Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "sad" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
Problem związania sądu polubownego przepisami prawa materialnego
Potential problems arising from subjecting a court of arbitration to the provisions of substantive law
Autorzy:
Knoppek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693650.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
court of arbitration
arbitration
arbitrator
subjecting a court of arbitration to legal provisions
sąd polubowny
sąd arbitrażowy
arbitraż
arbiter
związanie sądu polubownego przepisami prawa
Opis:
Recently, opinions have been voiced in the doctrine of civil procedure that courts of arbitration should observe all provisions of substantive civil law in the same way as state courts of law. This view is incorrect and cannot be derived from the provisions of Part 5 of the Code of Civil Procedure or the provisions of the UNICITRAL Rules of Arbitration of 2010. Further, the very concept of courts of arbitration is that their decisions will be made taking into account mutual contractual obligations of the parties in dispute, the general legal principles, the principle of fairness and equity, and the established custom. What is more, these courts are not bound to follow any provision of substantive law, and must only respect the fundamental principles of the legal order (the public order clause). Thus, if parties are not happy with such a concept of a court of arbitration the should not subject their civil matters to their jurisdiction.
W doktrynie procesu cywilnego pojawiły się opinie, że sądy polubowne (arbitrażowe) muszą przestrzegać wszystkich przepisów prawa cywilnego (prawa materialnego) na takiej samej zasadzie, jak czynią to sądy państwowe. Pogląd ten jest błędny, gdyż nie można go wyprowadzić ani z przepisów części piątej Kodeksu postępowania cywilnego, ani też z postanowień Regulaminu arbitrażowego UNCITRAL z 2010 r. Poza tym sama idea sądów arbitrażowych polega na tym, że orzekają one na podstawie postanowień umowy, ogólnych zasad prawa, zasad słuszności i ustalonych zwyczajów. Nie są natomiast związane prawem materialnym, muszą jedynie respektować podstawowe zasady porządku prawnego (klauzula porządku publicznego). Strony, którym to nie odpowiada, nie powinny zapisywać swoich spraw cywilnych sądom polubownym.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 1; 69-75
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kompetencje orzecznicze sądów administracyjnych a realizacja funkcji ochronnej praw jednostki w postępowaniu
Comptences of administrative courts to adjudicate and the implementation of the protective function of individual’s rights in court proceedings
Autorzy:
Wysocka, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692862.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
administrative court
judicial decisions
individual rights
sąd administracyjny
orzecznictwo
prawa jednostki
Opis:
The article discusses the changes occurring in the annulment model in administrative courts jurisdiction in connection with the concepts of the effective judicial protection that have been recently developed in European ‘case law’ and ‘soft law’. The comparison of the legal solutions adopted in Germany, Austria and Poland confirms that in each of the abovementioned countries courts have acquired competences and legal instruments appropriate for the full appeal model. One of the reasons that leads to the adoption of such changes is, among others things, low effectiveness of legal procedures, especially at the stage of judicial decisions being enforced by the public authorities. These changes, however, should be considered in a wider perspective related to the new role of administrative courts since these courts are seen as guarantors of effective protection of individual rights and as such ought to be equipped with appropriate legal instruments necessary for its implementation.
Artykuł poświęcony jest zmianom, jakie następują w kasacyjnym modelu jurysdykcji sądów administracyjnych w związku z rozwijaną w europejskim case law i soft law koncepcją efektywnej ochrony sądowej. Porównanie rozwiązań prawnych przyjętych w Niemczech, Austrii oraz w Polsce stanowi potwierdzenie, że w każdym z tych krajów doszło do wzbogacenie kompetencji sądów o środki prawne właściwe modelowi pełnego orzekania. Wśród przyczyn podnosi się niską efektywność procedur, zwłaszcza na etapie wykonania wyroku przez organy administracji publicznej. Zmiany te należy jednak postrzegać w szerszej perspektywie związanej z nową rolą sądów administracyjnych, które są gwarantem skutecznej ochrony praw jednostki i które powinny posiadać właściwe instrumenty prawne dla jej realizacji.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2017, 79, 1; 145-158
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skuteczność skargi na przewlekłość postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (w świetle orzecznictwa)
Effectiveness of complaints against the excessive length of proceedings before the Supreme Administrative Court (in the light of case law)
Autorzy:
Szwast, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037189.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
complaints
excessive length of proceedings
Supreme Administrative Court
rzetelny proces
przewlekłość postępowania
Naczelny Sąd Administracyjny
Opis:
Artykuł analizuje funkcjonowanie w praktyce skargi na przewlekłość postępowania przed polskim Naczelnym Sądem Administracyjnym (NSA). Autor przeanalizował orzecznictwo NSA w tym zakresie w latach 2015–2019, także pod kątem statystyki uwzględnianych skarg oraz długości trwania postępowania przed NSA. Badania te prowadzą do wniosku, że skarga ta jest nieefektywnym środkiem ochrony naruszonego prawa do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie, wynikającego z art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Problem długotrwałości postępowania przed NSA ma charakter systemowy i strukturalny, przy czym jest związany przede wszystkim z niewystarczającą liczbą etatów sędziowskich i urzędniczych w NSA. Argumentacja prezentowana w ustabilizowanym orzecznictwie NSA oddalającym skargi na przewlekłość, powołująca się na oczekiwanie danej sprawy na rozpoznanie zgodnie z kolejnością wpływu spraw do NSA i dużą liczbę skarg kasacyjnych wpływających do tego sądu, nie znajduje uzasadnienia w świetle standardów wynikających z orzecznictwa ETPC. Prowadzi bowiem do przerzucenia na jednostkę skutków niewydolności organizacyjnej, kadrowej i finansowej sądownictwa.
The article analyses the practical functioning of a complaint against excessive length of proceedings before the Polish Supreme Administrative Court. The author analysed the case law of the Supreme Administrative Court in this regard in 2015–2019 as well as statistics relating to complaints and the duration of proceedings before the Court. This analysis leads to the conclusion that such complaints are an ineffective means of protecting the infringed right to be heard within a reasonable time, which is provided for in Article 6 of the European Convention on Human Rights. The problem of long-lasting proceedings before the Supreme Administrative Court is of a systemic and structural nature, and is primarily related to the insufficient number of judges and clerks at the Supreme Administrative Court. The argumentation presented in the stabilized jurisprudence of the Supreme Administrative Court – which dismisses complaints and refers both to the fact that a given case is awaiting examination in the order of the receipt of cases by the Supreme Administrative Court and to the large number of cassation complaints submitted to this court – is not justified in the light of the standards resulting from the jurisprudence of the ECtHR. This is because such arguments lead to the consequences of the organizational and financial shortcomings of the judiciary being transferred to the individual.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2021, 83, 4; 49-64
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sposób wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego
The method of appointing judges to the Constitutional Tribunal
Autorzy:
Zoll, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693688.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
constitutional tribunal
appointment of judges
entities recommending candidates
sąd konstytucyjny
wybór sędziów
podmioty wskazujące kandydatów
Opis:
It is shown in the paper that the method of appointing judges to the Constitutional Tribunal depends on the character of the Tribunal ascribed to it by a specific legal order. And yet, care is always taken to ensure that the composition of the Constitutional Tribunal is not influenced by any political power. Treating the Constitutional Tribunal as a political organ (or a third chamber of the parliament, a negative legislator) is flawed. The Constitutional Tribunal can by its decisions strike down certain laws. When examining the compliance of a normative act with the constitution the court takes no account of the rationality or fitness for purpose of the solutions adopted. In this paper, a new way of selecting candidates for the office of judge of the Polish Constitutional Tribunal is proposed with a view to ensuring that a judge of the Constitutional Tribunal is distinguished by outstanding legal knowledge and impeccable character as well as being aware of judicial independence.
W artykule zwraca się uwagę na zależność sposobu wyboru sędziów sądów konstytucyjnych w zależności od przypisywanego w danym porządku prawnym charakteru tych sądów. Jednak zawsze zwraca się uwagę, aby skład sądu był ustalany tak, aby jedna, przeważająca w parlamencie, siła polityczna nie miała decydującego wpływu na wybór składu sądu konstytucyjnego. Nieporozumieniem jest traktowanie sądu konstytucyjnego jako organu politycznego (trzeciej izby parlamentu, negatywnego ustawodawcy). Orzeczenia sądu konstytucyjnego mają mieć charakter kasacyjny, badając zgodność aktu normatywnego z konstytucją lub innymi aktami normatywnymi, sąd konstytucyjny nie bierze pod uwagę racjonalności i celowości przyjętych rozwiązań. W artykule proponuje się nowy sposób doboru kandydatów na stanowiska sędziów polskiego Trybunału Konstytucyjnego, który ma zapewnić, że będą się oni charakteryzować określonymi cechami: wyróżniać się wiedzą prawniczą, nieskazitelnością charakteru oraz świadomością niezawisłości.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 1; 43-50
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ROMSKI MODEL SPRAWIEDLIWOŚCI NAPRAWCZEJ
THE ROMANI MODEL OF RESTORATIVE JUSTICE
Autorzy:
Lorek, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693948.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
restorative justice
Romani people
Gypsies
Romani court
kris
celo
romanipen
sprawiedliwość naprawcza
Romowie
Cyganie
sąd romski
Opis:
The methods of alternative dispute resolution (ADR) are still a novelty in Poland and they need to be improved. While seeking the patterns of implementation of the idea of restorative justice in criminal law, it may be noteworthy to refer to the customary Romani ‘courts’ that exist in modern Europe. In the paper, the Authoress outlines the history and customs of Polish Roma Gypsy people, still little known to the wider society. An essential part of the paper is devoted to the description of the functioning of so-called Romani courts. The conformity of their assumptions with the conception of circle models of restorative justice through a demonstration of Romani model against the background of other models described in the literature is then analysed.
Metody alternatywnego rozwiązywania sporów (ADR) są w Polsce wciąż rzeczą nową i wymagającą udoskonalenia. Poszukując wzorców realizacji idei sprawiedliwości naprawczej w prawie karnym, warto pochylić się nad zwyczajowymi „sądami” romskimi funkcjonującymi we współczesnej Europie. Autorka zarysowuje mało znaną szerszemu odbiorcy historię i obyczajowość polskich Romów. Zasadniczą część artykułu poświęca opisowi funkcjonowania tak zwanych sądów romskich. Analizuje zgodność ich założeń z koncepcją kręgów sprawiedliwości naprawczej poprzez ukazanie modelu romskiego na tle innych opisywanych w literaturze przedmiotu.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2012, 74, 2; 239-249
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jawność rozprawy głównej w procesie karnym w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania karnego z 2016 roku
Openness of the main hearing in a criminal trial in the light of the amendments to the Code of Criminal Procedure of 2016
Autorzy:
Koper, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692672.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
principle
transparency
openness
main hearing
court
public prosecutor
hearing
criminal proceeding
zasada
jawność
rozprawa główna
sąd
prokurator
proces karny
Opis:
The principle of openness, or transparency, being one of the guiding principles in criminal proceedings, is realised mainly during the first instance hearing. The amendment to the Code of Criminal Procedure of 10 June 2016 introduced two model changes in this respect. The article is devoted to the discussion of these changes. The first one concerns the decision to hear a case in camera. The prosecutor has been granted the right to object to the exclusion of a public hearing, which is binding on the court. This regulation raises constitutional concerns because it undermines the constitutional right to a fair trial. A disclosure should be decided on by an impartial and independent court, acting as an independent state body best placed to resolve conflicting values. The second fundamental change is the establishment of an audiovisual registration of the course of the hearing by representatives of the mass media. The court must allow them to hear the trial whenever they so request. In this respect, the removal of the condition of respect for the important interest of the party involved in the criminal proceedings was analysed and assessed negatively. The extension of the transparency of the main hearing, however, was generally given a positive assessment.
Zasada jawności, jako jedna z naczelnych zasad procesu karnego, jest realizowana przede wszystkim na rozprawie głównej. Ustawa nowelizacyjna do Kodeksu postępowania karnego z 10 czerwca 2016 r. wprowadziła w tym zakresie zmiany modelowe. Artykuł został poświęcony omówieniu tych zmian. Pierwsza z nich dotyczy wyłączenia jawności rozprawy. Ustawodawca przyznał prokuratorowi prawo do wyrażenia sprzeciwu wobec wyłączenia jawności rozprawy, przy czym taki sprzeciw jest wiążący dla sądu. Ta regulacja wzbudza zastrzeżenia o charakterze konstytucyjnym, ponieważ godzi w konstytucyjne prawo do sprawiedliwego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd. O wyłączeniu jawności powinien decydować bezstronny i niezależny sąd, jako niezawisły organ państwowy najlepiej predestynowany do rozstrzygania kolidujących wartości. Druga zasadnicza zmiana polega na ustanowieniu jako reguły rejestracji audiowizualnej przebiegu rozprawy przez przedstawicieli środków społecznego przekazu. Sąd ma obowiązek dopuścić ich do rozprawy w każdym przypadku, w którym o to się zwrócą. W tym zakresie krytycznej analizie poddano usunięcie warunku poszanowania ważnego interesu uczestnika postępowania karnego. Zasadniczo poddano natomiast pozytywnej ocenie rozszerzenie zakresu jawności rozprawy głównej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 2; 75-87
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Patent europejski o jednolitym skutku – konstrukcja prawna i treść
European patent with unitary effect – the legal construct and content
Autorzy:
Nowicka, Aurelia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693311.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
European patent
European patent with unitary effect
Unified Patent Court
patent europejski
patent europejski o jednolitym skutku
Jednolity Sąd Patentowy
Opis:
This paper presents legal regulations aimed to create unitary patent protection envisaged in Regulation (EU) No 12572012 of the European Parliament and of the Council implementing enhanced cooperation in the area of the creation of unitary patent protection, and Council Regulation (EU) No 1260 2012 implementing enhanced cooperation in the area of the creation of unitary patent protection with regard to the applicable translation arrangements. Since both regulations are closely connected with the Agreement on a Unified Patent Court, the latter will also be discussed. After a brief presentation of the current state of affairs in individual EU Member States regarding patent protection under European patents and national patents regulations, the legal construct of a European patent with unitary effect adopted in Regulation No 1257 2012 is analysed, with subsequent analysis of the content of the rights conferred by to European patents with unitary effect (i.e. the right to prevent the direct use of the invention and the right to prevent the indirect use of the invention). The last part of the analysis covers limitations of the effects of a patent. It is emphasised that the provisions regulating both the content of the patent and its limitations will not only apply to European patents with unitary effect, but will extend to include the ‘classical’ European patents as well. A critical opinion of the three legal acts is formulated. It is argued that once Poland ratifies the Agreement on a Unified Patent Court, European patents with unitary effect will come into force in Poland, and this will result in highly undesirable legal and economic consequences, and be particularly disadvantageous for small and medium-sized enterprises. Further, handing over jurisdiction over patent-related matters to the Unified Patent Court will also bring negative consequences and, what is more, there are serious reasons to believe that doing so would be contrary to Poland’s Constitution.
Celem artykułu jest przedstawienie regulacji prawnych zmierzających do utworzenia jednolitej ochrony patentowej, przewidzianych w rozporządzeniu Rady i Parlamentu Europejskiego nr 1257/2012 wprowadzającym wzmocnioną współpracę w dziedzinie tworzenia jednolitego systemu ochrony patentowej oraz w rozporządzeniu Rady nr 1260/2012 wprowadzającym wzmocnioną współpracę w dziedzinie tworzenia jednolitego systemu ochrony patentowej w odniesieniu do mających zastosowanie ustaleń dotyczących tłumaczeń. Ze względu na ścisłe powiązanie obu rozporządzeń z umową międzynarodową mającą utworzyć nowy system rozstrzygania sporów patentowych analizie została poddana również wspomniana umowa międzynarodowa, tj. Porozumienie w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego. Po zwięzłym przedstawieniu obecnego stanu ochrony patentowej w państwach członkowskich Unii Europejskiej, wynikającej z patentów europejskich i patentów krajowych, autorka analizuje 1) konstrukcję prawną patentu europejskiego o jednolitym skutku, przyjętą w rozporządzeniu nr 1257/2012; 2) treść praw przyznanych patentem europejskim o jednolitym skutku, na którą składają się: prawo zakazania bezpośredniego korzystania z wynalazku oraz prawo zakazania pośredniego korzystania z wynalazku. Ostatnia część tej analizy obejmuje ograniczenia skutków patentu. Jak podkreśla autorka, przepisy regulujące treść patentu i jego ograniczenia dotyczyć będą nie tylko patentów europejskich o jednolitym skutku, lecz także „klasycznych” patentów europejskich. Autorka formułuje krytyczną ocenę wymienionych aktów prawnych. Jeśli Polska ratyfikuje Porozumienie o Jednolitym Sądzie Patentowym, patenty europejskie o jednolitym skutku będą obowiązywać w naszym kraju, co będzie miało wysoce niekorzystne konsekwencje prawne i gospodarcze, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw. Wysoce negatywne konsekwencje wynikać będą również z faktu przekazania przez Polskę jurysdykcji w sprawach patentowych na rzecz sądu międzynarodowego, którym będzie Jednolity Sąd Patentowy. Dopuszczalność przekazania kompetencji w tej dziedzinie budzi poważne zastrzeżenia co do zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2013, 75, 4; 19-35
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
POJĘCIE WIĘKSZOŚCI BEZWZGLĘDNEJ W USTAWACH O SAMORZĄDZIE TERYTORIALNYM
THE CONCEPT OF ABSOLUTE MAJORITY IN ACTS ON LOCAL SELF-GOVERNMENT
Autorzy:
Krzymkowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693133.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Constitutional Court
Supreme Administrative Court
absolute majority
self-government entities
Trybunał Konstytucyjny
Naczelny Sąd Administracyjny
większość bezwzględna
rada gminy
rada powiatu
Opis:
The concept of absolute majority is present in a number of provisions contained in the Act on municipal (gmina) self-government of 8 March 1990, the Act on district (poviat) self-government of 5 June 1998 and the Act on regional (voivodship) self-government of the same date. Consequently, it has become a subject of numerous decisions of the Supreme Administrative Court and the Constitutional Court’s (Trybunał Konstytucyjny) resolution of 20 September 1995. The position of the Constitutional Court presented in the resolution has become widely recognised and constitutes the basis for the regulations adopted in statutes of local self-government entities.
Pojęcie „większość bezwzględna” występuje w szeregu przepisów ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym i ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa. Stało się ono przedmiotem kilku orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz uchwały Trybunału Konstytucyjnego z 20 września 1995 r. Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego zostało powszechnie zaakceptowane i stało się podstawą regulacji przyjmowanych w statutach jednostek samorządu terytorialnego.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2012, 74, 4; 25-35
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sąd Najwyższy dawniej i dziś
The Supreme Court before and today
Autorzy:
Gersdorf, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693766.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
history of the Supreme Court
Supreme Court
independence of the judiciary
Polish judiciary
historia Sądu Najwyższego
Sąd Najwyższy
niezależność sądownictwa
sądownictwo polskie
Opis:
The establishment of Polish courts in 1917, which took place even before Poland regained independence, was a manifestation of the will and intent of Polish lawyers to create their own statehood. This is the reason why it is worth talking about the imponderabilities related to the independence of the judges and the judiciary especially today, in the current political situation, on the first anniversary of the attack of the executive and legislative power on the judiciary, and the introduction of the ‘new order’ in the judiciary system, the aim of which is to limit, if not eliminate, the division of powers, hence implementing a significant dependence of the judiciary on the Minister of Justice, and consequently, in a long run, to implement a restriction of the civic right to have matters settled by an independent court.
Utworzenie sądów polskich w 1917 r., jeszcze przed powstaniem niepodległego państwa, było wyrazem dążenia prawników polskich do budowy własnej państwowości. Z tego też powodu warto mówić o imponderabiliach związanych z niezależnością sędziów i sądownictwa, w szczególności dzisiaj, w aktualnej sytuacji politycznej, albowiem w tę rocznicę mamy do czynienia z atakiem władzy wykonawczej i ustawodawczej na wymiar sprawiedliwości oraz wprowadzenie założeń nowego „ładu” w wymiarze sprawiedliwości, które w swych założeniach mają doprowadzić do ograniczenia lub nawet zaniku trójpodziału władzy przez znaczące uzależnienie sądów od ministra sprawiedliwości i przez to w dalszej perspektywie do ograniczenia obywatelskiego prawa do rozstrzygnięcia sprawy przez niezależny sąd.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2017, 79, 2; 25-30
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pytania prejudycjalne Naczelnego Sądu Administracyjnego: aspekt proceduralny i gwarancyjny
Preliminary rulings of the Supreme Administrative Court: procedural and guarantee aspects
Autorzy:
Kalisz, Anna
Chmielarz-Grochal, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28813667.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
judicial dialogue
multicentrism
preliminary question
preliminary ruling
national court
European Union court
preliminary protection
court-administrative case-law
co-application of EU and national law
CJEU
Polska
dialog sądowy
multicentryczność
pytanie prejudycjalne
orzeczenie wstępne (prejudycjalne)
sąd krajowy
sąd unijny
ochrona prejudycjalna
orzecznictwo sądowoadministracyjne
współstosowanie prawa unijnego z krajowym
TSUE
Polska
Opis:
Artykuł dotyczy zagadnienia ochrony prejudycjalnej, oznaczającej działanie sądu w trybie prewencyjnym, co może uchronić jednostkę przed naruszeniem jej praw. Pytania prejudycjalne można uznać za mechanizm skutecznej ochrony prawnej jednostki. Inicjowany przez pytania prejudycjalne dialog sądowy ma, oprócz wpływu na wynik konkretnej sprawy, dwojaki skutek: buduje acquis de l’Union oraz wpływa na prawo krajowe i jego stosowanie. Celem artykułu jest spojrzenie na pytania prejudycjalne: (1) z perspektywy krajowej, (2) sądowoadministracyjnej oraz (3) z pozycji Naczelnego Sądu Administracyjnego jako sądu, którego orzeczenia „nie podlegają zaskarżeniu według prawa wewnętrznego”. Analizie poddano podstawy normatywne pytań prejudycjalnych (w kontekście zasad prawa UE oraz modelu współstosowania prawa unijnego z krajowym), a następnie wybrane przypadki wykorzystania tego mechanizmu przez NSA. Przeprowadzona analiza przepisów oraz relewantnego orzecznictwa prowadzi do konkluzji, że doświadczenia NSA potwierdzają, że we współpracy z Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej skutecznie realizuje zadania służące zapewnieniu poszanowania prawa w wykładni i stosowaniu traktatów. Sąd ten korzysta z procedury prejudycjalnej w sposób uzasadniony, co potwierdza rolę sądu krajowego jako sądu unijnego. Pytania prawne i orzecznictwo wydawane w następstwie orzeczeń prejudycjalnych stanowią wkład w rozwój unijnego acquis w różnorodnych dziedzinach podlegających kognicji sądów administracyjnych. Dlatego analizowane zagadnienie – wraz z praktycznym schematem procedury prejudycjalnej – jest istotne, a zaktualizowany „przegląd” orzecznictwa NSA stanowi element nowatorski.
The research problem is preliminary protection as a preventive action of the court which can protect the individual from violation of their rights. Preliminary questions can be considered a mechanism for effective legal protection of the individual. The judicial dialogue initiated by preliminary questions has, apart from determining the result of a particular case, a twofold effect: building up the acquis de l’Union and influencing national law and its application. The aim of this article is to examine the preliminary procedure: firstly from a national perspective, secondly from administrative courts perspective, and thirdly from the perspective of the Supreme Administrative Court as a court “against whose decisions there is no judicial remedy under national law”. The paper covers the normative basis for preliminary questions (in the context of the principles of EU law and the paradigm of co-application of European and national law), and then selected examples of the use of this mechanism by the SAC. The text is dominated by the dogmatic-legal method and thus involves an analysis of legal provisions and the relevant case law. It concludes that the experience of the SAC confirms that, in cooperation with the CJEU, it effectively performs its task of ensuring respect for the law while interpreting and applying the EU treaties. It makes legitimate use of the preliminary ruling procedure, which confirms the role of the national court as an EU court. The questions and case law following preliminary rulings contribute to the development of the acquis in the various areas covered by the jurisdiction of the administrative courts. Therefore, the issue in question – together with the practical scheme of the preliminary ruling procedure – is important, and the updated 'review' of the case law of the SAC constitutes an element of novelty.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2023, 85, 4; 5-25
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doręczenia bezpośrednie pism w postępowaniu przed sądami administracyjnymi
Direct delivery of pleadings in administrative court proceedings
Autorzy:
Paduch, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28805937.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
court
attorney
legal representative
delivery
direct delivery
electronisation
administration
access to court
sąd
adwokat
pełnomocnik
doręczenia
doręczenia bezpośrednie
elektronizacja
administracja
dostęp do sądu
Opis:
Artykuł porusza problem doręczeń bezpośrednich pism procesowych, do których w postępowaniu sądowoadministracyjnym obowiązani są profesjonalni pełnomocnicy stron i uczestników postępowania na ich prawach. Przesłanką przeprowadzenia badań były pojawiające się w doktrynie i praktyce obrotu prawnego wątpliwości co do poszczególnych aspektów analizowanej regulacji. Celem badań była prezentacja instytucji doręczeń bezpośrednich oraz odpowiedź na pytanie, czy stanowi ona gwarancję sprawnego postępowania przed sądem administracyjnym, przy uwzględnieniu prawa do rzetelnego procesu sądowego. Powyższą analizę przeprowadzono przy wykorzystaniu trzech metod: dogmatycznoprawnej, prawnoporównawczej oraz historycznej. Badania wskazują, po pierwsze, że instytucja doręczeń bezpośrednich przeszła w okresie obowiązywania Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi znaczącą ewolucję. W wyniku kolejnych nowelizacji doręczenia w tym trybie stały się obligatoryjne, a katalog podmiotów obowiązanych do ich realizowania uległ rozszerzeniu na innych niż adwokaci czy radcowie prawni profesjonalnych pełnomocników. Kolejnym etapem ewolucji tej instytucji będzie wprowadzenie doręczeń elektronicznych między pełnomocnikami. Po drugie, z przeprowadzonych badań wynika, że analizowana instytucja w odniesieniu do wielu kwestii jest nieprecyzyjna. Przykładowo, ustawodawca nie wskazał w sposób jednoznaczny katalogu wyjątków od doręczenia bezpośredniego. Podobnie zastrzeżenia może budzić nieprecyzyjne określenie konsekwencji naruszenia obowiązków wynikających z doręczeń bezpośrednich w zakresie np. nieprawidłowego sformułowania oświadczenia o nadaniu pisma bezpośrednio do pełnomocnika innej strony albo złożenia do sądu i do rąk pełnomocnika pisma innej treści. Po trzecie, obciążając pełnomocników koniecznością doręczeń bezpośrednich, ustawodawca pominął aspekt finansowy wywiązywania się z tego obowiązku. W przypadku spraw wielopodmiotowych koszt doręczeń może stanowić barierę w dostępie do ochrony sądowej. Poczynione ustalenia należy uznać za istotne w kontekście ewentualnych nowelizacji p.p.s.a. W aktualnym kształcie może dojść bowiem do takiej sytuacji, w której pismo złożone przez pełnomocnika nie otrzyma biegu nie ze względu na jego obiektywne uchybienia, ale w związku z przyjęciem przez sąd niekorzystnej wykładni art. 66 p.p.s.a. Wskutek braku precyzji ustawodawcy może zatem dojść do naruszenia prawa do rzetelnego procesu sądowego.
The article addresses the problem of direct deliveries of pleadings, which professional attorneys of the parties and participants of the proceedings are obliged to perform in administrative court proceedings. The premise for conducting the research was the doubts appearing in the legal doctrine and practice as to the individual aspects of the analysed  regulation. The aim of the research was to present this institution and to answer the question of whether it constitutes a guarantee of efficient proceedings before an administrative court. The analysis was carried out using three methods: dogmatic-legal, comparative-legal and historical. The research shows, firstly, that the institution of direct delivery has undergone a significant evolution. As a result of amendments, delivery became obligatory, and the catalogue of entities obliged to make such service was expanded. The next stage in the evolution of this institution will be electronic delivery between attorneys. Secondly, the research shows that the analysed institution is imprecise with regard to many issues. The legislator has not clearly indicated the exceptions to direct service. Similarly, there may be reservations regarding the imprecise determination of the consequences of a breach of the obligations arising from direct service. Thirdly, by burdening attorneys with the necessity of direct delivery, the legislator overlooked the financial aspect of fulfilling this obligation. In multi-party cases, the cost of service may constitute a barrier to access to court protection. As it stands now, a situation may arise in which a pleading filed by an attorney will not receive a course of action – but not due to his/her objective defaults, but rather due to the court’s unfavourable interpretation of Article 66 of the Act on Administrative Court Proceedings. As a result of the legislator’s lack of precision, the right to a fair trial may therefore be violated.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2023, 85, 2; 143-156
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podatek od bogactwa w USA: propozycje polityczno-prawne i spory o jego zgodność z Konstytucją
A wealth tax in the USA: political and legal proposals and disputes about its constitutionality
Autorzy:
Wojciechowski, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28812443.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
wealth tax
direct taxes
apportionment
USA
income inequalities
wealth inequalities
Supreme Court of the United States
podatki bezpośrednie
rozdzielenie
nierówności dochodowe
Sąd Najwyższy USA
Opis:
Celem artykułu jest prześledzenie najgłośniejszych w USA propozycji federalnego podatku od bogactwa (wealth tax), a także sporów dotyczących zgodności takiego podatku z amerykańską Konstytucją. Posługując się metodą historyczno-opisową oraz porównawczą, autor analizuje relewantną amerykańską literaturę przedmiotu oraz orzecznictwo Sądu Najwyższego USA, w tym liczne opinie na temat konstytucyjnej klauzuli o „podatkach bezpośrednich”, między innymi ojców założycieli. Jak wynika z przeprowadzonych badań, propozycje podatku od bogactwa, tj. od wartości netto majątku powyżej określonej wartości, są czymś względnie nowym w historii USA. Jak się wydaje, szczególnym tego powodem jest fakt mocno przyspieszonego od lat osiemdziesiątych wzrostu nierówności dochodowych – a co za tym idzie: majątkowych. Koncepcje podatku od bogactwa pojawiają się bowiem zarówno w środowiskach akademickich, jak i wśród polityków – co świadczy o dużej skali problemu nierówności. Zwolennicy podatku wskazują między innymi, że nadmierna koncentracja majątkowa i wynikające z niej nierówności są szkodliwe tak z punktu widzenia polityczno-prawnego, jak i ekonomicznego. Wokół propozycji podatku od bogactwa istnieje jednak wiele wątpliwości. Przede wszystkim w odniesieniu do tego, czy podatek od bogactwa wchodzi w zakres konstytucyjnej klauzuli o „podatkach bezpośrednich”, a zatem czy podlega konieczności „rozdzielenia” jego wysokości pomiędzy stany proporcjonalnie do liczby ich mieszkańców, co znacznie utrudniłoby przyjęcie takiego podatku, a być może wręcz uniemożliwiłoby.
This article examines major proposals and the constitutionality of a federal wealth tax in the USA. Drawing on historical and comparative research, the author analyzes relevant American political and legal writing on the subject and traces, among other things, numerous opinions on the ‘direct tax’ clauses in the U.S. Constitution, in particular those of the Founding Fathers and the U.S. Supreme Court justices. Calls for a wealth tax, especially a comprehensive federal wealth tax, namely on an entity’s net worth above a certain threshold, are relatively new to the United States. Over the last twenty-five years, however, discussions about such a tax have gained momentum. Historical evidence suggests that this is due to an increase in income and wealth inequalities that has accelerated significantly since the 1980s. As a means to address these inequalities, a wealth tax has gained popularity in academia and among politicians from both ends of the political spectrum. Its supporters point out that excessive wealth concentration is harmful both from a political and an economic point of view. Nevertheless, a wealth tax raises doubts in many respects and would necessarily draw review ultimately by the Supreme Court as to whether a federal wealth tax falls within the scope of the ‘direct tax’ clauses of the U.S. Constitution. A further complication is whether a wealth tax may be subject to ‘apportionment’ among the states based on population, making the adoption of a federal wealth tax difficult, if not impossible to implement.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2023, 85, 4; 133-159
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucja pytań prejudycjalnych do Trybunału Sprawiedliwości w praktyce Sądu Najwyższego RP
The institution of preliminary references to the Court of Justice in the practice of the Supreme Court of Poland
Autorzy:
Miąsik, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962702.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
preliminary reference
preliminary ruling
Supreme Court of Poland
Article 267 of TFEU
acte éclairé
acte clair
Court of Justice
pytanie prejudycjalne
wyrok prejudycjalny
artykuł 267 TFUE
Trybunał Sprawiedliwości
Sąd Najwyższy RP
Opis:
The article discusses the experience of the Polish Supreme Court with 31 preliminary references to the Court of Justice. It presents the subject-matter of the references, the circumstances which had been taken into account before the reference was made or before the motion to refer was rejected (by use of acte clair or acte éclairé). It provides practical guidance as to when and how to refer, and how to reason the reference. The article also analyses the impact of a preliminary ruling on the judicial decision and reasoning following the judgement of the Court of Justice, by elaborating on how the Supreme Court adjudicated after the referral.
Artykuł w sposób kompleksowy i syntetyczny analizuje instytucję pytań prejudycjalnych do Trybunału Sprawiedliwości z perspektywy Sądu Najwyższego RP jako sądu unijnego. Przedstawia okoliczności wpływające na wykonywanie przez SN obowiązku kierowania pytań do TS z punktu widzenia krajowego orzecznictwa ze szczególnym uwzględnieniem zastosowania doktryn acte eclaire i acte clair. Uwzględnienia specyfikę różnych postępowań toczących się przed SN oraz różnych źródeł prawa unijnego. Prezentuje cele zadawanych pytań, przedmiot, sposób formułowania i uzasadniania. Odrębny fragment poświęcono wykonywaniu wyroków TS wydanych w odpowiedzi na pytania prejudycjalne SN z punktu widzenia zasad stosowania prawa unijnego przez sądy krajowe (prounijna wykładnia, bezpośredni skutek oraz pierwszeństwo).
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2020, 82, 1; 5-24
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ organów administracji wymiaru sprawiedliwości na postępowanie dyscyplinarne w sądownictwie administracyjnym
The influence of judicial administration bodies on disciplinary proceedings in the administrative judiciary
Autorzy:
Skoczylas, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962700.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
judges; disciplinary proceedings; disciplinary courts; Supreme Administrative Court; National Council of the Judiciary; administrative supervision of courts and judges
sędziowie; postępowanie dyscyplinarne; sądy dyscyplinarne; niezawisłość; Naczelny Sąd Administracyjny; Krajowa Rada Sądownictwa; nadzór administracyjny nad sądami i sędziami
Opis:
This paper concerns the main problems of the influence of judicial administration bodies on the disciplinary proceedings of judges of administrative courts. This issue is of key importance in terms of research on the administrative supervision over courts and judges. In this respect, the most important issue is the protection of judicial independence. The article discusses the problem of the influence of the President of the Supreme Administrative Court, presidents of courts of first instance, and the National Council of the Judiciary on the disciplinary proceedings of judges of administrative courts and assessors. Attention is paid to the pros and cons of applicable legal solutions. It should be emphasized that in the administrative courts the structure of the disciplinary judicial system is different from that of the judiciary subject to judicial review supervised by the Supreme Court. The Supreme Administrative Court is the disciplinary court in the disciplinary matters of judges of administrative courts and assessors. The article discusses the most important features of this solution, especially the advantages of the lack of significant influence of the Minister of Justice on these proceedings.
Niniejszy artykuł dotyczy wpływu organów administracji wymiaru sprawiedliwości na postępowanie dyscyplinarne sędziów sądów administracyjnych. Problem ten ma kluczowe znaczenie w zakresie badań nad nadzorem administracyjnym nad sądami i sędziami postępowaniem. W tym zakresie najistotniejsze znaczenie ma ochrona niezawisłości sędziowskiej. W artykule omawia się problem wpływu Prezesa NSA, prezesów sądów I instancji oraz Krajowej Rady Sądownictwa na postępowanie dyscyplinarne sędziów sądów administracyjnych i asesorów sądowych. Zwraca się uwagę na wady i zalety obowiązujących rozwiązań prawnych. Należy przy tym podkreślić, że w sądach administracyjnych funkcjonuje odmienna od sądownictwa podległego nadzorowi judykacyjnemu SN, struktura sądownictwa dyscyplinarnego. Sądem dyscyplinarnym w sprawach dyscyplinarnych sędziów sądów administracyjnych i asesorów sądowych jest Naczelny Sąd Administracyjny. W artykule omawia się najistotniejsze cechy tego rozwiązania, zwłaszcza zalety braku istotnego wpływu Ministra Sprawiedliwości na to postępowanie.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2020, 82, 1; 57-69
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka a Trybunał Konstytucyjny. Konstytucja – ostatni środek obrony przed polityką
Politics and the Constitutional Tribunal. The Constitution – the last line of defence against politics
Autorzy:
Safjan, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693682.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
judicial independence
politics and the judiciary
appointment of judges of the Constitutional Tribunal
hard cases
direct applicability of the Constitution
hierarchical structure of norms
niezależność sędziowska
polityka i sąd
wybór sędziów sądu konstytucyjnego
bezpośrednie stosowanie Konstytucji
hierarchiczna struktura norm
Opis:
In the first part of this paper an attempt is made to answer the question to what extent the fact that judges of the Constitutional Tribunal are appointed by a political organ (the Seym of the Republic of Poland) determines the political character of the Tribunal itself. Based, among otherthings, on his own experience, the author, a retired judge of the Constitutional Tribunal, states that the search for a iunctim between the political appointment of constitutional judges and their adjudicating activity is unjustified, as can be seen from the example of particular judgments delivered by the Constitutional Tribunal in what might be termed hard cases. Judges endowed with very strong guarantees of independence are capable of remaining impartial in their judgments and making decisions independently of their personal beliefs. The real threat to the independenceof the Constitutional Tribunal is political pressure exercised by government, which manifests itself in, for example, direct and personal criticism of Constitutional Tribunal judges or a refusal to implement judicial decisions issued by the Constitutional Tribunal. A particularly dangerous situation arises when a legislator attempts to intervene in the internal procedural autonomy of the Constitutional Tribunal with a view to determining the order in which the matters before the Tribunal should be dealt with, setting a 2/3 qualified majority for decisions ‘when sitting as a full court’ or determining the required quorum at a level which may paralyse the work of the Constitutional Tribunal altogether. In the second part of the paper the question is asked whether the Constitutional Tribunal may examine the constitutionality of the procedures being introduced by a new law on the Constitutional Tribunal before it proceeds to apply them. The answer to this question is in the affirmative, followed by arguments calling for the direct application of the Constitution which in such cases becomes the only point of reference when new procedural regulations are to be evaluated.
Przedmiotem artykułu jest ‒ w pierwszej części ‒ próba odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu fakt powoływania sędziów Trybunału Konstytucyjnego przez organ polityczny, tj. Sejm RP, determinuje polityczny charakter samego Trybunału Konstytucyjnego. Autor wskazuje m.in. na podstawie swoich własnych doświadczeń sędziego TK, że poszukiwanie iunctim pomiędzy aktem politycznego wyboru sędziów a ich aktywnością orzeczniczą nie znajduje uzasadnienia, co wyraźnie potwierdzają przykłady konkretnych rozstrzygnięć sądu konstytucyjnego w tzw. hard cases. Sędziowie wyposażeni w bardzo silne gwarancje niezawisłości potrafią zachować obiektywizm ocen i niezależność także od swoich własnych przekonań politycznych. Prawdziwym zagrożeniem niezależności Trybunału Konstytucyjnego jest natomiast presja polityczna wywierana przez rządzących, której przejawem jest np. bezpośrednia personalna krytyka sędziów TK lub odmowa wykonywania orzeczeń sądu konstytucyjnego. Szczególnie niebezpiecznym instrumentem jest próba ingerowania ustawodawcy w sprawy wewnętrznej autonomii proceduralnej TK, zmierzająca m.in. do narzucenia kolejności rozpatrywanych spraw, wprowadzenia większości kwalifikowanej 2/3 przy podejmowaniu orzeczeń w pełnym składzie czy określenia quorum na takim poziomie, który może paraliżować funkcjonowanie sądu konstytucyjnego. W drugiej części artykułu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy Trybunał może zbadać konstytucyjność procedur wprowadzonych nową ustawą o TK, zanim przystąpi do stosowania tych procedur. Autor udziela odpowiedzi twierdzącej na to pytanie, przytaczając argumenty na rzecz bezpośredniego stosowania Konstytucji, która w takich wypadkach staje się jedynym punktem odniesienia oceny nowych regulacji proceduralnych.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 1; 35-42
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies