Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "ekokrytyka" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-4 z 4
Tytuł:
„Nie z nienawiścią, lecz z pogardą patrzy kot na psa”. Čapkowskie uwagi na temat psychiki zwierzęcej
“The Cat Looks at the Dog Not with Hatred, but Contemptuously”: Čapek’s Remarks on the Animal Mind
Autorzy:
Gawarecka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135661.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
ecocriticism
Animal Studies
evolutionism
anthropomorphism
anthropocentrism
ekokrytyka
studia nad zwierzętami
teoria ewolucji
antropomorfizacja
antropocentryzm
Opis:
Książka Karla Čapka Měl jsem psa a kočku (Miałem psa i kota) ukazała się (pośmiertnie) w 1939 roku na czeskim rynku wydawniczym. Publikacja ta, składająca się z kilku esejów, opowieści o foksterierze Dášeńce i humorystycznego przewodnika po rasach psów, była traktowana przez badaczy literatury głównie jako swego rodzaju hybrydyczny bricolage różnych gatunków literackich i publicystycznych. Zamieszczone w niej opowieści o zwierzętach czerpią materiał tematyczny z codziennej i empirycznej obserwacji i nie wymagają korzystania z systemów kulturowych odniesień i wyobrażeń. Ich odbiór wymaga jednak wiedzy powszechnej, dostępnej dla tych (czyli właściwie dla wszystkich), którzy mieli do czynienia ze zwierzętami domowymi i dzięki temu są w stanie potwierdzić te spostrzeżenia, skonfrontować je z własnym doświadczeniem i w efekcie docenić trafność i wnikliwość diagnoz przedstawionych przez autora. Paradoksalne konkluzje, które Čapek wywodzi ze swych spostrzeżeń, wytrącają czytelnika z rutyny poznawczej i pokazują, że problem życia emocjonalnego i intelektualnego zwierząt jest bardziej skomplikowany, niż to się zwykło uważać. Narracyjne portrety psich i kocich bohaterów służą przede wszystkim budowaniu modeli antropologicznych, dla których wzorce zachowań zwierząt stanowią przekonującą (bo sprowadzoną do uproszczonych „podstawowych” matryc behawioralnych) egzemplifikację.
The book by Karl Čapek Měl jsem psa a kočku (I had a dog and a cat) appeared (posthumously) in 1939 in the Czech publishing market. This publication, which consisted of several essays, a story about the fox terrier Dašenka and a humorous guide to dog breeds, was mostly treated by literary scholars as some kind of hybrid bricolage of a miscellaneous texts. The animal stories published in this book draw their thematic material from everyday and empirical observation and do not need to use systems of cultural references and imagination. Their reception, however, requires common knowledge, available to those (i.e., in fact, to everyone) who have ever dealt with domestic animals and thus are able to confirm these observations, confront them with their own experience and, as a result, appreciate the accuracy and insight of the diagnoses offered by the author. The paradoxical conclusions of Čapek’s remarks throw readers out of their cognitive routine and show that the problem of animal emotional and intellectual life is more complicated than is usually considered. The narrative portraits of dog and feline heroes are primarily used to build anthropological models for which the patterns of animal behaviour constitute a convincing (because reduced to simplified “basic” behavioural matrices) exemplification.
Źródło:
Porównania; 2022, 31, 1; 159-180
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekoprofetyzm Diuny Franka Herberta
The Ecoprophetism of Frank Herbert’s Dune
Autorzy:
Smykowski, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135680.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Frank Herbert
Dune
ecocriticism
ecoprophetic witness
anthropological imagination
the Anthropocene
Diuna
ekokrytyka
ekoprofetyzm
wyobraźnia antropologiczna
antropocen
Opis:
Artykuł stanowi próbę ekokrytycznego odczytania fantastycznonaukowej powieści Franka Herberta zatytułowanej „Diuna”. Punktem wyjścia do rozważań nad zaprojektowaną na poziomie fikcji literackiej pustynną planetą Arrakis i jej specyficznym bezwodnym ekosystemem, jest poszukiwanie ekomimetycznych analogii wobec antropocenicznej kondycji świata obserwowanego przez autora w pierwszej połowie XX wieku. Ekoprofetyczne świadectwo epoki człowieka, za jakie można uznać warstwę fabularną „Diuny”, czerpie zarówno z ekologicznych jak i antropologicznych obserwacji autora dotyczących społeczności przystosowanych do życia na terenach pustyni; wizualizuje także czytelnikowi potencjalne scenariusze przyszłości w świecie pozbawionym wody. Spekulatywny charakter prozy Herberta pokazuje, jak myślenie o końcu antropocenu stymuluje ćwiczenie antropologicznej wyobraźni, która zamiast wizji planetarnej zagłady, pozwala projektować nieapokaliptyczne scenariusze nowego początku.
The article is an attempt to read Frank Herbert’s science fiction novel “Dune” from the perspective of ecocriticism. The starting point for the discussion on the desert planet Arrakis and its specific waterless ecosystem created by the author on the level of the ecological fiction is to seek the ecomimetic analogies to the anthropocenic condition of the mid 20th century Earth. “Dune” as an ecoprophetic witness was hugely inspired by Herbert’s ecological and anthropological observations concerned with the native societies well adapted to lead a life on desert; it projects also the potential future scenarios of world deprived of water. Speculative character of Herbert’s “Dune” shows how thinking about the end of the anthropocene stimulates the anthropological imagination, which instead of the vision of planetary omnicide, may be helpful in projecting nonapocalyptic scenarios of the new beginning.
Źródło:
Porównania; 2022, 31, 1; 233-258
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba określenia i uporządkowania znaczeń związanych z geopoetyką
An Attempt at Defining and Ordering Meanings Related to Geopoetics
Autorzy:
Weretiuk, Oksana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182987.pdf
Data publikacji:
2012-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
geopoetics
geopoetry
geocriticism
ecocriticism
regional literature
urbanism
places of imagination
globetrotterism
articulation of the world
geopoetyka
geopoezja
geokrytyka
ekokrytyka
literatura regionalna
urbanizm
miejsca imaginacyjne
geopolityka
globtroteryzm
artykulacja świata
Opis:
W artykule podjęto próbę zdefiniowania pojęcia „geopoetyka”. W celu określenia i uporządkowania znaczeń związanych z geopoetyką wykorzystano przykłady z literatury ukraińskiej, rosyjskiej, polskiej, amerykańskiej i kanadyjskiej, jak też stosowano kilka wybranych relacji: geopoetyka – ekologia, ekokrytyka, geopoetyka – geopolityka, geopoetyka – regionalizm. Wyodrębniono sześć podstawowych znaczeń geopoetyki: (1) „studium związków intelektualnych i zmysłowych pomiędzy człowiekiem a Ziemią, pierwotna geopoetyka Kennetha White’a; (2) rozwijający się ruch intelektualny, artystyczno-literacki, kulturowy o wymiarze międzynarodowym (Francja, Szkocja, Belgia, Niemcy, Szwajcaria, Włochy, Kanada, Rosja, Ukraiński Krym, Serbia), zapoczątkowany przez szkockiego poetę, nauczyciela akademickiego i myśliciela Kennetha White’a we Francji w 1989 r.; (3) pewien sposób postrzegania świata i tworzenia dzieła sztuki (właściwa poetyka, warsztat, zespół środków ideowo-tematycznych podporządkowanych poetyce ziemi); (4) dzieła powstające w wyniku stosowania takiej praktyki (geopoezja, która nie zawsze jest tożsama z poezją geograficzną/geologiczną, czyli dziełami literackimi tworzonymi przez geologów, geofizyków etc. tematycznie ujawniających przedmiot ich zainteresowań profesjonalnych); (5) podejście badawcze, praktyka interpretacyjna, krytyczna (właściwie geokrytyka, m.in. w koncepcjach Bertranda Westphala, Roberta T. Tally’ego); (6) działalność dydaktyczna. Komplikują identyfikację geopoetyki zarówno jej wielowymiarowy status ontologiczny, jak jej interdyscyplinarny charakter, skłonność do zmian, hybrydowość i otwartość na obszary badań i obszary kultury związane z ich wspólnym przedmiotem zainteresowania (ziemia). Mimo to da się zauważyć, jak różni się ona od nich odmiennością punktów widzenia, kierunków zadawania pytań i akcentów w udzielaniu odpowiedzi.
The meanings of geopoetry were considered in its relation with: ecology and ecocriticism, geopolitics, regional literature, urbanism, space semantic studies, globetrotterism, with the help of exemplification of the selected fragments from Ukrainian, Russian, Polish and Canadian literature, as well as references to American literature. Six basic meanings of geopoetry were distinguished: (1) the original White’s geopoetics as study of Man-Earth relation; (2) the international intellectual and artistic literary movement (France, Scotland, Belgium, Germany, Switzerland, Italy, Canada, Russia, Ukrainian Crimea, Serbia), which was initiated by Kenneth White in France in 1989; (3) a certain way of perception of the world and artistic creation (artistic technique, designed for the poetry of the earth and understanding of one’s land); (4) works of literary art which were created with the help of such technique (geopoetry, which is not at all times identical with geographical/geological poetry – wider – with literary works created by geologists, geophysicists, etc. who disclose their professional subject – the earth (geo) on the thematic level of their literary works). (3) and (4), taken together, perform also the implementation of  White’s ideas; (5) geocriticism, a method of literary analysis and interpretation (in Bertrand Westphal’s and Robert T. Tally’s meaning, which is the creative continuation of White’s conception); (6) teaching activity.
Źródło:
Porównania; 2013, 12; 25-42
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkoła uważności i działania. Relacje między światem dziecka a środowiskiem przyrodniczym w czasopismach dziecięcych wydawanych w Drugiej Rzeczypospolitej na przykładzie „Płomyka” i „Płomyczka”
The School of Attention and Action: The Relation Between the World of the Child and the Natural Environment in Children’s Magazines Published in the Second Polish Republic on the Example of Płomyk and Płomyczek
Autorzy:
Gromadzka, Beata Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135662.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
ecocriticism
ethic of care
magazines for children and youth
the Second Polish Republic
the natural environment
environmental education
ekokrytyka
etyka troski
czasopisma dla dzieci i młodzieży Drugiej Rzeczypospolitej
środowisko przyrodnicze
edukacja ekologiczna
Opis:
Duże znaczenie dla upowszechniania idei ochrony przyrody w okresie dwudziestolecia międzywojennego miały czasopisma „Naszej Księgarni” – „Płomyk” i „Płomyczek”. Przyroda stanowiła ważny temat utworów literackich, artykułów popularnonaukowych, wierszy, felietonów, porad oraz korespondencji z czytelnikami. Kolejne numery odpowiadały rytmowi roku szkolnego i kalendarza natury. Idea wychowania ekologicznego „Płomyka” i „Płomyczka” była realizowana przez koncepcję współistnienia dzieci, roślin i zwierząt w jednorodnym środowisku. Refleksja nad obecnością świata roślinno-zwierzęcego w przestrzeni miasta i w wiejskim krajobrazie służyła uwrażliwieniu na jego wartości i uczyła uważności w obserwacji nie-ludzkich mieszkańców podwórek, parków, ogrodów, lasów i pól. Widoczna jest dbałość o stworzenie przestrzeni porozumienia i współrozumienia świata natury. Ukazanie koncepcji edukacji ekologicznej jest rekonstrukcją modelu etycznego, w którym dzieci, zwierzęta i rośliny stają się równoprawnymi podmiotami moralnymi, kształtowane są praktyki relacyjne wobec środowiska oraz poczucie sprawstwa w otaczającym świecie.
The magazines published by Nasza Księgarnia, Płomyk and Płomyczek, were of great importance for the dissemination of the idea of environmental protection during the interwar period. Nature was an important topic of literary works, popular science articles, poems, advice columns, and readers’ letters. The subsequent issues corresponded to the rhythm of the school year and nature’s calendar. The idea of ecological education of Płomyka and Płomyczka was implemented through the concept of coexistence of children, plants, animals in a homogeneous environment. Reflecting on the presence of both plant and animal worlds in the city space and in the rural landscape sensitized the readers to the values and taught them to observe non-human inhabitants of courtyards, parks, gardens, forests and fields. There is a noticeable effort to create a space for communication and understanding of the natural world. The presentation of the concept of ecological education is a reconstruction of the ethical model where children, animals and plants become equal moral subjects, and where relational practices towards the environment and a sense of doing in the surrounding world are shaped.
Źródło:
Porównania; 2022, 31, 1; 193-216
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-4 z 4

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies