Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Parlamentaryzm" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
Główne czynniki determinujące proces kształtowania się podstaw polskiego parlamentaryzmu w pierwszym okresie transformacji ustrojowej (1989–1991)
The Main Factors Determining the Process of Shaping the Basis of the Polish Parliamentary System in the First Stage of the Political Transformation (1989–1991)
Autorzy:
Rogowski, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524825.pdf
Data publikacji:
2012-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
polski parlament
parlamentaryzm,
transformacja ustrojowa
Opis:
Artykuł poświęcony został funkcjonowaniu polskiego parlamentaryzmu w czasie transformacji ustrojowej, w latach 1989 – 1991. Badanie zjawisk dziejących się wówczas jest szczególnie istotne w związku z faktem, że to właśnie wówczas kształtowała się pozycja ustrojowa polskiego parlamentu. Szczególne znaczenie miały przy tym lata 1989 – 1991 obejmujące zarówno polityczne decyzje podjęte przy Okrągłym Stole, ich ustrojową konkretyzację w noweli konstytucyjnej z dnia 7 kwietnia 1989 oraz w wynikających z niej ordynacjach wyborczych do sejmu i senatu a wreszcie w dorobku konstytucyjnym Sejmu X i Senatu I kadencji oraz w praktyce funkcjonowania obu izb. Przemiany te opierały się jak wiadomo na dwóch zasadniczych podstawach; nowym kształcie parlamentu zwłaszcza w zakresie zasad jego kreacji i struktury oraz reaktywowaniu urzędu prezydenta. Obie te sfery były ze sobą powiązane tak na płaszczyźnie ustrojowej i – co stanowiło o specyfice rozwiązań – również politycznej.
The article is devoted to the functioning of the Polish parliamentary system during the period of the political transformation in the years 1989– –1991. A study of the phenomena that occurred in those times is particularly important in connection with the fact that it was then when the systemic position of the Polish parliament was taking shape. The years 1989–1991 were especially important as they included political decisions made by the Round Table, their systemic realization in the Constitutional Amendment of April 7, 1989 and the following elections statutes for the Seym and the Senate, as well as in the constitutional output of the Seym of the 10th term and the Senate of the 1st term and in the practice of both chambers of the parliament. Those transformations were obviously based on two rudimentary fundaments: a new shape of the parliament, especially in terms of its creation and structure, and in reactivation the office of the president. Both spheres were interconnected both on the systemic plain and – which determined the specific character of this system – also on the political plain.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2012, 4 (12); 61-72
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja instytucji interpelacji poselskiej w polskim parlamentaryzmie
The Evolution of the Institution of Interpellation in Polish Parliamentarism
Autorzy:
Kupis, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524113.pdf
Data publikacji:
2012-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
funkcja kontrolna parlamentu
parlamentaryzm,
interpelacja poselska
Opis:
We współczesnym państwie demokratycznym interpelacja – jako jeden ze środków funkcji kontrolnej parlamentu – jest bezpośrednio związana z prawnymi i systemowymi gwarancjami ochrony rządzenia zgodnie z prawem. Posiada ona dobrze utrwaloną tradycję parlamentarną w systemach europejskich państw kontynentalnych. Jej geneza sięga III Republiki Francuskiej i nie należy jej utożsamiać z brytyjskimi zapytaniami. Jednakże pierwotna funkcja interpelacji uległa zmianie. Niniejszy artykuł przedstawia ewolucję tej instytucji w Sejmie. Przedmiotem analizy jest opis prawnych regulacji interpelacji w kolejnych okresach historycznych w Polsce: od dwudziestolecia międzywojennego – przez okres systemu komunistycznego – do czasu konstytucji III RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., oraz pozwala odpowiedzieć na następujące pytania: -Jak wprowadzony ustrój państwowy wpływa na charakter interpelacji? -Czy sytuacja polityczna w państwie oddziałuje na cel i skuteczność interpelacji? -Jak współczesne czynniki państwa demokratycznego, takie jak silna władza wykonawcza, dobrze zorganizowane partie polityczne i działalność grup interesu wpływają na funkcję kontrolną Sejmu wykonywaną przy pomocy interpelacji? -Jaki jest współczesny charakter interpelacji i ich przyszłość w polskim parlamentaryzmie? Rola i cel instytucji interpelacji jako jednego ze środków funkcji kontrolnej Sejmu powinny być rozpatrywane w bliskim zestawieniu z elementami politycznej konstrukcji rządu parlamentarnego, w szczególności z założeniem politycznej odpowiedzialności Rady Ministrów i poszczególnych jej członków przed Sejmem. Jej zakres obejmuje bowiem całokształt działalności rządu oraz administracji rządowej. Działania podejmowane przez posłów w tym zakresie powinny być traktowane jako szczególnie istotna sfera oddziaływania parlamentu na rząd. Obecnie liczba interpelacji w Sejmie jest ogromna, jednak ich polityczna jakość i skuteczność słaba, co zbliża interpelacje do zapytań poselskich. Ważne wydaje się zatem, aby posłowie zmienili sposób korzystania z tej instytucji kontroli, co jednak wymaga pogłębienia świadomości politycznej i wzmocnienia pozycji parlamentu w Polsce.
In the modern democratic state interpellation – as the one of measures of oversight powers of parliament – is directly related to the legal and systemic guarantees of protection of the principles ruled by law. It has a well established parliamentary tradition in the European continental states. Its origins date back to the French Republic III and it is necessary to distinguish it from the British questions. In spite of, the original function of interpellation has been changed. This article presents the evolution of this institution in Sejm. The subject of this analysis includes a description of the legal regulation of interpellation in next historic periods in Poland: from the interwar two decades – by the period of communist system – for the constitution of the Third Republic of Poland, 2 April 1997, and answers to the following questions: • How the role of interpellation is determined by the introduced state structure? • Whether the political situation in state effects on the purpose and the efficiency of interpellation? • How feautures of the modern democratic state like strong executive authority, well organized political parties and an the activity of interest group effect on oversight powers of Sejm executing with assistance of interpellation? • What is today’s role of interpellation and what is its future in the Polish parliamentarism? The role and purpose of the institution of interpellation as the one of measures of oversight of Sejm should be considered in close relation with elements of political construction of parliamentary government, particularly with the principle of political accountability of the Council of Ministers and its members to the Sejm. Its scope covers all areas of activity of the government and government administration. The activity of members of Sejm in this range should be treated as particularly important platform of exerting influence by parliament on the government. Now the amount of interpellation in Sejm is very big but its political quality and efficiency weak, what brings interpellation nearer to questions. It is necessary to change the way of using this institution of oversight by members of Sejm, what requires the greater political consciousness and the reinforcement the position of the Polish parliament.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2012, 1 (9); 93-125
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiceprezydentura w obrębie konstytucyjnych struktur parlamentaryzmu i semiprezydencjalizmu
Vice-Presidency Within Constitutional Structures of Parliamentarianism and Semi-Presidentialism
Autorzy:
Jakubiak, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942424.pdf
Data publikacji:
2020-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wiceprezydentura, głowa państwa, system rządów, parlamentaryzm, semiprezydencjalizm
Opis:
Wiceprezydenci istnieją głównie w państwach przyjmujących prezydencki system rządów. Przegląd współcześnie obowiązujących regulacji dowodzi jednak, że wiceprezydentura występuje także, choć znacznie rzadziej, dwóch pozostałych ustrojach, czy-li w ramach parlamentaryzmu i semiprezydencjalizmu. Celem artykułu jest analiza postanowień konstytucyjnych, które odnoszą się do wiceprezydentury w sześciu państwach, w których przyjęto jeden lub drugi ze wskazanych wyżej systemów. Autor zwraca uwagę na typowe i specyficzne cechy tej instytucji, dochodząc do wniosku, że ich osadzenie w systemach innych niż prezydencki nie jest czynnikiem, który w sposób zasadniczy odróżnia konstrukcję wiceprezydentury od tej występującej w typowym lub zmodyfikowanym (w porównaniu z modelem znanym ze Stanów Zjednoczonych) prezydencjalizmem.
Vice-Presidents exist mainly in the states adopting the presidential system o government. The overview of contemporary legal regulations proves, however, that the vice-presidency may also be found, though much less often, in the two remaining basic regimes, that is parliamentarianism and semipresidentialism. The purpose of the article is to analyze constitutional provisions that relate to vice presidency in six countries in which one or the other of the two aforementioned systems was adopted. The author draws attention to the typical and specific features of this institution, arriving at the conclusion that its embedding in the systems of government other than the presidential one is not a factor that essentially distinguishes the construction of the vice-presidency from that occurring in a typical or modified (compared to the model known from the US) presidentialism.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 2 (54); 135-153
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Legislative Veto” of Senate – The Controversial Element of the Legislative Procedure Under the Rules of the Constitution of Republic of Poland of 1921
„Weta legislacyjne” Senatu – kontrowersyjny element procedury ustawodawczej na podstawie przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1921 r.
Autorzy:
Litwin, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/940919.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Sejm
Senate
bicameralism
constitution
parliamentarism
Senat
bikameralizm
konstytucja
parlamentaryzm
Opis:
The Polish Constitution from 1921 established the bicameral model of the parliament composed of Sejm and Senate. The Article 35 para. 2 of the Constitution clearly sanctioned the right of the Senate to reject the whole draft of the bill adopted by the Sejm. However, neither this rule nor any other rule of the Constitution precised the consequences of such practice. This loophole in the constitutional rules caused controversies among constitutional law experts from that time and remains controversial even at present. The main aim of the article written within the constitutional-legal perspective is to present the position of the most prominent legal experts and the position of the author on the analyzed issue.
Polska Konstytucja z 1921 r. przewidywała dwuizbowy model parlamentu składające- go się z Sejmu i Senatu. Artykuł 35 ust. 2 Konstytucji wyraźnie ustanowił prawo Senatu do odrzucenia całego projektu ustawy uchwalonego przez Sejm. Jednakże, ani ten ani żaden inny przepis Konstytucji nie precyzował konsekwencji takiego działania. Ta luka prawna w przepisach Konstytucji wywołała kontrowersje wśród ówczesnych konstytucjonalistów i pozostaje przedmiotem kontrowersji nawet obecnie. Głównym celem artykułu pisanego z perspektywy prawno-ustrojowej jest prezentacja stanowisk najważniejszych prawników oraz autora odnośnie do analizowanego zagadnienia.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 6 (52); 39-51
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wszystko już było, czyli dziedzictwo polskiego parlamentaryzmu XX wieku
Everything has already been done, i.e. the heritage of the Polish parliamentarism of the 20th century
Autorzy:
Patyra, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929725.pdf
Data publikacji:
2021-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
parlamentaryzm
system rządów
dziedzictwo ustrojowe
parliamentarism
system of government
systemic heritage
Opis:
Artykuł stanowi próbę oceny doświadczeń polskiego parlamentaryzmu w dwudziestym wieku. Autor analizuje polskie regulacje konstytucyjne oraz praktykę parlamentarną, szczególnie koncentrując się na rozwiązaniach przyjętych w latach 1919–1935, a także wpływ tych regulacji na ewolucję polskiego parlamentaryzmu po II wojnie światowej, uwzględniając również aktualne doświadczenia ustrojowe. Analiza prowadzi autora do konkluzji, iż współczesne mankamenty systemu rządów parlamentarnych w znacznej mierze bazują na historycznych doświadczeniach polskiego parlamentaryzmu.
The Article is an attempt to evaluate the experiences of Polish parliamentarism in the twentieth century. The author analyzes Polish constitutional regulations and parliamentary practice, with a particular focus on the solutions adopted in the years 1919–1935, as well the impact of these regulations on the evolution of Polish parliamentarism after the Second World War, also taking into account the current political experiences. The analysis leads the author to the conclusion, that the contemporary defects of the system of parliamentary government are to a large extent the result of the historical experiences of Polish parliamentarism.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 75-94
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Concepts of Separation of Powers in a Comparative Approach – Similarities and Dissimilarities
Koncepcja podziału władzy w perspektywie porównawczej – podobieństwa i różnice
Autorzy:
Csink, Lóránt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942119.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
separation of powers
checks and balances parliamentarism
podział władzy
równowaga władz
parlamentaryzm
Opis:
Separation of powers is one of the most basic principles democratic states are based on. Still, there is No. common standpoint what exactly separation of powers means. The present essay examines the ideas of Rousseau, Marxist scholars and some modern theorists concerning separation of powers and checks and balances mechanisms that exist in the legal system. The author analyses as well how the different powers balance each other in practice.
Podział władzy jest jedną z podstawowych zasad, na których oparte są państwa demokratyczne. Nie odnajdziemy jednak wspólnego stanowiska co do rozumienia i zakresu podziału władzy. Niniejszy esej analizuje idee Rousseau, marksistowskich uczonych i niektórych współczesnych teoretyków dotyczące podziału władzy oraz mechanizmów kontroli i równowagi, które istnieją w systemie prawnym. Autor analizuje również, w jaki sposób poszczególne władze równoważą się w praktyce.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 6 (46); 313-325
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Evolution of the Systemic Position of the Prime Minister of Hungary - Legal Regulations and Constitutional Practice
Ewolucja pozycji ustrojowej premiera Węgier - regulacje prawne i praktyka konstytucyjna
Autorzy:
Wojnicki, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1918906.pdf
Data publikacji:
2020-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
systemic transformation
democratization
parliamentarianism
executive
Prime Minister
executive power
Hungary
transformacja systemowa
demokratyzacja
parlamentaryzm
władza
wykonawcza
premier
władza wykonawcza
Węgry
Opis:
The article discusses the issues of evolution of the political position of heads of government in Hungary. The time frame is between 1990 and 2020. A wide historical spectrum is included as well, showing the transformations of the supreme bodies of state power. After 1989, Hungary opted to establish a parliamentary cabinet system, with some strengthening of the government’s powers. The institution of the Prime Minister has become a real instrument of political power for the leaders of political factions in the countries discussed. The analysis takes into account both constitutional regulations and political practice over the past nearly 30 years. A particular strengthening of the political position of the Prime Minister can be seen after 2010.
W artykule poruszono problematykę ewolucji pozycji politycznej szefów rządów na Węgrzech. Ramy czasowe obejmują lata 1990-2020. Uwzględniono również szerokie spektrum historyczne, ukazujące przemiany najwyższych organów władzy państwowej. Po 1989 r. Węgry zdecydowały się na ustanowienie parlamentarnego systemu gabinetów, z pewnym wzmocnieniem uprawnień rządu. Instytucja Prezesa Rady Ministrów stała się realnym instrumentem władzy politycznej przywódców frakcji politycznych w omawianych krajach. Analiza uwzględnia zarówno regulacje konstytucyjne, jak i praktykę polityczną ostatnich prawie 30 lat. Szczególne wzmocnienie pozycji politycznej Prezesa Rady Ministrów widać po 2010 r.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 481-499
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przewodniczący Rządu w Republice Czeskiej - ewolucja pozycji ustrojowej i praktyka konstytucyjna
Chairman of the Government in the Czech Republic - Evolution of Political System and Constitutional Practice
Autorzy:
Wojnicki, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912241.pdf
Data publikacji:
2020-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
transformacja ustrojowa
demokratyzacja
parlamentaryzm
egzekutywa
premier
władza wykonawcza
Republika Czeska
Political Ttransformation
Democratization
Parliamentarism
Executive
Prime Minister
Executive Power
Czech Republic
Opis:
Artykuł omawia kwestie ewolucji pozycji ustrojowej szefów rządów w Republice Czeskiej. Cezury czasowe mieszczą się pomiędzy 1992 r. a 2019 r. Instytucja premiera stała się realnym instrumentem władzy politycznej dla liderów ugrupowań politycznych w omawianym państwie. Parlamentarny model rządów obowiązujący w Republice Czeskiej zakłada ścisłą współpracę władzy ustawodawczej i wykonawczej. W analizie uwzględniono zarówno regulacje konstytucyjne, jak i praktykę polityczną ostatnich blisko 30 lat.
The article discusses the evolution of the political position of heads of government in the Czech Republic. Time censures are between 1992 and 2019. The institution of the Prime Minister has become a real instrument of political power for the leaders of political groups in the country discussed. The parliamentary model of government in force in the Czech Republic assumes close cooperation between the legislative and executive authorities. The analysis includes both the constitutional regulations and political practice of the last nearly 30 years.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 4 (56); 273-294
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parlamentaryzm zracjonalizowany a là polonaise – refleksje z perspektywy dwudziestu lat obowiązywania Konstytucji z 1997 r.
Rationalized parliamentarism a là polonaise – a reflection from the perspective of twenty years of the Constitution of 1997
Autorzy:
Patyra, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941039.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
zracjonalizowany parlamentaryzm system rządów
model władzy wykonawczej
praktyka polityczna
rationalized parliamentarism
a system of government
a model of executive power
political practice
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest krytyczna analiza polskiego modelu rządów, przyjętego w Konstytucji z 1997 r., w aspekcie stosowanych w nim elementów racjonalizacji. Kluczowym założeniem artykułu jest wykazanie, że konstrukcje ustrojowe, określone w Konstytucji z 1997 r. w powiązaniu z praktyką polityczną nie spełniają warunków typowych dla zracjonalizowanego parlamentaryzmu w jego klasycznych wersjach, np. w Konstytucji V Republiki Francuskiej z 1958 r. i w Ustawie zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec z 1949 r
The purpose of this article is critical analysis of polish model of the government, adopted in the Constitution of 2nd April 1997, in the bearing of adopted factors of the rationalization. The key assumption of this article is to proof, that the legal constructions, referred in the Constitution of 2nd April 1997, in the relation to political practice, don’t satisfy the conditions, typical for the rationalized parliamentarism in its classical versions, for example in the Constitution of the Fifth French Republic of 1958 and in the 1949 Basic Law for the Federal Republic of Germany.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 5 (39); 37-53
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lewellerzy i powszechne prawo wyborcze podczas debaty w Putney (1647 r.)
Levellers and Universal Manhood Suffrage During the Putney Dabates (1647)
Autorzy:
Chmielewska, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035943.pdf
Data publikacji:
2022-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
lewellerzy
prawo wyborcze
debata w Putney
parlamentaryzm
teoria zgody
angielska wojna domowa
Levellers
electoral law
Putney Debates
parliamentarianism
consent theory
English Civil War
Opis:
This is a review article. Its purpose is to present the findings of researchers on the English Levellers’ attitude to universal manhood suffrage, especially during the Putney Debates (1647). This issue is not clear and the dispute of researchers has been going on since the 1960s. The aim of the article is to present the findings on this issue contained in the important English studies on Levellers. The article presents the results of research that allows to answer the questions: whether the Levellers really supported the universal manhood suffrage, or were they therefore unconditional democrats? and why despite the success achieved during the Putney Debates the electoral reform proposed by them did not gain broad support.
Artykuł ma charakter przeglądowy. Jego celem jest przybliżenie ustaleń badaczy dotyczących ruchu lewellerów w kluczowym dla nich 1647 r., czyli okresie ich największego wpływu, kiedy swoim najważniejszym postulatem uczynili powszechne prawo wyborcze dla mężczyzn, którego z powodzeniem bronili podczas jednej z debat w Putney. Wśród badaczy istnieją wątpliwości, jeśli chodzi o szczegóły tego stanowiska. Spór trwa od lat 60. XX w. Celem artykułu jest przybliżenie tej dyskusji, zwłaszcza w odniesieniu do debaty w Putney, zaprezentowanie ustaleń zawartych w najważniejszych angielskich opracowaniach dotyczących lewellerów. Artykuł odpowiada na pytanie, czy lewellerzy opowiadali się za prawem wyborczym dla wszystkich mężczyzn, czy byli zatem bezwarunkowymi demokratami, czy też dopuszczali wykluczenie sług i jałmużników oraz, dlaczego postulowana przez nich reforma prawa wyborczego nie zyskała poparcia.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 1 (65); 125-136
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Specificity of Presidential Systems of Government in Francophone African Countries
Specyfika prezydenckich systemów rządu we francuskojęzycznych państwach afrykańskich
Autorzy:
Jakubiak, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941123.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Francophone Africa
the system of government presidentialism
rationalised parliamentarianism
the head of state
the prime minister
Afryka frankofońska
system rządów
prezydencjalizm
parlamentaryzm zracjonalizowany głowa państwa
premier
Opis:
The paper deals with distinguishing features of presidential systems of government adopted in the current or former constitutions of some Francophone African countries, such as Benin, Djibouti, Ivory Coast or the Republic of Congo. Particular attention has been devoted to the internal structure of the executive branch of government (the existence of the prime minister as a separate body) as well as to the reception of diverse mechanisms of rationalised parliamentarianism created previously in the constitution of the French Fifth Republic. The dynamics of constitutional changes leading to the adoption of presidentialism in place of semi-presidentialism and vice versa in such countries as Niger or Senegal has also been taken into account. In the light of the findings, it can be stated that the specific properties of presidentialism in Francophone Africa prove its apparent distinctness from certain typical assumptions of this model.
Artykuł omawia wyróżniające cechy prezydenckich systemów rządów przyjmowanych w obowiązujących lub wcześniejszych konstytucjach niektórych frankofońskich państw afrykańskich, takich jak Benin, Dżibuti, Wybrzeże Kości Słoniowej czy Republika Kongo. Szczególna uwaga została poświęcona wewnętrznej strukturze władzy wykonawczej (występowanie premiera jako odrębnego organu), jak również recepcji różnych mechanizmów parlamentaryzmu zracjonalizowanego ustanowionych uprzednio w konstytucji V Republiki Francuskiej. Uwzględniona została również dynamika zmian konstytucyjnych prowadząca do przyjmowania, w państwach takich jak Niger czy Senegal, prezydencjalizmu w miejsce semiprezydencjalizmu i odwrotnie. Na podstawie dokonanych ustaleń, można stwierdzić, że specyficzne właściwości prezydencjalizmu w Afryce frankofońskiej dowodzą jego ewidentnej odmienności od niektórych typowych założeń tego modelu.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 6 (40); 49-69
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legislacja dotycząca fideikomisów familijnych (ordynacji rodowych) w II Rzeczypospolitej Polskiej
Legislation on Family Fideicommissa in the Second Polish Republic
Autorzy:
Filipiak, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2123364.pdf
Data publikacji:
2022-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
rolnictwo
reforma rolna
parlamentaryzm
legislacja
II RP
fideikomisy familijne
ordynacje rodowe
wielka własność
agriculture
legislation
land reform
parliamentarism
Second Polish Republic
family fideicommissa
entail
great ownership
Opis:
The article describes the creation and content of legal regulations in the Second Polish Republic regarding a special institution, which were family fideicommissa (entails), called in Poland ordynacje rodowe – indivisible estates in the hands of aristocratic families, excluded from the general principles of inheritance, with restrictions in the field of, i.a., disposition and charging. The author proves that the legislation in this respect was influenced by the then agrarian policy and attempts to regulate the land reform. Family laws were perceived in particular as a relic of feudalism contrary to the constitutional order and a policy aimed at basing the agricultural structure on middle and small property and thus raising the social and economic status of the poor masses of Polish peasants. The author describes political postulates in this regard, successive legal acts created by the legislature and the accompanying parliamentary discussions.
Artykuł opisuje tworzenie i treść regulacji prawnych w II Rzeczypospolitej dotyczących szczególnej instytucji, jaką były fideikomisy familijne, nazywane na ziemiach polskich ordynacjami rodowymi – niepodzielne majątki ziemskie znajdujące się w rękach rodzin arystokratycznych, wyłączone z ogólnych zasad spadkobrania, z ograniczeniami w zakresie m.in. rozporządzania i obciążania. Autor dowodzi, iż na legislację w tym względzie miała wpływ ówczesna polityka agrarna oraz próby uregulowania reformy rolnej. Ordynacje rodowe postrzegano w szczególności jako relikt feudalizmu sprzeczny z porządkiem konstytucyjnym oraz polityką dążącą do oparcia struktury rolnej na średniej i drobnej własności oraz podniesienia przez to statusu społecznego i ekonomicznego ubogich mas polskich włościan. Autor opisuje postulaty polityczne w tym względzie, kolejne akty prawne tworzone przez legislatywę oraz towarzyszące temu dyskusje parlamentarne.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 4(68); 155-167
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akty o mocy ustawy w polskim porządku konstytucyjnym. Tradycja a współczesność
Autorzy:
Patyra, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/523792.pdf
Data publikacji:
2014-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
rozporządzenia z mocą ustawy system źródeł prawa
parlamentaryzm
zracjonalizowany
Rada Ministrów
Decree Law
the system of sources of law rationalized parliamentarism
the Council of Ministers
Opis:
Problematyka miejsca i roli aktów o mocy ustawy w porządku ustrojowym ma istotne znaczenie w nauce prawa konstytucyjnego, zarówno w kontekście konstrukcji systemu źródeł prawa, jak i systemu rządów. Kwestia wydawania prze organy egzekutywy aktów prawa powszechnie obowiązującego o mocy równej ustawie ściśle związana jest bowiem z zasadą podziału władzy, a konkretnie z formułą racjonalizacji prawotwórstwa w systemie rządów parlamentarnych. Świadczy o tym fakt, iż największy rozwój prawodawstwa tego typu nastąpił w pierwszej połowie XX wieku, stanowiąc odpowiedź na głęboki kryzys funkcjonalny parlamentaryzmu w Europie. Akty o mocy ustawy mają również swoje stałe miejsce w polskiej tradycji ustrojowej. Wprowadzone po raz pierwszy na mocy tzw. noweli sierpniowej z 1926 r. w różnych formach i z różnym natężeniem funkcjonowały nieprzerwanie w polskim systemie źródeł prawa aż do roku 1989. Przyjmowała je również Mała Konstytucja z 1992 r., w wersji rozporządzeń z mocą ustawy, wydawanych przez Radę Ministrów na podstawie upoważnienia sejmowego. Konstytucja z 2 kwietnia 1997 r. zmniejszyła rolę i znaczenie rozporządzeń z mocą ustawy, redukując możliwość ich wydawania przez prezydenta RP wyłącznie do okoliczności nadzwyczajnych, związanych z wprowadzeniem stanu wojennego oraz brakiem możliwości działania Sejmu. Z uwagi na dostrzegalną coraz mocniej potrzebę racjonalizacji polskiego prawotwórstwa zasadnym jest rozważenie możliwości poszerzenia zakresu stosowania rozporządzeń z mocą ustawy w polskim porządku konstytucyjnym poprzez przyznanie rządowi kompetencji do ich wydawania na podstawie upoważnienia sejmowego, tyle że w formule skorygowanej w stosunku do rozwiązań, jakie przyjmowała Mała Konstytucja z 1992 r.
The issue of the place and role of the acts under the Act in order political system is important in the study of constitutional law, both in terms of the structure of the system of sources of law and system of government. The question of the issue by the acts of the executive authorities of universally binding law of the power of the law is in fact closely linked to the principle of separation of powers, namely the formula rationalization of law-making in a system of parliamentary government. Evidence of this act, that the greatest development of this type of legislation came in the first half of the twentieth century, acting in response to a profound crisis of parliamentarism functional in Europe. Acts under the Act are also a permanent place in the Polish political tradition. Introduced for the first time under the so-called novel in August of 1926, in various forms and with varying intensity continuously operate in the Polish system of sources of law until 1989. She received them the Small Constitution of 1992, as amended regulations with the force of law, issued by the Council of Ministers on the basis of parliamentary authority. The Constitution of 2 April 1997 reduced the role and importance of regulations with the force of law, reducing the possibility of their issuance by the President only for exceptional circumstances relating to the imposition of martial law and the inability to act of the Sejm. Because of the perceived need to rationalize more and more Polish law-making, it is appropriate to consider the possibility of widening the scope of application of the Regulations with the force of law in the Polish constitutional order, by granting the government the power to issue them under parliamentary authority, so that the formula adjusted relative to solutions that She received Small Constitution of 1992.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 2 (18); 251-273
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dualizm władzy wykonawczej w III Rzeczypospolitej Polskiej - regulacje konstytucyjne i praktyka polityczna
Dualism of Executive Power in the Third Polish Republic – Constitutional Regulations and Political Practice
Autorzy:
Dziemidok-Olszewska, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035950.pdf
Data publikacji:
2022-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
dualism of executive power
rationalised parliamentarism
president in Polish Republic
Council of Ministers
Prime Minister
Constitution of Polish Republic
political practice
dualizm egzekutywy
zracjonalizowany parlamentaryzm
Prezydent RP
premier
Konstytucja RP
praktyka polityczna
Opis:
The aim of the article is a critical analysis of the rationalized parliamentary system established in the Constitution of the Republic of Poland with the strengthened position of both bodies of the dualistic executive. The study presents the regulations increasing the political role of the President and the government (prime minister) as well as the conditions and political effects of the adopted system. The premise of the article is to highlight the dysfunctionality of the constittional model of the executive and the practice of its implementation.
Celem artykułu jest krytyczna analiza ustanowionego w Konstytucji RP zracjonalizowanego systemu parlamentarnego ze wzmocnioną pozycją obu organów dualistycznej egzekutywy. W opracowaniu wskazano regulacje podnoszące rolę ustrojową Prezydenta i rządu (premiera) oraz uwarunkowania i skutki polityczne funkcjonowania przyjętego systemu. Założeniem artykułu jest wykazanie dysfunkcjonalności konstytucyjnego modelu egzekutywy i praktyki jego realizowania.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 1 (65); 15-29
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies