Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "20 w." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    A minor apocalypse? The apocalyptic in Charles Williams’s Shadows of Ecstasy
    Mała apokalipsa? Elementy apokaliptyczne w powieści Shadows of Ecstasy Charlesa Williamsa
    Autorzy:
    Kowalczyk, Andrzej Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1886420.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Charles Williams
    apokalipsa
    powieść brytyjska XX w.
    duchowość w literaturze
    the apocalyptic
    20th-century British fiction
    the spiritual in literature
    Opis:
    Artykuł zawiera analizę elementów apokaliptycznych w nietłumaczonym na język polski utworze Shadows of Ecstasy (1933) Charlesa Williamsa (1886-1945) – brytyjskiego poety, dramaturga, świeckiego teologa, krytyka literackiego i autora siedmiu powieści określanych jako „thrillery metafizyczne”. Bazując na teoretycznych ustaleniach takich badaczy jak Barry Brummett (1991) czy Douglas Robinson (1998), Andrzej Sławomir Kowalczyk analizuje „apokaliptyczność” świata powieści zarówno w odniesieniu do aspektów społeczno-politycznych, jak i religijnych/ duchowych. Autor artykułu podkreśla fakt, że mimo licznych podobieństw do Księgi Apokalipsy, powieść nie pozwala na automatyczne „przeniesienie” biblijnych interpretacji konfliktu dobra i zła. Wynika to m. in. z ambiwalencji w konstrukcji kluczowych postaci (zwłaszcza typu „Antychrysta” Nigela Considine’a), z dominującego punktu widzenia, oraz z otwartego zakończenia powieści. Zdaniem badacza taka kompozycja jest swego rodzaju Williamsowskim zaproszeniem czytelnika do przeżycia jego własnej „małej apokalipsy” czy „objawienia” – w sensie odkrywania pierwiastka duchowego w dominującym na początku XX w. materialistycznym obrazie świata.
    The study examines Shadows of Ecstasy (1933), the earliest novel of Charles Williams (1886-1945)—British poet, playwright, theological writer, literary critic, bibliographer, and author of seven works of fiction—in the context of the apocalyptic as discussed by Barry Brummett (1991), Douglas Robinson (1998), and other scholars. Based on the characteristics presented by Brummet, Andrzej Sławomir Kowalczyk traces apocalyptic motifs in the novel, drawing attention to both its socio-political and religious/spiritual aspects. Kowalczyk comes to the conclusion that despite some evident allusions to the biblical apocalyptic, Williams’s text is more ambiguous than its biblical hypotext in terms of its ideological/moral significance, raising a number of open-ended questions. This, in turn, extends its apocalyptic “revelation” onto the reader, who is invited to rethink her/his perception of Western culture/civilization, making room for some spiritual/metaphysical elements in the materialistic outlook predominant in the 20th century.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 11; 245-257
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ludomira Sleńdzińskiego podróże do Włoch 1923-1925 – geneza i dojrzewanie klasycyzmu
    Ludomir Sleńdziński’s trips to Italy 1923-1925 The genesis and ripening of classicism
    Autorzy:
    Nowakowska-Sito, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1901979.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    klasycyzm
    powrót do porządku
    sztuka włoska lat 20
    klasycyzm w sztuce polskiej XX wieku
    relacje artystyczne polsko-włoskie w XX wieku
    classicism
    return to order
    Italian art of the 1920s
    classicism in Polish art of the 20th century
    Polish-Italian artistic relations in 20th century
    Opis:
    Two trips to Italy that Ludomir Sleńdziński, the main representative of classicism in Polish art in the period between the two World Wars, went on in 1922/24 and 1924/25 are the subject of the article. They have not been yet considered in the context of the genesis and character of his work, albeit impulses coming from Italy were thought to be an important catalyst for the birth of the so-called return to order. Sleńdziński was Dymitr Kardowski's pupil at the Academy of Fine Arts in St Petersburg, and it was from his workshop that he acquired a worship of the old masters and a perfect command of his trade, first of all a perfect ability to draw. Apart from the St Petersburg school trends of classicism came to Polish art from Paris, where they first could be noticed in the circles connected with the periodical Museion (1911-1913), and with the artists belonging to the Polish colony, such as Henryk Kuna, Edward Wittig and Eugeniusz Zak. In the article I reconstruct Sleńdziński's stays in Italy, and I remind about the exhibition of Polish modern art that he staged in 1925 as part of Terza Biennale Romana. His personal contact with old and modern Italian art became an important moment in his artistic formation, stimulating his departure from academic towards modern classicism, in which the artist starts playing a game with the present day and with tradition, consciously using stylistic elements that belong to different epochs. In conclusion it must be said that Ludomir's trips inclined him to introduce many new solutions (sometimes surprisingly close to works by well-known Italian artists with a similar orientation) and decided the final shape of his mature work.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 4; 37-56
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Deklaracja lojalności ks. Floriana Stablewskiego wobec władz pruskich z 26 X 1891 – między ambicją, koniecznością i posłuszeństwem
    The rev. Florian Stablewski’s declaration of loyalty to the Prussian authority of 26 October 1891 – between ambition, necessity and obedience
    Autorzy:
    Matwiejczyk, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878554.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Florian Stablewski
    arcybiskupi gnieźnieńscy i poznańscy w XIX i XX wieku
    Kościół katolicki w zaborze pruskim
    polityka germanizacyjna Prus
    relacje państwo–Kościół w zaborze pruskim w XIX i XX wieku
    archbishops of Gniezno and Poznań in the 19th and 20th centuries
    Catholic Church in the Prussian partition
    Prussian Germanisation policy
    state–Church relations in the Prussian partition in the 19th and 20th centuries
    Opis:
    Wybór Floriana Stablewskiego na arcybiskupa gnieźnieńsko-poznańskiego był splotem wielu okoliczności i decyzji, którymi w największym stopniu kierował rząd pruski. Po dymisji Bismarcka w 1890 r. władze pruskie deklarowały gotowość do „pojednania” (Versöhnung) z polskimi elitami politycznymi w zaborze pruskim, ale przy możliwie najmniejszych ustępstwach ze swej strony. Nominacja polskiego kandydata na osierocone po śmierci Juliusza Dindera archidiecezje miała być pierwszym sprawdzianem intencji obu stron. Doświadczony i wytrawny polityk, jakim był ks. poseł Stablewski, doskonale to zrozumiał i po odrzuceniu kandydatury Likowskiego poczynił ze swej strony publiczne gesty wobec władz, które jednoznacznie zostały odebrane jako deklaracja lojalności i gotowości do współpracy. Wsparciem politycznym lub nawet inspiracją dla Stablewskiego był polityczny obóz poznańskich konserwatystów na czele z Józefem Kościelskim, który osobiście podjął się misji przeforsowania tej kandydatury na dworze berlińskim. Rząd nie chciał jednak ani wzmocnienia, ani usamodzielnienia polskiego obozu politycznego, dlatego też wyrażając gotowość na nominację Stablewskiego, chciał zachować dalszy status quo w polityce kościelnej i wyznaniowej. Pisemne zobowiązanie kandydata do przestrzegania tych zasad miało być gwarancją jego pełnej lojalności na przyszłość. Jednak napisana przez Stablewskiego deklaracja była jedynie wyrazem jego ogólnie znanej i publicznie wyrażanej postawy legalizmu i lojalizmu. Pełne posłuszeństwo bowiem zarezerwował sobie tylko dla swoich zwierzchników kościelnych: kardynała Ledóchowskiego i papieża.
    The election of Florian Stablewski as Archbishop of Gniezno and Poznań was a result of many circumstances and decisions, directed mostly by the Prussian government. After Bismarck’s resignation in 1890, the Prussian authorities declared their readiness for ‘reconciliation’ (Versöhnung) with the Polish political elites in the Prussian partition, but with only the smallest possible concessions on their part. The nomination of the Polish candidate for archdioceses orphaned after the death of Juliusz Dinder was to be the first test of both parties’ intentions. An experienced politician such as Rev. Stablewski perfectly understood this and after rejecting Likowski’s candidature, he made public gestures towards the authorities, which were taken as an explicit declaration of loyalty and willingness to cooperate. Political support or even an inspiration for Stablewski was the political camp of Poznań conservatives led by Józef Kościelski, who personally undertook to force this candidate through at the Berlin court. The government, however, did not want to strengthen or make the Polish political camp independent. Therefore, upon expressing readiness to nominate Stablewski, they wanted to further maintain the status quo in Church and religious policy. A written commitment of the candidate to comply with these principles was to guarantee his full loyalty in the future. However, the declaration written by Stablewski was only an expression of his generally known and publicly expressed attitude of legality and loyalism. He reserved his full obedience only to his Church superiors: Cardinal Ledóchowski and the Pope.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 2; 83-113
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Udział przedstawicieli arystokracji w masowych przemieszczeniach polskiej ludności cywilnej w czasie kampanii wrześniowej 1939 r.
    The Participation of the Polish Aristocracy in Massive Diplomacements of Polish Civilians During the September Campaign 1939
    Autorzy:
    Nowak, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953738.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Historia Polski XX w.
    ziemiaństwo
    II wojna światowa
    migracje
    History of Poland in the 20th century
    the land gentry
    World War II
    migrations
    Opis:
    In the article, the issue of the landowners' attitude towards forced displacements of Poland civilians was divided into several questions. In the introduction the, author presented reasons for emigration, emphasizing that the process also included the analyzed community. Based on individual cases, author tried to show the conditions and directions of displacements, systematized them according to the busiest routes on the south, north and east of the country. In the margin of the issue, the consequences of the aristocracy participation in the mentioned movements were shown. Symptoms of that, was spreading – among public prejudiced against the aristocracy, which it considered a part of before–war elite–unfavorable opinions accusing landowners of being partly responsible for the military defeat of the country. This stance could have been softened by the fact of engagement of the aristocracy in the fight to protect freedom in the September campaign, organizing aid for war victims and participation in creation of conspiracy organizations. 
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 2; 137-160
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowe spostrzeżenia na temat nagrobka królowej Jadwigi Andegaweńskiej w katedrze na Wawelu
    New Observations on the Tomb of Queen Hedwig of Anjou in the Cathedral on Wawel Hill in Krakow
    Autorzy:
    Walczak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2056551.pdf
    Data publikacji:
    2022-05-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    rzeźba XIX/XX w.
    sztuka sepulkralna
    katedra krakowska
    miejsca pamięci
    historyzm
    19th/20th century sculpture
    sepulchral art
    the Krakow cathedral
    memorial sites
    historicism
    Opis:
    W 1900 r. biskup krakowski Jan Puzyna zamówił sarkofag na szczątki królowej Jadwigi Andegaweńskiej (zm. 1399). Jego fundator, hrabia Karol Lanckoroński, zwrócił się z zamówieniem do działającego w Rzymie Antoniego Madeyskiego, a nad stroną techniczną i programem ideowym dzieła czuwał prof. Marian Sokołowski. Sarkofag odkuto w Carrarze, a następnie przetransportowano do Rzymu, gdzie Madeyski zajął się odkuwaniem płyty wierzchniej. Dokumentował on kolejne etapy prac za pomocą fotografii, na których widoczna jest inskrypcja biegnąca wzdłuż płyty wierzchniej, która niemal natychmiast po ustawieniu nagrobka w katedrze została skuta. Być może powodem tej ingerencji był zapomniany dziś spór o skalę zasług najważniejszych osób zaangażowanych w przedsięwzięcie. Możliwe też, że umieszczenie napisu fundacyjnego na płycie wierzchniej, ponad lapidarną inskrypcją odnoszącą się do królowej, uznano za niestosowne wobec planów wznowienia starań o jej beatyfikację. Wybór miejsca upamiętnienia był uwarunkowany przez szereg czynników, z sąsiedztwem ołtarza św. Stanisława na czele, co mogło służyć skoncentrowaniu kultów miejscowych świętych w rejonie skrzyżowania naw. Wierni nawiedzający ołtarz najważniejszego patrona ojczyzny mają nagrobek Jadwigi w zasięgu kilku kroków, natomiast wchodzący do katedry przez prawe ramię transeptu znajdują go w zasięgu wzroku, bezpośrednio po prawej stronie srebrnej trumny św. Stanisława, a symetrycznie do nagrobka Władysława Jagiełły. W kompozycji sarkofagu nie odwołano się do żadnego z zachowanych nagrobków przedstawicieli dynastii Piastów ani Jagiellonów, a wręcz zignorowano lokalną tradycję, zamawiając sarkofag z białego, a nie czerwonego kamienia i nienakryty baldachimem. Wzorem typologicznym mógł być nagrobek Anny (zm. 1425), córki Kazimierza Wielkiego, i jego ostatniej żony, Jadwigi, księżniczki Żagańskiej w kościele św. Szczepana w bawarskim Mindelheim. Bezpośrednim punktem odniesienia stał się jednak dla Madeyskiego nagrobek Ilarii dell Carretto, wskazany mu prawdopodobnie przez zapatrzonego w sztukę quattrocenta Lanckorońskiego. Kluczowe znaczenie miał zapewne fakt, że obie kobiety straciły życie w połogu. Wykonany przeze Madeyskiego w latach 1902-1906 kenotaf króla Władysława III Warneńczyka (1902-1906) jest wzorowany na nagrobku Gastona de Foix w Mediolanie. W obu przypadkach rzeźbiarz sięgnął więc do „ikon” literatury historycznej, a także kultury popularnej XIX wieku, dzięki czemu dzieje Polski zostały wpisane w historię Europy. Jadwiga, tak jak Ilaria del Carrretto, jawi się jako wzór poświęcenia dla religii i wierności małżeńskiej. Natomiast Władysław III, zabity przez Turków w bitwie pod Warną (1444), tak jak francuski wódz zabity w bitwie pod Rawenną (1512), jest wzorem poświęcenia dla ojczyzny. Rzeźbiarz wybrał skrajnie odmienne materiały, kierując się niewątpliwie ich wartościami symbolicznymi. Biel marmuru z Carrary symbolizuje cnotliwe życie Jadwigi, żony i heroicznej matki, natomiast brąz – rycerskie rzemiosło, stałość charakteru i bohaterstwo „ostatniego krzyżowca Europy”. W obu pomnikach piękno materiału stanowi istotne dopełnienie wyidealizowanej urody bohaterów, która ociera się o granicę zmysłowości.
    In 1900, the Bishop of Krakow, Jan Puzyna, decided to erect a sarcophagus for the remains of Queen Hedwig of Anjou (d. 1399). Its founder, Count Karol Lanckoroński, gave the commission to Antoni Madeyski, a sculptor active in Rome, while the technical matters and iconographic programme of the work were entrusted to Marian Sokołowski, a professor of art history at the Jagiellonian University in Krakow. Madeyski recorded the progress of his work in photographs which reveal that initially an inscription had run along the edges of the top slab, which was obliterated after the assembly of the tomb in the cathedral. This change may have been caused by a – now long forgotten – dispute about the extent of the contribution from each of the key figures involved in the undertaking. Or perhaps the foundation inscription on the top slab, above a short text related to the queen, was deemed inappropriate in view of the plans to resume efforts for her beatification. The location of the sarcophagus was conditioned by a number of factors, one of which was the proximity of the shrine of St Stanislaus, and was possibly intended to concentrate the cults of the local saints in the area of the intersection of the naves. The forms of the tomb had no relation to the existing monuments of the monarchs of the Piast or Jagiellonian dynasties in the cathedral; in fact, local tradition was ignored, since the work was carved of white not red stone and did not have a canopy. Madeyski’s immediate model was the tomb of Ilaria del Carretto in Lucca, probably indicated to him by Lanckoroński who was very fond of Italian Quattrocento art. Of key importance must also have been the fact that both women had died in childbirth. A cenotaph to King Ladislaus III of Varna, carried out by Madeyski in 1902-1906, was modelled on the monument to Gaston de Foix in Milan. Thus, in both cases the sculptor referred to ‘icons’ of historical literature and nineteenth-century popular culture, bringing the history of Poland into the orbit of European history. Hedwig of Anjou, similar to Ilaria del Carretto, is presented as a paragon of sacrifice for religion and marital fidelity. Ladislaus III, in turn, killed in the battle of  Varna in 1444, just like de Foix, a French commander who fell in the battle of Ravenna in 1512, was regarded as an exemplar of sacrifice for his homeland.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 4; 67-97
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O literaturze rosyjskiej, jej nauczaniu i literaturocentryzmie
    On Russian Literature, its Teaching and Literature Centrism
    Autorzy:
    Woźniak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879622.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    literatura rosyjska
    literaturocentryzm
    status literatury
    programy nauczania w rosyjskich szkołach wyższych XVII-XIX w.
    Russian literature
    literature centrism
    social status of literature
    educational programmes in Russian universities in the 18th-20th cc.
    Opis:
    W artykule poruszona została problematyka literatury rosyjskiej pod kątem jej znaczenia i statusu w kulturze i życiu społecznym. Skoncentrowano się więc na miejscu literatury w programach nauczania we wczesnych szkołach wyższych w Rosji (Akademia Kijowsko-Mohylańska, Akademia Słowiano-Grecko-Łacińska, Uniwersytet Moskiewski). W rozważaniach przedstawiono poza tym krótki zarys poszczególnych epok literackich w Rosji XVIII-XX wieku z punktu widzenia wysokiej pozycji i rangi literatury (literaturocentryzmu) w kulturze rosyjskiej. W ciągu rozwoju procesu historycznoliterackiego obserwuje się w Rosji wysokie waloryzowanie literatury, dostrzeganie w niej charakteru dydaktyczno-moralizatorskiego, idei służenia ojczyźnie i państwu, ducha opozycjonizmu i buntu, a także właściwą jej tendencję aksjologiczną, obecność pierwiastków duchowych i metafizyki. Przytoczone zostały również wypowiedzi niektórych krytyków, pisarzy i literaturoznawców na temat literatury w ogóle (J. Krzyżanowski, U. Eco, W. Iser) oraz oceny krytyczne, zarówno pozytywne, jak i nader negatywne, degradujące literaturę rosyjską (W. Bieliński, W. Rozanow, W. Chodasiewicz, W. Nabokow, A. Terc, M. Epsztein, I. Suchich, S. Rassadin). О русской литературе, ее преподавании и литературоцентризме В статье рассматривается проблематика русской литературы с точки зрения ее значения и статуса в культуре и общественной жизни. Внимание сосредоточено в данных рассуждениях на позиции литературы в системе научной программы ранних высших учебных заведений (Киево-Могилянская академия, Славяно-греко-латинская академия, Московский университет). В статье дается сжатый обзор очередных литературных эпох, литературного процесса XVIII–XX веков в России. Автор сосредоточивается в основном на указании высокой роли и ранга литературы (литературоцентричности) в русской культуре. В ходе развития литературного процесса усматривается в литературе дидактически-назидательный характер, идея гражданского служения отечеству, оппозиционный и бунтарский дух, а также свойственная литературе аксиологическая перспектива, духовность и метафизика. Приводятся кроме того выбранные высказывания некоторых критиков, писателей и литературоведов на тему литературы вообще (Ю. Кжижановски, У. Эко, В. Исер), а также критические оценки, как положительные, так и сугубо отрицательные и деградирующие русскую литературу (В. Белинский, В. Розанов, В. Ходасевич, В. Набоков, А. Терц, М. Эпштейн, И. Сухих, С. Рассадин).
    The article discusses Russian literature and its impact on Russian cultural and social life. The author focuses on the role of literature in the educational programmes offered by early Russian universities (Kiyv-Mohyla Academy, Slavic Greek Latin Academy and Moscow State University). The article also outlines the sequence of literary epochs in Russia from the 18th to the 20th century in order to highlight the privileged status and the social prestige of literature (literature centrism) in Russian culture. Throughout its evolution period, Russian literature has evidently been held in high social esteem and recognized for its didactic and moralizing function; its patriotic motives of serving the country; its role in empowering resistance and dissent; and its characteristic axiological orientation, enriched with spiritual and metaphysical elements. The article also lays out ideas and opinions of critics, writers and literature researchers on literature in general (J. Krzyżanowski, U. Eco, W. Iser) along with a spectrum of appraisals regarding Russian literature – from positive to strongly negative ones (W. Bieliński, V. Rozanov, W. Chodasiewicz, V. Nabokov, A. Tertz, M. Epstein, I. Sukhikh, S. Rassadin).
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 7; 43-62
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Portrety pisarzy jidysz w polsko-żydowskiej prasie w latach 1918-1939
    Portraits of Yiddish Writers in the Polish-Jewish Press in the Years 1918-1939
    Autorzy:
    Szabłowska-Zaremba, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879727.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    polsko-żydowska prasa w latach 1918-1939
    literatura jidysz
    czasopiśmiennictwo żydowskie XX wieku
    relacje polsko-żydowskie XX wieku
    Polish-Jewish press in the years 1918-1939
    Yiddish literature
    Jewish periodical press of the 20th century
    Polish-Jewish relations in the 20th century
    Opis:
    Celem artykułu jest pokazanie sposobów prezentacji w międzywojennej prasie żydowskiej pisanej w języku polskim zagadnień dotyczących pisarzy jidysz. Periodyki te kierowane były do czytelników polskojęzycznych, a zatem tych, którzy nie mogli bezpośrednio poznać literatury jidysz. Twórców podzielono na cztery grupy: klasycy (Mendele Mojcher Sforim, Icchok Lejbusz Perec, Szolem-Alejchem), średnie pokolenie (Szalom Asz, Józef Opatoszu, Zusman Segałowicz i Jehoszua Perle) oraz najmłodsze (Abraham Zak, Efroim Kaganowski, Rachel Korn, Icyk Manger oraz Kalman Lis). Ostatnią specyficzną grupę tworzą ci autorzy, których utwory nie są drukowanie, niemniej na łamach gazet publikuje się opisy ich tomików, np. Chaim Siemiatycki. Do najczęstszych form wypowiedzi prezentujących sylwetkę pisarza należą: szkice biograficzne, wywiady z nim przeprowadzone, tłumaczenia jego wypowiedzi lub artykułów ukazujących się na łamach prasy jidyszowej, relacje ze spotkań, wyjazdów, ważnych wydarzeń dotyczących jego osoby lub twórczości, szkice dotyczące całej jego twórczości lub jej wybranego aspektu, recenzje jego utworów oraz tłumaczenia jego dzieł. Wnioski oparte zostały na takich periodykach, jak: „Nasz Przegląd”, „Nowy Dziennik”, „Chwila”, „Opinia”, „Nasza Opinia”, „Nasz Głos”, „Dziennik Nowy”, „Kurier Nowy”.
    The aim of the article is to show the ways issues concerned with Yiddish writers are presented in the interwar Jewish press published in Polish. The periodical were targeted to Polish language readers, i.e. ones who were not able to read Yiddish literature. The writers were divided into four groups: classics (Mendele Mocher Sforim, Isaac Leib Peretz, Sholem-Aleichem), the middle generation (Sholem Asch, Joseph Opatoshu, Zusman Segałowicz and Jehoszua Perle) and the youngest one (Abraham Zak, Efroim Kaganowski, Rachel Korn, Itzik Manger and Kalman Lis). The last specific group is made up by the authors whose works and not printed, but nevertheless newspapers publish reviews of their volumes, e.g. Chaim Siemiatycki. The most frequent forms of statements presenting the figure of an author include: biographical sketches, interviews, translations of his statements or of articles published in Yiddish press, accounts of his meetings, journeys, important events concerning his person or his work, sketches concerning his whole work or its chosen aspects, reviews and translations of his works. Conclusions are based on such periodicals as: “Nasz Przegląd”, “Nowy Dziennik”, “Chwila”, “Opinia”, “Nasza Opinia”, “Nasz Głos”, “Dziennik Nowy”, “Kurier Nowy”.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 1; 75-89
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Sprawy polskie” w pruskim Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (1900–1918)
    “Polish Affairs” in the Prussian Interior Ministry (1900–1918)
    Autorzy:
    Matwiejczyk, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1787957.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-19
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    polityka germanizacyjna rządu pruskiego 1900‒1918
    Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Prus 1900‒1918
    historia Niemiec 1900‒1918
    historia administracji 1900‒1918
    stosunki polsko-niemieckie na przełomie XIX i XX w.
    Germanization policy
    Prussian government in 1900–1918
    Prussian Interior Ministryin 1900–1918
    German history in 1900–1918
    administrative history in 1900–1918
    Polish-German relations at turn of 20th century
    Opis:
    Głównym celem badawczym artykułu jest odpowiedź na pytanie, jaka była rola pruskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych przy wcielaniu w życie pruskiej „Polenpolitik”. Na podstawie zachowanych (choć niepełnych) rozporządzeń wewnętrznych i schematów organizacyjnych tego ministerstwa autor próbuje ustalić, jak przebiegały mechanizmy decyzyjne przy rozpatrywaniu „spraw polskich” w tymże ministerstwie; jakie konkretnie osoby, w jakich referatach merytorycznych podejmowały setki decyzji składających się na odgórnie przyjęte ramy „Polenpolitik”. Problem badawczy jest o tyle skomplikowany, że zachowany układ akt Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, przechowywanych w Geheimes Staatsarchiv w Berlinie, nie odpowiada strukturze referatów merytorycznych, w których zostały wytworzone. Zastany układ jest głównie wytworem registratur, gdyż to tam łączono poszczególne akta w tomy, nadając im tytuły i przynależność strukturalną. Artykuł składa się z trzech części merytorycznych. W części wstępnej autor wyjaśnia, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych jako najwyższa instancja zwierzchnia dla struktur policji i administracji terenowej ponosiło główną odpowiedzialność za realizację w praktyce rządowej „Polenpolitik”. W części drugiej autor przeprowadza krótką analizę karier zawodowych szefów resortu spraw wewnętrznych, by odpowiedzieć na pytanie, czy ich doświadczenia administracyjne w prowincjach wschodnich i kontakty z ludnością polską w jakiś sposób determinowały kierunek i ciągłość „polityki polskiej” w kierowanym przez nich resorcie. Ostatnia część jest poświęcona strukturze organizacyjnej ministerstwa i jej zmianom w omawianym okresie. Rozważania koncentrują się na tych referatach merytorycznych, które podejmowały decyzje w „sprawach polskich”. We wnioskach autor podkreśla częste zmiany ministrów spraw wewnętrznych i ich znikome doświadczenia w pracy administracyjnej w prowincjach zamieszkałych przez Polaków (Ostmarken), co sugeruje, że nie były one główną przyczyną kierunku, ciągłości i determinacji w realizacji polityki germanizacyjnej wobec mniejszości polskiej. Te czynniki autor dostrzega w samej strukturze i funkcjonowaniu referatów merytorycznych ministerstwa. Początkowo „sprawy polskiej agitacji” (Polenagitation) rozpatrywane były w jednym referacie z problemami ruchu socjalistycznego, anarchistycznego oraz separatystycznego ruchu welfickiego (hanowerskiego) i duńskiego. Wszystkie były bowiem jednakowo traktowane jako zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa. Wraz z radykalizacją polityki germanizacyjnej sprawy „polskiej agitacji” od 1908 r. znalazły się w odrębnym referacie, kierowanym do 1918 r. przez tego samego decernenta. Był on wspierany przez dwóch decernentów referatów policyjnych (ogólnej policji państwowej i policji politycznej). W sumie w latach 1908‒1918 zaledwie trzy osoby podejmowały decyzje merytoryczne w sprawach polskich, w czym autor upatruje właśnie ciągłość i konsekwencję w realizacji antypolskiej polityki rządu pruskiego.
    The chief research goal of this article is to answer the question what was the role of the Prussian Ministry of the Interior in the implementation of the Prussian “Polenpolitik.” On the basis of the preserved (even if incomplete) internal regulations and organisational plans of the ministry, I explore the Ministry’s decision-making mechanisms when the “Polish affairs” were considered. I also try to determine which specific persons in which departments made the hundreds of decisions which contributed to the officially adopted framework of “Polenpolitik”. The research problem is all the more complicated because the preserved hierarchical structure of the Ministry files, stored in the Geheimes Staatsarchiv in Berlin, does not correspond to the structure of the departments in which they were created. The present structure must be attributed mainly to registering offices, where individual files were compiled in volumes, to which titles and structural affiliation were assigned. The presented article consists of three parts. In the introductory part, I explain that the Ministry of the Interior, as the supreme authority for police and field administration structures, bore the main responsibility for the realization of “Polenpolitik” in governmental practice. In the second part, I shortly examine the careers of senior officials of the Ministry in order to answer the question whether their administrative experience in the eastern provinces and their contacts with the Polish population in any way determined the direction and continuity of “policy for Poland” in the ministry they headed. I devote the last part to the Ministry’s organisational structure and its evolution in the period in question. The considerations are focused on those substantive departments, which made decisions on “Polish affairs.” In the concluding section, I emphasize the frequent rotation of the ministers and their scant experience of administrative work in the provinces inhabited by Poles (Ostmarken), which suggests that they were not the main factor in the direction, continuity and determination of the Germanization policy towards the Polish minority. I notice these factors in the very structure and functioning of the Ministry’s core departments. At first, “matters of Polish activism” (Polenagitation) were at first processed in one department that dealt with the problems of the socialist and the anarchist movement and the Welfen (Hannoverian) separatist movement and one in Denmark. This was because all of them were equally regarded as a threat to state security. With the radicalization of Germanization policy, from 1908 onwards the matters of “Polish activism” were dealt with by a separate department, headed by the same Dezernents until 1918. He was supported by two dezernents of police departments (general state police and political police). Overall, between 1908 and 1918 only three persons made decisions on Polish matters, which I see as the continuity and consistency of the anti-Polish policy of the Prussian government.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 2; 143-175
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies