Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Zeifert, Mateusz" wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z perspektywy kognitywnej teorii prototypu. Studium przypadku
A Judgment of the Court of Justice of the European Union from the Perspective of Cognitive Theory of Prototypes: A Case Study
Autorzy:
Zeifert, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531460.pdf
Data publikacji:
2020-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
kategoryzacja
semantyka
teoria prototypu
wykładnia prawa
categorization
semantics
prototype theory
statutory interpretation
Opis:
Wątpliwości interpretacyjne w stosowaniu prawa rodzą się zazwyczaj z rozbieżności pomiędzy językiem przepisu a rzeczywistością pozajęzykową. Stanowią zatem problem kategoryzacji. W teorii prawa i praktyce prawniczej od stuleci dominowała klasyczna teoria kategoryzacji, zgodnie z którą kategorie pojęciowe dają się opisać za pomocą zestawu cech wystarczających i koniecznych. W latach 70-tych XX. wieku amerykańska badaczka, Eleanor Rosch, przeprowadziła szereg eksperymentów psychologicznych, które doprowadziły do zakwestionowania teorii klasycznej i stworzyły podwaliny teorii alternatywnej, znanej jako teoria prototypu. Wedle tego podejścia kategorie pojęciowe zorganizowane są wokół najbardziej typowych okazów (prototypów), a przynależność do kategorii mierzona jest podobieństwem do prototypu. Wiąże się z tym m. in. stopniowalność przynależności do kategorii i rozmycie ich granic. Artykuł zawiera przedstawienie zarysu teorii prototypu w wersji wykorzystywanej w językoznawstwie kognitywnym. Jej użyteczność dla teorii i praktyki wykładni prawa została przetestowana na kanwie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dotyczącego pojęcia piwa. W wyroku tym TSUE odmówił zdefiniowania pojęcia piwa poprzez ustalenie wymogów co do jego składu surowcowego i orzekł, że piwem jest produkt, który ma cechy organoleptyczne piwa. Taka definicja na gruncie teorii klasycznej jawi się jako tautologiczna, jednak znajduje teoretyczne uzasadnienie na gruncie teorii prototypu. We wnioskach autor wskazuje problemy badawcze, których podjęcie jest niezbędne dla rzetelnego wykorzystania teorii prototypu w prawoznawstwie.
Interpretative doubts in the application of law are usually born of discrepancies between the statutory language and the non-linguistic reality. Therefore, they pose the problem of categorization. The theory of law and legal practice have for centuries been dominated by the classical theory of categorization, according to which conceptual categories can be described by a set of sufficient and necessary features. In the 1970s, an American researcher Eleanor Rosch conducted a series of psychological experiments that led her to question the classical theory and lay the foundations for an alternative one, known as the prototype theory. According to this approach, conceptual categories are organized around the most typical exemplars (prototypes), and membership of a category is measured by similarity to the prototype. Some of the consequences of such view are that category membership is a gradable feature and that the borderlines of categories are fuzzy. The article presents an outline of the prototype theory in the version used in cognitive linguistics. Its usefulness for the theory and practice of statutory interpretation is tested on the basis of the judgment of the Court of Justice of the European Union regarding the concept of beer. In this judgment, the CJEU refused to define the concept of beer by setting requirements as to its raw material composition and ruled that beer is a product that has organoleptic characteristics of beer. This definition on the basis of classical theory appears to be tautological, however, it finds theoretical justification in the prototype theory. In conclusions, the author indicates research problems that must be taken up in order for the prototype theory to be reliably used in jurisprudence.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 109-120
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
GRAMMATICAL ISSUES IN JUDICIAL INTERPRETATION – DOES LEGAL PRACTICE NEEDS LINGUISTIC THEORY? BASED ON POLISH COURTS’ DECISIONS
GRAMATYCZNE PROBLEMY INTERPRETACJI PRAWA – CZY PRAKTYKA PRAWNICZA POTRZEBUJE TEORII LINGWISTYCZNEJ? ANALIZA ORZECZNICTWA POLSKICH SĄDÓW
Autorzy:
ZEIFERT, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/921133.pdf
Data publikacji:
2019-01-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
statutory interpretation
cognitive linguistics
grammar
syntax
Opis:
Most interpretational problems in law pertain to the meaning of words. However, in this paper I address problems caused in Polish courts by grammar (namely: syntax and inflexion) of legal provisions. One can distinguish five main sources of grammatical issues in judicial interpretation of law: syntax of a sentence (i.e. order of words), conjunctive words (i.e. i, lub), punctuation marks (i.e. comma, semicolon, dash), nominal grammatical categories (i.e. number, gender), verbal grammatical categories (i. e. aspect, tense, mood). Traditional Polish canons of interpretation offer no clues on how to deal with such issues, stating only that statutes should be construed in accordance with the rules of grammar. In fact, cases in which such interpretational issues occur, are decided in a highly incoherent manner. The courts tend to feel a tension between grammatical form of a provision and its purpose, function, or other extra-linguistic values. I think the main reason of such controversy is a very limited vision of grammar shared by the courts, stemmed from primary school rather than contemporary linguistic theories.
Większość problemów w interpretacji prawa tyczy się znaczenia słów zawartych w przepisach. W niniejszym tekście chciałbym poruszyć jednak problemy, które są powodowane przez gramatykę przepisów. Można wyróżnić pięć głównych źródeł tego rodzaju problemów: budowa składniowa zdania (np. szyk wyrazów), spójniki (np. i, lub), interpunkcja (np. przecinek, średnik, myślnik), deklinacyjne kategorie gramatyczne wyrazów (np. liczba, rodzaj), koniugacyjne kategorie gramatyczne wyrazów (np. aspekt, czas, tryb). Tradycyjne polskie dyrektywy wykładni nie oferują niemal żadnych wskazówek co do radzenia sobie z tego typu problemami. Co najwyżej można spotkać się z banalnym zaleceniem, by przepisy prawa interpretować zgodnie z regułami gramatyki języka polskiego. W praktyce tego typu sprawy są rozstrzygane w sposób wysoce niekonsekwentny. Sądy często dostrzegają sprzeczność pomiędzy formą gramatyczną przepisu, a jego celem, funkcją czy innymi pozajęzykowymi wartościami. W moim przekonaniu wynika to w dużej mierze z faktu, iż wizja gramatyki, jaką dysponują jest bardzo ograniczona – wywodzi się raczej z programu szkoły podstawowej niż ze współczesnych teorii lingwistycznych.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2018, 34, 1; 33-51
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PROTOTYPE THEORY IN THE JUDICIAL PRACTICE OF THE COURT OF JUSTICE OF THE EUROPEAN UNION. A CASE STUDY
Teoria prototypu w praktyce orzeczniczej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej - studium przypadku
Autorzy:
Zeifert, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/921392.pdf
Data publikacji:
2020-12-09
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
interpretacja prawa
semantyka języka prawnego
teoria prototypu
językoznawstwo kognitywne
prawo Unii Europejskiej
judicial interpretation
legal semantics
prototype theory
cognitive linguistics
EU legislation
Opis:
Prototype theory is a semantic theory according to which the membership of conceptual categories is based not on a list of criterial features, but rather on the similarity to the most representative member of the category. Consequently, conceptual categories may lack classical definitions and rigid boundaries. This article supports the claims, already made by other scholars working in the field, that prototype theory may greatly augment our understanding of legal (i.e. statutory, judicial) interpretation. Legal provisions are traditionally written as classical definitions, but they are rarely applied that way. Statutory concepts tend to be interpreted with a great deal of flexibility, using a wide array of extra-textual factors. This is especially true for the case law of the Court of Justice of the European Union, which has to deal with the challenges of the multilingual, supranational law of the European Union.
Teoria prototypu jest teorią semantyczną, zgodnie z którą przynależność do kategorii pojęciowych nie opiera się na zestawie określonych cech, lecz na podobieństwie do najbardziej reprezentatywnego egzemplarza danej kategorii. W związku z tym kategorie pojęciowe mogą nie poddawać się klasycznemu definiowaniu, a ich granice bywają rozmyte. Artykuł ten wspiera twierdzenia innych autorów, że teoria prototypów może znacząco pogłębić nasze rozumienie interpretacji prawniczej. Przepisy prawne są tradycyjnie formułowane jak klasyczne definicje, jednak rzadko są stosowane w ten sposób. Pojęcia ustawowe są często interpretowane z dużą elastycznością, przy wykorzystaniu szerokiej palety czynników pozatekstowych. Jest to szczególnie aktualne w przypadku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który stoi przed wyzwaniem stosowania wielojęzycznego, ponadnarodowego prawa Unii Europejskiej.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2020, 44, 1; 93-119
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem wieloznaczności składniowej w przepisach zawierających wyliczenia wierszowe
Autorzy:
Zeifert, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1632433.pdf
Data publikacji:
2021-02-17
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
ambiguity
statutory interpretation
legislative technique
conjunctive words
enumerations
Opis:
The article addresses the problem of syntactic ambiguity in legal provisions containing linear enumerations (namely such where the elements of enumeration are placed next to each other, without any editorial distinction). There seem to be two types of such ambiguity. The first one stems from the ambiguity of logical relations between the elements of enumeration. This often involves considerations concerning conjunctive words (i.e. and, or). The second one stems from the ambiguity of purely syntactic relations between the elements of enumeration and the modifiers. This type is rarely properly identified by interpreters in the Polish legal practice. The article offers examples from the Polish case law and makes suggestions for legislative drafters how to avoid the described ambiguity.
Źródło:
Studia Iuridica; 2020, 83; 262-277
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Korpusy językowe jako narzędzie interpretacji prawa. Amerykańska teoria i praktyka
Linguistic Corpora as a Tool of Statutory Interpretation: American Theory and Practice
Autorzy:
Tobor, Zygmunt
Zeifert, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1202299.pdf
Data publikacji:
2020-12-11
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
wykładnia prawa
językoznawstwo korpusowe
korpusy językowe
orzecznictwo amerykańskie
statutory interpretation
corpus linguistics
linguistic corpora
US case law
Opis:
W amerykańskiej praktyce orzeczniczej i teorii interpretacji dużą wagę przywiązuje się do pojęcia zwykłego znaczenia (ordinary meaning) tekstu prawnego. W celu ustalenia zwykłego znaczenia sędziowie odwołują się najczęściej do własnej intuicji lub do słowników – obie te metody nasuwają szereg zastrzeżeń, które od lat wyrażane były w literaturze. W ostatnich kilku latach sądy zaczęły w tym celu wykorzystywać również korpusy językowe. Korpusy językowe to elektroniczne zbiory autentycznych tekstów danego języka, które można analizować za pomocą narzędzi informatycznych (m. in. wyszukiwania, list frekwencyjnych, konkordancji, kolokacji). Badania korpusowe wymagają sporej wiedzy lingwistycznej i umiejętności technicznych, w zamian zaś oferują dane statystyczne, które mogą wiele powiedzieć m. in. na temat warstwy semantycznej języka. Użycie korpusów przez sędziów – najpierw sądów stanowych, później również federalnego Sądu Najwyższego – wywołało ożywioną dyskusję akademicką. W polskiej literaturze zagadnienie to nie było dotąd podejmowane, dlatego artykuł ma zasadniczo charakter sprawozdawczy. W pierwszej kolejności przedstawiony zostaje zarys językoznawstwa korpusowego. Następnie odtworzona jest historia wykorzystania korpusów przez amerykańskie sądy. Wreszcie, zreferowana zostaje amerykańska dyskusja na temat korpusów, ze szczególnym uwzględnieniem głosów aprobujących ich wykorzystanie i głosów krytycznych.
In American adjudicating practice and theory of statutory interpretation, great attention is paid to the notion of ordinary meaning of legal text. In order to determine the ordinary meaning, judges usually refer to their own linguistic intuition or dictionaries – both these methods give rise to a number of reservations that have been expressed in legal literature for years. In the last few years, courts have also started using linguistic corpora for this purpose. Linguistic corpora are electronic collections of authentic texts in a given language which can be analyzed using IT tools (e.g. searches, frequency lists, concordances, collocations). Corpus research requires considerable linguistic knowledge and technical skills, and in return it offers statistical data that can reveal a lot about the semantic layer of language. The use of corpora by judges – first in state courts, later also in the federal Supreme Court – sparked lively academic discussion. In Polish literature, this issue has not been discussed so far, which is why the article is essentially of a reporting nature. First, an outline of corpus linguistics is presented. Then the history of the use of linguistic corpora by US courts is reconstructed. Finally, the legal discussion about corpora in the US is presented, with particular emphasis on voices approving their use and on critical voices.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 4(25); 80-90
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
How Polish Courts Use Previous Judicial Decisions?
Autorzy:
Tobor, Zygmunt
Zeifert, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618743.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
case law
argumentation
precedent
orzecznictwo
argumentacja
precedens
Opis:
In this article, the authors analyse the manners of applying prior rulings in the process of law enforcement by the Polish courts. Three aspects of this issue are examined in sequence. Firstly, the manner of referring to rulings (e.g., quote, paraphrase, etc.). Secondly, situations, in which courts refer to other rulings (e.g., as a reference point, as an evidence of interpretative doubts, as a tool removing vagueness or ambiguity of a provision, as a methodological tip, as a legal basis of a ruling, etc.). Thirdly, the reasons for those acts of reference to appear. In conclusions, the authors juxtapose the analysis results with the practice of referring to judicial rulings, which is characteristic for countries applying the precedential law, and they also indicate basic differences between them.
W niniejszym artykule autorzy analizują sposoby wykorzystania wcześniejszych orzeczeń w procesie stosowania prawa przez polskie sądy. Rozważają kolejno trzy aspekty tego zagadnienia. Po pierwsze, sposób, w jaki orzeczenia są powoływane (np. cytat, parafraza itd.). Po drugie, sytuacje, w których sądy odwołują się do innych orzeczeń (np. jako punkt wyjścia, jako dowód wątpliwości interpretacyjnych, jako narzędzie usuwające nieostrość czy wieloznaczność przepisu, jako wskazówka metodologiczna, jako podstawa prawna orzeczenia itd.). Po trzecie, powody, dla których odwołania te się pojawiają. We wnioskach autorzy zestawiają wyniki analizy z praktyką powoływania orzeczeń sądowych charakterystyczną dla krajów prawa precedensowego i wskazują na podstawowe różnice.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2018, 27, 1
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Linguam novit curia? Analiza korpusowa w prawie karnym – przyczynek do dyskusji
Linguam novit curia? Corpus analysis in criminal law – the beginning of a discussion
Autorzy:
Tobor, Zygmunt
Zeifert, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818397.pdf
Data publikacji:
2021-06-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
językoznawstwo korpusowe
analiza korpusowa
interpretacja prawa
prawo karne
znaczenie powszechne
corpus linguistics
corpus analysis
statutory interpretation
criminal law
ordinary meaning
Opis:
W interpretacji prawa karnego dużą rolę odgrywa domniemanie znaczenia powszechnego (ogólnego, potocznego) wyrażeń ustawowych. Ustalanie znaczenia powszechnego w procesie stosowania prawa odbywa się zwykle na podstawie intuicji językowej organu procesowego lub słowników. W artykule przedstawiono konkurencyjne źródło wiedzy o znaczeniu powszechnym, jakim są korpusy językowe. Wykorzystanie korpusów jako narzędzia wykładni prawa jest od kilku lat intensywnie dyskutowane w literaturze amerykańskiej. Główne zastrzeżenia zgłaszane są w kontekście prawa karnego. Artykuł zawiera przegląd głównych argumentów podnoszonych w amerykańskiej debacie i odniesienie ich do polskiej kultury prawnej. Ponadto, przedstawione zostały przykładowe analizy korpusowe na gruncie spraw karnych, zarówno w kontekście wykładni prawa, jak i oceny językowych elementów stanu faktycznego.
In the interpretation of criminal law, an important role is played by the presumption of the common (general, colloquial) meaning of statutory expressions. Determining the common meaning in the process of applying the law is usually based on the linguistic intuition of the procedural authority or on dictionaries. In the article, we present an alternative sourceof knowledge about the common meaning of linguistic corpora. The use of corpora as a tool of legal interpretation has been intensively discussed in American literature for several years. The main objections are raised in the context of criminal law. The article reviews the main arguments raised in the American debate and relates them to Polish legal culture. Moreover, some exemplary corpus analyzes in criminal cases are presented, both in the context of legal interpretation and the assessment of linguistic elements of the facts of the case.
Źródło:
Forum Polityki Kryminalnej; 2021, 1; 1-25
2720-1589
Pojawia się w:
Forum Polityki Kryminalnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legislative Materials as a Tool for Solving Grammatical Problems in Statutory Interpretation
Materiały legislacyjne jako narzędzie rozwiązywania gramatycznych problemów wykładni prawa
Autorzy:
Bielska-Brodziak, Agnieszka
Zeifert, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531414.pdf
Data publikacji:
2018-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
legislative history
legislative materials
statutory interpretation
grammatical problems
historia legislacyjna
materiały legislacyjne
wykładnia prawa
problemy gramatyczne
Opis:
The article begins with a presentation of an interpretative tool in the form of materials from the legislative process (legislative materials, legislative history), including arguments offered in the theory of law in favour and against their use for interpretation purposes. These matters are then discussed with references to a specific type of interpretive problems, namely problems that stem from the grammatical constructions of the provisions of the law. The authors analyse five cases in which Polish courts reach for legislative materials in order to resolve doubts caused by sentence syntax, conjunctions or punctuation. The decisions issued vary – in their use of legislative materials courts deploy various other tools and values (e.g. vocabularies, formal logic, the ratio legis behind a provision or the rules of legislative procedure). The outcomes of such a confrontation are varied. Thus, the judgments presented here are a good illustration of the diversity of issues connected with the theoretical and practical aspects of the use of legislative materials in the process of interpreting the law.
W pierwszej kolejności w tekście zaprezentowano narzędzie interpretacyjne, jakim są materiały pochodzące z procesu legislacyjnego (materiały legislacyjne, historia legislacyjna), wraz z podnoszonymi w teorii prawa argumentami za i przeciwko ich wykorzystaniu w tym charakterze. Problematyka ta zostaje następnie odniesiona do specyficznego rodzaju problemów interpretacyjnych, jakim są problemy wynikające z budowy gramatycznej przepisów prawa. Autorzy omawiają kolejno pięć kazusów, w których polskie sądy sięgają do materiałów legislacyjnych w celu rozwiązania wątpliwości powodowanych przez składnię zdania, użyte w nim spójniki czy interpunkcję. Zapadłe w nich rozstrzygnięcia są niejednorodne – sięgając po materiały legislacyjne sądy konfrontują się z różnymi innymi narzędziami i wartościami (np. słowniki językowe, logika formalna, ratio legis przepisu, zasady procedury legislacyjnej). Wyniki tej konfrontacji wypadają rozmaicie. W efekcie zaprezentowane orzeczenia stanowią dobrą ilustrację różnorodności zagadnień związanych z teoretycznymi i praktycznymi aspektami wykorzystywania materiałów legislacyjnych w procesie wykładni prawa.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2018, 2(17); 18-34
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies