Літаратурна-міфалагічныя партрэты: героі і архетыпы ў народных і мастацкіх паданнях Беларусі ды Іспаніі

У артыкуле даследуюцца агульныя рысы паданняў у народнай і мастацкай літаратурах, у якіх дзейныя героі выконваюць галоўныя фармальныя, наратыўныя і сімвалічныя функцыі. Мы падзялілі герояў на дзве групы паводле класіфікацыі Х. Кара Барохі: з аднаго боку мы разгледзелі прыклады, у якіх рэальныя гістарычныя постаці з’яўляюцца ў паданнях (ледзі Годзіва, Напалеон Банапарт); з іншага ж боку, мы прынялі на ўвагу архетыпы герояў без гістарычнага значэння (бандыт, вядзьмарка, габрэй). На аснове пералічаных прыкладаў мы далі пачатак параўнальнаму аналізу гэтага тыпу паданняў у іспанскай і беларускай літаратурах, як у народнай прозе, так і ў мастацкай, адлюстраванай у творчасці Яна Баршчэўскага і Гус¬тава Адольфа Бэкера.

W artykule przeanalizowano ogólne cechy podań ludowych i literackich, w których bohaterowie pełnią główne funkcje formalne, narracyjne i symboliczne. Postacie podzielono na dwie grupy zgodnie z klasyfikacją J. Caro Baroja: z jednej strony rozważono przykłady, gdy w podaniach pojawiają się prawdziwe postacie historyczne (Lady Godiva, Napoleon Bonaparte); z drugiej strony wzięto pod uwagę archetypy bohaterów bez znaczenia historycznego (rozbójnik, czarownica, Żyd). Na podstawie tych przykładów rozpoczęto analizę porównawczą tego rodzaju podań w literaturze hiszpańskiej i białoruskiej, zarówno w prozie ludowej, jak i w literaturze pięknej, odzwierciedlonej w utworach Jana Barszewskiego i Gustava Adolfa Bécquera.

Our article explores the general features of folk and literary legends in which the characters perform the main formal, narrative and symbolic functions. We divided said characters into two groups according to the classification of J. Caro Baroja: on the one hand, we considered examples when real or fictional historical characters appear (Lady Godiva, Napoleon Bonaparte); on the other hand, we took into account some archetypes of characters of no historical significance (bandit, witch, Jew). Based on these examples, we began a comparative study of this type of legends in Spanish and Belarusian literature, both in folk prose and in authorial fiction, which is reflected in the works of Jan Barščeŭski and Gustavo Adolfo Bécquer.