Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "kancjonał" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-4 z 4
    Tytuł:
    Pasja chorałowa ze zbioru kazań kanoników regularnych kongregacji laterańskiej w Kraśniku
    Plainchant Passion from the sermon collection of the Canons Regular of the Lateran in Kraśnik
    Autorzy:
    Chachulska, Irina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408357.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    pasja chorałowa
    ton pasyjny
    ton pasyjny F
    kancjonał
    plainchant Passion
    Passion tone
    hymnbook
    F Passion tone
    Opis:
    Studia nad pasją chorałową w Polsce jako pierwszy podjął Włodzimierz Poźniak (1947 r.), a następnie kontynuował ks. Antoni Reginek. W ostatnich latach lista tego rodzaju kompozycji została poszerzona dzięki dalszym kwerendom i badaniom polskich średniowiecznych źródeł muzyczno-liturgicznych. Przedmiotem badań niniejszego artykułu stała się nieznana dotychczas kompozycja z rękopisu przechowywanego w Bibliotece Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Lublinie pod sygnaturą „Rkps 14” (PL-Ls 14; dawne sygnatury: 235; B 13; B 17), która wydaje się w tym momencie najstarszą kompozycją pochodzącą z polskiego źródła (1411 r.) – najprawdopodobniej z małopolski, tak jak i wszystkie znane dotąd polskie źródła pasji chorałowej. Kodeks ów nie jest księgą muzyczną, lecz zbiorem kazań i jako jedyną kompozycję muzyczną zawiera pasję według św. Mateusza (fol. 165r-172v). Zgodnie z XVII-wiecznym wpisem zamieszczonym na pierwszej karcie tegoż rękopisu (PL-Ls 14, fol. 1r) księga miała być własnością Kanoników Regularnych Kongregacji Laterańskiej w Kraśniku.  Melodia pasji zawartej w PL-Ls 14 oparta jest na tonie pasyjnym F – wyłącznie stosowanym w pasjach zawartych w źródłach polskich. Kompozycja bogata jest nie tylko w liczne formuły typowe, ale i ich rozmaite warianty melodyczne powstałe w wyniku zastosowania modyfikacji powszechnie używanych przy adaptacjach melodii wzorcowych. Istotna część modyfikacji w oczywisty sposób wynika  z odmiennej długości tekstu, z którym dana formuła typowa jest związana lub też układu akcentów. Nie zawsze jednak użycie którejś z modyfikacji w formułach typowych podyktowane jest odmienną liczbą sylab czy też układem akcentów, zdarzają się także przypadki, w których można obserwować wprowadzenie pewnej modyfikacji melodycznej bez tego rodzaju uzasadnienia, lecz raczej jako środka muzycznego urozmaicenia. Badania porównawcze melodii pasji z kodeksu kraśnickiego i pozostałych melodii pochodzących z ksiąg o rodzimej proweniencji pokazują, iż kompozycja ta harmonijnie wpisuje się w znany już polski repertuar pasji chorałowej. Pomimo jednak wyraźnego podobieństwa struktury melicznej kompozycji zawartych w źródłach polskich skomponowanych w oparciu o ten sam szkielet modalny (f¹-c²-f²), wszystkie opracowania muzyczne tego gatunku odznaczają się swoistymi cechami wynikającymi z wyboru różnorodnych środków adaptacyjnych.
    The present paper presents a previously unknown composition from a manuscript kept at the Library of the Metropolitan Seminary in Lublin (shelf mark Rkps 14; siglum PL-Ls 14; old shelf marks 235, B 13, B 17), which appears to be the oldest music work of this kind found in a Polish source (dated to 1411), most likely from the Lesser Poland region, like all the other sources of Polish plainchant Passions known to date. The codex is not a book of sheet music, but a collection of sermons. The St Matthew Passion (fol. 165r–172v) is the only music composition found in this source. According to a 17th-century note found on the first folio of this manuscript (PL-Ls 14, fol. 1r), the book belonged to the Canons Regular of the Lateran in Kraśnik. The Passion melody found in PL-Ls 14 is based on the F tone – applied exclusively in Passions found in Polish sources. The composition abounds in typical formulas, but also in their melodic variants derived from modifications commonly introduced to adapt the model melodies. A large proportion of the modifications clearly result from the varying length of the text with which the typical formula is associated, or from the pattern of accents. However, the use of a given modification in a typical formula is not always determined by the changing number of syllables or by the arrangement of accents. In some cases, melodic modifications are introduced without such a justification, rather as a means of diversifying the musical setting. Comparative studies of the Passion melodies from the Kraśnik codex and from the other sources of Polish provenance prove that the Kraśnik Passion matches very well the previously known plainchant Passion repertoire from this area. Despite the evident similarity of melodic structures in works found in the Polish sources, which are based on the same modal framework (f¹–c²–f²), each of the settings has its own individual qualities as well, resulting from the way this framework was adopted in the given work.
    Źródło:
    Muzyka; 2019, 64, 2; 103-123
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rekonstrukcja XIX-wiecznej mapy muzycznych tradycji polskojęzycznych ewangelików
    Reconstructing the map of 19th-century music traditions among Polish-speaking Protestants
    Autorzy:
    Nawrocka-Wysocka, Arleta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408355.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    ewangelicyzm
    kancjonał
    luteranie
    chorał luterański
    Mazury Pruskie
    Śląsk Cieszyński
    Słowińcy
    Protestantism
    hymnbook
    Lutherans
    Lutheran chorale
    Prussian Masuria
    Cieszyn Silesia
    Slowinzen
    Opis:
    W badaniach tradycji muzycznych polskich ewangelików kategoria pogranicza jest bardzo pomocna i nośna. Ze względu na rozmieszczenie geograficzne i uzależnienie polityczne społeczności te, mimo iż starały się utrzymywać lokalną tradycję pozostawały pod dużym wpływem kultury oficjalnej. Na XIX-wiecznej mapie tradycji polskich ewangelików takich społeczności występowało całkiem sporo – kilka z nich uległo dezintegracji i zanikowi. Wykorzystując wyniki najnowszych badań historyków, etnografów i religioznawców, a także informacje zgromadzone podczas kwerend źródłowych autorka podejmuje w artykule próbę nakreślenia XIX-wiecznej mapy tradycji polskich ewangelików. Na mapie oprócz społeczności lepiej znanych, jak ewangelicy ze Śląska Cieszyńskiego czy społeczność ewangelicka z Mazur Pruskich zostali umieszczeni również ewangelicy Pomorza Zachodniego (tak zwani Słowińcy), „zapomniany” lud z południowej Wielkopolski, ewangelicy z Dolnego i Górnego Śląska oraz z Królestwa Polskiego. Opracowanie  naświetla takie problemy jak: przenikanie kultur narodowych (niemieckiej i czeskiej zwłaszcza), wzajemne wpływy pomiędzy rozproszonymi społecznościami ewangelickimi, oraz postrzeganie tych społeczności przez duchownych i władze Kościoła. Muzyczne tradycje rozumiane są jako zwyczaje towarzyszące śpiewom religijnym oraz repertuar propagowany przez lokalne śpiewniki. W artykule zagadnienia te, jak również lokalny styl wykonawczy omówione są bardzo ogólnie, gdyż szczegółowa analiza zawartości poszczególnych śpiewników i porównanie zachowanych zapisów melodycznych wymaga osobnego opracowania. Ze względu na niesymetryczność zachowanych źródeł, dokładna rekonstrukcja mapy tradycji nie jest możliwa. W artykule przedstawiono jednak po raz syntetyczny obraz poszczególnych społeczności luterańskich obejmujący elementy uniwersalne i istotne cechy wyróżniające.
    The category of the frontier is very helpful and popular in the study of the Polish Protestant music traditions. Owing to their geographic location and political dependencies, these communities – though striving to cultivate their local traditions – were under the strong influence of official culture. The map of Polish 19th-century Protestant music traditions shows many such communities, though several of them later disintegrated and disappeared. On the basis of most recent research undertaken by historians, ethnographers and specialists in religious studies, as well as information collected during source surveys, the author attempts to draw a map of Polish 19th-century Protestant traditions. Apart from well-known communities, such as those found in the Těšín (Pol. Cieszyn) region in Silesia and in Masuria (part of Prussia at that time), the map also includes Western Pomerania (the so-called Slowinzen in German, Słowińcy in Polish), the ‘forgotten folk’ of southernGreater Poland, the Protestants of the Lower and Upper Silesia, as well as of the (Congress) Kingdom of Poland. The article discusses such issues as the interpenetration of national cultures (especially German and Czech with the local one), mutual influences among the widely scattered Protestant communities, and the perception of those communities by the clergy and by the Church authorities. Music traditions are understood here as the customs that accompany religious song performances and the repertoire promoted in the local hymnbooks. I discuss these topics (as well as local performance styles) in very general terms, since a detailed analysis of the hymnbook contents and comparison of the preserved (notated) melodies calls for a separate study. The sources have been preserved to a different extent in different places, which makes a precise reconstruction of the map of traditions largely impossible. What this paper therefore attempts to do is to provide a synthetic picture of the various Lutheran communities, their universal as well as specifically local qualities.
    Źródło:
    Muzyka; 2019, 64, 2; 70-88
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rekonstrukcja warstwy słownej pieśni „Słuchaj, co żywo” zapisanej w tabulaturze organowej z Kroż
    Reconstructing the Text of the Song ‘Słuchaj, co żywo’ from the Kražiai Organ Tablature
    Autorzy:
    Jasiński, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28882064.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    XVII wiek
    Kroże
    tabulatura organowa
    pieśń Słuchaj, co żywo
    Krzysztof Haberkant
    Nowo wydany Kancjonał Pruski
    rekonstrukcja
    Adam z Wągrowca
    17th century
    Kražiai
    organ tablature
    Słuchaj, co żywo (song)
    ‘Newly published Prussian songbook’
    reconstruction
    Adam of Wągrowiec
    Opis:
    W artykule zrekonstruowano warstwę słowną anonimowej trzyczęściowej pieśni Słuchaj co żywo, zamieszczonej bez tekstu w XVII-wiecznej tabulaturze organowej z Kroż, która została opublikowana w formie faksymilowej w serii „Fontes Musicae in Polonia” (Warszawa 2017). Nie jest to, jakby na pierwszy rzut oka mogło się wydawać, Psalm 49 Słuchaj, słuchaj, co żywo! Wszytki ziemskie kraje, lecz tekst pieśni O Przyjściu Chrystusowym na Sąd zaczynającej się od słów: „Słuchaj, co żywo, sądu straszliwego”, opublikowanej w osiemnastowiecznym Nowo wydanym Kancyonale Pruskim Krzysztofa Haberkanta (Królewiec 1741, wznowiony tam w 1772). Oprócz przedstawienia transkrypcji pieśni i rekonstrukcji jej tekstu, autor rozważa, kto mógł napisać tę kompozycję, sugerując potencjalne przypisanie jej Adamowi z Wągrowca (zm. 1629). Niezależnie od tego, czy uda się kiedyś rozwiązać kwestię autorstwa pieśni, trzeba podkreślić, że za sprawą dokonanej rekonstrukcji warstwy tekstowej pieśni Słuchaj, co żywo repertuar staropolski wzbogaca się o nieznaną dotąd pozycję muzyki wielogłosowej w języku ojczystym, powiększa zarazem szczupły zasób polskojęzycznychpieśni trzygłosowych.
    Reconstructed in this article is the verbal component of the anonymous three-part song 'Słuchaj co żywo’ (‘Hark with all haste’), found without text in the seventeenth-century organ tablature from Kražiai, which has been published in facsimile form as part of the source edition series ‘Fontes Musicae in Polonia’ (Warsaw 2017). The song identifed as the basis for this piece is 'O Przyjściu Chrystusowym na Sąd' (‘On Christ’s coming to judgment’), with the incipit ‘Słuchaj, co żywo, sądu straszliwego’ (‘Hark with all haste to the terrible judgment’), included in Krzysztof Haberkant’s 'Nowo wydany Kancyonał Pruski' (‘Newly published Prussian songbook’) (Königsberg 1741, reissued there in 1772). Apart from presenting a transcription of the song and reconstructing its text, I discuss who could have written this composition, suggesting its potential attribution to Adam of Wągrowiec (d. 1629). Regardless of whether the composer’s identity will ever be established, it should be emphasised that thanks to the text reconstruction this previously unknown polyphonic song in the vernacular can now be added to the Old Polish repertoire, thus expanding the rather meagre collection of three-part songs with Polish texts.
    Źródło:
    Muzyka; 2021, 66, 1; 169-179
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Życie i aktywność Wacława Raszka (1764–1837) w świetle źródeł
    The Life and Work of Wacław Raszek (1764–1837) in the Light of Historical Sources
    Autorzy:
    Bujas-Poniatowska, Jolanta
    Godek, Andrzej Edward
    Poniatowski, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25806086.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Wacław Raszek
    muzyka religijna
    religijna kultura muzyczna XIX w.
    Kancjonał muzyki kościelnej
    Instytut Muzyczny w Puławach
    muzyka w Kościele katolickim
    sacred music
    nineteenth-century sacred music culture
    Music Institute in Puławy
    music in the Catholic Church
    Opis:
    Działający na przełomie XVIII i XIX w. Wacław Raszek należy do grona muzyków, o których – mimo zainteresowania ze strony badaczy – wiadomo nader niewiele. Niejasności dotyczące właściwie wszystkich podstawowych informacji na temat muzyka, tj.: jego imienia, lat życia, ośrodków, w których przebywał czy przypisywanych mu utworów muzycznych, doprowadziły do licznych nieścisłości, pomyłek i niesprawdzonych hipotez. Zgodnie z obecną wiedzą można stwierdzić, że Wacław (a właściwie Ignacy Wacław) Raszek urodził się w Rychnovie nad Kněžnou w północnych Czechach, jako drugie z dwojga bliźniąt ochrzczonych pierwszego lutego 1764 roku. Wiadomo, że już w połowie lat osiemdziesiątych jego utwory przepisywane były dla zespołu działającego przy dominikańskim kościele w Gidlach – prawdopodobnie w tym czasie kompozytor też był już aktywny na terenach polskich, pracując jako kapelmistrz w Żarkach oraz dorywczy organista kapeli gidelskiej. W 1789 r. w Żarkach poślubił Klarę Szretter, jednak już dwa lata później był wdowcem, a w 1793 r. ponownie się ożenił, z Joanną Sytniowską (zmarłą w 1797 r. w Koziegłowach). Na przełomie XVIII i XIX w. centrum życia i aktywności zawodowej Wacława Raszka stała się Warszawa, w której pracował jako nauczyciel fortepianu konwiktu pijarskiego na Żoliborzu (1812–17), prawdopodobnie podejmując też współpracę z Teatrem Narodowym. Być może uczestniczył w muzyce uprawianej przy kościele św. Benona. W 1815 r. ożenił się po raz  trzeci z rodowitą warszawianką Elżbietą Lewicką. Po roku urodziło im się pierwsze dziecko, Ludwik Wacław. W latach 1818 i 1819 odnotowano aktywność muzyka w Opolu Lubelskim, gdzie miał być kapelmistrzem i gdzie urodziła się, a po roku zmarła jego córka Rozalia Kaliksta. Jednak już pod koniec 1819 r. Wacław Raszek przeniósł się do Puław, gdzie został zatrudniony w charakterze dyrektora muzyki w Instytucie Nauczycieli Elementarnych i Organistów. W szkole tej działał aktywnie prawdopodobnie do końca 1825 r., kształcąc kilkudziesięciu chłopców oraz ucząc śpiewu dziewczęta w szkółce parafialnej. Uważano go za sumiennego, pracowitego i odnoszącego sukcesy nauczyciela oraz organizatora życia muzycznego. W Puławach Raszek napisał swoje opus magnum, Kancjonał Muzyki Kościelnej, wydany w Warszawie w 1825 roku. Tam też urodziło się kolejnych dwóch synów kompozytora. Po opuszczeniu Puław Wacław Raszek powrócił do Warszawy, gdzie współpracował z Archikonfraternią Warszawską oraz dawał prywatne lekcje fortepianu. Zmarł 29 I 1837 r. i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim, a wraz z nim dwójka jego synów, zmarłych odpowiednio sześć i siedem lat po ojcu.
    Wacław Raszek, active in the late eighteenth and early nineteenth century, is one of those musicians whose life and work, despite scholarly interest, remains largely unknown. Virtually all the basic information concerning this musician, including his first name, date of birth and death, the places he lived and worked in, and the compositions attributed to him, has remained ambiguous, leading to numerous inaccuracies, mistakes and unverified hypotheses. According to the current state of knowledge, Wacław (actually Ignacy Wacław) Raszek was born in Rychnov nad Kněžnou, in Bohemia, as one of twins baptised on 1 February 1764. We know that in the mid-1780s his works were being copied for the ensemble active at the Dominican church in Gidle, in central southern Poland. At that time, he was most likely already active in Poland, as the Kapellmeister in Żarki, in the Polish Jura, and occasionally as an organist working with the Gidle ensemble. In 1789, in Żarki, he married Klara Szretter, but just two years later he was widowed. He remarried in 1793, to Joanna Sytniowska (d. Koziegłowy, 1797). Around the turn of the nineteenth century, Warsaw became the focus of Raszek’s life and professional activity. He worked as a piano teacher at the Piarist boarding school in Żoliborz, now a district of Warsaw (1812–17), probably also working with the National Theatre and taking part in the performance of music at the Church of St Benno. In 1815 he got married for the third time, to Elżbieta Lewicka, a native of Warsaw. Their first child, Ludwik Wacław, was born a year later. For 1818 and 1819 we have record of his work as a Kapellmeister in Opole Lubelskie, where his daughter Rozalia Kaliksta was born and died a year later. Towards the end of 1819, however, Raszek moved to Puławy, where he was taken on as director of music at the Institute of Elementary School Teachers and Organists, where he probably worked till the end of 1825, teaching several dozen boys and training girls to sing in the parish school. He was regarded as a diligent, hardworking and successful teacher and organiser of musical life. It was in Puławy that he wrote his opus magnum, the Kancjonał muzyki kościelnej [Church hymnal and songbook], published in 1825 in Warsaw. Two sons were born to him in Puławy. Having left that town, Raszek returned to Warsaw, where he worked with the Warsaw Archconfraternity and privately gave piano lessons. He died on 29 January 1837 and is buried in Powązki Cemetery, along with two of his sons, who died respectively six and seven years after their father.
    Źródło:
    Muzyka; 2022, 67, 1; 20-38
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-4 z 4

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies