Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "sediments" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
DDT i jego metabolity w powierzchniowych osadach jezior i rzek Polski
DDT and its metabolites in surface sediments of lakes and rivers of Poland
Autorzy:
Bojakowska, I.
Stasiuk, M.
Gąsior, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062812.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
pestycydy chloroorganiczne
osady rzeczne
osady jeziorne
chlorinated pesticides
river sediments
lake sediments
Opis:
W 300 próbkach osadów rzecznych i 150 próbkach osadów jeziornych pobranych z obszaru Polski oznaczono zawartość p,p’-DDT, p,p’-DDE, p,p’-DDD metodą chromatografii gazowej z detekcją wychwytu elektronów (GC-ECD). W osadach rzecznych maksymalna zawartość p,p’-DDT wynosiła 2780 μg/kg, p,p’-DDD – 913 μg/kg, a p,p’-DDE – 298 μg/kg. Obecność p,p’-DDT stwierdzono w 38,9%, p,p’-DDE – 90,0%, a p,p’-DDD – 78,4% próbek. Stosunek p,p’-DDD/p,p’-DDT w osadach rzecznych wahał się od 0,08 do 46,3, a stosunek p,p’-DDE/p,p’-DDT mieścił się w zakresie 0,04–24,7. W osadach jeziornych zawartość p,p’-DDT odnotowano do 4,7 μg/kg, p,p’-DDE – 63,5 μg/kg, a p,p’-DDD – 70,1 μg/kg. Obecność p,p’-DDT stwierdzono w 36% próbek, p,p’-DDD w 96,67%, a metabolit p,p’-DDE we wszystkich próbkach. Stosunek p,p’-DDD/p,p’-DDT w osadach jeziornych wahał się od 0,4 do 112,2, a stosunek p,p’-DDE/p,p’-DDT – od 0,2 do 163,8. W osadach jeziornych stwierdzono wysoką korelację zawartości związków z grupy DDT z zawartością Cd, Hg, Zn i Pb oraz znaczącą korelację z zawartością fosforu i siarki, podczas gdy w osadach rzecznych stwierdzono tylko bardzo słabą korelację z TOC.
The contents of p,p’-DDT, p,p’-DDE, p,p’-DDD were determined in 300 samples of river sediments and 150 samples of lake sediments, collected from the whole area of Poland, by using the GC-ECD method. In river sediments the maximum contents were as follows: p,p’-DDT – 2780 μg/kg, p,p’-DDD – 913 μg/kg, and p,p’-DDE – 298 μg/kg. The presence of p,p’-DDT was detected in 38.9% of the samples, p,p’-DDE – in 90.0%, and p,p’-DDD – in 78.4%. The ratio of p,p’-DDD/p, p’-DDT in river sediments ranged from 0.08 to 46.3, and the ratio of p,p’-DDE/p,p’-DDT was in the range of 0.04–24.7. In the lake sediments the contents of p,p’-DDT ranged up to 4.7 μg/kg, p,p’-DDE – up to 63.5 μg/kg, and p,p’-DDD – up to 70.1 μg/kg. The presence of p,p’-DDT was detected in 36% of the samples, p,p’-DDD – in 96.67%, and the metabolite p,p’-DDE – in all samples. The ratio of p,p’-DDD/p,p’-DDT in lake sediments ranged from 0.4 to 112.2, and the ratio of p,p’-DDE/p,p’-DDT was in the range of 0.2–163.8. In the lake sediments, a high correlation of the contents of DDTs with the concentrations of Cd, Hg, Pb and Zn, and a significant correlation with the phosphorus and sulphur content were found. In the river sediments, a weak correlation with the TOC content is the only one noticed.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 450; 9--16
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geochemiczna zmienność pierwiastków ziem rzadkich i metali ciężkich w osadach profundalu i litoralu wybranych jezior Polski
Geochemical variability of rare earth elements and heavy metals in profundal and littoral sediments from selected lakes of Poland
Autorzy:
Małecka, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062779.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
osady jeziorne
REE
metale ciężkie
lake sediments
heavy metals
Opis:
Z 30 jezior położonych na pojezierzach Pomorskim, Wielkopolsko-Kujawskim i Warmińsko-Mazurskim pobrano po 2 próbki osadów (ze strefy litoralnej i profundalnej). Do badań wytypowano jeziora położone na podłożu o jednorodnej budowie geologicznej. Połowa z nich leży na podłożu o małej przepuszczalności (gliny, iły) i połowa na obszarach o dużej przepuszczalności (piaski, żwiry). Po roztworzeniu w wodzie królewskiej w próbkach osadów jeziornych oznaczono zawartość REE (La, Pr, Nd, Sm, Eu, Gd, Tb, Dy, Ho, Er, Tm, Yb, Lu) metodą ICP-MS oraz As, Cd, Co, Cu, Hg, Mo, Ni, Pb, Sn, V, W, Zn metodą ICP-OES. Osady jezior położonych na glinach i iłach charakteryzowały się większą zawartością pierwiastków REE, metali ciężkich i arsenu w stosunku do osadów jezior położonych na piaskach i żwirach. Większe zawartości REE występują w strefie litoralnej w porównaniu ze strefą profundalną, co wskazuje, że na ich zawartość wpływa głównie skład chemiczny podłoża zlewni, czynnik antropogeniczny odgrywa mniejszą rolę. Dystrybucja metali ciężkich i arsenu zależy od rodzaju podłoża, na którym powstała misa jeziorna i głębokości sedymentacji – gromadzą się one głównie w strefie profundalnej.
Sixty sediment samples were collected from 30 glacial lakes of Pomerania, Wielkopolska-Kujawy and Warmia-Masuria Lakelands. The influence of the lake basin lithology and sedimentation zone on the contents of the elements in sediment was investigated. The samples were digested in Aqua Regia and analysed by ICP-MS methods and ICP-OES techniques for REE contents (La, Pr, Nd, Sm, Eu, Gd, Tb, Dy, Ho, Er, Tm, Yb, Lu). As, Cd, Co, Cu, Hg, Mo, Ni, Pb, Sn, V, W, Zn contents were determined by ICP-OES method. The sediments show higher contents of REE in the littoral zone than in the profundal zone. The sediments from the lakes located on low-permeable glacial sediments are more abundant in heavy metals and REE in relation to the sediments from the lakes located on highly permeable glacial sediments. Distribution of the trace elements in lake sediments is strongly dependent on the type of geological formations on which the lake is developed and on the sedimentation zone of the lake. REE are preferentially accumulated in the littoral zone contrary to the heavy metals that are accumulated in the deepest zone of the lake. Factor analysis proves that the presence of REE and heavy metals in the lake sediment is associated with the type of geological formation.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 450; 63--74
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania monitoringowe osadów jeziornych w Polsce: wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne
Monitoring studies of lake sediments in Poland: polycyclic aromatic hydrocarbons
Autorzy:
Bojakowska, I.
Sztuczyńska, A.
Grabiec-Raczak, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062715.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
osady jeziorne
wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne
lake sediments
polycyclic aromatic hydrocarbons
Opis:
W 150 próbkach osadów jeziornych pobranych z głęboczków jezior oznaczono zawartości 17 WWA metodą GC-MSD. Średnia zawartość WWA w osadach wynosiła 4424 mg/kg, średnia geometryczna – 2687 mg/kg, a mediana – 3150 mg/kg. W spektrum oznaczonych WWA dominują: fluoranten, benzo(b)fluoranten i piren. W osadach 12 jezior odnotowano przekroczenie dopuszczalnych zawartości WWA wg Rozporządzenia (2002). Zawartość WWA w osadach jeziornych wykazuje wysoką korelację z zawartością pierwiastków śladowych: kadmu, rtęci, cynku i ołowiu. Stwierdzono także istotną korelację między zawartością fosforu i siarki. Wśród zbadanych związków WWA zwraca uwagę dodatnia korelacja zawartości perylenu z zawartością żelaza oraz węgla organicznego i ujemna korelacja zawartości tego związku z zawartością wapnia. Stwierdzono zróżnicowanie regionalne w występowaniu WWA; osady Jezior Łęczyńsko-Włodawskich charakteryzują się znacznie niższą zawartością tych związków w porównaniu do osadów jezior innych pojezierzy, zwłaszcza Pojezierzy Pomorskich.
Contents of 17 PAHs were determined using a GC-MSD method in 150 samples of lake sediments taken from lake profundal zones. The average PAH content in the sediments was 4424 µg/kg, the geometric mean – 2687 µg/kg, and the median – 3150 µg/kg. The PAH spectrum is dominated by fluoranthene, benzo(b)fluoranthene, and pyrene. Exceeded permissible levels of PAHs, according to the Regulations of the Ministry of the Environment, were recorded in 12 lakes (Rozporządzenie, 2002). The content of PAHs in lake sediments shows a high correlation with the contents of trace elements: cadmium, mercury, lead and zinc. There is also a significant correlation between the contents of phosphorus and sulphur. Among the tested PAH compounds, there is a positive correlation of the perylene content with the iron and organic carbon contents, and a negative correlation of this compound with the calcium content. Regional differences were found in the occurrence of PAHs. The sediments of the Łęczna–Włodawa lakes are characterized by significantly lower contents of these compounds compared to lakes from other lake districts, especially the Pomeranian Lakeland.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 450; 17--25
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skład minerałów ciężkich w osadach podłoża czwartorzędu północno-zachodniej Polski
Heavy minerals composition of sediments underlying the Quaternary in the northwestern Poland
Autorzy:
Masłowska, M.
Michałowska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063399.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
litostratygrafia
minerały ciężkie
osady podłoża czwartorzędu
heavy minerals
lithostratigraphy
sediments underlying the Quaternary
Opis:
Praca przedstawia wyniki badań osadów podłoża czwartorzędu w rejonie Polski północno-zachodniej. W podłożu czwartorzędu badanego obszaru występują osady mezozoiczne (jury i kredy) oraz trzeciorzędowe (oligocenu i miocenu). Utwory te wykazują zróżnicowanie facjalne i litologiczne, co potwierdziły wyniki badań składu ziarnowego, zawartości CaCO3 oraz składu minerałów ciężkich. Badane osady podłoża przy różnym rodzaju uziarnienia zawierają bardzo mało lub nie zawierają CaCO3 oraz posiadają indywidualne zespoły minerałów ciężkich, charakterystyczne dla różnych jednostek stratygraficznych. Generalnie osady podłoża czwartorzędu badanego obszaru Polski północno-zachodniej wykazują odrębność mineralogiczną w stosunku do innych obszarów Polski północnej i środkowej, co również potwierdzają wyniki analizy statystycznej.
The paper presents results of investigations of sediments underlying the Quaternary in northwestern Poland. Sediments of Jurassic, Cretaceous and Tertiary (Oligocene and Miocene) occur under the Quaternary of this area. Lithofacial differentiation of sediments was determined on the basis of grain size data, CaCO3 content and heavy minerals composition. Granulometrical composition of samples is heterogenous. Despite of that all sediments have very low contents of CaCO3 and heavy minerals composition - characteristic for different stratigraphical units. Generally, the heavy minerals associations of sediments underlying of the Quaternary in northwestern Poland are different in relation to other northern and middle regions of Poland. The difference of heavy minerals composition in sediments in various stratigraphic units is also noticed in results of statistic analysis of received data.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2004, 407; 89-111
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stratygrafia, petrografia i paleogeografia glin lodowcowych w rejonie północno-zachodniego wybrzeża Polski
Till stratigraphy, petrography and palaeogeography along the northwestern coastal region of Poland
Autorzy:
Krzyszkowski, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062787.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
stratygrafia
petrografia glin lodowcowych
plejstocen
morski interglacjał emski
stratigraphy
till petrography
marine Eemian sediments
Pleistocene
Opis:
Na obszarze północno-zachodniego wybrzeża Polski udokumentowano 10 różnowiekowych poziomów glin lodowcowych: dwa z najstarszych zlodowaceń, trzy ze zlodowaceń południowopolskich, trzy ze zlodowaceń środkowopolskich i dwa z ostatniego zlodowacenia. Dla niektórych poziomów stratygraficznych zdefiniowano na podstawie ich składu petrograficznego różne typy regionalne glin lodowcowych, z których niektóre niewątpliwie wyznaczają zasięgi oddzielnych lobów lodowcowych. Część wydzielonych typów glin posiada takie same cechy składu petrograficznego jak gliny w regionie szczecińskim. Dla innych typów glin opisano cechy specyficzne tylko dla regionu północno-zachodniego wybrzeża i te poziomy zdefiniowano formalnie, wskazując dla nich profile stratotypowe, cechy przewodnie i zasięg regionalny. Występowanie większości poziomów glin jest w regionie północno-zachodniego wybrzeża sporadyczne i zazwyczaj nie tworzą one ciągłych horyzontów. Różne loby lodowcowe udokumentowano dla najmłodszego stadiału zlodowacenia południowopolskiego, najmłodszego stadiału zlodowacenia środkowopolskiego oraz dla faz leszczyńskiej i poznańsko-pomorskiej stadiału głównego ostatniego zlodowacenia. Występowanie wyraźnie zaznaczonych lobów lodowcowych, szczególnie dla awansów ze wschodu lub północnego-wschodu, jest związane z pozycją na obrzeżu niecki południowego Bałtyku, gdzie następuje rozdzielenie lobów na te, które kontynuują awans w kierunku zachodnim (do NW Niemiec i Danii) oraz te które zmieniają kierunek awansu na południowy zachód i południe wzdłuż doliny Odry (lob Odry, do południowo-wschodnich Niemiec i zachodniej Polski). Ponadto, na obszarze północno-zachodniego wybrzeża, występują morskie utwory interglacjału eemskiego. Są to osady ilasto-mułkowe i piaszczyste z fauną mięczaków morskich, reprezentujące facje przybrzeżne (lagunowe, plażowe) i występujące na głębokości od 5,5–19,6 m pod poziomem współczesnego morza. Zasięg tych osadów wskazuje na istnienie zatoki morskiej wciętej na około 10 km w głąb lądu, być może uformowanej w dawnej rynnie glacjalnej.
There are 10 till horizons of different ages in the northwestern coastal region of Poland, representing the “oldest” glaciation (2 horizons), Elsterian glaciation (3), Saalian glaciation (3) and the last glaciation (2). Some stratigraphic horizons contain tills of regionally variable petrographic composition, which usually represent tills from different lobes of the same ice sheet advance. Several till horizons have features similar to the tills defined in the southern part of the Szczecin region, others have a petrographic composition specific only to the northwestern coastal region of Poland. The last ones have been newly and formally defined, with an indication of stratotype sections, characteristic features and extents. In the northwestern coastal region of Poland, the till horizons occur sporadically and they do not form continuous beds. Glacial lobes have been proved for the late Elsterian, late Saalian and for both Weichselian advances. Their occurrence (especially during the latest advances coming from the northeast or east) is due to their location in the southern Baltic basin, where the ice sheets differentiated into the lobes that continued their advances towards the west to NW Germany and Denmark, and those that deflected along the Odra river valley (Odra lobe) towards the SW and south to SE Germany and western Poland. Moreover, Eemian marine sediments, clay or sand with mollusc fauna have been found in the northwestern coastal region. They occur at a depth of 5.5–19.6 m below the present-day sea level. They were deposited in a shallow bay extending about 10 km inland. The location of these sediments suggests a marine transgression into a pre-existing tunnel valley.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 438; 51--91
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartość rtęci w glebach oraz osadach rzecznych i strumieniowych w regionie śląsko-krakowskim
Mercury in soils, and river and stream sediments in the Silesia-Cracow region (southern Poland)
Autorzy:
Pasieczna, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062435.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
rtęć
gleby
osady rzeczne i strumieniowe
region śląsko-krakowski
mercury
soils
river and stream sediments
Silesia-Cracow region
Opis:
W artykule przedstawiono ocenę zawartości i zróżnicowanie przestrzenne występowania rtęci w glebach oraz osadach rzecznych i strumieniowych regionu śląsko-krakowskiego, ze szczególnym uwzględnieniem otoczenia hałd i zakładów przemysłowych. Próbki gleb pobrano z głębokości 0,0–0,3 i 0,8–1,0 m, w regularnej siatce 250 x 250 m (16 próbek/km2). Próbki osadów pobrano z brzegów rzek i strumieni. Odległość między miejscami opróbowania wynosiła ok. 250 m. Po roztworzeniu w wodzie królewskiej rtęć oznaczano metodą CV-AAS. Zawartość rtęci w powierzchniowej warstwie gleb mieściła się w przedziale od <0,05 do 66,50 mg/kg, a w glebach pobranych z głębokości 0,8–1,0 m od <0,05 do 36,15 mg/kg. W osadach rzecznych i strumieniowych zakres zawartości rtęci wynosił od <0,05 do 182,00 mg/kg. Stwierdzone anomalie mają przeważnie niewielki zasięg przestrzenny zarówno w glebach, jak i w osadach, ale ich liczba jest pokaźna. Ich skupienia występują w pobliżu czynnych lub zamkniętych zakładów przemysłowych, wokół szybów górniczych, hałd odpadów z kopalń i innych zakładów. Zawartość rtęci w powierzchniowej warstwie gleb tego regionu dość wyraźnie wiąże się ze sposobem ich aktualnego użytkowania. Wartość przeciętna zawartości rtęci (wyrażona jako mediana) nie przekracza 0,05 mg/kg w glebach lasów oraz pól uprawnych, a w glebach łąk osiąga 0,05 mg/kg . W glebach ogródków działkowych, trawników miejskich, nieużytków i terenów przemysłowych wartość mediany zawartości rtęci jest taka sama i wynosi 0,06 mg/kg. Największą zawartość rtęci (0,07 mg/kg) stwierdzono w glebach parków miejskich.
The content and sources of mercury have been evaluated in soils, as well as in river and stream sediments in the Silesian-Cracow region (southern Poland). The sampling density in topsoil (0.0–0.3 m) and subsoil (0.8–1.0 m) was 16 sites per km2, the distance between sampling sites of watercourses was about 250 m. Mercury concentration was determined by the CV-AAS method, following a hot aqua regia digestion. The mercury concentration ranges were <0.05–66.50, <0.05–36.15 and <0.05–182.00 mg/kg respectively for topsoil, subsoil and sediments. Mercury anomalies show generally small extents in both soils and watercourse sediments but the number of anomalies is considerable. The maps of spatial distribution present the areas of high mercury concentration that is attributed to active and inactive industrial plants, mining shafts, mine dumps, and other plants. Location of the anomalies indicates that a significant portion of the mercury probably comes from the deposition of anthropogenic atmospheric emissions due to industrial activities. Mercury in the topsoil clearly results from the current soil use. The average value (expressed as the median) remains below 0.05 mg/kg in the forest and arable soils, and is 0.05 mg/kg in the meadow soils. The median value of mercury content in the soils of allotments, urban lawns, barren land and industrial areas is the same and amounts to 0.06 mg/kg. The greatest median value of mercury (0.07 mg/kg) was measured in the soils of urban parks.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2014, 457; 69--86
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stratygrafia dolnego plejstocenu północno-wschodniej Polski na podstawie badań osadów jeziornych z profili Sucha Wieś (Pojezierze Ełckie) i Czarnucha (Równina Augustowska) w nawiązaniu do obszarów Rosji, Litwy i Białorusi
Lower Pleistocene stratigraphy of northeastern Poland on the basis of studies of lake deposits from the Sucha Wieś (Ełk Lakeland) and Czarnucha (Augustów Plain) sections with reference to the areas of Russia, Lithuania and Belarus
Autorzy:
Ber, A.
Lisicki, S.
Winter, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063335.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
dolny plejstocen
osady jeziorne
stratygrafia
Pojezierze Ełckie
Równina Augustowska
Lower Pleistocene
lacustrine sediments
stratigraphy
Ełk Lakeland
Augustów Plain
Opis:
W odwierconych w latach 1988-1989 profilach otworów badawczych Sucha Wieś i Czarnucha, napotkano na organiczne i mineralne oraz rzeczne osady interglacjalne. Badania palinologiczne i litologiczno-petrograficzne tych osadów oraz datowania paleomagnetyczne określiły ich wiek na interglacjał augustowski (Augustovian), korelowany z Cromerianem I (Waardenburg). Przedstawiono stratygrafię i wiek osadów dolnego plejstocenu występujących w profilach Sucha Wieś i Czarnucha w nawiązaniu do innych profili położonych w obrębie Równiny Augustowskiej, Pojezierza Suwalskiego, Pojezierza Ełckiego oraz obszarów Rosji, Litwy i Białorusi.
In the Sucha Wieś and Czarnucha boreholes drilled in 1988-1989, interglacial lacustrine and fluvial organic organic and mineral deposits were encountered. Palynological and lithologic-petrographical analyses and palaeomagnetic datings indicate that these deposits are of Augustovian Interglacial age, compared to Cromerian I (Waardenburg). This report shows the stratigraphy and age of the Lower Pleistocene deposits from the Sucha Wieś and Czarnucha sections with a correlation to other sections located in the Augustów Plain, Suwałki Lakeland, Ełk Lakeland and Russia, Lithuania and Belarus.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 435; 23--35
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielkość wymywania rtęci z próbek gruntów i odpadów różnego pochodzenia
The amount of leaching mercury from soils and waste samples of various origins
Autorzy:
Klojzy-Karczmarczyk, Beata
Mazurek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061532.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
rtęć
zawartość całkowita
wymywanie
grunty
osady denne
odpady wydobywcze (górnicze)
mercury
total content
leaching
soils
bottom sediments
mining waste
Opis:
Zawartość rtęci w różnego rodzaju odpadach i gruntach jest wyraźnie zróżnicowana, zależna od charakteru materiału. W warunkach laboratoryjnych wymywalność związków rtęci z materiału stałego (grunty, osady, odpady) kształtuje się na poziomie od kilku do kilkunastu procent zawartości całkowitej. Zanieczyszczone grunty, osady denne czy odpady wprowadzane do środowiska mogą zatem stanowić, w sprzyjających warunkach, potencjalne ognisko zanieczyszczenia zarówno dla wód powierzchniowych, jak i podziemnych. Badań dotyczących określenia poziomu uwalniania rtęci jest nadal niewiele. Należy więc dążyć do zwiększenia liczby badań i obejmować nimi kolejne obszary środowiska. W prezentowanej pracy do analizy zawartości całkowitej rtęci oraz wielkości jej wymywania z materiału przeznaczono 84 próbki środowiskowe o różnym pochodzeniu: odpady wydobywcze górnictwa węgla kamiennego (skała płonna, muły węglowe, odpady z nieczynnej hałdy), grunty piaszczyste (z otoczenia południowej obwodnicy Krakowa), osady denne (pobrane bezpośrednio przy linii brzegowej rzek Rudawa, Prądnik, Chechło). Zestawiono wyniki badań wielkości wymywania rtęci z próbek, zrealizowanych w latach wcześniejszych oraz dodatkowo rozszerzonych o nowe, kolejne doświadczenia. Celem było wykazanie związku pomiędzy poziomem wymycia rtęci a specyfiką środowiska, z którego pobrano materiał. Nie prowadzono analizy petrograficznej czy mineralogicznej analizowanych próbek. Przeprowadzono analizę wyników badań zawartości całkowitej oraz wielkości wymywania rtęci z próbek pobieranych na przestrzeni kilkunastu lat. Wymywanie prowadzono metodą statyczną z użyciem testu wymywalności 1:10 (faza stała / ciecz = 1 kg/10 dm3, L/S = 10 dm3/kg), zgodnie z Polską Normą PN-EN 12457-2. Do wykonania oznaczeń rtęci wykorzystano spektrometr absorpcji atomowej AMA 254 Altec. Na podstawie zawartości całkowitej i wielkości wymywania określono udział formy wymywalnej w całkowitej zawartości pierwiastka, czyli poziom uwalniania rtęci z materiału (poziom wymycia). Charakterystyka wymywania jest odmienna dla różnych grup badanego materiału, co świadczy o odmienności procesów kształtujących uzyskane wartości.
The content of mercury in different types of waste and soils is clearly differentiated, depending on the nature of the material. The leaching of mercury from solid material (soils, bottom sediments, mining waste) ranges from a few to a dozen or so percent of the total content in laboratory conditions. Therefore, contaminated soils, bottom sediments or waste, introduced into the environment, may constitute, under favourable conditions, a potential source of pollution for both surface water and groundwater. The number of tests for determining the level of mercury release is still insufficient. It is necessary to increase the number of tests to perform them in other areas of the environment. In our study, 84 environmental samples of various origins were analysed for the total mercury content and the amount of leaching from the following materials: coal mining (extractive) waste (gangue, coal sludge, waste from a heap), sandy soils (from the southern Kraków bypass) and bottom sediments (taken directly at the shoreline of the Rudawa, Prądnik and Chechło rivers). The results of mercury leaching tests from samples, made in previous years and additionally extended with new, subsequent experiments, are summarized. The aim was to show the relationship between mercury leaching and the specificity of the environment from which the material was collected. No petrographic and mineralogical analyses of the samples have been carried out. Analysis of the results of total mercury and mercury leaching from samples collected over several years was performed. The leaching was carried out using the batch test 1:10 (solid / liquid = 1 kg/10 dm3, L/S = 10 dm3/kg), in accordance with the Polish Standard (PN-EN 12457-2). The AMA 254 Altec atomic absorption spectrometer was used to determine the mercury content. Based on the total content and amount of leaching, the proportion of the leaching form in the total element content was determined, i.e. the level of mercury release from the material (level of leaching). The leaching characteristics are different for different groups of the material tested, which indicates different processes that affected the obtained values.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2019, Hydrogeologia z. 16; 85--92
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka utworów pyłowych w profilu Kończyce (Kotlina Oświęcimska)
Characteristics of the silt sediments at the Kończyce profile (Kotlina Oświęcimska)
Autorzy:
Drewnik, M.
Kacprzak, A.
Wójcik, A.
Żyła, M.
Szeliga, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063341.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
iluwiacja
oglejenie
gleby kopalne
utwory lessopodobne
czwartorzęd
Kotlina Oświęcimska
illuviation
gleyic processes
palaeosols
loess-like sediments
Quaternary
Oświęcim Basin
Opis:
W pracy scharakteryzowano właściwości osadów lessopodobnych, stanowiących górną część profilu osadów czwartorzędowych w Kończycach (Kotlina Oświęcimska), do tej pory interpretowanych zazwyczaj jako pochodzące z pleniglacjału Vistulianu. Przeprowadzono analizę składu granulometrycznego, oznaczono zawartość węgla organicznego, węglanów, żelaza oraz oznaczono odczyn osadu. Dla wybranych próbek przeprowadzono analizy składu mineralnego, również dla frakcji wyseparowanej magnetycznie. Zmierzono zwięzłość materiału oraz przeanalizowano jego barwę pod kątem odzwierciedlenia procesów glebotwórczych. Przeprowadzone badania pozwoliły na wyróżnienie w profilu Kończyce co najmniej jednej strefy iluwiacji, mogącej odpowiadać kopalnej glebie płowej. Opisano silny wpływ glejowych procesów redukcji i oksydacji, które mogą również wynikać z wtórnych (diagenetycznych) procesów zachodzących w osadzie i wraz z widocznymi w profilu efektami procesów mrozowych utrudniają identyfikację poziomów gleb kopalnych. W świetle przedstawionych wyników wydaje się, że serii glin i pyłów występujących w Kończycach nie można interpretować jako powstałych w całości w czasie ostatniego piętra zimnego. Osady pyłowe powstały w czasie różnych faz zimnych plejstocenu i mogą pochodzić z co najmniej dwóch pięter zimnych.
The paper presents a characterisation of the properties of loess-like sediments constituting the upper part of the Quaternary profile at Kończyce (Kotlina Oświęcimska). Until now, their age was usually described as the pleniglacial of the Vistulian Glaciation. The performed analyses comprised: texture analysis, organic C content, CaCO3 content, Fe content, pH determination. Mineralogical analyses were performed for selected samples, also for the fraction separated magnetically. Material compaction was measured and the colour of material was examined in respect of the reflection of pedogenetic processes. The investigations allowed distinguishing at least one zone of clay illuviation that may represent a buried Albeluvisol. A strong influence of gleyic processes of oxidation and reduction was described. Those features may also be a result of secondary (diagenetic) processes and, along with the effects of frost processes visible in the profile, hinder the identification of buried soil horizons. In the light of the presented results, it seems that the series of loess-like sediments at Kończyce cannot be interpreted as originated only during the last cold stage of the Pleistocene.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2004, 409; 51-62
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geochemiczny zapis skażenia środowiska w rejonie historycznej eksploatacji rud Zn-Pb w okolicach Nowej Góry k. Krzeszowic
Geochemical record of environmental pollution of the Zn-Pb ore historic mine site around Nowa Góra near Krzeszowice (southern Poland)
Autorzy:
Pasieczna, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062600.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
zanieczyszczenie środowiska
gleby
osady strumieniowe
metale ciężkie
region śląsko-krakowski
environmental pollution
soils
stream sediments
heavy metals
Silesia-Cracow region
Opis:
Obszar badań jest zlokalizowany w północno-zachodniej części województwa małopolskiego. Szczegółowe badania geochemiczne podjęto z uwagi na występowanie na tym terenie anomalii geochemicznych zespołu pierwiastków Pb-Zn-Cd, silnie zaznaczających się w środowiskach powierzchniowych Ziemi – glebach i osadach strumieniowych. Opracowanie prezentuje wybrane wyniki badań szczegółowego zdjęcia geochemicznego w skali 1:25 000 na arkuszu Nowa Góra, gdzie rudy cynkowo-ołowiowe były najbardziej intensywnie eksploatowane w latach 1800–1912. Gleby pobierano z głębokości 0,0–0,3 m z gęstością 16 próbek/km2. Odległość między miejscami pobierania próbek na ciekach wynosiła 250 m. Zawartość Ag, Al, As, Ba, Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mg, Mn, Ni, P, Pb, S, Sr, Ti, V i Zn oznaczano metodą ICP-AES, a Hg – metodą CV-AAS po roztworzeniu próbek w wodzie królewskiej. W próbkach gleb oznaczono też pH i ich skład granulometryczny. Wyniki badań geochemicznych wykazały intensywne zanieczyszczenie gleb i osadów przez As, Cd, Hg, Pb i Zn w obszarach historycznego wydobycia i przeróbki rud Zn-Pb oraz na wychodniach triasowych dolomitów kruszconośnych.
The surveyed area is located in the northwestern part of Małopolska Voivodship. Detailed, multi-media geochemical research has been conducted due to distinct geochemical anomalies of Pb–Zn–Cd in soils and stream sediments in this region. The report presents some research results of detailed geochemical mapping at scale 1:25 000 on the Nowa Góra map sheet. Lead and zinc ores were extensively exploited in this area from 1800 to 1912. The topsoil (0.0–0.3 m) was sampled at a sampling density of 16 sites per km2. The distance between watercourse sampling sites was about 250 m. Concentration of Ag, Al, As, Ba, Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mg, Mn, Ni, P, Pb, S, Sr, Ti, V and Zn was determined by the ICP-AES method, and of Hg – by the CV-AAS method, following a hot aqua regia digestion. In addition, grain size distribution and pH were determined in topsoil samples. Geochemical studies have indicated that the topsoil and stream sediments are extremely contaminated with As, Cd, Hg, Pb, Zn in the vicinity of historical Zn-Pb mines and processing facilities as well as in areas where the soils are developed on outcrops of Middle Triassic Zn–Pb ore-bearing dolomites.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 448 (2); 381--391
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mikromorfologia utworów pyłowych w profilu Kończyce (Kotlina Oświęcimska)
Micromorphology of the silt sediments at the Kończyce profile (Kotlina Oświęcimska)
Autorzy:
Budek, A.
Drewnik, M.
Kacprzak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063338.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
mikromorfologia
iluwiacja
oglejenie
gleby kopalne
utwory lessopodobne
czwartorzęd
Kotlina Oświęcimska
micromorphology
illuviation
gleyic processes
palaeosols
loess-like sediments
Quaternary
Oświęcim Basin
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań mikromorfologicznych sześciometrowej serii osadów pyłowych, budującej górną część profilu osadów czwartorzędowych, odsłaniających się w żwirowni w Kończycach w południowej części Kotliny Oświęcimskiej. Celem badań była próba stwierdzenia, czy w profilu występują kopalne poziomy glebowe. Przeprowadzono analizy mikromorfologiczne na płytkach cienkich wykonanych z próbek o nienaruszonej strukturze, reprezentujących poziomy różniące się makroskopowo. Stwierdzono występowanie ilastych nacieków o różnym wykształceniu i stopniu zachowania, mogących reprezentować trzy generacje stref iluwiacji, w tym współczesną. W profilu stwierdzono liczne efekty działalności plejstoceńskich procesów mrozowych. Stwierdzono także wyraźne i liczne ślady działania glejowych procesów redukcyjnych, prawdopodobnie związanych z pedogenezą. W świetle przedstawionych wyników badań wydaje się, że w omawianym profilu zachowały się pozostałości dwóch generacji kopalnych gleb płowych. Ze względu na silny wpływ procesów glejowych i diagenetycznych określenie ich wieku jest jednak trudne i wymaga dalszych badań.
The paper presents the results of micromorphological analyses concerning the 6 m thick series of silty material constituting the upper part of the profile of the Quaternary sediments exposed in the gravel pit at Kończyce in the southern part of Oświęcim Basin. The aim of the study was an attempt to investigate if any buried soil horizons occur in the profile. The micromorphological analyses were performed on thin sections made from undisturbed soil samples representing horizons that varied macroscopically. The occurrence of clay coatings of different development and preservation was observed. The coatings represent three illuviation zones, including the contemporaneous, Holocene soil. Numerous effects of the action of Pleistocene frost processes were described. Prominent and common effects of the action of redox processes, probably simultaneous with pedogenesis, were also described. In the light of the presented results, it seems possible to state that two generations of buried Albeluvisols can be observed in the profile. Due to the strong influence of gleyic and diagenetic processes, the determination of the age of paleosols in the studied profile is difficult and calls for further research.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2004, 409; 63-73
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz fizyczny zwierciadła wód pierwszego poziomu wodonośnego w świetle badań metodą tomografii elektrooporowej (ERT)
Physical image of water table determined by the electrical resistivity tomography (ERT) method
Autorzy:
Gańko, M.
Mieszkowski, R.
Gańko, A.
Tuchołka, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062264.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
metoda tomografii elektrooporowej (ERT)
oporność gruntu
poziom wody podziemnej
osady niskooporowe
electrical resistivity tomography ERT
soil resistivity
groundwater level
low-resistivity sediments
Opis:
W artykule przedstawiono i omówiono wyniki rozpoznania pierwszego poziomu wodonośnego za pomocą metody tomografii elektrooporowej (ERT). Wybrano trzy poligony badawcze w obrębie Warszawy, o różnej budowie geologicznej i odmiennych warunkach hydrogeologicznych. Jeden poligon znajduje się w obrębie wysoczyzny polodowcowej na terenie Warszawy („Pole Mokotowskie”), a dwa pozostałe są położone w obrębie doliny rzeki Wisły („Józefów” i „Tarchomin”). Poligony umiejscowione w obrębie doliny rzeki charakteryzują się m.in. swobodnym poziomem zwierciadła wody, natomiast w obrębie poligonu na wysoczyźnie polodowcowej występuje poziom wodonośny pod ciśnieniem. Rezultaty wykonanych badań dowodzą, że poziom wód podziemnych wyraźnie zaznacza się w obrazie uzyskanym metodą ERT, ale nie zawsze daje precyzyjne wyniki. Dokładność jego wyznaczenia zależy od uziarnienia gruntów, ich kontrastu opornościowego, wilgotności, metody profilowania elektrycznego oraz od ukształtowania stropu osadów niskooporowych (Warszawa – iły plioceńskie).
The paper presents the results and interpretation of Electrical Resistivity Tomography (ERT) study of the first aquifer. The study was carried out in the Warsaw region on three selected test fields with different geological structure and hydrogeological conditions: two in the Wisla River valley (“Józefów” and “Tarchomin”) and one in a postglacial upland in Warsaw (“Pole Mokotowskie”). The river valley aquifers are unconfined, whereas in the upland, the first aquifer is confined and under pressure. The results clearly show the presence of aquifers on the ERT image, but the positioning of the water level is not always precise. The precision depends on granulometry of sediments, resistivity contrasts, chosen method of resistivity measurement and morphology of low-resistivity sediments (e.g. Pliocene clays in the Warsaw area).
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/1; 167--172
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Minerały ciężkie w strefie kontaktu mezozoik/kenozoik w złożu węgla brunatnego Bełchatów
Heavy minerals in the Bełchatów lignite deposit from the Mesozoic/Cenozoic contact zone
Autorzy:
Pękala, A.
Hycnar, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063035.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
minerały ciężkie
osady wietrzeniowe
strefa kontaktu mezozoik/kenozoik
złoże węgla brunatnego "Bełchatów"
heavy minerals
wheathering sediments
Mesozoic/Cenozoic contact zone
Bełchatów lignite deposit
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań mineralogicznych minerałów ciężkich obecnych w skałach strefy kontaktu mezozoik/kenozoik w złożu węgla brunatnego Bełchatów. Na podstawie badań mikroskopowych stwierdzono występowanie takich minerałów ciężkich, jak: dysten, staurolit, cyrkon, turmalin, tlenkowe minerały tytanu, monacyt oraz piryt i galena. Analiza ilościowa wykazała, że spośród minerałów ciężkich nieprzezroczystych dominują dysten oraz turmalin.
The paper presents the results of mineralogical studies of heavy minerals in the Bełchatów lignite deposit from the Mesozoic/Cenozoic contact zone, based on microscopic investigations. The rocks contain disthene, staurolite, zircon, tourmaline, titanium oxide minerals, monazite, pyrite and galena. Quantitative analysis shows that disthene and tourmaline are predominant among opaque heavy minerals.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2011, 444; 171--175
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapis izotopów tlenu i węgla w kopalnych osadach jeziornych stanowisk Sucha Wieś (Pojezierze Ełckie) i Czarnucha (Równina Augustowska), północno-wschodnia Polska
The isotopic record in ancient lacustrine deposits of the Sucha Wieś (Ełk Lakeland) and Czarnucha Sites (Augustów Plain), northeastern Poland
Autorzy:
Nitychoruk, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063328.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
izotopy tlenu i węgla
osady jeziorne
interglacjał augustowski
Pojezierze Ełckie
Równina Augustowska
oxygen and carbon isotopes
lake sediments
Augustovian Interglacial
Ełk Lakeland
Augustów Plain
Opis:
Badania stosunków izotopów tlenu i węgla w kopalnych osadach zbiornikowych kompleksu augustowskiego, w stanowiskach Sucha Wieś i Czarnucha w północno-wschodniej Polsce, pokazują złożony obraz zmian klimatu, w którym występują przynajmniej dwa ocieplenia. Detrytyczny kalcyt występujący w obrębie kopalnych osadów jeziornych utrudnia interpretację stosunków izotopowych. Zaznaczający się w osadach wzrost zawartości kalcytu pochodzenia morskiego, ze starszych formacji, jest charakterystyczny dla zimnych okresów interglacjału augustowskiego, w którym następowało rozrzedzenie pokrywy roślinnej ułatwiające spłukiwanie osadów, co jest wyrażone w postaci wysokich wartości δ. Tam, gdzie przeważa kalcyt autochtoniczny powstały w zbiorniku czwartorzędowym, wartości δ maleją. Stwierdzenie obecności okrzemek słonawowodnych we wszystkich profilach osadów może wskazywać na okresowe przesuszenia jezior. W takich warunkach dochodziło do koncentracji izotopów cięższych, co objawia się wysokimi wartościami δ.
Investigations of the O/C ratio in ancient deposits of the Augustovian complex of the Sucha Wieś and Czarnucha sites, northern Poland, indicate a complicated image of climate changes with at least two warmings. Detrital calcite, found in the ancient lacustrine deposits, makes it difficult to interpret the isotope ratio. An increase in content of marine calcite derived from older formations is characteristic of cool periods of the Augustovian when the vegetation was sparse, favouring washout of the particles, as evidenced by high δ values. If there is apredominance of autochthonous calcite deposited in the Quaternary basin, then the δ values are lower. The presence of saline-water diatoms in all the sections can indicate a periodic drying up of the lakes when heavier isotopes were being concentrated resulting in high δ values.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 435; 75--84
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies