Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the law" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 50
Tytuł:
Czynności mające na celu obejście ustawy na tle orzecznictwa sądów polskich
Legal transactions aimed at circumventing statutory law in the context of the case-law of Polish courts
Autorzy:
Miler, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692643.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
law circumvention; circumvention of the law; circumvention of statute; contradiction with the law; jurisprudence; interpretation
obejście prawa; obejście ustawy; sprzeczność z prawem; praktyka orzecznicza; wykładnia
Opis:
The position that legal transactions which circumvent an act of statutory law constitute a category of legal transactions contrary to the law prevails in the legal literature. However, Polish jurisprudence has not entirely followed this view. In some judgments, courts have distinguished transactions circumventing the law from other legal constructions, including transactions contrary to the law. In the article, the definition of law circumvention, the prerequisites for finding law circumvention, and examples of transactions aimed at circumventing statutory law identified in Polish jurisprudence are presented and discussed. The issue of autonomy and the functions performed by the prohibition on circumventing an act of statutory law in Polish private law in the context of the judgments of Polish courts is discussed in the conclusions. The author believes that law circumvention is autonomous from other private law constructions. It is a legal construction that fills a gap existing between the scope of application of a legal contradiction with the law and the scope of a contradiction with the principles of community life. The scope of the application of the construction of law circumvention depends on the definition of the rule of departure from the linguistic meaning of a legal provision or its part. An analysis of Polish case law allows identification of the important functions performed by the prohibition of transactions aimed at circumventing the law.
W doktrynie dominuje stanowisko, zgodnie z którym czynności prawne mające na celu obejście ustawy stanowią kategorię czynności prawnych sprzecznych z ustawą. W orzecznictwie sądów polskich pogląd ten nie został w pełni przejęty. W niektórych orzeczeniach sądy odróżniły obejście prawa od innych konstrukcji prawnych, w tym od sprzeczności z prawem. W pracy przedstawione i omówione są zaakceptowane w orzecznictwie definicje obejścia prawa, przesłanki stwierdzenia obejścia prawa, a także przykłady czynności mających na celu obejście ustawy. We wnioskach rozważono problem autonomiczności i funkcji pełnionych przez zakaz dokonywania czynności mających na celu obejście ustawy w polskim prawie prywatnym na tle orzeczeń sądów polskich. Autor uważa, że obejście prawa jest konstrukcją autonomiczną w stosunku do innych konstrukcji prawa prywatnego, która wypełnia lukę, jaka istnieje albo może istnieć między zakresem zastosowania sprzeczności z prawem i zakresem zastosowania sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Zakres zastosowania konstrukcji obejścia prawa zależy od sposobu zdefiniowania reguły odstępstwa od sensu językowego przepisu lub jego części. Analiza orzecznictwa sądów polskich pozwala na wskazanie istotnych funkcji pełnionych przez zakaz dokonywania czynności mających na celu obejście ustawy.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2019, 81, 4; 111-124
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komunikatywność tekstu prawnego a derywacyjna koncepcja wykładni prawa (aspekt rozumienia normy sankcjonowanej)
Communicativity of legal texts vs. the derivate concept of the interpretation of law (the aspect of understanding the norms sanctioned)
Autorzy:
Siwek, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693590.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
comprehensibility of legal text
legal clarity
legal certainty
interpretation of the law
knowledge of the law
criminal law
komunikatywność tekstu prawnego
jasność prawa
pewność prawa
wykładnia prawa
znajomość prawa
prawo karne
Opis:
The aim of the article is to confront the postulate of the comprehensibility of legal texts with the derivative concept of the interpretation of law by Maciej Zieliński. The point of reference are provisions of penal legislation (norms or criminal law and their understanding) and how they are understood by persons with vocational, secondary and post-secondary education, who constitute the majority of the Polish population. Using the protective function of the penal law, an attempt has been made to question the thesis that provisions of criminal law are comprehensible and understood by their interpreters who are the above individuals. The assumptions of the derivative concept of interpretation require that the interpreter has an extraordinary legal knowledge. Therefore the area where the traditional formula of ignorantia legis non excusat is used should be considerably limited.
Przedmiotem artykułu jest konfrontacja postulatu komunikatywności tekstu prawnego z derywacyjną koncepcją wykładni prawa Macieja Zielińskiego. Przedmiotem odniesienia uczyniono normę sankcjonowaną z perspektywy osoby o wykształceniu zawodowym, średnim i policealnym, a więc dominującym wśród polskiej populacji. Wykorzystując ochronną funkcję prawa karnego, autor podjął próbę zakwestionowania tezy, że przepisy karnoprawne są komunikatywne dla tak określonego interpretatora. Zastosowanie założeń derywacyjnej koncepcji wykładni uświadamia, że zarówno zjawisko rozczłonkowania (na poziomie syntaktycznym oraz treściowym) oraz wykorzystanie dyrektywy języka prawniczego (literatury i orzecznictwa), które – ponieważ stanowią powszechnie obowiązujący materiał interpretacyjny na równi z wykładnią autentyczną i mają w działaniu interpretacyjnym pierwszeństwo przed językiem ogólnym – wymagają od interpretatora nieprzeciętnej wiedzy prawniczej oraz prowadzenia żmudnych poszukiwań, co czyni prawo karne niezrozumiałym. W konsekwencji istotnemu praktycznemu ograniczeniu powinna podlegać sfera stosowania tradycyjnej formuły ignorantia legis non excusat.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 4; 69-79
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo intertemporalne w państwie prawnym
Intertemporal law in a state ruled by law
Autorzy:
Mikołajewicz, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693416.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
rule of law/principle of the rule of law/principle of the state ruled by law
intertemporal law
dignity of the person
principle of law
transitional law
principle of lex retro non agit
retroactivity of the law/retroactive law
institutional reality
państwo prawne
prawo intertemporalne
godność ludzka
zasada prawa
prawo przejściowe
zasada lex retro non agit
retroaktywność prawa
rzeczywistość instytucjonalna
Opis:
This paper aims at presenting the rudimental relationships between so-called intertemporal law and the principle of the state ruled by law. This principle is considered to be embedded in the ontological structure of the law as defined by the constitutionally declared recognition of human dignity as the source of individual rights and freedoms, and therefore the rights and freedoms that may not be arbitrarily disposed of, since the absence of arbitrariness (in the sense that no man can ever be a means of the law but always its goal) is an inherent feature of the law founded on the bonds with human dignity. After examination of the philosophical, normative, cognitive and historical context of intertemporal law, the issues of intertemporal law itself have been briefly summarised. The question of intertemporal law remains strictly connected with the principle of the state ruled by law considered as acumulatively understood principle of principles designed to implement an accepted concept of the state ruled by law. The principle of the state ruled by law protects the following three fundamental values associated with intertemporal issues: human freedom, legal certainty, and clarity and transparency of the law (which may also be considered to be a manifestation of legal certainty) protected, inter alia, under the principles of legislative correctness. It is precisely the principle of the state ruled by law that is the fundamental determinant of the legal correctness of legislative decisions concerning any intertemporal regulation, while its primary function is to protect individuals against illegitimate activities of public authorities.
W niniejszym opracowaniu przedstawiono podstawowe związki między tzw. prawem intertemporalnym a zasadą państwa prawnego. Zasadę tę osadzono w strukturze ontycznej prawa wyznaczanej deklarowanym konstytucyjnie uznaniem godności ludzkiej za źródło praw i wolności jednostki. Praw zatem niedysponowanych, albowiem jednym z aspektów prawa fundowanego na związkach z godnością ludzką jest jego niearbitralność (w sensie, że człowiek nie może być środkiem prawa, zawsze jest jego celem). Po rozpoznaniu kontekstu filozoficznego, normatywnego, kognitywnego i historycznego problematyki intertemporalnej skrótowo została przedstawiona ona sama. Problematyka prawa intertemporalnego pozostaje w ścisłych związkach z zasadą państwa prawnego, traktowaną jako koniunktywnie pojęta zasada zasad służących realizacji przyjętej koncepcji państwa prawnego. Zasada państwa prawnego chroni trzy podstawowe wartości łączące się z zagadnieniami intertemporalnymi. Pierwszą jest wolność ludzka; drugą ‒ pewność prawa, trzecią ‒ jasność i przejrzystość prawa (co skądinąd można traktować jako przejaw pewności prawa), której ochronie służą m.in. zasady poprawności legislacyjnej. To właśnie zasada państwa prawnego jest podstawowym wyznacznikiem prawnej poprawności decyzji prawodawczej co do stanowienia regulacji intertemporalnych, podstawową jej funkcją jest zaś ochrona jednostki przed nielegitymowanymi działaniami organów władzy publicznej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2015, 77, 4; 11-27
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walka z terroryzmem jako zadanie prawa karnego – uwagi na marginesie wprowadzenia do Kodeksu karnego art. 259a
Fighting terrorism as an objective of criminal law – remarks concerning the introduction of Article 259(a) to the Polish Penal Code
Autorzy:
Byczyk, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694084.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
amendment of the criminal law
terrorist offences
unconstitutionality
nowelizacja prawa karnego
przestępstwa terrorystyczne
niekonstytucyjność
Opis:
By virtue of the Anti-Terrorist Act of 10 June 2016, the provisions of the Additional Protocol to the Council of Europe Convention on the Prevention of terrorism have been incorporated into to the Polish legal system. As the result, a new Article 259a has been added to the Polish Penal Code. A short analysis of this new regulation conducted within this paper has revealed a number of profound doubts about its wording and its possible interpretations. The legislator appears to be clearly violating the basic principles of good criminal law by valuing twice the same the intent of a perpetrator: primarily as the very ratio legis of criminalization and secondly as the basis for theobligatorily increased severity of punishment. Consequently, the perpetrator is being punished for a normally legal act yet committed with a special intent and because of this special intent is being punished more severely (sic!). Those doubts constitute the starting point for more general considerations about the choice of a proper method of criminal reaction to prohibited acts committed by the perpetrators, whose the motifs are considered to have been especially noxious, like in the case of the terrorists. The analysis has led to a conclusion that the current shape of the regulations in Poland aimed at combating the growing phenomena of terrorism gives rise to seriousdoubts about their inner coherence and congruence with the constitutional norms. It is to be hoped that as soon as the full democratic procedures in Poland are restored they will be verified by a competent and independent constitutional court.
Mocą ustawy z dnia ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych do polskiego porządku prawnego implementowane zostały postanowienia Protokołu dodatkowego Konwencji Rady Europy o Zapobieganiu Terroryzmowi, w wyniku czego do Kodeksu karnego dodano m.in. art. 259a. Analiza tej regulacji wywołuje szereg wątpliwości o charakterze dogmatycznym, chociażby z powodu dwukrotnego wartościowania szczególnego zamiaru sprawcy, po pierwsze - jako ratio legis kryminalizacji, po drugie - jako podstawa do obligatoryjnego zaostrzenia kary. Wątpliwości te stanowią punkt wyjścia rozważań o charakterze bardziej ogólnym, tj. wyboru właściwego sposobu prawnokarnej reakcji na czynu zabronione sprawców działających z pobudek zasługujących na szczególne potępienie. Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że obecny kształt regulacji ukierunkowanych na zwalczanie coraz bardziej rozpowszechnionego w Europie niebezpiecznego zjawiska terroryzmu budzi poważne zastrzeżenia co do ich wewnętrznej spójności oraz zgodności z normami konstytucyjnymi.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2017, 79, 1; 73-84
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska Konstytucja z 1997 roku jako element europejskiego dziedzictwa konstytucyjnego
The Polish Constitution of 1997 as part of the European constitutional heritage
Autorzy:
Suchocka, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692924.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
axiology
European constitutional identity
natural law
rule of law
separation of powers
control of constitutionality of the law
aksjologia
europejska tożsamość konstytucyjna
prawo naturalne
zasada państwa prawnego
podział władz
kontrola konstytucyjności prawa
Opis:
The aim of this paper is to present axiological rsearches that were going on during the work on the Polish Constitution in the early years of transformation. One of the fundamental discussions at the initial stage of the work on the Constitution was a discussion that often took the form of a dispute about values. One of the elements of the dispute was the problem of dependence between ius and lex. In this context, references were made to the European legal heritage and concepts such as European identity or the common European legal heritage. The main challenge for all post-socialist countries was the need to ‘decode’, or explain the concept of ‘common legal heritage’. This concept became a peculiar founding myth in the new democracies of Central Europe. In this context, the Venice Commission (formed in 1990) played an extremely important role by helping countries to discover what evolved from the common European legal tradition to becomea European standard, and consequently, a model for concrete legal solutions. In the general category, therefore, the so-called European standard was perceived as a central value and a reference to it was an important verifier in the process of reviewing the internal legal system and, particularly, in the process of constitutional changes, especially on issues such as the rule of law, separation of powers, or the independence of the judiciary and judicial control over the constitutionality of the law. Despite disputes concerning specific political regulations, the consensus that prevailed was that the rules which referred to the ‘axiology’ of the previous system could not pretend to constitute an element of the European legal heritage and thus could not serve as a basis for the drafting of a new Polish Constitution.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest przedstawienie poszukiwań aksjologicznych w okresie prac na konstytucją polską w początkach transformacji. Jedną z zasadniczych dyskusji na początkowym etapie prac nad konstytucją była dyskusja przybierająca niejednokrotnie formę sporu o wartości, a jednym z jej elementów były problemy dotyczące zależności ius i lex. W tym kontekście poszukiwano i odwoływano się do europejskiego dziedzictwa prawnego, do takich pojęć, jak tożsamość europejska, wspólne europejskie dziedzictwo prawne. Głównym zatem wyzwaniem dla wszystkich państw postsocjalistycznych stała się potrzeba „odkodowania”, przybliżania pojęcia „wspólne dziedzictwo prawne”, co stało się swoistym mitem założycielskim w nowych demokracjach Europy Środkowej. W tym kontekście niezwykle ważną rolę odgrywała Komisja Wenecka (utworzona w 1990 r.), która pomagała państwom odkrywać to, co wyrastając ze wspólnej europejskiej tradycji prawnej, stawało się europejskim standardem, a więc wzorcem dla podejmowanych konkretnych rozwiązań prawnych. W sferze zatem kategorii ogólnej tzw. standard europejski postrzegany był jako wartość centralna, a odwoływanie się do niego było ważnym weryfikatorem w procesie dokonywania zmian w wewnętrznym systemie prawnym, a zwłaszcza w procesie zmian konstytucji, zwłaszcza w takich kwestiach, jak zasada państwa prawnego, podział władz, niezależność sądownictwa czy sądowa kontrola konstytucyjności prawa. Pomimo sporów dotyczących konkretnych regulacji ustrojowych istniała zgoda co do tego, że zasady odwołujące się do „aksjologii” poprzedniego systemy nie mogły pretendować do bycia elementem europejskiego dziedzictwa prawnego i tym samym nie mogły stanowić podstawy dla tworzenia nowej konstytucji polskiej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 13-22
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ponownie o artykule 25 § 2a Kodeksu karnego. Kilka uwag do artykułu Jana Kluzy „Nowe granice obrony koniecznej? Uwagi na tle nowelizacji Kodeksu karnego z 8 grudnia 2017 r.”
Once more on Article 25 § 2a of the Penal Code: a few remarks on Jan Kluza’s article ‘The new limitations on criminal liability for self-defence’
Autorzy:
Siwek, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693959.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
legal justification
self-defence
breach of the inviolability of the home
interpretation of the law
legal language directive
kontratyp
obrona konieczna
przestępstwo naruszenia miru domowego
wykładnia prawa
dyrektywa języka prawniczego
Opis:
The polemic indicates that the interpretation of the criminal-law terms ‘dwelling’, ‘premises’ and ‘home’ in the context of Article 25 § 2a of the Penal Code should first of all be carried out not in the context of everyday (general) language, but in the context of legal language (the legal language directive): legal literature concerning the crime of the so-called breach of the inviolability of the home specified in Article 193 of the Penal Code. It is also pointed out that it is not justified to search for meanings for these terms in legal definitions found in non-penal branches of law (civil and administrative). The author’s assertion that the new Article 25 § 2a of the Penal Code may contribute to more frequent use of the legal justification of self-defence or other grounds for exclusion of criminal liability is also questioned.
W polemice wskazano, że wykładnia karnoprawnych określeń „mieszkanie”, „lokal” i „dom” na tle art. 25 § 2a k.k. w pierwszej kolejności powinna być realizowana nie w kontekście języka potocznego (ogólnego), lecz w kontekście języka prawniczego (dyrektywy języka prawniczego), to jest literatury prawniczej dotyczącej przestępstwa tzw. naruszenia miru domowego określonego w art. 193 k.k. Wskazano również, że nie jest zasadne poszukiwanie znaczeń dla tych określeń w definicjach legalnych pochodzących z pozakarnych gałęzi prawa, a wiec prawa cywilnego i administracyjnego. Podano w wątpliwość również twierdzenie autora, że nowy art. 25 § 2a k.k. może przyczynić się do częstszego sięgania do kontratypu obrony koniecznej tudzież pozostałych podstaw wyłączenia odpowiedzialności karnej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2019, 81, 2; 207-215
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy w Polsce potrzebny jest nowy kodeks cywilny? Artykuł polemiczny
Does Poland need a new civil code?
Autorzy:
Kępiński, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692964.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
civil law
codification
implementation of the European Union law
adjudication on the basis of principles of law
prawo cywilne
kodyfikacja
implementacja prawa Unii Europejskiej
orzekanie na podstawie zasad prawa
Opis:
This article is a polemics with opinions expressed in legal literature and practice that argue that there is no need for drafting a new Polisch civil code. The author claims that the frequent the amendments to the civil code that have been made after the structural transformation in the 1990s have brought about such substantial changes that it no longer fulfils the requirements of a one and complete regulation of the entirety of civil law relations. The amendments implemented in response to the current needs have practically led to de-codification of the Civil Code matter. What is more, the current Code lacks necessary modifications needed to include in it new legal solutions and ideas. This is true, in particular, of consumer law and professional contracts. The practice of law cannot be merely based on precedents, or general principles of law as it would be contrary to the traditions of Polish civil law. A modern, up-to-date code would also facilitate implementation of the European Union law into the system of Polish private law.
Artykuł stanowi polemikę z prezentowanymi w literaturze i praktyce poglądami, że obowiązujący Kodeks cywilny nie wymaga zmiany. Autor wykazuje, że zamiany, jakie nastąpiły w Kodeksie w latach dziewięćdziesiątych i w XXI w. spowodowały takie przekształcenia treści Kodeksu, że nie realizuje on postulatu wyczerpującej regulacji dziedziny prawa cywilnego. Występuje zjawisko dekodyfikacji materii kodeksowej oraz narastanie zmian w Kodeksie będących wynikiem reagowania na aktualne stany faktyczne. Brak zmian mających na celu systemowe włączanie nowych rozwiązań prawnych do Kodeksu cywilnego. Dotyczy to w szczególności zagadnienia prawa konsumenckiego oraz regulacji profesjonalnych stosunków prawnych. Nie można opierać orzecznictwa na precedensach oraz na ogólnych zasadach prawa cywilnego, gdyż byłoby to sprzeczne z tradycjami polskiego prawa cywilnego. Nowoczesny kodeks ułatwi także implementację przepisów prawa Unii Europejskiej w sferze prawa prywatnego.  
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 2; 237-244
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwzględnienie skargi kasacyjnej przez Sąd Najwyższy jako podstawa żądania naprawienia szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem
Successful cassation to the Supreme Court as a basis for claiming damages for erroneous court decisions
Autorzy:
Lemkowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692806.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
erroneous decisions of courts
State Treasury
liability
damages
gross breach of the law
niezgodność orzeczenia z prawem
Skarb Państwa
odpowiedzialność
szkoda
rażące naruszenie prawa
Opis:
This article refers to the liability of the State Treasury for damages for erroneous court decisions in civil cases. To be able to sue the State Treasury for damages, the claimant must first obtain a Supreme Court decision. The Polish Code of Civil Procedure provides for a separate claim to determine that the court decision is in breach of the law, but there is also a regulation by which a successful cassation to the Supreme Court is to be an equivalent of that procedure and allows the claimant to sue for damages. This equivalent regulation, albeit with regard to legal provisions, is not accepted in the reported cases, and this provides grounds for the criticism in the article.
Artykuł odnosi się do problematyki odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną przez wydanie wyroku niezgodnego z prawem w sprawach cywilnych. Kodeks postępowania cywilnego przewiduje odrębną skargę w celu stwierdzenia, że wyrok sądu narusza prawo, ale istnieje również regulacja, zgodnie z którą uwzględnienie skargi kasacyjnej przez Sąd Najwyższy zrównuje się z tą odrębną procedurą, co umożliwia wniesienie pozwu o naprawienie szkody. To równoprawne rozwiązanie, jakkolwiek jasne, gdy chodzi o brzmienie przepisów prawa, nie jest jednak prawidłowo stosowane w orzecznictwie, co wywołuje krytykę przedstawioną w artykule.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2019, 81, 2; 97-100
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena proponowanych zmian w przepisach Kodeksu karnego dotyczących środków zabezpieczających
Notes to the proposed amendments to the Penal Code concerning preventive measures
Autorzy:
Góralski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693636.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
preventive measures
reform of the penal law
personally disturbed criminals
środki zabezpieczające
reforma prawa karnego
przestępcy zaburzeni osobowościowo
Opis:
At the turn of 2012, the Ministry of Justice released two drafts of amendments to statutory regulations in criminal law, including the Mental Health Protection Act. The proposed amendments introduce new preventive measures to be applied with respect to personally disturbed perpetrators of the most severe crimes, after they have completed 25 years prison sentence. One of such measures involves placing such individuals in a special mental treatment facility, referred to as the personality treatment centre. Application of such measure is to be adjudicated by a custody court. The author of this paper accepts the basic assumptions and objectives of the reform and makes critical evaluation of the specific amendment proposed. The main objections concern the premise that the new measure of an isolation type would not be used by a criminal court but a custody court, and the execution of this measure would be performed by an institution whose predominant role is to provide therapeutic treatment.
Pod koniec roku 2012 i na początku 2013 Ministerstwo Sprawiedliwości opublikowało dwa projekty zmian w przepisach ustaw karnych oraz w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego. Projekty te wprowadzają możliwość stosowania nowych środków zabezpieczających wobec zaburzonych osobowościowo sprawców najcięższych przestępstw po odbyciu przez nich kary 25 lat pozbawienia wolności. Jedną z form tego typu środków ma być umieszczanie takich osób w specjalnym zakładzie psychiatrycznym, określonym przez autorów zmian jako „ośrodek terapii osobowości”. Środek ten ma być orzekany przez sąd opiekuńczy. Autor artykułu akceptuje zasadnicze założenia i cele reformy, wypowiadając się krytycznie w zakresie szczegółowych propozycji nowelizacyjnych. Główne zarzuty podniesione w publikacji dotyczą założenia, że nowy środek o charakterze izolacyjnym będzie stosowany nie przez sąd karny, lecz przez sąd opiekuńczy oraz że wykonywanie tego środka ma być realizowane w instytucji mającej przede wszystkim charakter leczniczy.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 1; 55-67
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy nowa kodyfikacja prawa cywilnego jest potrzebna w czasie kryzysu prawa?
Is the new codification of civil law really necessary in the times of the crisis of law?
Autorzy:
Andrzejewski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693648.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
civil law
codification of civil law
the past of the civil law
crisis of the civil code
decodification
pre-agreement liability
culpa in contrahendo
exploitation
prawo cywilne
kodyfikacja prawa cywilnego
przyszłość prawa cywilnego
kryzys kodeksu cywilnego
dekodyfikacja
odpowiedzialność przedkontraktowa
wyzysk
Opis:
This paper reflects on the justified reasons that underlay the continuation of the works on a new version of the Polish Civil Code. The author proposes a departure from the current method of the regulation of the civil code, which seems to be now exhausted and offering no hope of improvement. He justifies his views by indicating the necessity to face and challenge the imminent crises that affect the legislature (de-codification, hasty and not well thought over decisions of amendments, or departure from the law-making model based on negotiations) but also the science of civil law (the crisis of universities – the teaching focused on the needs and expectations of a mass student group and the dogmatic-views of the researchers) and the judicature in which the judges are brought down to the position of ‘higher level clerks’ working in work overloaded courtrooms. The paper identifies the insufficiencies of the current reflection on private law, and to illustrate this, two examples are offered: the recent and doubtful amendments to the Civil Code (to which a new provision of Article 72 § 2 was added) and the insufficient doctrinal reflection given to exploitation (Article 388 of the Civil Code). In conclusion the author proposes a departure from the current system in favour of a system whose roots are based on legal principles defined and precised by legal science and judicial decisions.
W artykule podjęto refleksję nad zasadnością kontynuacji prac nad nowym kodeksem cywilnym. W tym względzie autor wskazuje na konieczność porzucenia dotychczasowej metody regulacji, gdyż ta już się wyczerpała i nie daje nadziei na poprawę sytuacji. Swoje zapatrywania autor uzasadnia koniecznością zmierzenia się z zasygnalizowanymi w tekście kryzysami, dotykającymi zarówno legislatywę (zjawisko dekodyfikacji, nieprzemyślane nowelizacje, odejście przez ustawodawcę od negocjacyjnego modelu tworzenia prawa), jak i naukę prawa cywilnego (kryzys uniwersytetów – prowadzenie dydaktyki zorientowanej na masowego studenta oraz nadmierne hołdowanie metodzie formalno-dogmatycznej przez badaczy), a także judykaturę (sprowadzenie sędziów do roli „lepszych urzędników”, nadmierne obłożenie sądów). W artykule wskazano nadto na niedomagania obecnej refleksji nad prawem prywatnym, a by to zilustrować, wykorzystano dwa przykłady: niedawnej wątpliwej nowelizacji Kodeksu cywilnego (dodanie nowego przepisu art. 72 § 2 k.c.) oraz niedostatecznej refleksji doktrynalnej nad zjawiskiem wyzysku (art. 388 k.c.). W konkluzji autor proponuje odejście od obecnego modelu, w którym centralną pozycję zajmuje pandektystyczny kodeks cywilny, na rzecz systemu ruchomego, którego rdzeniem są zasady prawne, doprecyzowane przez naukę i orzecznictwo.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 1; 77-90
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współmierność reakcji karnej z perspektywy osób trzecich – wprowadzenie do zagadnienia
The proportionality of criminal punishment from the perspective of third parties – an introduction to the issue
Autorzy:
Hryniewicz-Lach, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693836.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
consequences of conviction
adjudication of punishment
equality under the law
proportionality of punishment
proportionality of punitive measures
skutki
konsekwencje (następstwa) skazania
wymiar kary
równość wobec prawa
współmierność (proporcjonalność) reakcji karnej
Opis:
Conviction for a crime raises a number of legal consequences not only for the convicted person, but also for those who are in a family or professional relationship with this person, as well as for the victims of crime. However, the existing regulations applicable to adjudication in criminal matters do not require consideration of the influence of the conviction on the situation of third parties. This fact justifies an attempt to investigate whether the legal system protects these persons from the negative influence of a conviction, and from the effect of the use of instruments of criminal punishment on their family and property, and whether the consequences of a conviction for third persons should be taken into account by the court in the process of adjudication regarding the response to a crime. The author also attempts to formulate a statutory requirement for the criminal court to take into account the individual and social consequences of a conviction, including the consequences of the use of punitive measures, referring in particular to the problem of equality under the law and proportionality of the criminal punishment to the harm suffered by third parties in the event of its application.
Fakt skazania za przestępstwo rodzi szereg konsekwencji prawnych nie tylko w odniesieniu do osoby skazanej, lecz także innych osób, które pozostają z nim w relacji rodzinnej czy zawodowej, a także dla ofiary przestępstwa. Obowiązujące regulacje dotyczące orzekania w sprawach karnych nie formułują jednak wymogu uwzględniania wpływu skazania na sytuację osób trzecich. Uzasadnia to podjęcie próby zbadania, czy osoby te są w systemie prawnym w jakiś sposób chronione przed negatywnymi konsekwencjami oddziaływania skazania oraz stosowania instrumentów reakcji karnej na ich sferę rodzinną i majątkową, czy też odczuwane przez nie konsekwencje skazania powinny być uwzględniane przez sąd w procesie orzekania w przedmiocie reakcji na przestępstwo. Autorka podjęła także próbę sformułowania ustawowego wymogu uwzględniania przez sąd karny indywidualnych i społecznych konsekwencji skazania, w tym także stosowania instrumentów reakcji karnej, odnosząc się w szczególności do problematyki równości wobec prawa i współmierności reakcji karnej do dolegliwości odczuwanej przez osoby trzecie w związku z jej zastosowaniem.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2019, 81, 1; 73-86
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Judykatura a proceduralne aspekty prawa
Judges and the procedural aspects of law
Autorzy:
Jaśkiewicz, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692932.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
effects of judicial activism in the field of procedural law
sądowe stosowanie prawa
proceduralizacja prawa
Opis:
The purpose of this paper is to discuss the role that judges may play in the field of procedural law. The considerations are based on opinions delivered by judges of the Supreme Court and the Supreme Administrative Court and presented in published reasons for resolutions or decisions of these courts. The analysis covered, predominantly, judicial decisions contained in the last recent court annuals in the presumption that previous solutions and judgments are relevant and apply to current problems of procedural law application. The results of the research suggest an increased role of judges in procedural law, whose jurisdiction widens and leads, in consequence, to greater repetitiveness of procedures. However, the very effectiveness and efficiency of recognising cases continues to pose difficulties, the result of which is that judicial discourse remains dominated by organisational or technical problems. These are due to still inadequate legislation on the one hand, and judges’ fixed attitudes to procedural issues, on the other. The maintenance of legitimised behaviour and lack of axiological involvement on the part of judges are conducive to creating communications barriers, which in turn is detrimental to the material functions and purposes of court protection.
Zamierzeniem artykułu jest refleksja nad przyczynami i konsekwencjami proceduralizacji prawa. Materiał źródłowy stanowią wypowiedzi sędziów Sądu Najwyższego oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego, pochodzące z publikowanych uzasadnień uchwał lub orzeczeń tych sądów. Diagnozie poddano przede wszystkim orzecznictwo pochodzące z ostatnich kilku roczników, przyjmując, że jego treść odnotowująca dorobek wcześniejszy obejmuje aktualne problemy stosowania prawa procesowego. Z przeprowadzonych badań wynikają tezy o wzroście aktywności sędziów w sferze prawa procesowego, skutkujące poszerzaniem jurysdykcji sądowej oraz autonomizowaniem instytucji proceduralnych. Jednak kłopoty ze sprawnością i efektywnością rozpoznawania spraw powodują, że w dyskursie sędziowskim zaczynają dominować problemy organizacyjne lub techniczne. Wynikają one, w ocenie autora, nie tylko z niedostatków prawodawstwa, lecz także z określonej postawy sędziów wobec problemów proceduralnych. Utrwalanie zachowań legitymistycznych oraz brak zaangażowania aksjologicznego sprzyjają tworzeniu barier komunikacyjnych, co w konsekwencji godzi w materialne funkcje i cele ochrony sądowej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2013, 75, 4; 79-90
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspieranie rozwoju działalności gospodarczej w ujęciu zasad i wartości
Supporting development of economic activity in the light of principles and values
Autorzy:
Kokocińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693215.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
freedom of economic activity
law on entrepreneurs
supporting entrepreneurship
development
the principles of law
wolność działalności gospodarczej
prawo przedsiębiorców
wspieranie przedsiębiorczości
rozwój
zasady prawa
Opis:
The normative scope of the Act: Law on Entrepreneurs encompasses the rules of the undertaking, performance and termination of economic activity on the territory of the Republic of Poland, including the rights and the obligations of entrepreneurs as well as the tasks of public authority. Although the subject matter of the Act does not differ substantially from what was regulated by the Act on Freedom of Economic Activity, attention should be drawn to the manner in which the normative scope of the law on entrepreneurs is approached. The subject matter which the Act regulates, being a fundamental law governing economic relationships, has been anchored in legal values whose significance for entrepreneurs is nothing short of crucial, while the principles it relies on (the rule of law, legal certainty, freedom of economic activity) serve specific purposes, in that they seek to ensure the rights of entrepreneurs and guarantee continuous development of economic activity under conditions of free competition. These principles underscore the status of entrepreneurs, the significance of economic liberties and subjective rights. An analysis of the provisions contained in the Act in the light of its objective which the legislator formulates as ‘continuous development of economic activity,’ leads to the conclusion that this statutory determination of the behaviours of public administration dovetails with the legal category of ‘supporting entrepreneurship,’ a category both  acknowledged and described in the doctrine. Significantly enough, the behaviours in question span detailed tasks of public administration which need to be carried out as part of its typical functions within the domain of economic activity, as well as general norms governing the interaction between the administration and the entrepreneurs.
Ustawa Prawo przedsiębiorców obejmuje swoim zakresem normowania zasady podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym prawa i obowiązki przedsiębiorców oraz zadania organów władzy publicznej. I choć materia ustawy nie różni się znacząco od regulacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, to należy zwrócić uwagę na sposób ujęcia zakresu normowania ustawy Prawo przedsiębiorców. Materia objęta regulacją tej podstawowej dla stosunków gospodarczych ustawy osadzona została w wartościach prawnych o zasadniczym znaczeniu dla przedsiębiorców, a ujęte w niej zasady (praworządności, pewności prawa, wolność działalności gospodarczej) służą określonym celom: zagwarantowaniu praw przedsiębiorców oraz zapewnieniu ciągłego rozwoju działalności gospodarczej w warunkach wolnej konkurencji. Zasady te podkreślają status przedsiębiorców, znaczenie gospodarczych wolności i praw podmiotowych. Analiza przepisów ustawy w kontekście realizacji celu określonego przez ustawodawcę jako „ciągły rozwój działalności gospodarczej” prowadzi do wniosku, że to ustawowe określenie zachowań administracji publicznej mieści się w znanej i opisanej w doktrynie kategorii prawnej, jakim jest „wspieranie przedsiębiorczości”. Przy czym są to zarówno szczegółowe zadania organów administracji publicznej związane są z realizacją typowych funkcji administracji w działalności gospodarczej, jak i ogólne normy postępowania w stosunkach z przedsiębiorcami.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 4; 41-53
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada trójpodziału władzy a tak zwane specustawy inwestycyjne konkretnego celu – refleksje w przedmiocie granic pomiędzy stanowieniem a stosowaniem prawa
The principle of the separation of powers and the so-called investment ‘special acts’ for a specific purpose: reflections on the boundaries between lawmaking and application (towards a general administrative act)
Autorzy:
Pawłowski, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037291.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
principle of the separation of powers
special acts
incidental acts
general administrative act (general act of applying the law)
right to a fair trial
minimum exclusivity of competence
zasada trójpodziału władzy
specustawy
ustawy incydentalne
generalny akt administracyjny (ogólny akt stosowania prawa)
prawo do sądu
minimum wyłączności kompetencyjnej
Opis:
W artykule poruszano problematykę coraz bardziej powszechnego uchwalania tzw. jednorazowych specustaw inwestycyjnych, która to początkowa sporadyczna praktyka sięgania po te wyjątkowe środki nabrała ostatnimi czasy dynamiki (Centralny Port Komunikacyjny, przekop Mierzei Wiślanej itp.) Uchwalanie takich ustaw jest konfrontowane z zasadą trójpodziału władzy, która jest organicznie powiązana z wolnościowym statusem jednostki i jej ewentualnymi naruszeniami. W opracowaniu zaprezentowano teza, że ustawy normujące realizacje wskazanych inwestycji nie spełniają cechy abstrakcyjności. Zawierają one normy generalno-konkretne stanowiące domenę egzekutywy, a nie legislatywy i w konsekwencji bliżej im do ogólnych aktów stosowania prawa (generalnych aktów administracyjnych) niż do aktów normatywnych. Ich uchwalanie może zatem stanowić przejaw nadużycia prawa, gdyż realizacja takich inwestycji w tym trybie narusza między innymi prawo do sądu. W opracowaniu w istotnej części wykorzystano metodę prawnoporównawczą, w szczególności orzeczenia czeskiego sądu konstytucyjnego, który dwukrotnie zanegował możliwość uchwalania ustaw incydentalnych na konkretny przypadek.
The article deals with the issues of the increasingly common adoption of the so-called one-off special investment laws. Initially, these exceptional means were sporadically employed, but in recent times their use has become more commonplace (Central Communication Port, the Vistula Spit cut, etc.). The adoption of such laws is juxtaposed with the principle of the separation of powers, which is organically linked to the freedom of the individual and possible violations of this freedom. The study presents the thesis that the acts regulating the implementation of the indicated investments do not meet the characteristics of abstraction. They contain general-specific norms constituting the domain of the executive, not legislation, and consequently they are closer to general acts of law application (general administrative acts) than to normative acts. Their adoption may therefore constitute an abuse of the law, as the implementation of such investments in this manner violates, inter alia, the right to a fair trial. The study mainly uses the comparativelegal method, in particular the rulings of the Czech constitutional court, which twice negated thepossibility of passing incidental laws on a specific case.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2021, 83, 3; 21-34
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy potrzebne są zmiany w konstytucyjnej karcie praw?
Do we need to revise the constitutional charter of rights?
Autorzy:
Kędzia, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692916.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
constitution
democracy
independence of the judiciary and independence of judges
control of constitutionality of the law
constitutional reform
constitutional moment
constitutional crisis
human and civil rights
konstytucja
demokracja
niezależność sądów i niezawisłość sędziów
kontrola konstytucyjności prawa
reforma konstytucyjna
moment konstytucyjny
kryzys konstytucyjny
prawa człowieka i obywatela
konstytucyjna karta praw
Opis:
The article seeks to answer the question whether it is necessary to revise the charter of rights of an individual included in the Constitution of the Republic of Poland of 1997. The starting point is the reflection on the topicality of the Basic Law from the perspective of 20 years of its applicability. The conclusion is that the Constitution meets the criteria of modern constitutionalism uponwhich the systems of democratic states are based. The reform consisting in a thorough revision of the existing Constitution or in replacing it with a new basic law would have to be justified by the fulfilment of the ‘constitutional moment’ conditions, in line with Bruce Ackerman’s understanding of the term. The discussion devoted to the constitutional charter of rights focuses on theassessment of how the fundamental rights charter fulfils the criteria which guided its drafting, namely: the adequacy to the assessment of the relationship between the individual and the community that prevails in society; the compliance with international human rights standards; theuniversality of content; the jurisprudence. They lead to the conclusion that the charter of rights contained in the Constitution is an example of a modern regulation of the legal situation of an individual, consistent with the requirements of contemporary constitutionalism. However, this general assessment does not mean that it is pointless to consider the possibility or the need to refine the detailed solutions, or supplement the list charter, that could be made within the framework of the revision of the Constitution when this proves necessary. This thesis is illustrated with selected examples.
Artykuł poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy potrzebna jest rewizja karty praw jednostki zamieszczonej w Konstytucji RP z 1997 r. Punktem wyjścia są rozważania na temat aktualności ustawy zasadniczej z perspektywy dwudziestu lat jej obowiązywania. Ich konkluzją jest stwierdzenie, że Konstytucja RP spełnia kryteria nowoczesnego konstytucjonalizmu, na którym opierają się ustroje państw demokratycznych. Reforma polegająca na gruntownej rewizji obowiązującej konstytucji lub na zastąpieniu jej przez nową ustawę zasadniczą wymagałaby uzasadnienia poprzez spełnienie warunków „momentu konstytucyjnego”, tak jak to pojęcie rozumie Bruce Ackerman. Rozważania poświęcone konstytucyjnej karcie praw skupiają się na ocenie wypełnienia przez nią kryteriów, które kierowały pracami nad jej redakcją, a mianowicie: adekwatności do dominujących w społeczeństwie ocen relacji między jednostką a wspólnotą; zgodności z międzynarodowymi standardami praw człowieka; uniwersalności treści; jurydyczności. Prowadzą one do wniosku, że karta praw zawarta w Konstytucji RP stanowi przykład nowoczesnej regulacji sytuacji prawnej jednostki, zgodnej z wymogami współczesnego konstytucjonalizmu. Ta generalna ocena nie oznacza jednak braku celowości rozważań nad możliwością czy potrzebą optymalizacji szczegółowych rozwiązań, które mogłyby zostać dokonane w ramach nowelizacji konstytucji, gdy ta okaże się niezbędna. Teza ta jest zilustrowana wybranym przykładami.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 61-80
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 50

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies