Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "historiography," wg kryterium: Temat


Tytuł:
Obraz traktatu z Trianon w słowackiej historiografii
Autorzy:
Horbulák, Zsolt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632345.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Peace Treaty of Trianon, Slovak historiography, Hungarian historiography
traktat w Trianon, słowacka historiografia, węgierska historiografia
Opis:
The past used to be evaluated differently. The victors usually point out positive sides of the events and the losers typically the negative sides. The peace treaties of the 20th century brought huge territorial changes. In the age of centralized national states to become a citizen of another state means more considerable changes in life of people than ever before.The peace treaties after World War I rewrote the map of Central Europe. They created new states which had never existed before. During those stormy times, Hungary suffered the greatest losses. The territory of the country was reduced from 282,870 km² to 92,952 km², of which Czechoslovakia gained 61,646 km². The number of inhabitants fell from 18,264,533 to 7,615,117 of which Czechoslovakia gained 3,517,568 persons including 1,066,685 Hungarians. The historical Upper Hungary was renamed to Slovakia and became the part of Czechoslovakia. The process of peacemaking reminded war, even so after the armistice between the Hungarian Soviet Republic and the Czechoslovak Legion Army broke out a war.These events the Hungarian and Slovak historians estimate completely different. While the Hungarian side focuses mainly on losses, contradictions inside the Czechoslovak diplomatic argument as well as the incorrect interpretation of facts, the Slovak historians are doing the same but from their own point of view: they accuse the Hungarian policy about national minorities, denied the truth of data of census about national minorities, and also criticise the Hungarian efforts to maintain the borders. The general aim of all historical oeuvres is to justify the Czech political acts during the formation of Czechoslovakia with the current frontiers.This paper constitutes an attempt to present the actual view on the Peace Treaty of Trianon by Slovak historians included in recently published books. I attempted to summarize the main group of opinions represented by the academics; books written by authors who are widely acknowledged historians as well as by historians representing the “nationalistic” approach. The paper primly deals with the Slovak opinion. The Hungarian view is resumed in the last part of the article.
Przeszłość zwykło się oceniać w różny sposób. Zwycięzcy zazwyczaj wskazują pozytywne strony zdarzeń, a przegrani z reguły skupiają się na ich negatywnych aspektach. XX-wieczne traktaty pokojowe niosły za sobą ogromne zmiany terytorialne. W czasach scentralizowanych państw narodowych uzyskanie obywatelstwa innego państwa oznacza bardziej znaczące zmiany w życiu ludzi, niż miało to miejsce kiedykolwiek wcześniej.Traktaty pokojowe kończące I wojnę światową na nowo nakreśliły mapę Europy Środkowej. Doprowadziły do powstania nowych państw, które nie istniały nigdy wcześniej. W tym burzliwym okresie Węgry poniosły największe straty. Terytorium państwa uległo zmniejszeniu z 282 870 km² do 92 952 km², z czego Czechosłowacja pozyskała 61 646 km². Liczba mieszkańców spadła z 18 264 533 do 7 615 117, przy czym na terytorium Czechosłowacji przeszło 3 517 568 osób (wliczając w to 1 066 685 Węgrów). Historyczne Górne Węgry (węg. Felvidék) zostały przemianowane na Słowację i stały się częścią Czechosłowacji. Proces pokojowy przypominał stan wojny, bo nawet po wprowadzeniu zawieszenia broni doszło do wybuchu walk między Węgierską Republiką Rad a Legionem Czechosłowackim(Československé legie).Powyższe wydarzenia są oceniane w zupełnie odmienny sposób przez historyków węgierskich i słowackich. Podczas gdy strona węgierska skupia się głównie na poniesionych stratach, wskazywaniu sprzeczności w czechosłowackiej argumentacji praktykowanej w dyplomacji, jak i niepoprawnej interpretacji faktów, historycy słowaccy robią to samo, tyle że z ich perspektywy: oskarżają węgierską politykę w sprawie mniejszości narodowych, negującą prawdziwość danych ze spisów mniejszości narodowych, jak również krytykują węgierskie wysiłki zmierzające do utrzymania granic(status quoante). Zasadniczym celem ich historiografii jest uzasadnienie czeskich działań politycznych w czasie powstawania Czechosłowacji w (do niedawna) aktualnych granicach.W artykule podjęto próbę przedstawienia współczesnych poglądów na traktat pokojowy w Trianon, wyrażanych przez słowackich historyków w ostatnio opublikowanych syntezach. Starałem się podsumować główne poglądy prezentowane zarówno przez poszczególnych historyków akademickich, których opinie są szeroko akceptowane, jak i badaczy o nastawieniu „nacjonalistycznym”. Publikacja w pierwszej kolejności dotyczy poglądów historiografii słowackiej. Węgierski punkt widzenia został streszczony w ostatniej części artykułu.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz traktatu z Trianon w słowackiej historiografii
Autorzy:
Horbulák, Zsolt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631527.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Peace Treaty of Trianon, Slovak historiography, Hungarian historiography
traktat w Trianon, słowacka historiografia, węgierska historiografia
Opis:
Przeszłość zwykło się oceniać w różny sposób. Zwycięzcy zazwyczaj wskazują pozytywne strony zdarzeń, a przegrani z reguły skupiają się na ich negatywnych aspektach. XX-wieczne traktaty pokojowe niosły za sobą ogromne zmiany terytorialne. W czasach scentralizowanych państw narodowych uzyskanie obywatelstwa innego państwa oznacza bardziej znaczące zmiany w życiu ludzi, niż miało to miejsce kiedykolwiek wcześniej.Traktaty pokojowe kończące I wojnę światową na nowo nakreśliły mapę Europy Środkowej. Doprowadziły do powstania nowych państw, które nie istniały nigdy wcześniej. W tym burzliwym okresie Węgry poniosły największe straty. Terytorium państwa uległo zmniejszeniu z 282 870 km² do 92 952 km², z czego Czechosłowacja pozyskała 61 646 km². Liczba mieszkańców spadła z 18 264 533 do 7 615 117, przy czym na terytorium Czechosłowacji przeszło 3 517 568 osób (wliczając w to 1 066 685 Węgrów). Historyczne Górne Węgry (węg. Felvidék) zostały przemianowane na Słowację i stały się częścią Czechosłowacji. Proces pokojowy przypominał stan wojny, bo nawet po wprowadzeniu zawieszenia broni doszło do wybuchu walk między Węgierską Republiką Rad a Legionem Czechosłowackim(Československé legie).Powyższe wydarzenia są oceniane w zupełnie odmienny sposób przez historyków węgierskich i słowackich. Podczas gdy strona węgierska skupia się głównie na poniesionych stratach, wskazywaniu sprzeczności w czechosłowackiej argumentacji praktykowanej w dyplomacji, jak i niepoprawnej interpretacji faktów, historycy słowaccy robią to samo, tyle że z ich perspektywy: oskarżają węgierską politykę w sprawie mniejszości narodowych, negującą prawdziwość danych ze spisów mniejszości narodowych, jak również krytykują węgierskie wysiłki zmierzające do utrzymania granic(status quoante). Zasadniczym celem ich historiografii jest uzasadnienie czeskich działań politycznych w czasie powstawania Czechosłowacji w (do niedawna) aktualnych granicach.W artykule podjęto próbę przedstawienia współczesnych poglądów na traktat pokojowy w Trianon, wyrażanych przez słowackich historyków w ostatnio opublikowanych syntezach. Starałem się podsumować główne poglądy prezentowane zarówno przez poszczególnych historyków akademickich, których opinie są szeroko akceptowane, jak i badaczy o nastawieniu „nacjonalistycznym”. Publikacja w pierwszej kolejności dotyczy poglądów historiografii słowackiej. Węgierski punkt widzenia został streszczony w ostatniej części artykułu.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Image of the Treaty of Trianon in Slovak Historiography
Obraz traktatu z Trianon w słowackiej historiografii
Autorzy:
Horbulák, Zsolt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953462.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Peace Treaty of Trianon, Slovak historiography, Hungarian historiography
traktat w Trianon, słowacka historiografia, węgierska historiografia
Opis:
Przeszłość zwykło się oceniać w różny sposób. Zwycięzcy zazwyczaj wskazują pozytywne strony zdarzeń, a przegrani z reguły skupiają się na ich negatywnych aspektach. XX-wieczne traktaty pokojowe niosły za sobą ogromne zmiany terytorialne. W czasach scentralizowanych państw narodowych uzyskanie obywatelstwa innego państwa oznacza bardziej znaczące zmiany w życiu ludzi, niż miało to miejsce kiedykolwiek wcześniej.Traktaty pokojowe kończące I wojnę światową na nowo nakreśliły mapę Europy Środkowej. Doprowadziły do powstania nowych państw, które nie istniały nigdy wcześniej. W tym burzliwym okresie Węgry poniosły największe straty. Terytorium państwa uległo zmniejszeniu z 282 870 km² do 92 952 km², z czego Czechosłowacja pozyskała 61 646 km². Liczba mieszkańców spadła z 18 264 533 do 7 615 117, przy czym na terytorium Czechosłowacji przeszło 3 517 568 osób (wliczając w to 1 066 685 Węgrów). Historyczne Górne Węgry (węg. Felvidék) zostały przemianowane na Słowację i stały się częścią Czechosłowacji. Proces pokojowy przypominał stan wojny, bo nawet po wprowadzeniu zawieszenia broni doszło do wybuchu walk między Węgierską Republiką Rad a Legionem Czechosłowackim(Československé legie).Powyższe wydarzenia są oceniane w zupełnie odmienny sposób przez historyków węgierskich i słowackich. Podczas gdy strona węgierska skupia się głównie na poniesionych stratach, wskazywaniu sprzeczności w czechosłowackiej argumentacji praktykowanej w dyplomacji, jak i niepoprawnej interpretacji faktów, historycy słowaccy robią to samo, tyle że z ich perspektywy: oskarżają węgierską politykę w sprawie mniejszości narodowych, negującą prawdziwość danych ze spisów mniejszości narodowych, jak również krytykują węgierskie wysiłki zmierzające do utrzymania granic(status quoante). Zasadniczym celem ich historiografii jest uzasadnienie czeskich działań politycznych w czasie powstawania Czechosłowacji w (do niedawna) aktualnych granicach.W artykule podjęto próbę przedstawienia współczesnych poglądów na traktat pokojowy w Trianon, wyrażanych przez słowackich historyków w ostatnio opublikowanych syntezach. Starałem się podsumować główne poglądy prezentowane zarówno przez poszczególnych historyków akademickich, których opinie są szeroko akceptowane, jak i badaczy o nastawieniu „nacjonalistycznym”. Publikacja w pierwszej kolejności dotyczy poglądów historiografii słowackiej. Węgierski punkt widzenia został streszczony w ostatniej części artykułu.
The past used to be evaluated differently. The victors usually point out positive sides of the events and the losers typically the negative sides. The peace treaties of the 20th century brought huge territorial changes. In the age of centralized national states to become a citizen of another state means more considerable changes in life of people than ever before.The peace treaties after World War I rewrote the map of Central Europe. They created new states which had never existed before. During those stormy times, Hungary suffered the greatest losses. The territory of the country was reduced from 282,870 km² to 92,952 km², of which Czechoslovakia gained 61,646 km². The number of inhabitants fell from 18,264,533 to 7,615,117 of which Czechoslovakia gained 3,517,568 persons including 1,066,685 Hungarians. The historical Upper Hungary was renamed to Slovakia and became the part of Czechoslovakia. The process of peacemaking reminded war, even so after the armistice between the Hungarian Soviet Republic and the Czechoslovak Legion Army broke out a war.These events the Hungarian and Slovak historians estimate completely different. While the Hungarian side focuses mainly on losses, contradictions inside the Czechoslovak diplomatic argument as well as the incorrect interpretation of facts, the Slovak historians are doing the same but from their own point of view: they accuse the Hungarian policy about national minorities, denied the truth of data of census about national minorities, and also criticise the Hungarian efforts to maintain the borders. The general aim of all historical oeuvres is to justify the Czech political acts during the formation of Czechoslovakia with the current frontiers.This paper constitutes an attempt to present the actual view on the Peace Treaty of Trianon by Slovak historians included in recently published books. I attempted to summarize the main group of opinions represented by the academics; books written by authors who are widely acknowledged historians as well as by historians representing the “nationalistic” approach. The paper primly deals with the Slovak opinion. The Hungarian view is resumed in the last part of the article.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Death of M. Licinius Crassus: Between Mors Aurata and Euripides’ Bacchae
Śmierć M. Licyniusza Krassusa: pomiędzy mors aurata a Bachantkami Eurypidesa
Autorzy:
Madejski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1374068.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Carrhae
M. Licinius Crassus
Parthians
Roman historiography
Greek historiography
death
decapitation
Karry
Krassus
Partowies
historiografia grecka
śmierć
dekapitacja
historiografia rzymska
Opis:
Pogrom rzymskich legii w bitwie pod Karrami (Carrhae) jest zazwyczaj postrzegany jako punkt zwrotny rzymskiego imperializmu. Jest to jednak pogląd nowożytny. Z punktu widzenia historiografii łacińskiej narracja o porażce służyła przede wszystkim uzasadnianiu kolejnych antypartyjskich posunięć militarnych lub dyplomatycznych. Z tego powodu łacińscy autorzy na plan pierwszy wysunęli temat zemsty. Co prawda najstarsze przekazy o bitwie i śmierci M. Licyniusza Krassusa (M. Licinius Crassus) nie zachowały się, ale na podstawie późniejszych informacji można zrekonstruować kierunki rozwoju narracji o zgonie triumwira i podstawowych czynnikach kształtujących ją. Wersje łacińskie podkreślały partyjską brutalność i podstępność mniej koncentrując się na osobie triumwira i porażce. Zbyt dokładna relacja nie była wskazana. Kładziono nacisk na wszelkie potknięcia Krassusa jako wodza, czyniąc go w ten sposób odpowiedzialnym za klęskę. Był to standardowy wybieg w przypadku narracji o militarnych niepowodzeniach. Krassus zmarł w sposób mało godny, nie pozostawiając po sobie żadnych ostatnich słów, nie zdobywając się na żaden symboliczny gest. Co gorsza, zginął podczas odwrotu. Greckie przekazy były nieco inne. Część podzielała wersje rzymskie i rzymski punkt widzenia. Podkreślano natomiast losy szczątków zabitego Rzymianina – zwłaszcza jego odciętej głowy. Najprawdopodobniej już Liwiusz znał opowieść o wkładaniu w usta odciętej głowy złota, ale moralizatorskie przesłanie tej sceny zostało rozwinięte nieco później przez autorów łacińskich i greckich i przyniosło około IV w. informację o Krassusie wziętym do niewoli żywcem, któremu dopiero później wlano do ust stopione złoto.
The defeat at Carrhae is usually seen as a turning point of the Roman imperialism. But this is a view of the modern historiography. For the Latin historiography of the period the defeat was primarily a pretext to justify next military or quasi-military actions. This is why Latin-writing authors stressed a motif of revenge. It is especially manifest when descriptions of M. Licinius Crassus’ death are concerned. Although the earliest reports on the matter have not survived to our time, thanks to indirect or direct mentions it is possible to reconstruct the narrations about Crassus’ death. The Latin versions stressed Parthian brutality and deceit, while paying less attention to the triumvir himself – and it was a justifiable step – and Crassus’ lost. This is the main reason to describe him as a careless general. Too accurate depiction was not necessary and undesirable. Crassus died during a retreat, after his soldiers mutinied, cheated by the Parthians, having no time and opportunity to deliver any last words or perform any symbolic gesture. It was not a dignified death of a Roman politician, leader or a Roman. The Greek view was more different. Some of the authors of course shared the Roman view, but the other developed a story of a post-mortem fate of Crassus. This motive was known to the Latin readers as well and in the 4th century A.D. developed into a moralizing narration about punished greed. What is more surprising, within this trend Crassus had been brought to life: he suffered mors aurata alive! The late antique authors just reworked an element of the narration present already in the Livian version.
Źródło:
Res Historica; 2020, 49; 41-60
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkoła Szymona Askenazego
Autorzy:
Hoszowska, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631922.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Szymon Askenazy, Uniwersytet Lwowski, historia historiografii/Szymon Askenazy, Lvov University, history of historiography.
Opis:
W artykule autorka skupia się na aktywności dydaktycznej lwowskiego nowożytnika, Szymon Askenazego, zorientowanej na wypromowanie doktorów i wydanie wyróżniających się prac uczniów. W części pierwszej zwraca uwagę na atuty zajęć prowadzonych przez Askenazego na Uniwersytecie Lwowskim. W drugiej stara się odpowiedzieć na pytania: 1) na jakie elementy warsztatu badawczego kładli nacisk promotor i recenzenci dysertacji doktorskich obronionych we Lwowie, 2) co we wprowadzeniach do prac uczniów-autorów monografii było przez Askenazego eksponowane, 3) jaki obraz szkoły en bloc kreował wydawca „Monografii”. W części trzeciej przytacza opinie o ukazujących się drukiem rozprawach monograficznych uczniów Askenazego.Autorka dochodzi do wniosku, że w wydawanej przez siebie serii, i w jeszcze większym stopniu w recenzjach rozpraw doktorskich, Askenazy uwypuklał wysiłek uczniów zorientowany na rozszerzanie bazy źródłowej oraz porównawcze ujmowanie wydarzeń i zjawisk. Można wyróżnić przynajmniej trzy warianty wprowadzeń do monografii uczniów, nazwane umownie „problemowymi”, „osobowymi” i „mieszanymi”. Różne strategie prezentowania osiąganych przez seminarzystów wyników były przejawem doceniania indywidualności piszących, ale i tendencji unifikacyjnych, sprowadzających się do pokazania, że zespół naukowych debiutantów potrafił bez kompleksów podjąć wyzwanie i pchnąć badania nad nowożytną i najnowszą historią Polski.
Źródło:
Res Historica; 2017, 43
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkoła Szymona Askenazego
Autorzy:
Hoszowska, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631971.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Szymon Askenazy, Uniwersytet Lwowski, historia historiografii/Szymon Askenazy, Lvov University, history of historiography.
Opis:
In this article the author concentrates on the didactic activity of the modern historian from Lvov, namely Szymon Askenazy, as being oriented towards promoting doctors and publishing outstanding students’ works. In the first part she draws attention to the advantages of classes delivered by Askenazy at the Lvov University. In the second part she attempts to answer the following questions, 1) what elements of the research skills were emphasized by the promoter and reviewers of the doctoral dissertations completed in Lvov; 2) what was pointed out by Askenazy in prefaces to monographs by studentsauthors; 3) what en bloc image of the school was created by the editor of the “Monograph”. In the third part she quotes opinions about Askenazy’s students’ published monographs.The author comes to the conclusion that in the series published by him and to even greater extent in the reviews of the doctoral theses Askenazy emphasized students’ effort oriented towards widening the source base and comparative approach towards events and phenomena. At least three variants of prefaces to students’ monographs may be distinguished, namely the so-called ‘problem’, ‘personal’ and ‘mixed’ ones. Various strategies of presenting results obtained by the seminar participants were the consequence of appreciating individuality of the writers as well as the consequence of unifying tendencies, which aimed at showing that a team of scientific debutants could face the challenge without any complexes and advance studies on the modern and newest history of Poland.
W artykule autorka skupia się na aktywności dydaktycznej lwowskiego nowożytnika, Szymon Askenazego, zorientowanej na wypromowanie doktorów i wydanie wyróżniających się prac uczniów. W części pierwszej zwraca uwagę na atuty zajęć prowadzonych przez Askenazego na Uniwersytecie Lwowskim. W drugiej stara się odpowiedzieć na pytania: 1) na jakie elementy warsztatu badawczego kładli nacisk promotor i recenzenci dysertacji doktorskich obronionych we Lwowie, 2) co we wprowadzeniach do prac uczniów-autorów monografii było przez Askenazego eksponowane, 3) jaki obraz szkoły en bloc kreował wydawca „Monografii”. W części trzeciej przytacza opinie o ukazujących się drukiem rozprawach monograficznych uczniów Askenazego.Autorka dochodzi do wniosku, że w wydawanej przez siebie serii, i w jeszcze większym stopniu w recenzjach rozpraw doktorskich, Askenazy uwypuklał wysiłek uczniów zorientowany na rozszerzanie bazy źródłowej oraz porównawcze ujmowanie wydarzeń i zjawisk. Można wyróżnić przynajmniej trzy warianty wprowadzeń do monografii uczniów, nazwane umownie „problemowymi”, „osobowymi” i „mieszanymi”. Różne strategie prezentowania osiąganych przez seminarzystów wyników były przejawem doceniania indywidualności piszących, ale i tendencji unifikacyjnych, sprowadzających się do pokazania, że zespół naukowych debiutantów potrafił bez kompleksów podjąć wyzwanie i pchnąć badania nad nowożytną i najnowszą historią Polski.
Źródło:
Res Historica; 2017, 43
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O „Homo metahistoricus” Jana Pomorskiego
Autorzy:
Solarska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041031.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
methodology of history
historical thinking
historiography
community
metodologia historii
myślenie historyczne
historiografia
wspólnota
Opis:
W niniejszym tekście przedstawiam książkę Jana Pomorskiego Homo metahistoricus. Studium sześciu kultur poznających (Lublin 2019). Głównym zamierzeniem jest rekonstrukcja podstawowych idei i założeń autora oraz relacji pomiędzy proponowanymi przez niego pojęciami. Wskazuję również na pytania, do których postawienia inspiruje analizowane myślenie oraz na wagę pól problemowych, które one otwierają.
In this paper I present the book of Jan Pomorski Homometahistoricus. Studium sześciu kultur poznających (Lublin 2019). My main goal concerns the reconstruction of basic ideas and presuppositions of the Author and the relations between the concepts which he proposes. I also indicate the questions that are inspired by the thought analyzed, as well as the importance of the fields of problems which them open.
Źródło:
Res Historica; 2021, 51; 787-792
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duńskie koncepcje Origo gentis w nowożytnej historiografii
The Danish Origo gentis Theories in Early Modern Historiography
Autorzy:
Szelągowska, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33773765.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Early modern Danish historiography
gothicism
ethnogenesis
origo gentis
etnogeneza
duńska historiografia wczesnonowożytna
gotycyzm
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie jak we wczesnonowożytnej (XVI–XVII w.) historiografii duńskiej, w ramach konstruowania nowej syntezy dziejów narodowych, uformowała się teoria pochodzenia narodu duńskiego. Dodatkowo, artykuł ma prześledzić zależność tych teorii od średniowiecznego dziedzictwa oraz dokonującą się w tym względzie ewolucję.Realizacja powyższych celów polega na konfrontacji opowieści przekazanych przez dziejopisów średniowiecza (m.in. Sakso Gramatyk, Rocznik z Ryd, Duńska kronika rymowana) z dziełami nowożytnymi, by pokazać, jakie wątki zachowano, a jakie rozbudowano, przede wszystkim o okres „przed Danem”, wiążąc go z dziejami biblijnymi i klasyczną starożytnością. W rezultacie powstała nowa opowieść (Niels Pedersen – Petreius, Claus Lyschander, Niels Strelow), oparta na przekazie Biblii oraz dziełach starożytnych historyków i geografów, której centralnym punktem było udowodnienie cymbryjskiego pochodzenia narodu. Narracje o Początkach ukazują zróżnicowanie zarówno formy i metodologicznego podejścia, jak i ideologicznych postaw.
The aim of this paper is to show how Early Modern (16th and 17th centuries) Danish historiography, within the pursuit of the goal of forming a new vision of national history, constructed the new theory of the nation’s origin. Simultaneosly, the paper attempts to trace the dependencies on the medieval heritage and present the evolution of the ideas. To fullfil those goals, the confrontation of medieval theories (Saxo Grammaticus, Annales Ryenses and the Danish Rhymed Chronicle) with the Early Modern creations was performed, with the purpose of pointing which elements were preserved and which needed to be supplemented. The Bible and the ancient classical historians and geographers delivered necessary information to the scholars (Niels Pedersen – Petreius, Claus Lyschander, Niels Strelow) making it possible to proof the Cimbrian origin of the Danish nation. The ways in which this reasoning was accomplished show the variety of forms and methodological approaches together with different ideological standpoints.
Źródło:
Res Historica; 2022, 54; 169-195
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
U podstaw Narbuttowskiej wizji Litwy i stosunków polsko-litewskich
Autorzy:
Sierżęga, Paweł Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632199.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Teodor Narbutt, history of historiography, 19th century
Teodor Narbutt
historia historiografii, XIX wiek
Opis:
Teodor Narbutt’s works on the history of Lithuania provoked ambivalent evaluations. On one hand the importance of the subject he undertook was emphasised, on the other hand, the author was reproached for deficiencies in methodology, which disqualified him as a historian. His research grew on the basis of interest in Lithuanian culture, it led to the search for autonomous properties of the Lithuanian statehood, emphasising differences proving the separateness of Lithuania and the Grand Duchy of Lithuania within the framework of the Kingdom of Poland. The theses stated within the work have not withstood the test of time, they did not meet the social expectations. They were quickly verified by the political events of the second half of the 19th century. Although Narbutt’s works were criticised, they influenced the shape of Lithuanian culture.
Prace Teodora Narbutta poświęcone dziejom Litwy prowokowały do ambiwalentnych ocen. Z jednej strony podkreślano wagę podjętego tematu, z drugiej zarzucano autorowi braki warsztatowe, dyskwalifikujące go jako historyka. Jego badania wyrosłe na gruncie zainteresowań kulturą litewską, prowadziły do poszukiwania autonomicznych cech państwowości litewskiej, akcentowania różnic dowodzących odrębności Litwy i Wielkiego Księstwa Litewskiego w ramach Królestwa Polskiego. Tezy pracy, nie przetrwały próby czasu, nie spełniały oczekiwań społecznych. Szybko zostały zweryfikowane przez wydarzenia polityczne drugiej połowy XIX w. Mimo, że prace Narbutta były krytykowane, nie pozostały bez wpływu na kształt kultury litewskiej.
Źródło:
Res Historica; 2019, 47
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Seksualność władców polskich w świetle Roczników Jana Długosza
Autorzy:
Obara-Pawłowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041029.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
sexuality
Polish monarchs
Annals
Jan Długosz
medieval historiography
seksualność
władcy polscy
Roczniki
historiografia średniowieczna
Opis:
The article presents Jan Długosz’s views on sexual inclinations and practices of the Polish medieval monarchs, seen in terms of sinful behaviours. Juxtaposing the chronicler’s statements on the intimate sphere’s pathologies of the representatives of the Piast and Jagiellon dynasties is the starting point of conducted argumentations. Then, on the basis of the gathered material, the chronicler’s attitude towards these offences – i.e. debauchery, adultery, rapes, and sodomy/peccatum contra naturam – was examined. Thus understood sexuality of the rulers was studied in specific contexts, in which it was referred to in the Annals. This approach results from the nature of the work, which is not a fully credible source of knowledge on the topic of sexual activity in factual sense. As a historiographic work, the Annals – the author of which aimed at giving a moralising and didactic dimension – are, in turn, an excellent foundation for recognising the pattern of monarchical customs, postulated by the representative of the 15th-century Polish clergy. The conducted analysis also allowed to comment on the significance which the author assigned to information on the rulers’ certain inclinations in order to justify historiosophic vision presented in the work.
W artykule przedstawiono zapatrywania Jana Długosza na skłonności i praktyki seksualne średniowiecznych władców polskich, postrzegane w kategoriach grzesznych zachowań. Punktem wyjścia prowadzonych rozważań jest zestawienie wypowiedzi dziejopisa na temat patologii sfery intymnej przedstawicieli dynastii piastowskiej i jagiellońskiej. Następnie, na podstawie zebranego materiału, przeanalizowano stosunek kronikarza do takich występków jak np. rozpusta, cudzołóstwo, gwałty, sodomia/peccatum contra naturam. Tak pojętą seksualność panujących badano w określonych kontekstach jej przywołania na kartach Roczników. Podejście takie wynika z charakteru dzieła, które nie stanowi w pełni wiarygodnego źródła wiedzy na temat aktywności seksualnej w sensie faktograficznym. Roczniki jako utwór historiograficzny, którego autor dążył do nadania wymiaru moralizatorsko-dydaktycznego, stanowią za to doskonałą podstawę dla poznania wzorca obyczajowości monarszej, postulowanej przez przedstawiciela XV-wiecznego duchowieństwa polskiego. Przeprowadzona analiza pozwoliła również wypowiedzieć się na temat znaczenia, jakie kronikarz przypisywał informacjom o określonych skłonnościach panujących dla uzasadnienia wizji historiozoficznej prezentowanej w dziele.
Źródło:
Res Historica; 2021, 51; 103-143
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aluzja do rebelii Eugeniusza czy ukłon wobec aspiracji rzymskiej elity. Nowa interpretacja mowy Maeciusa Faltoniusa Nicomachusa (Hist. Aug. Tac. 6, 1–9)
Autorzy:
Suski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631926.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Historia Augusta
Tacitus
Aurelian
Probus
late Roman Empire
Roman Historiography
Tacyt
późne Cesarstwo Rzymskie
historiografia rzymska
Opis:
Historia Augusta is one of the most enigmatic literary sources of Late Antiquity. Although manuscripts suggests that it was written during the reign of Diocletian or Constantine the Great most modern historians believes that it is work of one author, who probably lived many decades later than he had described. Some of contemporary researchers think that Historia Augusta was written in the last decade of the fourth century. They claim that speech delivered by Maecius Faltonius Nicomachus in the senate in the live of Tacitus is allusion to the usurpation of Eugenius. According to them this is confirmed by the fact that the previously mentioned speech is completely inappropriate to the accession of Tacitus. Of course author contrary to what he claims does not care about historical truth. Personally I don’t belive in link between Nicomachus speech and usurpation of Eugenius. I consider it is more likely that descendants of Aurelian, Tacitus and Probus, whos we know from Historia Augusta may be reference to the roman senators in the fifth century who discerned their ancestry in the former roman emperors.
Jak wiemy, Historia Augusta jest jednym z najbardziej enigmatycznych literackich źródeł późnej starożytności. Manuskrypty sugerują, że Historia Augusta została napisana za panowania Dioklecjana i Konstantyna Wielkiego. Dziś jest prawie powszechnym konsensusem w historiografii, że Historia Augusta została napisana przez jednego autora, który żył wiele dekad później, niż sam sugeruje. Niektórzy współcześni badacze sądzą, że autor Historia Augusta napisał swoje dzieło w ostatniej dekadzie IV wieku. Według ich sądów mowa wygłoszona w senacie przez Maeciusa Faltoniusa Nicomachusa w żywocie Tacyta jest aluzją do uzurpacji Eugeniusa. Mowa Nicomachusa nie odpowiada wstąpieniu na tron przez Tacyta. Oczywiście Scriptor nie jest tak dbały o prawdę historyczną, jak sam sugeruje, ale nie sądzę, aby ta mowa była aluzją do uzurpacji Eugeniusza. Prawdopodobnie potomkowie Aureliana, Tacyta i Probusa, których znamy z Historia Augusta, mogą być aluzją do rzymskich senatorów, którzy doszukiwali się przodków wśród dawnych rzymskich cesarzy.
Źródło:
Res Historica; 2015, 39
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aluzja do rebelii Eugeniusza czy ukłon wobec aspiracji rzymskiej elity. Nowa interpretacja mowy Maeciusa Faltoniusa Nicomachusa (Hist. Aug. Tac. 6, 1–9)
Autorzy:
Suski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631719.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Historia Augusta
Tacitus
Aurelian
Probus
late Roman Empire
Roman Historiography
Tacyt
późne Cesarstwo Rzymskie
historiografia rzymska
Opis:
Jak wiemy, Historia Augusta jest jednym z najbardziej enigmatycznych literackich źródeł późnej starożytności. Manuskrypty sugerują, że Historia Augusta została napisana za panowania Dioklecjana i Konstantyna Wielkiego. Dziś jest prawie powszechnym konsensusem w historiografii, że Historia Augusta została napisana przez jednego autora, który żył wiele dekad później, niż sam sugeruje. Niektórzy współcześni badacze sądzą, że autor Historia Augusta napisał swoje dzieło w ostatniej dekadzie IV wieku. Według ich sądów mowa wygłoszona w senacie przez Maeciusa Faltoniusa Nicomachusa w żywocie Tacyta jest aluzją do uzurpacji Eugeniusa. Mowa Nicomachusa nie odpowiada wstąpieniu na tron przez Tacyta. Oczywiście Scriptor nie jest tak dbały o prawdę historyczną, jak sam sugeruje, ale nie sądzę, aby ta mowa była aluzją do uzurpacji Eugeniusza. Prawdopodobnie potomkowie Aureliana, Tacyta i Probusa, których znamy z Historia Augusta, mogą być aluzją do rzymskich senatorów, którzy doszukiwali się przodków wśród dawnych rzymskich cesarzy.
Źródło:
Res Historica; 2015, 39
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizje genezy Polski w polskim piśmiennictwie wieków średnich. Uwagi na temat książki Początki dziejowe w Polskiej historiografii średniowiecznej. Z zagadnień historii idei, wyobrażeń i narracji Czesława Deptuły
Views on Poland’s Origins in Polish Medieval Writings. Comments on Początki dziejowe w polskiej historiografii średniowiecznej. Z zagadnień historii idei, wyobrażeń i narracji (Historical Beginnings in Polish Medieval Historiography: Issues of History’s Ideas, Concepts, and Narratives) by Czesław Deptuła
Autorzy:
Obara-Pawłowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33770461.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Czesław Deptuła
scholarly output
Poland’s origins
historiography
Middle Ages
dorobek naukowy
początki Polski
historiografia
średniowiecze
Opis:
Celem artykułu recenzyjnego jest omówienie książki Początki dziejowe w Polskiej historiografii średniowiecznej. Z zagadnień historii idei, wyobrażeń i narracji autorstwa Czesława Deptuły. Na publikację składają się artykuły już ogłoszone drukiem przez badacza, zamieszczone w różnego rodzaju periodykach naukowych i monografiach zbiorowych. Motywem przewodnim recenzowanego tomu są szeroko pojmowane wizje początków Polski ukazane na kartach rodzimych utworów historiograficznych doby średniowiecza. Omawiane teksty nie tylko przypominają najważniejsze ustalenia poczynione przez lubelskiego mediewistę, ale także – zebrane w jednym miejscu – zapewniają niezbędny kontekst dla poznania głównych kierunków dociekań naukowych czy warsztatu badawczego Czesława Deptuły.
The aim of the review article is a discussion on a book by Czesław Deptuła, Historical Beginnings in Polish Medieval Historiography: Issues on Ideas, Concepts, and Narratives (Początki dziejowe w Polskiej historiografii średniowiecznej. Z zagadnień historii idei, wyobrażeń i narracji). The publication consists of articles already announced by the scholar in writing, included in various academic journals and collective volumes. The leitmotiv of the reviewed volume presents broadly understood views on Poland’s origins, presented in the native historiographic works from the Middle Ages. The discussed articles not only recall the most important findings carried out by the medievalists from Lublin, but, collected together, they also provide a necessary context for studying the main directions of Cz. Deptuła’s academic inquiries and scholarship.
Źródło:
Res Historica; 2022, 54; 711-726
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Limitanei in Historia Augusta. Can remarks about a Frontier Army Be Used to Date Historia Augusta?
Limitanei w Historia Augusta. Czy wzmianki o armii przygranicznej można wykorzystać do datowania Historia Augusta?
Autorzy:
Suski, Robert Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373909.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Roman Army
Limitanei
Late Roman Empire
Roman historiography
Historia Augusta
rzymska armia
limitanei
późne cesarstwo rzymskie
rzymska historiografia
Opis:
Historia Augusta jest najbardziej enigmatycznym źródłem, które powstało w późnym antyku. Jego autor ukrył czas, w którym powstało, oraz użył 6 różnych pseudonimów. Sugeruje w swoich biografiach, że pisał za panowania tetrarchów lub Konstantyna Wielkiego, w rzeczywistości nastąpiło to dużo później. W Historia Augusta zostały wymienione cztery razyjednostki limitanei. Były to oddziały przygraniczne, które zostały wydzielone w rzymskiej armii w czasach Konstantyna Wielkiego. Oczywiście wszystkie te wzmianki używają terminologii anachronicznej dla czasów, w których miały zostać napisane, czy miały się rozgrywać. W poniższym artykule poddałem analizie owe wzmianki dotyczące wojsk przygranicznych w Historia Augusta. Pozwalają one nam lepiej poznać mentalność owego autora. Szczególnie jedna z tych wzmianek była istotna. Długo uważano, że jest ona świadectwem przekształcenia rzymskiej armii nadgranicznej w chłopską milicję. Dziś zarzucono tego typu przekonanie. Niemniej opisuje ona użytkowanie ziemi przez żołnierzy limitanei, co poświadczone jest w źródłach kodeksowych dopiero w połowie V wieku. Tymczasem większość badaczy uważa dziś, że Historia Augusta powstała w końcu IV lub na początku V wieku. O ile na podstawie tej wzmianki nie sposób jednoznacznie datować powstanie Historia Augusta na połowę V wieku, to jednak pozostaje ona wskazówką, która pozwala na nowo rozpocząć dyskusję o datowaniu powstania tego źródła.
The Historia Augusta is the most enigmatic source of the late antiquity. Its author often departs from the truth, even on most salient issues. He not only suggests that he had written his work earlier than he actually did, but also assumes 6 different nickdonyms to confirm his version of events. Limitanei (the sold in of throntier districts) were mentioned in Historia Augusta four times. All these references, however, contain anachronistic terminology both for the times when, according to the author, they were to happen and the times of writing. In the article below I have analyzed these references. I believe that it allows us to better undr understanding of the author's mentality. One of themse references is dee paortant. For long time it was believed to be a testimony to the transformation of the Roman frontier army into a peasant militia. This interpretation seems to be rejected nowadays. Today this interpretatgment describes the use of land by limitanei soldiers, which is confirmed in codex sources only in the middle of the 5th century, it may serve as a hint regarding the time when the notes hmay have been taken. Meanwhile, in the presnt times most of scholars today believe that the Historia Augusta was w in the late 4th or early 5th century. While based on this reference, it is impossible to date the creation of the Historia Augusta in prove useful when starting a discussion about dating this source e again. remains a clue that allows us to start a discussion about dating this source again.
Źródło:
Res Historica; 2020, 49; 97-115
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Searching for the Roots of Polish Visual History
Poszukiwanie korzeni polskiej historii wizualnej
Autorzy:
Banek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1374168.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
visual history
history of historiography
beginnings of Polish visual history
historia wizualna
historia historiografii
początki polskiej historii wizualnej
Opis:
Contemporary humanities, succumbing to fashions, sometimes forget about their past achievements. In Polish historiography, the author seeks reflection on visuality as a subject of research, as a form of presenting the past, as a means of documentation and, lastly, as an epistemological issue, bringing up the sensual nature of historical cognition in Lelewel. It is precisely in Lelewel’s works that he still finds references to earlier traditions. Following the works of Mieczysław Porębski, he describes numerous strands of Polish thought devoted to reflection on the significance of images for historiography, from visual arts to photography to film, tracking the manner of thinking about the past which we now call visual, in historians’ and sometimes artists’ writings.
Współczesna humanistyka, ulegając modom, zapomina niekiedy o dawniejszym dorobku. Autor poszukuje w polskiej historiografii refleksji nad wizualnością i to zarówno jako przedmiotem badań, jako formą przedstawiania przeszłości, dokumentacją, jak i jako kwestią epistemologiczną, przywołując na początku zmysłowy charakter poznania historycznego u Lelewela. U Lelewela właśnie znajduje jeszcze odwołania do tradycji dawniejszych. Podążając za pracami Mieczysława Porębskiego opisuje w polskiej myśli szerokie pola refleksji nad znaczeniem obrazów dla historiografii, od sztuk plastycznych przez fotografię po film, tropiąc u historyków, a niekiedy także artystów, myślenie o przeszłości, które dziś nazywamy wizualnym.
Źródło:
Res Historica; 2020, 50; 461-481
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies