych. Metodologia badań ma charakter interdyscyplinarny i opiera się na teoretycznych i praktycznych podejściach etnografii terenowej, antropologii wojny, historii mówionej i mikrohistorii.
Артыкул прысвечаны аналізу матэрыялаў вуснай гісторыі, якія адлюстроўваюць стаўленне вяскоўцаў паўночнай Беларусі да паліцэйскіх з ліку мясцовага насельніцтва ў часе нацысцкай акупацыі. Даследванне паказвае народную інтэрпрэтацыю матываў і прычын уступлення асобных людзей у шэрагі паліцыі, ацэнку дзейнасці калабарантаў і меркаванне адносна іх пакарання. Пры агульна негатыўным стаўленні вясковых жыхароў да паліцэйскіх, у межах лакальных вясковых супольнасцяў асноўны акцэнт рабіўся на канкрэтных учынках і паводзінах паліцэйскіх у дачыненні да мясцовай грамады. Катэгарычна адмоўную характарыстыку ва ўспамінах („горш за немцаў”) маюць тыя калабаранты, якія ўдзельнічалі ў карных акцыях і рабунках. У антрапалагічным вымярэнні такая жорсткая ацэнка грунтуецца на абсалютным непрыняцці чалавека, які быў „сваім”, але перайшоў на бок „чужых” дзеля гвалту над аднавяскоўцамі, суседзямі і нават сваякамі. Метадалогія даследвання мае міждысцыплінарны характар і грунтуецца на тэарэтычных і практычных падыходах палявой этнаграфіі, вуснай гісторыі, ваенна-гістарычнай антрапалогіі і мікрагісторыі.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2023, 17; 11-26
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Białoruś jako pogranicze a pogranicza Białorusi: zarys problematyki badań językoznawczych z przełomu XX i XXI w.
Autorzy:: Kozłowska-Doda, Jadwiga
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/625095.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: borderlands
Belarus
language contact
methodology of linguistic research
linguistic terminology
dialect dictionaries
pogranicze
Białoruś
kontakt językowy
metodologia badań językoznawczych
terminologia językoznawcza
słowniki gwarowe
памежжа
Беларусь
моўныя кантакты
метадалогія лінгвістычных даследаванняў
лінгвістычная тэрміналогія
дыялектныя слоўнікі
Opis:: The article discusses some issues relating to the field of research analysis of linguistic material recorded in the contact zone of the Belarusian dialects with other languages (dialects). The author traces the publications of researchers, especially those which were written at the turn of the twentieth and twenty-first century, and on their basis some issues are discussed concerning the ambiguity of the terms; she compares them with traditional and innovative ways of interpreting linguistic facts and also shows that some stereotypes were contemporary in linguistic studies.
W artykule poruszono kwestie dotyczące badań terenowych oraz analizy językoznawczej materiału pochodzącego ze stref kontaktów gwar białoruskich z innymi językami (gwarami). Autorka dokonuje przeglądu publikacji z przełomu XX i XXI wieku, aby na ich podstawie rozważyć dyskusyjne kwestie odnoszące się do określeń o charakterze terminologicznym. Zestawia uzupełniające się tradycyjne i nowatorskie sposoby interpretacji faktów językowych oraz pokazuje, że niektóre stereotypowe poglądy pojawiają się także we współczesnych opracowaniach językoznawczych.
У артыкуле абмяркоўваюцца асобныя праблемы палявых даследаванняў на паграніччы, а таксама лінгвістычнага аналізу матэрыялу, які ілюструе моўныя кантакты беларускіх гаворак з іншымі мовамі (гаворкамі). Робіцца агляд публікацыяў даследчыкаў, асабліва надрукаваных на мяжы ХХ і ХХІ стст., абапіраючыся на якія разглядаюцца дыскусійныя пытанні адносна неадназначных тэрмінаў, супастаўляюцца традыцыйныя і інавацыйныя спосабы інтэрпрэтацыі моўных фактаў, а таксама паказваецца, што некаторыя стэрэатыпныя ўяўленні датычаць і сучасных мовазнаўчых даследаванняў.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Identyfikacja wyznaniowa i państwowa polityka religijna
Autorzy:: Waszkiewicz, Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/625068.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: religion
Church
Belarus
religiousness of post communist societies
sociology
religious
State
religious policy
religia
wyznanie
Kościół
Białoruś
religijność społeczeństw postkomunistycznych
socjologia
wierni
państwo
polityka wyznaniowa
рэлігія
веравызнанне
Царква
Беларусь
рэлігійнасць насельніцтва былых камуністычных краін
сацыялогія
вернікі
дзяржава
канфесійная палітыка
Opis:: The present article seeks to analyze the religious trends in the development of the Belarusian society during the period of the transformation of the former Soviet Union, on the basis of research by Belarusian sociologists. Special attention is paid to the religions identification of the Belarusians, the strength of religious beliefs and the religions behaviour of the citizens. Analysis covers inter alia the confessional, geographical and ethnic factors, which influence the religiousness among certain groups of the population, and the mutual relationship between the State and the Church under the laws concerning the freedom of conscience. In this aspect we analyze the currently propagated idea about the “diversified” model of interaction between the State and individual denominations.
W artykule podejmuje się próbę analizy zagadnienia identyfikacji wyznaniowej mieszkańców Białorusi w okresie transformacji społecznej, związanej z rozpadem ZSRS, na podstawie badań białoruskich socjologów. Wskazuje się również czynniki wpływające na tożsamość religijną ludności, stopień jej religijności oraz motywy zachowań religijnych. Zwraca się m.in. uwagę na czynniki o charakterze wyznaniowym, geograficznym i etnicznym, ukierunkowujące religijność niektórych grup ludności. Porusza się także kwestię stosunku państwa białoruskiego do Kościoła na tle obowiązującego ustawodawstwa w zakresie wolności sumienia. W tym aspekcie omawia się lansowaną obecnie na Białorusi tezę o „zróżnicowanym” modelu stosunków państwa z poszczególnymi wyznaniami.
У артыкуле, на падставе даследаванняў беларускіх сацыёлагаў, аналізуюцца праблемы канфесійнай ідэнтычнасці жыхароў Беларусі ў перыяд грамадскіх перамен у сувязі з распадам СССР. Разважаюцца фактары, якія маглі паўплываць на рэлігійнае атаясамліванне насельніцтва, ступень рэлігійнасці жыхароў Беларусі, а таксама матывы рэлігійных паводзінаў. Звяртаецца таксама ўвага на фактары канфесійнага, геаграфічнага і этнічнага характару, якія арыентуюць рэлігійнасць некаторых груп насельніцтва. Акрамя таго, у публікацыі закранаецца пытанне адносін беларускай дзяржавы да Царквы на фоне існуючага заканадаўства ў сферы вольнасці сумлення. У дадзеным аспекце разглядаецца папулярны ў Беларусі ў сучасны перыяд тэзіс пра “дыферэнцыраваную” мадэль адносін дзяржавы да асобных веравызнанняў.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: O czym świadczą białoruscy korespondenci Antoniny Obrębskiej-Jabłońskiej?
Autorzy:: Smułkowa, Elżbieta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/624882.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: history of science, Belarusian linguistics, Department of Belarusian Studies at the University of Warsaw, scientific collaboration between Poland and Belarus in the humanities, role of researchers’ correspondence in the history of science
historia nauki, językoznawstwo białoruskie, Katedra Filologii Białoruskiej Uniwersytetu Warszawskiego, naukowa współpraca polsko-białoruska w zakresie humanistyki, rola korespondencji uczonych w historii nauki
гісторыя навукі, беларускае мовазнаўства, Кафедра беларускай філалогіі Варшаўскага універсітэта, польска-беларускае супрацоўніцтва ў галіне гуманітарных навук, значэнне ліставання вучоных для гісторыі навукі
Opis:: After analysing the content of previously unpublished letters to Antonina Obrębska-Jabłońska written by her Belarusian correspondents over the years 1955–1990 (AUW Sp 37/76, 79–81), it was possible to add to and correct existing research data in the field of literature and culture, folk culture in particular, but, more importantly, on Belarusian linguistics. Apart from various greeting and congratulations cards, the data were classified in six categories: 1. Organization and functioning of the Department of Belarusian Studies at the University of Warsaw; 2. Academic publication of papers authored by Belarusian researchers in Poland and of Polish researchers’ papers in Belarus as well as joint publications; 3. Reviews and peer reviews of papers and research programmes; 4. Mutual supervision of exchange internships; 5. Book and journal exchange; 6. Miscellaneous. The collection of correspondence presented in the paper is proof of active and sincere collaboration between Antonina Obrębska-Jabłońska, together with the research units she led, and her Belarusian partners, who welcomed both her academic expertise and charismatic personality. This leads to a general conclusion that genuine commitment of particular people can go a long way towards ensuring advancements in research, despite adverse political and organizational circumstances.
Na podstawie analizy niepublikowanych listów korespondentów białoruskich do Antoniny Obrębskiej-Jabłońskiej napisanych w latach 1955–1990 (AUW Sp 37/76, 79–81) dokonano uzupełnienia i sprostowania dotychczasowych oficjalnych ustaleń w zakresie badań literatury i kultury (historia nauki), zwłaszcza ludowej, i przede wszystkim białoruskiego językoznawstwa. Dane pozyskane z listów, z wyłączeniem listów z życzeniami i gratulacyjnych, podzielono zgodnie z tematyką: 1. Organizacja Katedry Filologii Białoruskiej na Uniwersytecie Warszawskim i jej funkcjonowanie; 2. Wspólne publikacje oraz druk prac badaczy polskich na Białorusi i białoruskich w Polsce; 3. Recenzowanie i wzajemna ocena publikacji drukowanych i programów naukowych; 4. Wzajemna opieka nad stażystami; 5. Wymiana książek i czasopism; 6. Inne. Zaprezentowana korespondencja świadczy o rzetelnej, niepozorowanej współpracy Obrębskiej-Jabłońskiej i kierowanych przez nią jednostek naukowych z partnerami z Białorusi. Kompetencje naukowe i cechy osobowościowe badaczki spotkały się z życzliwym przyjęciem strony białoruskiej. Analiza wzajemnych relacji prowadzi do wniosku, że dzięki autentycznemu zaangażowaniu można osiągnąć wiele w badaniach naukowych, nawet w niezbyt sprzyjających warunkach politycznych i organizacyjnych.
Аналіз зместу лістоў, напісаных беларускімі гуманітарыямі да Антаніны Абрэмбскай-Яблонскай у 1955–1990 гг. (АUWSp 37/76,79–81), даў магчымасць папоўніць, а таксама выправіць некаторыя афіцыйныя дадзеныя, важныя для гісторыі навукі ў галіне літаратуры і народнай культуры, а, перад усім, беларускага і параўнальнага мовазнаўства. Ліставанне, акрамя святочных і віншавальных паштовак, канцэнтруецца вакол наступных тэм: 1. Арганізацыя і дзейнасць Кафедры беларускай філалогіі Варшаўскага ўніверсітэта, 2. Сумесныя навуковыя публікацыі і друкаванне артыкулаў беларускіх даследчыкаў у Польшчы, а польскіх на Беларусі, 3. Узаемнае рэцэнзаванне друкаваных прац і рэкамендацыя навуковых праграм і праектаў. 4. Апякунства над стажорамі абодвух бакоў. 5. Багаты абмен кнігамі. 6. Іншыя. Апісанае ліставанне сведчыць аб добрасумленным супрацоўніцтве А. Абрэмбскай-Яблонскай і навуковых устаноў, якімі даследчыца кіравала, з беларускімі партнёрамі. Яе навуковыя кваліфікацыі і асабістыя рысы характару сустракаліся з добразычлівай і высокай ацэнкай беларускага боку. Можна зрабіць агульную выснову, што ва ўмовах аўтэнтычнага зацікаўлення ўдзельнікаў супрацоўніцтва можна многа дасягнуць у навуцы, нават у неспрыяльных палітычных і арганізацыйных умовах.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2019, 13
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "of belarus" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język