Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "zagrożenia" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Wykorzystanie danych katastralnych w sytuacjach kryzysowych
Application of cadastral data in emergency situations
Autorzy:
Konieczna, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61046.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
zagrozenia bezpieczenstwa
zagrozenia naturalne
kleski zywiolowe
ochrona przed zagrozeniami
obszary zagrozone
monitoring
dane katastralne
wykorzystanie
Opis:
W ostatnich czasach z niepokojem obserwujemy niestabilność klimatu, objawiającą się nagłymi skokami temperatur, ciepłymi zimami, gwałtownymi burzami, huraganami czy ulewnymi deszczami. Zjawiska te negatywnie wpływają na środowisko oraz bezpieczeństwo ludzi. Informacja o środowisku i znajomość jakości jego elementów, a w szczególności: powierzchni ziemi, kopalin, wody, powietrza, krajobrazu, klimatu oraz pozostałych elementów środowiska jak również wzajemnych oddziaływań pomiędzy tymi elementami, pozwoli na prognozowanie zmian w przestrzeni. Sprawny monitoring, wykorzystujący system informacji przestrzennej w tym bazę danych katastralnych jest podstawą właściwego zapobiegania ewentualnym szkodom i minimalizowania strat spowodowanych klęskami żywiołowymi.
In recent years we have anxiously been observing climate instability – sudden temperature changes, warm winters, torrential storms, hurricanes and heavy rains. These phenomena exert a negative impact on the environment and human safety. Information on the environment and knowledge of its components, particularly the surface of the earth, fossil resources, water, air, landscape, climate and the other elements of biodiversity as well as the common interrelations between these elements, will allow for predicting spatial changes. Efficient monitoring that uses a system of spatial information, including the cadastral database, constitutes the basis for effective prevention of potential damages and minimization of losses due to natural disasters.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2013, 2/II
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie technik GIS i numerycznych modeli hydrodynamicznych do oceny zagrożenia powodziowego
Use of GIS technics and numerical hydrodynamic models for flood hazard assessment
Autorzy:
Banasiak, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62174.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
zagrozenia powodziowe
ocena zagrozenia
mapy zagrozen
System Informacji Geograficznej
Numeryczny Model Terenu
modele hydrodynamiczne
przetwarzanie danych
Opis:
W ramach projektu pt. Informatyczny System Osłony Kraju przed Zagrożeniami (ISOK) realizowane są działania zmierzające do określenia stref (map) zagrożenia i ryzyka powodziowego. Jednym z głównych elementów tych działań jest modelowanie hydrodynamiczne, tj. utworzenie modeli 1D dla rzek o dużym lub znacznym potencjale powodziowym. W szczególnych przypadkach, zwłaszcza dla aglomeracji miejskich, wskazane jest zastosowanie modeli dwuwymiarowych (2D). Artykuł przybliża obecne możliwości tworzenia i zastosowania numerycznych modeli hydrodynamicznych. Omówione zostaną dane wraz z ich przetwarzaniem oraz oprogramowanie służące obliczeniom i prezentacji danych. Szczególną rolę mają dane geoprzetrzenne w postaci numerycznych modeli terenu (NMT), pozyskiwane nowoczesnymi metodami aerooptycznymi oraz dwuwymiarowe modele hydrodynamiczne, czemu poświęcone zostanie więcej miejsca. Artykuł przedstawia także model hydrodynamiczny 2D odwzorowujący przebieg wezbrania (wraz z awarią zbiornika Niedów) na Nysie Łużyckiej w 2010 r.
In the frame of a country-scale project “IT system for protection against extraordinary hazards” (ISOK), tasks aiming at the development of flood risk maps are realized. The major activity related is the creation of hydrodynamic models (1D) for rivers with significant flooding potential. For certain conditions, especially for urban areas a 2D modelling is recommended and will also be applied. The paper presents the current methodological background and the feasibility of numerical hydraulic modelling. Data resources and their processing along with software for numerical computation and results visualisation will be outlined. A focus will be given to the geoinformation data, in particular to air-born Digital Elevation Models (DEM) and 2D hydrodynamic modelling tools. Finally, a 2D hydrodynamic model for the Nysa Łużycka simulating the passage of flood in 2010, influenced by the failure of the Niedów Dam, will be presented as well.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2012, 3/III
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Programowanie usuwania azbestu na szczeblu lokalnym - propozycja wytycznych. Część 1
The schedule of asbestos removal on locally level - proposition of direktives. Part 1
Autorzy:
Jawecki, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60137.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
azbest
wyroby azbestowe
plyty azbestowo-cementowe
wystepowanie
szkodliwosc
zagrozenia srodowiska
zagrozenia zdrowia
zrodla zanieczyszczen
Opis:
W pracy zaprezentowano zagrożenia wywołane uwalniającym się do środowiska azbestem. Przedstawiono rodzaje materiałów zawierających azbest, z uwzględnieniem miejsc ich występowania, oraz zawartości azbestu w poszczególnych wyrobach. Omówiono problemy zawodowej, parazawodowej i środowiskowej ekspozycji na włókna azbestowe.
This paper presents a treat evoked free of asbestos. Authors discussed types of asbestos-containing materials and products, taking into account where they can be found and how much asbestos there is in individual products. The health effects of occupational, para-occupational and environmental exposition to asbestos fibres were presented in this article.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2008, 09
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regulacja rzeki a zagrożenie powodziowe, na przykładzie Wisły między Skoczowem i Puławami
River training vs. flood exposure. The example of the river Vistula between Skoczow and Pulawy, Poland
Autorzy:
Lajczak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/905881.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki
regulacja rzek
rzeka Wisla
zagrozenia powodziowe
procesy korytowe
Opis:
Wisła stanowi przykład rzeki o zróżnicowanym zaawansowaniu prac regulacyjnych, rozpoczętych w XIX w. i mających m.in. na celu jej przygotowanie jako drogi wodnej. Przedmiot badań stanowi przedgórski bieg Wisły, między Skoczowem i Puławami, którego koryto – przed regulacją o charakterze meandrowym, sinusoidalnym lub roztokowym – uległo w wyniku prac regulacyjnych skróceniu, zwężeniu i pogłębieniu (rys. 1, rys. 2). Wykazano duże różnice w poregulacyjnym przemodelowaniu koryta badanego biegu Wisły, czego konsekwencją jest zmniejszenie zagrożenia powodziowego wzdłuż odcinków rzeki o najbardziej pogłębionym korycie i zwiększenie tego zagrożenia wzdłuż odcinka rzeki poniżej Zawichostu o najpóźniej rozpoczętych pracach regulacyjnych. Morfologicznym skutkiem prac regulacyjnych, w największym stopniu wpływającym na reżim odpływu wody, jest zwiększona zwartość koryta, szczególnie w odcinku rzeki o biegu meandrowym (rys. 3). Pogłębianiu koryta towarzyszy zwiększanie wysokości brzegów rzeki, które od rozpoczęcia regulacji osiągnęło średnio ponad 3,5 metra. Zmiany w morfologii koryta sprzyjają zwiększaniu prędkości przepływu (tab. 1), co oznacza, że w odcinkach rzeki o znacznie pogłębionym korycie i nadbudowanych brzegach szybko zwiększa się przepływ pełnokorytowy. Wzrost przepływu pełnokorytowego zachodzi znacznie wolniej w odcinkach rzeki, gdzie koryto uległo niewielkiemu pogłębieniu, a w długim odcinku koryta agradującego (poniżej Zawichostu) przepływ pełnokorytowy prawie nie ulega zwiększaniu (ryc. 4). Przyrost przepływu pełnokorytowego, jaki zaznaczył się od rozpoczęcia prac regulacyjnych do 1990 r., wykazuje z biegiem Wisły przedgórskiej „zwierciadlane” odbicie z przebiegiem pionowych zmian koryta, jakie zaszły w analogicznym okresie (rys. 5). Poregulacyjne przemodelowanie koryta badanego biegu Wisły znajduje skutek w postaci bardzo zróżnicowanego z biegiem rzeki czasu zatapiania powodziowego równiny zalewowej w międzywalu, a także różnej liczby zdarzeń, kiedy obszar ten ulega inundacji (rys. 6). Odcinki strefy międzywala z najmniej pogłębionym korytem są zatapiane kilka razy dłużej, a odcinek z korytem agradującym nawet kilkadziesiąt razy dłużej, niż odcinki międzywala z najbardziej pogłębionym korytem. Wzdłuż badanego biegu rzeki, z wyjątkiem jej ostatniego odcinka, zaznacza się rozpoczęta w różnym okresie i o różnym nasileniu tendencja do skracania czasu trwania ponadpełnokorytowych stanów wody, niezależna od wieloletnich fluktuacji przepływu (rys. 7). Na zasygnalizowane zmiany w zagrożeniu powodziowym nakładają się skutki hydrologiczne wynikające ze zwężenia strefy zatapiania powodziowego (międzywale) i budowy zapór wodnych na Wiśle i dopływach górskich. Jednym ze skutków regulacji rzeki jest zwiększona koncentracja fal powodziowych, wyrażona m.in. przez tendencję do wzrostu maksymalnych powodziowych stanów wody, jaka została zaobserwowana w ciągu XX w. Stoi to w sprzeczności z wyrażoną opinią o zmniejszaniu zagrożenia powodziowego w dolinie Wisły przedgórskiej. Ten efekt prac regulacyjnych można częściowo zniwelować poprzez efektywne spełnianie przez zbiorniki zaporowe ich funkcji przeciwpowodziowej. Innym sposobem spłaszczania fal powodziowych w Wiśle może być utworzenie polderów w niektórych obszarach równiny zalewowej na zawalu.
The River Vistula features various stages in the development of training measures that started in the 19th c. and aimed to convert it into a waterway. This study focuses on a foreland stretch between the towns of Skoczów and Puławy where the channel, originally meandering, sinuous or braided, has been shortened, narrowed and deepened as a result of engineering projects (Fig. 1, Fig. 2). Big differences were identified in the reshaping of the channel studied following the training measures, resulting in a reduced flood risk along those reaches where the channel depth was increased the most and in a considerable increase of this risk below Zawichost, where the measures were carried out last. The one morphological effect of the engineering that has the greatest impact on the discharge regimen is the increased channel compactness, especially along the originally meandering reaches (Fig. 3). The bank height along the deepened channel reaches increased by 3.5 metres on average since the project started. The changes in the channel morphology are conducive to faster flow rates (Tab. 1), which means that the bankfull discharge increases fast along the considerably deepened channel reaches with built-up banks. This rate is much slower along reaches with less deepening, while the long aggrading reach below Zawichost recorded virtually no increase of the bankfull discharge (Fig. 4). Between the beginning of the river training project and 1990s, the profiles of the bankfull discharge increase and of the vertical channel modifications are mirror images of each other (Fig. 5). The post-engineering reshaping of the Vistula channel studied has produced a great variety of the duration of inter-embankment flooding and a change in the number of events when the zone alongside the river is subject to inundation (Fig. 6). The inter-embankment zones along the least deepened channel reaches remain submerged several times longer, and those of the aggrading channel even several dozen times longer, than those zones where the channel depth has increased the most. The duration of bankfull water stages tends to shorten along the entire channel studied, with the exception of the final reach, regardless of the long-term discharge fluctuation, a trend that has begun at different times and has different intensities (Fig. 7). The changes in the flood risk mentioned above coincide with hydrological effects resulting from the narrowing of the flooding zone (inter-embankment zone) and from the erection of dams on the Vistula itself and on its mountain tributaries. The river engineering also resulted in a greater concentration of flood waves, as expressed by an increasing trend in the maximum flood water stages observed during the 20th c. This remains at odds with a manifested opinion claiming a reduced flood risk in the foreland Vistula valley. This effect, however, can be partly compensated for by effective flood control operation of dam-retained lakes. Another way to flatten the Vistula flood waves could be to assign certain areas of the floodplain outside the embankments as flood storage.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 4/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena oddziaływania przebudowy stopnia wodnego Chróścice na obszar Natura 2000 OSO Grądy Odrzańskie
Environmental impact assessments of reconstruction of the Chroscice dam for Natura 2000 the special protected area Grady Odrzanskie
Autorzy:
Badora, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61922.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
Europejska Siec Ekologiczna Natura 2000
obszary chronione
obszary specjalnej ochrony ptakow
Grady Odrzanskie
zagrozenia srodowiska
zagrozenia przyrody
budowle hydrotechniczne
przebudowa
stopien wodny Chroscice
Opis:
Inwestycje hydrotechniczne realizowane na obszarach ostoi Natura 2000 mogą charakteryzować się potencjalnie znaczną konfliktowością w stosunku do walorów przyrodniczych. Dla ograniczenia negatywnych skutków ich realizacji należy przeprowadzać ocenę wpływu na środowisko przyrodnicze poprzedzoną inwentaryzacją i waloryzacją przyrodniczą. Podstawową zasadą jest zapobieganie i ograniczenie strat przyrodniczych. Na obszarach, gdzie są one nieuniknione wskazuje się na metody kompensacji. Ocena stanu walorów przyrodniczych terenu stopnia wodnego w Chróścicach nie wskazuje na występowanie znacznych ograniczeń dla projektowanej przebudowy. Najbardziej konfliktowe są prace prowadzone w międzywalu rzeki. Dla przywrócenia siedlisk gatunków chronionych w ostoi Natura 2000 zaproponowano koncepcję kompensacji przyrodniczej, którą uzgodniono z projektantami inwestycji. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że można pogodzić ochronę walorów przyrodniczych chronionych w ostoi z realizacją przedsięwzięcia.
Hydrotechnical investments in Natura 2000 areas may characterized potentially significant conflict for natural environmental values. For limitation of negative effects of its implementation it must be execute natural inventory and valorisation and next evaluation of impact for natural environment. Basic principle is prevention and restrict to losses in natural environmental. Eherever losses are inevitable it should be indicated methods of natural compensation. Evaluation of condition of natural values in The Chróścice Dam areas not indicate on an occurrence of significant limitation for reconstruction of dam. Most conflict building works will run between flood embankments. To restore habitats of species protected in Natura 2000 Special Protected Areas Grądy Odrzańskie metods of natural compensation were proposed. Natural compensation was agreed with build designers. On the basis of investigation made sugestion, that natural values of Odra Valley are protected in reconstruction of The Chróścice Dam.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 09
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skażenie cieków i zbiorników wodnych przez gatunki Phytophthora
Contamination of watercourses and water reservoirs by Phytophthora species
Autorzy:
Ptaszek, M.
Orlikowski, L.B.
Treder, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61481.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
ogrodnictwo
zagrozenia roslin
Phytophthora
szkodliwosc
wystepowanie
cieki wodne
zbiorniki wodne
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2015, II/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagrożenie wód gruntowych w wyniku eksploatacji składowisk odpadów
Threat of groundwater as a result of landfill eksploitation
Autorzy:
Talalaj, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61489.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
skladowiska odpadow
zagrozenia srodowiska
zanieczyszczenia wod
wody gruntowe
zmiany jakosciowe
Opis:
W pracy omówiono jakość wód gruntowych w pobliżu eksploatowanego składowiska odpadów innych niż obojętne i niebezpieczne. Badania jakości wód prowadzono na przestrzeni 4 lat w 3-4 miesięcznych odstępach czasowych. Punkty kontrolne zlokalizowano w odległościach odpowiadających różnym czasom przepływu wody, tj. od 30 do 800 m od granic składowiska. Otrzymane wyniki poddano szczegółowej analizie statystycznej, w której oceniono m.in. zmienność stężeń badanych wskaźników na przestrzeni czasu oraz zmiany jakości wody w punktach badawczych leżących na dopływie i odpływie wód gruntowych ze składowiska. Uzyskane rezultaty pozwoliły na ocenę zagrożenia jakości wód podziemnych w wyniku eksploatacji składowiska odpadów.
In paper a groundwater quality near to municipality landfill was characterised. Groundwater analyses were carried on for 4 years in 3-4 months periods. Observation points around the municipal landfill site were localised in different distance to obtain different water flow times, i.e. since 30 to 800 m from landfill’s border. Obtained results were put through statistical analyses in which the groundwater quality differentiation in different seasons as well as quality in sampling points from piezometers localised on groundwater inflow and outflow were assessed. Investigations carried out have enabled to evaluation of water quality changes in the vicinity of analysed landfill.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 02
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstępna ocena ryzyka powodziowego jako element wdrażania dyrektywy powodziowej
Preliminary flood risk assesment as an element of the implementation of EU flood directive
Autorzy:
Tokarczyk, T.
Chudzik, B.
Garncarz-Wilk, B.
Pasiecznik-Dominiak, A.
Wojczakowska, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62212.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
dorzecza
zagrozenia powodziowe
wstepna ocena ryzyka powodziowego
obszary narazone na niebezpieczenstwo powodzi
skala zagrozenia powodziowego
Dyrektywa 2007-60-WE
wdrazanie dyrektyw
Opis:
Wstępna oceny ryzyka powodziowego (WORP) ma na celu oszacowanie skali zagrożenia powodziowego dla obszarów dorzeczy oraz identyfikację znaczącego ryzyka powodziowego na tych obszarach. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi zostały zidentyfikowane na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji na szczeblu krajowym, wojewódzkim i lokalnym. Inwentaryzacją objęto informacje o granicach obszarów zagrożenia powodzią, mapach hydrograficznych, planach zagospodarowania przestrzennego oraz o stanie technicznym budowli przeciwpowodziowych. Do przeprowadzenia inwentaryzacji wykorzystano metodę ankietyzacji. Zebrany materiał został pogrupowany i zestawiony w układzie hierarchicznym ze względu na typ powodzi, a następnie sprowadzony do jednolitego układu odniesienia i jednolitej skali. Zebrane informacje stanowią podstawę do wskazania odcinków rzek, dla których zostaną opracowane mapy za-grożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego. Wstępna Ocena Ryzyka Powodziowego (WORP) została opracowana w ramach projektu „Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami" (ISOK). Stanowi element wypełnienia zobowiązań Polski wobec Unii Europejskiej w zakresie wdrażania pierwszego etapu Dyrektywy Powodziowej. Prezentowany artykuł przedstawia opracowanie WORP dla obszaru górnej i środkowej Odry.
Preliminary Flood Risk Assessment (PFRA) aims at assessing the scale of flood risk for river basin areas. Furthermore, it focuses on identifying the risk of flooding in these areas. The areas subject to flood risk have been indentified on the basis of inventory works carried out at national, provincial and local level. The inventory covered information on the borders of flood hazard areas, hydrographic maps, spatial management plans and information on the condition of flood control structures. The inventory was based on questionnaires. The collected material was grouped and presented hierarchically depending on the type of flood. Then, it was reduced to a single frame of reference and a uniform scale. The gathered data is the basis for indicating sections of rivers for which flood hazards maps and flood risk maps will be developed. The Preliminary Flood Risk Assessment (PFRA) was developed under the project ’Global Monitoring for Environment and Security’ (GMES). It is a part of the fulfillment of the obligations of Poland towards UE in implementing the first phase of Flood Directive. The paper presents the development of PFRA for the upper and middle Odra River.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2012, 3/III
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regulacja rzeki a zagrożenie powodziowe, na przykładzie Nidy
River training vs. flood exposure. The example of the river Nida, Poland
Autorzy:
Lajczak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60267.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki
regulacja rzek
rzeka Nida
zagrozenia powodziowe
procesy korytowe
Opis:
W pracy zanalizowano wyniki badań nad skutkami geomorfologicznymi i hydrologicznymi prac regulacyjnych i melioracyjnych, podjętych w dolinie Nidy około 45 lat temu. Stwierdzono pozytywne i negatywne skutki tych zabiegów, te ostatnie odnoszą się m.in. do wzrostu zagrożenia powodziowego na około połowie badanego obszaru. Głównym celem pracy jest wskazanie sposobu zmniejszenia ryzyka powodzi, możliwego do zastosowania w dolinie tej rzeki objętej ochroną jako park krajobrazowy i należącej do sieci korytarzy ekologicznych o randze krajowej. Rzeka Nida, od połączenia Czarnej Nidy z Białą Nidą, miała przed regulacją na całej długości meandrowy bieg i minimalny spadek, dlatego cechowała się długotrwałym stagnowaniem wody na równinie zalewowej podczas powodzi. Celem prac regulacyjnych i melioracyjnych miało być zmniejszenie ryzyka powodzi, przyspieszenie odpływu wód powodziowych i częściowe osuszenie dna doliny, użytkowanej wyłącznie jako łąki i pastwiska (rys. 1). Wzdłuż anastomozujących odcinków rzeki, cechujących się cyklicznie zachodzącą awulsją koryta – np. koło Umianowic, występowały rozległe obszary wodno-błotne (rys. 2). W wyniku prac regulacyjnych, które objęły górną połowę rzeki i systematycznie posuwały się z jej biegiem, zachodziło wypłycanie koryta poniżej odcinków rzeki z korytem pogłębianym. Proces ten został udokumentowany przez zmiany minimalnych rocznych stanów wody i przepływu pełnokorytowego w rzece w trzech posterunkach wodowskazowych (rys. 3). W górnym odcinku rzeki reprezentowanym przez posterunek w Brzegach o najwcześniej rozpoczętym skracaniu koryta, od około 1960 r. zaznacza się tendencja do jego pogłębiania. Poniżej zachodziło wypłycanie koryta Nidy, jednak w wyniku regulacji postępującej w dół rzeki rozpoczął się proces przeciwny – pogłębianie koryta. W efekcie odcinek Nidy z wypłycanym korytem przemieszczał się z jej biegiem. W latach 90. XX w. regulacja Nidy została wstrzymana. Do tego czasu pogłębianie koryta rzeki zbliżyło się do Pińczowa. Wzdłuż dalszego biegu rzeki, od okolic Pińczowa, koryto zostało znacznie wypłycone. Wskazuje na to analiza morfometrii koryta, a także porównanie aktualnej głębokości koryta rzeki ze starorzeczami i odciętymi jej odnogami (rys. 4). Górny, pogłębiony odcinek koryta Nidy cechuje się niewielkim zagrożeniem powodziowym, na co wskazuje krótki czas występowania ponadpełnokorytowych stanów wody (posterunek w Brzegach). W okolicach Pińczowa, gdzie w ostatnich 45 latach zachodziło na przemian wypłycanie i pogłębianie koryta Nidy, czas występowania takich stanów wody w rzece ulegał dużym zmianom. Jednak od ponad 10 lat obserwuje się systematyczny wzrost zagrożenia powodziowego w dolinie Nidy w okolicach Pińczowa (rys. 5). Poniżej tego miasta sytuacja jest pod tym względem, biorąc pod uwagę całą dolinę, najgroźniejsza i będzie się pogarszać, gdyż odcinek rzeki z najbardziej wypłyconym korytem będzie się systematycznie przemieszczać z jej biegiem. Z kolei na wyjątkowo długotrwały czas występowania ponadpełnokorytowych stanów wody w dolnym biegu rzeki w okolicach Wiślicy, w dużym stopniu wpływa efekt cofki wód z koryta Wisły. Za skuteczny sposób zmniejszenia ryzyka powodzi lub choćby prowadzący do zahamowania tego zjawiska w dolinie Nidy od okolic Pińczowa do ujścia rzeki, który może być zaakceptowany przez władze Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych, należy uznać rewitalizację największego kompleksu wodnobłotnego w dolinie tej rzeki w okolicach Umianowic. Jeżeli ten obszar będzie ponownie spełniać rolę efektywnego akumulatora wód powodziowych i osadów rzecznych, to proces wypłycania koryta Nidy w jej dalszym biegu zostanie zahamowany, a w przyszłości może być zastąpiony przez powolne wcinanie się rzeki w podłoże, co zaowocuje skróceniem czasu zatapiania równiny zalewowej.
The paper summarises research into the geomorphological and hydrological effects of river training and improvement measures taken 45 years ago in the Nida valley. Positive and negative effects were identified, the latter including an increased flood exposure in half of the study area. The study aimed to find a feasible solution that would mitigate the flood risk. The valley is protected as a landscape park and belongs to a network of environmental corridors of national importance. Prior to the training measures, the River Nida, down from the confluence of the Czarna Nida and Biała Nida, ran in an entirely meandering channel with a minimal gradient causing long-term stagnation of the floodwater in the floodplain. The training and melioration measures were aimed at mitigating the flood risk, accelerating flood water drainage and draining part of the valley that had been used solely as meadows and pastures (Fig. 1). Vast wet marsh areas prone to cyclical channel avulsion were predominant along the braided reaches, such as near Umianowice (Fig. 2). As the engineering project started in the upper river course and continued downstream, the channel reaches directly below the newly deepened reaches became shallower. The process was documented by records of minimum annual water levels and bankfull discharges measured at three water gauges (Fig. 3). Measurements at the water gauge at Brzegi in the upper course, the first to undergo the training measures, indicate a deepening trend from ca. 1960 onwards. Downstream the channel initially began to get shallower, but the trend was fully reversed as the engineering project continued. This pattern of the shallowing channel reach travelling downstream continued until the project was halted near the town of Pińczów in the 1990s. Below the town the channel has become much more shallow, as was indicated during an analysis of its morphometry and a comparison of depths with those in oxbow lakes and cut off branches (Fig. 4). The deepened channel upstream is exposed to just minor flood risk, as indicated by short durations of over bankfull water stages (the Brzegi gauge). While the channel near Pińczów, with its alternating periods of deepening and shallowing, experienced a wide variation in the duration of such water level periods during the last 45 years, the flood risk has been consistently increasing during the last ten years (Fig. 5). Downstream of the town the flood risk is greater than anywhere else in the valley and it is bound to continue to grow as the shallowed channel zone will travel further down the river. Further downstream, near Wiślica, the Nida’s particularly long periods of over bankfull water stages are a result of the backwater effect from the confluence with the River Vistula. There is one way to effectively mitigate or at least to halt the increase of the flood risk in the Nida valley between Pińczów and the confluence that would also be acceptable to the authorities of the local Landscape Parks (Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych). This is to revitalise the largest wet marsh area in the valley near Umianowice. As soon as this area can resume its role as an effective retention zone for flood water and bedload, the Nida channel shallowing process will stop and might possibly be replaced by downcutting, thus shortening the floodplain flooding in the future.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 4/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagrożenia antropogeniczne wód zlewni Drawy
Anthropogenic environmental threat of Drawa drainage
Autorzy:
Domagala, J.
Czerniawski, R.
Pilecka-Rapacz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59573.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeka Drawa
zlewnia Drawy
zagrozenia wod
zagrozenia antropogeniczne
Elektrownia Kamienna
budowle hydrotechniczne
przeplawki
stawy hodowlane
zanieczyszczenia wod
scieki
zakwaszenie gleby
woda
eutrofizacja
Opis:
Praca ukazuje wyniki badań i obserwacji zlewni Drawy w latach 2007-2009. Stwierdzono, że na badanym obszarze istnieją miejsca skazane na silne oddziaływanie czynników antropogenicznych. Za główne źródła niekorzystnych zmian w środowisku wodnym uznano: spływ do wód nieoczyszczonych ścieków gospodarczych i komunalnych, nadmierne nawożenie gleb oraz znaczną liczbę budowli hydrotechnicznych, utrudniających lub całkowicie uniemożliwiających migrację ryb. Problem dotyczy szczególnie troci i łososia, dla których obecnie jedynym dopływem Drawy pozbawionym barier jest rzeka Płociczna, chociaż w górnych odcinkach tej rzeki też znajdują się miejsca utrudniające migrację ryb. Dotyczy to również jej ważnych dopływów Cieszynki i Młynówki.
Work shows the results of research and observation of Drawa river basin in 2007–2009. We found that the study area are highly exposed to anthropogenic impact. As the main sources of adverse changes in the aquatic environment were: flow of agricultural and urban sewage into the waters, over-fertilization of soils and the large number of hydraulic engineering constructions hinder or completely prevent fish migration. The problem relates specifically to trout and salmon, for which the only one tributary - Płociczna is dam-free river, although in the upper parts of the river are also hindering the migration of fish. This also applies to its major tributaries: Młynówka and Cieszynka.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 09
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagrożenia środowiskowe a ustalenia dokumentów planistycznych i programowych na przykładzie gminy Wieliczka
Environmental threats in the context of planning and programming documents - exemplified by the community of Wieliczka
Autorzy:
Magiera-Bras, G.
Janus, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60065.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
gmina Wieliczka
gospodarka przestrzenna
zagrozenia srodowiska
dokumentacja planistyczna
dokumentacje programowe
Opis:
W pracy przedstawiono zagrożenia środowiskowe występujące na terenie gminy Wieliczka w województwie małopolskim w kontekście ustaleń zawartych w dokumentach planistycznych i programowych. Opisano występujące na terenie gminy i miasta Wieliczka naturalne zagrożenia środowiska tj. powodzie i osuwiska oraz antropogeniczne - hałas, pola elektromagnetyczne, zanieczyszczenie powietrza, wód, odpady oraz szkody górnicze. Przeanalizowano istniejące dla gminy opracowania planistyczne i programowe tj. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, Program ochrony środowiska, Plan gospodarki odpadami, oraz przeprowadzono obserwacje terenowe. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że wszystkie aspekty związane z ochroną środowiska są ważne dla władz miasta i gminy Wieliczka. Gmina w oparciu o istniejące opracowania planistyczne i pro-gramowe prowadzi gospodarkę zgodną z zasadami ochrony środowiska, precyzuje reguły przeciwdziałania skutkom zagrożeń uwzględniając je w projektowanych inwestycjach i niweluje, często w stopniu zbyt powolnym, niekorzystny wpływ za-grożeń środowiskowych na swoim terenie.
The paper presents environmental threats occurring in the community of Wieliczka (the Malopolska region) in the context of planning and programming provisions developed for that area. The environmental threats within the community and the town of Wieliczka include natural threats, such as floods and landslides; as well as anthropogenic threats, such as noise, electromagnetic field, air pollution, water contamination, waste and mining damages. The article also analyses existing planning and programming documents, that is the study of conditions and directions of spatial management, local spatial management plan, environment protection plan, waste management plan. Moreover, it presents results of field observations. The analysis concludes that local authorities realize the importance of all issues related to environment protection. The community is managed in accordance with the principles of sustainable development and environmental protection. Planning and programming documents specify how environmental threats should be prevented and taken into consideration in investment projects. As a results, the community limits, sometimes at pace which could be considered too slow, the unfavourable influence of environmental threats within its area.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2012, 3/II
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Występowanie patogenów i chorób roślin w warunkach nawadniania
Occurrence of pathogens and plants diseases in irrigation conditions
Autorzy:
Lemanczyk, G.
Lisiecki, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61958.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
nawadnianie
zagrozenia fitosanitarne
woda
zrodla zakazenia
czynniki chorobotworcze
choroby roslin
zdrowotnosc roslin
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2015, III/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka przestrzenna jako zagrożenie dla krajobrazu obszarów podmiejskich
Spatial planning as a threat to the suburban areas landscape
Autorzy:
Krajewski, P.
Raszka, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61072.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
tereny podmiejskie
zagospodarowanie terenu
planowanie przestrzenne
zagrozenia srodowiska
przeksztalcenia krajobrazu
gmina Sobotka
Opis:
Przedstawiono problematykę przekształceń zagospodarowania przestrzennego obszarów podmiejskich na przykładzie gminy Sobótka w aspekcie zmienności krajobrazu, wynikającej z dotychczasowych przemian społeczno - gospodarczych oraz polityki przestrzennej władz gminy. Dyskusja na temat kształtowania przestrzeni jest szczególnie istotna w odniesieniu do obszarów o dużych walorach krajobrazowych (część gminy znajduje się w granicach Ślężańskiego Parku Krajobrazowego), gdzie zachodzą silne procesy urbanizacyjne. Przeprowadzone badania pozwoliły określić poziom synantropizacji krajobrazu - wskaźnik, który z punktu widzenia zachowania zasady zrównoważonego rozwoju, jest niezwykle istotny. Porównanie wyników badań z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy pozwoliło natomiast wskazać obszary, gdzie zagrożenie degradacji walorów krajobrazowych jest największe. Jest to rezultatem błędnych decyzji planistycznych, wynikających ze zbyt małej świadomości lokalnej społeczności oraz władz samorządowych dotyczącej skutków, jakie powoduje przekształcanie struktury przestrzennej w historycznie ukształtowanym krajobrazie.
The article presents a problem of planning suburban areas on the example of Sobotka in the context of landscape changeability resulting from the socio - economic changes and spatial policy of the municipal authority. Discussion of creating the space is particularly important in relation to areas with large natural beauty (part of the municipality is located within Ślężański Landscape Park), where there are strong processes of urbanization. The result of the study is to determine the level of landscape synanthropisation – the indicator which, from the point of view of sustainable development, is extremely important. Comparing the results of the study with conditions and directions of spatial management helped to identify the areas where the threat of degradation of landscape values is greatest. It is the effect of bad planning decisions, resulting from too little awareness of the local community and local authorities of the effects that cause changing spatial structure in a historical landscape.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 10
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Scalenia gruntów jako jeden ze sposobów ograniczenia strat powodziowych
Land consolidation as a means of reducing flood losses
Autorzy:
Trystula, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62148.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
strefa zagrozenia powodziowego
straty powodziowe
ograniczanie strat
scalanie gruntow
ochrona przeciwpowodziowa
Opis:
Powodzie przyczyniają się do olbrzymich zniszczeń, śmierci ludzi oraz strat majątkowych. Od lat poszukuje się skutecznych sposobów zapobiegania tego rodzaju kataklizmom jak i ograniczania tragicznych skutków, jakie za sobą niosą. Istotnym krokiem w tej kwestii było przyjęcie przez Parlament Europejski i Radę, w październiku 2007 r., Dyrektywy Powodziowej. W Polsce, jednym z wielu działań na rzecz zapobiegania skutkom powodzi było przyjęcie w lipcu 2010 r., ustawy o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych. Zalicza się do nich m.in. kanały ulgi, poldery przeciwpowodziowe, zbiorniki retencyjne oraz wały przeciwpowodziowe. Pozyskiwanie nieruchomości w związku z realizacją inwestycji może nastąpić zgodnie z ustawą m.in. w drodze postępowań scaleniowych. W opracowaniu przedstawiono teoretyczną koncepcję studium ochrony przeciwpowodziowej na potrzeby prac scaleniowych ze wskazaniem głównych źródeł danych przestrzennych i opisowych niezbędnych do przygotowania tego rodzaju opracowania. Należą do nich m.in. wyniki studiów i analiz dotyczących charakterystyki obiektu scaleniowego oraz szereg innych materiałów tematycznie związanych z zagrożeniem powodziowym – m.in. wstępna ocena ryzyka powodziowego, mapy zagrożenia powodziowego czy mapy ryzyka powodziowego, których opracowanie wynika z postanowień Dyrektywy Powodziowej.
Floods bring about great destruction, death and property loss. For many years, there has been a search for efficient methods to prevent this type of disaster as well as to reduce the tragic effects they cause. An important step in this matter was the Floods Directive passed by the European Parliament and the Council in October 2007. In Poland, one of many efforts towards preventing the effects of floods was the Act on Specific Principles Concerning Preparation of Implementation of Flood Protection Projects passed in July 2010. Such projects include, e.g. bypass channels, flood protection polders, impounding reservoirs and flood banks. Acquisition of properties in connection to project implementation can proceed pursuant to the Act, e.g. by land consolidation proceedings. This paper presents a theoretical concept of a flood control study for the purpose of land consolidation works, indicating the main sources of spatial and descriptive data necessary for preparation of this type of study. They include, e.g. the results of studies and analyses concerning characteristics of the consolidation objects and a series of other materials thematically related to flood risk – such as preliminary assessments of flood risk, flood hazard maps or flood risk maps the preparation of which is required under the Floods Directive.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 01
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona przeciwpowodziowa w powiązaniu z ochroną walorów przyrodniczych rzek i ich dolin
Flood protection and preservation of natural values of rivers and their valleys
Autorzy:
Nachlik, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61332.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki
doliny rzeczne
walory przyrodnicze
zagrozenia powodziowe
ochrona przeciwpowodziowa
kryteria ekologiczne
Opis:
Niniejsza praca prezentuje współczesne podejście do problemu ochrony przed powodzią, które wynika z konieczności integracji trzech celów gospodarki wodnej: ochrony zasobów wodnych, zaspokojenia uzasadnionych potrzeb wodnych oraz ochrony przed powodzią i innymi naturalnymi zagrożeniami. W odniesieniu do realizacji zadań ochrony przed powodzią, podejście to narzuca respektowanie kryteriów ekologicznych przy doborze i realizacji środków ochrony. Jednocześnie wymaga ono równoprawnego stosowania prewencji powodziowej, która sprzyja przywracaniu lub zachowywaniu naturalnych warunków odpływu ze zlewni. Ma to jednoznacznie pozytywny wpływ na poprawne powiązanie ochrony przed powodzią z walorami przyrodniczymi rzek i ich dolin. W ten sposób, rozwiązując problem społeczno-gospodarczy, jakim jest obniżenie zagrożenia powodziowego, zachowujemy lub chronimy przed degradacją dobry ekologiczny stan zasobów powierzchniowych wód płynących, a tym samym stan ich ekosystemu wodnego i lądowego z nim związanego. Sprzyja to oczywiście ochronie walorów przyrodniczych, które są integralną częścią tych ekosystemów. Przedmiotem pracy są założenia i zasady, jakie winny obowiązywać gospodarza wodnego i hydrotechnika przy poszukiwaniu rozwiązań dla ograniczenia zagrożenia powodziowego. Nie zawarto w niej natomiast szczegółowych odniesień, ani do rodzaju, ani do liczebności gatunków przyrodniczych. Jest to bowiem przypisane naukom przyrodniczym. Praca ma charakter przeglądowy i oparta została na doświadczeniach europejskich i amerykańskich, z próbą odniesienia ich do polskich warunków.
A modern approach to the problem of flood protection resulting from the necessity of integrating the three objectives of water management: conservation of water resources, meeting necessary water demands and protection against flood and other natural hazards is presented in the paper. In its flood-protection aspect, the approach forces fulfilling environmental criteria when protection measures are being selected and implemented. Also, the approach requires that the flood prevention which helps in restoration or conservation of natural condition of runoff from the catchment be treated on equal terms. This clearly has a positive effect on the correct linkage between flood protection and the natural values of rivers and their valleys. In this way, when solving a social-economic problem, which is flood hazard reduction, we preserve or protect against degradation the good ecological status of running water resources and therefore also the state of the related terrestrial and aquatic ecosystems. This creates favourable conditions for protection of natural values that are an integral part of these ecosystems. The assumptions and principles that water manager and hydro-engineer should follow when seek solutions to flood hazard reduction are the subject of the paper. However, the paper does not contain particular references neither to the types nor the number of species as this is attributed to natural sciences. The paper is a review based on European and American experiences with an approach to adjust them to the Polish conditions.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 4/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies