Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "human conception" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 29
Tytuł:
Human Conception and the Status of Single–Celled Human Zygote from the Perspective of Catholic Bioethics
Autorzy:
Wróbel, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037715.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
human conception
zygote status
epigenetics
Opis:
In the discussions on the status of human zygote, the issue of its animation appears only occasionally. Current teaching of the Magisterium of the Church on the beginning of human life emphasises the fact that life of a new human being begins with the conception. The moment when single 2n diploid cell called zygote comes into being is very often considered as a start of a new human life. According to embryology, this takes place 12 to 24 hours after fertilization. The discoveries in epigenetics allow to claim the human character of a zygote is then defined. From the  moment of conception, that is when the head of spermatozoon combines with oocyte cytoplasm and two pronuclei come into existence (the nuclei of  both  male  and  female  gametes),  the  processes  related to a new human life begin.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 3 English Online Version; 61-74
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poczęcie człowieka i status jednokomórkowej ludzkiej zygoty z perspektywy bioetyki katolickiej
Human Conception and the Single-Celled Human Zygote Status from the Catholic Bioethics Perspective
Autorzy:
Wróbel, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037735.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
poczęcie człowieka
status zygoty
epigenetyka
human conception
zygote status
epigenetics
Opis:
W dyskusji nad statusem ludzkiej zygoty tylko wyjątkowo pojawia się problem jej animacji. Współczesne nauczanie Magisterium Kościoła na temat początku życia ludzkiego podkreśla, iż już od chwili „poczęcia” zaczyna się życie nowej istoty ludzkiej. Za ten początek bardzo często uznaje się powstanie diploidalnego jądra jednokomórkowej zygoty, co – jak stwierdza embriologia – ma miejsce od 12 do 24 godzin po zapłodnieniu. Odkrycia epigenetyki pozwalają stwierdzić, że ludzka specyfika zygoty zostaje zdefiniowana i procesy właściwe dla życia nowego człowieka zaczynają się już w chwili zapłodnienia (poczęcia), czyli od momentu wniknięcia do cytoplazmy oocytu główki plemnika, czyli od chwili zaistnienia w tej cytoplazmie dwóch haploidalnych przedjądrzy (jądra gamety męskiej i żeńskiej).
In the discussions on the human zygote status, the issue of its animation appears only exceptionally. Current Church Magisterium teaching on the beginning of human life highlights the fact that the life begins with the conception. The moment when single-celled zygote comes into being is very often considered as a start of a new human life. As embryology states, this takes place 12 to 24 hours after fertilization. The epigenetics discoveries allow to claim that a human character of a zygote is defined. From the moment of conception, that is when the head of spermatozoon combines with oocyte cytoplasm and two pronuclei come into existence (the nuclei of both male and female gametes), the processes related to a new human life begin.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 3; 79-92
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
New Azerbaijani Prose in the Context of All Turkish Literature
Новая азербайджанская проза в отношении к целой турецкой литературе
Autorzy:
Aliyeva, Nurlana Muzaffar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/568404.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
new Azerbaijani prose
Turkish literature
literary quality
peculiarity
creative work
human conception
новая азербайджанская проза, турецкая литература,
литературное качество,
черты литературы,
творчество
Opis:
This article is dedicated to the problems of new Azerbaijani prose. Author analyzed problems of new Azerbaijani prose in the context of all Turkish literature. The features of Azerbaijani literature of XVII–XIX century are investigated through some of factors which touch nationality, religious, modernity. Examples of Azerbaijani writers’ works of art are given in the article. The human conception is more criticized in works of writers.
Данная статья касается проблем новой азербайджанской прозы. Автор ана- лизировал проблемы этой прозы в отношении к целой турецкой литературе. Черты азербайджанской литературы XVII-XIX вв. изучались в отношении к вопросам национальности, религии и современности. В статье перечисле- ны фамилии азербайджанских авторов и примеры их творчества. Эта лите- ратурная концепция более критически описана в научных работах.
Źródło:
Nowa Polityka Wschodnia; 2018, 1(16); 101-110
2084-3291
Pojawia się w:
Nowa Polityka Wschodnia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ostateczne perspektywy ludzkiego bytu w ujęciu Gabriela Marcela
The Ultimate Perspectives of the Human Being in the Conception of Gabriel Marcel
Autorzy:
Gazda, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016283.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
The problems of death and immortality in the philosophy of G. Marcel are linked with the analysis of a concrete existence, particularly of the spiritual acts of man, i.e., faith, hope, love and creative faithfulness. In Marcel's view man is the embodied self which incessantly transcends its own materiality. In the ontic structures of the human being there is an "ontological requirement" to be opened to a categorial "you", and, ultimately, to the transcendent "You", which makes the being complete. God is the source of man's spiritual acts which man performs while living on earth. He is also an "ontological counterbalance to death", as it were, a warrant of the presence which lasts until death. At the moment of death the most perfect act of man finds its fulfillment, that is love. Only such conception of the ultimate perspective of man is, according to Marcel, a warrant of the sense of life and values to which man serves.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1993, 41, 2; 103-111
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arystotelesowska koncepcja człowieka podstawą racjonalnej działalności gospodarczej
Aristotelian conception of a human being as the foundation of rational economic activity
Autorzy:
Zawojska, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/842561.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Źródło:
Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej; 2017, 117
2081-6979
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trendy cywilizacyjne wobec homoseksualizmu w kontekście koncepcji człowieka
Civilizational Trends vs. Homosexuality in the Context of the Conception of a Human Being
Autorzy:
Margasiński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/629205.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
homoseksualizm
koncepcje człowieka
psychoterapia
homosexuality
human concepts
psychotherapy
Opis:
The text presents a discussion on homosexuality, the status of which is newly defined by modern societies. The basic etiological aspects of homosexuality in forms of a biological determinants model and a psychological-environmental model were presented. The description of these models was associated with anthropological reflection on a human being, rarely undertaken directly in a reflection on homosexuality. Two different anthropological concepts connected with etiologic models were presented: mechanistic-reductionist approach seems to dominate the perception of homosexuality through the lens of biological agents, while the personal approach (V.E. Frankl) is associated with the model described as a psychological-environmental one. The last part of the text contains a discussion on the right of an individual to change a sexual orientation and dangers of freedom restrictions resulting from promotion of so called affirmative therapy.
Tekst prezentuje rozważania o homoseksualizmie, którego status jest na nowo definiowany przez współczesne społeczeństwa. Przedstawiono podstawowe aspekty etiologiczne homoseksualizmu w postaci modelu uwarunkowań biologicznych i modelu psychologiczno-środowiskowego. Opis tych modeli powiązano z refleksją antropologiczną o człowieku, rzadko podejmowaną bezpośrednio w rozważaniach poświęconych homoseksualizmowi. Wskazano na dwie różne koncepcje antropologiczne łączące się z modelami etiologicznymi: ujęcie mechanistyczno-redukcjonistyczne wydaje się dominować w postrzegania homoseksualizmu przez pryzmat czynników biologicznych, a ujęcie osobowe (V.E. Frankl) wiąże się z modelem określonym jako psychologiczno-środowiskowy. Ostatnia część tekstu zawiera rozważania nad prawem jednostki do zmiany orientacji seksualnej i niebezpieczeństwa ograniczenia swobody prowadzenia psychoterapii, które wynikają z lansowania tzw. terapii afirmatywnej.
Źródło:
Podstawy Edukacji; 2014, 7; 397-414
2081-2264
Pojawia się w:
Podstawy Edukacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Measuring the Effectiveness of Control Mechanisms in Regional Human Rights Systems – from Conception to Execution
Pomiar skuteczności mechanizmów kontroli w regionalnych systemach ochrony praw człowieka – od koncepcji do realizacji
Autorzy:
Kowalski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33713062.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
control mechanism
efficiency
effectiveness
human rights
regional human rights protection systems
mechanizm kontroli
efektywność
skuteczność
prawa człowieka
regionalne systemy ochrony praw człowieka
Opis:
The lowest level of protection is ensured under the domestic law of individual countries. The aim of the article is to develop a methodology for measuring the effectiveness of control mechanisms functioning within regional human rights protection systems and to access this effectiveness with the use of the proposed solution. The control mechanism can be defined as a set of procedural and institutional norms ensuring the implementation of human rights and freedoms specified in a specific legal system. The effectiveness of control mechanisms in four regional systems was assessed in order to examine the existing level of human rights protection in Europe, America, Africa and the Arab countries. Based on the analysis of the selected criteria, it seems that the most effective system of regional protection of human rights remains the European system operating within the framework of the Council of Europe. This article might be a basis for further research aimed at determining the optimal level of such protection. By optimal level of protection, the author means the highest level that can be obtained today.
Najniższy poziom ochrony zapewnia prawo wewnętrzne poszczególnych państw. Celem artykułu jest opracowanie metodologii pomiaru efektywności mechanizmów kontrolnych funkcjonujących w ramach regionalnych systemów ochrony praw człowieka oraz dostęp do tej efektywności z wykorzystaniem proponowanego rozwiązania. Mechanizm kontrolny można zdefiniować jako zbiór norm proceduralnych i instytucjonalnych zapewniających realizację praw i wolności człowieka określonych w danym systemie prawnym. Skuteczność mechanizmów kontrolnych w czterech systemach regionalnych została oceniona w celu zbadania istniejącego poziomu ochrony praw człowieka w Europie, Ameryce, Afryce i krajach arabskich. Na podstawie analizy wybranych kryteriów wydaje się, że najbardziej efektywnym systemem regionalnej ochrony praw człowieka pozostaje system europejski funkcjonujący w ramach Rady Europy. Niniejszy artykuł może stanowić podstawę do dalszych badań mających na celu określenie optymalnego poziomu tej ochrony. Optymalny poziom ochrony autor rozumie jako najwyższy poziom możliwy do osiągnięcia obecnie.
Źródło:
Przegląd Prawno-Ekonomiczny; 2024, 2; 55-74
1898-2166
Pojawia się w:
Przegląd Prawno-Ekonomiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Indywidualność jako wyraz emancypacyjnych dążności człowieka. Refleksja nad koncepcją Jana Szczepańskiego
Individuality as expression of human emancipation. Reflection on the conception of Jan Szczepański
Autorzy:
Leszniewski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138535.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
indywidualizm
indywidualność
ideologia
Jan Szczepański
individualism
individuality
ideology
Opis:
Tekst ma na celu zgłębienie socjologicznego namysłu nad rolą „czynnika indywidualnego” w procesie przemian społecznych. Nawiązując do koncepcji indywidualności Jana Szczepańskiego, ukazuje problem społecznej natury człowieka oraz negatywnych konsekwencji procesów grupowych. Nadzieją na przezwyciężenie tych ostatnich jest powrót jednostki do świata wewnętrznego, którego swoistość pozwala na krytyczny ogląd rzeczywistości społecznej. Artykuł zawiera tezę, że indywidualność człowieka, choć bazuje na potencjalnych atrybutach każdej osoby, stanowi zwieńczenie procesu rozwojowego. Jest fazą, w której jednostka jest w stanie w sposób świadomy nie tylko zmieniać własne życie – tożsamość – ale także reorganizować otaczające je środowisko społeczne. Natomiast w kontekście społeczno-kulturowym można uznać, iż kategoria indywidualności jest próbą przekroczenia obecnego dotychczas napięcia między indywidualizmem a kolektywizmem. Dotyczy bowiem problemu relacji człowieka z Innym (innością), w której potencjał indywidualności mobilizuje emancypacyjne dążności obu uczestników owego spotkania.
The paper raises the issue of “the individual factor” in the sociological reflection on social reality. Referring to Jan Szczepański's concept of individuality it analyzes the problem of human nature and the inner world as a source of resistance to the negative consequences of collective mechanisms. The paper presents the thesis that individuality is the culmination of the process of human development. However, in the context of socio-cultural category of individuality, it is an attempt to transcend the current data and the tension between individual- ism and collectivism. Human Individuality is a potential criticism regarding the public order and social change.
Źródło:
Forum Oświatowe; 2016, 28, 1(55); 95-108
0867-0323
2450-3452
Pojawia się w:
Forum Oświatowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bioetyka czy bioetyki? O możliwości konsensu w bioetyce
Bioethics: One or Many? About the Possibility of Consensus in Bioethics
Autorzy:
Chyrowicz, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016192.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
bioetyka
zasady etyki medycznej
utylitaryzm
życie osoby ludzkiej
fundacjonalizm
uniwersalizm
koncepcja osoby ludzkiej
bioethics
principles of medical ethics
utilitarianism
life of the human person
foundationalism
universalism
conception of the human person
Opis:
The birth of bioethics as a distinct branch of applied ethics is connected with extremely intensive extension of biomedical sciences in the second half of the 20th century. The problems which are connected with practical application of the achievements in contemporary medicine are not only of pragmatic but also of ethical character. The moral nature of these problems is specifically dealt with by bioethics. The interdisciplinary character of the research carried out in the field of bioethical analyses provokes a set of methodological problems; firstly, the problem of the nature and definition of bioethics. The development of bioethics is accompanied by a diversity of standpoints, often excluding each other. The authors who represent these mutually-excluding standpoints accept, at the point of departure, different ethical and anthropological principles. Thus we do not speak about one bioethics, but rather about many bioethical theories. The pluralism of bioethical standpoints is seen by some authors as an inheritance of postmodernism, some others are trying to look for general and universal bioethical principles. Such a consensus appears impossible due to the diversity of the conceptions of the person in contemporary bioethics. So the consensus in bioethics should be looked for rather in the field of anthropology.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 2; 65-89
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uczeń jako Inny, nauczyciel jako Inny. Edukacyjny dialog na tle filozoficznej koncepcji człowieka Józefa Tischnera
A Student a Distinct Person, a Teacher a Distinct Person. Educational Dialogue Against the Background of Józef Tischner’s Philosophical Conception of a Human Being
Autorzy:
Sporek, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/629191.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
szkoła
edukacja
dialog
filozofia
Józef Tischner
school
education
dialogue
philosophy
Opis:
The main purpose of this article is the transposition of the category of „otherness”, which derives from Józef Tischner’s philosophy of man, to the educational grounds and using it to present the relationship between the teacher and the student. The author of this article, basing his conclusions on Tischner’s inspiring idea formed in Spór o istnienie człowieka (The Dispute over Human Existence) and teaching traditions, describes the roles of the student and the teacher in educational process. He indicates the obstacles of dialogue possibilities and, at the same time, he points out the common ground which allows to seek agreement of both parties in school communication. The basis of this agreement is the sphere of axiology opened to exploring the value of „the Other” by searching together for the truth about the world.
Zasadniczym przedmiotem niniejszego artykułu jest transpozycja kategorii „inności” wywiedzionej z filozofi i człowieka J. Tischnera na grunt edukacji oraz wykorzystanie jej dla przedstawienia relacji między nauczycielem a uczniem. Autor tekstu, osadzając swe refleksje na inspirującej myśli twórcy Sporu o istnienie człowieka oraz tradycji dydaktycznej, opisuje rolę ucznia i nauczyciela w procesie edukacyjnym – wskazuje na bariery utrudniające możliwości dialogu, ale jednocześnie na płaszczyzny wspólne, pozwalające na szukanie porozumienia obu podmiotów szkolnej komunikacji. Fundamentem owego porozumienia jest sfera aksjologii otwarta na odkrywanie wartości Innego na drodze wspólnego dążenia do prawdy o świecie.
Źródło:
Podstawy Edukacji; 2014, 7; 275-284
2081-2264
Pojawia się w:
Podstawy Edukacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arystotelesowsko-tomistyczna koncepcja animacji a współczesne spory bioetyczne
The Aristotelian-Thomistic Conception of Animation and the Contemporary Bioethical Dilemmas
Autorzy:
Kulik, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075883.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
animacja
dusza
życie ludzkie
Arystoteles
Tomasz z Akwinu
animation
soul
human life
Aristotle
Thomas Aquinas
Opis:
The content of the paper is a philosophical analysis of Aristotelian-Thomistic conception of animation as a way to describe the essence of human life. The analysis is philosophical, because its aim does not consist in purely historical inquiry, but in establishment of correct conception of human life. The paper also shows that the classical dilemma between immediate and delayed animation is not anachronical quarrel, but the stances in it are analogous to the contemporary bioethical views on such problems as moral permissibility of abortion and euthanasia. According to the new interpretation Aristotle was a proponent of immediate animation and Aquinas was opting for some form of delayed animation. The critique of these stances has shown their problematic implications and their incompatibility with contemporary scientific knowledge. The aim of proposed modification is both to avoid these flaws and to maintain the essence of the classical conception. The argumentation shows that human life cannot be identified with the potentiality to perform the functions that are specific to human beings, because that potentiality can be ascribed also to the beings other than humans (e.g. reproductive cells). Human existence cannot be identified neither with the acts of reason, because it would lead to denial of the status of human being not only to the embryo and the fetus, but also to the people in their sleep. The correct conception of human life must involve both the existence of a being that has some biological individuality (a member of a specie Homo sapiens) and the potentiality to perform the acts of reason. If (as Aristotle claimed) in case of human being the act of vegetative faculty is also an act of the human soul, then a human being who performs act of that faculty also performs an act of a rational soul. Therefore he maintains its identity as a subject, although in the very moment he doesn’t perform what is most specific to the subject.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2020, 2, 9; 187-202
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obyčnye i strannye časti tela u Latyšej (k koncepcii čeloveka v tradicionnoj kul’ture)
ORDINARY AND STRANGE BODY PARTS OF THE LATVIANS. A CONTRIBUTION TO THE CONCEPTION OF MAN IN TRADITIONAL CULTURE
Autorzy:
Ryžakova, Svetlana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611420.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
obraz ludzkiego ciała
łotewska świadomość ludowa
łotewski tradycyjny obraz świata
the image of the human body
Latvian folk awareness
traditional Latvian worldview
Opis:
Wychodząc z założenia, że obraz ludzkiego ciała wykazuje uwarunkowania kulturowe, autorka rozpatruje specyficzną jego konstrukcję w łotewskiej świadomości ludowej. W kulturze tej rodzenie człowieka jest traktowane jako jego „zbieranie” przez rodziców z rozproszonych elementów. W ciele człowieka wyróżniane są tzw. „końcówki”, mające szczególnie duże znaczenie jako punkty kontaktu człowieka ze światem zewnętrznym. W ludowej kulturze Łotyszy są to: oczy, ręce, a także palce i paznokcie. W sensie symbolicznym i w znaczeniach rytualnych mają one zdolność reprezentowania całego człowieka. W łotewskim tradycyjnym obrazie świata ciało ludzkie jest całością niestabilną, w znacznym stopniu iluzoryczną. Stąd możliwość traktowania pieśni jako swoistej części ciała: jako „końcówki” kontaktowej, dziedziczonej po przodkach, stale obecnej i pełniącej rolę narzędzia, niezbędnego człowiekowi do normalnego, pełnego życia.
The assumption that the conception of the human body is culturally determined serves as the basis for considerations of the conception in Latvian folk awareness. In Latvian folk culture, giving birth to a child is treated as ‘collecting’ the child’s parts by the parents. The human body is said to have the so called ‘endings’ of particular importance as points of contact of a person with the outside world: these are eyes, hands, fingers and fingernails. In the symbolic sense and in rituals they can represent the whole person. In the traditional Latvian worldview, the human body is an unstable and largely illusory entity. Hence a song can be treated as a peculiar body part: a contact-type ‘ending’, inherited after one’s ancestors, an ever-present tool indispensable in normal full life.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2001, 13; 197-214
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bóg jako Primum Cognitum – dyskusje i kontrowersje (bł. Duns Szkot, Henryk z Gandawy, św. Tomasz z Akwinu, św. Bonawentura, Mikołaj z Kuzy)
God as Primum Cognitum — discussions and controversies (Duns Scotus, Henry of Ghent, Thomas Aquinas, Bonaventure and Nicholas of Cusa)
Autorzy:
Kijewska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488237.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
first and proper object of human intellect
conception of God
13th century philosophy
przedmiot właściwy i pierwszy ludzkiego intelektu
pojęcie Boga
filozofia wieku XIII
Opis:
W artykule przedstawiam, jak u najważniejszych przedstawicieli XIII-wiecznej scholastyki kształtowała się koncepcja pierwszego przedmiotu ludzkiego intelektu (primum cognitum), takie-go przedmiotu, który określa horyzont ludzkich możliwości poznawczych. Ta szczegółowa kwestia wymaga określonych rozwiązań teoriopoznawczych, metafizycznych i antropologicznych. Wśród różnych stanowisk należy wyróżnić stanowisko Henryka z Gandawy i św. Bonawentury, którzy głosili, że pierwszym przedmiotem naszego intelektu jest Bóg, oraz stanowisko św. Tomasza, który uważał, że tym przedmiotem jest istota rzeczy materialnej. Duns Szkot zaproponował rozwiązanie, które łączy stanowiska poprzedników, a zarazem wychodzi poza różnorodne ograniczenia ich koncepcji. Uważam, że epistemologia Mikołaja z Kuzy, wybitnego myśliciela XV wieku, pozostawała pod silnym wpływem rozwiązań scholastyków.
In this article, I present the conception of the first object of human intellect (primum cognitum) in the thought of the leading representatives of 13th century Scholasticism. The first object of a cognitive faculty is the essence that determines the proper domain of that faculty; thus the first object of human intellect is what defines the possible extension of human epistemic possibilities. The conception of the first object of human intellect presupposes and implies definite solution of important epistemological, metaphysical, and anthropological questions. While one current of scholastic opinion, represented by St. Bonaventure and Henry of Ghent favored God as the first object of human intellect, more empirically minded Aquinas upheld the Aristotelian position that the proper object of human intellectual cognition is the essence of material reality; Duns Scotus evolved an elaborate position that tried to steer the middle course between the solutions of his predecessors and overcome the one-sidedness of their insights. Finally, I proceed to vindicate my opinion, that the epistemology of the 15th century thinker Nicholas of Cusa remained under significant influence of the scholastic debates and solutions.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 2; 5-30
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jürgen Mittelstrass: nauki humanistyczne w świetle idei jedności nauki
Jürgen Mittelstrass: The Humanities in the Context of the Unity of Science Conception
Autorzy:
Czerniak, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343847.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
nauki humanistyczne
funkcje kompensacyjne humanistyki
racjonalność
władza sądzenia
transdyscyplinarność
praktyka badawcza
The humanities/the human sciences
rationality
the compensatory functions of the humanities
power of judgement
trans-disciplinary
research praxis
Opis:
Autor rekonstruuje w tekście główne wątki filozofii nauk humanistycznych Jürgena Mittelstrassa. Niemiecki filozof wychodząc od krytyki tzw. funkcjonalistycznej, dualistycznej koncepcji humanistyki autorstwa J. Rittera-O. Marquarda, staje na stanowisku metodologicznego monizmu zakładającego jedność wszystkich nauk na gruncie uniwersalnych reguł racjonalności. Szuka przy tym symptomów tej jedności zarówno w tendencjach transdyscyplinarnych współczesnej nauki, jak i w pewnych wspólnych założeniach epistemologicznych oraz podobieństwach praktyk badawczych nauk. Autor zwraca uwagę na inspiracje kantowskie Mittelstrassa, który adaptuje interesująco dla potrzeb swej argumentacji kategorię „władzy sądzenia”. W podsumowaniu rozważań pojawiają się obok pozytywnej ogólnej oceny omawianej koncepcji także pewne uwagi krytyczne autora pod jej adresem.
The author recounts the main threads of Jürgen Mittelstrass’s philosophy of the humanities. In it, the German philosopher starts out with the critique of J. Ritter’s and O. Maquard’s so-called functionalistic and dualistic conception of the human sciences, stating preference for methodological monism, which sees all sciences united by the universal rules of rationality. Mittelstrass seeks this unity both in the trans-disciplinary trends in contemporary science, as well as in certain epistemological similarities and similarities in research praxis between scientific disciplines. The author also points to Mittelstrass’s Kantian inspirations, and his clever adaptation of the “power of judgement” concept for the purposes of his own argumentation. In a final resume, he passes a generally positive opinion about the discussed conception with some critical comments.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2018, 6; 27-51
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 29

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies