Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ": Constitution" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 31
Tytuł:
Rola Komisji Weneckiej w procesie przygotowania konstytucji przez państwa Europy Środkowej i Wschodniej
The role of the Venice Commission in the process of the preparation of the constitutions of the countries of Central and Eastern Europe
Autorzy:
Markert, Thomas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692922.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Venice Commission
constitution
Komisja Wenecka
konstytucja
Opis:
*
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 7-11
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpośrednie stosowanie Konstytucji w orzecznictwie sądowym
Direct application of the Constitution in judicial practice
Autorzy:
Gutowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692920.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Constitution
lower rank laws
application of the provisions of the Constitution
interpretation in the compliance with the Constitution
Konstytucja
ustawy niższego rzędu
bezpośrednie stosowanie przepisów Konstytucji
norma konstytucyjna
wykładnia prokonstytucyjna
Opis:
This article tackles direct application of the provisions of the Constitution. It examines in detail allegations of the violation of constitutional norms, the question of pro-constitutional interpretation of legal regulations, the application of the provisions of the Constitution in conjunction with the lower rank laws and interpretation in the compliance with the Constitution. It also presents the problem of a possible refusal to apply the provisions on the basis of validation rules. This article is based on the concept presented in a monograph written in cooperation with Professor dr. hab. Piotr Kardas (M. Gutowski, P. Kardas, Interpretation and Application of Law in a Constitution-based Process, Warsaw, 2017). A special attention has been given to some decisions of common courts, extensively discussed in Chapter 7 of this monograph.
Opracowanie odnosi się do problematyki bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji. Artykuł poddaje szczegółowej analizie ocenę zarzutów naruszenia norm konstytucyjnych, zagadnienie prokonstytucyjnej wykładni przepisów prawa, współstosowania przepisów Konstytucji i ustaw niższego rzędu oraz wykładni w zgodzie z Konstytucją. W publikacji przedstawiono także problem ewentualnej odmowy stosowania przepisów na podstawie reguł walidacyjnych. Pozycja ta opiera się na koncepcji przedstawionej w monografii powstałej we współautorstwie z prof. dr. hab. Piotrem Kardasem (M. Gutowski, P. Kardas, Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017). W szczególności przedmiotem rozważań uczyniono część orzeczeń sądów powszechnych, obszernie omówionych w rozdziale 7 tej monografii.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 93-109
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niesprawcza odpowiedzialność karna o charakterze represyjnym (karnym) w świetle Konstytucji RP (art. 42 ust. 1)
Noncausative criminal liability as subject to penalty in light of the Constitution of the Republic of Poland (Article 42, item 1)
Autorzy:
Tarnowska, Danuta
Kaczorkiewicz, Dorota
Brzezińska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692934.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Constitution
crime
criminal proceedings
Konstytucja
przestępstwo
postępowanie karne
Opis:
The analysis focuses on three types of liability, that is ancillary liability (Article 24 and 25 of the Penal and Fiscal Code), pledge to return a financial gain (Article 53 of the Criminal Code and Article 24 § 5 of the Penal and Fiscal Code) and criminal liability of collective entities provided in Article 42 item 1 of the Constitution of the Republic of Poland, which refers to direct criminal liability of a perpetrator. The approach to liability reflected in the Constitution has prompted to seek to determine whether or not Article 42, item 1 refers also to indirect criminal liability, provided for in the abovementioned legal provisions. The regulations incorporated in the analysed articles lead to a conclusion that convicting the perpetrator of a crime sets the grounds for prosecution under ancillary liability, for obligation to return a financial gain, or for prosecution of collective entities. Therefore, the imperative condition for the application of such measures, subject to the abovementioned types of liability, is to find a natural person associated with the entity guilty of a crime whose consequences affect this entity. In view of the above, prosecution under noncausative criminal liability remains closely related to causative liability, as provided for in Article 42, item 1 of Poland’s Constitution. Causative liability constitutes, as a matter of fact, the fundamental condition for prosecuting under noncausative liability, while noncausative liability constitutes, in a way, a consequence of prosecuting under causative criminal liability.
Analizie poddano trzy rodzaje odpowiedzialności, tj. odpowiedzialność posiłkową (art. 24 i 25 k.k.s.), zobowiązanie do zwrotu korzyści majątkowej (art. 52 k.k. i art. 24 § 5 k.k.s.) oraz odpowiedzialność podmiotów zbiorowych w odniesieniu do art. 42 ust. 1 Konstytucji RP, w którym mowa o odpowiedzialności sprawczej osoby dopuszczającej się czynu zabronionego. Z uwagi na takie ujęcie odpowiedzialności w Konstytucji w opracowaniu podjęto próbę określenia, czy art. 42 ust. 1 odnosi się także do odpowiedzialności niesprawczej, wprowadzonej wymienionymi aktami prawnymi. Unormowanie zawarte w wyżej wymienionych aktach prawnych prowadzi do wniosku, że skazanie sprawcy przestępstwa daje podstawę do pociągnięcia do odpowiedzialności posiłkowej, do zobowiązania do zwrotu korzyści majątkowej czy też do pociągnięcia do odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Warunkiem koniecznym stosowania tych instytucji jest więc uznanie osoby fizycznej powiązanej z określonym podmiotem wymienionych przejawów odpowiedzialności za winną popełnienia przestępstwa, którego skutki dotyczą tego podmiotu. Pociągnięcie do odpowiedzialności niesprawczej pozostaje zatem w ścisłym związku z odpowiedzialnością sprawczą, o której stanowi art. 42 ust. 1 Konstytucji RP. Odpowiedzialność sprawcza jest bowiem podstawowym warunkiem pociągnięcia do odpowiedzialności niesprawczej. Ta ostatnia stanowi niejako reperkusję pociągnięcia do sprawczej odpowiedzialności karnej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2013, 75, 4; 91-105
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucja RP a waluta euro
The Constitution of the Republic of Poland and euro
Autorzy:
Łączkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693894.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
euro currency
constitution
development
waluta euro
konstytucja
suwerenność
rozwój
Opis:
There are many reasons why joining the eurozone may be beneficial for Poland. Above all it would mean joining the group of states that have a decisive influence on Europe’s future. Poland would not only increase real influence on the most important decisions concerning our continent, but would also have a greater impact on the guarantees of its own security. Moreover, there areeconomic reasons for adopting the single currency that will facilitate faster economic development and accelerate the levelling of differences in the living standards between Poles and citizens of the most developed countries of the world. The adoption of the single currency should not be confused with the loss or limitation of sovereignty or threats to cultural values. Preparations for accession to the eurozone require a number of measures, including amendments to the Constitution.
Przystąpienie Polski do strefy euro może być dla niej korzystne z wielu powodów. Przede wszystkim oznaczałoby dołączenie do grupy państw, które mają decydujący wpływ na dalsze losy Europy. Polska nie tylko zwiększyłaby realny wpływ na najważniejsze decyzje dotyczące naszego kontynentu, lecz także uzyskałaby przez to większy wpływ na gwarancje swojego bezpieczeństwa. Ponadto za przyjęciem wspólnej waluty przemawiają względy ekonomiczne, umożliwiające szybszy rozwój gospodarczy oraz przyspieszenie wyrównywania różnic w poziomie życia Polaków i obywateli najwyżej rozwiniętych państw świata. Przyjęcia wspólnej waluty nie należy mylić z utratą lub ograniczaniem suwerenności oraz z zagrożeniami dla wartości kulturowych. Przygotowania do przystąpienia do strefy euro wymagają licznych działań, w tym nowelizacji Konstytucji.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2017, 79, 3; 11-15
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspólnota wartości w Unii Europejskiej z perspektywy art. 90 ust. 1 Konstytucji RP
The community of values in the European Union from the perspective of Article 90(1) of the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Wójtowicz, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693217.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
European Union
Constitution
accession
values
Unia Europejska
Konstytucja
akcesja
wartości
Opis:
In the field of values, the accession to the European Union carried out pursuant to Article 90(1) of the Constitution of the Republic of Poland was in line with the purpose of this article and met the conditions for its application. Also later, already during membership in the European Union, Polish political practice did not differ from EU axiological standards. The understanding of a democratic state governed by the rule of law as referred to in Article 2 of the Constitution was consistent with the content of values common to the Member States, which, in accordance with Article 2 of the TEU, constituted the political foundation of the Union. The essence of the system of these common values is that the fulfilment by public authorities of the citizens’ will expressed in free elections is carried out with respect for the principles of the rule of law. These principles include mainly: the separation of powers, with particular regard to the independence of courts and the independence of judges, political pluralism, protection of individual rights and respect for minority rights. Failure to observe the values referred to in Article 2 of the Constitution and Article 2 of the TEU would undermine the purpose and content of Article 90(1) of the Constitution. According to the Constitution, and in the light of EU law binding for Poland, it could expose Poland to the control mechanism provided for in Article 7 TEU.
Akcesja do Unii Europejskiej dokonana na podstawie art. 90 ust. 1 Konstytucji RP była w sferze wartości zgodna z celem tego przepisu i spełniała warunki jego zastosowania. Także później, w okresie członkostwa w Unii Europejskiej, polska praktyka ustrojowa nie odbiegała od unijnych standardów aksjologicznych. Sposób rozumienia demokratycznego państwa prawnego, o którym mowa w art. 2 Konstytucji, był bowiem spójny z treścią wartości wspólnych państwom członkowskim, stanowiących zgodnie z art. 2 TUE ustrojową podstawę Unii. Istotą systemu tych wspólnych wartości jest to, by realizowanie przez organy władzy publicznej woli obywateli wyrażonej w wolnych wyborach następowało z poszanowaniem zasad państwa prawnego, na które składają się przede wszystkim: podział władzy, ze szczególnym uwzględnieniem niezależności sądów i niezawisłości sędziów, pluralizm polityczny, ochrona praw jednostki, respektowanie praw mniejszości. Nieprzestrzeganie wartości, o których mowa w art. 2 Konstytucji oraz w art. 2 TUE, podważyłoby cel i treść art. 90 ust. 1 Konstytucji, a w świetle wiążącego RP prawa unijnego – mogłoby narazić Polskę na objęcie jej mechanizmem kontroli przewidzianym w art. 7 TUE.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 111-118
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan ochrony praw człowieka z perspektywy Rzecznika Praw Obywatelskich
The condition of human rights protection from the Ombudsman’s perspective
Autorzy:
Lipowicz, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692970.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
constitution
social justice
applied law
konstytucja
sprawiedliwość społeczna
stosowanie prawa
Opis:
The article poses a question about the condition of human rights protection in Poland twenty-five years after regaining independence, seen from the perspective of the Ombudsman and after over sixty thousand complaints filed by Polish citizens every year. The overall assessment is rather negative – despite numerous achievements of the first years after transformation, a certain ‘loosening of the legislative standards’ has recently been observed in the procedural, the systemic, and substantive-legal spheres, as illustrated with examples (e.g. the state compensation). This state of affairs is in contradiction to the constitutional rule and requires an immediate change; thus basic prerequisites for improvement of this condition have been identified. In the final section of the article much attention is paid to the analysis of inadequate realisation of the rule of social justice, safeguarded by the Ombudsman in the name of law. The article ends with a conclusion that it is necessary to free the notion of social justice from the historical burden and restore its first and foremost role in human rights protection. Last but not least, a need is indicated for a stronger control over the government and parliament regarding the quality of the applied law.
Artykuł stawia pytanie o stan ochrony praw człowieka w Polsce 25 lat po odzyskaniu niepodległości z perspektywy Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) i ponad 60 tys. skarg składanych rocznie przez obywateli. Odpowiedź jest krytyczna – mimo wielu osiągnięć pierwszych lat transformacji nastąpiło w ostatnich latach rozluźnienie kanonów legislacji w płaszczyźnie procesowej, ustrojowej i materialnoprawnej, co ukazano na przykładach (np. kompensaty państwowej). Stan ten, jako sprzeczny z zasadami konstytucyjnymi, wymaga pilnej zmiany; wskazano podstawowe przesłanki takiej poprawy. W końcowej części artykułu uwagę poświęcono analizie niewystarczającej realizacji zasady sprawiedliwości społecznej, na straży której ma stać z mocy prawa RPO. Konkluzją opracowania jest konieczność uwolnienia tego pojęcia od balastu historycznego i przywrócenia pierwszoplanowej roli w ochronie praw człowieka. Końcowym wnioskiem jest konieczność silniejszego nadzoru organów rządu i parlamentu nad jakością stosowanego prawa.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 2; 125-142
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjne uwarunkowania stabilności Rady Ministrów
Constitutional guarantees for the stability of the Council of Ministers
Autorzy:
Balicki, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693195.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Constitution
government
executive power
stability
Konstytucja
rząd
władza wykonawcza
stabilność
Opis:
The article deals with the stability of the functioning of a collegial body of the executive power – the government. The stability of the executive power, together with citizens’ participation in the elections and maintenance of political order, is one of the elements of a broader concept of a state’s political stability. Historical experiences (especially those of the French Third and the Fourth Republic and Italy) demonstrate the importance of stable and effective functioning of a government. Relating the issue in question to the Polish model of government, the author analyses constitutional norms laying down the principles of appointing the Council of Ministers and the possibilities of its dismissal.
W artykule ukazane zostało zagadnienie stabilności funkcjonowania kolegialnego członu władzy wykonawczej – rządu. Stabilność władzy wykonawczej, obok partycypacji obywatelskiej w wyborach oraz utrzymania porządku politycznego, jest jednym z elementów szerszego pojęcia, jakim jest stabilność polityczna państwa. Doświadczenia historyczne (zwłaszcza Francji III i IV Republiki oraz Włoch) ukazują, jak ważnym zagadnieniem jest możliwość stabilnego i efektywnego działania rządu. Odnosząc tytułowe zagadnienie do polskiego modelu ustrojowego, autor dokonuje analizy norm konstytucyjnych determinujących zasady powoływania Rady Ministrów oraz możliwości jej odwołania.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 205-213
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gwarancje zasady nadrzędności Konstytucji
Guarantees of the principle of the supremacy of the Constitution
Autorzy:
Płowiec, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692918.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Constitution
principle of supremacy of the Constitution
Constitutional Tribunal
State Tribunal
amendment of the Constitution
direct application of the Constitution
swearing an oath by members of parliament
President and members of the Council of Mi
konstytucja
zasada nadrzędności konstytucji
Trybunał Konstytucyjny
Trybunał Stanu
zmiana konstytucji
bezpośrednie stosowanie konstytucji
ślubowania składane przez parlamentarzystów
Prezydenta RP i członków Rady Ministrów
Opis:
The principle of the supremacy of the Constitution requires implementation of constitutional norms (positive aspect) and prohibits behaviours that are inconsistent with constitutional norms (the negative aspect). The legislator is therefore obliged to create sub-constitutional norms in such a way that they comply with constitutional norms and ensure that they are implemented as fully as possible. Similarly, with regard to the application of the law, decisions taken on the basis of the Constitution must comply with its norms and implement these norms as effectively as possible. The actual assurance of the principle of the supremacy of the Constitution is important for the protection of the citizen from the state, because the Constitution as a social contract sets out absolute limits for the authorities that must not be trespassed. The Constitution contains numerous guarantees of its supremacy. They include in particular: the procedure for amending the Constitution, liability to the Tribunal of State, control of the constitutionality of the law by the Constitutional Tribunal, direct application of the Constitution by courts and swearing an oath by members of parliament, the President and members of the Council of Ministers. However, there are no legal guarantees which would effectively and permanently guarantee the supremacy of the Constitution. In an effort to ensure that the Constitution takes precedence, an appropriate level of legal culture must be ensured.
Zasada nadrzędności Konstytucji nakazuje realizowanie norm konstytucyjnych (aspekt pozytywny) i zakazuje zachowań niezgodnych z normami konstytucyjnymi (aspekt negatywny). Prawodawca ma zatem obowiązek tworzyć normy podkonstytucyjne, w taki sposób by były one zgodne z normami konstytucyjnymi i urzeczywistniały je w możliwie najpełniejszy sposób. Podobnie w odniesieniu do stosowania prawa: rozstrzygnięcia podjęte na podstawie Konstytucji muszą być zgodne z jej normami i w możliwe najwyższym stopniu urzeczywistniać je. Faktyczne zapewnienie zasady nadrzędności Konstytucji jest istotne dla ochrony obywatela przed państwem, ponieważ Konstytucja jako umowa społeczna wyznacza nieprzekraczalne granice dla władzy. Konstytucja zawiera liczne gwarancje swojej nadrzędności. Zaliczyć do nich można w szczególności: procedurę zmiany Konstytucji, odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu, kontrolę konstytucyjności prawa przez Trybunał Konstytucyjny, bezpośrednie stosowanie Konstytucji przez sądy oraz ślubowania składane przez parlamentarzystów, Prezydenta RP i członków Rady Ministrów. Nie istnieją jednak prawne gwarancje, które skutecznie i trwale zapewnią nadrzędność Konstytucji. W staraniach o zapewnienie Konstytucji nadrzędności należy zadbać o odpowiedni poziom kultury prawnej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 81-91
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
NORMATYWNY WYMIAR BRYTYJSKIEJ KONSTYTUCJI
THE PRESCRIPTIVE UNDERSTANDING OF THE BRITISH CONSTITUTION
Autorzy:
Wieciech, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692950.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
British constitution
constitutional conventions
constitutionalism
konstytucja Wielkiej Brytanii
konwenanse konstytucyjne
konstytucjonalizm
Opis:
The word ‘constitution’ had only a descriptive meaning in the United Kingdom, being synonymous with the frame of government in existence before the American revolutionaries changed its sense by identifying it with the supreme law of the land. The United Kingdom does not, and indeed has never had, a constitution. And yet, it does have one, as its government operates under supreme general rules. Those rules are constitutional conventions. The word ‘constitution’ started to change its meaning in the United Kingdom when constitutional conventions emerged as rules that constrained, first, the monarch and then the parliament, in the exercising of their legal powers. In the 18th century the constitution was synonymous with law and unconstitutional behaviour was illegal. This changed in the first half of the 19th century when the British constitution became conventional. What it actually meant in the new environment was that to act in an unconstitutional way meant to act against the established convention, even if a given action was perfectly legal. Nevertheless, the British constitution is predominantly political because the supreme constitutional rules are non-legal and are not enforceable in the courts of law.
Brak konstytucji w formie ustawy zasadniczej nie oznacza, że ustrój brytyjski nie przybiera formy rządów konstytucyjnych. Zasadniczy postulat konstytucjonalizmu, jakim jest wyeliminowanie arbitralności władzy przez poddanie jej niezależnym od piastunów władzy normom, realizowany jest w Wielkiej Brytanii przez konwenanse konstytucyjne, będące normami konstytucyjnymi o charakterze pozaprawnym, niemożliwymi do wyegzekwowania w postępowaniu sądowym. Pojęcie konstytucji zaczęło nabierać w Wielkiej Brytanii normatywnego znaczenia w pierwszej połowie XIX w. wraz z kształtowaniem się konwenansów, na których oparte zostało funkcjonowanie kluczowych instytucji ustrojowych: gabinetu i premiera. Wcześniej konstytucja była synonimem systemu rządów. Wielka Brytania ma więc współcześnie konstytucję w znaczeniu normatywnym, ponieważ ustrój tego państwa oparty jest na normach wyższego rzędu determinujących sposób wykonywania władzy państwowej, znajdujących się poza zasięgiem tych, których postępowanie regulują. Konwenanse konstytucyjne stały się normami eliminującymi arbitralność władzy nie tylko dlatego, że determinowały relacje pomiędzy egzekutywą a parlamentem, ale dlatego że wprowadzając do brytyjskiego ustroju zasadę suwerenności ludu, nałożyły na władzę ustawodawczą parlamentu ograniczenia konstytucyjne. Konwenanse konstytucyjne stały się podstawą politycznej konstytucji Wielkiej Brytanii. Wciąż stanowią one podstawę rządów konstytucyjnych w tym państwie mimo dostrzegalnego w ostatnich latach dążenia do również prawnego ograniczenia władzy państwowej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2012, 74, 2; 19-32
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Referendum – instrument czy iluzja władzy polskiego suwerena?
Referendum – an instrument or an illusion of the Polish Nation’s power
Autorzy:
Dudek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693199.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
referendum
power
sovereignty
nation
change of constitution
władza
suweren
naród
zmiana konstytucji
Opis:
The author has analysed the following issues: Polish referenda traditions in the twentieth century, the currently applicable law contained in the Constitution of the Republic of Poland of 1997 and the Act of 2003, the modern referendum practice in Poland (subject and results of the referendum carried out in 1997, 2003 and 2015) and the legal limits of sovereign power (i.e. the subject of the Nation’s admissible decision in a referendum). The paper also points to the prospects for a consultative referendum on the amendment to the Constitution, related to the initiative of the President of the Republic of Poland submitted on 3 May 2017. It concerns the involvement of citizens in the process of drafting the constitution from scratch, before work on its draft in the Parliament commences, a practice that has not had a precedent in our history. The author takes the view that, notwithstanding the flaws or shortcomings of the existing legal regulations and the negative past experience, a referendum may become a joint result of the work of a sovereign nation may strengthen the authority of the new constitution.
Autor analizuje następujące problemy: polskie tradycje referendalne w XX w., obowiązujące uregulowanie referendum zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. i ustawie z 2003 r., współczesną praktykę referendum w Polsce (przedmiot i wyniki referendum przeprowadzonego w 1997, 2003 oraz 2015) oraz prawne granice władzy suwerena, czyli przedmiot dopuszczalnej decyzji Narodu w referendum. Wskazuje także perspektywy referendum konsultacyjnego w sprawie zmiany Konstytucji, związane z inicjatywą Prezydenta Rzeczypospolitej, zgłoszoną 3 maja 2017 r. Dotyczy ona zaangażowania obywateli w proces tworzenia konstytucji od początku, przed pracami w parlamencie, co nie miało precedensu w naszej historii. Wyraża pogląd, że niezależnie od wad obowiązującej regulacji prawnej i negatywnych doświadczeń wynikających z praktyki, referendum to może być dziełem suwerennego Narodu i wzmocnić autorytet nowej konstytucji.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 169-185
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stopniowalność naruszeń konstytucji
The gradation of constitutional violations
Autorzy:
Brzozowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693542.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
observing the constitution
constitutional violation
flagrant unconstitutionality
przestrzeganie konstytucji
naruszenie konstytucji
rażąca niekonstytucyjność
Opis:
The constitution can be breached in many ways, from minor infringements to flagrant violations. How serious a violation is depends on two factors: (i) the importance of a violated norm in the structure of the Constitution; (ii) the intensity of the violation (the range of consequences following from that norm, yet eliminated by an unconstitutional act or action). (Ad i) Even though constitutional norms are not arranged in a hierarchical order, some of them need to be respected together so that a particular goal set by the Constitution can be achieved. If the principle of judicial independence is not respected, such a violation affects not only that principle but also the way in which the courts perform their constitutional tasks. If an authorised state body refuses, against the Constitution, to exercise its right to appoint another body, such an action violates a provision determining the appointment procedure, but also leads to the shutdown of the latter body and ‘deactivates’ the whole set of provisions determining its powers and duties. (Ad ii) Actions taken by a state body may be distant from the pattern desired by the Constitution to a lesser or greater extent. An action which is flawed but pursues the right objectives may be simply unconstitutional, while an action which neglects these objectives or even promotes adverse ones is flagrantly unconstitutional. From that perspective, signing a bill one day after the constitutional period has expired is a violation, but it is a less serious  one than not signing it at all.
Naruszenia konstytucji mogą przybierać różną formę: od naruszeń mniejszej wagi aż po naruszenia rażące. Zależy to od dwóch zasadniczych czynników: 1) znaczenia (wagi) normy naruszonej na tle struktury konstytucji; 2) intensywności naruszenia normy konstytucyjnej, przez co należy rozumieć zakres zniesienia jej konsekwencji normatywnych przez niekonstytucyjny akt stanowienia lub stosowania prawa. Ad 1) Chociaż normy konstytucyjne nie podlegają formalnej hierarchizacji, niektóre z nich muszą być zrealizowane łącznie, aby osiągnięty został pożądany przez konstytucję stan rzeczy. Naruszenie zasady niezależności sądów nie ogranicza się do przepisu wyrażającego tę zasadę, lecz także rzutuje na sposób wywiązywania się przez sądy z ich konstytucyjnych zadań. Niewykonanie wbrew konstytucji kompetencji kreacyjnej przez upoważniony organ stanowi nie tylko naruszenie przepisu zawierającego kompetencję kreacyjną, lecz także prowadzi do paraliżu nieobsadzonego organu i „wyłącza” cały kompleks przepisów określających jego zadania i kompetencje. Ad 2) Postępowanie organu państwa może w mniejszym lub większym stopniu oddalać się od pożądanego przez konstytucję wzorca. Zachowanie wadliwe, lecz urzeczywistniające zasadniczy cel normy, jest po prostu niezgodne z konstytucją, natomiast zachowanie całkowicie nierealizujące tego celu lub dążące do celu przeciwstawnego jest rażąco niekonstytucyjne. W tym sensie podpisanie ustawy jeden dzień po upływie terminu jest naruszeniem konstytucji, ale mniej poważnym niż niepodpisanie jej w ogóle.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2017, 79, 4; 5-17
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucja jako źródło obowiązków państwa w stosunku do obywatela
Constitution as a source of responsibility of the State towards the citizen
Autorzy:
Florczak-Wątor, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693213.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
state obligations
constitution
protection
individual rights and freedoms
obowiązki państwa
konstytucja
ochrona
prawa i wolności jednostki
Opis:
A Constitution is the source of State obligations in relation to an individual. One may distinguish negative obligations of the State that are the obligations not to breach individual rights, and positive obligations that are the obligations put on the State to act, which also includes protection of individual rights. Constitutional norms setting out the negative obligations belong to the category of rules, while constitutional norms creating the positive ones belong to the category of principles. The State is not only obliged to protect individual rights and freedoms, but is also obliged to limit these rights if necessary in a democratic state, in order to protect the State’s security or public order, or to protect the natural environment, health or public morals, or the freedoms and rights of other persons. However, such limitations shall not violate the essence of freedoms and rights. The collision of State obligations is the collision of the derivative of the collision of individual rights. Therefore adjudicating of both collisions should be perceived as the complete mechanism of the protection of individual rights.
Konstytucja jest źródłem obowiązków państwa w stosunku do jednostki. Można wyróżnić obowiązki negatywne państwa, które polegają na nienaruszaniu praw jednostki, oraz obowiązki pozytywne, które wymagają od państwa działania, w tym również ochrony praw jednostki. Normy konstytucyjne statuujące te pierwsze obowiązki przynależą do kategorii reguł, a te drugie – do kategorii zasad. Państwo ma nie tylko obowiązek ochrony praw i wolności jednostki, lecz także obowiązek ich ograniczania wtedy, gdy jest to konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, bądź też wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą jednak naruszać istoty wolności i praw. Kolizja obowiązków państwa jest pochodną kolizji praw jednostki. Z tego powodu rozstrzyganie obu tych kolizji powinno być postrzegane jako jeden całościowy mechanizm ochrony praw jednostki.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 119-131
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o polskich referendach
Some comments on Polish referenda
Autorzy:
Winczorek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692968.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
nationwide referendum
Constitution of the Republic of Poland
citizens’ initiative
referendum ogólnokrajowe
Konstytucja RP
inicjatywa obywatelska
Opis:
This paper contains the author’s own opinions on the legal regulations governing a nationwide referendum referred to in Article 125 of the Constitution of the Republic of Poland. The basic framework of these regulations fits within the limits of standards applicable in democratic countries. Their exercise, however, may be obstructed due to the absence of effective institutional and procedural guarantees ensuring enforcement of a decision arrived at in a referendum. Obligatory organisation of a referendum initiated by citizens (conditioned on collection of a required number of supporters) is challenged, as well as the introduction to the Polish political regime of a recall option in respect of the head of state. A suggestion is also made that the premises for organising nationwide referenda provided for in the above mentioned article of the Constitution be precised, although without binding legal consequences.
Opracowanie zawiera autorskie opinie na temat regulacji prawnych dotyczących referendów ogólnokrajowych, o których mowa w art. 125 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Regulacje te, gdy idzie o ich podstawowy zrąb, mieszczą się w granicach standardów stosowanych w tym względzie w państwach demokratycznych. Jednakże ich realizacja może natrafiać na przeszkody wynikające z tego, że nie istnieją skuteczne gwarancje instytucjonalne i proceduralne wykonania decyzji podjętych w drodze referendum. Autor opowiada się za wprowadzeniem referendum, w wyniku którego obywatele będą mogli bezpośrednio podejmować akty ustawodawcze poddawane kontroli ich konstytucyjności. Ponadto podaje w wątpliwość wprowadzenie referendum obligatoryjnego rozpisywanego z inicjatywy obywateli (po zebraniu pod wnioskiem w tej sprawie odpowiedniej ilości podpisów), a także wprowadzenie do polskiego systemu ustrojowego instytucji ‘recall’ w zastosowaniu do głowy państwa. Sugeruje, aby przesłanki referendum ogólnokrajowego, o jakich mowa w art. 125 Konstytucji RP, uściślić, choć bez wiążących następstw prawnych.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 2; 143-160
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przełamanie rezultatów wykładni językowej zgodnie z zasadą nadrzędności konstytucji
Disregarding the results of linguistic interpretation based on the principle of the supremacy of the Constitution
Autorzy:
Kondej, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692910.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
borders of linguistic interpretation
breaking linguistic borders
hierarchy of the legal system
supremacy of the Constitution
direct application of the Constitution
lex superior derogat legi inferiori
interpretation
granica językowa wykładni
przełamanie granicy językowej
hierarchiczność systemu prawa
nadrzędność konstytucji
bezpośrednie stosowanie konstytucji
wykładnia
Opis:
The article analyses the possibility of adopting a pro-constitutional interpretation of legal provisions, rather than following the conclusions of linguistic interpretation focused on alternative ways of understanding the expressions used by the legislator in the content of provisions. The author argues that the principle of the hierarchy of legal acts and the supremacy of the Constitution – combined with the fact that this basic law implements an axiology in the legal system which is the basis for the functioning of a democratic state ruled by law – entails that when the literal application of a provision would lead to results contrary to constitutional principles or values, the principle lex superior derogat legi inferiori should be applied, which permits stepping outside the borders of linguistic interpretation.
Przedmiotem artykułu jest analiza dopuszczalności przełamania rezultatów wykładni językowej – na podstawie wykładni prokonstytucyjnej  – przez odejście od alternatyw interpretacyjnych wynikających z możliwego sposobu rozumienia wyrażeń użytych przez ustawodawcę w treści przepisu. Autor argumentuje w nim, że zasada hierarchiczności aktów prawnych oraz nadrzędności konstytucji w połączeniu z faktem, że ustawa zasadnicza implementuje do porządku prawnego aksjologię będącą podstawą funkcjonowania ładu demokratycznego państwa prawnego, sprawia, iż w sytuacji, gdy zastosowanie litery przepisu prowadzi do rezultatów sprzecznych z zasadami lub wartościami konstytucyjnymi, zastosowanie znaleźć powinna zasada lex superior derogat legi inferiori, co pozwala na przełamanie granicy językowej interpretacji przepisu.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2019, 81, 3; 39-52
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
AKTY ULTRA VIRES W ŚWIETLE ODPOWIEDZIALNOŚCI ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOWYCH
ULTRA VIRES ACTS IN THE LIGHT OF INTERNATIONAL ORGANISATIONS LIABILITY
Autorzy:
Rzeszutko, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692952.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
violation of the provisions of the constitution of an organisation
responsibility of international organisations
nieważność uchwał organizacji międzynarodowych
odpowiedzialność organizacji międzynarodowych
Opis:
The results of the analyses presented in this paper allow formulation of the following conclusions: of the key importance seems to be the answer to the question of what happens when a resolution is taken in violation of the provisions of the constitution of an organisation regarding the competence of making laws. It is worth noting that the possibility of bearing responsibility by international organisations for their acts contrary to international law is accepted without reservation. Therefore, the ultra vires acts, if contrary to international law, may be attributed to the organisation, and may subsequently give rise to liability.
Niniejszy artykuł stanowi przegląd wybranych zagadnień analitycznych powiązanych z problematyką nieważności uchwał organizacji międzynarodowych. Kluczowa wydaje się w kontekście prowadzonych rozważań odpowiedź na pytanie, co się dzieje, gdy uchwała zostaje podjęta z naruszeniem postanowień statutu organizacji dotyczących kompetencji do podejmowania aktów prawnych. Warto dodać, że bez zastrzeżeń akceptuje się możliwość ponoszenia odpowiedzialności przez organizacje międzynarodowe za swoje akty sprzeczne z prawem międzynarodowym. W związku z tym także akty ultra vires, jeżeli są sprzeczne z prawem międzynarodowym i można przypisać je organizacji, mogą stanowić podstawę odpowiedzialności.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2012, 74, 2; 33-46
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 31

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies