Współmierność reakcji karnej z perspektywy osób trzecich – wprowadzenie do zagadnienia

Conviction for a crime raises a number of legal consequences not only for the convicted person, but also for those who are in a family or professional relationship with this person, as well as for the victims of crime. However, the existing regulations applicable to adjudication in criminal matters do not require consideration of the influence of the conviction on the situation of third parties. This fact justifies an attempt to investigate whether the legal system protects these persons from the negative influence of a conviction, and from the effect of the use of instruments of criminal punishment on their family and property, and whether the consequences of a conviction for third persons should be taken into account by the court in the process of adjudication regarding the response to a crime. The author also attempts to formulate a statutory requirement for the criminal court to take into account the individual and social consequences of a conviction, including the consequences of the use of punitive measures, referring in particular to the problem of equality under the law and proportionality of the criminal punishment to the harm suffered by third parties in the event of its application.

Fakt skazania za przestępstwo rodzi szereg konsekwencji prawnych nie tylko w odniesieniu do osoby skazanej, lecz także innych osób, które pozostają z nim w relacji rodzinnej czy zawodowej, a także dla ofiary przestępstwa. Obowiązujące regulacje dotyczące orzekania w sprawach karnych nie formułują jednak wymogu uwzględniania wpływu skazania na sytuację osób trzecich. Uzasadnia to podjęcie próby zbadania, czy osoby te są w systemie prawnym w jakiś sposób chronione przed negatywnymi konsekwencjami oddziaływania skazania oraz stosowania instrumentów reakcji karnej na ich sferę rodzinną i majątkową, czy też odczuwane przez nie konsekwencje skazania powinny być uwzględniane przez sąd w procesie orzekania w przedmiocie reakcji na przestępstwo. Autorka podjęła także próbę sformułowania ustawowego wymogu uwzględniania przez sąd karny indywidualnych i społecznych konsekwencji skazania, w tym także stosowania instrumentów reakcji karnej, odnosząc się w szczególności do problematyki równości wobec prawa i współmierności reakcji karnej do dolegliwości odczuwanej przez osoby trzecie w związku z jej zastosowaniem.