Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Bak, B." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 105
Tytuł:
Ocena redukcji ewapotranspiracji buraków cukrowych na podstawie wielkości opadów
Evaluation of evapotranspiration reduction of sugar beet on the basis of amount of precipitation
Autorzy:
Bak, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60651.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
Kujawy
warunki meteorologiczne
opady atmosferyczne
suma opadow
rosliny okopowe
buraki cukrowe
ewapotranspiracja
susza rolnicza
wskaznik CDI
Opis:
Wielkość redukcji ewapotranspiracji, spowodowaną niedoborem wody w glebie, opisano wskaźnikiem CDI (Crop Drought Index). Jest on również wskaźnikiem suszy rolniczej. Zbadano relacje pomiędzy opadami P i wskaźnikiem CDI na uprawie buraka cukrowego na Kujawach, na różnych glebach. Badania modelowe redukcji ewapotranspiracji przeprowadzono w okresie wegetacji buraka cukrowego (21.04–30.09) dla lat 1954–2003. Badania przeprowadzono dla 4 gleb, o zróżnicowanych zapasach wody użytecznej ZWU w 1-m profilu, wynoszących: 103, 137, 165, 203 mm. Relacje pomiędzy P i CDI badano w 5 okresach, powstałych przez dodanie kolejnych faz fenologicznych buraka cukrowego. Siłę i istotność związków oceniono za pomocą analizy statystycznej. Wartości współczynników korelacji pokazywały udział opadów w wielkości redukcji ewapotranspiracji w stosunku do ewapotranspiracji potencjalnej buraka cukrowego w warunkach niedostatecznego uwilgotnienia gleby. Wyznaczono nomogramy, które mogą być pomocnym narzędziem określenia wartości wskaźnika CDI na podstawie bieżących pomiarów opadów.
Reduction of evapotranspiration due to soil water deficit is quantified by CDI (Crop Drought Index). It is an agricultural drought index. The relationship was examined between precipitation P and CDI for sugar beet in Kujawy region for different soils. Evapotranspiration reduction was estimated on the basis of model research conducted for the growing season of sugar beet (21.04–30.09) in the years 1954–2003 and for 4 soils, with different total available soil water (103, 137, 165, 203 mm) in the 1-m profile. Relations between P and CDI were studied in 5 time periods, created by adding another subsequent phenological phases of sugar beet. The significance of the relationships was evaluated by using statistical analysis. The correlation coefficients showed the share of precipitation in the reduction of evapotranspiration of sugar beet in relation to potential evapotranspiration. The determined monograms can be useful in determining CDI on the basis of current measurements of precipitation.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2009, 03
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja mapy terenów podwyższonego ryzyka naturalnego w skali 1 :10000 dla terenów podgórskich i górskich
Proposal of the map of increased natural hazard in mountain and foremountain regions 1 :10,000 scale
Autorzy:
Bąk, B.
Radwanek-Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074337.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
antropopresja
mapa ternów zdegradowanych
teren górski
geoenvironmental maps
geohazard
antropopressure
montane areas
Opis:
The paper illustrates geological problems related to increased natural hazard, especially in mountain and foremontain regions, and general aspects of making a detailed map of such areas. The main geoenvironmental hazards in mountain and foremountain regions are discussed. They can be divided into two groups: natural hazards and anthropopressure. The first group consists of geodynamic processes, mainly ladnslides and floods. Human pressure on the environment shows up mainly by deforestation and increasing number of built-up areas. Also tourism devel-opment is a part of anthropopressure (for example, it causes erosion). Proper map of such a risky region should concentrate on five groups of problems: presentation of environmental and cultural values, showing the natural threats and their geological back-ground, anthropopressure, as well as geologial-engineering conditions and areas of possible conflicts for spatial planning. The scope and methodology of elaborate necessary for that kind of map is summarized in the table 1.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2005, 53, 6; 509--511
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warunki klimatyczne Wielkopolski i Kujaw
Climatic conditions of Wielkopolska and Kujawy
Autorzy:
Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337975.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
elementy meteorologiczne
klimat
Kujawy
Wielkopolska
climate
meteorological elements
Opis:
Badania klimatu Wielkopolski i Kujaw trwają już od połowy XIX w. Dość rozległa, chociaż zmienna ilościowo sieć stacji pomiarowych dostarcza wiele informacji, na podstawie których już w pierwszej połowie XX w. obszar Wielkopolski i Kujaw pod względem termicznym został zaklasyfikowany do regionów najcieplejszych w Polsce, a pod względem opadowym - do regionów najsuchszych. Podstawą takiego podziału klimatycznego były wieloletnie, w przypadku Bydgoszczy ponad 150-letnie, ciągi temperatury i opadów. Badania ewapotranspiracji wykazały, że jest to również obszar z największymi niedoborami wody w rolnictwie. Szczegółowa analiza potwierdza zróżnicowanie w rozkładzie przestrzennym i czasowym wartości poszczególnych elementów meteorologicznych. Różnice są najbardziej widoczne w rozkładzie temperatury, opadów i parowania. Mniejsze zróżnicowanie występuje w rozkładzie ciśnienia, wiatru i usłonecznienia. Dane ze stacji pomiarowych IMUZ w Bydgoszczy i na obszarze zlewni górnej Noteci świadczą o różnicach mikroklimatycznych w różnych siedliskach: wilgotnych i suchych łąkowych w dolinach rzek, suchych na gruntach ornych oraz na terenach zurbanizowanych.
Studies on the climate of Wielkopolska and Kujawy have been carried out since the half of the 19th century. The wide, but quantitevely variable network of measurement stations provides vast observation material, on the basis of which the Wielkopolska and Kujawy region has been qualified as the warmest in Poland regarding thermal conditions and the driest regarding precipitation conditions. The base for this qualification were multi-year (over 150-year in Bydgoszcz ) observation series of temperature and precipitation. Investigations of evapotranspiration have shown that this is the region with the greatest water deficits in agriculture. The detailed analysis confirms the spatial and temporal differentiation of selected weather elements. Differences are noticed most distinctly in temperature, precipitation and evaporation distribution. Less differences are observed in atmospheric pressure, wind velocity and sunshine hours. Taking into account observations from the station of IMUZ in Bydgoszcz and in the catchment of the upper Noteć river, the microclimatic differentiation has been shown in different sites: in wet and dry meadow sites in river valleys, in dry sites in arable lands and in urban areas.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2003, T. 3, z. spec. (9); 11-38
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktualny przegląd krajowych złóż dolomitów w aspekcie wykorzystania w przemyśle materiałów ogniotrwałych
A current survey of polish deposits of dolomites applicable in the industry of refractories
Autorzy:
Bąk, B.
Radwanek-Bąk, B.
Wyszomirski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216547.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
dolomit triasowy
dolomit dewoński
przemysł materiałów ogniotrwałych
dolomit konwertorowy
dolomit spieczony
triassic dolomites
devonian dolomites
refractories
converter dolomite
sintered dolomite
Opis:
Krajowa baza zasobowa dolomitów jest duża. Ich łączne zasoby bilansowe, udokumentowane w 62 złożach - wykazywanych w aktualnych statystykach zasobów kopalin - wynoszą 1 500 mln t. Mimo tego występuje deficyt wysokiej jakości tzw. dolomitów konwertorowych, które mają zastosowanie do produkcji materiałów ogniotrwałych. Dla tego celu wykorzystywane są od wielu lat dolomity triasowe ze złóż Brudzowice i Ząbkowice Śląskie I, z regionu śląsko-krakowskiego. Do innych potencjalnie interesujących złóż tego regionu, ze względu na charakter i właściwości dolomitów, należy złoże Libiąż. Wątpliwa, choć niewykluczona wydaje się możliwość wykorzystania dolomitów ze złóż Nowa Wioska i Stare Gliny. Wymaga to jednak przeprowadzenia bardziej dokładnych badań ich składu chemicznego i podatności do spiekania. Jak dotąd bowiem, dolomity z tych złóż są rozpoznane i aktualnie eksploatowane na znaczną skalę przede wszystkim dla potrzeb drogownictwa i budownictwa. Niestety, pogarszająca się jakość dolomitów zalegających w innym, dużym i udostępnionym złożu tego regionu - Żelatowa - była przyczyną zaniechania wykorzystania tej kopaliny do produkcji materiałów ogniotrwałych. Spośród złóż rezerwowych najkorzystniejszymi właściwościami wyróżniają się cztery: Chruszczobród, Chruszczobród I, Chruszczobród 2 i Libiąż Wielki. Przeprowadzona analiza wskazuje także na możliwość wykorzystania dla celów przemysłu materiałów ogniotrwałych kopalin ze złóż Winna i - w mniejszym stopniu - Radkowice-Podwole. Wymaga to jednak przeprowadzenia bardziej szczegółowych badań ich składu chemicznego i struktury, a zwłaszcza określenia wielkości ziaren. Odrębne zagadnienie stanowi kwestia wykorzystania marmurów dolomitowych ze złóż regionu dolnośląskiego. Tradycyjnie uważa się, że są one nieprzydatne do produkcji materiałów ogniotrwałych z uwagi na grube uziarnienie. Kopalina ta występuje jednak w kilku odmianach, reprezentując również struktury drobno i średniokrystaliczne. Najczystsze i najbardziej drobnoziarniste odmiany mogą być interesujące do produkcji materiałów ogniotrwałych. Wymaga to jednak prowadzenia selektywnej ich eksploatacji.
The Polish basis of dolomites is remarkable. Their total reserves reported in the 62 deposits listed in current data bases of mineral resources amount to 1,500,000 t. However, there is a shortage of the so-called converter dolomites of high quality applicable in manufacturing of refractory materials. Such dolomites of the Triassic age have been quarried for many years in the Brudzowice and Ząbkowice Śląskie I deposits in the Silesian-Cracow region. The Libiąż deposit is perspective of this area, considering the character and properties of its dolomites. The dolomites of the Nowa Wioska and Stare Gliny deposits belong into the same group although their applying as refractories seems to be disputable at the moment and would require more detailed analyses of the chemical composition and firing properties of the rocks mentioned. The reason is that the dolomites of these deposits have been reported andmassively quarried up to now mainly for civil engineering (roads, buildings, etc.). Unfortunately, worsening properties of the dolomites occurring in Żelatowa, still another large and developed deposit of the region, have been excluded using these rocks in producing of refractories. Among the group of reserve converter dolomite deposits, the best rock properties have been found in four of them, i.e., Chruszczobród, Chruszczobród I, Chruszczobród II and Libiąż Wielki. The survey presented indicates that there are some possibilities of including dolomites of the Winna and, to a lesser degree, Radkowice-Podwole deposits as the raw materials in manufacturing of refractories. Again, more detailed analyses of the chemical composition and petrographical development, mainly of the grain size distribution, would be required. Dolomitic marbles of the Lower Silesia region represent a separate problem. Traditionally, they have been considered to be non-applicable in manufacturing of refractories because of too coarse grain size of these rocks. It should be stressed, however, that the Lower Silesian marbles occur in several varieties and among them also fineand coarse-grained dolomites occur. Their finest and chemically purest varieties can be an interesting option in extending the basis of refractory dolomitic raw materials in Poland, although selective quarrying would be required in such a case.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2011, 27, 1; 21-47
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Waloryzacja złóż kopalin skalnych województwa podkarpackiego
Valorisation of rock raw material deposits in Podkarpackie Voivodship
Autorzy:
Radwanek-Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/169312.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
kopaliny skalne
waloryzacja
województwo podkarpackie
ochrona złóż
rock raw materials
evaluation
Podkarpackie Voivodeship
mineral deposits protection
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki syntetycznej, wielokryterialnej waloryzacji złóż kopalin skalnych województwa podkarpackiego. Waloryzację taką wykonywano w skali całego kraju, według jednolitych założeń i kryteriów należących do czterech niezależnie wyodrębnionych modułów oceny. Najważniejszy z nich odnosi się do walorów surowcowych złoża. Waloryzacja i hierarchizacja pozwoliły na przyporządkowanie analizowanych złóż do jednej z trzech kategorii, którym przypisany został zróżnicowany zakres proponowanej ochrony i dostępności terenów złożowych.
The paper shows some results od synthetic, multi-criteria evaluation of rock raw materials deposits in the Podkarpackie Voivodship (District). Such assessment was made in the whole country scale by using the same, uniform criteria, representing four independently extracted evaluation modules. The raw material features of the deposit are the most important among them. The assessment allowed to hierarchise the analyzed deposits and to assign them to one of the tree categories of proposed protection and land availability.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2013, 54, 2; 39-44
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy społecznej akceptacji działalności górniczej i drogi ich minimalizacji w krajach Unii Europejskiej
Problems of social acceptance of mining activities and ways of minimizing them in the EU countries
Autorzy:
Radwanek-Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061656.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
akceptacja społeczna
działalność wydobywcza
ocena oddziaływań społecznych
kraje Unii Europejskiej
social acceptance
mining activity
social impact assessment
EU countries
Opis:
Społeczna akceptacja prowadzenia działalności górniczej jest jednym z istotnych elementów warunkujących jej powodzenie. Obok formalnoprawnych uwarunkowań związanych z koniecznością ochrony przyrody (głównie ożywionej) oraz planowania przestrzennego stanowi ona jedną z poważnych barier ograniczających lub wręcz uniemożliwiających podjęcie lub prowadzenie tej działalności. W ostatnich kilkunastu latach, mimo licznych działań kompensujących podejmowanych przez przedsiębiorców górniczych, zjawisko braku takiej akceptacji nasila się zarówno w Polsce, jak i w większości krajów Unii Europejskiej, jakkolwiek skala jego występowania jest zróżnicowana. Potwierdzają to badania ankietowe. Zostały one przeprowadzone przez autorkę w ramach zakończonego już projektu UE Minerals4EU. W prezentowanej publikacji omówiono wyniki tych badań oraz podjęto próbę wyjaśnienia przyczyn negatywnego nastawienia społeczeństw do działalności górniczej. Przedstawiono również działania podejmowane w celu zmiany tych postaw, w szczególności przeprowadzenie oceny oddziaływań społecznych (Social Impact Assessment, SIA). Cele takiej oceny są podobne do celów powszechnie obowiązujących ocen oddziaływania na środowisko (OOŚ): identyfikacja wszystkich możliwych uciążliwości planowanej eksploatacji, ich ocena oraz planowane działania minimalizujące, konieczne do uzyskania korzystnej decyzji środowiskowej, a w przypadku prezentowanej oceny SIA – w celu uzyskania akceptacji społecznej planowanej inwestycji górniczej. W niektórych krajach UE, np. Danii i Grenlandii, opracowanie odrębnego raportu SIA jest obowiązkowym elementem postępowania koncesyjnego. W niniejszej pracy omówiono zakres formalny tego dokumentu oraz zalety takiego rozwiązania, umożliwiające wyprzedzające działanie przyszłego inwestora zmierzające do osiągnięcia planowanego celu.
Social acceptance for mining activity is one of the important elements determining its success. In addition to formal and legal conditions related to the nature of protection and spatial planning, it is one of the major barriers that limit or even hold back this activity. Over the last several years, a constant increase in such unacceptance can be observed in both Poland and most of the European countries, although the degree of occurrence of this phenomenon is diverse. It is confirmed by surveys carried out by the author as part of the already completed EU Minerals4EU project. The paper discusses the results of these studies and attempts to explain the reasons for the negative attitude of societies to mining activity. The activities undertaken to change the attitude are also presented, in particular the Social Impact Assessment (SIA). The objectives of the assessment are similar to the purposes of generally applicable Environmental Impact Assessments: identification of all possible limitations of planned exploitation, and their evaluation and minimization, necessary to obtain a favourable environmental decision, and, in the case of the SIA, to obtain social acceptance for the planned mining investment. In some EU countries, e.g. Denmark and Greenland, the development of a separate SIA report is a compulsory element of concession proceedings. The paper discusses the adopted formal scope of this document and the advantages of such a solution, enabling the anticipated operation of the future investor to achieve the planned goal.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2018, 472; 185--192
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Minerals 4EU – Europejska sieć informacyjna zaopatrzenia w surowce mineralne” – jeden z wiodących projektów komisji europejskiej ostatnich lat
“Minerals 4EU – European Sustainable Minerals Intelligence Network” – one of European Commission’s leading projects of recent years
Autorzy:
Radwanek-Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075513.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
minerały 4EU
surowce mineralne
złoża kopalin
prawo geologiczne
prawo górnicze
Minerals 4EU
mineral raw materials
mineral deposits
geological law
mining law
Opis:
In2013–2015, the PGI-NRI participated in the implementation of one of the leading projects of EU raw materials in recent years, Minerals4EU – European Information Network on mineral raw materials. Its goal was to create the first European-scale complex and a public information network of mineral raw materials that would work in a continuous system after the completion of the project. The scope of information gathered in the network and updated on a regular basis includes data on: production, trade, demand and market conditions in the field of primary and secondary minerals. The project partners were the teams representing geological surveys of 27 European countries and several specialized research institutes. PGI-NRI actively participated in two of the six workpackages of task forces, also helping the other ones. Apart from presenting the project tasks and the effects of its implementation the publication presents in a synthetic way the results of research on the condition of availability of mineral deposits in the European Union countries, carried out by the author in the preparation of foresight on raw materials for Europe. During the study, the main causes of restrictions in accessibility of mineral deposits were identified and their trends were rated and described, pointing out to the necessary actions and measures, using the examples of good practice in this area. The studies are important, cognitive and applicable
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2016, 64, 7; 458--463
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Atrakcje geoturystyczne Kanionu Rio Colca i jego otoczenia
Geotourism phenomena of Rio Colca Canyon and its surroundings
Autorzy:
Radwanek-Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/183521.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
Kanion Colca
dolina Rio Colca
Dolina Wulkanów
atrakcja geoturystyczna
waloryzacja atrakcji geoturystycznych
Colca Canyon
Colca valley
Valley of the Volcanoes
geotourism phenomena
assessment of geotouristical values
Opis:
W artykule opisano wybrane atrakcje geoturystyczne Kanionu Rio Colca i jego otoczenia oraz opracowano wstępną koncepcję ich waloryzacji. Przyjęto następujące kryteria oceny: walory edukacyjno--poznawcze, krajobrazowo-widokowe, architektoniczno-kulturowe oraz rekreacyjno-wypoczynkowe. Odrębnie oceniano dostępność obiektów w aspekcie ich dostępności komunikacyjnej, jak i wymagań kondycyjno-technicznych turystów. Na terenie objętym badaniami zinwentaryzowano kilkadziesiąt obiektów o charakterze atrakcji geoturystycznych. Są one bardzo zróżnicowane. Obejmują: formy geomorfologiczne, wulkany, formacje skalne, profile geologiczne, ciekawostki mineralogiczno-petrograficzne, źródła wód termalnych oraz wodospady. Na omawianym obszarze istnieje też możliwość obserwacji aktywnych procesów geologicznych: wulkanicznych, tektonicznych i geodynamicznych. Ze względu na unikatowe walory przyrodnicze, interesującą historię, kulturę oraz żywy folklor, omawiany teren powinien zostać objęty prawną ochroną jako park narodowy. Zebrane informacje stanowią istotny element przygotowywanej obecnie wstępnej dokumentacji geologiczno-fizjograficznej omawianego terenu.
This article describes a selection of geotourism phenomena located in a region of Rio Colca Canyon and also presents a preliminary concept of their evaluation. Proposed criteria are as follows: educational-cognitive; landscape-scenic; architectonical-cultural; sport-recreational. Separately there were appreciated two aspects of availability: transport conditions and tourist access difficulty level. Assembled information are important component of presently preparing, preliminary geologic and physiographic documentation of mentioned region. The main goal of activity was focused to give the scientific-geological base for the purpose to create here The Colca Canyon National Park.
Źródło:
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2008, 34, 2/1; 173-192
0138-0974
Pojawia się w:
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasoby kopalin Polski w aspekcie oceny surowców krytycznych Unii Europejskiej
Mineral resources of Poland in the aspect of the assessment of critical minerals to the European Union Economy
Autorzy:
Radwanek-Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216549.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
polityka surowcowa
Unia Europejska
surowce krytyczne
mineral policy
European Union
critical raw materials
Opis:
Zabezpieczenie podaży surowców mineralnych w Unii Europejskiej stało się w ostatnich latach jednym z priorytetowych celów działań Komisji UE, Służb Geologicznych i licznych ośrodków badawczych. Po latach zaniedbań w tym kierunku, dostrzeżono wagę rosnącego deficytu surowcowego krajów Europy oraz płynące stąd zagrożenia dla konkurencyjności jej gospodarki w stosunku do dynamicznie rozwijających się gospodarek Chin, Indii oraz innych krajów, głównie azjatyckich. Dało to asumpt dążeniom do stworzenia nowej, wspólnej polityki surowcowej Unii Europejskiej głównie w zakresie surowców nieenergetycznych. Jednym z punktów wyjścia do tych działań jest ocena potencjału surowcowego krajów Unii Europejskiej oraz identyfikacja tzw. surowców krytycznych, niezbędnych dla harmonijnego i zrównoważonego rozwoju gospodarczego oraz postępu technologicznego. Niniejsze opracowanie przedstawia syntetyczną prezentację i omówienie wyników prac prowadzonych w tym zakresie w ramach działalności Inicjatywy ds. Podaży Surowców Mineralnych, skupiając się na prezentacji na tym tle naszej, krajowej bazy surowcowej i oceny jej atrakcyjności jako źródła surowców krytycznych dla UE. Analizę krytyczności wykonano opierając się na trzech grupach kryteriów: gospodarczo-ekonomiczne skutki ograniczenia podaży, ryzyko ograniczenia (zachwiania lub przerwania) podaży oraz ryzyko środowiskowe, związane z ograniczeniami możliwości produkcji w poszczególnych krajach, wynikającymi z wymogów ochrony środowiska naturalnego. Dla ilościowej ich oceny skonstruowano trzy zagregowane wskaźniki, zaś do prognozowania przyjęto 10-letni horyzont czasowy. Do analiz stopnia krytyczności wytypowano 41 najważniejszych i najszerzej wykorzystywanych surowców mineralnych. Dotychczasowe badania pozwoliły na wstępny ich podział na trzy grupy. Za krytyczne dla gospodarki Unii Europejskiej uznano 14 surowców o ważnym znaczeniu ekonomicznym, tj.: antymon, beryl, kobalt, fluoryt, gal, german, grafit, ind, magnez, niob, platynowce, pierwiastki ziem rzadkich, tantal i wolfram. Charakteryzują się one bardzo wysokim ryzykiem niedoboru podaży, co wynika z ograniczonej ilości źródeł ich pochodzenia i podaży, zdominowanej przez kilka krajów, w szczególności Chiny. Ryzyko utraty płynności podaży tych surowców wzmaga niski stopień wykorzystania surowców wtórnych i niewielka skala substytucji. Większość spośród wskazanych surowców jest niezbędnych dla rozwoju nowych technologii. Pozostałe surowce są również, choć w mniejszym stopniu, zagrożone deficytem. Ich znaczenie ekonomiczne jest duże, ale są w mniejszym stopniu niezbędne dla rozwoju nowych technologii. W odniesieniu do przedstawionych surowców krytycznych dla gospodarki Unii Europejskiej, Polska nie może stanowić jej zaplecza surowcowego. Kraj nasz nie posiada odpowiedniej bazy surowcowej, nie prowadzi własnej ich produkcji, a zapotrzebowanie pokrywane jest - i jak wskazują prognozy na najbliższe lata - będzie pokrywane importem. Spodziewany jest natomiast wzrost roli naszego kraju jako producenta gotowych wyrobów na bazie dostarczonych z zewnątrz podzespołów i elementów. Omawiane surowce trudno też zaliczyć do krytycznych dla gospodarki naszego kraju, gdyż jak dotychczas nie rozwinięto bazujących na nich gałęzi przemysłu. Mają więc one obecnie ograniczone znaczenie gospodarcze. Harmonijny i zrównoważony rozwój kraju i wykorzystanie wysokiego potencjału ludzkiego domagają się rozwoju własnych innowacyjnych technologii opartych na imporcie oraz własnej produkcji surowców zaliczanych do krytycznych. Ewentualne szersze wykorzystanie skromnego potencjału surowcowego Polski w zakresie kopalin będących źródłem surowców krytycznych może nastąpić dopiero w dłuższym, około 20-letnim horyzoncie czasowym. Za najbardziej prawdopodobne działania w tym zakresie należy uznać udostępnienie złoża rud Mo-W-Cu Myszków oraz intensyfikację poszukiwań podobnych złóż.
The assurance of future raw materials supply to the EU mineral industry has become, in recent years, one of the priority tasks of the EU Commission, geological surveys and several research centers. After many years of negligence, the problem of developing supply risk of many raw materials in Europe has been perceived, along with the menace to the EU economy competitiveness coming from dynamically developing countries such as China, India and others - basically of Asian origin. This has initiated a new mineral policy within the EU zone, referring mainly to non-fuels. One of the starting points for this activity has become the assessment of the EU mineral resources potential and identification of the raw materials that are critical for the harmonious and sustainable development and technological progress. The paper briefly presents the results of research work focused on the critical raw materials assessment, which were conducted by the Initiative for the Raw Materials Supply. Its core is the presentation of Polish mineral reserve base and its potential as a possible source of critical raw materials for the European Union. The criticality analysis was based on three categories, i.e.: economic consequences of the supply limitation, supply risk of reduction (fluctuation or disruption), and environmental risk referring to countries with weak environmental performance in order to protect the environment that jeopardize the supply of raw materials to the EU. For their quantitative assessment there were proposed three aggregated indices, while for the forecast purposes - 10-year period. The criticality ratio was determined for the 41 most important and most frequently used raw materials. On the grounds of the research made up to now, these raw materials were preliminary divided into three groups. As a critical to the EU economy, 14 raw materials of major economic importance were discriminated, i.e.: antimony, beryllium, cobalt, fluorite, gallium, germanium, graphite, indium, magnesium, niobium, PGM, rare earths, tantalum, and tungsten. They are characterized by high supply risk, which is mainly due to limited number of their sources - dominated by a few countries, in particular China. The risk of supply disruptions is boosted by low rate of utilization of secondary sources, and limited scale of substitution as well. The majority of the above-mentioned raw materials are crucial for the new technologies development. The remaining minerals arealso - though to a lesser extent - imperiled with a supply deficit. Despite they are also of economic importance, their indispensability for the advanced technologies development is relatively smaller. Taking into account the raw materials that are critical for the European Union economy, Poland cannot be considered as its resource base. The source of these raw materials are not only scarce in Poland, but also they are not produced, and their demand is now - and according to forecasts is going to be in the future - met by imports. However, the role of our country as a manufacturer of finished products from components of foreign origin is anticipated to increase. The raw materials in question are not considered exactly critical for Polish economy, as any industrial branch based upon their utilization has emerged so far. Therefore, they are of limited economic importance. Presumable utilization of very limited sources of above-mentioned critical raw materials in Poland could be anticipated in a perspective of at least 20 years. The most probable in this respect are the following: opening out the new Mo-W-Cu ore deposit Myszków, and the promotion of exploration works for similar deposits.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2011, 27, 1; 5-19
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podstawy waloryzacji złóż kopalin skalnych dla ich ochrony
Valorisation of mineral deposits for protection purposes
Autorzy:
Radwanek-Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074395.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
zasoby mineralne
kopaliny
waloryzacja złóż
ochrona zasobów
mineral deposit
protection of mineral resources
multi-criteria valorisation
Opis:
The purpose of mineral deposits valorisation is a comparison of the different deposits, using the same, uniform criteria, as a tool to protect the most valuable mineral deposits and to diverse a level of this protection. To realize this idea, a complex, multi-criterial model was elaborated. There are two main separate groups of criteria: geological and mining assets and environmental-spatial-planning conditions. Additionally another factor - the level of certainty of geological research is necessary to take into consideration by the deposits valorisation. The presented model and rules of valorization of rock mineral deposits provides an opportunity for their legal protection more effective.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2005, 53, 5; 434--438
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ budowy autostrad i dróg szybkiego ruchu na poziom wydobycia pospolitych kopalin skalnych w Polsce
The effect of motorway building on common rock raw material resources and mining in Poland
Autorzy:
Bąk, B.
Piotrowska, A.
Radwanek-Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085880.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
pospolite kopaliny skalne
wyczerpywanie zasobów
infrastruktura komunikacyjna
budowa autostrad
crushed stones
sand and gravel
mineral resources
output
motorways construction
Opis:
Artykuł jest poświęcony wielowątkowej tematyce związanej z gospodarką kopalinami skalnymi użytkowanymi do produkcji kruszyw mineralnych, wykorzystywanych przy budowie i modernizacji sieci drogowej – w szczególności autostrad w Polsce. Przeprowadzona analiza krajowej bazy zasobowej tych kopalin wskazuje na duży potencjalny stan ich rezerw w skali krajowej, przy równoczesnym deficycie w wielu jego regionach. Spowodowane jest to nierównomiernym rozmieszczeniem geograficznym złóż. Coraz większym problemem jest ograniczenie dostępności złóż, wynikające z wymogów ochrony środowiska, planowania przestrzennego i powiązania własności złóż z własnością terenów. Ze względu na wysokie koszty transportu, w regionach deficytowych korzysta się z surowców importowanych oraz wykorzystuje się surowce zastępcze (np. w centralnej Polsce kruszywa mineralne z nadkładu złóż węgla brunatnego) lub kopaliny o niższej jakości. Szczegółowe analizy wykonane na wybranych odcinkach autostrad wskazują, że budowa taka pociąga za sobą aktywizację gospodarczą całego regionu. Uszczuplenie zasobów kopalin pospolitych jest rekompensowane wzmożonym dokumentowaniem nowych złóż i poszukiwaniem perspektyw surowcowych. W odniesieniu do krótkotrwałej, ale masowej eksploatacji kopalin pospolitych, pilnym zadaniem jest rewitalizacja terenu.
Presented paper is dedicated to several aspects of rock raw material management and production of natural crushed aggregates used in road building. The analysis of domestic basis of mineral raw material shows the theoretically huge amount of those in the whole country scale, but high insufficiency in the regional and local scale. The reason of such situation is unequal spatial distribution of the mineral deposits as well as growing restrictions of those availability and mining limited by environmental protection, land use planning and the related ownership rights. Also because the high cost of the raw material transportation the part of demand is covered by import or substitutes (for example in the central Poland natural aggregates coming from lignite deposits overburden). Detailed analysis made for chosen motorway sections show the general development of the whole region involved in a building. Decrease of common mineral commodity is balanced by increase of new deposits and growth of geological research. There is a necessity of multilevel activity to minimize negative impact caused by fast and large scale exploitation. The recognition of mineral deposits is the component of general knowledge of geology of Poland. The costs of regional reconnaissance and preliminary prospecting should be covered from public funds. Their results can be presented to investors for detailed exploration and mining.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 439 (2); 237--247
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konflikty środowiskowe zagospodarowania złóż kopalin eksploatowanych metodą odkrywkową, zlokalizowanych na obszarach europejskiej sieci NATURA 2000 – przykład województwa małopolskiego
Environmental conflicts of open-pit exploitation of mineral deposits inside the European NATURA 2000 network – a case study from Małopolska Voivodship
Autorzy:
Radwanek-Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062658.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
zrównoważone górnictwo
Natura 2000
oddziaływania środowiskowe
sustainable mining
environmental impacts
Opis:
Województwo małopolskie to region o wysokim potencjale surowcowym, silnie zaludniony, a zarazem posiadający wybitne walory przyrodniczo-krajobrazowe. Ponad połowa jego obszaru jest objęta różnymi formami ochrony przyrody. Rodzi to liczne konflikty związane z rozwojem działalności wydobywczej. Ujawniają się one zwłaszcza na obszarach europejskiej sieci ekologicznej natura 2000, których wyodrębniono tu aż 98. Są to głównie wielkoobszarowe tereny ochrony siedlisk (PLH), ale ważne znaczenie mają również ostoje ptaków (PLB). W toku pracy dokonano oceny kolizyjności i możliwych negatywnych skutków wydobycia kopalin ze złóż położonych w obrębie obszarów natura 2000. Przeprowadzono też analizę szczegółowych uwarunkowań dotyczących elementów środowiska przyrodniczego, które decydują o włączeniu danego obszaru do sieci. Porównanie realnych wymagań z zagrożeniami środowiskowymi związanymi z wydobyciem kopalin wykazało, że nie wystąpiło w żadnym z tych obszarów zidentyfikowane zagrożenie dla jego funkcjonowania i spójności. Dla efektywnego rozwiązania omawianych konfliktów konieczne jest kompetentne określenie przez regionalną dyrekcję ochrony środowiska (RDOŚ) zakresu raportów środowiskowych i ustalenie tylko niezbędnych ograniczeń planowanej eksploatacji. Obowiązkiem przedsiębiorcy górniczego jest rzetelne przygotowanie raportu wraz z określeniem właściwego kierunku rekultywacji oraz przestrzeganie zaleceń zawartych w decyzji środowiskowej. Pomocna może być też promocja działań proekologicznych, co w dłuższej perspektywie pozwoli wykreować wizerunek „zrównoważonego górnictwa".
Małopolska Voivodship is a specific region of Poland rich in mineral deposits, with high population density, and characterized by significant nature and landscape values. It causes several environmental and spatial planning conflicts. They appear especially in the areas of the European Natura 2000 network. There are 98 such areas in this region. Most of them are large areas of habitat protection (PLH) but also several birds refuges (PLB), designated along almost all Carpathian river valleys, where natural aggregates deposits occurred. The paper shows some results of detailed study of the specific environmental conditions determining the inclusion of the selected areas into the Natura 2000 network, as well as research of possible negative environmental impacts of mining activity. In any case the mining activity was not shown as a source of the threat to the ecological equilibrium and cohesion of habitats. To solve the problem firstly – a real identification of nature conditions, based on a complex research and prudent description of environmental requirements of mining activity is necessary. Secondly – a complex environmental report, proper way of future reclamation of post-mining area, and promotion of pro-ecological effects have to be made. The last one could be helpful to create a new image of mining – the sustainable mining.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 448 (2); 269--280
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oddziaływanie wizualne wyrobisk odkrywkowych na przykładzie wybranych obiektów w Małopolsce
Visual impact of selected quarries in the Małopolska Region
Autorzy:
Radwanek-Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074519.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
kopalnia odkrywkowa-kamieniołomy
obraz cyfrowy
chromatyzm
visual impact
open-cast (quarry)
landscape alteration
digital pictures
chromatic contrast
Opis:
Landscape alteration is generally one of the most significant impacts caused by surface mining and quarrying, particularly when the excavation activities are located within environmentally sensitive areas. The paper describes the results of two different methods of visual impact assessment applied to a number of case studies in Małopolska. The application involves areas with significant landscape values and places of weekend, summer and winter holidays for many people living in the Silesian and Kraków urban-industrial agglomerations. One of the two methods refers to the EC decision 272/02, which establishes ecological criteria for the award of the Community eco-label for hard floor-coverings. The second method is based on the application of a visual impact indicator (Lvi) in which two objective aspects of landscape alteration are included: the extent of the visible excavation and its chromatic contrast with the surroundings. The results of the two methods are compared and discussed for each of the case studies considered.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2007, 55, 12/2; 1143-1148
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Określenie surowców kluczowych dla polskiej gospodarki
Designation of key raw materials for the Polish economy
Autorzy:
Radwanek-Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394113.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
surowce kluczowe
baza zasobowa
zapotrzebowanie na surowce mineralne
polityka surowcowa
key raw materials
mineral resources
commodity demand
mineral policy
Opis:
Identyfikacja surowców kluczowych jest jednym z podstawowych elementów wyjściowych przy planowaniu polityki surowcowej państwa. Z drugiej strony nie jest ona w pełni możliwa bez uprzedniego określenia priorytetów gospodarczych kraju w długoletniej perspektywie czasowej. Dotyczy to zwłaszcza określenia nowych pól działalności przemysłowej. Zachodzi tu sprzężenie zwrotne. Ustalenie listy surowców kluczowych wymaga więc współdziałania i wzajemnych konsultacji przedstawicieli różnych szczebli decyzyjnych. Wyznaczenie surowców kluczowych powinno służyć optymalizacji obecnej i przyszłej ich podaży dla zagwarantowania prognozowanego popytu, wynikającego z potrzeb społeczeństwa. Powinno więc skutkować dalszymi działaniami, umożliwiającymi realizację tego celu. Należą do nich: zagwarantowanie dostępności obszarów udokumentowanych i spodziewanych złóż dla ich gospodarczego wykorzystania w przyszłości, racjonalna gospodarka zasobami kopalin, wspieranie badań geologicznych dla odnowienia lub zwiększenia krajowej bazy zasobowej, promowanie i rozwój polskich badań geologicznych i ekspansji wydobywczej poza granicami kraju, zapewnienie stabilnych dostaw surowców deficytowych z importu, wspieranie rozwoju nowoczesnych technologii eksploracji, wydobycia i przetwórstwa surowców pierwotnych oraz efektywnego odzysku surowców wtórnych i odpadowych. Celem niniejszego artykułu jest prezentacja propozycji listy surowców kluczowych dla polskiej gospodarki. W tym celu wykonano kompleksową analizę geologiczno-gospodarczą, wyodrębniając następujące kryteria: potencjał zasobowy kraju (udokumentowane złoża kopalin i obszary perspektywiczne oraz prognostyczne), możliwości wykorzystania surowców wtórnych i odpadowych, średnia wielkość rocznego zużycia poszczególnych surowców i jego tendencje w perspektywie roku 2030 w odniesieniu do zużycia krajowego i tendencji światowych oraz krytyczność surowców według klasyfikacji UE z 2014 r. Proponowana lista dwudziestu pięciu surowców jest listą zbilansowaną, reprezentującą wszystkie wyróżnione wcześniej aspekty znaczenia gospodarczego surowców w Polsce.
Identification of critical mineral raw materials is one of the basic elements of planning the raw materials policy. On the other hand, it is not fully possible without first determining the economic priorities of the country in the long term. This applies in particular to the identification of new fields of industrial activity. Feedback occurs here. Determination of the list of critical raw materials therefore requires cooperation and mutual consultation of representatives of various decision-making levels. The determination of critical raw materials should serve to optimize their current and future supply to ensure the projected demand, resulting from the needs of society. It should therefore result in further action, allowing the realization of this goal. These include: ensuring the availability of areas documented and expected deposits for their economic use in the future – protection of deposits and deposit areas, rational management of mineral resources, to support geological research for the renewal or increase of a domestic resource base, promotion and development of Polish geological and mining expansion abroad, ensuring a stable supply of deficit raw materials with imports, supporting the development of modern technology, exploration, mining and processing of raw materials and the efficient recovery of recyclable materials and waste. The purpose of this article is to propose a list of the key raw materials to the Polish economy. To achieve this aim, a comprehensive analysis of geological and economic factors was made, with the following components of the assessment: mineral potential of the country (recognized deposits and perspective areas), the possibility of using secondary raw materials and waste, raw materials consumption and demand – now and in the perspective of 2030, taking macroeconomic factors and the criticality of raw materials according to the 2014 EU evaluation into account. The proposed list of twenty-five raw materials is balanced. It represents all aspects of the economic importance of raw materials.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2016, 96; 241-254
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opoki i gezy - zapomniane kopaliny lubelszczyzny
Opoka and gaize - forgotten rocks of Lublin Region
Autorzy:
Bąk, B.
Szeląg, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/169994.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
opoki
gezy
kamienie budowlane
wydobycie
geostanowiska
opoka
gaize
building stones
mining activity
geosites
Opis:
Celem pracy jest przypomnienie nieco zapomnianych kopalin, jakimi są opoki i gezy. Pierwsze z nich miały od dawien dawna, aż do czasu II wojny światowej niebagatelne znaczenie jako kamień budowlany w regionie lubelskim, częściowo świętokrzyskim oraz w okolicach Łodzi. Po wojnie wykorzystywano je na znaczną skalę do regulacji Wisły. Gezy stosowano lokalnie jako kamień budowlany lub drogowy. Liczne badania i praktyka, potwierdzają też przydatność obu kopalin do produkcji cementu, w tym gatunków specjalnych. Obecnie niektóre, opuszczone kamieniołomy opok i gez przekształcono w cenne geostanowiska dokumentujące georóżnorodność regionu.
The purpose of the paper is to present some of a little forgotten rocks like opoka and gaize. The first one has been used for a long time until the second world war as a building stone in lubelski and partly świętokrzyski regions, as well as in the vicinity of Łódź (central Poland). After the war it was used as a stone material for the Vistula river regulation. Geza was a typical, local road and building stone. In the light of results of several analysis, and practices both of them are suitable for cement production (for special cements too). Today some of abandoned quarries become the status of important geosites, showing the regional geodiversity.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2013, 54, 2; 107-116
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 105

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies