Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "świetokrzyskie" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-10 z 10
Tytuł:
Antropogeniczne zmiany składu jonowego wód szczelinowo-krasowych poziomu środkowo- i górnodewońskiego w Górach Świętokrzyskich
Anthropogenical changes in the ionic composition of fissured-karst formations of the Middle and Upper Devonian aquifer in the Świętokrzyskie Mountains
Autorzy:
Prażak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063379.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody podziemne
skład chemiczny
wapienie
dewon górny
dewon środkowy
Góry Świętokrzyskie
groundwater
chemical composition
limestone
Middle and Upper Devonian
Świętokrzyskie Mts.
Opis:
Praca zawiera ocenę obecnego składu chemicznego wód szczelinowo-krasowych w wapieniach dewonu środkowego i górnego w Górach Świętokrzyskich oraz wpływu, jaki wywarły na niego zanieczyszczenia antropogeniczne. Wykonano ją na podstawie wyników monitoringu i innych badań prowadzonych w regionie. W 1999 r. na 30 badanych punktów w 17 stwierdzono typy chemiczne wody charakterystyczne dla klimatu Polski. W 7 punktach były to wody typu HCO[sub]3[/sub]–Ca, a w 10 punktach typu HCO[sub]3[/sub]–Ca–Mg. W pozostałych punktach występowały wody zmienione antropogenicznie typu: HCO[sub]3[/sub]–SO[sub]4[/sub]–Ca, HCO[sub]3[/sub]–SO[sub]4[/sub]–Ca–Mg, HCO[sub]3[/sub]–Cl–Ca–Mg, HCO[sub]3[/sub]–Cl–SO[sub]4[/sub]–Ca oraz HCO[sub]3[/sub]–SO[sub]4[/sub]–NO[sub]3[/sub]–Ca. Skład jonowy badanych wód w obszarze Gór Świętokrzyskich wykazuje wyraźne zróżnicowanie. Zdecydowana większość punktów badawczych, w których o typie wody decyduje jon Mg[sup]2+[/sup], znajduje się w północnej i wschodniej części obszaru badań. W części zachodniej dominują natomiast punkty, w których o typie wody decyduje jon pochodzący głównie z zanieczyszczenia atmosfery w rejonie aglomeracji kieleckiej i miejscowych zakładów cementowo-wapienniczych. Występowanie jonów Cl[sup]–[/sup] i zaznacza się natomiast tylko punktowo, a ich pochodzenie jest związane z lokalnymi ogniskami zanieczyszczeń.
The paper contains an estimation of the chemical composition of fissure-karst waters in limestones of the Middle and Upper Devonian in the Świętokrzyskie Mts. and the influence of imposed anthropogenic contamination. The estimation was carried out on the basis of research and monitoring results from the region. In 1999 out of 30 studied sampling sites, with characteristic water types for climatic conditions in Poland were observed in 17 sampling sites. In 7 sites there were waters of type HCO[sub]3[/sub]–Ca, while in 10 sites waters of type HCO[sub]3[/sub]–Ca–Mg were encountered. The remaining sites were anthropogenically contaminated waters of type HCO[sub]3[/sub]–SO[sub]4[/sub]–Ca, HCO[sub]3[/sub]–SO[sub]4[/sub]–Ca–Mg, HCO[sub]3[/sub]–Cl–Ca–Mg, HCO[sub]3[/sub]–Cl–SO[sub]4[/sub]–Ca and HCO[sub]3[/sub]–SO[sub]4[/sub]–NO[sub]3[/sub]–Ca. The ionic composition of water in the region of the Świętokrzyskie Mts. show evident variability. A decidedly greater number of sites in which the water type is decided by the magnesium ion (Mg[sup][sub]2+[/sub][/sup]) are found in the northern and eastern parts. Sites with ion originating mainly from atmospheric contamination in the region of the Kielce agglomeration of cement — lime industries dominate in the eastern part. The occurrence of the Cl[sup]–[/sup] and ions are indicated at certain sites and don’t reflect a regional contamination source but reflect a local contamination source.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2002, 404; 165--175
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warstwy świętomarskie dewonu środkowego Gór Świętokrzyskich i ogniwa żniatyńskiego z SE Lubelszczyzny w świetle wyników badań petrograficznych
Petrographical study of the Middle Devonian Świętomarz Beds of the Holy Cross Mountains and Żniatyń Member from the SE Lublin area
Autorzy:
Kuleta, M.
Malec, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061908.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
petrografia
utwory terygeniczne
żywet
Góry Świętokrzyskie
petrography
terrigenous deposits
Givetian
Holy Cross Mountains
Opis:
W Górach Świętokrzyskich utwory terygeniczne środkowego żywetu są obecne tylko w regionie łysogórskim, gdzie w części wschodniej występują między iłowcami warstw skalskich a wapieniami biostromalnymi warstw pokrzywiańskich, natomiast w zachodniej – między iłowcami warstw skalskich i nieczulickich. Utwory te, należące do warstw świętomarskich, składają się z mułowców i piaskowców, a ich miąższość dochodzi do ok. 100 m. Pod względem składu piaskowce to drobnoziarniste arenity kwarcowe, wapniste arenity kwarcowe, rzadziej sublityczne, oraz waki kwarcowe i sublityczne, które mają podrzędny udział w laminowanych mułowcach ze szczątkami roślin. Podobny charakter petrograficzny mają równowiekowe piaskowce ogniwa żniatyńskiego z otworu wiertniczego Terebin IG 4 z południowo-wschodniej Lubelszczyzny. Źródłem materiału detrytycznego piaskowców warstw świętomarskich i ogniwa żniatyńskiego były reaktywowany orogen zbudowany ze skał silikoklastycznych oraz kratoniczna strefa bloku kontynentalnego. Do środkowodewońskiego basenu łysogórskiego materiał terygeniczny był dostarczany systemem deltowym z południowego wschodu. Środowiskiem sedymentacji warstw świętomarskich był obszar proksymalnej i dystalnej części prodelty progradującej w kierunku zachodnim.
In the Holy Cross Mountains, Middle Givetian terrigenous deposits occur only in the Łysogóry region. In its eastern part they are found between claystones of the Skały Beds and biostromal limestones of the Pokrzywianka Beds, whereas in the western part - between claystones of the Skały Beds and the Nieczulice Beds. These deposits are ascribed to the Świętomarz Beds and consist of mudstones and sandstones reaching about 100 m in thickness. The sandstones encompass fine-grained quartz arenites, calcareous quartz arenites, rare sublithic arenites, quartz and sublithic wackes, being subordinate to laminated mudstones with plant remnants. The same petrographic characteristics are exhibited by the Żniatyń Member known from borehole Terebin IG 4 of the SE Lublin area. The source of detritic material for the Świętomarz Beds and the Żniatyn Member were recycled orogen built of siliciclastic rocks and a cratonic zone of the continental block. The terrigenous material was delivered to the Middle Devonian Łysogóry basin from the south-east through a deltaic system. The depositional environment was a proximal and distal area of prodelta that prograded to the west.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2015, 463; 43--61
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tropy dinozaurów z wczesnojurajskiego ekosystemu z Sołtykowa w Górach Świętokrzyskich
Dinosaur tracks from the Early Jurassic ecosystem of Sołtyków, Holy Cross Mountains
Autorzy:
Niedźwiedzki, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062930.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
tropy dinozaurów
hetang
wczesna jura
Góry Świętokrzyskie
dinosaur tracks
Hettangian
Early Jurassic
Holy Cross Mountains
Opis:
W artykule została przedstawiona rekonstrukcja wczesnojurajskiego zespołu dinozaurów (sprzed około 200 milionów lat) na podstawie danych paleoichnologicznych (skamieniałości śladowych – tropów dinozaurów). W latach 1997–2009 autor zebrał ze stanowiska w Sołtykowie materiał badawczy liczący kilkadziesiąt okazów, wykonał również szereg dokumentacji fotograficznych oraz replik gipsowych (odlewów) z okazów pozostawionych w terenie. Ten materiał to tropy dinozaurów drapieżnych – teropodów oraz roślinożernych zauropodomorfów i wczesnych dinozaurów ptasiomiednicznych. Artykuł zawiera również charakterystykę środowiska abiotycznego oraz innych znalezisk paleontologicznych i paleoichnologicznych (skamieniałości śladowe bezkręgowców). Odsłonięcie Sołtyków reprezentuje unikatowy zapis wczesnojurajskiego ekosystemu lądowego, związanego z rozwojem rzeki anastomozująco-meandrującej oraz przyległych do niej obszarów równi zalewowej. Stanowisko to dostarcza danych paleoichnologicznych użytecznych do określenia różnorodności biologicznej, stanu ewolucyjnego i biologii wczesnych dinozaurów oraz innych ówczesnych kręgowców lądowych (gadów ssakokształtnych wczesnych ssaków, lepidozaurów, pterozaurów i wczesnych krokodylomorfów).
This paper presents reconstruction of the Early Jurassic dinosaurs assemblage (about 200 million years old) based on paleoichnological data (trace fossils – tracks of dinosaurs). In 1997–2009, the author collected paleontological material counting several tens of specimens from the Sołtyków clay-pit and made photographic documentation in the site, as well as replica plaster (casts) from specimens left in the field. This material contains predatory dinosaur tracks and tracks of herbivorous sauropodomorphs and early ornithischia. This publication also includes description of the abiotic environment and other paleontological finds (e.g., insects, bivalves fossils) and paleoichnological finds (invertebrate trace fossils). The Early Jurassic deposits from Sołtyków represent a unique record of an ecosystem of in-land environment connected with the development of an anastomosing-meandering river and adjacent flood plains. This locality provides paleoichnological data valuable for determining biodiversity, evolutionary position and biology of the early dinosaurs and other terrestrial vertebrates (mammal-like reptiles, early mammals, lepidosaurs, pterosaurs and early crocodylomorphs).
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2011, 447; 49--98
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapis lądowych etapów historii geologicznej Gór Świętokrzyskich w osadach i formach krasowych – wybrane przykłady
Records of terrestrial stages of geological history of the Świętokrzyskie (Holy Cross) Mountains in the karst forms and their sediments – selected examples
Autorzy:
Urban, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062129.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
kras
perm
trias
kenozoik
paleogeografia
tektonika
Góry Świętokrzyskie
karst
Permian
Triassic
Cenozoic
paleogeography
tectonics
Holy Cross Mountains
Opis:
Artykuł prezentuje trzy przykłady interpretacji zdarzeń geologicznych oraz warunków paleogeograficznych i paleośrodowiskowych dokonanych na podstawie badań form krasowych w skałach węglanowych dewonu Gór Świętokrzyskich. Pierwszy relacjonowany kierunek badań dotyczy kopalnych form krasowych w dwu stanowiskach Wietrznia oraz Jaworznia i dokumentuje późnopermską ewolucję rzeźby i jej tektoniczne odmłodzenie na początku triasu. Następne interpretacje dotyczą form krasu kenozoicznego. Analiza przestrzennego rozwoju podziemnych systemów krasowych umożliwiła określenie poziomów stabilizacji bazy erozyjnej w neogenie. Najwyższy poziom krasowy (Łagów) był zapewne związany z poziomem neogeńskiego zbiornika morskiego w zapadlisku przedkarpackim. Z kolei badania osadów piaszczystych w wypełnieniach form krasowych, w tym przede wszystkim analiza obtoczenia i kształtu ziarn pozwoliły na wyróżnienie pięciu typów ziarn piasków o różnym pochodzeniu, w tym pochodzących z lokalnych zwietrzelin różnych skał oraz ziarn pirogenicznych. Analiza ta stała się podstawą do określenia zasięgu pokrywy dolnotriasowej, oceny rozwoju krasu w czwartorzędzie, a także do sformułowania sugestii dotyczących paleośrodowiska neogenu.
The paper presents three examples of interpretations of geological events and paleogeographic and paleoenvironmental conditions made on the basis of studies of karst forms in Devonian carbonate rocks of the Świętokrzyskie (Holy Cross) Mountains, central Poland. The first study concerns paleokarst forms in two sites: Wietrznia and Jaworznia which record the Late Permian relief evolution and its tectonic rejuvenation at the beginning of the Triassic period. The next two interpretations concern the Cenozoic karst forms. Analysis of spatial development of subsurface karst systems made possible to determine of erosional base stabilization levels during the Neogene. The highest karst horizon (Łagów) was most probably related to the level of one of the transgressions in the Fore-Carpathian marine basin. In turn, the study of sand sediments filling karst forms, particularly analysis of roundness and shape of sand grains enables to distinguish five types of sand grains of different genesis, among which are grains originated from various local weathered rocks as well as pyrogenic particles. On the basis of this analysis the extent of Lower Triassic cover was determined and karst development during the Quaternary period was assessed, as well as some suggestions on the Neogene paleoenvironment were formulated.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 454; 77--101
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stacjonarny model matematyczny struktury hydrogeologicznej podstawowym narzędziem dla gospodarki wodami podziemnymi w rejonach skupionego górnictwa odkrywkowego w Górach Świętokrzyskich
Stationary mathematical model of an aquifer as a basic tool for management of groundwater resources in the concentrated opencast mining industry in the Holy Cross Mountains
Autorzy:
Białecka, K.
Prażak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061808.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
model matematyczny
kopalnie odkrywkowe
odwodnienia górnicze
Góry Świętokrzyskie
mathematical model
opencast mines
mine dewatering
Holy Cross Mountains hydrogeology
Opis:
W górnictwie odkrywkowym bardzo często sięga się po zasoby kopaliny poniżej zwierciadła wód podziemnych. Odwodnienie wyrobisk oddziałuje na zasoby eksploatacyjne ujęć wód i chociaż powoduje to tylko czasowe zmiany, to w sytuacji, gdy trwają one kilkadziesiąt lat miejscowa ludność jest zmuszona modernizować istniejące lub wręcz budować nowe ujęcia wód podziemnych. Kopalnie zrzucają wodę do rzek, a lokalni mieszkańcy mają problemy z zaopatrzeniem w wodę. Gmina może nie zgodzić się na odwodnienie, lecz wówczas ogranicza to działalność przemysłu wydobywczego. Dlatego niezmiernie istotne jest wcześniejsze rozpoznanie nie tylko zawodnienia wyrobisk górniczych, lecz także zakresu zmian hydrodynamicznych i ich wpływu na urządzenia do poboru wód podziemnych. Podstawowym narzędziem obliczeniowym do prognozowania skutków wydobycia kopalin poniżej zwierciadła wody powinien być poprawnie skonstruowany model matematyczny odwadnianej struktury wodonośnej. Model powinien mieć charakter stacjonarny i służyć do opracowywania kolejnych prognoz i oceny szkód wywołanych działalnością górnictwa, w zależności od postępu w eksploatacji kopalin. Pozwoli to na podjęcie wyprzedzających działań w celu pokrycia ewentualnych strat w zaopatrzeniu ludności, rolnictwa i miejscowego przemysłu w wodę. Autorzy przedstawiają ten problem i próby takiego działania na przykładach z rejonów Gałęzice–Bolechowice–Borków i Łagów w Górach Świętokrzyskich, gdzie są zlokalizowane liczne kopalnie odkrywkowe wapieni i dolomitów dewońskich.
Opencast mining industry very often extracts mineral resources below the groundwater table. Dewatering of excavations affects exploitable groundwater resources. It causes only temporal changes, but if they last several tens of years, local population is forced to modernize existing or even build new groundwater intakes. Mines discharge water into rivers, and local residents have problems with water supply. The municipality has the right not to agree for dewatering, but then it limits the activities of the mining industry. Therefore, it is very important to recognize not only the mining excavations affected by water inflow, but also the scope of hydrodynamic changes and their impact on groundwater intake facilities. The basic computational tool for prediction the effects of extraction of mineral resources below the water table should be a properly constructed mathematical model of a dewatered aquifer. The model should be stationary and should be used to prepare further forecasts for the assessment of damage caused by mining operations, depending on the progress in the exploitation of minerals. This will allow anticipating actions to cover possible losses in water supply to people, agriculture and the local industry. The authors present this problem and the attempts of such operations, based on the examples from the Gałęzice–Bolechowice–Borków and Łagów regions in the Holy Cross Mountains where numerous opencast mines of the Devonian limestones and dolomites are located.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2018, 471, Hydrogeologia, z. 15; 7--14
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warstwy świętomarskie dewonu środkowego w Górach Świętokrzyskich w świetle badań sedymentologicznych
The Middle Devonian Świętomarz Beds of the Holy Cross Mts in the light of sedimentological study
Autorzy:
Malec, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062017.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
facje silikoklastyczne
dewon środkowy
żywet
region łysogórski
Góry Świętokrzyskie
siliciclastic facies
Middle Devonian – Givetian
Łysogóry region
Holy Cross Mountains
Opis:
W profilu środkowego żywetu w regionie łysogórskim w Górach Świętokrzyskich, pomiędzy węglanowymi i iłowcowymi osadami warstw skalskich a wapieniami biostromalnymi warstw pokrzywiańskich lub iłowcami warstw nieczulickich występują silikoklastyczne osady warstw świętomarskich, w obrębie których wyróżniono sześć facji: piaskowce średnio- i gruboławicowe, piaskowce wapniste i mułowce, piaskowce i mułowce zaburzone sedymentacyjnie, piaskowce osuwiskowe, mułowce i cienkoławicowe piaskowce oraz mułowce. Obecność spływów grawitacyjnych w postaci piaskowców osuwiskowych i utworów typu derbis flow i mud flow, którym towarzyszą średnio- i gruboławicowe piaskowce utworzone w strefach kanałowych, wskazuje na podmorską depozycję na nachylonym dnie, w środowisku skłonu basenu. Sedymentacja warstw świętomarskich przebiegała na obszarze głębszego szelfu w proksymalnej i dystalnej części prodelty, należącej prawdopodobnie do średniej wielkości systemu deltowego. Wskaźniki pulsacyjnej sedymentacji piaskowców cienkoławicowych oraz obecność szczątków roślinnych w mułowcach wskazują na transport materiału terygenicznego głównie przy udziale generowanych przez rzeczne powodzie przepływów hiperpyknalnych (hyperpycnal flow). Materiał terygeniczny warstw świętomarskich był dostarczany do basenu łysogórskiego z południowego wschodu. Sedymentacja warstw świętomarskich jest związana ze wzrostem tektonicznej subsydencji środkowodewońskiego basenu w regionie łysogórskim Gór Świętokrzyskich. Równowiekowe osady silikoklastyczne rozpoznane na obszarze południowo-wschodniej Polski i zachodniego Wołynia na Ukrainie związane są prawdopodobnie z depozycją w obrębie tego samego systemu deltowego.
The middle Givetian section of the Łysogóry region of the Holy Cross Mts (HCM) is highlighted by the presence of siliciclastic sediments of the Świętomarz Beds that occur between carbonate and clayey sediments of the Skały Beds and biostromal limestones of the Pokrzywianka Beds or claystones of the Nieczulice Beds. The Świętomarz Beds comprise six facies: (1) medium- and thick-bedded sandstones, (2) calcareous sandstones and siltstones (3) sedimentary disturbed sandstones and siltstones, (4) slump sandstones, (5) siltstones and thin-bedded sandstones, (6) siltstones. The presence of gravitational flows in the form of slump sandstones and debris and mud flows, which are associated with medium- and thick-bedded sandstones linked to channel zones, indicate submarine deposition on an inclined floor within a basinal slope environment. Deposition of the Świętomarz Beds occurred in an area of deeper shelf within the proximal and distal parts of prodelta that belonged to a medium-sized delta system. Indications of pulsating sedimentation of thin-bedded sandstones and the presence of plant remains in siltstones point up to transport of terrigenous material primarily by hyperpycnal flows generated by river floods. Terrigenous material of the Świętomarz Beds was derived to the Łysogóry basin from the southeast. Sedimentation of the Świętomarz Beds is closely linked to the increased tectonic subsidence of the Middle Devonian basin in the Łysogóry region of HCM. Coeval siliciclastic sediments, which have been identified in the area of south-eastern Poland and western Volhynia in the Ukraine, are presumably related to deposition within the same delta system.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 452; 131--165
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie surowca naturalnego w wystroju wnętrza gmachu głównego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
The use of a natural resource in the interior design of the main building of the Pedagogical University of Cracow
Autorzy:
Wolska, A.
Ciurej, A.
Kowalik, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061631.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
posadzka
marmury świętokrzyskie
wapienie dewońskie
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
flooring
Holy Cross Mountains „marbles”
Devonian limestones
Pedagogical University of Cracow
Opis:
W pracy przedstawiono ciekawe rozwiązanie dekoracyjne posadzki z 1973 r. znajdującej się na parterze i pierwszym piętrze gmachu głównego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Posadzka ta jest ułożona z nieregularnych i różnorodnych kolorystycznie płyt surowca naturalnego, tzw. „marmurów” świętokrzyskich. Reprezentują one kilka odmian skał pochodzących z kamieniołomów z okolic Chęcin, przede wszystkim z Bolechowic (skała najczęściej wykorzystywana do celów dekoracyjnych), a także z Szewc i Łabędziowa, a być może też z Jaźwicy. Skały te tradycyjnie są nazywane marmurami. Pod względem petrograficznym nie są to jednak skały metamorficzne, lecz zwięzłe i masywne, częściowo przekrystalizowane, wapienie z liczną fauną. Są wieku paleozoicznego – środkowo- i górnodewońskie. Już od XVI w. były cennym surowcem zdobniczym. Omawiana posadzka ma walory edukacyjne i może mieć znaczenie geoturystyczne. Wybrane i opisane okazy skał, reprezentujących różne rodzaje litologiczne, mogą przyczynić się do utworzenia dydaktycznej ścieżki geoturystycznej, która będzie pomocna w zajęciach z przedmiotów związanych z naukami o Ziemi (np. geologia, paleontologia, surowce skalne).
The paper presents an interesting decorative flooring solution from 1973 on the ground and first floors of the main building of the Pedagogical University of Cracow, named after the Commission of National Education. This flooring is composed of irregular, variably coloured natural stone slabs: the so-called Holy Cross Mountains „marbles”. They represent several rock types from limestone quarries near Chęciny, including mainly Bolechowice, but also Szewce, Łabędziów and Jaźwica. These rocks are traditionally called marbles. However, in fact, petrographically, they are not metamorphic rocks, but strongly lithified and massive, partially crystallized limestones with numerous fossils. They are of Paleozoic age: Middle and Upper Devonian. The type of flooring composed of irregular panels of different sizes and colours is currently rarely used in interior design despite giving an aesthetically pleasing mosaic effect with an interesting pattern. The flooring made of assorted Holy Cross Mountains “marbles” can have a great educational value and great geotouristic significance. Selected and described rocks of different lithological types can be used to create a geotouristic educational path that will be helpful in teaching of subjects related to Earth sciences (e.g. geology, paleontology, rock materials).
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2018, 472; 339--348
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie przenośnego spektrometru XRF do określenia zawartości wybranych metali w glebach na przykładzie rejonu góry Strużnej (Krajno k. Kielc, Góry Świętokrzyskie)
Application of the portable spectrometer XRF for the determination of content of some metals in soil: a case study from Holy Cross Mountains (Central Poland)
Autorzy:
Kuć, P.
Lenik, P.
Bazarnik, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061652.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
gleby
przenośny spektrometr fluorescencji rentgenowskiej (p-XRF)
Góry Świętokrzyskie
elements in soil
portable X-ray fluorescence spectrometer (p-XRF)
Holy Cross Mountains
Opis:
Badania zawartości wybranych pierwiastków przenośnym spektrometrem XRF (p-XRF) są obecnie jedną z najbardziej rozwijających się instrumentalnych metod badawczych. Jego niewielkie rozmiary i waga, łatwość obsługi i szybkość wykonywania analiz umożliwiają zastosowanie spektrometru zarówno w laboratorium, jak i w pracach terenowych. Metodę wykorzystano do oznaczenia zawartości wybranych pierwiastków w glebach z rejonu góry Strużnej w Krajnie (Góry Świętokrzyskie). Do oznaczenia zawartości badanych pierwiastków zastosowano spektrometr OLYMPUS Delta X Premium (anoda tantalowa 4W, 40 kV, natężenie 200 μA, tryb ”soil”, 135 sekund). Przed rozpoczęciem analiz p-XRF był standaryzowany z użyciem materiałów referencyjnych NIST 2710a i NIST 2711a. Mapy zawartości otrzymanych dla: K, Ca, Fe, Mn, Cu, Zn, As i Pb wykonano w programie SURFER 7.0 z wykorzystaniem procedury krigingu. Zarówno dobra zbieżność średnich zawartości uzyskanych dla badanego obszaru w porównaniu ze średnimi wartościami dla gleb Gór Świętokrzyskich, uzyskanymi wcześniej przez różnych autorów z zastosowaniem standardowych wówczas metod analizy chemicznej, jak również dobra zgodność rozkładu zawartości badanych pierwiastków z budową geologiczną rejonu góry Strużnej pozwalają stwierdzić, że wybrana metoda fluorescencji rentgenowskiej jest odpowiednia dla tego typu badań. Wysoka dokładność uzyskanych oznaczeń z użyciem spektrometru p-XRF Olympus Delta X dowodzi, że urządzenie to jest efektywnym narzędziem zarówno dla prac środowiskowych, jak i geochemicznych.
The analysis of chemical composition using the portable X-ray fluorescence spectrometer (p-XRF) is recently rapidly developing instrumental research method. This method was applied to analyze the content of selected elements in soil samples from the Strużna region of the Holy Cross Mountains. The Olympus Delta Premium p-XRF spectrometer (4W Ta anode X ray tube, 40 kV, 200 μA current beam, “soil” mode, 135 seconds) was used. Prior to analyze the soil samples, the NIST 2710a and NIST 2711a reference standards were utilized in order to calibrate the p-XRF spectrometer. The maps showing obtained results of K, Ca, Fe, Mn, Cu, Zn, As and Pb were constructed using the SURFER 7.0 software with kriging procedure. The obtained results show arithmetic means similar to the previously obtained using traditional methods of chemical analysis for the soils of Holy Cross Mountains. These results combined with the high accuracy of measurements obtained by using the p-XRF Olympus Delta X spectrometer proved this device to be the effective tool for environmental and geochemical studies.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2018, 472; 285--301
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geotopy południowo-wschodniej części Gór Świętokrzyskich
Geotourist attractions in the south-eastern part of the Holy Cross Mountains
Autorzy:
Sermet, E.
Musiał, A.
Auguścik, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061749.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
osady kambryjskie
geoturystyka
zamek Krzyżtopór
Góry Świętokrzyskie
osady środkowodewońskie
osady mioceńskie
Cambrian
Middle Devonian and Miocene deposits
geotourism
Krzyżtopór Castle
Holy Cross Mountains
Opis:
W pracy przedstawiono wybrane obiekty z południowo-wschodniej części Gór Świętokrzyskich, z rejonu pomiędzy Opatowem a Staszowem, które mogą stać się atrakcyjnymi obiektami geoturystycznymi. Są to złoża środkowodewońskich wapieni i dolomitów oraz dolnokambryjskiego piaskowca kwarcytowego, osady mioceńskich wapieni detrycznych z okolic Smerdyny oraz zamek Krzyżtopór w Ujeździe. W pracy wskazano zjawiska geologiczne, których różnorodność i bogactwo świadczy o bardzo dużym potencjale geoturystycznym omawianego obszaru.
The paper presents selected targets from the south-eastern part of the Holy Cross Mountains, in the Opatów and Staszów area, which could be geotourist attractions. These are the deposits of Middle Devonian limestones and dolomites, Lower Cambrian quartz sandstones, Miocene detrital limestones from the Smerdyna area, as well as the Krzyżtopór Castle in Ujazd. The paper shows the geological diversity and a high geotourist potential of the discussed area.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2016, 466; 271--277
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O metodyce dokumentowania i oceny geologiczno-gospodarczej złóż kruszyw łamanych we wschodniej części Gór Świętokrzyskich
On the methodology of exploration and geological-economic evaluation of road stone deposits in the eastern part of the Holy Cross Mts.
Autorzy:
Sermet, E.
Górecki, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063237.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
złoża kamieni drogowych
zasoby
metodyka dokumentowania
ocena atrakcyjności złóż
Góry Świętokrzyskie
road stone deposits
reserves
exploration methods
evaluation of deposit attractiveness
Holy Cross Mountains
Opis:
Obszarami szczególnie interesującymi z uwagi na wielkość zasobów i warunki geologiczno-górnicze eksploatacji są wschodnie części synklinorium kielecko-lagowskiego i antyklinorium klimontowskiego. Udokumentowano tam 14 złóż o zasobach bilansowych około 636 mln t. Aktualnie eksploatowanych jest sześć złóż. Efektywne zagospodarowanie tego obszaru złożowego wymaga doskonalenia metodyki rozpoznania i dokumentowania złóż. Coraz częściej stosuje się niekonwencjonalne metody dokumentowania - zwłaszcza badania geofizyczne, wspomagane kartowaniem geologicznym powierzchniowym, obserwacjami w ramach geologicznej obsługi kopalń i bieżącą kontrolą jakości kopaliny.Na atrakcyjność złóż kamieni drogowych składają się liczne czynniki geologiczne, górniczo-techniczne i środowiskowe. Na podstawie 16-punktowej oceny wybranych czynników poszczególne złoża zaliczono do trzech grup: złoża atrakcyjne, złoża o przeciętnej skali utrudnień i ograniczeń eksploatacji oraz złoża nieatrakcyjne. Złoża rejonu Opatowa należą do złóż atrakcyjnych, o łatwych lub nieznacznie utrudnionych warunkach wydobycia kopalin.
The areas particularly interesting in terms of the amount of reserves and geological and mining conditions include the eastern part of the Kielce-Łagów Synclinorium and the Klimontów Anticlinorium. Altogether 14 deposits with reserves reaching 636 million MG have been recorded. Six of them are currently quarried. Effective development of this area requires some improvements as far as exploration method and reporting of exploration are concerned. Selected unconventional exploration methods have been implemented, particularly geophysical surveys, supplemented by surface mapping, routine geological observations in active mines and permanent quality control of the raw material. The paper presents a new proposal of point evaluation of geological-mining conditions of road stone exploration. A total of 16 factors were taken into account, including 6 geological, 6 mining and 4 environmental ones. The deposits have been categorized into three groups: (1) attractive deposits, (2) deposits of moderate mining difficulties and (3) non-attractive deposits (hardly possible for use). According to the evaluation, the deposits from this region fall into two categories: easy to be exploited or slightly difficult to be exploited.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2008, 429; 183-185
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-10 z 10

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies