Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "theory of law" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-15 z 15
Tytuł:
Rola wartości w interpretacji prawa. Ujęcie normatywne
The Role of Values in Legal Interpretation: The Normative Approach
Autorzy:
Bogucki, Olgierd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531567.pdf
Data publikacji:
2020-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
interpretacja prawa
teoria prawa
filozofia prawa
aksjologia
legal interpretation
theory of law
philosophy of law
axiology, ‘componential’ theory of values
Opis:
Artykuł przedstawia i analizuje pewną teorię wartości i ich roli w interpretacji prawnej. W artykule teoria ta została nazwana „składnikową” teorią wartości. Zgodnie z tą teorią wartości w prawie tworzą struktury oparte na ocenach globalnych – kompleksowych sądach aksjologicznych uwzględniających wszystkie istotne w danym przypadku wartości i stopnie ich realizacji. Podstawowym twierdzeniem teorii jest twierdzenie o izomorfii między globalną oceną a treścią normy prawnej. „Składnikowa” teoria wartości stanowi podstawę normatywnego modelu interpretacji. Zgodnie z tym modelem interpretator powinien zrekonstruować ocenę globalną i wybrać jeden możliwy wynik interpretacji – jedną normę postępowania – która będzie najbardziej spójna z tą oceną. Aby zrekonstruować wspomnianą ocenę globalną interpretator powinien uwzględnić tekst prawny, orzecznictwo i doktrynę, materiały legislacyjne i domniemanie interpretacyjne. Artykuł rekonstruuje filozoficzne założenia wspomnianej teorii i modelu. Artykuł wskazuje, że podstawową wartością wskazanego modelu normatywnego jest intersubiektywność interpretacji prawnej jako element praworządności. W artykule wskazano również, że opisana teoria i model są oparte na pozytywizmie prawniczym, ale mają również znaczące powiązania z hermeneutyką prawniczą, Dworkina teorią prawa oraz argumentacyjnymi ujęciami prawa. Ponadto, opisana teoria wydaje się również zakładać słabą współmierność wartości.
The article presents and analyses a certain theory of values and their role in legal interpretation. The article calls it a ‘componential’ theory of values. According to the theory, values in law create structures based on global assessments: comprehensive axiological judgements that consider all the relevant values and degrees of their realization. The basic theorem of the theory is the theorem on isomorphy between the global assessment and the content of the legal norm. This ‘componential’ theory is the basis of the normative model of legal interpretation. According to this model, the interpreter should reconstruct the global assessment and choose the one possible result of interpretation – the one norm of conduct – which will be the most consistent with this judgement. In order to reconstruct the aforementioned global assessment, the interpreter should consider the legal text, case law and legal literature, legislative materials and interpretative presumption. The article reconstructs the philosophical presumptions behind the aforementioned theory and model. The article points out that the fundamental value behind the normative model is the intersubjectivity of legal interpretation as an element of the rule of law. The article also indicates that the theory and model described above are based on legal positivism, but with significant connections with legal hermeneutics, Dworkin’s theory of law, and argumentative approaches to law. In addition, the theory seems to presume weak commensurability of values.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 96-108
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia prawa we współczesnej Rosji
The Philosophy of Law in Modern Russia
Autorzy:
Dawidowa, Marina
Grzybowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531737.pdf
Data publikacji:
2018-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Rosja
rosyjska filozofia prawa
rosyjskie prawoznawstwo
rosyjska teoria prawa
teoria państwa i prawa
prawo rosyjskie
Russia
Russian philosophy of law
Russian theory of law
theory of state and law
Russian law
Russian jurisprudence
Opis:
Współczesna rosyjska filozofia prawa znajduje się pod przemożnym wpływem dawnej radzieckiej teorii państwa i prawa. Artykuł ukazuje jej rozwój od początku XX w., dzieląc ten okres na sześć głównych etapów odpowiadających historycznym, politycznym i naukowym przemianom w tym kraju. Szczególną uwagę poświęca się współczesnym trendom i osobowościom.
Modern Russian philosophy of law is under the great influence of Soviet theory of state and law. The article shows its development from the beginning of the XX century, dividing this period into 6 main stages according to the historical, political and scientific changes in the country. Most attention is paid to the modern trends and personalities.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2018, 2(17); 5-17
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityczność w polskiej analitycznej teorii prawa. Zarys problematyki
The Political in the Polish Analytical Legal Theory
Autorzy:
Stambulski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531643.pdf
Data publikacji:
2018-12-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
teoria prawa
polityczność
legitymizacja
źródła prawa
interpretacja konstytucji
theory of law
the political
legitimacy
sources of law
constitutional interpretation
Opis:
Artykuł bada ujęcie problemu polityczności w polskiej analitycznej teorii prawa. Tematyka ta nie była bezpośrednim obiektem rozważań autorów zaliczanych do tej tradycji. Jednak problemy legitymizacji systemu prawnego, źródeł prawa oraz interpretacji konstytucji można uznać za problemy związane z politycznością. Zadaniem autora tworzą one problematykę polityczności w obrębie polskiej analitycznej teorii prawa. Teoria analityczna rozważając te problemu kreśli wizję pożądanego społeczeństwa. Otwarte przyznanie się do problematyki polityczności w teorii analitycznej otwiera nowe pole badawcze. Wymaga to jednak zmiany przyzwyczajeń teoretyków i teoretyczek prawa w obszarze używanego języka. Takie otwarcie niesie ze sobą konieczność wprowadzenia języka filozofii polityki w obręb prawoznawstwa i wypracowanie nowych kryteriów walidacji twierdzeń teoretycznych.
The article examines the concept of the political in the Polish analytical theory of law. This subject was not a direct object of considerations of the authors who worked in this vein. However, the legitimisation of the legal system, sources of law, and the interpretation of the constitution can be considered as problems related to the political. They give rise to the issues surrounding the political within the Polish analytical theory of law. When these problems are considered from the perspective of analytical theory, a vision of the desired society emerges. Frank admission to the problems of the political in analytical theory opens up a new field of research. However, this requires theoreticians of law to change the language they habitually use. Such an opening implies the need to introduce the language of political philosophy within the theory of law and to develop new criteria for validating theoretical statements.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2018, 3(18); 64-73
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzy modele regulacji instrumentów pochodnych. Kilka uwag o powiązaniach pomiędzy teorią ekonomiczną a ewolucją prawa
Three Models of Derivatives’ Regulation. Some Thoughts on the Entanglement between Economic Theory and the Evolution of Law
Autorzy:
Golecki, Mariusz J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531623.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
teoria ekonomiczna
ekonomiczna analiza prawa
instrumenty pochodne
ewolucja prawa
rynek finansowy
economic theory of law
law and economics
derivative
evolution of law
financial market
Opis:
Celem tekstu jest analiza czy ewolucja opcji, kontaktów terminowych i innych instrumentów pochodnych jest efektem szerszego wpływu rozwoju rynków finansowych i teorii ekonomicznych na system prawny. Stanowi to część szerszego zagadnienia, tj. stosunku prawa do ryzyka, niepewności i spekulacji. Stąd istotnym jest zbadanie, czy ostatnie regulacje dotyczące rynków finansowych i zwolnienie takich transakcji jak opcje, kontrakty terminowe lub tzw. kontrakty swap, dokonane poprzez ich wyłączenie z istniejących regulacji antyspekulacyjnych (lub zniesienie większości z tych regulacji) może mieć szerszy wpływ na pojęcie ryzyka w prawie i teorii regulacji.
The paper aims at analysing whether the evolution of options, futures and other derivatives is an effect of a wider impact of the evolution of financial market and economic theories upon legal system. This constitutes, however, a part of a wider topic, namely the legal approach to risk, uncertainty and speculation. Thus it is crucial to examine whether recent regulation of financial markets and exempting such transactions as options, futures or swaps, performed by set-off from the existing anti-speculative regulation (or abolishing of the majority of anti-speculative rules) may have a wider impact on the notion of risk in law and theory of regulation.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2012, 1(4); 5-22
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada nullum crimen sine lege jako źródło poszukiwania językowej granicy wykładni prawa karnego?
The Principle of Nullum Crimen Sine Lege as a Source for Search for the Limits of Linguistic Interpretation in Criminal Law?
Autorzy:
Tkacz, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531369.pdf
Data publikacji:
2020-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
nullum crimen sine lege
granice wykładni prawa
wykładnia prawa
prawo karne
teoria prawa
limits of legal interpretation
legal interpretation
criminal law
theory of law
Opis:
Zasada nullum crimen sine lege uznawana jest współcześnie za standard państwa prawnego. Doktryna wiąże z nią postulat zakazu stosowania analogii i wykładni rozszerzającej przepisów prawa na niekorzyść sprawcy. Punktem wyjścia prowadzonych rozważań jest wskazanie, że teksty przepisów karnych mają różny charakter. Z uwagi na to należy postawić pytanie o charakter wymienionych postulatów w odniesieniu do rozmaitych przepisów. Odrębny problem stanowi kwestii rozróżnienia sytuacji wnioskowania w drodze analogii oraz wykładni prawa. Prowadzone rozważania mają na celu odpowiedzieć na pytanie o to, czy zasada nullum crimen sine lege pozwala na ustalenie językowej granicy wykładni prawa karnego. Jeżeli tak jest, to jakie zakresy aktywności interpretacyjnej są w jej ramach dopuszczalne. Prowadzone analizy ilustrują przykłady z zakresu orzecznictwa karnoprawnego. Artykuł ma skłonić do refleksji nad dopuszczalnymi granicami wykładni prawa karnego, o ile takie granice można określić. Prowadzone rozważania kończą konkluzje o charakterze ogólnym.
The principle of nullum crimen sine lege is nowadays recognized as the standard of the rule of law. This doctrine prohibits the use of analogies and extensive interpretation of legal provisions to the disadvantage of the perpetrator. The starting point of these considerations is that texts of criminal provisions vary in nature. Therefore a question should be asked about the nature of these prohibitions in relation to various provisions. A separate problem is to distinguish inference by analogy from legal interpretation. The presented considerations are aimed at answering the question whether the nullum crimen sine lege principle allows determining the linguistic limits for the interpretation of criminal law. The analyses are illustrated by examples from the field of criminal case law. The article aims to provide reflection on the acceptable limits of interpretation of criminal law, if such limits can be defined. The considerations end with general conclusions.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 81-95
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi na temat aksjologicznego wymiaru Konstytucji RP z 1997 r. i jej wykładni w świetle prac Profesora Piotra Winczorka
Remarks About the Axiological Dimension of the Polish Constitution of 1997 and Its Interpretation in the Light of Works of Professor Piotr Winczorek
Autorzy:
Tkacz, Sławomir
Tobor, Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050255.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Piotr Winczorek
teoria prawa
wykładnia prawa
Konstytucja RP
wartości prawne
zasady prawa
theory of law
legal interpretation
Constitution of the Republic of Poland
legal values
legal principles
Opis:
Artykuł stanowi rozszerzoną i uzupełnioną wersję wystąpienia przedstawionego w trakcie konferencji naukowej poświęconej Profesorowi Piotrowi Winczorkowi. Autorzy podjęli próbę rekonstrukcji teoretycznoprawnych poglądów autora w oparciu o jego wypowiedzi. W szczególności przedmiot prowadzonych badań stanowiły kwestie związane z aksjologią Konstytucji RP. W toku rozważań kolejno podjęto zagadnienia koncepcji porządku prawnego w świetle przepisów ustawy zasadniczej, wartości konstytucyjnych, zasad konstytucyjnych oraz źródeł prawa. Interesującym problemem akcentowanym przez P. Winczorka było to, czy ustawa zasadnicza powinna być oszczędna w kwestii manifestowania wartości. Uzupełnienie badań stanowiła analiza problematyki wykładni prawa w pracach P. Winczorka. Przeprowadzone analizy pozwoliły na sformułowanie wniosku ogólnego, że wiele problemów podjętych przez P. Winczorka znajduje odniesienie w aktualnych sporach konstytucyjnych. Dlatego warto sięgnąć do prac tego autora, którego wypowiedzi można traktować jako wykładnię autentyczną Konstytucji RP dokonywaną przez jednego z głównych jej twórców.
This article is an extended and supplemented version of the address given during the scientific conference dedicated to Professor Piotr Winczorek. The authors made an attempt to reconstruct theory-of-law views based on the statements of Piotr Winczorek. The subject of the research was especially issues related to the axiology of the Constitution of the Republic of Poland. In the course of research such issues as the concept of the legal order in the light of constitutional provisions, constitutional values, constitutional principles, and sources of law were taken up. One of the interesting problems emphasized by Piotr Winczorek was whether the basic law should be frugal in terms of manifesting values. The research is supplemented by an analysis of the problems of legal interpretation in the works of Piotr Winczorek. The conducted analyses enable formulating a general conclusion that many problems raised by Piotr Winczorek are referred to in the current constitutional disputes. Therefore, it is worthwhile to refer to the works of Professor Winczorek, whose statements can be treated as an authentic interpretation of the Polish Constitution of 1997.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 1(30); 113-125
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reflective Legal Positivism
Refleksyjny pozytywizm prawniczy
Autorzy:
Dyrda, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140834.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
legal positivism
reflective methodology
holistic pragmatism
law as planning critical legal positivism
institutional theory of law
pozytywizm prawniczy
refleksyjna metodologia
holistyczny pragmatyzm
teoria prawa jako planu
krytyczny pozytywizm prawniczy
instytucjonalna teoria prawa
Opis:
Argument sporów teoretycznych uznawany jest współcześnie za główne zagrożenie dla tradycyjnych sposobów pojmowania prawa przez praktyków i akademików, zresztą nie wyłącznie w paradygmacie pozytywistycznym. Argument ten wskazuje na głęboko sporny charakter dyskursu prawoznawczego. Obecnie jest to jeden z najczęściej dyskutowanych argumentów w ramach tzw. prawoznawstwa ogólnego. W niniejszym artykule podążam za ideą S. Shapiro, że pozytywiści powinni uznać siłę tego argumentu. Rekonstruuję krótko argument i dyskutuję trzy nowe podejścia pozytywistyczne, które akomodują spory teoretyczne jako centralne zjawisko w prawoznawstwie. Argumentuję, że główną cechą wspólną dyskutowanych ujęć pozytywistycznych jest przynajmniej milcząca akceptacja holistycznej i metafilozoficznej metodologii, dzięki której spory teoretyczne mogą zostać systematycznie i pojęciowo wpisane w pejzaż prawno-instytucjonalny. Ten holistyczny zwrot nie jest zaskakujący, bowiem metodologia Dworkina jest także zasadniczo holistyczna. Na końcu wskazuję powody, dla których holistycznie podrasowany pozytywizm prawniczy – będący już bardzo bliskim krewnym realizmu prawniczego – jest lepszą „refleksyjną” teorią prawa niż teoria Dworkina.
The argument of theoretical disagreement has been deemed the most serious contemporary challenge to the traditional views of law, not merely for academic legal positivists but for all lawyers and scholars. Although coined by Ronald Dworkin for the specific purpose of opposing conventionalist and positivist theories of law, the argument recognises the general truth that jurisprudence is an inevitably agonistic enterprise. Nowadays, it is one of the most discussed arguments in general jurisprudence. In this paper, I follow Shapiro’s idea that legal positivists have to accept the challenge and accommodate the argument – they simply cannot dismiss it as conceptually irrelevant. I briefly reconstruct the argument and discuss three positivist accounts that accommodate the phenomenon of theoretical disagreement. I also argue that one of the common features of these positivistic responses is a tacit acceptance of a holistic and meta-philosophical perspective that allows theoretical disagreements to fit within the boundaries of the legal‒institutional framework. The holistic turn is no surprise given that Dworkin’s methodology is also in principio holistic. I conclude, however, that holistically pimped legal positivism – being a conscious close neighbour of legal realism – is a more reflective theory of law than the Dworkinian one.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 3(32); 34-48
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Threshold of Justification of Emergency Regulations: On Coherentism Requirement for the Justification of Measures Adopted in the Czech Republic during the COVID-19 Pandemic
Próg uzasadnienia regulacji nadzwyczajnych. O wymogu koherentności dla uzasadnienia środków podjętych w Republice Czeskiej w czasie pandemii COVID-19
Autorzy:
Ondřejek, Pavel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1202288.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
public justification
public reason
coherentism
theory of rational law-making
state of exception
proportionality
reasonableness of the law
uzasadnienie publiczne
racja publiczny
koherentyzm
teoria racjonalnego stanowienia prawa
stan wyjątkowy
proporcjonalność
racjonalność prawa
Opis:
The article deals with justification of generally binding legal acts as part of a state governed by the rule of law. The “state of exception” caused by the COVID-19 pandemic adds a new dimension to the issue of justification. The practice prevailing in the Czech Republic in 2020 did not reflect even the minimum requirements for justifying emergency measures, which brought on problems both in the practical application of the adopted measures and in their subsequent judicial review. The article attempts to find an appropriate level of justification, referred to as the threshold of justification and based on the coherentist theory of epistemic justification. The basis of such justification lies in the idea that individual grounds for justification can be found in the explanatory reports of the legislation, on the one hand, and in various pieces of relevant information available to the addressees, on the other hand. All these reasons should form a coherent whole and they should ultimately legitimize restrictions on the freedom of individuals. The final part of the article describes the importance of the threshold of justification for the review of proportionality and even reasonableness of the law.
Artykuł dotyczy uzasadniania powszechnie obowiązujących aktów prawnych w państwie prawa. „Stan wyjątkowy” spowodowany pandemią COVID-19 nadaje nowy wymiar kwestii uzasadnienia. Praktyka przyjęta w Republice Czeskiej w 2020 r. nie odzwierciedlała nawet minimalnych wymogów dotyczących uzasadnienia środków nadzwyczajnych, co spowodowało problemy zarówno w praktyce stosowania przyjętych środków, jak i w późniejszej kontroli sądowej. W artykule podjęto próbę wskazania odpowiedniego poziomu uzasadnienia, określanego mianem progu uzasadnienia i opartego na koherencyjnej teorii uzasadnienia epistemicznego. U podstaw takiego uzasadnienia leży założenie, że poszczególne przesłanki uzasadnienia można znaleźć z jednej strony w uzasadnieniach aktów prawnych, a z drugiej zaś w różnych relewantnych informacjach dostępnych dla adresatów. Wszystkie te przesłanki powinny tworzyć spójną całość i to one powinny ostatecznie legitymizować ograniczenia wolności jednostek. W końcowej części artykułu omówiono znaczenie progu uzasadnienia dla kontroli proporcjonalności, a nawet racjonalności prawa.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2021, 2(27); 41-53
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sąd jak inkarnacja Ludu. Dekonstrukcja idei ludowego konstytucjonalizmu
Court as the incarnation of the People. Deconstruction of the idea of popular constitutionalism
Autorzy:
Barut, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531467.pdf
Data publikacji:
2017-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
filozofia prawa
teoria demokracji
ludowy konstytucjonalizm
Bruce Ackerman
philosophy of law
theory of democracy
popular constitutionalism
Opis:
Przedmiotem artykułu jest analiza idei ludowego konstytucjonalizmu sformułowanej w amerykańskiej filozofii prawa. Autor wychodzi od stwierdzenia deficytu legitymacji współczesnej władzy politycznej, a co za tym idzie jej wytworu – prawa pozytywnego. Rozwiązaniem tego problemu ma być idea polityki deliberacyjnej, polegającej na społecznej dyskusji oraz prawa responsywnego, tworzonego poprzez aktywność wielu podmiotów, w którym znajdują odzwierciedlenie zróżnicowane tożsamości i sposoby widzenia świata. Deliberacyjność polityki i responsywność prawa mogą jednak oznaczać albo społeczną realność – rzeczywistą dyskusję nad prawem i polityką albo ideę regulatywną, do realizacji której może zbliżać się działalność organów o charakterze elitarnym. W amerykańskiej filozofii prawa idea ludowego konstytucjonalizmu stanowić miała odpowiedź na postulat jego legitymizacji prawa poprzez zapewnienie społeczeństwu, a w szczególności przedstawicielom „nowych ruchów społecznych”, takich jak „ruch obrony praw obywatelskich” w latach 60-tych, bezpośredniego udziału w jego tworzeniu i stosowaniu, była wyrazem zaniepokojenia, które wyrażali również autorzy lewicowi w obliczu prawotwórczych orzeczeń Sądu Warrena. Przeformułowanie tej idei, dokonane w szczególności przez Bruce’a Ackermana, czyli uznanie za wyraz ludowego prawodawstwa orzecznictwa amerykańskiego Sądu Najwyższego stanowi wyraz zmiany rozumienia, czy wręcz dekonstrukcji podstawowych idei filozoficzno-prawnych i filozoficzno-politycznych, takich jak reprezentacja i demokracja. Następstwem jest oderwanie pojęcia ludu od związku z określoną empiryczną zbiorowością. Proces ten jawi się jako aspekt zjawiska ideowego wykraczającego poza kontekst amerykański, to jest legitymizacji, według kryterium realizacji hasła ochrony praw człowieka, organów o charakterze elitarnym, przykładem koncepcje Pierre’a Rosanvallona czy Dominique Rousseau. Autor wskazuje na niebezpieczeństwa związane z tym trendem: radykalna zmiana znaczenia słów powoduje irracjonalizację dyskursu społecznego, a oparcie legitymacji sądu konstytucyjnego na prawach człowieka może wyłączyć możliwość jego krytyki.
The subject of this article is an analysis of the idea of popular constitutionalism formulated in American philosophy of law. The starting point for the author is to identify the lack of legitimacy of contemporary government, and consequently its product – the positive law. The solution to this problem is supposed to be the idea of deliberative politics, based on social discussion and responsive law, created through the activity of many subjects, reflecting differentiated identities and ways of seeing the world. Deliberative politics and the responsiveness of law may, however, mean either a social reality, real discussion on law and politics, or a regulatory idea which the activities of elite bodies may advance. In American philosophy of law, the idea that popular constitutionalism was to respond to the postulate of legitimisation of the law by providing the public, and in particular, representatives of ’new social movements‘ such as ‘the civil rights movement‘ in the 1960s, direct participation in its creation and application, was an expression of concern also expressed by the authors of the left in the face of the law-making judgments of the Warren Court. The reformulation of this idea, made in particular by Bruce Ackerman, or its identification with American Supreme Court’s jurisprudence, is an expression of a change in understanding or even deconstruction of fundamental political and legal ideas such as representation and democracy. The consequence is the detachment of the concept of the People from a relation to a particular empirical community. This process appears as an aspect of the ideological phenomenon that goes beyond the American context, i.e. legitimacy, according to the criterion of realizing the slogan of protection of human rights, of elitist bodies. The examples are: the conceptions of Pierre Rosanvallon, and Dominique Rousseau. The author of the article points out the dangers of this movement. The radical shifting of the meaning of words causes irrationalisation of public discourse, and the legitmisation of the role of played by constitutional court as a defender of human rights can exclude all possibilities of the criticism of its lawmaking.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2017, 2(15); 13-25
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Law & Economics jako teoria procesów decyzyjnych w kontekstach prawnych – podstawy teoretyczne decyzji, ich błędne interpretacje i przesadne tezy ekonomicznej analizy prawa
Law & Economics as a Theory of Decision Making in Legal Contexts – Decision Theoretical Foundations, Their Misinterpretations and Excessive Claims of Economic Analysis of Law
Autorzy:
Małecka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531411.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
ekonomiczna analiza prawa
teoria procesów decyzyjnych
norma prawna
law & economics
theory of decision making
legal norm
Opis:
W artykule ujmuje się law & economics jako propozycję teorii procesów decyzyjnych w kontekstach prawnych. Podkreśla się, że rozróżnienie między dwoma podejściami w ekonomicznej analizie prawa: neoklasycznym i behawioralnym, dokonuje się w odniesieniu do dwóch różnych teorii podejmowania decyzji stosowanych w dziedzinie każdego z nich. Podejście neoklasyczne opiera się na teorii oczekiwanej użyteczności, natomiast behawioralne – na teorii perspektywy. Według przedstawicieli obu z nich, zastosowanie teorii procesu decyzyjnego może być pomocne w oddziaływaniu przez normy prawne na zachowania adresatów w bardziej wyrafinowany sposób. Tezą artykułu jest to, że badacze z kręgu law & economics błędnie interpretują założenia i twierdzenia teorii i / lub formułują nadmierne twierdzenia, jeśli twierdzą, że ustalenia teoretyczne dotyczące decyzji dostarczają wiedzy na temat sposobu, w jaki prawo wpływa na ludzkie decyzje.
The article treats law & economics as a proposal of a theory of decision making in legal settings. It is emphasized that the distinction between two approaches in economic analysis of law: the neoclassical and the behavioral one, is made with reference to two different theories of decision making applied in the realm of each approach. The neoclassical approach is based on the theory of expected utility, whereas the behavioral one – on prospect theory. According to the scholars on both sides, application of decision theory might be helpful in influencing behavior by legal norms in a more sophisticated way. The claim of the article is that law & economics scholars misinterpret the assumptions and propositions of the theories and/or formulate excessive claims, if they argue that decision theoretical findings provide knowledge about the way in which people’s decisions are influenced by law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2012, 1(4); 34-50
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Maurice Hauriou’s Theory of the Institution: Legal Institutionalism and the Science of the State
Teoria instytucji M. Hauriou. Instytucjonalizm prawny a nauka o państwie
Autorzy:
Węgliński, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140816.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
legal institutionalism
theory of the institution
Maurice Hauriou
constitutional pluralism
supra-constitutionality
legal theory
sociology of law
instytucjonalizm prawny
teoria instytucji
pluralizm konstytucyjny
suprakonstytucyjność
teoria prawa
socjologia prawa
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest rekonstrukcja kontekstu powstania, dokonanie charakterystyki i wskazanie głównych założeń teorii instytucji M. Hauriou jako jednego z najbardziej wyczerpujących i spójnych przykładów instytucjonalizmu prawnego. Artykuł prezentuje, przy wykorzystaniu metody krytycznej analizy tekstów źródłowych, podstawowe elementy definicji instytucji wraz z jej ontologicznymi i epistemologicznymi założeniami dotyczącymi pojęcia prawa i metodologii badań prawniczych. Druga część artykułu przedstawia krytyczny wkład teorii M. Hauriou w odniesieniu do wybranych podstawowych pojęć prawa publicznego i konstytucyjnego jako sprzeciw wobec tradycyjnych, normatywistycznych i pozytywistycznych ujęć konstytucjonalizmy. Prace Hauriou, pomimo ich istotnego znaczenia jako pośrednie źródło inspiracji dla współczesnych doktryn pluralizmu konstytucyjnego, nie są prawie w ogóle przedmiotem dyskursu europejskiej nauki prawa. Ostatnia część artykułu została zatem poświęcona wybranym uwagom dotyczącym aktualności teorii instytucji ze szczególnym uwzględnieniem wyzwań związanych z postępującą pluralizacją porządków prawnych.
The aim of this paper aims is to reconstruct the original context, the characteristics and the main assumptions of M. Hauriou’s theory of the institution as one of the most coherent and comprehensive examples of legal institutionalism. By means of critical source analysis, the paper presents the basic elements of the notion of the institution together with its ontological and epistemological assumptions concerning both the very concept of law and legal methodology. The second part of the paper presents the critical approach expressed in Hauriou’s theory towards some core concepts of public and constitutional law by opposition to traditional, normativist and positivist approaches to constitutionalism. Hauriou’s work, despite its importance as indirect inspiration for contemporary doctrines of constitutional pluralism, is nowadays barely present in European legal science discourse. The last part of the paper is therefore dedicated to some closing remarks on current relevance of the theory of the institution with particular focus on the challenges of increasing pluralism of legal orders.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 3(32); 88-102
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kariera uczonego i tworzenie idei w warunkach fundamentalnych zmian strukturalnych. O Leonie Petrażyckim raz jeszcze
A Scholar’s Career and Idea Generation Under Conditions of Fundamental Structural Changes. About Leon Petrażycki Once Again
Autorzy:
Dębska, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/42558145.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
filozofia prawa
socjologia prawa
Leon Petrażycki
Pierre Bourdieu
kapitał naukowy
trajektoria biograficzna
teoria pola naukowego
philosophy of law
sociology of law
scientific capital
biographical trajectory
scientific field theory
Opis:
W artykule proponuje się podejście do naukowej biografii z perspektywy projektu naukowego Pierre’a Bourdieu. Wybór Leona Petrażyckiego (1867-1931), filozofa i socjologa prawa, nie bez przesady rzec: w Polsce ikony ogólnych nauk o prawie, podyktowany jest faktem, iż jego trajektoria daje wgląd w ciekawe procesy zachodzące w polu naukowym, a nawet szerzej, społecznym, na przełomie wieków aż do lat 30. wieku XX. Jest więc Petrażycki „szczególnym przypadkiem tego co możliwe”, czyli niejako „produktem” epoki, naznaczonej wprawdzie silnymi podziałami geopolitycznymi, które korespondowały z nierównym przepływami idei między narodowymi polami naukowymi, ale jednocześnie charakteryzującej się wysoką płynnością granic pól społecznych, pomiędzy którymi (do pewnego momentu) sprawnie się porusza (nauka, publicystyka, polityka). Jest również ciekawa badawczo, gdyż ujawnia wpływ struktur społecznych na zajmowanie pozycji naukowej i stanowiska dyskursu, a także ukazuje sposoby sublimacji porażki. Artykuł stanowi więc uzupełnienie dotychczasowych perspektyw, jak również ma charakter programowy, w tym sensie, że posłużyć może jako inspiracja dla podobnych przedsięwzięć w przyszłości.
This paper proposes an approach to scientific biography from the perspective of Pierre Bourdieu’s theoretical project. The choice of Leon Petrażycki (1867–1931), a philosopher and sociologist of law, who might be called an icon of the philosophy of law in Poland, results from the fact that his trajectory gives an insight into the interesting processes taking place in the scientific field, as well as in other social fields at the turn of the century up to the 1930s. Thus, L. Petrażycki is a ‘special case of what is possible’, a ‘product’ of the era. An era marked, on the one hand, by strong geopolitical divisions, corresponding to unequal flows of ideas between national scientific fields, on the other hand, characterized by high fluidity of the boundaries of social fields (science, journalism, politics), between which (up to a certain point) L. Petrażycki adroitly ‘moves’. Petrażycki’s trajectory is also interesting research-wise, as it reveals the influence of social structures on scientific positions occupied and positions takings in discourse. Furthermore, it shows how scientific failure is sublimated. Therefore, the article complements previous perspectives and is programmatic in that it can inspire similar endeavours in the future.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2024, 38, 1; 19-33
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia prawa międzynarodowego Ronalda Dworkina
Ronald Dworkin’s Philosophy of International Law
Autorzy:
Widłak, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531425.pdf
Data publikacji:
2016-01-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Ronald Dworkin
prawo międzynarodowe
społeczność międzynarodowa
zasada istotności
konstytucjonalizm globalny
konstytucjonalizacja prawa międzynarodowego
filozofia prawa międzynarodowego
prawo globalne
international law
international society
principle of salience
global constitutionalism
constitutionalization of international law
international legal theory
global law
Opis:
Ronald Dworkin nie poświęcał uwagi fundamentalnym filozoficznym pytaniom dotyczącym specyfiki prawa międzynarodowego. Zmieniło się to pod koniec jego życia, gdy napisał artykuł zatytułowany „Nowa filozofia prawa międzynarodowego”, opublikowany już po jego śmierci. Celem niniejszego tekstu jest rekonstrukcja zasadniczych tez charakterystycznych dla podejścia Dworkina, odniesienie się do krytyków jego propozycji oraz umiejscowienie tej debaty w kontekście nurtu konstytucjonalizmu globalnego. W pierwszej części artykułu, autor rekonstruuje trzy tezy nowej filozofii prawa międzynarodowego Dworkina. Zgodnie z pierwszą z nich, prawo międzynarodowe wymaga pojmowania interpretywistycznego i ugruntowania w moralności politycznej społeczności międzynarodowej (wspólnoty międzynarodowej). Drugą tezę amerykańskiego uczonego można sformułować następująco: legitymizacja polityczna władzy na poziomach narodowym i międzynarodowym jest jednolita. Trzecią tezą Dworkina jest postulat wdrożenia w prawie międzynarodowym zasady istotności (principle of salience) jako podstawowej zasady strukturalnej. Po krytycznym omówieniu teorii Dworkina, w drugiej części artykułu zaproponowana zostanie konstytucyjna interpretacja nowej filozofii prawa międzynarodowego. Aby teoria mogła kwalifikować się jako podejście konstytucyjne, musi spełnić dwa warunki konstytucjonalizmu globalnego. Pierwszym z nich jest prymat praw podmiotowych, drugim zaś prymat norm konstytucyjnych w ramach systemu prawnego. Konkluzją artykułu jest teza, że nowa filozofia prawa międzynarodowego Ronalda Dworkina spełnia te warunki, zaś zasada istotności stanowi de facto fundamentalną zasadę konstytucyjną opartą na uzasadnieniu moralnym. Propozycja przedstawiona przez Dworkina stanowi jedynie ogólny zarys jego teorii prawa międzynarodowego i może być w przyszłości rozwijana. Bez względu na polityczne uwarunkowania, prawnicy i filozofowie mają co najmniej intelektualne zobowiązanie tworzenia nowych modeli teoretycznych dla prawa międzynarodowego.
During his academic career Ronald Dworkin did not show much interest in the fundamental philosophical questions on international legal issues. This had changed towards the end of his life when he wrote an article titled „A New Philosophy for International Law” published posthumously. The aim of this article is to summarise the key arguments of Dworkin’s approach, address some of its critics as well as to suggest the possibility of further development of this discussion in the context of current global constitutionalism. In the first part, three thesis of Dworkin’s approach are reconstructed. The first one claims that international law requires interpretative understanding which should be grounded in the political morality of the international community. The second thesis can be formulated as follows: the legitimacy of political power at the national and international levels is uniform. The third thesis demands the implementation of the principle of salience in international law as the basic structural principle. After discussing critically Dworkin’s theory, in second part the article proposes a constitutional interpretation of the new philosophy for international law. Two conditions of global constitutionalism have to be satisfied by the theory in order to consider it as a constitutionalist approach. The first condition is the primacy of individual rights and second is the primacy of constitutional norms within the system. The conclusion is that the conditions are satisfied for Dworkin’s new philosophy of international law and his principle of salience is in fact a deeply constitutional arrangement based on moral justification. Dworkin’s proposal constitutes only a rough sketch, however there is a potential for developments. Lawyers and philosophers have at least an intellectual responsibility for building new viable theoretical models for international law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2016, 1(12); 64-77
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo, ekonomia, ludzkie działanie. Dyskusja nad zastosowaniem ekonomii behawioralnej do analizy prawa
Law, economics, human behavior. Discussion about application of behavioral economics to analysis of law
Autorzy:
Małecka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531576.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
behawioralna i ekonomiczna analiza prawa
naukowe badanie prawa
teoria prawa
zagadnienia normatywne i metodologiczne
behavioural law & economics
scientific study of law
legal theory
normative and methodological debate
Opis:
Od samego początku jego rozwoju, ambicją i celem ekonomicznego podejścia do prawa było i jest wprowadzenie do badań nad prawem ścisłych rygorów naukowych. W neoklasycznym podejściu do ekonomicznej analizy prawa zakłada się, że racjonalność podmiotów działających w kontekstach prawnych może zostać scharakteryzowana w taki sam sposób jak racjonalność homines economici. Ekonomia behawioralna i próby jej zastosowania do analizy prawa doprowadziły jednak do krytycznej rewizji osiągnięć podejścia neoklasycznego. Krytyka ta oparta była na interpretacji wyników eksperymentów testujących hipotezy wyprowadzane z neoklasycznych teorii. Wyniki przeprowadzonych eksperymentów pozwalają sformułować wniosek, że w wielu (prawnych) kontekstach ludzie zachowują się niezgodnie z przewidywaniami neoklasycznych modeli. Zwolennicy behawioralnej ekonomicznej analizy prawa twierdzą, że teorie neoklasyczne oparte są na tak wysoce nierealistycznych założeniach, że w wielu sytuacjach nie umożliwiają przewidzenia ludzkiego zachowania. Wyróżniam i analizuję trzy rodzaje zagadnień, których dotyczy powyższa dyskusja, a mianowicie: zagadnienia metodologiczne, filozoficzne oraz normatywne. Formułuję też uwagi krytyczne na temat argumentów podnoszonych w dyskusji, a w zakończeniu artykułu wspominam o stopniu realizacji postulatu „unaukowienia” badań nad prawem oraz omawiam znaczenie tego sporu dla możliwości uzasadnienia zastosowania teorii ekonomicznych do badań nad prawem.
Law & economics scholars have claimed, from the very beginning of the movement, that their ambition has been to make studies of law more scientific. The neoclassical approach in economic analysis of law is based on the assumption that rationality of people acting in legal contexts can be characterized in the same ways as rationality of homines economici. However, emergence of behavioral economics and attempts to apply it to analysis of law by some law & economics scholars resulted in critical revising the achievements of neoclassical approach. The so called behavioral law & economics criticizes the neoclassical approach on the basis of experiments, which test hypotheses derived from neoclassical theories. Outcomes of those experiments allow to draw conclusion that in many (legal) contexts people don’t behave in accordance with predictions based on neoclassical models. Behavioral law & economics scholars argue that neoclassical theories are grounded on so highly unrealistic assumptions that in many situations they cannot offer predictions of human behavior. I distinguish three main issues that are discussed: philosophical, methodological and normative ones. I formulate critical comments on the raised arguments and final general remarks concerning possibility of making legal studies more scientific, as well as application of economics to studies on law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2011, 1(2); 15-28
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Użyteczność a maksymalizacja bogactwa: Filozoficzne zakorzenienie poglądów Chicagowskiej szkoły law & economics
Utility and Wealth-Maximisation: The Philosophical Foundations of the Chicago School of Law and Economics
Autorzy:
Polanowska-Sygulska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531474.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
ekonomiczna analiza prawa
etyka produktywności
maksymalizacja bogactwa
pragmatyczna procedura decyzyjna
teoria teleologiczna
utylitaryzm
economic analysis of law
ethic of productivity
wealth-maximization
pragmatic decision procedure
teleological theory
utilitarianism
Opis:
Pytaniem badawczym, z którym mierzy się niniejszy artykuł jest filozoficzne zakorzenienie ekonomicznej analizy prawa. Za główne źródło inspiracji dla tego ruchu zostaje uznany utylitaryzm. Tekst skrótowo omawia najważniejsze problemy, z jakimi boryka się powyższa tradycja. W dalszej kolejności zostaje przeprowadzona szczegółowa analiza złożonej relacji między utylitaryzmem i ekonomiczną analizą prawa, z uwzględnieniem zarówno podobieństw jak i odmienności między tymi stanowiskami. Za główną rozbieżność zostaje uznany różny status obu zaleceń maksymalizacyjnych (zasada maksymalizacji użyteczności to standard słuszności, zaś nakaz maksymalizacji bogactwa to pragmatyczna procedura decyzyjna). Całość dociekań wieńczy zarzut, skierowany przeciwko stanowisku R. Posnera, kwestionujący spójność jego koncepcji, jako łączącej w sobie argument pragmatyczny z bogatą w implikacje tezą o etycznej konwergencji.
The article discusses the philosophical rootedness of the economic analysis of law. Utilitarianism is identified as the main source of inspiration for the law and economics movement. A brief account of the most important issues that utilitarianism raises is given. A detailed analysis of the complex relationship between utilitarianism and wealth-maximisation is carried out. The affinities and the differences between the two standpoints are specified. The main disparity, i.e. the status of both maximisation precepts is highlighted. The incoherence of R. Posner’s position including his pragmatic argument for wealth maximisation and his commitment to the thesis about ethical convergence is pointed out.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2011, 1(2); 5-14
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-15 z 15

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies