Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "lexicon" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Śląska leksyka i frazeologia dotycząca picia alkoholu (na tle porównawczym)
    The bacchanalian theme in the Silesian lexicon and phraseology (with drawing comparisons)
    Autorzy:
    Przymuszała, Lidia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594120.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Śląsk
    gwara
    leksyka
    frazeologia
    pijaństwo
    Silesia
    dialect
    lexicon
    phraseology
    drunkenness
    Opis:
    Artykuł prezentuje i omawia śląską leksykę i frazeologię dotyczącą picia alkoholu. Analizie formalno-semantycznej poddano dwa pola tematyczne, obejmujące jednostki o ogólnym znaczeniu ‘pić alkohol’ oraz nazwania człowieka pijanego, które porównano z polszczyzną ogólną, a zwłaszcza jej odmianą potoczną. Celem artykułu było pokazanie podobieństw i różnic polszczyzny regionalnej (śląskiej) i ogólnej w obu zakresach tematycznych.
    The article presents and discusses the bacchanalian theme in the Silesian lexicon and phraseology. There are analyzed two lexical-semantic fields in the article. They included lexemes and idiomatic: drinking action names and the drunk men, which are compared with general Polish language, especially colloquial one. The main aim of article is showing the similarities and differences between the Silesian dialect and general language in the both fields.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2013, 59; 237-251
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dukawka, gulgot, sepioł…, czyli jak w gwarach małopolsko-mazowieckiego pogranicza językowego nazywa się człowieka, który się jąka, bełkocze czy sepleni
    Dukawka, gulgot, sepioł…, it means how in local dialects of the Małopolska-Mazovian linguistic borderland people who stutter, sputter or lisp are named
    Autorzy:
    Marciniak-Firadza, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594201.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    dialect
    lexicon
    word formation
    expression language
    gwara
    leksyka
    słowotwórstwo
    ekspresja językowa
    Opis:
    Unless in literary language, in local dialects there are more linguistic measures which are used to form expressive names, mainly marked negatively. These expressive derivatives with the negative connotations are created at the participation of semantic and morphological means. The purpose of the article is to show some semantic elements building the expressive value (pejorative) of derivatives, included in root words and formal exponents forming these derivatives. This article revolves around the lexical bases which are etymologically different and derivational diversity. Apart from that the creation of the chosen names associated with pathology of speech stayed was discussed. Analysed material was gathered with questionnaire method during the exploration of the area of the borderland. The abundance of synonyms described in the article is proving the sensitivity of the society to the phenomena of the pathological speech, as well as great power and diversity of emotional experiences, caused by disorders of speech and the perception of speech.
    Gwary charakteryzują się większą różnorodnością środków językowych służących powstawaniu nazw ekspresywnych, przeważnie nacechowanych negatywnie, niż język literacki. Te ekspresywne derywaty o ujemnej konotacji powstają przy udziale środków semantycznych i słowotwórczych. Celem artykułu jest wskazanie przede wszystkim elementów znaczeniowych budujących wartość ekspresywną (pejoratywną) derywatów, zawartych w podstawach słowotwórczych i formalnych wykładników tworzących te derywaty. Zwrócono uwagę na zjawiska oboczności leksykalnej podstaw obocznych etymologicznie i wariantywności słowotwórczej. Poza tym został omówiony sposób tworzenia wybranych nazw związanych z patologią mówienia. Materiał poddany analizie został zebrany metodą kwestionariuszową w takcie eksploracji terenowej obszaru pogranicza. Obfitość synonimów przedstawionych w artykule dowodzi zarówno wyczulenia uwagi społecznej na zjawiska mowy patologicznej, jak i dużej siły i różnorodności doznań emocjonalnych, powodowanych przez zaburzenia w mówieniu i percepcji mowy.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 187-202
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Архаические явления в говоре старообрядцев в Польше
    Zjawiska archaiczne w gwarze staroobrzędowców w Polsce
    Archaic phenomena in Old Believers dialect in Poland
    Autorzy:
    Grzybowski, Stefan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594124.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    gwara staroobrzędowców w Polsce
    słownictwo
    archaizmy
    Old Believers dialect in Poland
    lexicon
    archaisms
    Opis:
    Wyspowa gwara staroobrzędowców w Polsce obok wielu osobliwości związanych z jej funkcjonowaniem nw otoczeniu obcojęzycznym zawiera również pojedyncze przypadki form mających paralele w historii języka rosyjskiego i nieznanych we współczesnych gwarach rosyjskich lub w języku literackim. Do archaicznych można zaliczyć przysłówek исто (‘jak należy’), partykułę дей (‘podobno’, zam. де lub дескать), formę ямаем (‘mamy’ zam. маем), jak też кашчуны i кашчунничать dla oznaczenia bezkarnych wygłupów (psot i żartów) młodzieży na kilka dni przed Bożym Narodzeniem (por. współczesne ros. кощунство, кощунствовать na oznaczanie czynów świętokradczych).
    The Old Believers island dialect in Poland includes many peculiar elements resulting from its functioning in an alien, i.e. Polish, environment, and at the same time it has at its disposal some forms which are unknown in contemporary Russian or its dialects and have their parallels in the history of Russian. They could be interpreted as archaisms. In this paper some of them are considered in detail: the adverb исто (‘well, truly’), the particle дей (instead of де or дескать – ‘say’), the verbal form ямаем (instead of маем or имеем – ‘we have’) and the forms кашчуны, кашчунничать (‘mischiefs, pranks’, ‘play pranks’) designating the pranks played at Christmas Eve by young people (comp. кощунство, кощунствовать – ‘blasphemy, blaspheme’ in modern Russian).
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 163-170
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czasowniki w nowszej leksyce słoweńskiej
    The verbs in the newer Slovene lexicon
    Autorzy:
    Zatorska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594001.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    język słoweński
    nowsze słownictwo
    czasowniki,
    semantyka
    słowotwórstwo
    Slovene
    the newer lexicon
    verbs
    semantics
    derivation
    Opis:
    Artykuł dotyczy 426 czasowników wybranych ze słownika nowszego słownictwa słoweńskiego Slovar novejšega besedja slovenskega jezika z 2012 roku. Analiza pokazała możliwe modyfikacje zaobserwowane przy porównaniu czasowników z tego słownika z czasownikami, które umieszczono w Slovar slovenskega knjižnega bezika z 1994 roku. Autorka artykułu korzysta z takich pojęć semantyki leksykalnej, jak polisemia, homonimia, modyfikacja znaczeń. Materiał został podzielony ze względu na kategorie semantyczne: kauzatywność, inchoatywność, terminatywność, finitywność etc. Uwzględniono także nacechowanie temporalne, aspektualne badanych jednostek werbalnych. Pokazano prefiksy tworzące analizowane czasowniki i przypisano im funkcje sygnalizowania kategorii semantycznych. W końcowej części artykułu zaprezentowano przykładowe pola znaczeniowe badanego słownictwa. Ta klasyfikacja przynosi pewne informacje na temat nowoczesnego społeczeństwa słoweńskiego. Przeprowadzona analiza udowodniła występowanie takich zjawisk, jak internacjonalizacja i globalizacja w języku słoweńskim i innych językach słowiańskich.
    The article is devoted to the presentation of 426 verbs, which are included in the dictionary of the newer Slovene lexicon Slovar novejšega besedja slovenskega jezika [SNBSJ, 2012]. The analysis demonstrates some modifications between the contents of SNBSJ and Slovar slovenskega knjižnega bezika [SSKJ] (the previous Slovene dictionary). The author of the paper uses such terms as homonymy, polysemy, semantic modification. The data are classified. The verbs and the functions of their parts were labeled as inchoative, terminative, finitive, resultative. The special attention was paid to the temporality and to the Slavic category, which is Aspect and to the aspectual division of the analyzed verbs. The set of used prefixes were presented together with their functions. The last part of the paper brings the semantic division of the analyzed data. This classification lets to make some observations about the modern Slovene society. The conclusions inform about such phenomena as the internationalization and globalization shown by the investigation presented in the article.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 62; 229-239
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Із спостережень над особливостями лексики, що пов’язана з традиційним харчуванням, у говірках Криворіжжя
    From the observations of the peculiarities of lexicon which are the traditional meals in the dialects of Kryvyi Rih region
    Obserwacji nad osobliwościami leksyki dotyczącej tradycyjnego żywienia w gwarach okolic Krzywego Rogu
    Autorzy:
    Werbowyj, Mykola
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594342.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    dialects in Kryvyi Rih region
    lexicon
    texts of a dialect
    homemade bread
    gwary okolic miasta Krzywy Róg
    leksyka
    tekst gwarowy
    domowy wypiek chleba
    Opis:
    The article deals with the similarities and differences in the dialects of villages in the Kryvyi Rih region and the general Ukrainian language. The article presents a description of the system analysis of the peculiarities of lexicon which are closely related with the traditional way of baking homemade bread in the steppe dialects of the Kryvyi Rih region. A certain amount of these words as a rule becomes obsolete and vanishes. The work has been compiled from original sources of dialect texts collected in five villages founded in the 18th, 19th and 20th centuries in the Kryvyi Rih region. The analysis of collected dialect material is made in the accordance with corresponding dictionaries and writings of ethnographical material of 19th and the beginning of 20th centuries collected on the areas closed to the Kryvyi Rih region. The analyzed material makes it possible to determine which lexicon is closely related to food in the dialects of the Kryvyi Rih region. This lexicon possesses main features coincided with local peculiarities of steppe dialects in general and exposes its local phonetical, grammatical and semantic peculiarities.
    Przedmiotem artykułu są podobieństwa i różnice między gwarami okolic Krzywego Rogu a ukraińskim językiem ogólnym. W artykule została przedstawiona i omówiona leksyka gwarowa dotycząca tradycyjnego żywienia (głównie wypieku chleba w domu), używana w okolicach miasta Krzywy Róg. Obecnie pewna część tych wyrazów wychodzi z użytku i zanika. Źródłem materiału są teksty gwarowe z pięciu wsi położonych w pobliżu miasta Krzywy Róg, które zostały założone w XVIII, XIX i XX stuleciach. Analiza zgromadzonego materiału gwarowego została przeprowadzona na tle odpowiednich słowników gwarowych oraz materiałów etnograficznych z XIX i początku XX wieku zapisanych w okolicach Krzywego Rogu. Analizowana leksyka gwarowa, dotycząca głównie wypieku chleba w domu, używana w okolicach miasta Krzywy Róg wykazuje podobieństwo do nazw występujących w pobliskich gwarach stepowych, jak również charakteryzuje się swoistymi właściwościami fonetycznymi, gramatycznymi i semantycznymi.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 353-369
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Мовна картина світу в діахронії та історична лексикографія: кілька точок перетину
    Językowy obraz świata w diachronii i leksykografia historyczna: kilka punktów stycznych
    The Linguistic Picture of the World in Diachrony and Historical Lexicography: Several Crossing Points
    Autorzy:
    Bahniuk, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1831391.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-26
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    językowy obraz świata
    historyczna kognitywistyka
    historyczna leksykografia
    leksykon epoki
    linguistic picture of the world
    historical cognitive linguistics
    historical lexicography
    lexicon of the epoch
    Opis:
    W artykule zostały przedstawione teoretyczne problemy rekonstrukcji językowego obrazu świata i ich związki z praktycznymi aspektami leksykografii historycznej. Autorka koncentruje uwagę przede wszystkim na okresie XVI wieku i I połowy XVII wieku, którego leksykograficzne opracowanie powstaje w lwowskim ośrodku naukowym, w Zakładzie Języka Ukraińskiego Instytutu Ukrainistyki  im. I. Krypjakewycza Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Badanie językowego obrazu świata Ukraińców w diachronii umożliwi zidentyfikowanie specyfiki światopoglądu oraz głównych pojęć mentalności narodowej; uwydatni zjawisko synkretyzmu semantycznego i wyznaczy modele rozwoju znaczeń leksykalnych; pozwoli prześledzić, w jaki sposób w języku odzwierciedla się ewolucja postrzegania czasu, przestrzeni, wartości itp. Wszystko to przyczyni się do uzyskania pełnego i miarodajnego opisu leksykograficznego słownictwa określonego okresu historycznego.
    The article considers the theoretical basis of reconstruction of the linguistic picture of the world in their connection with the practical aspects of historical lexicography. The author focuses on the period of the 16th – first half of the 17th century, the lexicographic processing of which continues in Lviv scientific center – Ukrainian Language Department, Ivan Krypiakevych Institute of Ukrainian Studies National Academy of Science of Ukraine. The study of the linguistic picture of the world of Ukrainians in diachrony will make it possible to identify the peculiarities of worldview, the main conceptual forms of national mentality; emphasizes the phenomenon of semantic syncretism and outlines models of development of lexical meanings; will make it possible to trace how the evolution of perception of time, space, values, etc. Was reflected in language. The combination of these factors will contribute to a complete and high-quality lexicographic description of the lexicon of a particular historical period.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2020, 68; 7-30
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oсобливості назв традиційного палива в говірках Криворіжжя
    Cechy nazw tradycyjnego opału w gwarach okolic Krzywego Rogu
    The peculiarities of lexicon closely related which with the traditional types of fuel in the dialects of the Kryvyi Rih region
    Autorzy:
    Вербовий, Микола
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594076.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    gwary okolic Krzywego Rogu
    leksyka
    teksty gwarowe
    nazwy rodzajów tradycyjnego opału
    dialects in Kryvyi Rih region
    lexicon
    texts of a dialect
    names of traditional types of fuel
    Opis:
    Przedmiotem artykułu są podobieństwa i różnice między gwarami okolic Krzywego Rogu a ukraińskim językiem ogólnym. W pracy została przedstawiona i omówiona leksyka gwarowa dotycząca nazw tradycyjnego opału, używana w okolicach Krzywego Rogu. Obecnie część tych wyrazów wychodzi z użytku i zanika. Bazę źródłową stanowią teksty gwarowe z trzech wsi położonych w pobliżu Krzywego Rogu, które zostały założone w XVIII i XX wieku. Analiza zgromadzonego materiału gwarowego została przeprowadzona z wykorzystaniem danych językowych słowników gwarowych oraz materiałów etnograficznych z XIX i początku XX wieku. Analizowana leksyka gwarowa charakteryzuje się swoistymi właściwościami fonetycznymi, gramatycznymi i semantycznymi, wykazuje również podobieństwo do nazw występujących w pobliskich gwarach stepowych i wschodniopodolskich.
    This article deals with similarities and differences in the dialects of villages in the Kryvyi Rih region and in general Ukrainian language. The article presents a description of the system analysis of the peculiarities of lexicon which are closely related to the traditional types of fuel in the steppe dialects of the Kryvyi Rih region. A certain number of these words usually become obsolete and vanish. The work has been compiled from original sources of dialect texts collected in three villages founded in the 18th and 20th centuries in the Kryvyi Rih region. The analysis of collected dialect material has been made in accordance with corresponding dictionaries and writings of ethnographical material of the 19th and the beginning of the 20th centuries collected in areas close to the Kryvyi Rih region. The analyzed lexical dialect material is closely related to traditional types of fuel in the dialects of the Kryvyi Rih region. This lexicon possesses main features coinciding with local peculiarities of steppe dialects in general and demonstrates its local phonetical, grammatical and semantic peculiarities.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 351-372
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies