Temat: Bulgarian - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 286.

Tytuł:: A Case of the Non-Directionality of Language Change: The Strength of Auxiliaries and Pronouns in South and West Slavic
Bezkierunkowość zmian językowych. Siła czasowników posiłkowych i zaimków osobowych w językach południowo- i zachodniosłowiańskich
Autorzy:: Migdalski, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33309154.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: diachronic change
grammaticalization
pronominal clitics
Old Church Slavonic
Bulgarian
Polish
Serbian
zmiana diachroniczna
gramatykalizacja
klityki zaimków osobowych
staro-cerkiewno-słowiański
język bułgarski
język polski
język serbski
Opis:: This paper discusses the directionality of language change on the basis of Slavic data. Specifically, it addresses the question of whether there exist predefined patterns and diachronic trends that affect words in terms of their prosodic and morphosyntactic strength. The paper investigates two classes of functional elements, auxiliary verbs and pronominal clitics, showing that they have undergone diachronic changes in opposite directions: while auxiliaries have weakened, pronominal forms have become strengthened in some Slavic languages.
Artykuł omawia zagadnienie kierunkowości zmian językowych, opierając się na danych z języków słowiańskich. W szczególności artykuł podejmuje kwestię istnienia uniwersalnych trendów i wzorców zmian diachronicznych w języku, takich jak jednorodne osłabienie słów pod względem prozodycznym i morfoskładniowym. Badane są dwa typy wyrazów funkcyjnych: czasowniki posiłkowe i zaimki osobowe. Jak wykazano, formy te podległy zmianom diachronicznym, które nastąpiły w przeciwnych kierunkach: podczas gdy czasowniki posiłkowe uległy prozodycznemu i morfoskładniowemu osłabieniu, w niektórych językach słowiańskich zaimki osobowe uległy wzmocnieniu.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 287.

Tytuł:: Obrazy Sofii w poezji bułgarskiej u schyłku XX i na początku XXI wieku
Images of Sofia in Bulgarian Poetry in the Late Twentieth and Early Twenty-First Centuries
Autorzy:: Gołek-Sepetliewa, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/38455456.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Sofia
poezja bułgarska XX i XXI wieku
motyw miasta
obrazy Sofii
Bulgarian poetry of the 20th and 21st centuries
city motif
images of Sofia
Opis:: This article is devoted to the image of Sofia in Bulgarian poetry in the late twentieth and early twenty-first centuries. The study analyses and interprets poems of four well-known Bulgarian poets: Zlatomir Zlatanov (b. 1953), Ani Ilkov (b. 1957), Edvin Sugarev (b. 1953) and Vladimir Sabourin (b. 1967). The starting point is a synthetic presentation of the genesis and evolution of the Sofia motif in Bulgarian literary works from between the mid-eighteenth century and the 1970s. The motif of the capital city initially functions in opposition to the rural theme. Urban space is a sphere of foreign Western European influences and threatens traditional patriarchal culture. The evolution of the city motif takes place in the context of the developing new literary trends and tendencies in the interwar period (including expressionism and avant-garde). Images of the capital city as a place where the bourgeoisie lives and where poverty and social injustice reign, come from literature entangled in ideological and political contexts (the leftist poetry of the 1920s). Contemporary poets draw on traditional themes of the alienation of the city and the problematic situation of its inhabitants. Still, their thoughts are framed by postmodern philosophical reflection and native cultural and historical contexts. The subjective experience of the city of Sofia creates its various dimensions – physical, cultural, symbolic, social, mythical. A common experience for the poets is the signs of the communist ideological legacy. The periphery of the city undergoes a process of degradation and disintegration. In an existentialist perspective, Sofia’s lyrical conceptualisation points to the constant presence of irresolvable contrasts, paradoxes, and a sense of the scandalous absurdity of existence.
Niniejszy artykuł został poświęcony obrazowi Sofii w poezji bułgarskiej u schyłku XX i na początku XXI wieku. Analizie i interpretacji zostały poddane wiersze czterech znanych bułgarskich poetów – Złatomira Złatanowa (ur. 1953), Ani Iłkowa (ur. 1957), Edwina Sugarewa (ur. 1953) oraz Władimira Sabourina (ur. 1967). Za punkt wyjścia uznano syntetyczne przedstawienie genezy i ewolucji motywu Sofii w piśmiennictwie bułgarskim od połowy XVIII do końca lat 70. XX wieku. Motyw miasta stołecznego początkowo funkcjonuje w opozycji do tematyki wiejskiej. Przestrzeń miejska jest sferą oddziaływania obcych wpływów zachodnioeuropejskich i zagraża tradycyjnej kulturze patriarchalnej. Ewolucja motywu miasta następuje w ramach rozwijających się nowych nurtów i tendencji literackich w okresie międzywojennym (m.in. ekspresjonizmu, awangardy). Obrazy stołecznego miasta jako miejsca życia burżuazji, panoszącej się biedy i niesprawiedliwości społecznych pochodzą z literatury uwikłanej w konteksty ideologiczno-polityczne (nurt poezji lewicowej lat 20. XX wieku). Współcześni poeci czerpią z tradycyjnych wątków obcości miasta i trudnego położenia jego mieszkańców, jednak rozważania ujęte są w ramy postmodernistycznej refleksji filozoficznej i rodzimych kontekstów kulturowo-historycznych. Subiektywne doświadczenie Sofii tworzy różnorodne jej wymiary – fizyczny, kulturowy, symboliczny, społeczny, mityczny. Wspólnym doświadczeniem dla poetów są znaki komunistycznej spuścizny ideologicznej. Peryferie miasta przechodzą proces degradacji i rozpadu. W perspektywie egzystencjalistycznej liryczna konceptualizacja Sofii wskazuje na nieustanną obecność nierozstrzygalnych kontrastów, paradoksów i poczucia skandalicznego absurdu istnienia.
Źródło:: Acta Baltico-Slavica; 2022, 46
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:: Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 288.

Tytuł:: Literatura polska w przekładach na język bułgarski. Czasopisma literackie w latach 1990—2007
Българските преводи на полска литература в литературната периодика 1990—2007
Bulgarian Translations of Polish Literature in the Periodical Literature, 1990—2007
Autorzy:: Bahneva, Kalina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/486857.pdf
Data publikacji:: 2009-10-01
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: bułgarskie przekłady literatury polskiej po 1989
literatura polska w bułgarskiej prasie
współczesna literatura polska w Bułgarii
recepcja literatury polskiej w Bułgarii
polska krytyka literacka w Bułgarii
Bulgarian translations of Polish literature after 1989
Polish literature in Bulgarian Perodical Literature
modern polish literature in Bulgaria
receiption of Polish literature in Bulgaria
Polish literary critical thought in Bulgaria
Opis:: Текстът разглежда рецепцията на полската преводна литература през последното двадесетилетие в българските специализирани издания за литература и изкуство.Обобщени са тематичният брой на „Литературен вестник”, озаглавен Полската литература на 90‑те (бр. 11, 22.—28.03.2000 г.) и посветен на промените в полския художествен живот в края на миналия век, бр. 18 (8.—14.05.2002 г.) на същото издание, озаглавен Полската Nike, представящ носителите на найголямата полска литературна награда в периода 1997—2002 г., както и двата броя (бр. 35, 2.—8.11.2005 г. и бр. 6, 15.—21.02.2006 г.) на „Литературен вестник”: Литература на токчета или подобрата литература и Литература пред огледалото или подобрата литература, съсредоточени върху творчеството на представителките на полския феминизъм. Статията осмисля също така полския брой (бр. 3, 2002 г.) на сп. „Панорама”, който изгражда преводна картина на полската литература след 1989 г., бр. 3—4 от 2006 г. на сп. „Критика”, оглеждащо най‑интересните изяви на литературнокритическата мисъл в Полша през същия период, както бр. 8 от 2007 г. на сп. „Славянски диалози”, който репрезентира основни тенденции в съвременната полска култура.
This text examines the reception of Polish literature into professional Bulgarian publications for literature and art. It submits to a discussion the following sources: The special issue of „Literaturen westnik” („Literary Weekly”) entitled Polish Literature of the Nineties, no.11 (22.—28.03.2000), devoted entirely to the changes occurred in Polish literature and artistic life at the end of the past century; and no. 18 (8.—14.05.2002) of the same journal presents under the title Polish Nike, presents the most prestigious Polish literary award and its laureates during the years 1997—2002. Mentioned above jurnal „Literaturen westnik” („Literary Weekly”) had two more special issues: Literature on Heel‑ or Better Literature, no. 35 (2.—8.11), and Literature before the Mirror or Better Literature, no. 6 (15.— 21.02), published in 2006, both focused on Polish women’s feminist writers. The article takes also into account the issue of „Panorama”, no. 3 (2002), which gives an overview of Polish literature translated into Bulgarian after 1989. Included into this discussion is the periodical „Kritika”, no. 3— 4 (2006); it gives a survey of the most interesting statements of Polish literary critical thought in the same period, that is, after 1989. Similarly, the „Slavianski dialozi” („Slavic Dialogues”), no. 8 (2007), that presents some most important ways of development in contemporary Polish culture.
Źródło:: Przekłady Literatur Słowiańskich; 2009, 1, 1; 29-48
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:: Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 289.

Tytuł:: O nominalizacji na polsko-bułgarskim przykładzie na podstawie książki Jakuba Banasiaka, Procesy nominalizacyjne w zdaniach wyrażających relację przyczynowo-skutkową (na materiale języka polskiego i bułgarskiego)
Processes of nominalization in sentences expressing a cause-effect relationship as discussed by Jakub Banasiak (on the material of the Polish and Bulgarian languages)
Autorzy:: Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2085389.pdf
Data publikacji:: 2022-07-11
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: relacja przyczynowo-skutkowa
język polski
język bułgarski
semantyka
składnia
struktura predykatowo-argumentowa
nominalizacja
gramatyka konfrontatywna
causal relation
Polish language
Bulgarian language
semantics
syntax
predicate-argument structure
nominalization
confrontative grammar
Opis:: Tekst dotyczy wydanej przed dwoma laty książki Jakuba Banasiaka. W książce Jakub Banasiak opisuje interesujące dla bułgarystów, i slawistów w ogóle, procesy nominalizacyjne w określonych zdaniach wyrażających relację przyczynowo-skutkową. Poza prezentowanymi w monografii przykładami oraz ich omówieniem warte uwagi są rozważania teoretyczne, będące niejako przypomnieniem i wprowadzeniem do części praktycznej.
This article considers Jakub Banasiak’s book, published two years ago. Banasiak describes the nominalization processes in sentences expressing a causal relation drawing on material from the Polish and Bulgarian languages that are interesting for Bulgarists and Slavists. In addition to the examples presented in the monograph and their discussion, the theoretical considerations are noteworthy, and constitute a reminder and introduction to the practical part.
Źródło:: Językoznawstwo; 2022, 16, 1; 79-85
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 290.

Tytuł:: „Rzeka krwi” i pewien możliwy dialog międzykulturowy
The “river of blood” and a possible intercultural dialogue
Autorzy:: Szwat-Gyłybowa, Grażyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2012594.pdf
Data publikacji:: 2015-06-01
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:: kultura bułgarska
malarstwo historyczne
Antoni Piotrowski
Iwan Wazow
topos rzeki
mit narodowy
dialog międzykulturowy
Bulgarian culture
historical painting
Ivan Vazov
topos of the river
national myth
intercultural dialog
Opis:: The article represents an attempt to reflect on the possible causes of a positive reception in Bulgaria for the painting entitled The Batak Massacre (1892) by a Polish artist, Antoni Piotrowski. This work is considered one of the most eloquent visualizations of the traumatic events of significance to Bulgarians that took place during the so-called anti-Turkish April uprising in 1876. Due to the entanglement of circumstances the massacre in Batak has grown to the status of a national myth. The artist, well acquainted with the current situation in the Balkans (which is documented in his autobiography), could not have, however, been fully aware of the semantic potential of the associations invoked by his painting. The topos of the “river of blood”, placed at the centre of attention, interpreted by Piotrowski in a manner differing from that in Southern Slavic folklore or Bulgarian literature, becomes the starting point for the author’s reflections on the repertoire of associations that this work could invoke in the recipient “initiated” into the meanders of their own culture, as was Ivan Vazov, the writer and apologist for the painting. The suggested research approach can be put in the realm of a particular imagology based on the reconstruction of possible strategies to negotiate meanings in intercultural relations.
Źródło:: Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2015, 5(8); 271-290
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:: Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 291.

Tytuł:: O sladkom v jazyke i kult’ture Bolgar
ON SWEET IN THE BULGARIAN LANGUAGE AND CULTURE
Autorzy:: Sedakova, Irina A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/611275.pdf
Data publikacji:: 2000
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: traditional Bulgarian culture
beliefs and rituals
sweet foods
sweet is unequivocally good
euphemism
disease prevention
tradycyjna kultura bułgarska
wierzenia i obrzędowość
słodkie produkty
słodkie jest dobre
eufemizm
zapobieganie chorobom
Opis:: W tradycyjnej kulturze bułgarskiej to, co słodkie, jest jednocześnie dobre. Słodkie produkty (surowe, jak i gotowane), stanowią swoiste znaki kulturowe, w których zawarte są archaiczne treści symboliczne i mitologiczne. Stąd bierze się ich znacząca rola w wierzeniach i obrzędowości (rodzinnej i dorocznej – por. ścisły związek miodu z korowajem). Słodkie produkty są częstym atrybutem obrzędowego goszczenia. Słodkie łączy ze światem przodków, służy jako eufemizm dla nazywania demonów – sładki medeni, błagi medeni itp., w magii leczniczej miód i cukier są wykorzystywane do diagnozowania i zapobiegania chorobom, szczególnie epidemicznym, jak np. ospa wietrzna. Słodką wodą podlewa się miejsca nieczyste. W ludowej kulturze bułgarskiej „słodkie” produkty o bogatej treści symbolicznej, mają wyrazistą geografię: koncentrują się na obszarach południowych są wyróżnikiem kultury bałkańskiej. Na poziomie semiotycznym w kulturze bułgarskiej „słodki” wchodzi nie tylko w opozycje typu słodki – gorzki, słodki – słony, ale także przyjemny – nieprzyjemny i szerzej dobry – niedobry, dobry – zły.
In traditional Bulgarian culture, sweet things are good. Sweet foods, both raw and processed, are peculiar cultural signs containing archaic symbolic and mythological content. Hence their significant role in beliefs as well as family and social customs (cf. a strong link between honey and korovay, a kind of pie). Sweet food is a frequent attribute of ritualistic hosting. Sweet things serve as links with the world of ancestors, the term for sweet is used as a euphemism for demons (sladki medeni, blagi medeni, etc.). In healing magic, honey and sugar are used to diagnose and prevent illnesses, especially communicable diseases like chickenpox; sweet water is poured over impure places. In folk Bulgarian culture, sweet products of rich symbolic content exhibit specific geography: they are a distinctive feature of the Balkan culture in the south of the country. At the semiotic. level, sweet in Bulgarian culture is not only present in oppositions of the type „sweet : sour” or „sweet : salty”, but also in „pleasant : unpleasant” or even more generally „good : not good”, „good : bad”.
Źródło:: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 155-166
0860-8032
Pojawia się w:: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 292.

Tytuł:: Cosmogonies and mythopoesis in the Balkans and beyond
Autorzy:: Badalanova Geller, Florentina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/677650.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: the Folk Bible
anthropology of religion
vernacular Christianity
creation myths
Slavonic and Balkan cosmogonies
dualism
Bogomilism
oral tradition
apocryphal literature
modern Bulgarian poetry
Viktor Grigorovich
M. Dragomanov
Pencho Slaveykov
Opis:: Cosmogonies and mythopoesis in the Balkans and beyondCompared and contrasted in this article are three different types of accounts dealing with the cosmogonic and eschatological themes employed in Slavonic and Balkan oral tradition, para-Biblical literature and modern poetry. The focus of analysis is the cluster of motifs attested in the creation narrative of the apocryphal Legend of the Sea of Tiberias. Two versions are examined: the South-Slavonic one discovered in 1845 by V. Grigorovich in the Monastery of Slepche, and the 18th century Russian account from MS № 21.11.3 (fols. 3a–5b) from the Archaeographic Department of the Library of the Academy of Sciences [Библиотека Академии наук, Рукописный отдел] in St. Petersburg, composed most probably by an Old Believer; this manuscript is published here for the first time. Folklore counterparts of the apocryphal Legend of the Sea of Tiberias are treated, with special emphasis on the oral narratives from the Bulgarian diaspora in Bessarabia (God and the Devil Create the World Amicably but then Fall Out). Finally, a poem of the 20th century Bulgarian intellectual Pencho Slaveykov [Пенчо Славейков] from his anthology “On the Island of the Blessed” is discussed; the poem, entitled How God willed the Earth to come to be and what did Satanail do after that? was designated by Slaveykov himself as “a legend of the Bogomils”, and blended within his lyrics are dualistic themes and motifs attested in vernacular Christianity, with the hallmark of Haeresis Bulgarica. Kosmogonie i mitopoetyki na Bałkanach i nie tylkoW artykule zostały porównane trzy typy narracji zawierających wątki kosmogoniczne i eschatologiczne, które funkcjonują w słowiańskiej i bałkańskiej tradycji ustnej, literaturze parabiblijnej oraz poezji doby modernizmu. Przedmiotem uwagi stała się grupa motywów poświadczonych w narracji o stworzeniu, znanej z Legendy o Morzu Tyberiadzkim. Analizom poddane zostały dwie wersje: południowosłowiańska, odkryta w 1845 roku przez W. Grigorowicza w Monastyrze w Slepče, oraz ruska – z XVIII wieku, znajdująca się w kodeksie MS № 21.11.3 (fols. 3a–5b), przechowywanym w Oddziale Rękopisów Biblioteki Akademii Nauk w Sankt Petersburgu – skomponowana najprawdopodobniej w środowisku staroobrzędowców (rękopis ten jest tu publikowany po raz pierwszy). Następnie przeprowadzona została analiza odpowiedników folklorystycznych apokryficznej Legendy o Morzu Tyberiadzkim, ze szczególnym uwzględnieniem narracji ustnych funkcjonujących w bułgarskiej diasporze w Besarabii (Bóg i Diabeł tworzą świat w przyjaźni ale potem stają się wrogami). Na końcu został poddany interpretacji poemat z XX wieku autorstwa bułgarskiego modernisty Penczo Sławejkowa [Пенчо Славейков] z antologii Na wyspie błogosławionych [На острова на блажените]; poemat ten, zatytułowany Jak Bóg zezwolił, aby powstała ziemia i co potem uczynił Satanael?, został nazwany przez samego autora „legendą Bogomiłów”, i skompilowany w jego tekstach z dualistycznymi motywami występującymi w chrześcijaństwie tego regionu, a rozpoznawanymi jako haeresis bulgarica.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 293.

Tytuł:: Communist anniversaries as a symphony of power and science (case study of Bulgaria)
Komunistyczne jubileusze jako symfonia władzy i nauki (przypadek Bułgarii)
Autorzy:: Drzewiecka, Ewelina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/783402.pdf
Data publikacji:: 2017-12-18
Wydawca:: Polska Akademia Umiejętności
Tematy:: communism
history of science
science-power
Bulgaria
Cyrillo-Methodian tradition
Bulgarian Academy of Sciences
historia nauki
relacja nauka-władza
Bułgaria
komunizm
tradycja cyrylo-metodejska
Bułgarska Akademia Nauk
Opis:: The aim of the paper is to show the interplay between the power and the science in the context of cultural memory. The focus is on the Cyrillo-Methodian anniversaries in Bulgaria in the communist period, and the object of the analysis is the anniversary of 1969. The context relates to the process of development of new historiography and the functionalization of the nation-centric narrative. The main issue discussed is how the Communist Party, as a political institution, and the Bulgarian Academy of Science, as an academic institution, cooperated to establish a new vision of society. The discussion offers an interpretation in the light of the Orthodox concept of the symphony of power perceived as a metaphor of the relation between the secular and the spiritual power.
W artykule zostaje podjęta kwestia relacji między władzą i nauką z punktu widzenia problematyki pamięci kulturowej. Przedmiotem uwagi są jubileusze cyrylo-metodejskie w okresie komunizmu w Bułgarii w kontekście zjawiska funkcjonalizacji narracji narodocentrycznej i rozwoju nowej historiografii narodowej. Postawione zostaje pytanie o to, jak Bułgarska Partia Komunistyczna (jako instytucja polityczna) i Bułgarska Akademia Nauk (jako instytucja naukowa) współpracują w celu zbudowania nowej wizji społeczeństwa. Za szczególny wyraz tej strategii uznany zostaje jubileusz 1969 roku: 1100 lat od śmierci Konstantyna-Cyryla Filozofia (tj. św. Cyryla), 100 lat od powstania Bułgarskiej Akademii Nauk i 25 lat od Rewolucji (tj. przejęcia władzy w Bułgarii przez Partię Komunistyczną). Punktem odniesienia są wystąpienia działaczy partyjnych oraz prace uznanych naukowców (historyków i literaturoznawców), podporządkowane komunistycznej rytualności jubileuszowej i służące wykazaniu bezpośredniego związku między władzami komunistycznymi a dziedzictwem cyrylo-metodejskim. W artykule zaproponowana zostaje interpretacja tej relacji w świetle prawosławnej koncepcji symfonii władzy, traktowanej jako metafora relacji między władzą świecką i duchową.
Źródło:: Studia Historiae Scientiarum; 2017, 16; 303-331
2451-3202
Pojawia się w:: Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 294.

Tytuł:: Разновидности новаций в лексике современного русского языка
Types of innovations in the lexicon of modern Russian language
Autorzy:: Вежбиньски, Ярослав
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/665491.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Гочо Гочев – болгарский славист
новейшая лексика русского языка
неологизмы
метафорические и метонимические переносы
заимствования
Gocho Gochev – the Bulgarian slavist
recent Russian vocabulary
neologisms
metaphorical and metonymic transitions
borrowings
Opis:: The paper presents a feedback on the handbook of professor Gocho Gochev – the Bulgarian slavist from the University of Veliko Turnovo. His book, entitled «Лексика русского языка новейшего периода: четыре лекции по спецкурсу», was published in 2015 in the leading international publishing house LAMBERT Academic Publishing. The handbook presents a sociolinguistic study of linguistic mechanisms and active processes in the development of modern Russian language. What is important, it is intended as a special course mainly for the university students who learn Russian as a foreign language. It includes four lessons for the course of Modern Russian Language.
Настоящий текст представляет собой статью-отзыв на учебное пособие болгарского слависта из Великотырновского университета, профессора Гочо Гочева. Его книга, которая озаглавлена «Лексика русского языка новейшего периода: четыре лекции по спецкурсу» была опубликована в 2015 г. в известном международном издательстве LAMBERT Academic Publishing. Она представляет собой лингвосоциологическое исследование о языковых механизмах и активных процессах в развитии современного русского языка и задумана как спецкурс. Пособие рассчитано, в первую очередь, на студентов вузов, изучающих русский язык как иностранный, и представляет собой достаточно компактный очерк, состоящий из четырех лекционных записей по курсу «Современный русский язык».
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2017, 14; 53-63
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 295.

Tytuł:: Twórczość poetycka Nikołaja Kynczewa w Bułgarii i Polsce
The Poetic Output of Nikolay Kanchev in Bulgaria and Poland
Autorzy:: Gołek-Sepetliewa, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/25179790.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: българска поезия на XX век
Николай Кънчев
Войчех Гaлонзка
рецепция в България и Полша
Bulgarian poetry of XX century
Nikolay Kanchev
Wojciech Gałązka
reception in Bulgaria and Poland
Opis:: This article presents analyses and interpretations of the work of the Bulgarian poet Nikolay Kanchev (1936—2007), collected in the Polish-language volume Against the Absence (2020), translated by Wojciech Gałązka. It takes into account the critical context of the Polish and Bulgarian reception of Nikolay Kanchev’s poetry. The presence of Nikolay Kanchev’s work in Poland since the 1980s is possible thanks to the long-standing efforts of his translator, Wojciech Gałązka. In his homeland, the poet experienced the censorship’s rejection of his first two volumes Presence (1965) and As a Mustard Seed (1968), many years of silence (1968—1980), and a successful but belated reception since the 1990s. A review of historical-literary studies makes it possible to identify the ideological and aesthetic choices of Kanchev’s poetry — neoclassicism, metarealism, conceptualism, philosophical intellectualism, laconicism, and paradoxicality.
Статията представя творческия път на българския поет Николай Кънчев (1936—2007) и интерпретира негови творби, събрани в полскоезичния сборник Przeciwko nieobecności (2020) в превод на Войчех Галонзка. Текстът очертава контекстите на полската и българската рецепция на неговата поезия. В родината си поетът е категорично отхвърлен от критиката за първите си две сбирки Присъствие(1965) и Колкото синапеното зърно (1968), което води до дългогодишно мълчание (1968—1980) и успешно, макар заксъняло признание от 90-те години на ХХ век насетне. В Полша творческото присъствие на Кънчев става възможно от 80-те години на века благодарение на дългогодишните усилия на преводача Войчех Галонзка. Прегледът на литературноисторическите изследвания и оценки позволява идейните и естетическите избори в поезията на Кънчев да се окачествят с понятията неокласицизъм, метареализъм, концептуализъм, философски интелектуализъм, лаконичност и парадоксалност.
Źródło:: Przekłady Literatur Słowiańskich; 2022, 12; 1-12
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:: Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 296.

Tytuł:: Dzieje bułgarskiego odrodzenia narodowego w 100 artefaktach
Autorzy:: Dushkova, Mira
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/681567.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: The Bulgarian Revival, artifacts, museum, anthropology, A History of the World in 100 Objects, Neil MacGregor
bułgarskie odrodzenie, artefakt, muzeum, antropologia, A History of the World in 100 Objects, Neil MacGregor
Opis:: A review of: Nenov, Nikolay, ed. 100 Artifacts of the Heroic Time. Visual Stories in the Museum. Sofia: ROD Publishing & Impresario House, 2018, 136 pp. [In Bulgarian: Ненов, Николай, ред. 100 артефакта от героичното време. Визуални разкази за музея. София: Импресарско-издателска къща РОД, 2018, 136 стр.] The book presents 100 аrtifacts from the late Bulgarian National Revival (1867–1878), all of which are currently spread throughout 33 Bulgarian museums. The publication is focused around seven significant topics: Free Time; Self-presentation; Education; Revolutionary Attributes; Weapons, Banners, Signs; Religious Symbols; Memory Objects, with the objects being presented via images and short descriptions. The central approach used to introduce the objects is anthropological. It establishes the main code for deciphering the meaning of the artifacts – a glimpse into history through the medium of the personal story and moments that have been preserved in human memory. The book is an original Bulgarian response to A History of the World in 100 Objects by Neil MacGregor (2011).
Recenzja książki: Nenov, Nikolay, ed. 100 Artifacts of the Heroic Time. Visual Stories in the Museum. Sofia: ROD Publishing & Impresario House, 2018, 136 pp. [In Bulgarian: Ненов, Николай, ред. 100 артефакта от героичното време. Визуални разкази за музея. София: Импресарско-издателска къща РОД, 2018, 136 стр.] Książka przedstawia 100 artefaktów z okresu późnego bułgarskiego odrodzenia (1867–1878), pochodzących z 33 muzeów w Bułgarii. Jest ona podzielona na siedem rozdziałów: Czas wolny; Autoprezentacja; Atrybuty Rewolucji; Broń, chorągwie, znaki; Symbole religijne; Obiekty pamięci. Artefakty są prezentowane w postaci fotografii i krótkich tekstów. Antropologiczne podejście do prezentacji przedmiotów ma na celu dotarcie do głębszego znaczenia artefaktów. W ten sposób odbiorca może zapoznać się z elementami minionej epoki za pomocą osobistych historii i chwil, które pozostały w zbiorowej pamięci. Książka stanowi oryginalną bułgarską odpowiedź na A History of the World in 100 Objects Neila MacGregor.
Źródło:: Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2018, 7
2449-8297
Pojawia się w:: Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 297.

Tytuł:: Академик Петър Динеков и младият полски българист Едвард Можейко (епистоларни свидетелства от 60-те години на ХХ век)
Autorzy:: Иванова, Мая
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1890762.pdf
Data publikacji:: 2021-02-23
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Petar Dinekov
Edward Możejko
unknown letter
1960s
Stanisław Urbańczyk
Józef Magnuszewsk
Stanisław Pigoń
Jerzy Rusek
Jan Safarewicz
Włodzimierz Kot
Charles A. Mose
Bulgarian-Polish academic contacts
Bulgaria
archive materials
Opis:: The article presents hitherto unknown letters in Polish by Edward Możejko, a Canadian scholar of Polish origin, to the Bulgarian scholar Petar Dinekov. These letters reveal the professional contacts between the two men in the 1960s when the young Możejko defends his dissertation on a topic in the field of Bulgarian studies at the Jagiellonian University and Dinekov is one of his reviewers. The letters are explored in the context of other documentary sources. The present study is part of a larger project on epistolary heritage testifying the active professional contacts of Dinekov with the Polish cultural intelligentsia.
Źródło:: Poznańskie Studia Slawistyczne; 2020, 19; 169-190
2084-3011
Pojawia się w:: Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 298.

Tytuł:: Słownik współczesnego bułgarskiego języka literackiego w epoce cyfrowej
“Dictionary of the modern Bulgarian literary language” in the digital age
„Речник на съвременния български книжовен език“ в дигиталната епоха
Autorzy:: Blagoeva, Diana
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/34655951.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: лексикография
история на българската лексикография
тълковен речник
дигитализация на лексикографските ресурси
history of Bulgarian lexicography
lexicography
explanatory dictionary
digitization of lexicographic resources
leksykografia
historia leksykografii bułgarskiej
słownik interpretacyjny
digitalizacja zasobów leksykograficznych
Opis:: Artykuł podejmuje próbę opracowania za pomocą nowoczesnych technologii zasobu leksykograficznego w oparciu o zdigitalizowaną wersję jednego z najważniejszych osiągnięć leksykografii bułgarskiej trzeciej ćwierci XX wieku – trzytomowego Słownika współczesnego bułgarskiego języka literackiego. Słownik, wydany w latach 1955–1959, odzwierciedla stan literackich norm językowych języka bułgarskiego z połowy ubiegłego wieku i pod wieloma względami stracił już na aktualności. Wymaga częściowej rewizji oraz unowocześnienia treści i dostosowania jej do współczesnych norm językowych. Artykuł wskazuje miejsce Słownika współczesnego bułgarskiego języka literackiego w historii leksykografii bułgarskiej, krótko przedstawia główne zasady jego tworzenia i specyfikę mikrostruktury, komentuje kwestie związane z konwersją tekstu drukowanego w elektroniczny zasób leksykograficzny, który może służyć nie tylko jako źródło informacji o semantyce i zastosowaniu głównej części współczesnego słownictwa bułgarskiego, ale także do celów badawczych.
Статията представя опит с помощта на съвременни технологии да се разработи лексикографски ресурс на базата на дигитализиран вариант на едно от най-значимите постижения на българската лексикография през третата четвърт на XX в. – тритомния „Речник на съвременния български книжовен език“. Речникът, издаден в периода 1955 – 1959 г., отразява състоянието на книжовноезиковите норми на българския език от средата на миналия век и в редица отношения вече е загубил актуалност. Това обуславя необходимостта от частично преработване и осъвременяване на неговото съдържание и привеждането му в съответствие със съвременните езикови норми. В статията се разкрива мястото на „Речник на съвременния български книжовен език” в историята на българската лексикография, представят се накратко основните принципи за съставянето на речника и особеностите на речниковата микроструктура, коментират се въпроси, свързани с преобразуването на печатното издание в електронен лексикографски ресурс, който може да намери приложение не само като източник на информация за семантиката и употребата на основната част от съвременната българска лексика, но и за изследователски цели.
The article presents the experience of a team of lexicographers from the Institute of the Bulgarian Language at the BAS using modern technologies to develop a lexicographic resource based on a digitized version of one of the most significant achievements of Bulgarian lexicography in the third quarter of the 20th century – the three-volume “Dictionary of the Modern Bulgarian Literary Language”. The Dictionary, published in the period 1955–1959, reflects the state of norms of the Bulgarian language from the middle of the last century. In a number of respects it has already lost relevance. This necessitates a partial revision and modernization of its content and bringing it into line with modern language norms. The article reveals the place of the “Dictionary of the Modern Bulgarian Literary Language” in the history of Bulgarian lexicography, briefly presents the main principles for compiling the dictionary and the peculiarities of the microstructure of the dictionary. It also comments on issues related to the conversion of the printed edition into an electronic lexicographic resource, which can be used not only as a source of information about the semantics and usage of the main part of the modern Bulgarian vocabulary, but also for research purposes.
Źródło:: Językoznawstwo; 2023, 18, 1; 7-20
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 299.

Tytuł:: Paradoksy antologizacji poezji polskiej w przekładach na język bułgarski
Парадокси на антологизацията на полската поезия на български език
The Paradoxes of Polish Poetry’s Anthologising in Bulgarian Language Translations
Autorzy:: Kovacheva, Adriana
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/486721.pdf
Data publikacji:: 2013-07-01
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: antologia
antologizacja
historia tłumaczeń
bułgarska poezja współczesna
stereotypy w recepcji
антология
антологизация
история на превода
съвременна българска поезия
стереотипи в литературната рецепция
anthology
anthologising
translation history
bulgarian contemporary poetry
stereotypes in literary reception
Opis:: В настоящата статия разглеждам два парадокса, свързани с редакцията на антологията Съвременни полски поети, които са свързани със съществуващите сред българските читатели и изследователи-специалисти стереотипи за полската поезия. Първият е свързан с утвърждаването на приетия още от Боян Пенев в неговата антология от 1921 година модел на въобразения читател, който ограничава възможностите за сравнителен прочит на предлагания материал. Вторият парадокс е несъответствието между декларираното в увода на антологията желание да се изяснят взаимовръзките между литературните явления от периода преди и след Втората световна война и действителното премълчаване на ролята на авангарда за развитието на полската поезия. Този парадокс е предизвикан от опита да се наложат стереотипизирани представи за поетиката и идеологията на литературния авангард като историческо яваление.
This article explores two paradoxes related to the concept of the Anthology of Contemporary Polish Poets that are associated with stereotypes about Polish poetry which exists amongst Bulgarian readers and researchers. The first paradox is related to the establishment of a model of the reader, introduced by Boyan Penev in his anthology from 1921, which limits opportunities for comparative reading of the proposed anthologized material. The second paradox is the discrepancy between the statements made in the introduction to the anthology that the relationships between literary phenomena of the periods before and after the Second World War will be clarified and elaborated and the actual omission of the role of the vanguard in the development of the Polish poetry. This paradox is caused by attempts to impose stereotyped notions of poetics and ideology of the literary avant-garde in the time the anthology was published.
Źródło:: Przekłady Literatur Słowiańskich; 2013, 4, 1; 208-223
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:: Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 300.

Tytuł:: Asyndetic Complementation in the Light of Explicative Syntax (Exemplified with Bulgarian, Polish and Ukrainian)
Komplementacja asyndetyczna w świetle składni eksplikacyjnej (na przykładzie języka bułgarskiego, polskiego i ukraińskiego)
Autorzy:: Kiklewicz, Aleksander
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33317070.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: explicative syntax
valency
verb syntax
sentential actant
conjunction
asyndetic complementation
Bulgarian language
Polish language
Ukrainian language
składnia eksplikacyjna
walencja
składnia czasowników
aktant syntaktyczny
spójnik
dopełnienie asyndetyczne
język bułgarski
język polski
język ukraiński
Opis:: The subject of the study is Bulgarian, Polish and Ukrainian syntactic constructions in which the position of the clausal complement is realized in an asyndetic manner. The analysis of language material is based on the theory of explicative syntax, the foundations of which were developed by S. Karolak. The author shows that the asyndetic complement is one of the forms of realization of the propositional argument that is conditioned by the valence of the matrix verb. A given syntactic form is a valence characteristic of a limited group of semantic classes of verb, namely mental, emotive, perceptive and deliberative verbs. The author also shows that there are other factors that favor or, conversely, do not favor the use of conjunctionless sentences, such as negation, ellipsis, coreference, and others. The author concludes that the frequency of asyndetic constructions in Slavic languages can vary.
Przedmiotem badania są bułgarskie, polskie i ukraińskie konstrukcje składniowe, w których pozycja dopełnienia klauzulowego jest realizowana w sposób asyndetyczny. Analiza materiału językowego opiera się na teorii składni eksplikatywnej, której podstawy opracował S. Karolak. Autor pokazuje, że dopełnienie asyndetyczne jest jedną z form realizacji argumentu propozycjonalnego, uwarunkowaną walencją czasownika matrycowego. Dana forma składniowa stanowi charakterystykę walencyjną ograniczonej grupy semantycznej czasowników, a mianowicie czasowników mentalnych, emotywnych, percepcyjnych i deliberatywnych. Autor pokazuje również, że istnieją inne czynniki, które sprzyjają lub odwrotnie nie sprzyjają używaniu zdań bezspójnikowych, takie jak: negacja, elipsa, koreferencja. Autor dochodzi do wniosku, że częstość występowania konstrukcji asyndetycznych w językach słowiańskich jest większa lub mniejsza.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Bulgarian" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język