Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Dzieło" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Lwówecka Sala Ślubów – wczesne dzieło Hansa Poelziga oraz zespołu wrocławskiej Akademii Sztuki i Rzemiosła Artystycznego
    Autorzy:
    Łukaszewicz, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1965383.pdf
    Data publikacji:
    1987
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 1987, 35, 4; 277-290
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oprawa ewangeliarza – dzieło złotnika Johanna Gottloba Mertzschinga
    The Binding of a Book of Gospel – the Work of the Goldsmith Johann Gottlob Mertzsching
    Autorzy:
    Rolska-Boruch, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954617.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    In the treasury of the former Jesuit church in Lublin, and now in the St John the Baptist and John the Evangelist cathedral in Lublin there is a silver and gilded binding of a book of Gospel made by the German goldsmith Johann Gottlob Mertzsching who worked in Görliz. Among open-work acanthus twigs three medalions are put with scenes of the Last Supper, Flagellation and Christ Crucified. In these little pictures first of all the anatomy and psyche of the people are presented in a masterly way. The binding of the Lublin book of Gospel proves great artistry of Johann Gottlob Merstzsching who worked in the trade guild in the years 1704-1722.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2002, 50, 4 Special Issue; 535-541
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kamienne lwy z „Domu pode Lwami” w Lublinie. Domniemane dzieło Santi Gucciego
    Stone Lions in the „House under the Lions” in Lublin. A Supposed Work by Santi Gucci
    Autorzy:
    Pytka, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2120061.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    About the year 1587 Santi Gucci, or his workshop, sculptured stone lions for Paweł Cholewa, the owner of the tenement-house at 9 Rynek Starego Miasta. The careful, masterly way in which they were produced drew the attention of historians of art to it. Owing to remedial works suppositions were confirmed concerning the dates of the objects' creation, the place where they were produced and the material of which they were sculptured (the Janów limestone).
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2001, 48-49, 4; 368-371
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia kurtyny teatralnej
    The History of the Theatrical Curtain
    Autorzy:
    Kuczyńska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945482.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kurtyna teatralna
    starożytność
    średniowiecze
    nowożytność
    sztuka nowoczesna
    dekoracja
    dzieło sztuki
    theatrical curtain
    ancient times
    Middle Ages
    modernity
    modern art
    decoration
    work of art
    Opis:
    This paper outlines the history of the theatrical curtain that reaches back to ancient times. It also attempts to define its function and formulate a definition of this genre of art. In the Roman theatre there were two kinds of curtains: one that separated a part (Lat. siparium) or the whole of the stage from the audience (the so-called auleum). The historical evolution of the basic function of the curtain tended to enrich and elevate its meaning. The curtain should be regarded as an integral element of the theatrical interior, an individualised element and relatively autonomic. It was ornamented with woven, embroidered or painted representations. It also played a symbolic role, i.e. “the border of two worlds”: reality (on the part of the viewer) and illusive fiction (on the part of the theatrical action). The nineteenth and twentieth centuries saw some changes in the way to understand the “theatrical character”. As a result of them, the role of the curtain also changed. It became a part of the conception of stage design for a concrete performance. Eventually, the avant-garde of the twentieth century postulate to make the theatre “come closer to life”, therefore it questioned the division of the two “worlds” in general, and eliminated the curtain.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2007, 55, 4; 121-150
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Teologia przepięknej i łaskami słynącej statuy Matki Najświętszej Sejneńskiej”. Dzieło sztuki jako obiekt kultu i duszpasterskie wyzwanie
    Autorzy:
    Kramiszewska, Aneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1928248.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-08
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Stefan Wyszyński
    Sejny
    Madonna szafkowa
    ikonografia maryjna
    Tron Łaski
    Trójca Święta
    Shrine Madonna
    Marian iconography
    Throne of Grace
    Holy Trinity
    Opis:
    Jedną z wielu spektakularnych inicjatyw duszpasterskich Prymasa Stefana Wyszyńskiego były koronacje papieskimi koronami kultowych wizerunków maryjnych. Przeprowadził ich czterdzieści siedem. Jedną z ostatnich była koronacja rzeźby Matki Bożej Sejneńskiej. Artykuł jest poświęcony analizie kazania koronacyjnego wygłoszonego 7 września 1975 r. w Sejnach. Ukoronowana figura należy do typu ikonograficznego tzw. Madonn szafkowych, do grupy rzeźb pomorskich, których powstanie łączono z zakonem krzyżackim; jej pierwotne pochodzenie i dzieje nie są znane. W 1602 r., wraz z fundacją klasztoru dominikanów, pojawiła się w Sejnach i bardzo szybko została otoczona kultem. Kult ten przetrwał kasatę klasztoru i jest żywy do dziś. Kontrowersyjna ikonografia Maryi z Dzieciątkiem – rzeźba skrywająca w swoim wnętrzu Trójcę Świętą (Tron Łaski) – stanowiła wyzwanie dla opiekunów sanktuarium. W XVII-XIX wieku obserwujemy proces powolnego wycofywania rzeczywistego wizerunku rzeźby i tworzenia jego kreacji na potrzeby kultu, poczynając od okrycia jej metalową sukienką aż do zakazu otwierania figury włącznie. Kazanie koronacyjne ma wydźwięk trynitarny i w całości służy przekazaniu wiernym prawdy o działaniu Trójcy Świętej w życiu Kościoła oraz Jej szczególnej relacji z Maryją. W konkluzji Prymas Wyszyński nadał kultowej figurze nowe miano: Maryja od Trójcy Świętej. Tym samym dokonał rewitalizacji średniowiecznej ikonografii, wykorzystując nie tylko jej pierwotną wymowę ideową, ale także wpisując ją w aktualną posoborową mariologię trynitarną, zawartą w Konstytucji o Kościele Lumen gentium, a także w Adhortacji apostolskiej Pawła VI Marialis cultus. Jest to jedyne kazanie koronacyjne Prymasa Wyszyńskiego w całości inspirowane ikonografią koronowanego wizerunku kultowego.
    One of the many spectacular pastoral initiatives of Primate Stefan Wyszyński was the coronation of cult Marian images with papal crowns. He did forty-seven of them, one of the last was the coronation of the statue of Our Lady of Sejny (Sejny is a town in north-eastern Poland). The article analyses the coronation sermon delivered on this occasion on September 7, 1975 in Sejny. The crowned figure belongs to the iconographic type of the so-called Shrine Madonnas, or the group of Pomeranian sculptures, the creation of which was linked to the Teutonic Order. Its origin and history are unknown. In 1602, together with the foundation of the Dominican monastery, it appeared in Sejny and very quickly became worshiped. This cult survived the dissolution of the monastery and is still alive today. The controversial iconography of Mary with the Child – a sculpture housing the Holy Trinity (Throne of Grace) – was a challenge for the guardians of the sanctuary. From the 17th to 19th centuries, we observe the slow withdrawing of the actual image of a sculpture and making its likeness for the purposes of worship: from covering the figure with a metal robe to prohibiting a ban on the opening of the statue. The coronation sermon bears Trinitarian overtones and is entirely intended to convey to the faithful the truth about the operation of the Holy Trinity in the life of the Church and Its special relationship with Mary. In his conclusion, Primate Wyszyński gave the cult figure a new name: Mary of the Holy Trinity. Thus, he revitalized the medieval iconography, using not only its original ideological significance, but also inscribing it in the current post-conciliar Trinitarian Mariology, contained in the Constitution on the Church Lumen Gentium, as well as in the Apostolic Exhortation by Paul VI Marialis Cultus. It is the only coronation sermon delivered by Primate Wyszyński inspired entirely by the iconography of the crowned cult image.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 4 Special Issue; 59-83
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Эпоха homo sovieticus и ее призраки: о творчестве Светланы Алексиевич
    Homo Sovieticus Epoch and its Ghosts: About Svetlana Aleksievich’s Writings
    Autorzy:
    Poliszczuk, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807254.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    pisarz; „czerwony człowiek”; naród; doświadczenie; trauma; dzieło; epoka
    writer; „red man”; nation; experience; trauma; writing; epoch
    Opis:
    Epoka homo sovieticus a jej upiory: о twórczości Swietłany Aleksijewicz Autor rozważa twórczość Swietłany Aleksijewicz w szerokim cywilizacyjno-kulturowym kontekście naszego czasu. Sama pisarka przynaje, że obrazuje koniec epoki homo sovieticus. Jej uwagę przyciąga przede wszystkim doświadczenie istoty traumatycznej z tamtej epoki, niezależnie od tego, czy pochodzi od osób będących czynnymi budowniczymi systemu sowieckiego, czy też od tych, którzy od niego cierpieli, represjonowanych i dysydentów. Całokształt twórczości Swietłany Aleksijewicz charakteryzuje patos humanistyczny, nacelowany na rewaloryzację indywidualności i prywatności we współczesnym społeczeństwie. Эпоха homo sovieticus и ее призраки: о творчестве Светланы Алексиевич Автор рассматривает творчество Светланы Алексиевич в широком цивилизационно-культурном контексте нашего времени. Сама писательница признает, что изображает конец эпохи homo sovieticus. Ее внимание привлекает прежде всего травматический опыт этой эпохи, независимо от того, кому он принадлежит: активным созидателям советской системы или пострадавшим от нее, репрессированным и диссидентам. В целом для творчества Светланы Алексиевич характерен пафос гуманизма, нацеленный на возвращение ценности индивидуального и частного в современном обществе.  
    The article dedicated to the Svetlana Aleksievich literary works in the cultural and social context of our time. As writer has recognized, she writes about the end of the epoch which was called homo sovieticus. She paid a great attention to the traumatic experience and doesn’t matter whom it belongs: to the soviet servants or theirs victims – that ones who was repressed and called as dissidents. Humanistic pathos is one of the main feature of Svetlana Aleksievich’s writings. It overestimates the value of individuality and private life in the contemporary society.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 7; 67-77
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Głos stłumiony. O konwencjonalności literatury
    The Muffled Voice. On the Conventional Character of Literature
    Autorzy:
    Karcz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933562.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    literatura
    konwencja literacka
    tradycja literacka
    konwencjonalność literatury
    szkoła formalno-strukturalistyczna
    arcydzieło
    dzieło literackie
    postmodernizm
    ekspresja w literaturze
    literary convention
    literary tradition
    conventional character of literature
    formalist-structuralist school
    literary work
    postmodernism
    expression in literature
    Opis:
    In the article a reflection is proposed on literature's inner problems concentrated around the concept of literary convention. It seems that in the postmodernist demands to give more attention to those voices in literature that up till now have been “muffled”, “passed over” and “oppressed” the meaning of the concept of “convention” has been distorted. However, its proper understanding is as elementary for the existence and development of literature as treating a literary work as an artificially organized form, and not as the writer's confession. The author of the article, on the basis of the definitions formulated by the formalist-structuralist school, discusses the inner, esthetic laws of literature dictated and defined by literary convention and tradition, and he indicates that it is them – more than political, social or moral causes – that in the natural process of creation and development of literature cause that some voices, perhaps, cannot be fully heard.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 1; 21-32
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O stylistyce i leksyce słów kilka. Potop Henryka Sienkiewicza i słoweński przekład Rudolfa Molè
    Some Remarks on Stylistics and Vocabulary: “Potop” (“The Deluge”) by Henryk Sienkiewicz and the Slovenian Translation by Rudolf Molè
    Autorzy:
    Zatorska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1774400.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    leksyka
    stylistyka
    translatoryka
    dzieło literackie
    język polski
    język słoweński
    vocabulary
    stylistics
    translation studies
    literary work
    Polish language
    Slovene language
    Opis:
    Celem opracowania jest ukazanie strategii tłumaczeniowych zastosowanych wobec stylistycznie nacechowanych wyrażeń wyekscerpowanych ze słoweńskiego przekładu powieści Potop Henryka Sienkiewicza dokonanego przez Rudolfa Molè z 1970 roku. Obserwacji poddano: latynizmy, analityzmy i frazeologizmy, ekspresywizmy oraz nazwy realiów. Wybór ekwiwalentu skutkował niejednokrotnie zatratą lub osłabieniem nacechowania stylistycznego danego fragmentu, por. fatigatus wielce SI166 – zelo utrujen MI181; — Ni pary z gęby! SI40 – Niti besede več!... MI44; synalka SI365 – sina MI394; Daj no waćpan pyska! SI203 – Daj, da te objamem! MI220. Liczne są jednakże translaty z zachowanym nacechowaniem stylistycznym, np. psubratom SII442 – pasjim bratom MII476; psiajuchy SII442 – pasje duše MII476. Nazwy historycznych realiów przetłumaczono przy pomocy generalizacji rajtar vs jezdec lub aproksymacji rapier vs meč. Przeprowadzona analiza dowiodła różnic między stylistycznym ukształtowaniem oryginału a przekładu, choć odnotowano też podobieństwa w tym zakresie. Najważniejszym celem podjętych badań było jednak wskazanie odrębności stylistycznych i semantycznych badanego przekładu wobec oryginału.
    The aim of this study is to show the ways in which some stylistic marked components were translated in the 1970 Slovenian translation of Henryk Sienkiewicz’s novel “Potop” (“The Deluge”) by Rudolf Molè. The data comprise Latin words, expressive and analytical forms, and names of realia. Choosing the equivalent may result in the loss of stylistic markedness: fatigatus wielce Vol. 1, p. 166. — zelo utrujen Vol. 1, p. 18; — Ni pary z gęby! Vol. 1, p. 40. — Niti besede več!... Vol. 1, p. 44; synalka Vol. 1, p. 365 — sina Vol. 1, p. 394; Daj no waćpan pyska! Vol. 1, p. 203 — Daj, da te objamem! Vol. 1, p. 220. However, many equivalents confirm such stylistic markedness: psubratom Vol. 2, p. 442 — pasjim bratom Vol. 2, p. 476; psiajuchy Vol. 2, p. 442 — pasje duše Vol. 2, p. 476. The translations of historical names demonstrate generalisation, e.g. rajtar vs jezdec, or approximation, e.g. rapier vs meč. The analysis confirms these differences and resemblances between the original and the translation. The general aim of this article is to indicate the stylistic and semantic differences in the translated text.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 6; 189-201
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Symbolika dzieł sztuki z wyposażenia sali sądowej trybunału koronnego w Lublinie w świetle osiemnastowiecznych kazań
    The Symbolic Meaning of the Court Room Equipment. The Case of the Crown Tribunal in Lublin as Shown in a Selection of 18th-Century Sermons
    Autorzy:
    Gombin, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1934163.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    symbolika
    dzieło sztuki
    trybunał koronny
    symbolic content
    work of art
    Crown Tribunal
    Opis:
    The sermons addressed to the deputies during Church festivities and celebrations were part of the customary functioning of the Crown Tribunal. These texts disclose a lot of information that are of paramount value for an art historian. This particularly pertains to 18th-century texts. As borne out by the sermons under analysis, two items of equipment in the Tribunal courtrooms communicated a specific symbolic and legal message: these were the Tribunal cross and the portrait of St. Thomas, the Apostle. The sermons frequently compare the Christ’s ultimate judgments to the rulings of the Polish court. The message behind the symbol of the Tribunal cross was even more intense if it was part of a Marshall’s or a President’s court-of-arms. This was the case in 1723, when Michał Potocki of Pilawa was the Marshall. The most intriguing fusion of events depicted in the New Testament and the Old Polish reality is to be found in a sermon by Wojciech Zabielski, a Jesuit, where he used the figures taking part in the Way of the Cross as models to depict acts and attitudes of his contemporaries. The sermons present St Thomas as a witness to Christ’s resurrection who needed to prove the truth of the redemptive miracle by means of his senses. He symbolized the scrutiny and meticulousness in search of truth and decent judgement. He was set as an example for the judges, who should be ready to lay down their lives for truth and justice.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 4; 147-160
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pomiędzy sceną a galerią obrazów. O niezrealizowanych projektach scenograficznych Jadwigi Pożakowskiej (z problematyki badań nad dziełem scenografa)
    Between the Stage and Gallery of Paintings. On Jadwiga Pożakowska's Unaccomplished Stage Design Projects (On the Problems of Research on the Stage Designer's Work)
    Autorzy:
    Piechówka, Anna M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1944050.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    scenografia
    dzieło scenografa
    niezrealizowane scenografie
    projekt scenograficzny
    Jadwiga Pożakowska
    screenwriting
    stage design work
    unaccomplished stage designs
    stage design project
    Opis:
    The sketch “Between the Stage and Gallery of Paintings: On Jadwiga Pożarowska's Unaccomplished Stage Design Projects (On the Problems of Research on the Stage Designer's Work) is based on the writing of Jadwiga Pożakowska (1928-2006). It brings home to us one of the aspects of theatre research work on the stage designer's work concerned with this part of his output that includes his unaccomplished stage design projects. The first research are is composed by those stage designs which have not been staged. The second area consists of other stage design solutions, but they decisively go beyond the frameworks of introductory sketches. In the third area we have projects without any concrete theatrical order. They are treated as artistic challenges and struggles with a stage design theme as such. For each group of projects there are different basic contexts to analyse and interpret, the common are area being individual plastic thinking and the screenwriter's sensitivity. This sketch is also an attempt to restore the rank of unaccomplished studies that additionally shed light on the overall artistic output of their author.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 1; 239-261
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    «Слово» и «дело» преподобного Паисия Величковского: к 300-летию со дня рождения подвижника
    The “Word” and “Deed” of St. Paisius Velichkovsky: On the 300th Anniversary of the Ascetic’s Birth
    „Słowo” i „dzieło” błogosławionego Paisjusza Wieliczkowskiego: na okoliczność 300-lecia urodzin
    Autorzy:
    Krivolapov, Vladimir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342715.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    rozłam
    książki
    ascetyzm
    żywot
    autobiografia
    klasztor
    Mołdawia
    Rzeczpospolita
    powieść awanturnicza
    split
    books
    asceticism
    life
    autobiography
    monastery
    Moldavia
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    adventure novel
    Opis:
    К XIX в. пути европеизированной, секулярной России и народной «Святой Руси» окончательно разошлись. Н. Бердяев рассуждал о том, что Серафим Саровский и А.С. Пушкин были современника, но не знали друг о друге и не испытывали потребности узнать. Вместе с тем во второй половине XVIII в. в монастырях Молдавии подвизался человек, о котором почти наверняка слышал Пушкин и сочинения которого внимательно читал св. Серафим. Звали его Паисий Величковский (1722-1794) и он в своей деятельности наметил пути преодоления имевшего место «раскола». Ученики преп. Паисия находили пристанище в российских монастырях, его сочинения и переводы святоотеческих текстов пользовались исключительной популярностью в монашеской среде, а его последователя взрастили оптинское старчество – феномен, ради которого в Оптиной пустыни перебывали почти все литературные классики от Гоголя до Пришвина. Автора настоящей статьи интересует прежде всего Паисий как автор собственной автобиографии. Помимо этого текста, существуют несколько вариантов жития подвижника, созданных либо его учениками, либо учениками его учеников. Автобиография нисколько не напоминает житие, в жанровом отношении это скорее авантюрный роман, тогда как житие Паисия, написанное его учеником Митрофаном, в полной мере соответствует агиографическому канону. Паисиевы тексты, сведенные в единый корпус, дают представление не только о личности подвижника, но и о встрече двух литературных систем: той, что всё ещё тяготела к традициям Средневековья, и той, что вдохновлялась Новым временем. Сама личность Паисия гармонично сочетала в себе черты, традиционные для монаха-аскета (эталонной фигуры для русского Средневековья), и те, что «изобличали» в нём человека динамичного XVIII столетия. Автор статьи убеждён, что не только наследие святого Паисия, но сам его образ являет воплощённый ответ на вопрос о путях преодоления «раскола».
    W początkach XIX wieku ostatecznie rozeszły się drogi zeuropeizowanej, sekularnej Rosji i ludowej “Świętej Rusi”. Nikołaj Bierdiajew wspominał, że Serafim Sarowski i Aleksander Puszkin żyli w jednym czasie, lecz nie wiedzieli o sobie nawzajem i nie mieli potrzeby się poznać. A jednocześnie w drugiej połowie XVIII wieku w klasztorach mołdawskich pojawił się człowiek, o którym zapewne słyszał Puszkin i którego pisma z uwagą czytał św. Serafim. Nazywał się Paisjusz Wieliczkowski (1722-1794) i w swojej działalności określił drogi pokonania rozłamu. Jego uczniowie znajdowali miejsce w rosyjskich klasztorach, jego utwory i translacje cieszyły się niezwykłą popularnością w środowisku zakonnym, a jego następcy przywrócili fenomen Pustelni Optyńskiej, do której przybywali wszyscy klasycy literatury – od Gogola do Priszwina. Autora niniejszego tekstu interesuje Paisjusz jako autor własnej biografii. Istnieje kilka wariantów żywota tego błogosławionego, stworzonych przez jego uczniów. Autobiografia nie przypomina żywotu, pod względem gatunkowym to raczej powieść awanturnicza, podczas gdy żywot Paisjusza, spisany przez jego ucznia Mitrofana, w pełni odpowiada kononowi hagiograficznemu.
    By the 19th century, the paths of Europeanised, secular Russia and the people’s “Holy Russia” had finally diverged. Nikolai Berdyaev reasoned that Seraphim of Sarov and Alexander Pushkin were contemporaries, but did not know about each other as they lived in separate worlds, that of literature and that of holiness. However, at the same time, in the second half of the 18th century in the monasteries of Moldavia, there was a man about whom Pushkin almost certainly heard and whose writings were carefully read by St. Seraphim. His name was Paisius Velichkovsky (1722-1794) and in his work he outlined ways to overcome the “split” that had taken place. The disciples of Paisius found refuge in Russian monasteries, his writings and translations of patristic texts enjoyed exceptional popularity among the monastic community, and his successors revived the phenomenon of the Optina eldership, as a result of which almost all literary classic writers from Gogol to Prishvin visited the Optina Monstery. The author of this article is primarily interested in Paisius as the author of his own biography. In addition to this text, there are several versions of the life of this ascetic, composed either by his disciples or by the disciples of his disciples. The autobiography does not resemble a life at all; in terms of genre, it is rather an adventure novel, whereas the life of Paisius, written by his disciple Mitrofan, fully corresponds to the hagiographic canon. The Paisian texts, combined into a single corpus, give an idea not only about the personality of the ascetic, but also about the meeting of two literary systems: that which still gravitated towards the traditions of the Middle Ages, and that which was inspired by the Early Modern Period. The personality of Paisius harmoniously combined those features traditional for an ascetic monk (a reference figure for the Russian Middle Ages), and those that revealed in him a dynamic 18th‑century man. The author of this article is convinced that not only the legacy of Saint Paisius, but also his image, is the embodied answer to the question of how to overcome the “split”.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 7; 309-324
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies