Badania monitoringowe osadów jeziornych w Polsce: wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne

W 150 próbkach osadów jeziornych pobranych z głęboczków jezior oznaczono zawartości 17 WWA metodą GC-MSD. Średnia zawartość WWA w osadach wynosiła 4424 mg/kg, średnia geometryczna – 2687 mg/kg, a mediana – 3150 mg/kg. W spektrum oznaczonych WWA dominują: fluoranten, benzo(b)fluoranten i piren. W osadach 12 jezior odnotowano przekroczenie dopuszczalnych zawartości WWA wg Rozporządzenia (2002). Zawartość WWA w osadach jeziornych wykazuje wysoką korelację z zawartością pierwiastków śladowych: kadmu, rtęci, cynku i ołowiu. Stwierdzono także istotną korelację między zawartością fosforu i siarki. Wśród zbadanych związków WWA zwraca uwagę dodatnia korelacja zawartości perylenu z zawartością żelaza oraz węgla organicznego i ujemna korelacja zawartości tego związku z zawartością wapnia. Stwierdzono zróżnicowanie regionalne w występowaniu WWA; osady Jezior Łęczyńsko-Włodawskich charakteryzują się znacznie niższą zawartością tych związków w porównaniu do osadów jezior innych pojezierzy, zwłaszcza Pojezierzy Pomorskich.

Contents of 17 PAHs were determined using a GC-MSD method in 150 samples of lake sediments taken from lake profundal zones. The average PAH content in the sediments was 4424 µg/kg, the geometric mean – 2687 µg/kg, and the median – 3150 µg/kg. The PAH spectrum is dominated by fluoranthene, benzo(b)fluoranthene, and pyrene. Exceeded permissible levels of PAHs, according to the Regulations of the Ministry of the Environment, were recorded in 12 lakes (Rozporządzenie, 2002). The content of PAHs in lake sediments shows a high correlation with the contents of trace elements: cadmium, mercury, lead and zinc. There is also a significant correlation between the contents of phosphorus and sulphur. Among the tested PAH compounds, there is a positive correlation of the perylene content with the iron and organic carbon contents, and a negative correlation of this compound with the calcium content. Regional differences were found in the occurrence of PAHs. The sediments of the Łęczna–Włodawa lakes are characterized by significantly lower contents of these compounds compared to lakes from other lake districts, especially the Pomeranian Lakeland.