Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Prusowie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Miejsca kultu Prusów na Warmii Biskupiej
    Autorzy:
    Klimek, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29521050.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Warmia
    Prusowie
    Old Prussians
    Opis:
    In Warmia in some places of pagan worship quite early churches were built. Some places pagan, and especially revered by the Prussians lime groves and limes were later adopted by the Church. Typically, there developed the cult of the Virgin Mary. This transformation took place among others in the wita Lipka at least since the fifteenth century. In addition Warmia same example can be Lipa under Lubawa. As is clear from the visit carried out in the years 1667–1672, in the Meadows near Bratian was a cult place dedicated to the goddess Majumy. Prussians returning from pilgrimage to Meadows stopped also in the lime grove near Lubawa, where they rested and celebrated religious rites. Nowadays there is the Shrine of Our Lady of Leipzig. Among the ancient pagan places of worship in the area of Warmia bishop draws attention to the fact that Christianity rarely took over Water features such as lakes and rivers. The church was built by the lake Dywickie – Dewithen in 1366.
    In Ermland an einigen Stellen der heidnischen Verehrung ziemlich wurden frühen Kirchen gebaut. Einige Orte heidnischen und besonders verehrt von den Preußen Lindenbäumen und Linden wurden später von der Kirche übernommen. Typischerweise entwickelt dort den Kult der Jungfrau Maria. Diese Umwandlung erfolgte unter anderem im Heiligelinde zumindest seit dem fünfzehnten Jahrhundert. Neben Warmia gleichen Beispiel kann Lipa unter Lubawa. Wie aus dem Besuch 1667–1672, in der Nähe von Bratianu in den Wiesen in den nächsten Jahren durchgeführt war eine Kultstätte der Göttin Majumy. Preußen aus Wallfahrt nach Meadows gestoppt auch im Kalk Hain in der Nähe Lubawa zurückkehrte, wo sie ruhten und gefeiert religiösen Riten. Heute gibt es das Heiligtum Unserer Lieben Frau von Leipzig. Unter den alten heidnischen Kultstätten in der Umgebung von Ermland Bischof lenkt die Aufmerksamkeit auf die Tatsache, dass das Christentum selten Wasserspiele übernahm, wie Seen und Flüssen. Dewithen im Jahre 1366 – wurde die Kirche durch den See Dywithen gebaut.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2015, 289, 3; 365-386
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na pograniczu świata barbarzyńskiego i feudalnego. Rody staropruskie po podboju krzyżackim
    On the Borderland of the Barbarian and Feudal World. Old Prussian Kinship after the Teutonic Order’s Conquest of Prussia
    Autorzy:
    Białuński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2049863.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-24
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    ród
    Prusowie
    zakon krzyżacki
    Kinship
    Old Prussians
    Teutonic Order
    Opis:
    Niniejszy artykuł przedstawia dwa znaczenia rodziny, jedno z epoki barbarzyńców – w okresie pogaństwa pruskiego, drugie po ich podboju przez Zakon Krzyżacki, w epoce feudalnej. Zakładano, że Prusowie, podobnie jak inne ludy barbarzyńskie, uznawali pokrewieństwo obu stron, linie (patrylinearne i matrylinearne), mierzone jako „kolana” (od głowy przez ramiona do łokci i paznokci). Oznaczało to, że rodzina nie była sztywną i stabilną grupą, ale zróżnicowaną w każdym pokoleniu. Nawet bliscy krewni mieli różne kręgi pokrewieństwa. Tylko bracia i siostry należeli do tej samej grupy. Oznaczało to również, że rodzina nie miała jednego miejsca. Pierwszym i najważniejszym zadaniem rodziny było wróżenie, jak również również odbiór lub zapłatę za nieruchomość. Drugim i równie ważnym zadaniem rodziny wydaje się być ochrona własności. Kolejnym zadaniem rodziny kognitywnej była powszechna przysięga. Każdy członek gminy był zobowiązany do stawania z bliskimi i dochowania złożonej im przysięgi, zaś z drugiej strony mógł liczyć na konsekwentne wsparcie krewnych. Rodzina w epoce feudalnej była czymś innym. Została zbudowana na bazie agnatycznej, a zatem składała się z zamkniętej grupy, wywodzącej się od tego samego przodka w dół linii patrylinearnej. Jej funkcja podlegała również pewnym ograniczeniom. Również krąg osób uprawnionych do zadań indywidualnych został zmieniony. Trendem było zawężenie tego kręgu. Ze względu na to, że rodzina kognitywna nie pozwalała ambitnym rodzinom na zwiększanie swojego znaczenia i bogactwa, zwłaszcza w pomnażanu ich własności ziemi, pod koniec epoki pogańskiej w Prusach, rosło znaczenie pokrewieństwa na bazie agnatycznej, jak to miało miejsce od jakiegoś czasu w feudalnej Europie. Zlikwidowania dawnych struktur rodowych dokonał ostatecznie Zakon Krzyżacki. Kognitywna rodzina była niezbędna i możliwa tylko w społeczeństwie kolektywnym. Nową erę zdefiniował: indywidualizm i relacje rodzinne. Wraz z powstaniem nowej władzy solidarność rodzina zniknęła. Na jej miejscu pojawiła się niepodzielna jednostka agnatyczna. Rozpad rodziny kognitywnej nie nastąpił od razu, nie było też jednej decyzji ani środka prawnego od nowych władców w tej sprawie. Był to pewien proces, a niektóre stare elementy zostały zachowane. Do takich elementów należały: krwawa zemsta i „weregild” jako akt pokory, wspólne zamieszkiwanie krewnych, znaczenie linii matrylinearnej, zwłaszcza wuja-siostrzeńca, wspólną własność posiadaną przez grupę krewnych oraz przenoszenie imion w obu liniach. Po rozpadzie rodziny kognitywnej krąg krewnych, oparty na kanonie praw, zmieniał się i był stale pomniejszany. Pojawiły się także nowe zasady dziedziczenia, a w końcu ważne i nowe formy identyfikacji rodzin agnatycznej epoki feudalnej, a mianowicie herby i pieczęcie. W wyniku tych zmian w XV wieku w Prusach ślady dawnej rodziny kognitywnej są trudne do znalezienia.
    This article presents two meanings of family, one from the Barbarian epoch – in the period of Prussian paganism, the second after their conquest by the Teutonic Order, in the feudal era. It was assumed that the Prussians, like other barbarian peoples, recognized kinship along both lines (patrilineal and matrilineal), measured as “knees” (from the head through the shoulders down to the elbows and nails). This meant that the family was not a rigid and stable group, but varied in every generation. Even close relatives had different kinship circles. Only brothers and sisters belonged to the same group. It also meant that the family did not have a single seat, as well as a single authority. The first and foremost task of the family was divination, and as a consequence this also involved the reception of or payment for property. The second and equally important task of the family seems to be have been the protection of ownership. Another task of the cognitive family was a common oath. Each member of the community was obliged to stand with his relatives and assist him with an oath, but on the other hand, he could rely on consistent support from other relatives. The family in the feudal era was something else. It was built on an agnatic basis, and therefore consisted of a closed group deriving from the same ancestor down the patrilineal line. Its functions had also undergone some restrictions. The circle of people entitled to individual tasks also changed. The trend was a narrowing of this circle. Due to the fact that the cognitive family did not allow ambitious families to increase their significance and wealth, especially in multiplying their ownership of land, at the end of the pagan era in Prussia, the importance of kinship was growing on an agnatic basis, as has been the case in feudal Europe for some time. The breakdown of the old ancestral structures was finally made by the Teutonic Order. The cognitive family was only indispensable and possible in a collective society, the new era was defined by individualism and family relationships. With the rise of the new authority, the solidarity of the family disappeared. In its place an indivisible agnatic unit appeared. The disintegration of the cognitive family did not happen immediately, nor was there any single decision or legal measure from the new rulers in this matter. It was a certain process, and some of the old elements were retained into modern times. Such elements included: blood revenge and ‘weregild’ as an act of humility, the cohabitation of relatives, the importance of the matrilineal line, especially uncle–nephew, commonly held property possessed by a group of relatives, and the transfer of names down both lines. After the disintegration of the cognitive family, the circle of relatives, which was based on canon law, changed and constantly decreased. New rules of inheritance also appeared, and finally an important and new form of identifying families of the agnatic feudal era, namely heraldic emblems and seals. As a result of these changes in the 15th century in Prussia, traces of the former cognitive family are difficult to find.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 282-300
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na pograniczu świata barbarzyńskiego i feudalnego. Rody staropruskie po podboju krzyżackim
    On the Borderland of the Barbarian and Feudal World. Old Prussian Kinship after the Teutonic Order’s Conquest of Prussia
    Autorzy:
    Białuński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365757.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    ród
    Prusowie
    zakon krzyżacki
    Kinship
    Old Prussians
    Teutonic Order
    Opis:
    This article presents two meanings of family, one from the Barbarian epoch - in the period of Prussian paganism, the second after their conquest by the Teutonic Order, in the feudal era. It was assumed that the Prussians, like other barbarian peoples, recognized kinship along both lines (patrilineal and matrilineal), measured as “knees” (from the head through the shoulders down to the elbows and nails). This meant that the family was not a rigid and stable group, but varied in every generation. Even close relatives had different kinship circles. Only brothers and sisters belonged to the same group. It also meant that the family did not have a single seat, as well as a single authority. The first and foremost task of the family was divination, and as a consequence this also involved the reception of or payment for property. The second and equally important task of the family seems to be have been the protection of ownership. Another task of the cognitive family was a common oath. Each member of the community was obliged to stand with his relatives and assist him with an oath, but on the other hand, he could rely on consistent support from other relatives. The family in the feudal era was something else. It was built on an agnatic basis, and therefore consisted of a closed group deriving from the same ancestor down the patrilineal line. Its functions had also undergone some restrictions. The circle of people entitled to individual tasks also changed. The trend was a narrowing of this circle. Due to the fact that the cognitive family did not allow ambitious families to increase their significance and wealth, especially in multiplying their ownership of land, at the end of the pagan era in Prussia, the importance of kinship was growing on an agnatic basis, as has been the case in feudal Europe for some time. The breakdown of the old ancestral structures was finally made by the Teutonic Order. The cognitive family was only indispensable and possible in a collective society, the new era was defined by individualism and family relationships. With the rise of the new authority, the solidarity of the family disappeared. In its place an indivisible agnatic unit appeared. The disintegration of the cognitive family did not happen immediately, nor was there any single decision or legal measure from the new rulers in this matter. It was a certain process, and some of the old elements were retained into modern times. Such elements included: blood revenge and ‘weregild’ as an act of humility, the cohabitation of relatives, the importance of the matrilineal line, especially uncle-nephew, commonly held property possessed by a group of relatives, and the transfer of names down both lines. After the disintegration of the cognitive family, the circle of relatives, which was based on canon law, changed and constantly decreased. New rules of inheritance also appeared, and finally an important and new form of identifying families of the agnatic feudal era, namely heraldic emblems and seals. As a result of these changes in the 15th century in Prussia, traces of the former cognitive family are difficult to find.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2016, 291, 1; 11-29
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bogini Kurko – główny kult Galindii
    The Goddess Kurko – the principal cult of Galindia
    Autorzy:
    Białuński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2049748.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-24
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Galindia
    Kurko (bóstwo pruskie)
    Prusowie
    religia
    Kurko (Prussian deity)
    Prussians
    religion
    Opis:
    Bogini Kurko była obiektem kultu plemion pruskich. Autor wskazuje w swoim artykule na rozpowszechnienie jej kultu na terytorium plemiennym Galindów oraz obecność widocznych śladów toponimicznych Kurko w Galindii. Kurko była żeńskim bóstwem, które opiekowało się plonem, dojrzewaniem i płodnością. Cześć Kurke oddawano w dwojaki sposób: po zakończonych żniwach ostatni snop zboża wystawiano na każdym polu (lauksie) lub w przeznaczonych do tego miejscach w lesie (w lipowych gajach). Na terenie Galindii autor zlokalizował siedem nazw własnych wywodzących się od Kurke, które kiedyś prawdopodobnie były miejscami kultu tego bóstwa. Charakteryzowały się szczególnym położeniem geograficznym, m.in. na obrzeżach poszczególnych terytoriów plemiennych, w oddaleniu od większych ośrodków obronnych.
    The goddess Kurko was the focus of a cult for the Prussian tribes. In his article, the author outlines the spread of her cult within the tribal territory of Galindia as well as the presence of toponyms related to Kurko in Galindia. Kurko was a female deity who looked after crops, ripening and fertility. Devotion to Kurke took place in two forms: after the harvest was finished, the last sheaf of grain was displayed in every field (lauks) or in dedicated places in the forest (in linden groves). In Galindia, the author identified seven place names connected with Kurko, which in the past were probably places of worship associated with this deity. They were characterized by a special geographic location, including the fringes of individual tribal territories, away from major defensive centres.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 10-21
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pruskie związki terytorialno-osadnicze w dorzeczu środkowej Łyny w XIII wieku
    Prussian territorial and settlement associations in the basin of the middle Łyna in the 13th century
    Autorzy:
    Białuński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2049844.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-24
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Łyna
    osadnictwo
    pruskie pole (lauks)
    Prusowie
    Łyna (river)
    settlement
    Prussian field (lauks)
    Prussians
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie pruskich związków terytorialno-osadniczych w okresie przedkrzyżackim na obszarze środkowej Łyny, na terenie późniejszego Olsztyna. W pierwszej kolejności została omówiona literatura dotycząca charakteru i form pruskich związków terytorialnych. Następnie została podjęta próba identyfikacji i lokalizacji tych stosunków na ww. terytorium. Zidentyfikowano czternaście pruskich pól, tzw. lauksów (najmniejszych jednostek terytorialno-osadniczych). Pamięć o nich, w zasadzie również ich nazwy pochodzą z czasów pogańskich, były one wymienione w źródłach krzyżackich z okresu kolonizacji. Później zostały omówione i zidentyfikowane związki terytorialne niższego rzędu, które występują w źródłach pod nazwą „ziemi“ (łac. terra, territorium). Były to ziemie: Gudikus (w okolicach Stękin, Godek i Kajn), Gunelauken (w okolicach od Barczewka po Barczewo, od Odryt i Jedzbarka po Tuławki i Tęguty) oraz Berting (w okolicach m.in. Bartąga i Gągławek). Olsztyn najprawdopodobniej leżał w obrębie ziemi Berting. Uznano za słuszne stwierdzenie, że komornictwa z czasów krzyżackich były tworzone na ziemiach pruskich. Przykładem tego jest ziemia Berting oraz komornictwa olsztyńskie i barczewskie. Na podstawie „castrum Hirsberg” postawiono tezę, że przynajmniej na większych ziemiach znajdowały się mniejsze tereny, które odpowiadały okręgom grodowym. Na ogół każda ziemia posiadała własne centrum kultowe położone na pograniczu. Badany obszar należał do dwóch plemion – Berting i Gunelauken do Galindii (Olsztyn leżał więc w jej obrębie), a Gudikus najprawdopodobniej do Pogezanii. Niniejsze badania, ograniczone do niewielkiego obszaru, przyniosły obiecujące efekty, należałoby je kontynuować na pozostałym obszarze. Pozwolą one na dokładniejsze niż w dotychczasowej historiografii poznanie struktury i charakteru związków terytorialnych poszczególnych plemion pruskich, jak też częściowo ich sieci osadniczej przed podbojem krzyżackim.
    The aim of this paper is to present Prussian territorial and settlement associations in the pre-Teutonic Order period in the area of the middle Łyna, within the area of later Olsztyn. First, the literature on the nature and forms of Prussian territorial associations was discussed. Then, an attempt was made to identify and locate these. Fourteen Prussian fields, so-called lauks (the smallest territorial and settlement units) were identified. The memory of these, and in fact their names, derived from the pagan period, and they were mentioned in the Teutonic Order’s sources during the colonisation period. Later, territorial associations of a lower order were discussed and identified, which are called “lands” (Latin: terra, territorium) in the sources. These were the following lands: Gudikus (in the vicinity of Stękiny, Godek and Kajny), Gunelauken (in the vicinity of Barczewko to Barczewo, from Odryt and Jadbark to Tuławki and Tęguty) and Berting (in the vicinity of Baratąg and Gągławki). Most likely, Olsztyn was situated within the land of Berting. The Teutonic Order also established bailiwicks in Prussia. An example of this is the land of Berting and the Olsztyn and Barczewo bailiwicks. On the basis of the “castrum Hirsberg”, it is possible to hypothesise, at least in relation to larger lands, that smaller territories existed which related to strongholds. In general, each land had its own cult centre, located in its frontier. The studied area belonged to two tribes - Berting and Gunelauken to Galindia (Olsztyn was therefore within it), and Gudikus most likely to Pogesania. This research, limited to a small area, has shown promising results and should be extended. This will allow for a more precise understanding of the structure and character of territorial associations of the individual Prussian tribes, as well as part of their settlement network before the Teutonic Order’s conquest, than in previous historiography.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 128-146
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prusy przedkrzyżackie
    Autorzy:
    Juszyński, Jakub (historyk).
    Powiązania:
    Mówią Wieki 2020, nr 5, s. 34-37
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    Broń
    Gospodarka
    Prusowie
    Rzemiosło
    Sztuka wojenna
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Opis:
    W artykule opisano plemiona pruskie i tereny przez nie zamieszkałe na przestrzeni IX-XIII wieku. Omówiono ziemie Prusów, na które składało się wiele krain (np. Pogezania, Pomezania, Sudawia, Warmia), ich język, w którym ok. 11% wyrazów to polonizmy, a także aspekty kultury i handlu czy gospodarki i religii. Autor przywołuje także przykłady pruskiej sztuki wojennej, która opierała się na jeździectwie. Opisano m.in metody dosiadu koni, konne łucznictwo, jak wykonywano podczas walki konno szyk w klin i oszczepy do rzucania (sulice). Omówiono także pruskie uzbrojenie i taktykę. Prusowie posługiwali się bronią dobrej jakości np. używano jedno- i dwusiecznych mieczy, z Azji sprowadzano tzw. szyszaki piastowskie, używane także przez Polaków i Węgrów. Używano broni do rzucania - maczug, tarcz typu pawęże. Autor podsumowuje, iż uzbrojenie pruskie znacząco wpłynęło na krzyżackie, czego dowodzi pomyłka wojsk zakonu podczas bitwy pod Grunwaldem (zaatakował on własny oddział myląc go z Litwinami).
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na grodzisku zwanym „Okrągła góra” w Ppasymiu, pow. Szczytno, stan. 1 w roku 2016
    The report of excavations at the „Okrągła góra“ hillfort in Pasym, Szczytno County in 2016
    Autorzy:
    Wadyl, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365797.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    grodzisko
    okres wędrówek ludów
    wczesne średniowiecze
    Prusowie
    Migration Period
    Early Medieval Period
    Old-Prussians
    Opis:
    The stronghold is located 1.5 km north-west of Pasym. It is situated on a peninsula called Ostrów within Lake Kalwa. Numerous artefacts were recovered during the course of the excavations: nearly 9000 fragments of pottery, over 16,000 animal remains, as well as numerous objects that can be dated to the younger Stone Age / early Bronze Age (e.g. a stone axe) or the early Iron Age (a fragment of a bronze knife ), whilst the vast majority of materials can be dated to the Migration Period and the early Middle Ages.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2016, 292, 2; 377-382
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pierwsze kościoły na Warmii i ich wpływ na rozwój dróg lokalnych
    The first churches in Warmia and their influence on the development of local roads
    Autorzy:
    Klimek, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050159.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-05
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Warmia
    kościoły parafialne
    szlaki komunikacyjne
    drogi kościelne
    Prusowie
    parish church
    communication routes
    church roads
    Prussians
    Opis:
    W pierwszej części publikacji podjęto się analizy lokalizacji pierwszych kościołów odbudowanych przez Prusów w 1249 r. na obszarze Warmii w następujących miejscowościach: Jedun, Surimes, Bandadis, Slinia, Wuntenowe, Brusebergue. Następnie zwrócono uwagę na rozwój sieci parafialnej na obszarze dominium warmińskiego. Pierwszy kościół został wybudowany w Braniewie w 1280 r., następnie we Fromborku w 1288 powstał kościół katedralny. Rozwój sieci parafialnej w średniowiecznej Warmii prowadził także do powstania nowych dróg, zwanych zazwyczaj "drogami kościelnymi". Szlaki komunikacyjne były powiązane z powstawaniem nowych ośrodków, w których koncentrowało się życie gospodarcze czy religijne. Drogi do kościoła najczęściej stanowiły utarte już szlaki. Jednak należy zwrócić uwagę na fakt, że zakładanie nowych parafii i lokacje nowych wsi łączyło się z powstawaniem sieci komunikacyjnej, której lokalnym ośrodkiem stawał się kościół parafialny.
    In the first part of the publication, an analysis was undertaken of the location of the first churches rebuilt by the Prussians in 1249 in the area of Warmia in the following towns: Jedun, Surimes, Bandadis, Slinia, Wuntenowe, Brusebergue. Then, attention was paid to the development of the parish network in the area of the Warmia. The first church was built in Braniewo in 1280, then a cathedral church was built in Frombork in 1288. The development of the parish network in medieval Warmia also led to the creation of new roads, usually called "church roads". Communication routes were associated with the emergence of new centers where economic or religious life was concentrated. The roads to the church were usually already well-worn routes. However, it should be noted that the establishment of new parishes and the location of new villages was associated with the creation of a communication network, the local center of which was the parish church.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 313, 3; 459-472
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ysegups – „maior rex Galindiae”
    Ysegups – “maior rex Galindiae”
    Autorzy:
    Białuński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2049854.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-24
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Galindia
    historiografia
    Jan Plastwich (kronikarz)
    Prusowie
    Ysegups
    (wódz Galindii)
    historiography
    Jan Plastwich (chronicler)
    Prussians
    (commander of Galindia)
    Opis:
    W niniejszym artykule analizie zostało poddane zdanie z kroniki Jana Plastwicha, kanonika kapituły warmińskiej: et isti dixerunt, se audivisse a progenitoribus suis et etiam ab illis, quorum progenitores habitaverunt in terra Galindiae, quod maior rex Galindiae habitaverit circa magnum lacum nomine Nabentine, qui est ad medium miliare ab illa parte Leiczen versus Litwanos, et vocabatur rex ille Ysegups. Analiza potwierdziła, że rzeczywiście istniał wódz Galindów o imieniu Ysegups. Informację tę kronikarz warmiński zaczerpnął z krótkiej wzmianki o postępowaniu sądowym pomiędzy Zakonem Krzyżackim a biskupstwem warmińskim. Przypadek dotyczył przynależności dawnych ziem galindzkich, a miał miejsce za czasów biskupa Jana z Miśni, prawdopodobnie około 1353–1354 roku. Staropruscy świadkowie podczas zeznań o przebiegu granic Galindii opowiedzieli o Ysegupsie. Miał swoją siedzibę nad jeziorem Niegocin, pół mili od miejsca zwanego Leiczen, w kierunku Litwy. Prawdopodobnie Leiczen pokrywa się z dzisiejszą Piękną Górą. Tutaj powstał pierwszy zamek krzyżacki, a po przeniesieniu warowni na teren dzisiejszego Giżycka, dawną lokalizację nazwano Alt Lötzen, Stary Lec lub Stari Zamek. Tak więc siedziba Ysegupsa znajdowała się w granicach dzisiejszego miasta Giżycko, być może w okolicach zamku, gdzie już w trakcie wykopalisk archeologicznych znaleziono pozostałości drewna. Imię Ysegups jest prawdopodobnie staropruskie i oznacza „emigranta”. Wszystkie informacje o Ysegupsie dowodzą, pozwalają stwierdzić, że nie ma powodu, by wątpić w słuszność twierdzenia, iż był on rzeczywiście najwyższym królem Galindii (maior rex Galindiae). Jedynym okresem, w którym istnieli wysocy królowie starych plemiona pruskich to czas Wielkiego Powstania 1260–1274, więc jest prawdopodobne, że Ysegups mógł być najwyższym królem Galindii od czasów podboju krzyżackiego, aż do wyludnienia tych terenów w latach 1268–1272.
    In this paper a sentence from a chronicle of Jan Plastwich , a canon of the Warmia Chapter, was anlysed: [...] et isti dixerunt, se audivisse a progenitoribus suis et etiam ab illis, quorum progenitores habitaverunt in terra Galindiae, quod maior rex Galindiae habitaverit circa magnum lacum nomine Nabentine, qui est ad medium miliare ab illa parte Leiczen versus Litwanos, et vocabatur rex ille Ysegups. The analysis has confirmed that indeed there was a Galindian chieftain called Ysegups. The Warmian chronicler has derived this information from a brief mention made for the court proceedings between the Teutonic Order and the Bishopric of Warmia. The case concerned the affiliation of former Galindian lands, and took place during the reign of bishop Jan of Miśnia, probably around 1353–1354. Old Prussian witnesses during their testimony about the course of Galindian borders have told about Ysegups. He had his seat on the lake Niegocin, half a mile from a place called Leiczen, in the direction of Lithuania. Leiczen probably coincides with the present day Piękna Góra. Here the first Teutonic castle was built and after the relocation of the keep to the site of present day Giżycko, the former location was called Alt Lötzen, Stary Lec or Stari Zamek. So the seat of Ysegups is to be found within the borders of the present day town of Giżycko, maybe around the castle, where already during the course of archaeological excavations, some wooden remnants were found. The name Ysegups is probably Old Prussian and it means “an expatriate”. As all of the information about Ysegups has proven to be true, there is no reason to doubt the validity of the claim that he was indeed the high king of Galindia (maior rex Galindiae). The only period when there were high kings of whole Old Prussian tribes was the time of the Great Uprising of 1260–1274, so it is probable that Ysegups could have been such a high king of Galindia from the time of Teutonic conquest up to the depopulation of the area in the years 1268–1272.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 181-205
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pochodzenie Prusów Szczurowskich
    Concerning the Old Prussian origin of the Szczurowskis
    Autorzy:
    Szczurowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365812.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Szczurowscy
    Prusowie
    ród heraldyczny Prus
    herb Prus
    szlachta
    mazowiecka
    Szczurowskis
    Old Prussians
    Prus heraldic clan
    Prus coat of arm
    Mazovian nobility
    Opis:
    The Szczurowski clan of Szczurowo in the parish of Pniewnik in the Livland belongs to the Prus heraldic clan which is reliably confirmed by documents from the 15th and 16th centuries. The forefather of the Szczurowskis – Andrzej of Szczurowo – came from the Zakroczym County in the Zakroczym Land to the Liv Land in AD 1431. The name of Szczurowo was brought with him from the Zakroczym Land. The place of origin of his ancestors is uncertain, but there is some basis to believe that they came to the Zakroczym Land from the Grójec County in the Czersk Land. Probably in this area the forefathers of the Prus heraldic clan received first feoffments in the second half of the 13th century. They were Old Prussian refugees and they were named in the chivalric privilege of the dukes of Mazovia in AD 1345. It is impossible to determine the exact moment when the Prus heraldic clan forefathers came to Mazovia. Nonetheless, it is rationally justified to believe that it took place in the late sixties or the early seventies of the 13th century and was related to the Great Prussian Uprising against the Teutonic Order here is no certainty about which Old Prussian land is the place of origin of the Prus clan forefathers but we can be sure that they came to Mazovia and then scattered across the Polish-Lithuanian Commonwealth. The source documents analysis and application of the name criterion (paternal names inheritance) lead to the conclusion that the heirs of Szczurowo and probably related to them the heirs of Gościeńczyce are directly descended from Old Prussian knights named in the chivalric privilege of AD 1345. It is possible that they were related to 13th century Old Prussians from Pomesania and perhaps came from Sambia. Therefore, we can propose a cautious hypothesis that Sambia was the place of origin of the Prus heraldic clan forefathers
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2017, 296, 2; 189-220
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Naprom, Powiat Ostróda (Gross Nappern, Kr. Osterode) wczesnośredniowieczne cmentarzysko w świetle danych archiwalnych
    Naprom, Ostróda county (Gross Nappern, Kr. Osterode). The Cemetery from the Early Medieval Period in the Light of Archival Data
    Autorzy:
    Wadyl, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365761.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    wczesne średniowiecze
    Prusowie
    pogranicze mazowiecko-pruskie
    obrządek pogrzebowy
    cmentarzyska
    archiwalia
    Carl Engel
    Early Medieval Period
    Old Prussians
    Polish-Masovian borderland
    burial
    customs
    cemeteries
    archival sources
    Opis:
    The cemetery discovered in the village of Naprom, Ostróda County (former Gross Nappern, Kr. Osterode) is not known in the archaeological literature. Contemporary knowledge of the necropolis comes from the article: Prussians in the early Middle Ages and the outline of their material culture. The content can be inferred that the discovered site was a vast necropolis, within which a large number of sepulchral objects were uncovered. Some information about the discovery can be found in the articles by C. Engel published in the daily press in the 1930s. (Königsberger Stadtspiegel, Johannisburger Zeitung). During the archival inquiry carried out in the Archäologisches Landesmuseum Schloss Gottdorf in Schleswig (the so-called Rudolf Grenz’s files) and the Museum für Vor- und Frühgeschichte in Berlin (the archives of the former Prussia-Museum) interesting unpublished materials concerning the burial ground in Gross Nappern were found. During his journey in Ostróda and Lidzbark county in 1931 Carl Engel carried out a trial excavation. In the trench two cremation graves covered with stone constructions were discovered. The potsherds were the only artifacts found in the graves (on the basis of the description these can be dated back to the 11th – 1st half of 13th c.). The owner of the grounds, where the graves were discovered reported that in the vicinity of the excavated graves there used to be a barrow (it was destroyed around 1905, and the stones from the mound were used during the construction of the barn). That was the reason why C. Engel came back to the village of Naprom to excavate the destroyed barrow.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2016, 291, 1; 3-10
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies