Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "ACT" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
Skutki uchwalenia uchwały krajobrazowej – w kontekście projektów i unormowań miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
Effects of passing the Landscape Resolution – in the context of drafts and regulations of Local Land-use Plans
Autorzy:
Kledzik, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595916.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
advertising resolution
landscape resolution
landscape act
landscape conservation
uchwała reklamowa
uchwała krajobrazowa
ustawa krajobrazowa
ochrona krajobrazu
Opis:
W związku z dostrzeżoną postępującą degradacją polskiego krajobrazu w czerwcu 2013 roku opracowano projekt ustawy mającej służyć wzmocnieniu narzędzi jego ochrony. Na podstawie niniejszego projektu w dniu 24 kwietnia 2015 roku Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu. W zakresie wskazanej ustawy dokonano m.in. nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (u.p.z.p.). W ramach wprowadzonych zmian na szczególną uwagę zasługuje przepis art. 37a u.p.z.p., obejmujący upoważnienie dla rad gmin do określania w drodze uchwały – stanowiącej akt prawa miejscowego – zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, a także ich gabarytów, standardów jakościowych oraz rodzajów materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane. Uchwały tego rodzaju, które w praktyce przyjęło się określać uchwałami reklamowymi lub krajobrazowymi, w razie ich uchwalenia obowiązują na całym obszarze gminy, w tym terenach objętych miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Podkreślenia wymaga także, że zakres upoważnienia zawartego w art. 37a jest przedmiotowo tożsamy z uchylonym przez ustawę z dnia 24 kwietnia 2015 r. art. 15 ust. 3 pkt 9 u.p.z.p., stanowiącym uprzednio podstawę odpowiedniej regulacji w planach miejscowych. Wskazana zbieżność przedmiotowa obu wyróżnionych unormowań oraz okoliczność uchylenia art. 15 ust. 3 pkt 9 u.p.z.p., przy jednoczesnym wprowadzeniu w art. 37a u.p.z.p. upoważnienia do fakultatywnej regulacji w odrębnym akcie prawa miejscowego stosownych rozwiązań obowiązujących na terenie całej gminy niesie za sobą istotne skutki prawne. Przedmiot opracowania stanowi wyodrębnienie oraz szczegółowa analiza powyższych konsekwencji.
In view of the perceived progressive degradation of Polish landscape, in June 2013 a draft bill was prepared which is to serve to strengthen the tools for its conservation. Based on this draft, the Sejm of the Republic of Poland adopted on 24 April 2015 the act on amending certain acts in connection to strengthening landscape conservation tools. The scope of the aforementioned act included, among others, the amendment of the act on land-use planning and management (LUPMA). As part of the introduced amendments particularly noteworthy is the provision of Article 37a LUPMA involving authorizing commune councils to specify by way of a resolution – which is a binding act of local law – terms and conditions for installing small architecture objects, advertising boards and advertising devices as well as fencing, and also their dimensions, quality standards and types of construction materials from which they can be made. Resolutions of this type, in practice commonly referred to as advertising or landscape resolutions, in the event of their adoption are binding throughout the entire council, including areas covered by local land-use plans. It should also be emphasized that the scope of the authorization contained in Article 37a in material terms is identical to Article 15 section 3 subsection 9 LUPMA repealed by the act of 24 April 2015, which was formerly the basis for appropriate regulation in local plans. The presented material convergence of both distinguished regulations and the fact of repealing Article 15 section 3 subsection 9 LUPMA, with a simultaneous introduction in Article 37a LUPMA of the authorization for optional regulation in a separate act of local law of relevant solutions applicable throughout the entire commune brings significant legal consequences. The subject matter of this study involves distinguishing and a detailed analysis of the above consequences.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2019, 25, 1; 49-66
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykładnia funkcjonalna przepisów prawa gospodarczego publicznego w świetle rozwiązań wprowadzonych w ustawie – Prawo przedsiębiorców
Functional interpretation of public economic law
Autorzy:
Kowalski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146706.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
functional interpretation
interpretation of public economic law
the Entrepreneurs’ Law Act
wykładnia funkcjonalna
wykładnia prawa gospodarczego publicznego
ustawa Prawo przedsiębiorców
Opis:
Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza dopuszczalności oraz zasadności stosowania wykładni funkcjonalnej przepisów prawa gospodarczego publicznego. Punktem wyjścia artykułu jest określenie ram prawa gospodarczego publicznego. Na temat granic tej gałęzi prawa wypowiadali się m.in. R. Hauser, L. Kieres, A. Wróbel czy C. Żuławska. Przyjmując uogólnienie, zgodnie z którym prawo gospodarcze publiczne reguluje zasady związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przez przedsiębiorców, powstaje pytanie, czy z uwagi na to, że jest to podgałąź prawa publicznego, dopuszczalne jest stosowanie wykładni funkcjonalnej przez organy administracji publicznej w tym zakresie. Punktem odniesienia są wprowadzone w ustawie z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców rozwiązania, mające służyć m.in. wspieraniu wolności działalności gospodarczej, która przyczynia się do rozwoju gospodarki oraz do wzrostu dobrobytu społecznego. Wsparcie wolności gospodarczej miało polegać m.in. na zorganizowaniu aparatu organów administracji publicznej „przyjaznego przedsiębiorcom”. Aby osiągnąć założone cele, wskazane problemy analizowano głównie na podstawie badań niereaktywnych, polegających na ocenie dostępnych informacji. Analiza uwzględniała studia aktów normatywnych, branżowych raportów, a także orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych. Podstawową metodą badawczą zastosowaną w opracowaniu jest metoda dogmatycznoprawna, której przedmiotem jest analiza treści aktów normatywnych regulujących zasady wykonywania działalności gospodarczej. Metoda ta została uzupełniona metodą jakościową uwzględniającą osiem pogłębionych wywiadów z przedstawicielami organów administracji publicznej, przedsiębiorcami oraz przedstawicielami związków zrzeszających przedsiębiorców, a także analizą dziesięciu orzeczeń sądowych. Wnioski z przeprowadzonych badań pozwalają stwierdzić, że stosowanie przepisów prawa gospodarczego publicznego budzi wiele wątpliwości. Pomimo że wykładnia funkcjonalna mogłaby przyczynić się do bardziej efektywnego prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorców, jest rzadko wykorzystywana, co pogłębia niepewność prawną, a w konsekwencji może prowadzić do ograniczenia rozwoju gospodarki.
The subject of this article is the analysis of the admissibility and legitimacy of the application of a functional interpretation of the provisions of public economic law. The starting point of the article is to define the framework of public economic law. The boundaries of this branch of law were discussed, among others, by prof. Roman Hauser, prof. Zygmunt Konrad Niewiadomski, prof. Andrzej Wróbel, or prof. Czesława Żuławska. Assuming the generalization according to which this branch of law regulates the rules related to running a business by entrepreneurs, the question arises, whether, due to the fact that it is a sub-branch of public law, is it permissible to use a functional interpretation by public administration bodies in this respect? The point of reference for the analysis are the solutions introduced in the Act of March 6th, 2018 Entrepreneurs’ Law, the purpose of which was, inter alia, the promotion of freedom of economic activity which contributes to the development of the economy and to the increase of social welfare. Economic freedom was to be supported, inter alia, by organizing an “entrepreneur-friendly” public administration apparatus. In order to achieve the assumed goals, the analysis of the identified problems was based mainly on non-reactive studies, consisting in the assessment of the available information.It included studies of normative acts, industry reports, as well as decisions of District Administrative Courts. The basic research method used in the study is the dogmatic and legal method. Its subject was the analysis of the content of normative acts regulating the principles of conducting business activity. It was supplemented with a qualitative method based on 8 in-depth interviews with representatives of public administration bodies, entrepreneurs and representatives of associations of entrepreneurs, as well as an analysis of 10 court decisions. The proposals of the conducted research allow us to conclude that the application of the provisions of the law of the public host raises many doubts. Despite the fact that the functional interpretation could contribute to the more effective conduct of business activity by entrepreneurs, it is rarely used, which increases legal uncertainty and, consequently, may contribute to limiting the development of the economy.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2022, 41; 37-48
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Body check or extrajudicial search - chaos in the Police Act
Autorzy:
Kamińska-Nawrot, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595858.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
body check
search of a person
the Police Act
rights and freedoms of an individual
judgment of the Constitutional Tribunal
Opis:
A body check is a measure that is usually carried out in the event of a reasonable suspicion of a crime, i.e. when there are grounds to institute criminal proceedings. Moreover, the Police Act has never determined the limits of Police interference with the constitutional rights and freedoms of an individual, nor did it identify any adequate measures to protect the checked persons. These limits were determined by the provisions of the Regulation,1 according to which the Police could not uncover the parts of body covered with clothes. The Constitutional Tribunal recognised these provisions as inconsistent with the Con- stitution of the Republic of Poland and ordered that the definition of a body check, deter- mining the limits of Police interference with the rights and freedoms of an individual and authorising the person subject to a body check to appeal to the court against the decision of the Police, be included in the Police Act. The amendment to the Police Act and other acts, which implemented the judgment of the Constitutional Tribunal, authorised the person subject to a body check to have the ac- tions of the Police verified by an independent court, but at the same time, it expanded the scope of Police interference with the rights and freedoms of an individual. The legislator of the Police Act and other acts did not remove the one prerequisite that simultaneously trig- gered a body check and the search of a person, but instead added other prerequisites that broadened the scope of Police measures in this respect. The limits of Police interference with the rights and freedoms of an individual were also expanded to include a check of the oral cavity, nose, ears and hair of the person subject to a body check and, in special cases, also their private body parts, which the Police officer may check visually or manually. The purpose of this paper is to show that the provisions of the amended Police Act and other acts, to a large extent, failed to meet the provisions of the Judgment of the Constitu- tional Tribunal of 14 December 2017. Its extensive, non-transparent provisions broadened the authority of the Police to arbitrarily determine the limits of interference with the rights and freedoms of an individual, thereby eradicating them. The analysis of the amended Act and its implementing acts, as well as the statement of reasons for the draft Act, confirm the thesis that the amended provisions transformed a body check into an extrajudicial search
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2020, 29, 1; 33-47
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada proporcjonalności a ograniczenia reklamy w uchwałach krajobrazowych
The principle of proportionality and the restrictions on advertising under communal landscape acts
Autorzy:
Nałęcz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595914.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
proportionality
Communal Landscape Act
advertising billboards and devices
on-premise advertising
zasada proporcjonalności
uchwała krajobrazowa
tablice i urządzenia reklamowe
szyldy
Opis:
W artykule przedstawiono znaczenie konstytucyjnej zasady proporcjonalności w ocenie dopuszczalności ograniczeń reklamy zewnętrznej unormowanych w tzw. uchwale krajobrazowej. Opisano wartości-cele, których osiągnięciu służyć może uchwała, oraz wartości, którym uchwała ta może zagrażać (prawo własności, swoboda działalności gospodarczej). Dokonano analizy dopuszczalności poszczególnych rodzajów restrykcji odnoszących się do tablic i urządzeń reklamowych, w tym szyldów. Zwrócono uwagę na potrzebę uwzględnienia interesów przedsiębiorców.
The article analyzes the importance of the constitutional principle of proportionality in the assessment of the legality of the restrictions on outdoor advertising introduced under the Communal Landscape Acts. Issues described include the values, the protection of which is the aim of Communal Landscape Acts, as well as the values at risk from the legislated norms (property rights, economic freedom). The admissibility of various restrictions on advertising billboards and devices (including on-premise advertising) has been analyzed. The need to respect the interests of enterprises has been noted.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2019, 25, 1; 89-104
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego z uwagi na wszczęcie postępowania karnoskarbowego w świetle najnowszego orzecznictwa sądów administracyjnych
Suspension of the limitation period of a tax obligation due to initiation of proceedings in matters of revenue offences in light of the most recent judgments of administrative courts
Autorzy:
Pilarczyk, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30097952.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
suspension of limitation period
tax obligation
criminal proceedings
administrative court
Tax Ordinance Act
zawieszenie przedawnienia
zobowiązanie podatkowe
postępowanie karne
sąd administracyjny
ordynacja podatkowa
Opis:
Celem artykułu jest przeanalizowanie najnowszych orzeczeń sądów administracyjnych dotyczących art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej i ustalenie, jak wpłyną one na stosowanie tego przepisu. Przewiduje on bowiem możliwość wstrzymania rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego lub jego zawieszenia, jeżeli został już rozpoczęty, z dniem wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania. Przepis ten budzi duże wątpliwości co do zasadności swojego obowiązywania z uwagi na brak przekonującego uzasadnienia dla jego obecności w polskim porządku prawa, jak i na wątpliwości dotyczące wykładni jego treści. Grozi on także nadużywaniem jego stosowania przez administrację podatkową. Z tego względu w ostatnich latach sądy administracyjne wydały wiele orzeczeń ograniczających możliwość wykorzystywania tego przepisu przez organy podatkowe. Autor dokonał analizy tez tych orzeczeń, stosując metodę dogmatycznoprawną i odnosząc się przy tym do opinii przedstawicieli doktryny na temat analizowanej instytucji oraz także w pewnym stopniu do danych statystycznych dotyczących jej stosowania. Niestety w opinii autora z dokonanej analizy nie wynika, by przywołane orzeczenia eliminowały ryzyko nadużywania tej instytucji, dlatego autor postuluje konieczność ingerencji ustawodawcy w celu uchylenia przepisu powodującego możliwość naruszania podstawowych praw podatników.
The aim of this article is to analyse the most recent judgments of administrative courts concerning Article 70(6)(1) of the Tax Ordinance Act in order to determine how they will affect the application of this provision. It provides for the possibility to suspend the commencement of the limitation period of a tax obligation or to suspend it, if it has already commenced, on the day of commencement of the proceedings in the case of a revenue offence or a revenue petty offence of which the taxpayer was notified, if the suspicion of an offence or petty offence is associated with failure to perform the obligation. This article also faces a threat that its application might be abused by the tax administration. For this reason, in recent years, administrative courts have issued a number of rulings limiting the tax authorities’ right to use this provision. The author analyses their theses using the research method of an analysis of the law in force, referring at the same time to the opinions of legal scholars and commentators on the institution analysed and also to some extent to statistical data on its application. However, in the author’s opinion, the analysis does not show that these rulings eliminate the risk of abuse of this institution. Therefore, the author postulates that the legislator should intervene in order to repeal the provision which creates room for infringement of basic taxpayers’ rights.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2023, 42; 113-134
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modyfikacje konstrukcji stabilizującej reguły wydatkowej w 2020 roku
Modifications in the structure of the stabilizing expenditure rule in 2020
Autorzy:
Ostrowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2026982.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
stabilizing expenditure rule
state budget
COVID-19
Public Finance Act
public finance sector
stabilizująca reguła wydatkowa
budżet państwa
ustawa o finansach publicznych
sektor finansów publicznych
Opis:
Celem artykułu jest analiza zmian dokonanych w konstrukcji stabilizującej reguły wydatkowej w 2020 roku oraz nakreślenie ich wpływu na jej kształt w latach 2020–2021. Założenia te zrealizowane zostały na podstawie analizy aktów prawnych wprowadzających kluczowe modyfikacje. Zmiany zostały poddane dogłębnej analizie, zarówno pod względem formy ich wprowadzenia, jak i wpływu na regulację z art. 112aa ustawy o finansach publicznych. W dalszej części pracy opisany został wpływ nowelizacji na kształt stabilizującej reguły wydatkowej w latach 2020–2021. Na końcu pracy omawiane modyfikacje poddane zostały ocenie.
The aim of the article is to analyse the changes made to the structure of the stabilizing expenditure rule in 2020 and to outline their impact on the shape of this rule in 2020–2021. These assumptions are followed by analyses of legal acts that introduce the key modifications. Subsequently, the changes are thoroughly analysed, both in terms of the form of their introduction and the impact on the regulation of Art. 112aa of the Public Finance Act. The further part of the work describes the impact of the amendment on the shape of the stabilizing expenditure rule in the years 2020–2021. The study closes with an assessment of the modifications discussed.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2021, 34; 91-109
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Umowy przenoszące autorskie prawa majątkowe na czas określony
Fixed-term Copyright Transfer Agreements
Autorzy:
Szyjewska-Bagińska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596622.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
copyright law
license agreement
copyright transfer agreement
conditional and fixed-term legal act
prawo autorskie
umowa licencyjna
umowa przenosząca autorskie prawa majątkowe
czynność prawna warunkowa i terminowa
Opis:
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych wymienia dwa rodzaje umów dotyczących autorskich praw majątkowych: umowę przenoszącą prawa autorskie oraz umowę licencyjną. Różnice pomiędzy umową przenoszącą prawa a umową licencji wyłącznej nie są klarowne, głównie z tego powodu, że istnieją wątpliwości co do charakteru ostatniej z wymienionych, a mianowicie, czy wywołuje skutek rozporządzający, czy jedynie obligacyjny. Oczywistym jest, że umowa licencyjna kreuje stosunek prawny o charakterze ciągłym, w przeciwieństwie do umowy przenoszącej prawa autorskie, w której świadczenie zbywcy ma charakter jednorazowy. W praktyce obrotu przyjmuje się za dopuszczalne zawieranie umów przenoszących autorskie prawa majątkowe na oznaczony z góry okres. Zastrzeżenie terminu końcowego w umowach zobowiązujących do świadczeń ciągłych oraz okresowych nie budzi wątpliwości. Zastrzeżenie terminu końcowego w umowach zobowiązujących do świadczeń jednorazowych istotnie modyfikuje wykreowany przez strony stosunek cywilnoprawny. W artykule przedstawiono analizę umowy przeniesienia autorskich praw majątkowych na ograniczony umownie czas, w kontekście jej zgodności z normami kompetencyjnymi zawartymi w prawie cywilnym oraz prawie autorskim. W artykule odwołano się do reguł wykładni oświadczeń woli zawartych w art. 65 § 2 k.c., reguły interpretacyjnej wynikającej z art. 65 prawa autorskiego oraz zgodności celu i treści umowy z właściwością (naturą) stosunku cywilnoprawnego. 
The Act on copyright and related rights lists two types of agreements relating author’s economic rights: the copyright transfer agreement and the license agreement. The differences between the copyright transfer agreement and the exclusive license agreement are not clear, mainly due to the fact that there is doubt as to the nature of the latter, namely, whether it has a disposition or only obligation effect. It is obvious that the license agreement creates a legal relationship of a permanent nature, as opposed to the copyright transfer agreement in which the performance of the seller is of a one-off nature. In the practice of trading it is assumed as acceptable to conclude copyright transfer agreements for a period of time specified in advance. Reserving a final date in contracts obliging to continuous and periodical performances does not raise doubt. Reserving a final date in agreements obliging to one-off performances significantly modifies the civil law relationship created by the parties. The paper presents an analysis of the author’s economic copyright transfer agreement for a contractually limited period of time, in the context of its compliance with competence standards contained in civil law and copyright law. The paper makes reference to the rules of interpretation of declarations of will contained in Art. 65 par. 2 of the Civil Code, the interpretation rule arising from Art. 65 of the copyright law and compliance of the purpose and content of the agreement with the property (nature) of a civil law relationship. Translated by Joanna Szyjewska–Bagińska
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2015, 9, 1; 21-46
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym – przegląd wybranych zmian w systemie gospodarowania elektroodpadami
The new act on waste electrical and electronic equipment – selected changes
Autorzy:
Ogonowska, Adrianna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596464.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
waste electrical and electronic equipment
electrowaste
the new act on waste electrical and electronic equipment
zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
elektroodpady
nowa ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
Opis:
W niniejszym opracowaniu zwrócono uwagę na najważniejsze zmiany w systemie gospodarowania elektroodpadami, które weszły w życie 1 stycznia 2016 r. Celem poniższych rozważań jest pogłębiona analiza obecnie obowiązującego stanu prawnego w zakresie dotyczącym zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz porównanie go z rozwiązaniami dotychczasowymi.
This study highlights key changes in the management of electrowaste system, which entered into force on 1 January 2016. The purpose of these considerations is the in-depth analysis of the current legal status in reference to waste electrical and electronic equipment and comparing it with previous solutions.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2016, 15, 3; 101-116
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczyny niskiej trwałości podejmowanych uchwał krajobrazowych
Reasons for low durability of adopted landscape resolutions
Autorzy:
Grobelny, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098199.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
landscape resolution
advertising resolution
spatial order
landscape act
landscape protection
spatial planning and development
court-administrative control
uchwała krajobrazowa
uchwała reklamowa
ład przestrzenny
ustawa krajobrazowa
ochrona krajobrazu
planowanie i zagospodarowanie przestrzenne
kontrola sądowoadministracyjna
Opis:
Przedmiotem artykułu jest analiza przyczyn niskiej trwałości tzw. uchwał krajobrazowych. Uchwała krajobrazowa jest nowym narzędziem ochrony krajobrazu, wprowadzonym do porządku prawnego we wrześniu 2015 roku ustawą o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu, i może zostać podjęta przez radę gminy na podstawie art. 37a u.p.z.p., obejmującego upoważnienie do określania w drodze uchwały – stanowiącej akt prawa miejscowego – zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, a także ich gabarytów, standardów jakościowych oraz rodzajów materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane. Dotychczas podejmowane uchwały krajobrazowe są bardzo często przedmiotami kontroli nadzorczych i sądowoadministracyjnych, w wyniku których około 25% spośród wszystkich podjętych uchwał zostało unieważnionych. Głównymi przesłankami powodującymi stwierdzenie nieważności uchwał krajobrazowych są wątpliwości co do zakresu normowania uchwał oraz kwestia braku mechanizmów odszkodowawczych w przypadku naruszeń prawa własności przez uchwały krajobrazowe. W artykule dokonano analizy wspomnianych przesłanek oraz oceny dotychczasowego orzecznictwa w sprawach uchwał krajobrazowych. W wyniku badań wykazano, jakie są kluczowe przyczyny niskiej trwałości uchwał krajobrazowych. W artykule zastosowano metodę dogmatycznoprawną oraz empiryczną, dzięki czemu dokonano analizy tekstu normatywnego – zawartego w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w szczególności w jej art. 37a. Koniecznym było także poddanie analizie dotychczasowego orzecznictwa i odniesienie się do dorobku doktryny prawniczej.
The subject of the following article is an analysis of the reasons for the low sustainability of so-called landscape resolutions. A landscape resolution is a new tool for landscape protection, introduced into the legal order in September 2015 by an act amending certain acts in connection with the strengthening of landscape protection tools. It can be adopted by the municipal council on the basis of 37a of the Acts of Parliament, which includes the authorization to determine, by way of a resolution — constituting an act of local law — the principles and conditions for the location of small architectural objects, billboards and advertising devices and fences, as well as their dimensions, quality standards and types of construction materials of which they can be made. Landscape resolutions adopted to date are very often the subject of supervisory and administrative court reviews, as a result of which about 25% of all adopted resolutions have been invalidated. The main grounds for invalidating landscape resolutions are doubts about the scope of normalization of the resolutions and the issue of the lack of compensation mechanisms in the case of violations of property rights by landscape resolutions. The article analyzes the aforementioned premises and evaluates the existing case law on landscape resolutions. As a result of the research, it was shown what the key reasons for the low sustainability of landscape resolutions are. This article was developed on the basis of the current legal regulations contained in the Law on Spatial Planning and Development, particularly in its Article 37a. In doing so, the existing body of literature and case law was used.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2023, 46; 71-83
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środki ochrony praw jednostki wobec wdrażania algorytmicznych systemów decyzyjnych do administracji publicznej – między prawem europejskim a prawem krajowym
Measures for the protection of individual rights in the face of the implementation of algorithmic decision-making systems in public administration - between European and national law
Autorzy:
Gontarz, Igor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098205.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
algorithmic decision-making systems
artificial intelligence act
judicial review of administration
protection of the individual
right to good administration
algorytmiczne systemy decyzyjne
akt w sprawie sztucznej inteligencji
sądowa kontrola administracji
ochrona jednostki
prawo do dobrej administracji
Opis:
Wdrażanie do administracji publicznej algorytmicznych systemów decyzyjnych może stanowić zagrożenie dla praworządności, demokracji oraz prawa do dobrej administracji. Zarządzanie ryzykiem w tym względzie mają umożliwić instrumenty przewidziane w europejskim projekcie rozporządzenia w sprawie sztucznej inteligencji. Celem niniejszej pracy jest ustalenie sytuacji prawnej jednostki na gruncie wspomnianego aktu, a następnie odniesienie jej do założeń propozycji legislacyjnej Europejskiego Instytutu Prawa i przepisów polskiego prawa administracyjnego. W badaniach zastosowano metodę dogmatycznoprawną oraz komparatystyczną w zakresie odniesień do prawa common law obowiązującego w Zjednoczonym Królestwie. Z przeprowadzonej analizy wynika, że europejski projekt rozporządzenia całkowicie pomija jednostkę, nie przyznając jej środków prawnych wobec wdrażania wspomnianych systemów. Ochrona ta mogłaby zostać wzmocniona poprzez dopuszczenie skargi do organu nadzorczego, którego decyzje podlegałyby kontroli sądów administracyjnych, tak jak ma to miejsce w przepisach ogólnego rozporządzenia o ochronie danych. Przyjęcie tych rozwiązań do polskiego porządku prawnego mogłoby uzupełnić istniejący już model kontroli częściowo automatycznych decyzji administracji, zapewniając możliwość kwestionowania zasad ich podejmowania. Wymagałoby to jednak ustalenia tego, kto będzie miał interes prawny we wniesieniu skargi, na jakich zasadach mogłyby wziąć udział w postępowaniu organizacje społeczne oraz w jakiej relacji rozważane środki prawne powinny pozostawać w stosunku do pozostałych już funkcjonujących instrumentów, takich jak konsultacje społeczne w procesie legislacyjnym i ocena skutków regulacji.
The implementation of algorithmic decision-making systems in public administration can pose a risk to the rule of law, democracy, and the right to good administration. Risk management in this regard is intended to be enabled by the instruments provided for in the European draft act on artificial intelligence. The aim of this study is to establish the legal situation of an individual on the grounds of the aforementioned act, and then to relate it to the assumptions of the legislative proposal of the European Law Institute and the provisions of Polish administrative law. The research uses a dogmatic-legal method and a comparative method with regard to references to the common law in force in the United Kingdom. The analysis shows that the European draft regulation completely ignores the individual by not granting him/her legal remedies against the implementation of the said systems. Its protection could be strengthened by allowing complaints to the supervisory authority, whose decisions would be subject to review by administrative courts, as is the case under the provisions of the General Data Protection Regulation. Adoption of these solutions to the Polish legal order could complement the already existing model of control of partly automatic decisions of the administration, providing the possibility to challenge also the principles of their adoption. This would, however, require a determination of who would have a legal interest in lodging a complaint, the possibility for social organisations to participate in these proceedings, and the relationship to other legal instruments already in place, such as public consultations in the legislative process and impact assessments.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2023, 46; 55-70
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O sposobach normowania i dekodowania treści zamiar u w perspektywie tzw. znamion normatywnych oraz okoliczności wyłączających bezprawność
About the methods of describing and interpreting from the statutory provisions the required content of intent in the perspective of the so-called normative features of a prohibited act and premises excluding unlawfulness
Autorzy:
Zakrzewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596039.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
error in criminal law
the normative features
premises excluding unlawfulness
culpability
intent
the error about the law
the error about the facts
the error regarding features of a prohibited act
błąd w prawie karnym
znamiona normatywne
okoliczności wyłączające bezprawność
wina
zamiar
błąd co do prawa
błąd co do faktów
błąd co do znamion
Opis:
Artykuł zawiera analizę poglądów dotyczących 1) miejsca znamion typu czynu zabronionego w strukturze normy sankcjonowanej, 2) relacji okoliczności wyłączających bezprawność do normy sankcjonowanej oraz do znamion typu czynu zabronionego, a także 3) sposobów rozumienia pojęcia „znamiona normatywne”. Zaprezentowane zostało, w jaki sposób ustawowy zapis zakresu zastosowania konstrukcji 1) błędu co do okoliczności stanowiących znamiona typu czynu zabronionego, 2) błędu co do okoliczności stanowiących znamiona okoliczności wyłączających bezprawność oraz 3) błędu co do okoliczności wpływających na ustalenie świadomości po stronie sprawcy tego, że jego zachowanie jest bezprawne, wpływa na przyjęcie konwencji co do tego, co powinno stanowić treść świadomości sprawcy, aby można było przyjąć, że zrealizował on znamiona czynu zabronionego umyślnie. W artykule omówiono sposoby zapisywania strony podmiotowej oraz unormowania błędu w ustawie. Zaprezentowano poglądy na interpretację rozgraniczenia pomiędzy przesłankami strony podmiotowej i przesłankami warunkującymi przypisanie sprawcy zawinienia. Całość rozważań teoretycznych przeniesiono na grunt obecnie obowiązującego kodeksu karnego.
The article contains an analysis of views on 1. the issue of the features of a prohibited act in the structure of the sanctioned norm, 2. the relation between the circumstances excluding unlawfulness and the features of a prohibited act, and 3. the issue of “the normative features”. Author’s view on what in the statutory provisions, which are regarded to the issue of the scope of 1. the error regarding features of a prohibited act, 2. the error regarding premises excluding unlawfulness and 3. the error regarding circumstances affecting the perpetrator’s consciousness that his behavior is unlawful, should be contained, is presented in the study. There is also a revision of what should enclose the content of the perpetrator’s consciousness, so that it can be assumed that he has fulfilled the features of a prohibited act intentionally. The article discusses the methods of describing in statutory provisions the mental state of a prohibited act and the issue of the error. Author’s view on the method of the interpretation of the distinction between premises of a mental state of a prohibited act and premises constitute conditions of the assignment of culpability to the perpetrator, also is presented in the article. All theoretical considerations were transferred to the current criminal code.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2018, 21, 1; 247-273
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dozwolony zakres interpretacji prawa – rozważania na kanwie charakteru postępowania w sprawach o odmowę dokonania czynności notarialnej – glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 stycznia 2015 roku (SK 34/12)
Permitted scope of interpretation of the law – a discussion in the context of the nature of proceedings in cases of refusal to perform a notarial act – a commentary to the Judgment of the Constitutional Tribunal of 13 January 2015 (SK 34/12)
Autorzy:
Lewandowska-Mroczkowska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2027234.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
law on notaries
civil procedure
instance
complaint against a refusal to perform a notarial act
concept of matters “not from the beginning”
theory of law
rational legislator concept
juridical precedent
Prawo o notariacie
postępowanie cywilne
instancyjność
zażalenie na odmowę dokonania czynności notarialnej
koncepcja spraw „nie od początku”
teoria prawa
koncepcja racjonalnego prawodawcy
precedens sądowy
precedens jurydyczny
Opis:
Celem niniejszej glosy jest przedstawienie problematyki dozwolonego zakresu interpretacji prawa przez sądy w polskim porządku prawnym i jego wpływu na praktykę orzeczniczą, dla której punktem wyjścia jest omawiany wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Komentowane orzeczenie dotyczy istotnego, z punktu widzenia praktyki stosowania przepisów Kodeksu postępowania cywilnego2 oraz Prawa o notariacie3, charakteru prawnego dokonania przez notariusza odmowy dokonania czynności notarialnej. Zgodnie z art. 83 § 1 Prawa o notariacie notariusz może odmówić dokonania czynności notarialnej, na którą to odmowę przysługuje zażalenie. Wobec tego pojawia się pytanie, czy decyzja notariusza o odmowie dokonania czynności notarialnej zastępuje orzeczenie sądu pierwszej instancji. W niniejszej pracy zastosowano metodę analizy aktów prawnych oraz orzecznictwa i literatury odnoszących się do tego zagadnienia. Trybunał Konstytucyjny w komentowanym orzeczeniu przychylił się do stanowiska, że orzeczenie sądu okręgowego wydane na skutek zażalenia na odmowę dokonania czynności notarialnej nie jest zaskarżalne. W konsekwencji uznał notariusza za quasi-sąd, a dokonaną przez niego odmowę jako quasi-orzeczenie. Przeprowadzone badania pozwalają na sformułowanie tezy, że rozumowanie Trybunału Konstytucyjnego, choć w wielu miejscach trafne, opiera się na orzecznictwie sądów, w tym Sądu Najwyższego, które stoi w sprzeczności z teorią racjonalnego prawodawcy. Autorka w glosie podejmuje kwestię precedensu jurydycznego oraz jego oddziaływania na obowiązującą w polskim porządku prawnym koncepcję racjonalnego prawodawcy, a także dopuszczalnych granic interpretacji przepisów przez sądy.
The aim of this commentary is to present the issue of the permitted scope of interpretation of the law by Polish courts under the Polish legal system and its impact on the practice in judicial decisions. The starting point is the discussed judgement of the Constitutional Tribunal. This judgment addresses the legal nature of a notary’s refusal to perform a notarial act, which is significant from the practical point of view. Pursuant to Article 83(1) of the Law on Notaries, a notary may refuse to perform a notarial act and such a refusal may be complained against. Therefore, a question on the nature of the complaint against a refusal to perform a notarial act arises. The research method used in this article consists in the analysis of legislative acts, judicial decisions and relevant literature. In its judgement, the Constitutional Tribunal agrees with the position that a decision of a regional court issued as a response to a complaint against is refusal in question is non-appealable. In consequence, the Constitutional Tribunal recognized the notary’s decision as a quasi-judgment of the first instance court. The research conducted allows the formulation of a thesis that the Tribunal’s standpoint, although accurate in many places, is mainly based on judicial decisions, including those of the Supreme Court, which are contrary to the rational legislator theory. What is more, despite many amendments to the act, the legislator did not decide to settle this problem directly in the regulation in force. The author addresses the issue of a juridical precedent and its impact on the rational legislator concept that is in force in the Polish legal order and also refers to the issue of the permissible limits of courts’ interpretation of laws.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2021, 36; 163-180
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Subiektywne komponenty czynu a bezprawność i okoliczności ją wyłączające. Kilka uwag o przyjmowanych w piśmiennictwie karnistycznym płaszczyznach i metodach analizy subiektywnych elementów bezprawności
Subjective components of the act in light of unlawfulness and circumstances excluding it. A few comments about accepted in the criminal literature planes and methods of subjective analysis elements of unlawfulness
Autorzy:
Kardas, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596056.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
act
unlawfulness
circumstances excluding unlawfulness
behavior
consciousness
will
intention
purpose
wake-up
sanctioned norm
sanctioning norm
structure of crime
inept attempt
directional offenses
axiological plane
ontological plane
criminal-political plane
pragmatic-procedural plane
monistic unlawfulness
pluralistic view of illegitimacy
subsidiarity
proportionality
consciousness as an objective characteristic of behavior
czyn
bezprawność
okoliczności wyłączające bezprawność
zachowanie
świadomość
wola
intencja
cel
pobudka
norma sankcjonowana
norma sankcjonująca
struktura przestępstwa
usiłowanie nieudolne
przestępstwa kierunkowe
płaszczyzna aksjologiczna
płaszczyzna ontologiczna
płaszczyzna kryminalnopolityczna
płaszczyzna pragmatyczno-proceduralna
monistyczne ujęcie bezprawności
pluralistyczne ujęcie bezprawności
subsydiarność
proporcjonalność
świadomość jako zobiektywizowana cecha zachowania
Opis:
W opracowaniu przedstawiono aktualny stan analiz dogmatycznych w odniesieniu do zagadnienia tzw. subiektywnych komponentów: czynu, bezprawności oraz okoliczności wyłączających bezprawność. W pierwszej kolejności przedstawiono rekonstrukcyjne uwagi dotyczące obecnego stanu badań nad problematyką komponentów subiektywnych w strukturze czynu, bezprawności oraz okoliczności wyłączających bezprawność. Na bazie zarysowanej dychotomii prezentowanych w polskiej teorii prawa karnego ujęć – obiektywnego oraz subiektywnego – zarysowano część płaszczyzn, na których dokonywać należy analizy oraz weryfikacji koncepcji odnoszących się do funkcji i znaczenia komponentów subiektywnych w ramach karnoprawnych ujęć: czynu, bezprawności oraz okoliczności wyłączających bezprawność. Odwołując się do płaszczyzny teoretycznej, normatywnej, dogmatycznej oraz strukturalnej, przedstawiono wady i zalety konkurencyjnych koncepcji. W podsumowaniu zamieszczono propozycję zobiektywizowanego ujęcia świadomości, jako jednej z właściwości opisywanego w ustawie zachowania, stanowiącego możliwy kierunek rozwiązania paradoksów łączących się immanentnie z prezentowanymi dotychczas w polskim piśmiennictwie konkurencyjnymi ujęciami analizowanego zagadnienia.
The paper presents the current state of dogmatic analysis in relation to the issue of the so-called subjective components: act, unlawfulness and circumstances excluding unlawfulness. First of all reconstructive remarks concerning the current state of research on the subject matter of subjective components in the structure of the act, unlawfulness and circumstances excluding unlawfulness were presented. On the basis of the outlined dichotomy of the conceptual and objective perspectives presented in the Polish criminal law theory, some areas have been outlined for analysis and verification of concepts relating to the function and meaning of subjective components within the framework of criminal legal actions, unlawfulness and circumstances excluding unlawfulness. Referring to the theoretical, normative, dogmatic and structural levels, the advantages and disadvantages of competing concepts are presented. The summary contains an offer of objectivized recognition of consciousness as one of the properties described in the Behavior Act, constituting a possible direction of solving the paradoxes immanently combining with the previously presented in the Polish literature competing perspectives of the analyzed issue.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2018, 21, 1; 7-43
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczno-wartościujący (normatywny) a deskryptywny charakter strony podmiotowej czynu zabronionego. Kompleksowe a (czysto) normatywne ujęcie winy (na przykładzie regulacji urojenia znamienia kontratypu i znowelizowanego ar t. 28 par . 1 KK z 1997 r.)
The societal -evaluative (normative) and the descriptive character of the mens rea of a criminal offence. A comprehensive against a (purely) normative account of fault (the example of the regulation of error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness and Article 28 § 1 of the Criminal Code as am ended)
Autorzy:
Jędrzejewski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596053.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
essence of an act (Tatbestand in German)
elements of an offence
illegality
fault
finalism
H. Welzel
error as to an element of a criminal offence
error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness
purely normative theory of fault
so-called intent theory (Vorsatztheorie in German)
so-called strict theory of fault (die strenge Schuldtheorie in German)
comprehensive
psychological-normative theory of fault
theory of negative elements of a criminal offence
finality
dolus eventualis
non-intention
negligence
directional function of actualization of elements of an offence
directional function of actualization of mens rea
Article 28 § 1 of the Criminal Code
Article 29 of the Criminal Code
istota czynu (niem. Tatbestand)
znamiona typu czynu zabronionego
bezprawność
wina
finalizm
błąd co okoliczności stanowiącej znamię typu
błąd co do okoliczności stanowiącej znamię sytuacji wyłączającej bezprawność
czysto normatywna teoria winy
tzw. teoria zamiaru (niem. Vorsatztheorie)
tzw. ścisła teoria winy (niem. die strenge Schuldtheorie)
kompleksowa
psychologiczno- normatywna teoria winy
teoria negatywnych znamion czynu zabronionego
finalność
zamiar ewentualny
nieumyślność
niedbalstwo
funkcja wskaźnikowa realizacji znamion typu
funkcja wskaźnikowa realizacji znamion strony podmiotowej
art. 28 par. 1 kodeksu karnego
art. 29 kodeksu karnego
Opis:
Tematem artykułu jest sporna w nauce prawa karnego problematyka wzajemnej relacji między istotą czynu zabronionego (niem. Tatbestand) a pozostałymi elementami struktury przestępstwa, tj. bezprawnością czynu oraz winą. Autor szczególną uwagę poświęca zagadnieniu charakteru relacji między stroną podmiotową czynu zabronionego i winą. Ma to związek z wysuwaną w nauce polskiej tezą o konieczności radykalnej separacji tych płaszczyzn, która jest realizowana w przepisach polskiego kodeksu karnego z 1997 roku. Charakterystyczne dla takiego stanowiska są regulacje, których przedmiotem jest błąd co do znamienia sytuacji wyłączającej bezprawność czynu (art. 29) oraz błąd co okoliczności stanowiącej znamię typu (art. 28 § 1 w brzmieniu nadanym nowelizacją z 20 lutego 2015 r.). U podstaw tych regulacji leży założenie, że znamiona podmiotowe (umyślność i nieumyślność) należą wprawdzie do zespołu znamion typu czynu zabronionego, jednakże nie mają żadnego konstytutywnego znaczenia zarówno przy ustalaniu bezprawności czynu, jak i winy sprawcy. Umyślność i nieumyślność są ostro oddzielone od winy (rozumianej „czysto normatywnie”). W takim ujęciu zespół znamion typu czynu zabronionego (istota czynu) ma charakter deskryptywny i jest wolny od jakiegokolwiek wartościowania. Stanowisko takie prezentował w nauce niemieckiej twórca „finalizmu” H. Welzel, a w nauce polskiej A. Zoll. Autor artykułu przeprowadza analizę poglądów H. Welzla po jego „ontologicznym zwrocie” w szóstej dekadzie XX wieku. Denormatywizacja pojęcia m.in. umyślności na płaszczyźnie znamion typu czynu zabronionego, jego oddzielenie od każdego kontekstu wartościującego doprowadziło finalistów do przyjęcia tzw. ścisłej teorii winy (die strenge Schuldtheorie). Podobnie rzecz przedstawia się na gruncie systematyki przestępstwa akceptowanej w ośrodku krakowskim (A. Zoll). Urojenie znamienia okoliczności wyłączającej bezprawność nie wyłącza bezprawia czynu umyślnego i rozstrzygane jest wyłącznie na płaszczyźnie winy (art. 29 polskiego kodeksu karnego). Wyrazem poglądu o konieczności denormatywizacji znamion podmiotowych typu jest również nowe brzmienie art. 28 § 1. Autor opracowania prezentuje stanowisko odmienne, opowiadając się za społeczno- wartościującym (normatywnym) ujęciem istoty czynu i umyślności (zamiaru). Oznacza to, że przy określaniu przedmiotu zamiaru (świadomości sprawcy) są lub mogą być istotne nie tylko „okoliczności faktyczne” będące podstawą znamion typu, ale również ich społeczny (normatywny) kontekst i znaczenie, świadomość społecznej szkodliwości), a być może nawet ocena prawna czynu. Pominięcie tego całego kontekstu (umyślność ujęta „naturalistycznie”) prowadzi zaś do tzw. ścisłej teorii winy. Zdaniem Autora, trafna jest koncepcja całkowitego wyłączenia bezprawia umyślnego: w wyniku urojenia znamienia kontratypu sprawca chce obiektywnie czegoś zgodnego z prawem. Jednocześnie umyślność musi znaleźć swoje miejsce (również) na płaszczyźnie winy (kompleksowa, psychologiczno-normatywna teoria winy). Realizacja znamion typu niesie ze sobą zarówno ujemną ocenę w sferze bezprawia (bezprawności), jak i winy. Na obydwu płaszczyznach pełni ona funkcję „wskaźnikową”, a więc typizacja czynu obejmuje również elementy zawinienia. Zdaniem Autora, zamiar bezpośredni należy lokować zarówno w bezprawiu, jak i winie. Kompleksowy, mieszany charakter można również wykazać w przypadku tzw. zamiaru ewentualnego oraz nieumyślności. Dlatego Autor krytycznie ocenia postulaty rezygnacji z kompleksowych konstrukcji lekkomyślności i niedbalstwa oraz wspomnianą wyżej nowelizację art. 28 § 1 kodeksu karnego. Jego zdaniem, swego rodzaju domniemanie winy umyślnej może wynikać z wartościującego charakteru umyślności (funkcja w obszarze winy). Konsekwentna denormatywizacja pojęcia nieumyślności (dawnej „lekkomyślność”, „niedbalstwo”) doprowadziła w nauce polskiej do konstatacji, że strona podmiotowa „nieumyślności” to po prostu „brak zamiaru”. Nowe brzmienie art. 28 § 1 kodeksu karnego wraz z określonym otoczeniem normatywnym i jego wykładnią (negatywne sformułowania art. 1 § 3 i 28 § 1, obiektywistyczna interpretacja art. 9§2) prowadzi do niedającego się zaakceptować na gruncie prawa karnego demokratycznego państwa prawnego rezultatu: przyjęcia domniemania winy nieumyślnej na podstawie realizacji li tylko znamion przedmiotowych czynu zabronionego. Potrzeba pozytywnego ustalania możliwości przewidzenia sprawcy na podstawie konkretno-indywidualnie (subiektywnie) interpretowanej przesłanki art. 9 § 2 kodeksu karnego („mógł przewidzieć”) wynika z braku wskaźnikowej funkcji nieświadomej nieumyślności, realizacja znamion takiego typu nie niesie ze sobą ujemnie ocenianej decyzji sprawcy.
The paper tackles the mutual relation between the essence of a criminal offence (Tatbestand in German) and other elements comprising the structure of a criminal act, i.e. illegality and fault, a matter contentious in the study of criminal law. Special attention is devoted to discussing the character of the relation between the mens rea of an offence and fault. This is related to a postulate often put forward by Polish academic commentators that it is necessary to radically separate these two notions. This view is reflected in the provisions of the 1997 Polish Criminal Code. In line with such an argument are regulations whose subject is error as to the existence of a circumstance excluding illegality (Article 29) and error as to an element of an offence (Article 28 § 1 as amended on 20 February 2015). Underpinning these regulations is the assumption that the elements of mens rea (intention and non-intention) belong to the elements of an offence, however they have no constitutive significance both as regards establishment of illegality of an act as well as the offender’s fault. Intention and non-intention are sharply separated from fault (perceived “purely normatively”). According to this account the totality of elements of a prohibited act (the essence of an act) is of a descriptive character and remains free from any evaluation. The view has been endorsed by H. Welzel, the founder of “finalism” in the German literature, and A. Zoll in Poland. The paper attempts an analysis of the view of H. Welzel following his “ontological swerve” in the 1960s. Denormativization of, inert alia, the concept of intention as an element of an offence, separation thereof from any evaluative context, has led finalists to adopting the so-called strict theory of fault (die strenge Schuldtheorie). The situation is similar as regards the systematics of offences accepted by representatives of the Cracow school of thought (A. Zoll). Error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness does not exclude the illegality of an intentional act and this shall be resolved exclusively by reference to fault (Article 29 of the Polish Criminal Code). Also, the new wording of Article 28 § 1 is a manifestation of the view that mens rea elements of an offence shall be subject to denormativization. The author argues contrary in the paper, contending in favour of a societal-evaluative (normative) account of the essence of an act and intention (intent). This means that, when the object of intention (the offender’s consciousness) is ascertained, of significance are or may be not only “factual circumstances” forming the foundation of the elements of an offence, but also their societal (normative) context and meaning, awareness of social harmfulness), or even, potentially, the legal assessment of an act. To overlook this entire context (intention perceived “naturalistically”) leads to the so-called strict theory of fault. The author maintains that the concept mandating total exclusion of intentional illegality is correct: in cases of error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness the offender objectively wants something legal. At the same time, intention must (also) finds its place alongside fault (comprehensive, psychological-normative theory of fault). Actualization of the elements of an offence triggers a negative assessment both in the realm of illegality and that of fault. For in both realms it performs a “directional” function, therefore the typification of a criminal act shall already encompass elements of fault. The paper argues that direct intention shall be located both within illegality and fault. A comprehensive, hybrid character may also be proven as regards so-called dolus eventualis and non-intention. This is why the author furnishes a critique of the views in support of renouncing comprehensive theories of carelessness and negligence and of the aforementioned amendment to Article 28 § 1 of the Criminal Code. In his estimation, some form of presumption of intentional fault may result from the evaluative character of intention (its function within the realm of fault). Consistent denormativization of the notion of non-intention (previously known as “carelessness”, “negligence”) led Polish academic commentators to the conclusion that the mens rea of “non-intention” is simply “lack of intent”. The new wording of Article 28 § 1 of the Criminal Code, together with certain normative context and its construction (negative formulations of Articles 1 § 2 and 28 § 1, the objectivist interpretation of Article 9 § 2) gives rise to an account unacceptable in the criminal law within a democratic state governed by the rule of law: endorsement of a presumption of non-intentional fault based upon the actualization of the actus reus of a criminal offence. The need to positively establish the possibility of an offender’s foresight by reference to a concrete-individual (subjective) interpretation of the requirement Article 9 § 2 of the Criminal Code (“could have foreseen”) stems from unconscious non-intention’s lack of directional function, and an actualization of the elements of such offence does not induce a negative assessment of the offender’s decision.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2018, 21, 1; 69-95
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies