Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "XIX century" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 27
Tytuł:
Gitara angielska w polskiej kulturze muzycznej przełomu XVIII i XIX wieku
The English Guitar in Polish Musical Culture around the Turn of the Nineteenth Century
Autorzy:
Gurgul, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806080.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
gitara angielska
gitara rosyjska
Józef Elsner
Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu
Biblioteka Jagiellońska
audiosfera Polski przełomu XVIII i XIX wieku
English guitar
Russian guitar
Diocesan Library in Sandomierz
Polish audiosphere around the turn of the nineteenth century
Jagiellonian Library in Kraków
Opis:
Niniejszy artykuł poświęcony jest zachowanym polskim źródłom muzycznym przeznaczonym na gitarę angielską, chordofon szarpany popularny w drugiej połowie XVIII wieku głównie na Wyspach Brytyjskich. W Polsce zachowało się osiemnaście źródeł muzycznych przeznaczonych na gitarę angielską w stroju G-dur (na Zachodzie dominował strój C-dur). Autor starał się przez pryzmat zachowanych źródeł muzycznych oraz licznych świadectw słownych z epoki ukazać, jakie miejsce zajmował instrument w ówczesnej audiosferze Polski przełomu XVIII i XIX wieku. Duża część zachowanych źródeł związana jest z działalnością Józefa Elsnera, który dostrzegł popularność gitary angielskiej w polskich salonach szlacheckich i mieszczańskich. Warszawskie druki Elsnera ukazały się w roku 1803 (Pięć arii z opery Wintera, jedna z pierwszych dziewiętnastowiecznych warszawskich publikacji muzycznych) oraz 1805 (opracowania fragmentów popularnych w Warszawie oper wydane w ramach serii Wybór pięknych dzieł muzycznych i pieśni polskich); są jedynymi drukowanymi źródłami na gitarę angielską w Polsce. Uzupełnieniem elsnerianów jest partia gitary angielskiej w operze Leszek Biały oraz rękopis z Biblioteki Jagiellońskiej, zawierający opracowanie wodewilu z opery Elsnera Siedem razy jeden. Prócz wodewilu w Bibliotece Jagiellońskiej znajduje się dziewięć innych rękopiśmiennych źródeł, w tym krótka szkoła gry na gitarze angielskiej, cykl wariacji Carlamottiego, wiele miniatur solowych oraz opracowania wyjątków z popularnych wówczas oper. Dwa najpóźniej powstałe źródła, pochodzące z Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu i powstałe w drugiej dekadzie XIX w., wiążą się z przemianami konstrukcyjnymi gitary angielskiej, które przebiegały na ziemiach zachodnich Słowian, na pograniczu Europy wschodniej i zachodniej. Owe zmiany związane są szczególnie z charakterystycznym dla polskiej literatury na gitarę angielską strojem G-dur i łączą się z początkami innego instrumentu – gitary rosyjskiej.
This article discusses the surviving Polish sources containing music for the English guitar, a plucked chordophone popular in the second half of the eighteenth century, mainly in the British Isles. Eighteen such sources have been preserved in Poland, scored for English guitar in G major (whereas a C major tuning prevailed in the West). Using these sources, as well as numerous verbal accounts from the period, the author attempts to show the place this instrument held in the Polish audiosphere of the late eighteenth and early nineteenth century. A large proportion of the surviving sources are related to the activity of Józef Elsner, who observed the popularity of the English guitar in the salons of the Polish gentry and bourgeoisie. Elsner’s Warsaw prints appeared in 1803 (arrangements of fve arias from an opera by Peter Winter, one of the first music publications in nineteenth-century Warsaw) and 1805 (settings of selections from operas popular in the city, published in the series “Wybór pięknych dzieł muzycznych i pieśni polskich” [A selection of beautiful musical works and Polish songs]). These are the only printed sources of music for this instrument in Poland. Other Elsner-related materials include an English guitar part in his opera “Leszek Biały” [Leszek the White] and a manuscript kept at the Jagiellonian Library in Kraków containing a setting of the vaudeville from Elsner’s opera “Siedem razy jeden” [Seven times one]. Nine other handwritten sources can be found at the same library, including a concise handbook of English guitar technique, a set of variations by Carlamotti, numerous solo miniatures, and settings of selections from then popular operas. The two latest sources, compiled in the 1810s and now kept at the Diocesan Library in Sandomierz, reflect the changes in the instrument’s construction taking place in western Slavic countries. Those changes were related to the introduction of the G major tuning characteristic of the Polish literature for English guitar and to the early history of another instrument – the Russian guitar.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 1; 65-95
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antonina Campi. Glosy do biografii
Antonina Campi. Notes for a Biography
Autorzy:
Chmara-Żaczkiewicz, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806168.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Antonina Campi
opera wiedeńska
śpiewaczki XIX w.
Opera in Vienna
female singers of 19th century
Opis:
Komunikat przybliża kilka mniej znanych faktów z życia śpiewaczki Antoniny Campi. Żyjąca na przełomie XVIII i XIX w. artystka była córką dyrygenta i skrzypka orkiestry lubelskiej katedry, Miklaszewicza. Karierę artystyczną rozpoczęła w Warszawie, ale szybko trafiła do Pragi i Wiednia, gdzie została zaproszona przez Emanuela Schikanedera, wybitnego i wpływowego znawcę teatru i reżysera, do udziału w inauguracji działalności Theater an der Wien. Od tego momentu stała się jedną z największych primadonn swoich czasów, uwielbianą zarówno w stolicy Austro-Węgier, jak i w innych ośrodkach europejskich.
This report concerns several little-known facts from the life of the singer Antonina Campi, who lived around the turn of the nineteenth century, the daughter of one Miklaszewicz, a conductor and violinist with the orchestra of Lublin Cathedral. Having launched her career in Warsaw, Campi soon began to perform in Prague and Vienna, where she was invited by the eminent and influential theatre expert and director Emanuel Schikaneder to participate in the inauguration of the Theater an der Wien. From that time on, she became one of the greatest prime donne of her age, admired in the capital of Austria-Hungary as well as in other European centres.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 1; 143-150
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Kaprysy” Niccolò Paganiniego według Henryka Wieniawskiego
Niccolò Paganini’s 'Caprices' as Interpreted by Henryk Wieniawski
Autorzy:
Chamczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28328337.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Henryk Wieniawski
Niccolò Paganini
kaprys
wiolinistyka
XIX wiek
violin playing
nineteenth century
caprice
Opis:
Kaprysy Niccolò Paganiniego – jedne z najbardziej wymagających w literaturze wiolinistycznej utworów – wciąż stanowią wyzwanie dla wielu współczesnych skrzypków. Nie inaczej było w 1820 roku, gdy zostały opublikowane. Dwadzieścia cztery popisowe miniatury niewiele bowiem miały wspólnego z ćwiczebnym charakterem, leżącym u podstaw tego gatunku. Przeciwnie, stanowiły wirtuozowski popis ich twórcy, który miał pozostać niedościgniony. Kaprysy Paganiniego nie zajmowały ważnego miejsca w repertuarze koncertowym Henryka Wieniawskiego. Były mu jednak dobrze znane. Niezwykle cenne źródło informacji w tym zakresie stanowi egzemplarz Kaprysów przechowywany w bibliotece Conservatoire de Musique w Brukseli, w którym ślad pozostawił po sobie polski skrzypek. Wydanie to stało się przyczynkiem do podjęcia refleksji na temat źródeł młodzieńczej fascynacji Wieniawskiego stylem gry Niccolò Paganiniego – omówiono pokrótce edukację polskiego skrzypka w klasie Josepha Lamberta Massarta w Konserwatorium Paryskim, jego zainteresowanie grą Apolinarego Kątskiego oraz pobyt u Karola Lipińskiego w Dreźnie. Podjęto także wątek kaprysów Paganiniego w pracy pedagogicznej Wieniawskiego w konserwatoriach w Petersburgu i Brukseli. Punkt zasadniczy artykułu stanowi omówienie egzemplarza Kaprysów z Brukseli, zarówno pod względem historii źródła, jak i zakresu ingerencji Wieniawskiego w pierwotną materię wydania. Analiza ta dostarcza nam niezwykle cennej wiedzy na rzadko podejmowany w literaturze przedmiotu temat stylu wykonawczego Henryka Wieniawskiego.
Niccolò Paganini’s 'Caprices', one of the most demanding cycles in the violin repertoire, continue to pose a challenge for many violinists, as they did in the year of their publication, 1820. These 24 miniature showpieces had little to do with the original educational character of the genre. On the contrary, they were a virtuosic display of the skills of their composer, who would remain unrivalled to this day. Though Paganini’s 'Caprices' did not occupy a major place in Henryk Wieniawski’s concert repertoire, they were well known to him. Extremely valuable in this respect is the copy of the Caprices now held in the library of the Conservatoire Royal de Musique in Brussels, which bears traces of use by the Polish violinist. I take this copy of the Caprices as the starting point for analysis of the sources of his early fascination with Paganini’s performance style. I briefly discuss Wieniawski’s education in Joseph Lambert Massart’s class at the Paris Conservatoire, his interest in Apolinary Kątski’s manner of playing and his stay with Karol Lipiński in Dresden. I also address the role of Paganini’s 'Caprices' in Wieniawski’s work as a teacher at the St Petersburg and Brussels conservatories. At the centre of my article is a presentation of the Brussels copy of the Caprices, in terms of both the history of the source and the scope of Wieniawski’s interference in the original musical material of the edition. This analysis sheds valuable light on Wieniawski’s performance style, rarely considered in the subject literature.
Źródło:
Muzyka; 2020, 65, 4; 3-19
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grzegorz Zieziula, „Nurt kosmopolityczny w polskiej twórczości operowej drugiej połowy XIX wieku”, Warszawa 2020 Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, ss. 670. ISBN 978-83-959167-2-4
Autorzy:
Dziadek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806490.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Polska twórczość operowa w II połowie XIX wieku
opera kosmopolityczna
opera narodowa
Polish opera works in the second half of the 19th century
cosmopolitan opera
national opera
Opis:
Recenzja książki: Grzegorz Zieziula, Nurt kosmopolityczny w polskiej twórczości operowej drugiej połowy XIX wieku, Warszawa 2020. Omówiono założenia metodologiczne pracy oraz jej zawartość merytoryczną. Przeprowadzono dyskusję z propozycjami Autora dotyczącymi przedstawienia tematu w ujęciu analitycznym oraz w perspektywie historii recepcji, uwypuklając, jako szczególnie wartościowe, nowatorstwo ujęcia przez niego problematyki opery kosmopolitycznej jako równorzędnego nurtu polskiej twórczości operowej w XIX wieku, pozytywnie konkurującego z modelem opery narodowej.
Book Review of: Grzegorz Zieziula, Nurt kosmopolityczny w polskiej twórczości operowej drugiej połowy XIX wieku, Warszawa 2020.  The methodological assumptions of the work and its substantive content were discussed. There discussion was held with the author's proposals to present the topic in analytical terms and in the perspective of the history of reception, highlighting, as particularly valuable, the innovative approach of the Author to the issue of cosmopolitan opera as an equal current of Polish opera in the nineteenth century, positively competing with the model of national opera.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 2; 175-180
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncerty na fortepian Aleksandra Zarzyckiego. Nowe fakty w świetle źródeł
Aleksander Zarzycki’s Piano Concertos: New Findings in the Light of Existing Sources
Autorzy:
Muras, Wioleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806609.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Aleksander Zarzycki
koncert fortepianowy
muzyka polska XIX wieku
piano concerto
Polish music in 19th century
Opis:
W literaturze poświęconej polskiej muzyce II poł. XIX w. Aleksander Zarzycki znany jest jako twórca jednego koncertu fortepianowego. Informacje te powielane są w zarówno w słownikach (S. Dybowski, J. Skrabowski), encyklopediach (B. Chmara-Żaczkiewicz), książkach (I. Poniatowska) jak i artykułach (F. Kęcki, K. Popielska). Według nich wynika, że Koncert fortepianowy op. 17 miał premierę w 1860 r. w Paryżu, a dwadzieścia lat później funkcjonował w zmienionej wersji. Powyższym danym przeczą źródła w postaci relacji prasowych z występów Zarzyckiego, jakie odbywały się w latach sześćdziesiątych XIX wieku. Na podstawie przeglądu gazet polskich i zagranicznych udało się ustalić, że dzieło prezentowane w 1860 r. w ośrodku paryskim, to de facto nieopusowany I Koncert fortepianowy autora. Utwór ten napisany był w tonacji e-moll i składał się z trzech części – Allegro energico, Adagio, Presto vivace. Zdaniem recenzentów charakteryzowały go wpływy chopinowskie i mendelssohnowskie, zaś partia fortepianu, o wyraźnie wirtuozowskim charakterze, pełniła nadrzędną rolę wobec orkiestry. Na ten moment nie dysponujemy jego zapisem nutowym, nie wiadomo nawet czy utwór przetrwał w jakiejkolwiek formie. Z kolei informacje prasowe z lat osiemdziesiątych XIX stulecia dostarczają dowodów na to, że Koncert fortepianowy As-dur op. 17 jest drugim dziełem twórcy w tym gatunku. Świadczą o tym nie tylko inna tonacja, ale również liczba oraz tempa części (I – Andante, II – Allegro), czy znacznie bardziej spójna relacja partii fortepianu z orkiestrą. Dodatkowo fakt ten potwierdza Juliusz Stattler oraz Jan Kleczyński – recenzenci, którzy bezpośrednio wskazują, iż dzieło prezentowane w 1880 r. w Warszawie jest drugim, nowym koncertem fortepianowym twórcy. Na ten sam rok należy również datować jego wydanie przez wydawnictwo Ed. Bote & G. Bock.
The literature devoted to Polish music of the second half of the nineteenth century presents Aleksander Zarzycki as the composer of just one piano concerto. This information is reiterated in dictionaries (S. Dybowski, J. Skrabowski), encyclopaedias (B. Chmara-Żaczkiewicz), books (I. Poniatowska) and articles (F. Kęcki, K. Popielska), from which we learn that the Piano Concerto, Op. 17 was first performed in 1860 in Paris and functioned in a revised version twenty years later. These assertions are contradicted by press reports on performances given by Zarzycki during the 1860s. A survey of Polish and foreign newspapers has made it possible to establish that the work presented in 1860 in Paris was de facto the composer’s First Piano Concerto (without opus number). Written in the key of E minor, it consisted of three movements: Allegro energico, Adagio and Presto vivace. According to reviewers, it displayed influences from Chopin and Mendelssohn, while the distinctly virtuosic piano part dominated over the orchestra. At present we do not have the score of this Concerto, and it is not known whether it has even survived in any form. Press material from the 1880s, on the other hand, proves that the Piano Concerto in A flat major, Op. 17 was Zarzycki’s second work in the genre. This is confirmed not only by the different key, but also by the number and tempi of the movements (I Andante, II Allegro), as well as the much more cohesive relationship between the piano part and the orchestra. Additionally, the reviewers Juliusz Stattler and Jan Kleczyński directly indicate that the work presented in 1880 was a new, second piano concerto by this composer. The same year also saw its publication by Bote & Bock.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 4; 137-147
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Carolin Krahn, 'Topographie der Imaginationen. Johann Friedrich Rochlitz’ Musikalisches Italien um 1800', Wien: Hollitzer Verlag, 2021, pp. 416. ISBN 978-3-99012-898-5
Autorzy:
Müller, Sarah Avischag
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806606.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
niemiecka kultura muzyczna
muzyka w XIX wieku
German musical culture
music in early 19th century
Opis:
How were music and musicians from Italy imagined in Germany around 1800? This core research question is treated by Carolin Krahn in her monograph Topographie der Imaginationen. Johann Friedrich Rochlitz’ musikalisches Italien um 1800, a publication based on her doctoral dissertation defended in 2017 at the University of Vienna. Krahn’s monography is a valuable study for research into German intellectual culture in musical circles of the early nineteenth century.
Jak wyobrażano sobie muzykę i muzyków z Włoch w Niemczech około 1800 roku? To podstawowe pytanie badawcze podejmuje Carolin Krahn w swojej monografii Topographie der Imaginationen. Johann Friedrich Rochlitz’ musikalisches Italien um 1800, publikacji opartej na jej rozprawie doktorskiej obronionej w 2017 roku na Uniwersytecie Wiedeńskim. Monografia Krahna jest cennym opracowaniem do badań nad niemiecką kulturą umysłową w kręgach muzycznych początku XIX wieku.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 4; 181-183
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Joseph Ignatz Schnabel (1767–1831) i jego twórczość religijna w kontekście najnowszych badań
Joseph Ignatz Schnabel (1767–1831) and His Sacred Music in the Context of Latest Research
Autorzy:
Urban, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806085.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Joseph Ignatz Schnabel
muzyka liturgiczna
Kirchenmusik
Wrocław
Breslau
XIX wiek
liturgical music
nineteenth century
Opis:
Celem artykułu jest zaprezentowanie wybranych wyników najnowszych badań poświęconych twórczości niemieckiego kompozytora, dyrygenta i pedagoga, Josepha Ignatza Schnabla (1767–1831), kapelmistrza katedry św. Jana we Wrocławiu. Bogata i dobrze zachowana twórczość artysty obejmuje ponad 250 utworów, w tym opracowania niemal wszystkich gatunków katolickiej muzyki liturgicznej (m. in. cykle mszalne, requia, części proprium, cykle nieszporne, hymny, antyfony, responsoria, pieśni). Pod względem stylistycznym repertuar ten reprezentuje cechy muzyki dojrzałego klasycyzmu, nie brak w nim jednak także rozwiązań indywidualnych, wypracowanych przez kompozytora. Służące ubogaceniu liturgii utwory Schnabla charakteryzują się uproszczoną i zwięzłą konstrukcją formalną, przejrzystą fakturą oraz interesującą instrumentacją. Do ważniejszych postulatów realizowanych przez Schnabla należy prymat czytelności tekstu słownego. Zasada ta bez wątpienia pełni kluczową rolę w sposobie kształtowania partii chóralnych, utrzymanych w fakturze homofonicznej, okazjonalnie urozmaicanej imitacjami. Artysta zdecydowanie odrzuca w swych dziełach wszelkie formy popisowości, wirtuozerii oraz nadmiernej ekspresji. Ich miejsce zajmuje wyszukana narracja harmoniczna, która wraz z dynamiką oraz odpowiednią instrumentacją służy eksponowaniu właściwego dla muzyki religijnej wyrazu muzycznego. Utwory wrocławskiego kapelmistrza stanowią bez wątpienia udaną próbę powrotu do ideałów właściwie pojmowanego stylu kościelnego (Kirchenstil), którego zasady zostały sformułowane jeszcze w poprzednich wiekach. Pod tym względem kompozycje Schnabla stanowią novum – przynajmniej na obszarze Śląska – wobec intensywnie eksploatowanego na przełomie XVIII i XIX wieku stylu koncertującego. Mało znana twórczość muzyczna kompozytora może stać się przedmiotem wartościowej interpretacji artystycznej, nawet w wykonaniu niewielkich zespołów. Nie jest bowiem pozbawiona interesujących walorów artystycznych, a przy tym nie ewokuje wygórowanych trudności wykonawczych.
The aim of this article is to present selected results of the most recent research into the musical output of the German composer, conductor and teacher Joseph Ignatz Schnabel (1767–1831), Kapellmeister at the Breslauer Dom (now St John the Baptist’s Cathedral in Wrocław). His extensive and well-preserved oeuvre comprises more than 250 works, including settings of nearly all genres of Catholic liturgical music (such as Mass and Vespers cycles, Requiems, parts of the Proper, hymns, antiphons, responsories and songs). Stylistically this repertoire represents high classicism, but it also displays individual solutions elaborated by the composer himself. Schnabel’s music, conceived to embellish the liturgy, is characterised by concise and simplified formal design, lucid textures and interesting orchestration. One of the key principles he implemented was to prioritise the clarity of the verbal text. This undoubtedly played a crucial role in the way he shaped his choral parts, which are homophonic with occasional imitations adding variety to the texture. Schnabel resolutely avoids any spectacular displays of skill, virtuosity and excessive expression. Instead, he employs sophisticated harmonic narration, which, along with the use of dynamics and appropriate instrumentation, serves the aim of adequately emphasising the type of expression proper to sacred music. Te music of the Breslau Kapellmeister represents an undoubtedly successful return to the ideals of an appropriate treatment of the church style (Kirchenstil), the principles of which had been formulated over the preceding centuries. Schnabel’s compositions are a novelty in this respect, at least in Silesia, where the concertato style was heavily exploited in the late eighteenth and early nineteenth century. Te composer’s little-known oeuvre may be performed in an artistically rewarding manner even by small ensembles. Its artistic qualities make it attractive, while it does not present excessive difficulties in performance.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 1; 39-64
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Józef Elsner, Król Łokietek, czyli Wiśliczanki. Opera w dwóch aktach. Libretto Ludwik Adam Dmuszewski, wyd. Grzegorz Zieziula, Warszawa 2019 (= Monumenta Musicae in Polonia. Seria E: Opera selecta) Instytut Sztuki PAN, ss. 527. ISBN 978-83-65630-84-1
Autorzy:
Woźna-Stankiewicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731707.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Józef Elsner
opera
muzyka polska
muzyka XIX wieku
Polish music
nineteenth-century music
Źródło:
Muzyka; 2021, 66, 2; 193-198
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Nestor muzyków polskich”? Józef Brzowski i jego rodzina w świetle dokumentów metrykalnych
‘A Nestor of Polish Musicians?’ Józef Brzowski and His Family in the Light of Church Registers and Other Documents
Autorzy:
Fatalski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806569.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Józef Brzowski
Jadwiga Brzowska-Méjan
Karol Kurpiński
Warszawa w XIX wieku
Instytut Muzyczny Warszawski
badania genealogiczne
nineteenth-century Warsaw
Warsaw Music Institute
genealogical research
Opis:
Józef Brzowski (1805–1888) był jedną z ważniejszych postaci warszawskiego życia muzycznego XIX wieku. Dotychczas data jego urodzenia nie była potwierdzono źródłowo. W wyniku kwerendy w księgach metrykalnych warszawskiej parafii św. Andrzeja odnalazłem metrykę chrztu Brzowskiego z 18 kwietnia 1805 roku, urodzonego w domu przy ulicy Leszno pod numerem hipotecznym 703, odpowiadający późniejszemu numerowi domu 62. Do metryki chrztu załączone zostało sprostowanie z 1835 roku dotyczącego błędnego zapisu nazwiska muzyka w pierwotnym dokumencie. Rodzice kompozytora, Karol Brzowski (ok. 1768 – 1831?) i Tekla z domu Przeździecka (ok. 1773 – 1851), mieli oprócz syna prawdopodobnie cztery córki (personalia trzech z nich są znane): Karolinę (1798?–1813), uczennicę Szkoły Dramatycznej, Zofię (1800–1879), aktorkę Teatru Narodowego zamężną z Karolem Kurpińskim, oraz Teklę Klementynę (1809–1811). Józef Brzowski ożenił się w 1835 roku z Anną Elżbietą Dückert z domu Ketschon (1795?–1843), wdową po Karolu Fryderyku Dückercie (ok. 1764 – 1834); córką Brzowskiego była Jadwiga Wawrzyna (1830 – po 1892), ochrzczona dopiero po ślubie rodziców. Muzyk w 1849 roku zawarł drugie małżeństwo z Florentyną Górecką (1819?–1905), z którą miał syna Aleksandra (1843–1858), ucznia Szkoły Dramatycznej, ochrzczonego – podobnie jak jego starsza siostra – po ślubie rodziców. Józef Brzowski zmarł 3 lub 4 grudnia 1888 roku; rozbieżności wynikają z różnych dat zapisanych w akcie zgonu i na nagrobku kompozytora oraz podanych w prasie. Jadwiga Wawrzyna Brzowska była pianistką międzynarodowej sławy, koncertującą od 1840 roku. Podczas pobytu w Nowym Orleanie w 1860 roku Brzowska wzięła ślub z francuskim konsulem Eugène’em Augustem Méjanem (1814–1874). Brzowska-Méjan zmarła po 1892 roku, być może po 1903 roku. Brzowski był jednym z ważniejszych muzyków w Warszawie, jednak krótko po śmierci został zapomniany. Być może relacje rodzinno-towarzyskie (choćby powinowactwo z Karolem Kurpińskim czy przyjaźń z Fryderykiem Chopinem), a nie talent kompozytorski, otworzyły mu drogę do kariery.
Józef Brzowski (1805–88) was a major figure in nineteenth-century Warsaw’s musical life. His date of birth has not been confirmed in sources to date. Research in the registers of Warsaw’s Parish of St Andrew has revealed Brzowski’s birth certificate dated 18th April 1805, along with place of birth: a house at 703, Leszno Street (mortgage repertory number, corresponding to the later No. 62). Enclosed with this certificate is a correction dated 1835, concerning erroneous spelling of the musician’s surname in the original document. The composer’s parents, Karol Brzowski (ca 1768–1831?) and Tekla née Przeździecka (ca 1773–1851), had, apart from this son, also probably four daughters, for three of whom we have personal data: Karolina (1798?–1813), student at the Drama School, Zofia (1800–79), actress at the National Theatre, married to Karol Kurpiński, and Tekla Klementyna (1809–11). In 1835 Józef Brzowski got married to Anna Elżbieta Dückert née Ketschon (1795?–1843), widow of Karol Fryderyk Dückert (ca 1764–1834); the Brzowskis had a daughter, Jadwiga Wawrzyna (1830–after 1892), baptised only after their parents’ wedding. In 1849, the musician got married again, this time to Florentyna Górecka (1819?–1905), with whom he had a son, Alexander (1843–58), a Drama School student, baptised (like his elder sister) after his parents had married. Józef Brzowski died on 3rd or 4th December 1888; the date on the death certificate differs from those on the composer’s grave and announced in the press. Jadwiga Wawrzyna Brzowska grew up to be a pianist of international fame; she gave concerts from 1840 onwards. During her 1860 stay in New Orleans, she got married to the French consul Eugène August Méjan (1814–74). Brzowska-Méjan died after 1892, possibly even after 1903. Brzowski, one of the most prominent Warsaw musicians, was forgotten soon after his death. It is possible that it was his social and family connections (he was Karol Kurpiński’s brother-in-law as well as a friend to Fryderyk Chopin) rather than the composer’s own talent that helped him launch his career.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 3; 151-162
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół narodzin Apolinarego Kątskiego – nowe źródła
Concerning Apolinary Kątski’s date of birth – new sources
Autorzy:
Chamczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28395246.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Apolinary Kątski
data urodzenia
metryka chrztu
wirtuoz
skrzypek
historia muzyki XIX wieku
date of birth
baptismal certificate
virtuoso
violinist
history of 19th century music
Opis:
Komunikat stanowi prezentację najnowszych wyników badań nad życiem Apolinarego Kątskiego. Dotyczy daty urodzenia skrzypka, która dotychczas nie została w sposób jednoznaczny określona. Już za życia Kątskiego, zarówno w prasie, jak i literaturze przedmiotu funkcjonowało kilka dat i miejsc, w których wirtuoz mógł przyjść na świat. Autorka wskazuje wszelkie znane terminy, kreśląc tym samym obszar poszukiwań metryki chrztu świętego Kątskiego. Ponadto omawia proces dotarcia do nieznanych dotąd dokumentów – metryk Apolinarego i Władysława Kątskiego, którego nazwisko nie pojawiało się w badaniach nad losami muzycznej rodziny Kątskich.
It is frequently difficult to establish the date and place of birth of artists from the past. In the case of Apolinary Kątski – a 19th-century Polish virtuoso violinist, pupil of Niccolo Paganini and founder-director of the Warsaw Music Institute – his birth date has also remained unknown until recently. For many years, several possible dates and places were quoted in the literature of the subject. Researchers pointed to three cities in the territory of Poland under the Partitions: Cracow, Poznań or Warsaw, while the date was given variously as 26 June 1825 / 1826, 2 July 1825 / 1826 or 23 October 1825 / 1826. These claims were not supported by any sources from the period. The present paper presents the story of the eventually successful search for Apolinary Kątski’s birth certificate.
Źródło:
Muzyka; 2019, 64, 1; 135-143
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieznane fakty z biografii (nie tylko) Paderewskiego
Unknown Facts from the Biography of Paderewski (and Others)
Autorzy:
Woźna-Stankiewicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806150.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Ignacy Paderewski
Władysław i Helena Górscy
Antonina Adamowska- Szumowska
Józef Szumowski
Tymoteusz Szumowski
Henryk Melcer
Władysław Żeleński
Henryk Opieński
Edward Kerntopf
Kraków
Londyn
Kąśna Dolna
życie muzyczne w XIX wieku
Władysław Górski
Helena Górska
London
musical life in the nineteenth century
Opis:
Nieznane fakty z biografii Paderewskiego i związanych z nim twórców zostały opisane w szerokim kontekście osobowo-instytucjonalnym z uwypukleniem związków przyczynowo-skutkowych między biograficzno-artystycznymi fenomenami. Udokumentowana źródłowo relacja składa się z dwóch części. W pierwszej - Pobyty Paderewskiego w Krakowie, Kąśnej i Lwowie: 1896–98 – kolejne fragmenty dotyczą krakowskich uroczystości (3 IX 1896 r.) Józefa i Antoniny Szumowskich z udziałem Paderewskiego oraz sprowadzonego przez Edwarda Kerntopfa fortepianu jego rodzinnej firmy, na którym grał wówczas nie tylko Paderewski, ale przedstawiony mu Henryk Melcer, który po raz pierwszy zaprezentował swoją transkrypcje moniuszkowskiej Prząśniczki. Tytuły następnych fragmentów to: pożegnanie Paderewskiego w salonie Żeleńskich 9 IX 1896 r. i jego uczestnicy; lato 1898 r. w Kąśnej i pierwszy zagraniczny przekaz o posiadłości Paderewskiego; Paderewski w salonie Żeleńskiego 27 sierpnia 1898 roku i poznanie „Janka”; „Kantata” Paderewskiego w salonie Żeleńskiego, a wizyta pianisty we Lwowie i Kąśnej w listopadzie 1897 roku. Część druga – koncerty Paderewskiego w Wielkiej Brytanii: 1898–99 – obejmuje krótkie tournée pianisty w grudniu 1898, jego udział w pierwszym London Musical Festival 9 V 1899 r. i pofestiwalowe sukcesy między 10 a 16 maja oraz lipcowe występy w salonach londyńskich potentatów, natomiast w końcu listopada 1899 roku recitale przed czwartym tournée amerykańskim.
Unknown facts from the biography of Ignacy Jan Paderewski and artists associated with him are discussed here in a broad personal and institutional context, with emphasis on cause-and-effect links between biographical and artistic phenomena. The account, documented in sources, consists of two parts. In the first, dealing with Paderewski’s stays in Cracow, Kąśna and Lviv between 1896 and 1898, the successive sections concern the Cracow celebrations held on 3 September 1896 by Józef and Antonina Szumowski in which Paderewski took part, and the piano brought there by Edward Kerntopf (manufactured by his family’s company), the performers on which, apart from Paderewski, included Henryk Melcer (introduced to the former), who premiered his own transcription of Moniuszko’s song ‘Prząśniczka’ [The spinstress]. Further sections deal with the following topics: the farewell given to Paderewski in the Żeleński family’s salon on 9 September 1896 and those present; the summer of 1898 in Kąśna and the first foreign account concerning Paderewski’s estate; Paderewski in the Żeleńskis’ salon on 27 August 1898 and his introduction to ‘Janek’; the performance of Paderewski’s ‘Cantata’ in the Żeleńskis’ salon; the pianist’s visits to Lviv and Kąśna in November 1897. Part Two deals with Paderewski’s brief tour of Great Britain in 1898–1899, covering his participation in the First London Musical Festival on 9 May 1899 and the successes that followed between 10 and 16 May, as well as his July performances in the salons of London tycoons and the recitals he gave at the end of November 1899 before his fourth US tour.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 1; 96-141
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Die Schweizerhütte”, Moniuszkowska prapremiera spóźniona o blisko dwa stulecia: pytania, hipotezy, nowe perspektywy badawcze
‘Die Schweizerhütte’, a Moniuszko World Premiere Delayed for Nearly Two Centuries: Questions, Hypotheses and New Research Perspectives
Autorzy:
Zieziula, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731691.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Stanisław Moniuszko
opera komiczna
Die Schweizerhütte
Carl Blum
Mary, Max und Michel
historia opery XIX w.
comic opera
the history of opera in the 19th-century
Opis:
Dwuaktowa komische Oper zatytułowana Die Schweizerhütte to nieznane, młodzieńcze dzieło Stanisława Moniuszki, które swojego pierwszego wystawienia doczekało się dopiero w 2018 r., a więc po ok. 180 latach od czasu swojego powstania. Niemiecki tekst tego utworu – zasadniczo zapożyczony przez Moniuszkę z opery Carla Bluma Mary, Max und Michel – pomija niektóre fragmenty „pierwowzoru”, zawiera także interpolację nieustalonego autorstwa oraz odmiennie zredagowane didaskalia. W omówieniu problematyki Die Schweizerhütte autor skupia się na analizie uwertury oraz zastosowanych przez kompozytora form arii, duetów, chórów i finałów. Spójność zastosowanych środków kompozytorskich z koncepcją dramaturgiczną dzieła potwierdza m.in. świadome powiązanie tematyczne uwertury z wieloczęściowymi finałami obydwu aktów oraz wprowadzenie motywów przypominających. Niemieckojęzyczny utwór przyszłego „ojca opery polskiej” dowodzi zatem poważnych przemyśleń wykształconego w Berlinie, dwudziestoletniego zaledwie, operowego nowicjusza na temat sposobów wewnętrznej integracji dzieła i zaskakująco dojrzałej świadomości reguł dramaturgii muzycznej. Wszystko wskazuje na to, że po powrocie do Wilna Moniuszko nie znalazł niestety sprzyjających warunków do dalszego rozwoju swojego talentu. Jednakże o ile za kontynuację i rozwinięcie ambitnych pomysłów dostrzegalnych w Die Schweizerhütte trudno uznać tzw. operetki (pisane przez Moniuszkę na początku lat 40. z myślą o śpiewających aktorach i szerokich kręgach odbiorców), to pomysły te odezwały się zapewne echem w zaginionej dzisiaj, pierwszej „operze seria” polskiego kompozytora zatytułowanej Twardowski i z pewnością ujawniły się w pełni w wileńskiej Halce. Staje się coraz bardziej oczywiste, że styl operowy Moniuszki od samego początku ściśle powiązany był nie tylko z tradycją lokalną, wzorcami wykształconymi przez Stefaniego, Elsnera i Kurpińskiego, lecz także z poetyką opery europejskiej, przede wszystkim włoskiej i francuskiej. Transfer ten został jednak zapośredniczony przez niemiecką kulturę muzyczną, teatralną i literacką. Pobyt Moniuszki w Berlinie i stworzenie tam pierwszego, niemieckojęzycznego dzieła operowego odegrał zatem kluczową rolę w złożonym procesie absorpcji i syntezy różnych wzorów dramaturgii operowej. Dzięki niemu kompozytor osiągnąć miał z czasem swoją artystyczną dojrzałość.
Stanisław Moniuszko’s early two-act komische Oper titled Die Schweizerhütte, previously unknown, was first staged only in 2018, around 180 years after its composition. The German libretto, basically borrowed by Moniuszko from Carl Blum’s opera Mary, Max und Michel, leaves out some sections of the ‘prototype’, adds an interpolation whose authorship has not been established, and changes the stage directions. In my paper, I focus on analysing the overture to Moniuszko’s Die Schweizerhütte, as well as the forms of arias, duets, choruses and finales employed by the composer. The compositional tools he used are well suited to the dramatic concept of the work, as is confirmed by the thematic links between the overture and the multipartite finales of both acts, as well as the introduction of reminder motifs. This German-language work written by the future ‘father of Polish opera’ demonstrates that the barely 20-year-old Berlin-trained newcomer to the operatic scene was already giving serious consideration to the internal integration of his work and was surprisingly mature in his awareness of the principles of musical dramaturgy. Unfortunately, after his return to Vilnius, Moniuszko in all probability did not find favourable conditions for the further development of his talent. Yet while the so-called operettas that he wrote in the early 1840s with singing actors and a wide audience in mind could hardly be considered a continuation and extension of the ambitious ideas already discernible in Der Schweizerhütte, those ideas were probably echoed in his first opera seria, titled Twardowski (now lost), and are certainly fully manifest in the Vilnius version of his Halka. It is increasingly evident that Moniuszko’s operatic style was closely related from the very start not only to the local tradition (to models elaborated by Stefani, Elsner and Kurpiński), but also to the poetics of European opera, primarily the Italian and French models. Moniuszko absorbed those influences, however, via German musical, theatrical and literary culture. His time in Berlin and his earliest (German-language) attempt at an operatic work that he undertook there thus played a key role in the complex process of the absorption and synthesis of various models of operatic dramaturgy. This ultimately helped the composer attain artistic maturity.
Źródło:
Muzyka; 2021, 66, 2; 3-36
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rekonstrukcja XIX-wiecznej mapy muzycznych tradycji polskojęzycznych ewangelików
Reconstructing the map of 19th-century music traditions among Polish-speaking Protestants
Autorzy:
Nawrocka-Wysocka, Arleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408355.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
ewangelicyzm
kancjonał
luteranie
chorał luterański
Mazury Pruskie
Śląsk Cieszyński
Słowińcy
Protestantism
hymnbook
Lutherans
Lutheran chorale
Prussian Masuria
Cieszyn Silesia
Slowinzen
Opis:
W badaniach tradycji muzycznych polskich ewangelików kategoria pogranicza jest bardzo pomocna i nośna. Ze względu na rozmieszczenie geograficzne i uzależnienie polityczne społeczności te, mimo iż starały się utrzymywać lokalną tradycję pozostawały pod dużym wpływem kultury oficjalnej. Na XIX-wiecznej mapie tradycji polskich ewangelików takich społeczności występowało całkiem sporo – kilka z nich uległo dezintegracji i zanikowi. Wykorzystując wyniki najnowszych badań historyków, etnografów i religioznawców, a także informacje zgromadzone podczas kwerend źródłowych autorka podejmuje w artykule próbę nakreślenia XIX-wiecznej mapy tradycji polskich ewangelików. Na mapie oprócz społeczności lepiej znanych, jak ewangelicy ze Śląska Cieszyńskiego czy społeczność ewangelicka z Mazur Pruskich zostali umieszczeni również ewangelicy Pomorza Zachodniego (tak zwani Słowińcy), „zapomniany” lud z południowej Wielkopolski, ewangelicy z Dolnego i Górnego Śląska oraz z Królestwa Polskiego. Opracowanie  naświetla takie problemy jak: przenikanie kultur narodowych (niemieckiej i czeskiej zwłaszcza), wzajemne wpływy pomiędzy rozproszonymi społecznościami ewangelickimi, oraz postrzeganie tych społeczności przez duchownych i władze Kościoła. Muzyczne tradycje rozumiane są jako zwyczaje towarzyszące śpiewom religijnym oraz repertuar propagowany przez lokalne śpiewniki. W artykule zagadnienia te, jak również lokalny styl wykonawczy omówione są bardzo ogólnie, gdyż szczegółowa analiza zawartości poszczególnych śpiewników i porównanie zachowanych zapisów melodycznych wymaga osobnego opracowania. Ze względu na niesymetryczność zachowanych źródeł, dokładna rekonstrukcja mapy tradycji nie jest możliwa. W artykule przedstawiono jednak po raz syntetyczny obraz poszczególnych społeczności luterańskich obejmujący elementy uniwersalne i istotne cechy wyróżniające.
The category of the frontier is very helpful and popular in the study of the Polish Protestant music traditions. Owing to their geographic location and political dependencies, these communities – though striving to cultivate their local traditions – were under the strong influence of official culture. The map of Polish 19th-century Protestant music traditions shows many such communities, though several of them later disintegrated and disappeared. On the basis of most recent research undertaken by historians, ethnographers and specialists in religious studies, as well as information collected during source surveys, the author attempts to draw a map of Polish 19th-century Protestant traditions. Apart from well-known communities, such as those found in the Těšín (Pol. Cieszyn) region in Silesia and in Masuria (part of Prussia at that time), the map also includes Western Pomerania (the so-called Slowinzen in German, Słowińcy in Polish), the ‘forgotten folk’ of southernGreater Poland, the Protestants of the Lower and Upper Silesia, as well as of the (Congress) Kingdom of Poland. The article discusses such issues as the interpenetration of national cultures (especially German and Czech with the local one), mutual influences among the widely scattered Protestant communities, and the perception of those communities by the clergy and by the Church authorities. Music traditions are understood here as the customs that accompany religious song performances and the repertoire promoted in the local hymnbooks. I discuss these topics (as well as local performance styles) in very general terms, since a detailed analysis of the hymnbook contents and comparison of the preserved (notated) melodies calls for a separate study. The sources have been preserved to a different extent in different places, which makes a precise reconstruction of the map of traditions largely impossible. What this paper therefore attempts to do is to provide a synthetic picture of the various Lutheran communities, their universal as well as specifically local qualities.
Źródło:
Muzyka; 2019, 64, 2; 70-88
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Barbara Chmara-Żaczkiewicz, Václav Vilém Würfel w Warszawie i w Wiedniu. Fakty i hipotezy, Warszawa 2017 Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, ss. 398. ISBN 978-83-64823-70-1
Autorzy:
Sieradz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408583.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
muzyka XIX wieku
życie muzyczne
Warszawa
Wiedeń
19th-century music
musical life
Warsaw
Vienna
Źródło:
Muzyka; 2019, 64, 3; 123-131
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 27

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies