Maurice Hauriou’s Theory of the Institution: Legal Institutionalism and the Science of the State

Celem niniejszego artykułu jest rekonstrukcja kontekstu powstania, dokonanie charakterystyki i wskazanie głównych założeń teorii instytucji M. Hauriou jako jednego z najbardziej wyczerpujących i spójnych przykładów instytucjonalizmu prawnego. Artykuł prezentuje, przy wykorzystaniu metody krytycznej analizy tekstów źródłowych, podstawowe elementy definicji instytucji wraz z jej ontologicznymi i epistemologicznymi założeniami dotyczącymi pojęcia prawa i metodologii badań prawniczych. Druga część artykułu przedstawia krytyczny wkład teorii M. Hauriou w odniesieniu do wybranych podstawowych pojęć prawa publicznego i konstytucyjnego jako sprzeciw wobec tradycyjnych, normatywistycznych i pozytywistycznych ujęć konstytucjonalizmy. Prace Hauriou, pomimo ich istotnego znaczenia jako pośrednie źródło inspiracji dla współczesnych doktryn pluralizmu konstytucyjnego, nie są prawie w ogóle przedmiotem dyskursu europejskiej nauki prawa. Ostatnia część artykułu została zatem poświęcona wybranym uwagom dotyczącym aktualności teorii instytucji ze szczególnym uwzględnieniem wyzwań związanych z postępującą pluralizacją porządków prawnych.

The aim of this paper aims is to reconstruct the original context, the characteristics and the main assumptions of M. Hauriou’s theory of the institution as one of the most coherent and comprehensive examples of legal institutionalism. By means of critical source analysis, the paper presents the basic elements of the notion of the institution together with its ontological and epistemological assumptions concerning both the very concept of law and legal methodology. The second part of the paper presents the critical approach expressed in Hauriou’s theory towards some core concepts of public and constitutional law by opposition to traditional, normativist and positivist approaches to constitutionalism. Hauriou’s work, despite its importance as indirect inspiration for contemporary doctrines of constitutional pluralism, is nowadays barely present in European legal science discourse. The last part of the paper is therefore dedicated to some closing remarks on current relevance of the theory of the institution with particular focus on the challenges of increasing pluralism of legal orders.