Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "knowledge." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 34
Tytuł:
Theology and the Knowledge of Persons
Teologia i wiedza o osobach
Autorzy:
Stump, Eleonore
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791153.pdf
Data publikacji:
2021-09-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Boże ukrycie
wiedza o osobach
wiedza drugoosobowa
wiedza narracyjna
divine hiddenness
knowledge of persons
second-person knowledge
narrative knowledge
Opis:
The aim of the paper is to discern between philosophy and theology. A philosopher is looking after impersonal wisdom, a theologian searches for a personal God. This differentiation is fundamental because knowledge of persons differs from knowledge that. The author shows how taking into account the fact that theology is based on the second-person knowledge changes the way one should approach the hiddenness argument.
Celem artykułu jest ukazanie różnicy między filozofią a teologią. Filozof szuka mądrości bezosobowej, teolog zaś szuka Boga osobowego. To zróżnicowanie jest fundamentalne, ponieważ wiedza o osobach różni się od wiedzy o przedmiotach. Autorka pokazuje, jak uwzględnienie faktu, że teologia opiera się na wiedzy drugoosobowej, zmienia podejście do argumentu z ukrytości.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 3; 9-27
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archaeology of Cognitive Science: Michel Foucault’s Model of the Cognitive Revolution
ARCHEOLOGIA KOGNITYWISTYKI — MICHELA FOUCAULTA MODEL REWOLUCJI KOGNITYWNEJ
Autorzy:
HETMAŃSKI, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488266.pdf
Data publikacji:
2018-09-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
archeologia wiedzy
kognitywistyka
epistemologia
wiedza
dyscyplina naukowa
Michel Foucault
archaeology of knowledge
cognitive science
epistemology
knowledge
science discipline
Opis:
The article presents an epistemological and partially methodological analysis of cognitive science as a scientific discipline, created as a result of the transformations that took place in the philosophical and psychological concepts of the mind and cognition, which were carried out with the aid of tools and methods of modelling as well as through simulating human cognitive processes and consciousness. In order to describe this interdisciplinary (transdisciplinary) science, and its positions, as well as the stages and directions of its development, it makes use of the epistemological model formulated by Michel Foucault, in which he draws attention to social, ideological and technological conditions of scientific knowledge (episteme). The opinions of the leading creators and critics of cognitive science, such as George A. Miller, Howard Gardner, Margaret Boden and José Luis Bermúdez are referenced to and analyzed with the use of this model. The article shows the epistemologically and methodologically divergent status of cognitive science, as well as its cognitive and institutional conditions and challenges, which stand before it after half a century of intensive development.
W artykule przeprowadzono epistemologiczną i częściowo metodologiczną analizę kognitywistyki (cognitive science) jako dyscypliny naukowej, która powstała wskutek przeobrażeń w filozoficznych i psychologicznych koncepcjach umysłu i poznania poprzez zastosowanie w nich narzędzi i metod modelowania oraz symulacji ludzkich procesów poznawczych i świadomości. Do opisu powstania tej interdyscyplinarnej (transdyscyplinarnej) nauki, jej etapów, stanowisk i kierunków rozwoju przyjmuje się model epistemologiczny sformułowany przez Michela Foucaulta, w którym zwraca on uwagę na społeczne, ideologiczne i technologiczne uwarunkowania wiedzy naukowej (episteme). Dzięki niemu referowane i analizowane są opinie o kognitywistyce takich czołowych jej twórców i krytyków, jak George A. Miller, Howard Gardner, Margaret Boden i José Luis Bermúdez. Ukazany został zróżnicowany epistemologiczno-metodologiczny status kognitywistyki (cognitive science), jak też jej poznawcze i instytucjonalne uwarunkowania oraz wyzwania, przed którymi stoi po półwieczu intensywnego rozwoju.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 3; 7-32
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ROZUM – WIEDZA – WIARA DYNAMIKA ZNACZEŃ
REASON – KNOWLEDGE – FAITH: THE DYNAMICS OF MEANING
Autorzy:
Kublikowski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488181.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
rozum
wiedza
przekonanie
wiara
reason
knowledge
belief
faith
Opis:
The main goal of this paper is to explicate the meaning of such words as “reason”, ”knowledge” and “faith.” In addition, some relationships between these notions are analysed. Two attitudes can be distinguished: “faith — reason/knowledge” and “reason/knowledge – faith”. In the first case faith is initial, but a believer can take a rational (intellectual) effort to analyse what faith is. The second attitude is realised in the rational search to find faith. Many different types of arguments for the sentence “God exists” have been invented over years. These arguments have been the tools used in the cases of both attitudes. The arguments are analysed and discussed. The notion of argument is related to the notion of persuasion. Some different situa- tions can be distinguished: a claim is rightly argued and somebody is persuaded by this claim; a claim is rightly argued, but somebody is not persuaded; a claim is not rightly argued, but some- body is persuaded by such a claim (e.g. by an influential leader); and a claim is not rightly argued and somebody is not persuaded. The attitude “faith — reason/knowledge” (a religious attitude) is existential and practical. It con- sists of some components. One of them is a religious knowledge (doctrine). If a believer confesses his or her faith using the official (institutional) text — called in Latin Credo (The Creed) — then really they believe and accept a set of rational religious beliefs, which belong to the religious knowledge (doctrine). A religious faith, understood as God’s influence, is acknowledged as the basis for such an act of believing and accepting. So the religious attitude consists of a religious faith, beliefs, emotions and also free choice (decision, acceptance). The act of an acceptance does not only concern beliefs. A believer also ac- cepts moral and religious rules (principles). This is the type of morality motivated by religion. A re- ligious attitude is the rational, theoretical and practical synthesis of all these components.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 2; 71-88
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Założenia i konsekwencje epistemologiczne eksplikacji formalnej pojęcia uzasadniania w szkole fińskiej
Assumptions and epistemological consequences of the formal explication of the concept of justification in the Finnish School
Autorzy:
Kawalec, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016136.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
epistemologia
wiedza
indukcja
uzasadnienie
Carnap
epistemology
knowledge
induction
justification
Opis:
The common view on the program of the formal explication of the concept of confirmation, undertaken primarily by Carnap and the members of the Finnish School, is that it is irrelevant to epistemological debates on justification. In order to oppose this view I draw upon the features of Carnap’s early epistemological project expressed in Der logische Aufbau der Welt (1928). The key issue concerns the role of logic in epistemology, which in Carnap's own terms deviates from the one ascribed to it in the traditional program of logical empiricism, i.e. for Carnap logical structure is a precondition of objective epistemic relations between sentences. This view is inherited by the Finnish School, and the differences between theirs and Carnap's systems of inductive logic concern the type of theory of knowledge rather than theory of justification which in both cases is essentially identical.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 1; 109-126
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epistemic Functions of Intuition in Descartes
Epistemiczne funkcje intuicji u Kartezjusza
Autorzy:
Walczak, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791066.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
intuicja
epistemiczne funkcje
poznanie
wiedza
intuition
epistemic functions
cognition
knowledge
Opis:
Przedmiotem artykułu jest pojęcie intuicji w filozofii Kartezjusza i jej epistemiczne funkcje. Kartezjusz wprowadza pojęcie intuicji w kontekście charakterystyki metody i procesu poznania oraz uprawiania nauki. Intuicja jest istotnym składnikiem tego procesu. Celem artykułu jest wykazanie, że główne epistemiczne funkcje intuicji w filozofii Kartezjusza są zróżnicowane. Jest ona niezbędna nie tylko w kontekście uzasadnienia (kartezjańska syntetyczna metoda dowodowa), ale przede wszystkim w kontekście odkrycia (kartezjańska analityczna metoda odkrycia). Odgrywa rolę nie tylko w fundowaniu cogito, lecz także na różnych etapach budowania systemu wiedzy. Intuicja pełni ważne funkcje w ujmowaniu prostych natur, tworzeniu pierwotnych pojęć, ujmowaniu złożonych natur, formułowaniu pierwotnych sądów (w tym pierwszych zasad), ujmowaniu relacji między nimi i przeprowadzaniu dedukcyjnych rozumowań (rola intuicji w dedukcji). Stąd intuicja jest fundamentem wszystkich podstawowych etapów tworzenia wiedzy. Stanowi czynny i ważny element czystego myślenia (a priori) w tworzeniu wiedzy ludzkiej i w nauce. Spełnia te funkcje dzięki specyficznym epistemicznym własnościom. W tekście argumentuję również, że intuicja nie jest autonomicznym i kompletnym typem poznania. Nie należy jej rozumieć jako twierdzenia intuicyjnego, ale raczej jako podstawę do uzasadniania tez (włącznie z cogito).
The topic of the paper is the notion of intuition in Descartes’ philosophy and its epistemic functions. Descartes introduces his notion of intuition in the context of a description of his method and process of knowing and doing science. Intuition is a significant component of this process. I intend to show that the main epistemic functions of intuition in Descartes’ philosophy are differentiated. Intuition is essential not only in the context of justification (the Cartesian synthetic method of proof) but also and especially in the context of discovery (the Cartesian analytic method of discovery). It plays not only a role in the foundation of the cogito but also on different stages of constructing the system of knowledge. Intuition has important functions in grasping simple natures, forming primary concepts, comprehending complex natures, forming primary propositions (including primary principles), and capturing relationships between them and building deductive reasoning (the role of intuition in deduction). Hence, intuition is the foundation for all primary stages of producing knowledge. It is active and important element of pure thinking (a priori) in human knowledge, and science. It fulfils these functions due to its specific epistemic properties. I also argue that intuition is not an autonomous and complete type of knowledge. Nor is it an intuitive thesis, but rather the basis of a justification for theses (including the cogito).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 2; 43-61
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Descartes, Kant, and Swinburne on Human Soul
Autorzy:
Judycki, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791258.pdf
Data publikacji:
2021-03-18
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
soul
synthetic a priori knowledge
Kant
empirical and intelligible character
Opis:
This paper addresses two issues in Richard Swinburne’s book Are We Bodies or Souls? I interpret Swinburne’s modal argument as an example of a priori synthetic knowledge. Swinburne’s thesis that every person possesses “thisness” is compared with Kant’s distinction between the empirical character and the intelligible character.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 1; 45-56
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cztery motywy idealizmu Kanta i ich krytyka
Four Motives of Kant’s Idealism and their Criticism
Autorzy:
Judycki, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013207.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Kant
metafizyka
idealizm
wiedza a priori
metaphysics
a priori knowledge
Opis:
The paper presents some principal motives that made I. Kant take the position of transcendental idealism. They are the following: the question of a priori synthetic judgements, the question of the cognitive and ontic status of space and time, the problem of the constitution of the phenomenal world, and the problem of the objectivity of empirical judgments (the so-called transcendental deduction). In relation to Kant’s solutions some objections have been formulated and a thesis that neither separately nor in combination can the main four motives be treated as conditions sufficient for idealism and agnosticism. The author also seeks to show the relationship between transcendental idealism and Kant’s belief of the impossibility to solve the “great” metaphysical problems, therefore the problem of the existence of God, soul, and freedom.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 1; 123-140
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alvina I. Goldmana teoria wiedzy i uzasadnienia
Alvin I. Goldman’s theory of knowledge and justification
Autorzy:
Ziemińska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016134.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
epistemologia
wiedza
uzasadnianie
naturalizm
reliabilizm
epistemology
knowledge
justification
naturalism
reliabilism
Opis:
A. Goldman proposes a softened version of the naturalistic epistemology connected with cognitive sciences. His theory of knowledge and justification belongs to the trend of extemalism and reliabilism. With reference to the Gettier problem Goldman (1967) suggests adding the condition of causal relation between belief and the fact concerned with the belief to the standard definition of knowledge. In (1976) he replaces the casual definition with the causalreliabilistic one: a true belief is knowledge if it is produced by reliable processes, that is by processes that generate true beliefs in the actual world and would generate them in relevant counter-factual situations (the concepts of relevant alternatives and knowledge as the ability to discriminate are involved here). In his recent works written on the basis of data from cognitive psychology Goldman goes beyond the Gettier problem: if knowledge is a prototype concept analysing it by means of necessary and sufficient conditions loses sense. Contrary to numerous externalists Goldman includes the traditional concept of justification in externalist epistemology. Justification of belief is a function of global reliability of the process that generated it, as reliability is in at least 50% the tendency of the process to generate true beliefs. Goldman's reliabilism struggles against (1) the problem of generality (how broad the definition of the types of processes that are supposed to be reliable may be); (2) the problem of the demon's world (the malicious demon's victims have the same foundations for their beliefs as we have, but still their beliefs are unjustified in the light of reliabilism as they are generated by unreliable processes); (3) the problem of clairvoyance (a reliable clairvoyant meets all the conditions of the reliabilistic theory of justification, and yet his beliefs are irrational): (4} the problem of the range of reliability (which possible worlds are relevant for justification). Responding to these problems Goldman first (1988) differentiates strong and weak justifications and then, changing his position to one of virtue reliabilism, he replaces reliability with what is considered reliable (1992b). By this very fact he agrees to the internalists' thesis saying that reliability is important for justification if it is accessible for the subject. However, Goldman means the collective subject (the community's opinions) and this is the basis for his externalism. He does not agree to subjectivism of the individual subject and he does not change the basic idea that epistemology should be close
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 1; 77-107
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the Epistemology of Chance
O epistemologii przypadku
Autorzy:
Gębura, Błażej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791052.pdf
Data publikacji:
2020-10-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
przypadek
epistemologia
sceptycyzm
uzasadnienie
wiedza
metafilozofia
chance
epistemology
skepticism
justification
knowledge
metaphilosophy
Opis:
Teizm probabilistyczny Dariusza Łukasiewicza to teizm, który nobilituje pojęcie przypadku i wyjaśnia rolę, jaką ono odgrywa w kontekście opatrzności Bożej. Epistemolog może jednak zainteresować się kwestią o wiele bardziej podstawową i zapytać, czy nasze przekonania dotyczące przypadku można określić mianem wiedzy? Artykuł podzielony jest na trzy części. W pierwszej omawiam wybrane sposoby uzasadniania wiedzy o przypadku: uzasadnienie zdroworozsądkowe, pragmatyczne, empiryczne i aprioryczne, i konkluduję, że posiadamy wiedzę tychiczną w odniesieniu do przypadku nieintencjonalnego (C2), epistemicznego (C3), probabilistycznego (C5) i kauzalnego (C6). W części drugiej podejmuję problem sceptycyzmu w kwestii przypadku i sugeruję, że znaczącą rolę w dyskusji ze sceptycyzmem tychicznym odgrywają standardy racjonalności. W części trzeciej odnoszę się do dyskutowanego przez Łukasiewicza pojęcia przypadku kompozytywnego i twierdzę, że: (i) nie dysponujemy wiedzą na temat tak rozumianego przypadku; oraz, że (ii) nie należy tego faktu traktować jako racji na rzecz sceptycyzmu tychicznego.
Probabilistic theism according to Dariusz Łukaszewicz is a theism which ennobles the concept of chance and explains the role which chance plays in the context of Divine Providence. An epistemologist can, however, be interested in a much more basic issue and ask whether our beliefs concerning chance can be called knowledge. This article is divided into three parts. In the first one I discuss selected ways of justifying knowledge of chance, namely common sense justification, pragmatic justification, empirical justification, and a priori justification, as well as concluding that we possess tychical knowledge in reference to non-intentional chance (C2), epistemic chance (C3), probabilistic chance (C5), and causal chance (C6). In the second part I undertake the problem of skepticism in the problem of chance and I suggest that a significant role in the discussion with tychical skepticism is played by the standards of rationality. In the third section I refer to the concept of composite chance discussed by Łukasiewicz, and I claim that (i) we do not possess knowledge of composite chance as understood by Łukasiewicz, and that (ii) this fact should not be treated as a reason in favor of tychical skepticism.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 3; 221-232
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tomizm analityczny
Analytical Thomism
Autorzy:
Japola, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015833.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
tomizm
filozofia analityczna
tomistyczna teoria poznania
Thomism
analytical philosophy
Thomistic theory of knowledge
Opis:
The term „analytical Thomism” was coined by John Haldane of the University of St. Andrews (Scotland). Haldane characterizes analytical Thomism as „a broad philosophical approach that brings into mutual relationship the styles and preoccupations of recent English-speaking philosophy and the concepts and concerns shared by Aquinas and his followers.” In addition to Haldane, the most prominent philosophers, whose philosophical training and general philosophical perspective are rooted in English-speaking analytical philosophy but who are very much interested in the thought of Thomas Aquinas include: Peter Geach, Elisabeth Anscombe, Anthony Kenny, Norman Kretzmann, Brian Davies, Scott MacDonald, Eleonore Stump, and Christopher Martin. In the first part of the paper I consider the question whether it is possible to be both a Thomist and an analytic philosopher. I set forth reasons why the alliance between the two views does not seem to be possible and I try to make clear that such impressions are often based on misconceptions. In fact, I try to show in the paper that the alliance between Thomism and analytic philosophy may prove beneficial for both sides. The goal of the second part of the paper is to present some specific problems characteristic of contemporary analytic philosophy and to show how they are approached from a Thomistic perspective. First of all, I present Robert Pasnau's analysis of Aquinas' position on the nature of human thinking. I also argue that Aquinas' account of our knowledge of our own mental states can be an attractive alternative to currently still popular models of self-knowledge as a type of perception. On the latter accounts, introspection, which is a very special type of causal mechanism, reliably produces corresponding second-level beliefs or judgments about our first-level mental states. In this special type of observation no intermediate and fallible organ of perception is involved, and this is what guarantees the truth of second-level statements. The principal problem facing such inner sense accounts of self-knowledge is that they do not provide us with a satisfactory explanation of why a causal mechanism should always produce true statements in the case of knowledge of mental states where similar mechanisms sometimes fail in the case of external perception. It is exactly at this point, as we shall see, that Aquinas' reflective model of self-knowledge turns out to be attractive.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 1; 321-347
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawda i pewność jako węzłowe kategorie epistemologii Jamie L. Balmesa
The Truth and Certainty as Nodal Categories in Jaime L. Balmes’ Epistemology
Autorzy:
Tupikowski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012916.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawda
pewność
teoria poznania
oczywistość
Bóg
truth
certainty
theory of knowledge
self-evidence
God
Opis:
In Balmes’ philosophical thought a significant – it seems – co-dependence is revealed, a peculiar logic of consequence that is sketched already in the starting point of his eclectic philosophy. First it is being given in purely common-sense, popular cognition (it is not quite the realism that is presented by St Thomas Aquinas, although Balmes clearly sympathizes with him). From this common-sense background (which is the influence of Reid’s thought) Balmes’ epistemology stems (here, in turn, Cartesian and Leibnitzian origins of his thought are revealed), whose foundation is not consistently realistic, either, and it rather tends towards philosophy of consciousness (philosophy of the subject). And finally, a significant role is played here by Balmes’ concept of the truth – ontic (the concept of being) and logical (epistemology). His discourse is unified by the concept of God as the first Cause of beings, the ultimate source of clarity and certainty of cognition, the ultimate justification (objective and subjective) of the obviousness of the truth, and in the end – the aim, to which the world of things and persons is heading. So, the basic categories of Balmes’ whole neo-scholastic epistemology are “the existence of God” as, in fact, the only guarantee of the truth and certainty, and “human consciousness” as a necessary condition of the possibility to recognize various types of obviousness. 
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2010, 58, 1; 263-279
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charlesa S. Peirce’a krytyka epistemologii kartezjańskiej. U źródeł filozofii współczesnej
Charles S. Peirce’s Critique of Cartesian Epistemology. At the Origins of Contemporary Philosophy
Autorzy:
Gutowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015645.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Kartezjusz
Ch. S. Peirce
epistemologia
sceptycyzm
wiedza
nauka
fallibilizm
Descartes
epistemology
scepticism
knowledge
science
fallibilism
Opis:
The paper presents Ch. S. Peirce's attack on Cartesian epistemology as it was formulated in 1868 article Some Consequences of Four Incapacities. Peirce's arguments are analyzed in the context of possible Descartes' responses. One conclusion of the paper is that Peirce uses two different notions of knowledge and science, and that the distance of his ideas from that of Descartes depends, among others, on which notion we take into account. Another conclusion is that although Peirce's general project of combining falibilism and anti-scepticism looks very attractive (especially in the light of what we now know about the development of science) it generates many problems that Descartes could have pointed out if he had a chance to talk to his two and a half century younger debater. Despite, however, the problems Peircean project generates, it may be regarerd as a forerunner of typical tendencies of 20th century philosophy such as e.g. fallibilism or antifoundationalism.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 171-188
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Epistemic Significance of Current Clear and Distinct Perceptions in Descartes’ Epistemology
Znaczenie epistemiczne aktualnie jasnych i wyraźnych ujęć w epistemologii Kartezjusza
Autorzy:
Gut, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791072.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
jasne i wyraźne ujęcia
wiedza
Kartezjańskie koło
current clear and distinct perceptions
knowledge
Cartesian Circle
Opis:
W niniejszym artykule omawiam kwestię dotyczącą roli, jaką Kartezjusz wyznaczył w budowie gmachu wiedzy pewnej temu, co można określić mianem aktualnie jasnych i wyraźnych ujęć (sądów poznawanych obecnie jasno i wyraźnie). Powyższa kwestia jest od dawna przedmiotem ożywionej dyskusji wśród komentatorów epistemologii Kartezjusza. W współczesnej literaturze historyczno-filozoficznej spotkać można dwie zasadnicze interpretacje na temat funkcji jaką pełnią w systemie Kartezjusza aktualnie jasne i wyraźne ujęcia. Pierwszą można nazwać interpretacją psychologiczną, drugą zaś normatywną. Ta ostatnia głosi, że aktualnie jasne i wyraźne ujęcia są całkowicie odporne na wątpienie zanim jeszcze dowiedzie się istnienia Boga i ustali ogólną regułę prawdy. Z tego względu ich pewność nie ogranicza się u Kartezjusza jedynie do pewności psychologicznej, lecz ma charakter normatywny. Opowiadam się za interpretacją normatywną. Przemawiają za nią – moim zdaniem – liczne racje. Ale rodzi ona także pewne trudności. Dlatego po przedstawieniu argumentów przemawiających na jej rzecz i niewątpliwych zalet wynikających z jej przyjęcia, omawiam szczegółowo pewne trudności zarówno tekstowe, jak i merytoryczne, którym musi sprostać ta interpretacja, jeśli mamy ją utrzymać.
In this article, I discuss the epistemic role that Descartes believed was played in knowledge construction by current clear and distinct perceptions (the ideas or propositions which appear most evident to us when we are attending to them). In recent literature, we can find two interpretations about the epistemic status and function of current clear and distinct perceptions in Descartes’ epistemology. The first may be called the psychological, the second normative. The latter states that current clear and distinct perceptions are utterly immune to all doubt, even before God’s existence is proven and the general rule of truth is established. Thus, their certainty is for Descartes not merely psychological, but normative. I endorse the normative interpretation for a number of what I believe to be cogent reasons. However, there are also some difficulties with it. Therefore, after presenting positive arguments for the interpretation (sections I–IV) I discuss the difficulties of textual and substantive nature that the normative interpretation needs to address if it is to be upheld (sections V–VI).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 2; 87-118
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
God’s Insurmountable Will and the Mystery of the Freedom of Created Beings: Comments on the book Opatrzność Boża, wolność, przypadek by Dariusz Łukasiewicz
Nieprzezwyciężona wola Boga i tajemnica wolności stworzonych bytów. Komentarz do książki Opatrzność Boża, wolność, przypadek Dariusza Łukasiewicza
Autorzy:
Judycki, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791041.pdf
Data publikacji:
2020-10-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
teologia filozoficzna
wolna wola
determinizm
wiedza o sobie
philosophical theology
free will
determinism
self-knowledge
Opis:
Artykuł jest komentarzem do książki Dariusza Łukasiewicza Opatrzność Boża, wolność, przypadek. Zasadniczą jego tezą jest to, że nie istnieje wolność ludzka jako nie-kauzalny generator wolnych aktów. Prawdziwej wolności doświadczymy tylko w życiu wiecznym, a stanie się ona dla nas czymś realnym dopiero wtedy, gdy zostanie nam ujawniona nasza indywidualna istota. Życie wieczne polegać będzie, między innymi, na ujrzeniu, w jaki sposób wszystkie nasze działania wypływają z naszej indywidualnej istoty.
This article is a commentary on Opatrzność Boża, wolność, przypadek by Dariusz Łukasiewicz. The main thesis is that freedom in the sense of a non-causal free-act generator does not exist. We will experience freedom, true freedom, only in eternal life, and it will become real only when our individual essence is revealed to us. Eternal life will consist, among other things, in being able to see how all our actions flow from our individual essence
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 3; 137-147
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka wątpliwości co do Adama Jonkisza teorii pytań
A Few Doubts about Adam Jonkisz’s Theory of Questions
Autorzy:
Wojtysiak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097351.pdf
Data publikacji:
2021-12-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
teoria pytań
podział pytań
luka w wiedzy
theory of questions
division of questions
gap in knowledge
Opis:
W tekście omawiam i dyskutuję książkę Adama Jonkisza Pytania i odpowiedzi. Ujęcie teoriomnogościowe. Poruszam m.in. problem minimalnego składnika osnowy pytania, podziału pytań, specyfiki pytań egzystencjalnych. Stawiam tezę, że każde pytanie jest pytaniem do uzupełnienia, w tym sensie, że każde pytanie wyraża lukę w naszej wiedzy, która powinna być wypełniona. Naturalny podział pytań odpowiada liczbom i rodzajom tych luk.
In this text I discuss and debate Adam Jonkisz’s book Questions and Answers: Set-theoretic approach. I consider, among other things, the problem of the minimal component of question, of the division of questions, of the specificity of existential questions. I put forward a thesis that every question is a question to be completed, in the sense that every question expresses a ‘gap’ in our knowledge that should be filled. The natural division of questions corresponds to the numbers and types of these ‘gaps.’
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 4; 305-314
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 34

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies