Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "metafora" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    „Życie na poczekaniu” Wisławy Szymborskiej w rosyjskim tłumaczeniu (o międzykulturowej roli przekładu)
    „Życie na poczekaniu” by Wisława Szymborska in its translation into Russian (on the intercultural role of translation)
    Autorzy:
    Rycielska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665350.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    kultura społeczna
    przekład
    metafora pojęciowa
    metafora obrazowa
    social culture
    translation
    conceptual metaphor
    metaphor imaging
    Opis:
    Translation-wise, the article draws attention to what may connect different but related cultures. It refers to the basic assumptions of cognitive grammar of Ronald W. Langacker and the idea of the conceptual metaphor of George Lakoff and Mark Johnson, which have been applied in the theory and practice of translation by Elżbieta Tabakowska. Tertium comparationis of the comparison of translation series with the title poem of Wisława Szymborska is constituted by the metaphor of life. The said comparison reveals the unification of conceptualization of this abstract and universal category. The translation, thus, brings closer to the target culture a fragment of the array of notions applied by the Nobel laureate reflected in the original.
    Na przykładzie przekładu artykuł zwraca uwagę na to, co może łączyć różne, lecz pokrewne kultury. Odwołuje się do podstawowych założeń gramatyki kognitywnej Ronalda W. Langackera oraz koncepcji metafory pojęciowej George’a Lakoffa i Marka Johnsona, które w teorii i praktyce przekładu zastosowała Elżbieta Tabakowska. Tertium comparationis porównania serii przekładowej z tytułowym wierszem Wisławy Szymborskiej stanowi metafora życia. Porównanie odkrywa wspólnotę konceptualizacji tej abstrakcyjnej i uniwersalnej kategorii. Przekład przybliża swej kulturze odzwierciedlony w oryginale fragment świata pojęć Noblistki.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 111-125
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metafory synestezyjne w utworach Vladimira Nabokova
    Synaesthetic metaphors in Vladimir Nabokov’s prose
    Autorzy:
    Ginter, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665389.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Vladimir Nabokov
    synestezja
    metafora synestezyjna
    synaesthesia
    synaesthetic metaphor
    Opis:
    The present paper is devoted to synaesthetic metaphors in Nabokov’s oeuvre. The main attention is paid to the metaphors in which both the source and the target domains are perceptual. Numerous constructions of the analysed material show that although in some cases a perceptual mode is initially specified, the imagery is linguistically related in terms belonging to one or more differing perceptual modes.Nabokov’s metaphoric expressions has been discussed in two groups: cross-modal sensory metaphors with the source domain of colour as well as the source domain of tactile perception. These constructions resemble synaesthesias (e.g., deep crimson softness, orange heat) even though, contrary to the neurodevelopmental synaesthesia, meanings of synaesthetic metaphors are generated through semantic processes. Interpretation of cross-modal sensory metaphors is determined by the context.
    Niniejszy artykuł poświęcony jest metaforom synestezyjnym w twórczości Nabokova. Uwaga skierowana jest głównie na metafory, w których zarówno domena źródłowa, jak i docelowa dotyczą wrażeń zmysłowych. Wiele przedstawionych podczas analizy konstrukcji dowodzi, że choć w pewnych przypadkach rodzaj modalności wydaje się określony w sposób oczywisty, to obrazowanie językowo odnosi się do jednej lub dwóch odmiennych modalności percepcyjnych.Nabokovowskie konstrukcje metaforyczne zostały omówione w dwóch grupach: międzymodalne metafory z kolorem jako domeną źródłową oraz metafory z domeną źródłową związaną z percepcją dotykową. Konstrukcje te niewątpliwie przypominają synestezję, choć w przeciwieństwie do synestezji uwarunkowanej neuropsychologicznie, znaczenie metafor synestezyjnych powstaje w rezultacie procesów semantycznych. Interpretacja metafor międzyzmysłowych jest uwarunkowana kontekstualnie.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 53-61
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O poznawczej funkcji języka (na przykładzie frazeologizmów języka rosyjskiego w porównaniu z polskim)
    On the cognitive function of language (the case of Russian phraseologisms in comparison with Polish)
    Autorzy:
    Rycielska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665469.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    kategoryzacja
    konceptualizacja
    metafora pojęciowa
    frazeologia
    categorization
    conceptualization
    conceptual metaphor
    phraseology
    Opis:
    The cognitive function of language is manifested, among others, in the inseparable processes of conceptualization and categorization of the world. The present study attempts to demonstrate that in the process of language development multiple expressions have been coined to characterize the ultimate experiences of dying and death, which symbolize different ways of thinking about the phenomena. The possibility to identify conceptual metaphors and metonymies in language allows, as it seems, to become familiar with the human experience. The comparison of the two languages shows the convergence in the conceptualization of the process and state scenarios. Both languages have at their disposal corresponding phraseological categories, which profile similar domains, and which conceptualize the phenomena in a parallel way.
    Kognitywna funkcja języka przejawia się m.in. w nierozdzielnych procesach konceptualizowania i kategoryzowania świata. Niniejsze opracowanie jest próbą pokazania, że dla charakterystyki spraw ostatecznych – umierania i śmierci – zostało utworzonych na przestrzeni rozwoju języków wiele wyrażeń, które symbolizują sposoby myślenia o tych zjawiskach. Możliwość wysnucia metafor i metonimii pojęciowych na podstawie funkcjonowania języka pozwala, jak się wydaje, poznać ludzkie doświadczenie. Porównanie obu języków pokazuje zbieżność odzwierciedlania pewnego scenariusza tych zjawisk. Języki te najczęściej dysponują odpowiadającymi sobie kategoriami frazeologicznymi, które profilują zbieżne domeny, więc odzwierciedlają bliskie sobie sposoby konceptualizowania danego zjawiska.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2017, 14; 145-163
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Barwy obecności i nieobecności w Lolicie
    The colors of presence and absence in Lolita
    Autorzy:
    Zasowska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665594.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    synestezja
    metafora synestetyczna
    tłumaczenie angielsko-polskie
    synesthesia
    synesthetic metaphors
    English-Polish translation
    Opis:
    The multiplicity of the phenomenon of synesthesia has been a subject of intense scientific research performed mainly within a relatively narrow field of neurobiology or psychiatry (see e.g. Cytowic 2002; Cytowic and Eagleman 2009; Grossenbacher and Lovelace 2001; Sagiv 2009; J. E.Harrison and S.Baron-Cohen 1997), for which it is mostly a medical condition of the brain. However, synesthesia has also become a target of many linguistic endeavors as its realizations through language give rise to what is called a ‘synesthetic metaphor’ – a spontaneous linguistic production and/or a well-thought stylistic device. The world-famous Nabokov’s masterpiece Lolita is by far one of his most synesthesia-laden prose writings and it alone provided a fertile ground of research in both English and Russian, and many other languages to which the novel has been translated (see e.g. Ginter 2008; Zasowska 2012; Ginter 2016). The following paper aims at investigating the realizations of the English synesthetic metaphors in Lolita in the two Polish translations available in the literature: that of Stiller (1991) and that of Kłobukowski (1997). Of crucial importance is the function of color, a searchlight of some kind, beaming only on those who count. It doubtless centralizes Lolita in the novel and therefore may be called the ‘segregating’ factor: it is there whenever the girl is present and vanishes when she is no longer in sight. As has also been noticed by Zasowska (2013), the distribution of synethesia is closely linked with the sex of a character, and again it is Lolita that gathers almost all of the synesthetic metaphors for herself. Not even a vaguely similar tendency has been observed in the case of the other characters, both male and female, which are ‘synesthetically’ neglected by the author, that being an apparently conscious decision on the part of the writer. The present analysis consists of two main parts. First, all of the color-related synesthetic metaphors have been found, counted and categorized. The same was done with metaphors relating to the senses of sight, touch and taste. Second, their two Polish translations were compared and contrasted in terms of the synesthetic metaphor construction. The findings have shown that in most cases synesthetic metaphor was maintained by the translators throughout the novel and successfully rendered into the Polish language. However, different stylistic devices and lexical markers were used in doing so.
    Zjawisko synestezji opisywane w literaturze medycznej, głównie w wąskiej dziedzinie neurologii lub psychiatrii (zob. np. Cytowic 2002, Cytowic i Eagleman 2009; Grossenbacher i Lovelace 2001; Sagiv 2009; J. E. Harrison i S. Baron-Cohen 1997) dotyczy zmian w obrębie kory mózgowej, które są odpowiedzialne za tzw. ‘postrzeganie’ zmysłami. Synestezja to również przedmiot badań językoznawczych, które skupiają się na metaforze synestetycznej, a więc celowym (bądź nie) zabiegu stylistycznym. Lolitę bez wątpienia można zaliczyć do największych dzieł literackich XX wieku, a samemu autorowi – Vladimirowi Nabokovi – nie sposób odmówić geniuszu tkwiącego w niezwykłej zręczności językowej, która przyniosła mu zarówno sławę i uznanie, jak i niesłabnącą do dziś krytykę fabuły samego utworu. Dla językoznawców „Lolita” to przede wszystkim jaskinia tajemnic i zagadek, które dostrzec można w niezliczonych grach i zabiegach językowych, a które stały się przedmiotem badań zarówno w języku angielskim, rosyjskim, jak i wielu innych, na które powieść została przetłumaczona (zob. np. Ginter 2008; Zasowska 2012; Ginter 2016). Niniejszy artykuł ma na celu zbadanie realizacji metafory synestetycznej w dwóch polskich przekładach Lolity – w tłumaczeniu Stillera z 1991 r. oraz Kłobukowskiego z 1997 r. Na szczególną uwagę zasługuje sam kolor, którym powieść jest przepełniona, a który służyć może uważnemu czytelnikowi jako swego rodzaju „drogowskaz” informujący o tym, co, a nade wszystko kto jest ważny. Barwa towarzyszy głównej bohaterce od samego początku powieści i natychmiast znika, gdy dziewczynki nie ma w pobliżu. Jak zauważa Zasowska (2013), barwa pełni istotną funkcję w tworzeniu i rozmieszczeniu metafory synestetycznej, która jest ściśle powiązana z płcią bohaterów. Analiza przedstawiona w niniejszej pracy składa się z dwóch części. Pierwsza z nich stawia sobie za cel wyszukanie oraz skategoryzowanie wszystkich metafor synestetycznych związanych z barwą oraz tych związanych z innymi zmysłami, tj. zmysłem wzroku, dotyku i smaku. W części drugiej przeprowadzono analizę porównawczą oryginalnych metafor angielskich z ich polskimi odpowiednikami w dwóch przekładach. Analiza ta miała na celu określenie samej konstrukcji metafory. Wyniki wskazują, że w obu polskich tłumaczeniach metafora synestetyczna została zachowana, mimo różnych środków stylistycznych użytych w tym celu.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2018, 15; 203-218
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Synestezja jako forma języka figuratywnego. Rozważania o synestezyjnych asocjacjach Vladimira Nabokova
    Synaesthesia as a figurative language device on synaesthetic associations of Vladimir Nabokov
    Autorzy:
    Ginter, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665576.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    synestezja
    język figuratywny
    metafora synestezyjna
    metonimia
    hypallage
    Vladimir Nabokov
    synaesthesia
    figurative language
    synaesthetic metaphor
    metonymy
    Opis:
    The main goals of the article are to present the place of synaesthesia among the other devices of figurative language and to show diversity of synaesthetic associations in Vladimir Nabokov’s prose. As it has been proved, a key notion for understanding the mechanism and functioning of figures, such as synaesthesia, metaphor and metonymy, is that of conceptual conflict. The presence or absence of conceptual conflict underpins the distinction between living and conventional figures, as well as metonymy and hypallage.What is more, the distinction between metaphor and metonymy is based on the way they deal with conflict. In turn, interpretation of conceptual conflict may lead to understanding the mechanism of a synaesthetic association and the author’s strategy. The examples of Nabokov’s synaesthetic expressions show that metonymy and synaesthesia may be both present in a text and that they interact. However, it is worth underlying, that in literary texts synaesthesia may also coexist with hypallage and similes involving sensory lexemes, as it was observed on the examples of Nabokov’s prose.
    Głównym celem dyskusji podjętej w niniejszym artykule jest określenie miejsca, jakie synestezja zajmuje wśród innych środków języka figuratywnego oraz zaprezentowanie różnorodności asocjacji synestezyjnych w prozie Vladimira Nabokova. Jak to zostało dowiedzione, pojęciem kluczowym w zrozumieniu mechanizmu powstawania i funkcjonowania form języka figuratywnego, takich jak synestezja, metafora i metonimia, jest pojęcie konfliktu konceptualnego. Obecność lub brak konfliktu decydują o zakwalifikowaniu danego wyrażenia do kategorii form żywych lub konwencjonalnych oraz do metonimii lub form określanych jako hypallage. Co więcej, różnice między metaforą i metonimią dotyczą sposobu, w jaki formy te ‘radzą sobie’ z konfliktem pojęciowym. Z kolei interpretacja sprzeczności konceptualnej może prowadzić do wyjaśnienia mechanizmu asocjacji synestezyjnych i strategii autorskich. Przykłady wyrażeń synestezyjnych Nabokova świadczą o tym, że synestezja i metonimia mogą wchodzić w interakcje. Warto jednak podkreślić, że w tekście literackim synestezja współistnieje również z takimi formami zawierającym określenia sensoryczne, jak hypallage i porównanie, co zostało wykazane na przykładach z opowiadań i powieści Nabokova.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2018, 15; 179-190
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka słów, a ile treści...
    A few words and so much content …
    Autorzy:
    Jóźwiak, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665508.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    podobieństwo
    metafora
    znaczenie przenośne
    ciąg skojarzeniowy
    Borys Akunin
    similarity
    metaphor
    metaphorical meaning
    associative sequence
    Boris Akunin
    Opis:
    The aim of the paper is to show how much sense the author of a text can convey by using words in the appropriate context. There have been analysed the words: brain, eyes, hands and blood, used by Boris Akunin as names of departments in the Amphibian organization presented in the short story Planet Water. There have been also discussed the associative sequences which may arise when one idea is understood in terms of another. Constant comparing and perceiving the relation of similarity is extremely important in the process of understanding and interpreting reality.
    Celem artykułu jest zaprezentowanie na podstawie kilku przykładów, jak wiele sensu może przekazać odbiorcom autor tekstu poprzez użycie określonych słów w odpowiednim kontekście. Analizie zostały poddane cztery jednostki językowe: mózg, oczy, ręce i krew, wykorzystane przez B. Akunina do nazwania departamentów w organizacji Amfibia w opowiadaniu Planeta woda. Przedstawiono również ciągi skojarzeniowe, które mogą powstawać, kiedy pojmujemy rzeczy w terminach innych rzeczy. Nieustanne porównywanie i dostrzeganie relacji podobieństwa jest niezwykle istotne w procesie rozumienia oraz interpretowania rzeczywistości.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2018, 15; 35-41
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kategoryzowanie świata a model sieciowy z perspektywy badań Beaty Rycielskiej
    Categorizing the World and the Network Model from the Perspective of Beata Rycielska’s Research
    Категоризация мира и сетевая модель с точки зрения исследований Беаты Рыцельской
    Autorzy:
    Wierzbiński, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046603.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Беата Рыцельска
    когнитивная лингвистика
    сетевая модель
    концептуальная метафора
    славянские языки
    перевод
    Beata Rycielska
    językoznawstwo kognitywne
    model sieciowy
    metafora konceptualna
    języki słowiańskie
    przekład
    cognitive linguistics
    network model
    conceptual metaphor
    slavic languages
    translation
    Opis:
    Artykuł prezentuje najnowsze opracowanie monograficzne Beaty Rycielskiej pt. Języki słowiańskie w świetle lingwistyki kognitywnej. Studium przypadków, które ukazało się w 2020 r. nakładem cenionego wydawnictwa Księgarnia Akademicka w Krakowie. Badaczka jest dobrze rozpoznawalna w środowisku slawistów. Jej książka ma charakter komparatywny i transdyscyplinarny, ponieważ wyróżnia ją podejście kognitywistyczne, semiotyczne, kulturowe, antropocentryczne i socjologiczne. Monografia przybliża w sposób erudycyjny kwestie związane z kategoryzowaniem świata w kontekście modelu sieciowego Ronalda W. Langackera. Autorka omawia w rosyjsko-polskim zestawieniu afiksy prefiksalne, morfem zwrotny, przyimek w wyrażeniach z biernikiem i z miejscownikiem oraz kategorię celownika w konstrukcjach bezosobowych z czasownikiem zwrotnym. Rozpatruje też wybrane kategorie pojęciowe z uwzględnieniem teorii metafory konceptualnej w oparciu o utwory literackie rosyjskich i polskich twórców oraz ich przekładów. W artykule prezentuję walory naukowe, dydaktyczne i metodologiczne tej wartościowej książki, która w sposób nowatorski przedstawia i systematyzuje wiedzę z zakresu uniwersalnych wartości poznawczych.
    Статья посвящена последнему монографическому исследованию Беаты Рыцельской Języki słowiańskie w świetle lingwistyki kognitywnej. Studium przypadków, опубликованному в 2020 году издательством Księgarnia Akademicka в Кракове. Исследователь хорошо известен в среде славистов. Ее книга носит сравнительный и трансдисциплинарный характер и отличается когнитивным, семиотическим, культурологическим, антропоцентрическим и социологическим подходами. В монографии представлены вопросы, связанные с категоризацией мира в контексте сетевой модели Рональда У. Лангакера. В русско-польском сопоставлении автор обсуждает префиксальные аффиксы, возвратную морфему, предлог в выражениях с винительным и местным падежами, а также категорию дательного падежа в безличных конструкциях с возвратным глаголом. Исследует также избранные концептуальные категории с учетом теории концептуальной метафоры, основанные на литературных произведениях русских и польских авторов и их переводах. В статье я отмечаю научные, дидактические и методологические качества этой книги, которая инновационным образом представляет и систематизирует знания в области универсальных когнитивных ценностей.
    The article presents the latest monographic study by Beata Rycielska, Języki słowiańskie w świetle lingwistyki kognitywnej. Studium przypadków, published in 2020 by the respected publishing house Księgarnia Akademicka in Kraków. The researcher is well recognized in the Slavic scholarly community. Her book is comparative and transdisciplinary in nature, distinguished by its cognitive, semiotic, cultural, anthropocentric, and sociological approaches. The monograph work addresses issues related to the categorization of the world in the context of Ronald W. Langacker’s network model. By juxtaposing Russian and Polish, the author discusses prefixal affixes, a reflexive morpheme, a preposition in phrases with an accusative and locative, and the category of the dative in impersonal constructions with a reflexive verb. She also examines selected conceptual categories, taking into account the theory of conceptual metaphor, based on the literary works of Russian and Polish authors and their translations. The article presents the scientific, didactic and methodological values of this valuable book which presents and systematizes knowledge in the field of universal cognitive values in an innovative way.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2019, 18; 61-69
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies