Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę ""Romantyzm"" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Nurt narodowy w architekturze wybranych krajów Europy Środkowo-Wschodniej na przełomie XIX i XX wieku
National tendency in the architecture of selected countries of the East-Central Europe in the late 19th and the beginnig of the 20th century
Autorzy:
Pszczółkowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366595.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
styl narodowy
wernakularyzm
narodowy romantyzm
Finlandia
Estonia
Czechy
Słowacja
Węgry
Lindgren Armas
Gesellius Herman
Saarinen Eliel
Hellat Georg
Gočár Josef
Jurkovič Dušan
Lechner Ödön
national style
vernacular architecture
National Romantic style
Finland
Bohemia
Slovakia
Hungary
Opis:
Nurt narodowy, będący charakterystycznym zjawiskiem w architekturze przełomu XIX i XX wieku miał dla narodów pozbawionych własnej państwowości szczególne znaczenie w Europie Środkowo-Wschodniej. Stał się sposobem na podtrzymanie kultury i tożsamości narodowej. Koncepcje architektury tego czasu różniły się inspiracjami, a zatem i formą architektoniczną, która wynikała z indywidualnej historii każdego z narodów, z kolei wspólne podłoże ideowe powodowało, że zaangażowani w te działania architekci niezależnie dochodzili do zbliżonych pod względem formalnym rozwiązań. Można w związku z tym wyróżnić dwa podstawowe wątki. Pierwszy – wątek mitologiczny (legendarny) szukający inspiracji w czasach przedchrześcijańskich, prehistorycznych czy starożytnych, drugi – wątek ludowy oparty na odkrywanym i badanym folklorze, łączonym z aktualną w tym czasie secesją. Formy narodowe przybierały nieraz postać antagonistyczną w stosunku do form dawnych, stosowanych przez dominujące kiedyś narody.Poszczególne wątki zazwyczaj współistniały i wzajemnie się splatały.
National trends as characteristic phenomena in the architecture at the turn of the 19th and the 20th century, were of special importance for the nations deprived of the sovereignty in the East-Central Europe as a way to support the national identity. Individual ideas varied in terms of inspirations and architectural forms as they resulted from the individual experiences of the nations. On the other hand, common ideological ground was the reason for which architects involved in these activities came up with similar formal solutions. Therefore, we can distinguish two basic themes. The first, mythological (legendary) one looked for inspiration in pre-Christian, prehistoric or ancient times. The second, folk one, was based on folklore, not entirely discovered and examined. It was common to combine folklore with the up-to-date art nouveau. Sometimes, the national forms appeared as antagonistic towards those applied by the dominant nations. Taking inspirations from the areas under foreign rule, considered as the cradle of the nation was also a popular tendency. The individual motifs often coexisted and interspersed each other.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2015, 60, 2; 23-50
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Motywy romantyczne na kanwie archetypów biblijnych w powieści hebrajskiej Tomasza Augusta Olizarowskiego. Część I. Harfa Samsona
Romantic motifs based on biblical archetypes in a Hebrew novel by Tomasz August Olizarowski. Part I Samson’s harp
Autorzy:
Jarosz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083817.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
Tomasz August Olizarowski
Samson
harp
Logos
Sophet
bard
blindness
poetic novel
romanticism
literature
biblical archetype
harfa
Sofet
wieszcz
ślepota
powieść poetycka
romantyzm
literatura
archetyp biblijny
Opis:
Artykuł dotyczy powieści hebrajskiej Tomasza Augusta Olizarowskiego, która powstawała w dwu etapach. Pierwsza część pt. Softy. Powieść hebrajska. Pieśń 1–2 została napisana w latach 1836–1845, a wydana w 1852 r.; druga, zatytułowana Samson. Poemat hebrajski, ukazała się po raz pierwszy w 1873 r. Stanowią one integralne całostki i każdą z nich można traktować osobno. Łączy je tytułowy bohater i jego historia. Wykreowana przez Olizarowskiego postać Samsona jest konstruktem złożonym i oryginalnym. Została ukształtowana z archetypów biblijnych, które podzieliliśmy na dwie kategorie: języka poetyckiego i artefaktu (przedmiotu). W niniejszym szkicu poddaliśmy analizie drugą ze wskazanych kategorii: ukształtowanie postaci w powiązaniu z przynależnym jej głównym atrybutem (harfą), będącym ważnym, archetypicznym motywem. Cedrowa, prorocka harfa o złotych i srebrnych strunach przynależy do sfery sacrum i współkreuje prezentowaną w poemacie historię. Na podstawie tego artefaktu poeta wprowadza do utworu motywy ważne w romantyzmie: pieśń, słowo prorockie (i poetyckie) oraz koncepcję Logosu. Połączenie postaci Softego z tym archetypicznym instrumentem pozwala nam odnieść ją do postaci Orfeusza i Chrystusa, jak również rozpoznać w niej uniwersalną figurę wieszcza, pieśniarza (Homera, Oisina, Bojana).
The article pertains to a Hebrew novel by Tomasz August Olizarowski, which was written in two stages. The first part entitled Sophet’s. A Hebrew Novel. Song 1–2 was written between 1836 and 1845 and published in 1852; the second, entitled Samson. A Hebrew Poetic Novel, was first published in 1873. They constitute integral units and each can be treated separately. They are linked by the title character and his story. The figure of Samson, as created by Olizarowski, is a complex and original construct. It was shaped from biblical archetypes, which we have divided into two categories: poetic language and artefact (object). In this sketch, we have analysed the second of the indicated categories: the shaping of the character in connection with his main attribute (the harp), which is an important archetypal motif. The cedar, prophetic harp with golden and silver strings is part of the sacred and co-creates the story presented in the poetic novel. Based on this artefact, the poet introduces important Romantic motifs: song, the prophetic (and poetic) word and the concept of the Logos. The combination of the figure of Sophet with this archetypal instrument allows us to relate it to the figures of Orpheus and Christ, as well as to recognise in it the universal figure of the bard, the singer (Homer, Oisin, Bojan).
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2023, 18; 80-95
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’image de la France et des français dans l’histoire et la culture Polonaise dans la première partie du XIXe siècle
The image of France and French in Polish literature from 1812 to 1864.
Autorzy:
Krawczykowski, Anaïs
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690342.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Literature
History
Linguistic
Romanticism
Stereotype
Image
France
French
Polska
Polish
Paris
Belgium
Brussels
Wielka Emigracja
Adam Mickiewicz
Juliusz Słowacki
Napoléon Bonaparte
Testimony
Poetry
Literatura
historia
lingwistyka
Romantyzm
obrazy
stereotypy
Francja
Francuzi
Polska
Polacy
Belgia
Bruksela
Paryż
Napoleon Bonaparte
świadectwa
poezja
Opis:
This master thesis focuses on the vision the Poles had of France and French folk from 1812 and 1864. As seen in the work, those two dates coincide with landmarks in Polish history. The conclusion shows that stereotypes are numerous and very often contradictory, yet, it is obvious that France and French are occupying a significant place in polish literary life at that time. The study includes text analysis (mostly in Polish), contemporary testimonies, as well as few pictures analysis. In a first part, Poland between French influence and interference, we will see what images of France and French, the Poles built on the basis of linguistic borrowings and the adoption of a certain style of life « à la française ». The second part, Napoléon I in Polish imaginary: « Prometeusz czy Atylla ? » deals with the perception the Poles have of Bonaparte, probably the most famous and emblematic French personality at that time. The third part, the image of France and French seen through the Polish emigration (Wielka Emigracja) is about the common destiny of the Polish and the French nation throughout the XIXth century.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2015, LXX; 157-176
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozmowa Władysława Broniewskiego z Historią. Mity i role artysty w symbolicznym imaginarium Polski
The dialogue of Władysław Broniewski with History. Myths and roles in symbolic imaginarium of Poland
Autorzy:
Czapska, Eliza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/652229.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Władysław Broniewski
historia
Polska
tragizm
poezja
romantyzm
tradycja
rodzina
patriotyzm
lewicowość
Legiony
I wojna światowa
międzywojnie
II wojna światowa
PRL
imaginarium
mity i role artysty
history
Polska
tragedy
poetry
romanticism
tradition
family
patriotism
socialism
Legions
First World War
interwar
Second World War
myths and roles of the artist
Opis:
The article concerns the life and work of Władysław Broniewski, a poet whose voice was strongly marked in the history of Poland in the interwar period and the times of the Polish People’s Republic. It shows the role of the artist’s work, which it played in the 20th anniversary and in subsequent years – during the Second World War and in the new social landscape of the PRL up to the present day. Broniewski’s intricate artistic and life path has been discussed in the broad context of artistic myths.
Artykuł dotyczy życia i twórczości Władysława Broniewskiego, poety, którego głos silnie zaznaczył się w historii Polski okresu międzywojennego i czasów PRL. Ukazuje rolę artysty i różne funkcje jego poezji w dwudziestoleciu międzywojennym oraz w następnych latach – podczas II wojny światowej oraz w nowym krajobrazie społecznym PRL, aż po współczesność. Powikłana droga twórcza i życiowa Broniewskiego omówiona została w szerokim kontekście mitów artystycznych.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 2018, 66; 111-127
0208-600X
2353-4850
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Літаратурна-міфалагічныя партрэты: героі і архетыпы ў народных і мастацкіх паданнях Беларусі ды Іспаніі
Portrety literackie i mitologiczne: bohaterowie i archetypy w podaniach ludowych i autorskich na Białorusi i w Hiszpanii
Literary and Mythological Portraits: Characters and Archetypes in Popular and Original Legends of Belarus and Spain
Autorzy:
Espinosa Ruiz, Ángela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/960111.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
народная літаратура
рамантызм
гістарычныя постаці
архетыпы
ян баршчэўскі
густава адольфа бэкер
паданне
podanie
literatura ludowa
romantyzm
postacie historyczne
archetypy
jan barszczewski
gustavo adolfo bécquer
legend
popular literature
romanticism
historical figures
archetypes
jan barščeŭski
Opis:
У артыкуле даследуюцца агульныя рысы паданняў у народнай і мастацкай літаратурах, у якіх дзейныя героі выконваюць галоўныя фармальныя, наратыўныя і сімвалічныя функцыі. Мы падзялілі герояў на дзве групы паводле класіфікацыі Х. Кара Барохі: з аднаго боку мы разгледзелі прыклады, у якіх рэальныя гістарычныя постаці з’яўляюцца ў паданнях (ледзі Годзіва, Напалеон Банапарт); з іншага ж боку, мы прынялі на ўвагу архетыпы герояў без гістарычнага значэння (бандыт, вядзьмарка, габрэй). На аснове пералічаных прыкладаў мы далі пачатак параўнальнаму аналізу гэтага тыпу паданняў у іспанскай і беларускай літаратурах, як у народнай прозе, так і ў мастацкай, адлюстраванай у творчасці Яна Баршчэўскага і Гус¬тава Адольфа Бэкера.
W artykule przeanalizowano ogólne cechy podań ludowych i literackich, w których bohaterowie pełnią główne funkcje formalne, narracyjne i symboliczne. Postacie podzielono na dwie grupy zgodnie z klasyfikacją J. Caro Baroja: z jednej strony rozważono przykłady, gdy w podaniach pojawiają się prawdziwe postacie historyczne (Lady Godiva, Napoleon Bonaparte); z drugiej strony wzięto pod uwagę archetypy bohaterów bez znaczenia historycznego (rozbójnik, czarownica, Żyd). Na podstawie tych przykładów rozpoczęto analizę porównawczą tego rodzaju podań w literaturze hiszpańskiej i białoruskiej, zarówno w prozie ludowej, jak i w literaturze pięknej, odzwierciedlonej w utworach Jana Barszewskiego i Gustava Adolfa Bécquera.
Our article explores the general features of folk and literary legends in which the characters perform the main formal, narrative and symbolic functions. We divided said characters into two groups according to the classification of J. Caro Baroja: on the one hand, we considered examples when real or fictional historical characters appear (Lady Godiva, Napoleon Bonaparte); on the other hand, we took into account some archetypes of characters of no historical significance (bandit, witch, Jew). Based on these examples, we began a comparative study of this type of legends in Spanish and Belarusian literature, both in folk prose and in authorial fiction, which is reflected in the works of Jan Barščeŭski and Gustavo Adolfo Bécquer.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2020, 20; 87-94
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wyrazić niewyrażalne”. Psychologiczne tajemnice duszy romantycznego twórcy w "Utworach francuskich" Zygmunta Krasińskiego
Express the “Inexpressible”: Psychological Secrets of the Soul of a Romantic Artist in Utwory francuskie by Zygmunt Krasiński
Autorzy:
Śmieciński, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134512.pdf
Data publikacji:
2022-10-19
Wydawca:
Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie
Tematy:
romanticism
romantic poetry
Zygmunt Krasiński
psychology of creativity
idealistic philosophy
God
absolute
infinity
“inexpressibility”
“soul”
“mood” (“state of the soul”)
subconsciousness
onirism
dream
death
premonition of death
eschatology
romantyzm
poezja romantyczna
psychologia twórczości
filozofia idealistyczna
Bóg
absolut
nieskończoność
„niewyrażalność”
„dusza”
„nastrój” („stan duszy”)
podświadomość
oniryzm
sen
śmierć
przeczucie śmierci
eschatologia
Opis:
W artykule przedstawiono problem dotyczący psychologii twórczości. Problematyka psychologiczna, obok filozoficznej, w wieku XIX znajdowała się w samym centrum myśli, przenikała wszystkie dziedziny życia. Podstawowym słowem kluczem dla tej dziedziny stało się w romantyzmie pojęcie „dusza” – termin bardzo wieloznaczny, skupiający w sobie wiele różnych znaczeń i semantycznych odcieni. Psychologiczna „dusza” – podobnie jak w filozofii słowa klucze: Bóg, absolut, wieczność, nieskończoność – odnosi się do idei (jakości) nieuchwytnych, w sposób ludzki niedostępnych, wprowadzających na grunt romantycznej poezji pierwiastek „niewyrażalnego”. Z taką właśnie próbą wyrażenia „niewyrażalnego” – zdaniem Autora artykułu – mamy do czynienia w Utworach francuskich Zygmunta Krasińskiego. Obrazy duszy, tkwiące głęboko w tych tekstach, stanowią odważną poetycką próbę eksploracji sfery jakości nieuchwytnych, właśnie „niewyrażalnych”. Przenoszą nas w „uniwersum nadnaturalne, gdzie duch się wciela w kształty wzniosłe lub przeraźliwie zrodzone w nieświadomości, pozwalające nam wniknąć w świat najbardziej irracjonalny, urojony”. Jednakże „dusza” Krasińskiego, jak konstatuje Autor, pozostaje w tych tekstach nie-do-poznana; więcej – powinna pozostać nie-do-poznana. Zaklęta w swym nie-do-poznaniu zaświadcza nie tylko o nowatorstwie i artyzmie fragmentów francuskich, ale także stanowi o istocie poezji romantycznej i poezji w ogóle.
The article presents the issue of the psychology of creativity. In the 19th century, psychological issues, along with philosophical ones, were at the very center of thought, penetrating all areas of life. The basic key word for this field in Romanticism was the concept of a “soul”–  a very ambiguous term, encompassing many different meanings and semantic properties. The psychological “soul” - similarly to the key words in philosophy: “God,” “absolute,” “eternity,” “infinity”– refers to the idea (quality) that is elusive, inaccessible in a human way, introducing the “inexpressible” element to romantic poetry. This is the attempt to express the “inexpressible” – according to the author of the article – in Zygmunt Krasiński’s "Utwory francuskie" [Eng. French Works]. Images of the soul, deeply embedded in these texts, are a bold poetic attempt to explore the sphere of elusive, essentially “inexpressible”qualities. They take us into the “supernatural universe, where the spirit incarnates sublime shapes or is terribly born in the unconscious, allowing us to penetrate the most irrational and imaginary world [translation].” However, Krasiński’s “soul,” asthe author states, remains unknown in these texts; moreover –  it should remain unrecognized. Enchanted in its non-recognition, it testifies not only to the novelty and artistry of "Utwory francuskie", but also determines the essence of romantic poetry and poetry in general.
Źródło:
Studia Mazowieckie; 2022, 17, 2; 87-100
1231-2797
2720-5991
Pojawia się w:
Studia Mazowieckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wieszczowie i czyny prorocze. Zygmunta Krasińskiego rozważania o poezji i poetach w kontekście genezy proroctwa Przedświtu
On Seers and Prophetic Acts: Zygmunt Krasiński’s Reflections on Poetry and Poets in the Context of the Origins of the Prophecy of Przedświt
Autorzy:
SOKULSKI, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046911.pdf
Data publikacji:
2020-01-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Zbigniew Krasiński, Przedświt, polski mesjanizm narodowy, profetyzm, Juliusz Słowacki, Adam Mickiewicz, August Cieszkowski, literatura jako wyraz samoświadomości narodowej, charakter narodowy, historiozofia, romantyzm polski
Zbigniew Krasiński, Przedświt, Polish Romantic messianim, prophetism, Juliusz Słowacki, Adam Mickiewicz, August Cieszkowski, literature as an expression of the consciousness of the nation, national character, philosophy of history, Polish Romanticism
Opis:
Zygmunt Krasiński w Przedświcie wystąpił jako prorok zwiastujący królestwo Boże, „nowe niebo i nową ziemię”. Poemat nie wyrósł jednak wyłącznie na glebie adwentystycznych marzeń emigracji polskiej, jest bowiem również dziełem artystycznym realizującym założenia nowej formy profetyczno-idealistycznej „poezji trzeciej epoki”. Przedświt to słowo „trzeciego wieszcza” zwieńczające „rozeznawanie się w jestestwie swoim” „duszy narodowej” pozbawionej „ciała politycznego”, tłumaczące najpełniej sens przeszłości i przyszłości narodu oraz charakter jego posłannictwa. To także poemat miłosny, w którym Krasiński uwiecznił swoją Beatricze, przynosząc zarazem objawienie prawd ostatecznych.
In his epic poem Przedświt [„Predawn”] Zygmunt Krasiński appears as a prophet announcing the Kingdom of God, „a new heaven and a new earth.” However, the poem does not merely express the ‘Adventist dreams’ of the Polish diaspora, since it is also a literary work advancing the ideas of the new prophetic and idealist “poetry of the third epoch.” Przedświt, the voice of the third Polish Romantic “seer,” is simultaneously the conclusion of the “discernment of its own being” by the “nation’s soul” deprived of a political body: the poem explains, in a possibly fullest manner, the meaning of the past and of the future of the Polish nation, pointing to the core of the nation’s mission in the world. Last but not least, Przedświt is also a love poem: while conveying the revelation of the final things, Krasiński also immortalized his Beatrice. Translated by Dorota Chabrajska
Źródło:
Ethos; 2017, 30, 3 (119); 213-233
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teofil Lenartowicz – the Mazovian lyre player, and heir of Italian Renaissance Artists. The case of ‘The Holy Workers’: the bas-relief and the poem
Teofil Lenartowicz – „lirnik mazowiecki” i spadkobierca renesansowych mistrzów włoskich. Na przykładzie płaskorzeźby i wiersza „Święci robotnicy”
Autorzy:
Bartnikowska-Biernat, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088390.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
19th-century Polish literature and art
Polish-Italian literary and cultural relations
Polish Romantic poetry
Romanticism and Italian Renaissance art
literature and sculpture
Florence
Teofil Lenartowicz (1822–1893)
Lorenzo Ghiberti (1378–1455)
Giovanni Dupré (1817–1882)
Enrico Pazzi (1818–1899)
literatura
rzeźba
romantyzm
renesans
interdyscyplinarność
Opis:
After moving to Italy in 1856, Teofi l Lenartowicz, inspired by the great Italian art and supported by the best Florentine artists of the time Giovanni Dupré and Enrico Pazzi, began studying sculpture. Lenartowicz’s sculptures were always connected with literature: his work shows how one infl uenced the other. It is no accident that his style as a sculptor has been called ‘poetic’ by the critics. The Polish immigrant was fascinated by the Italian Renaissance, and especially by the art of Lorenzo Ghiberti. At the same time, he never forgot about Polish folklore, which played a signifi cant role in his artistic vision. One of the most impressive examples of this intersection of infl uences is the bas-relief The Holy Workers, complemented by a poem bearing the same name.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 1; 77-86
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ад мiфу да лiтаратуры: сюжэты натуралiстычных паданняў у рамантычнай прозе Iспанii i Беларусi
Od mitu do literatury: motywy podań naturalistycznych w hiszpańskiej i białoruskiej prozie romantycznej
From myth to literature: motifs of naturalistic legends in Spanish and Belarusian romantic prose
Autorzy:
Ruis, Angela Espinosa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118309.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
натуралiстычныя паданнi
сiмвалiзм
рамантызм
фальклор
проза
Ян Баршчэўскi
Густава Адольфа Бэкер
legendy naturalistyczne
symbolizm
romantyzm
folklor
proza
Jan Barszczewski
Gustavo Adolfo Bécquer
naturalistic legends
symbolism
romanticism
folklore
prose
Jan Barščeǔski
Opis:
У артыкуле даследуецца перайманне матываў i фармальных асаблiвасцей народных натуралiстычных паданняў у прозе рамантычных пiсьменнiкаў еўрапейскай перыферыi, а канкрэтна на аснове прыкладаў з прозы iспанскага лiтаратара Густава Адольфа Бэкера i беларускага пiсьменнiка Яна Баршчэўскага. Дзеля гэтага вызначаюцца адрозненнi i падабенствы розных формаў народнай прозы (казкi, байкi, падання), даследуецца ўплыў падання на рамантычную прозу i прычыны яго перавагi ў гэтым жанры. На аснове гэтых прынцыпаў аналiзуюцца канкрэтныя прыклады часавых i прасторавых элементаў нарацыi (хранатопу) ў мiфалогii i народнай лiтаратуры, а таксама галоўныя рысы пераймання дадзеных элементаў рамантычнымi пiсьменнiкамi. Такiм чынам, у артыкуле раскрываецца роля натуралiстычных паданняў у фармаваннi мастацкiх сiстэм лiтаратараў эпохi рамантызму, што адкрывае новыя перспектывы для еўрапейскай кампаратывiстыкi i гiсторыi лiтаратуры.
W artykule omówiono zastosowanie wątków i form popularnych podań naturalistycznych w prozie romantycznej pisarzy z europejskich peryferii, zwłaszcza w utworach hiszpańskiego prozaika Gustavo Adolfo Bécquer’a i białoruskiego pisarza Jana Barszczewskiego. Wskazano różnice i podobieństwa między takimi formami prozy popularnej jak bajka, legenda, baśń, zbadano wpływ legend na prozę romantyczną i przyczyny jego dominacji w omawianym gatunku. Przeanalizowano także elementy czasu i przestrzeni w narracji mitologicznej i ludowej oraz podstawowe cechy ich zastosowania przez twórców romantycznych. W artykule wskazano na rolę legend w literaturze romantycznej, co otwiera nowe perspektywy w europejskich studiach porównawczych.
In the article we investigate the usage of both motifs and formal particularities of popular naturalistic legends in the prose of romantic writers from European periphery, especially in books written by Spanish prose writer Gustavo Adolfo Bécquer and Belarusian prose writer Jan Barˇsˇce˘uski. We determine similarities and differences between various forms of popular prose (fairy tales, fables and legends) and investigate the influence of legends on the prose of the romantic period and the reasons for its dominance in the given genre. Based on these principles, we analyze specific examples of time and space elements of the narration in mythology and folklore, as well as the main features of the usage of the aforementioned elements by romantic writers. The article therefore uncovers the role of naturalistic legends in the formation of the literary systems of romantic period, which opens new perspectives for European comparative and literary studies.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2020; 37-51
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arystokrata i lektury epoki przełomu, czyli o Janie Feliksie Amorze Tarnowskim jako czytelniku
Aristocracy and Books in the Era of the Turn: Jan Feliks Amor Tarnowski as a Reader
Autorzy:
Deszczyńska, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232723.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia czytelnictwa
przełom XVIII i XIX wieku – oświecenie a romantyzm
Jan Feliks Amor Tarnowski jako czytelnik
reading history
the turn of the 18th and 19th centuries – Enlightenment and Romanticism
Jan Feliks Amor Tarnowski as reader
Opis:
Artykuł podejmuje problematykę historii czytelnictwa w epoce przełomu XVIII i XIX wieku, czyli między polskim oświeceniem a epoką romantyzmu, na przykładzie arystokratycznego czytelnika i właściciela bogatego księgozbioru – Jana Feliksa Amora Tarnowskiego (zm. 1842). Rodzinne relacje Tarnowskiego, podróże i wpływy jego nauczycieli, a także studia w bibliotekach ukształtowały jego osobowość intelektualną i dały mu głęboką erudycję. Był działaczem ruchu kulturalnego, członkiem towarzystw naukowych i masonerii, senatorem. Zastosowana w tekście metodologia opiera się na naukach historycznych jako najbardziej odpowiednich w tego rodzaju problemach. Teza dotycząca lektury Tarnowskiego została potwierdzona na podstawie jego rękopisów, notatek i niepublikowanych fragmentów z archiwum rodzinnego (przechowywanego w Archiwum Narodowym w Krakowie) oraz monografii drukowanej (1819), w której ślady cytatów i tytuły książek zostały uznane za pewne dowody ich czytania. Jego zainteresowania koncentrowały się na średniowiecznej i wczesnonowożytnej historii, religii i literaturze, pozostawały pod wpływem historyzmu oświeceniowego, historii kultury i językoznawstwa, ale także religijnego odrodzenia katolickiego, mistycyzmu i religijności czasów Restauracji. Tarnowski jako czytelnik wybierał klasyczną literaturę europejską i światową, pośród której chciał umieścić książki autorów polskich.
The article takes up the question of history of reading in the era of the turn of 18th and 19th centuries, i.e. between the Polish Enlightenment and the romantic period, on the example of an aristocratic reader and owner of rich book collection – Jan Feliks Amor Tarnowski (d. 1842). Tarnowski’s family relations, travels and influence of his teachers, as well as studies in libraries shaped his intellectual personality and gave him a profound erudition. He was the activist in the culture movement, member of scientific societies and masonry, and the Senator. The methodology used here is based on the historical sciences, as the most appropriate in this kind of problem. Thesis concerning Tarnowski’s reading was proved on the ground of his manuscripts, notes, and not published fragments from his family archive (stored in the National Archive in Cracow), and his printed monography (1819), where the traces of quotations and titles of books were considered as sure evidences of reading. His interests focused on medieval and early modern history, religion and literature, and were influenced by the Enlightenment historicism, history of culture and linguistics. But he was also under the influence of the religious Catholic revival, mysticism and religiosity of Restoration. Tarnowski as a reader chose the classical European and world’s literary output, in which he wanted to place books of Polish authors.
Źródło:
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL; 2022, 4(19); 99-125
2658-1175
2719-3144
Pojawia się w:
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Фyнкцыйныя пары “барацьба – перамога”, “задача – рашэнне” ў кнізе Яна Баршчэўскага Шляхціц Завальня, або Беларyсь y фантастычных апавяданнях
Functional pairs “struggle – victory”, “task – decision” in the book Zavalnya, Esqire, or Belarus in Fantastic Stories by Yan Barshcheuski
Pary funkcjonalne “walka – zwycięstwo”, “zadanie – decyzja” w książce Szlachcic Zawalnia, czyli Białoruś w fantastycznych opowiadaniach Jana Barszczewskiego
Autorzy:
Krofta, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520999.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
Belarusian literature of the 19th century
romanticism
plot
morphology of a magical tale
heroic functions
literatura białoruska XIX wieku
romantyzm
fabuła
morfologia baśni magicznej
funkcje heroiczne
беларуская літаратура ХІХ стагоддзя
рамантызм
сюжэт
марфалогія чарадзейнай казкі
геройныя функцыі
Opis:
The article is devoted to the study of the role of functional pairs “struggle – victory” and “problem – solution” in the structure of 14 short stories by Yan Barshcheuski from the book Zavalnya, Esqire, or Belarus in Fantastic Stories. The conclusions are made that in the author's work the canonical structure of a fairy tale in which the presence of one of these pairs is mandatory, is significantly modified: at the level of individual stories, the functional correlation is violated, cases of dual morphological meaning of functions are observed, the author uses a minus technique in which functions are not implemented but their probability is denoted. At the level of the entire work as a whole, the plot balance, however, is achieved, and in the last story Marvelous Staff a romantic myth is built, in which a succession of fairy-tale elements is reproduced with new metaphorical meanings.
Artykuł poświęcony jest badaniu roli par funkcjonalnych “walka – zwycięstwo” i “zadanie – decyzja” w strukturze 14 opowiadań Jana Barszczewskiego z książki Szlachcic Zawalnia, czyli Białoruś w fantastycznych opowiadaniach. Stwierdza się, że w pracy autora struktura kanoniczna baśni magicznej, w której obecność jednej z tych par jest obowiązkowa, ulega znacznej modyfikacji: korelacja funkcjonalna zostaje zerwana na poziomie poszczególnych opowiadań, zdarzają się przypadki podwójnego znaczenia funkcji, autor stosuje technikę minus-odbiór, w której funkcje nie są realizowane, ale wskazane jest ich prawdopodobieństwo. Na poziomie całego dzieła równowaga fabuły została osiągnięta, a w ostatnim opowiadaniu Dziwna kij budowany jest romantyczny mit, w którym elementy baśniowe są sukcesywnie reprodukowane, nasycone nowym, metaforycznym znaczeniem.
Артыкул прысвечаны даследаванню ролі функцыйных пар “барацьба – перамога” і “задача – рашэнне” ў структуры 14 апавяданняў Яна Баршчэўскага з кнігі Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях. Робяцца высновы аб тым, што ў аўтарскім творы кананічная структура чарадзейнай казкі, у якой наяўнасць адной з гэтых пар з’яўляецца абавязковай, істотна мадыфікуецца: на ўзроўні асобных апавяданняў парушаецца функцыйная суадноснасць, назіраюцца выпадкі дваістага марфалагічнага значэння функцый, аўтар выкарыстоўвае мінус-прыём, пры якім функцыі не рэалізуюцца, але абазначаецца іх верагоднасць. На ўзроўні ж усяго твора ў цэлым cюжэтны баланс дасягаецца, і ў апошнім апавяданні Дзіўны кій выбудоўваецца рамантычны міф, у якім узнаўляецца паслядоўнасць казкавых элементаў з новым, метафарычным значэннем.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2022, 22; 241-250
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies