Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "teoria actor-network" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
Pozwólcie jej latać wysoko. O przyczynach rozbratu między socjologią i społecznymi studiami nad nauką
Let It Fly High. On a Divide Between Sociology and the Social Studies of Science
Autorzy:
Sojak, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342331.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
socjologia
socjologia wiedzy naukowej
społeczne studia nad nauką
teoria actor-network
sociology
sociology of scientific knowledge
social studies of science
actor-network theory
Opis:
Socjologia nie zdominowała społecznych studiów nad nauką (SSN), które rozwijają się w znacznej mierze autonomicznie i niezależnie od socjologicznych inspiracji. Artykuł stanowi próbę nakreślenia głównych przyczyn tego stanu rzeczy. Prócz czynników historycznych oraz instytucjonalnych identyfikuje trzy główne przyczyny związane z teoretycznymi rozstrzygnięciami SSN: (1) pominięcie spuścizny Mertonowskiej socjologii nauki; (2) nieufność względem wyjaśnień w kategoriach interesów oraz (3) krytykę socjologii dokonaną w ramach teorii actor-network. Ta ostatnia przedstawiona jest jako w znacznej mierze nieuzasadniona oraz ograniczająca potencjał poznawczy i praktyczny socjologii.
Sociology has not dominated social studies of science (SSN). The latter develops itself largely autonomously and independently of sociology. The article sketches possible reasons of that situation. Apart from historical and institutional causes it points out three main reasons of theoretical nature. (1) The relative absence of the Mertonian tradition within SSN; (2) a general distrust within SSN towards the explanation based on interests, and (3) actor-network theory’s critique of sociological tradition. It is claimed that the critique is misguided and underestimates both the cognitive and practical potential of sociology.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2015, 3; 209-222
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W stronę nie-antropocentrycznej ontologii tego, co edukacyjne
Towards the Non-Anthropocentric Ontology of the Educational
Autorzy:
Chutorański, Maksymilian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2183517.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
ontologia edukacji
pedagogika rzeczy
pedagogika nie-antropocentryczna
humanistyka nie-antropocentryczna
teoria aktora-sieci (Actor–Network–Theory)
actor-network theory
posthumanism
education
non-anthropocentric pedagogy
Opis:
Tekst jest próbą rozwijania nie-antropocentrycznej pedagogiki rzeczy. W jego ramach stawiana jest teza dotycząca konieczności przemyślenia ontologii edukacji implikowanej przez antropocentryczny sposób myślenia o tym, co społeczne. Poprzez między innymi odwołania do posthumanizmu, społecznych studiów nad nauką i technologią (STS – science and technology studies), a zwłaszcza teorii aktora-sieci, zaproponowano sposób myślenia o ontologii tego, co edukacyjne, który pozwala docenić relacyjność, złożoność i hybrydyczność aktorów wpisaną w najbardziej podstawowy poziom istnienia (nie tylko) edukacyjnych bytów.
The text is an attempt to develop a non-anthropocentric pedagogy of things, under which a thesis is put up on the necessity of thinking over the education implied by the anthropocentric way of thinking about what is social. By the means of references to posthumanism, social studies on science and technology and, in particular, to the theory of an actor-network, a way of thinking about the ontology of the educational was proposed, allowing to appreciate the relativity, complexity and hybridity of actors inscribed in the most basic level of (not only) educational existence.
Źródło:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2017, 20, 4(80); 7-21
1505-8808
2450-3428
Pojawia się w:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Widłak – od pirotechniki do kserografii. W stronę (bio)archeologii mediów
Lycopodium – From Pyrotechnics to Xerography: Toward a (Bio)Archeology of Media
Autorzy:
Majewski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341682.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Giovanni Servandoni
teoria aktora-sieci
bio-archeologia
Actor-Network Theory
bio-archeology
Opis:
Artykuł jest próbą przedstawienia rośliny o nazwie widłak goździsty (lycopodium clavatum) jako czynnika, który legł u podłoża zmian w estetyce późnobarokowych przedstawień teatralnych Giovanniego Servandoniego w XVIII w., a także stał się katalizatorem nowych form pirotechniki, które swą kontynuację znalazły we wczesnym okresie kina, a nawet współcześnie – w występach niemieckiego zespołu muzyki industrialnej Rammstein. Widłak ujawnia nowy wymiar intermedialności łączącej muzykę, teatr, malarstwo, a także – nienależące do dziedziny sztuki – oprzyrządowanie do pomiaru fal dźwiękowych, silnik spalinowy i kserografię. W swym artykule Majewski posługuje się teorią aktora-sieci autorstwa Bruno Latoura, odnosząc ją do postępu technicznego w zakresie metalurgii, pirotechniki i trików teatralnych, te zaś łącząc z tytułową rośliną. Rozważania dotyczące widłaka stają się również okazją do zaproponowania perspektywy bio-archeologii mediów jako komplementarnej do geologii mediów już ustanowionej przez Jusiiego Parikkę.
The article is an attempt to present the plant called the lycopodium clavatum as an agent that informed the changes in the aesthetics of theatrical performance of Giovanni Servandoni’s late baroque spectacles in the 18th century, and catalyzed new forms of pyrotechnics which found their continuation in early cinema period, and even today in the performances of German industrial music band Rammstein. Lycopodium reveals a new dimension of intermediality connecting music, theatre, painting, as well as – excluded from the domain of art – implements like sound waves measuring equipment, combustion engine and xerography. Bruno Latour’s Actor-Network Theory is tested here on the grounds of technical developments in metallurgy, pyrotechnics and theatrical tricks, all connected and mediated by certain plant. The study of lycopodium is also a proposal to introduce a perspective of bio-archeology of media as complementary to the geology of media already established by Jussi Parikka.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 99; 63-78
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Medycyna w demokracji kapitalistycznej
Medicine in capitalist democracy
Autorzy:
Markiewka, Tomasz Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1856887.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
medycyna
kapitalizm
demokracja
neoliberalizm
teoria
aktora-sieci
medicine
capitalism
democracy
neoliberalism
actor-network
theory
Opis:
The aim of this article is to show the effect that capitalist democracies have on modern medicine and its social perception. Capitalist democracy is a leading concept used here to draw attention to a number of phenomena and problems resulting from the fact that medical activity in a large part of our world is conducted in democratic and capitalist conditions. The author refers to the actor-network theory as a general theoretical background and points out that medicine is not an autonomous sphere in modern societies but a part of an intricate network of connections that determine its shape. The examples discussed in the text include anti-vaccine movements, commercialisation of medical services and the debate on health care in the United States.
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2019, 107, 4; 30-40
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An Invasion of Tricksters. Critical Remarks on Bruno Latour’s Social Theory and Its Polish Reception
Inwazja tricksterów. Uwagi krytyczne o myśli społecznej Bruno Latoura i jej polskiej recepcji
Autorzy:
Kaczmarczyk, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427873.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
constructivism
Actor-Network Theory
Bruno Latour
sociology of science
konstruktywizm
teoria aktora-sieci
socjologia nauki
Opis:
The number of publications inspired by Bruno Latour’s social thought has significantly grown in Poland over the last decade. Among them there are theoretical analyses, research programms as well as projects of social engineering. This situation makes it urgent to examine the credibility of Latour’s vision of science and society. The present article claims that the premises as well as arguments of the French thinker are not only fallacious but also dangerous. A number of absurdities following from the actor-network theory become evident in the works of the Polish followers of Latour. Thus the article focuses on selected examples of them. In the conclusion the author indicates certain advantages for Latour’s readers and formulates several hypotheses about the possible reasons for Latour’s growing popularity.
W ostatniej dekadzie rośnie w Polsce liczba publikacji inspirowanych myślą społeczną Brunona Latoura. Są to nie tylko analizy teoretyczne, ale również programy badawcze, a nawet projekty inżynierii społecznej. Stanowi to ważny powód, by zastanowić się nad zasadnością proponowanej przez Latoura wizji nauki i społeczeństwa. Jak dowodzi niniejszy artykuł, zarówno założenia, jak też argumentacje francuskiego myśliciela są błędne, a nawet niebezpieczne. Wiele absurdów, do jakich prowadzi teoria aktora-sieci, wychodzi na jaw w twórczości polskich zwolenników Latoura, toteż artykuł zawiera omówienie niektórych z nich. W podsumowaniu autor wskazuje na pewne pożytki z lektury prac francuskiego myśliciela oraz stawia kilka hipotez na temat przyczyn jego rosnącej popularności.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2019, 4(235); 5-44
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria aktora-sieci jako ontologia dla socjologii wizualnej
Actor-Network Theory as an Ontology for Visual Sociology
Autorzy:
Pałęcka, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623265.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
socjologia wizualna
teoria aktora-sieci
ontologia społeczeństwa
visual sociology
actor-network theory
ontology of society
Opis:
W artykule omówię możliwości, jakie niesie związanie socjologii wizualnej jako metody badawczej z teorią aktora-sieci, propagowaną przede wszystkim przez Bruno Latoura, przy czym ANT miałaby stanowić dla socjologii wizualnej ontologię uzasadniającą użycie obrazu w badaniach. Wychodzę bowiem z założenia, że wciąż niepewne położenie wizualności w ramach nauk społecznych wynika między innymi z braku odpowiedniego umocowania teoretycznego. W celu uzgodnienia obu dziedzin posiłkuję się pojęciami pochodzącymi z teorii historii sztuki, przede wszystkim terminem symptomu Georges’a Didi-Hubermana. Jest to o tyle konieczne, że sam Latour, mimo że wykonał kilka projektów wizualnych i pewne wzmianki na temat obrazu są obecne w jego pismach, zbyt rzadko odnosi się bezpośrednio do socjologii wizualnej i problematyki wizualności w badaniach. Tematyka ontologii obrazu nie należy też do problemów socjologii – tego rodzaju teoretyczne rozważania powinna więc przyjąć z innych dziedzin.
In the article, I discuss different options provided by binding visual sociology with actor-network theory propagated by Bruno Latour. ANT could constitute an ontology for visual sociology and ground the use of images in the research. I assume that ambivalent and uncertain position of visuality in social sciences results from the lack of appropriate theoretical anchoring. To accommodate both domains, I adopt terms from the theory of history of arts, above all, Georges Didi-Huberman’s notion of a symptom. It is necessary since Latour does not approach the subject of visual sociology and of visuality in the research (however, he did produce few visual projects and have made some references to the problem of the image). The ontology of the image also is not a subject of sociology as a discipline; therefore, deliberations on this problem should come from other fields and disciplines.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2014, 10, 4; 6-17
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja książki Czyje lęki? Czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo-społecznych autorstwa Andrzeja W. Nowaka, Krzysztofa Abriszewskiego, Michała Wróblewskiego, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016
Whose fears? Whose science? Knowledge structures in the face of scientific and social controversies
Autorzy:
Dubchak, Olena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38426679.pdf
Data publikacji:
2023-09-11
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
kontrowersje naukowe
STS
teoria aktora-sieci
Bruno Latour
szczepionki
ADHD
scientific controversies
actor-network theory
vaccination
Opis:
Książka Czyje lęki? Czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo- społecznych powstała we współpracy trzech badaczy: Andrzeja Wojciecha Nowaka, Krzysztofa Abriszewskiego i Michała Wróblewskiego. W publikacji autorzy zwracają uwagę na problem, jakim jest wadliwe przedstawianie praktyki naukowej społeczeństwu. Nierealistyczne prezentowanie nauki jako dziedziny dla „geniuszy” wywołuje szereg problemów, jakimi są kontrowersje naukowe, publiczne spieranie się teorii naukowych i nienaukowych, zanikające zainteresowanie nauką u młodzieży, a także niższe finansowanie dyscyplin naukowych, co źle wpływa na skoordynowany rozwój innych sfer w obrębie państwa. Autorzy odwołują się do założeń nurtu STS i twierdzą, że powinniśmy traktować naukę jako „otwartą praktykę”. Wyróżniającym i zarazem kluczowym aspektem książki jest zmodyfikowanie przez autorów krążeniowego systemu Brunona Latoura. Dzięki temu został wytłumaczony proces powstawania kontrowersji naukowo-społecznych, a ponadto zaproponowano rozwiązanie tego problemu.
The publication Whose fears? Whose science? Knowledge structures in the face of scientific and social controversies was written by three Polish authors: Andrzej Wojciech Nowak, Krzysztof Abriszewski and Michał Wróblewski. It draws attention to the problem of misrepresenting scientific practice to the public. The unrealistic portrayal of science as a field for “geniuses” causes several problems, such as scientific controversies, the public disputing between scientific and non-scientific theories, less interest in science among young people, and less funding for scientific disciplines, which badly affects the coordinated development of other spheres of the state. The authors appeal to the premises of the STS study and claim that we should treat science as an “open practice”. The key aspect of the book is the authors’ modification of Bruno Latour’s circulatory system of science. On this example authors explain the creation of the described problem and provide a successful proposal for its solution.
Źródło:
Kultura i Wychowanie; 2023, 23, 1; 137-142
2544-9427
2083-2923
Pojawia się w:
Kultura i Wychowanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauka i jej krytyka: kontekst teorii aktora-sieci
Science and its Critique: The Context of Actor-Network Theory
Autorzy:
Smoliński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062644.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
krytyka nauki
Teoria Aktora-Sieci
dualizm
dualism
non-dualism
criticism of science
Latour
Actor-Network Theory
Opis:
Artykuł wychodzi od rozważań zaprezentowanych przez Małgorzatę Czarnocką w O krytyce nauki (Czarnocka 2017) po to, aby przyjrzeć się potencjałowi krytycznemu dualizmu ideał nauki/praktyka nauki. Przedstawione w kontekście, a następnie zestawione zostaje to z Teorią Aktora-Sieci, która z jednej strony w swoich tezach o nauce zbliża się do obrazu krytykowanego przez Czarnocką, ale z drugiej zachowuje podobny potencjał krytyczny. Dzieje się tak, mimo że teoria ta programowo odrzuca dualizm. Prezentowane rozważania koncentrują się wobec tego na tym, aby wyznaczyć punkty wspólne i różnice między podejściem dualistycznym i niedualistycznym w kontekście artykułu Czarnockiej.
The article starts with the considerations presented by Małgorzata Czarnocka in her paper O krytyce nauki [On a Critique of Science] (Czarnocka 2017) in order to consider the critical potential of dualism—the ideal of science—practice of science. These considerations are compared with the Actor-Network Theory, which, on the one hand, in its theses about science approaches to the image criticized by Czarnocka, but, on the other hand, retains a similar critical potential. This is despite the fact that ANT this theory programmatically rejects the duality ideal–praxis. Presented considerations focus on designating common points and differences between the dualistic and non-dualistic approaches in the context of Czarnocka’s article.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2018, 6; 309-316
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria aktora-sieci czy postfenomenologia techniki? Wizualność a współczesne studia nad nauką i techniką
Actor-network theory or postphenomenology of technology? Visualization and contemporary studies on science and technology
Autorzy:
Juchniewicz, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577423.pdf
Data publikacji:
2016-04
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
teoria aktora-sieci
postfenomenologia techniki
wizualność
nauka
technologia
actor-network theory
postphenomenology of technology
visualization
science
technology
Opis:
Artykuł podejmuje problem pojawienia się w obszarze badań nad wizualnością obrazów generowanych przez urządzenia bądź praktyki związane z nauką i techniką. Status tych obrazów w obszarze badań nad relacją człowiek-technologia podejmuje teoria aktora-sieci (Latour) oraz postfenomenologia techniki (Ihde). Pierwsza z nich jest już bliżej znana w Polsce, natomiast druga wciąż wymaga właściwej recepcji. Wspólnym, historycznym punktem wyjścia dla tych teorii w obszarze studiów nad wizualnością są rozważania z zakresu sztuki i estetyki. Obie koncepcje różnicuje jednakże metodologia i stosunek do klasycznych teorii fi lozofi cznospołecznych. W tekście analizowane są kluczowe pojęcia dla tych dwóch kierunków badawczych, zwłaszcza pojęcie mediacji oraz hermeneutyki materialnej.
The article concerns the problem of pictures generated by scientifi c and technic tools or practices in the fi eld of visualization studies. Status of these pictures in the sphere of studies of human-technology relation is analyzed in terms of actor-network theory (Latour) and postphenomenology of technology (Ihde). The fi rst of these theories is known in Poland, however the second one still demands proper reception. Common, historical beginning for the theories in their interest in visualization studies are refl ections about art and aesthetics. Both theories diversify methodology and the attitude to the classical philosophical-social theories. The article analyzes the key concepts for these two research directions especially concept of mediation and material hermeneutics.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2016, 52, 2(208); 219-232
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uber jako socjo-techniczna sieć. Zastosowanie teorii aktora-sieci do analizy pracy platformowej
Uber as a Socio-technical Network. Application of the Actor-Network Theory to the Analysis of the Platform Work
Autorzy:
Polkowska, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427926.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
teoria aktora-sieci
praca platformowa
Uber
socjologia pracy
IDI
Actor-Network Theory
platform-work
sociology of work
Opis:
Celem artykułu jest analiza Ubera jako socjo-technicznej sieci i zrekonstruowanie roli poszczególnych aktorów (ludzkich i pozaludzkich) przy wykorzystaniu pojęć i kategorii ANT. Czynniki pozaludzkie spełniają tutaj rolę społecznego kleju w tworzeniu odpowiednich sieci translacji związanych z pracą kierowców Ubera. Wykorzystując teorię aktora-sieci jako inspirację teoretyczną, w artykule staram się odpowiedzieć na pytanie, czy aplikacja pełni rolę zapośredniczenia czy mediatora oraz jakie są zakulisowe wymiary Ubera. Pokazuję również, że aplikacja jest produktem rynkowym, a niektóre interesy Ubera mają charakter ukryty. W pracy wykorzystano wyniki wywiadów pogłębionych (IDI) z kierowcami Ubera zrealizowane w Warszawie w 2018 roku, a także wyniki analizy postów zamieszczanych w mediach społecznościowych w zamkniętych grupach dyskusyjnych.
The aim of the article is to analyze Uber as a socio-technical network and to reconstruct the role of actors (human and non-human) with the help of the concepts and categories of the Actor-Network Theory (ANT). The article is based on the analysis of the in-depth interviews (IDI) with Uber drivers carried out in Warsaw in 2018 as well as the statements posted in social media in closed discussion groups. In the context of Uber, non-human factors play a role of the social glue in creating adequate translation networks for the drivers’ work. The main questions of the article that is theoretically informed by the Actor-Network Theory are whether the application acts as a mediator or rather as an intermediary and what the behind-the-scenes dimensions of Uber are. It is demonstrated that the application is a market product and some of Uber’s interests are hidden.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2019, 4(235); 245-272
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od krytyki do postkrytyki. Nowe możliwości interwencji społecznych literatury w Limits of Critique Rity Felski
From Critique to Post-Critique. New Possibilities for Social Interventions of Literature in Rita Felski’s The Limits of Critique
Autorzy:
Mizerkiewicz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2194817.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
krytyka
postkrytyka
Rita Felski
hermeneutyka podejrzeń
teoria aktora-sieci
critique
post-critique
hermeneutics of suspicion
actor-network theory
Opis:
W artykule omówiono przełomowy w anglosaskich studiach literaturoznawczych projekt postkrytyki sformułowany w książce Rity Felski Limits of Critique. Zreferowano przeprowadzoną przez badaczkę wszechstronną analizę „hermeneutyki podejrzeń”, w której to analizie Felski wykazujała liczne ograniczenia owej hermeneutyki. Felski zaproponowała, by krytykę – rozumianą jako oschłe emocjonalnie czytanie literatury stanowiące część panoptycznego systemu władzy ujarzmiającej jednostki – zmodyfikować o jakości afektywne oraz nowe widzenie ontologii dzieła literackiego. Badaczka uważa, że dzięki Brunona Latoura teorii aktora-sieci można zacząć postrzegać utwór literacki jako sprawczego aktora pozaludzkiego. Dzieło unika wówczas udziału w jałowym sporze między ideą autonomii sztuki a radykalnym pragmatyzmem zakładającym pełną zależność znaczeń owego dzieła od kontekstu. Odsłaniana w nowych analizach fenomenologicznych literatura demonstruje swoją zdolność oddziaływania, a zarazem nie dokonuje niczego sama z siebie, lecz robi to we współpracy z innymi ważnymi aktorami ludzkimi i pozaludzkimi (czytelnikami, szkołami, czytelniczymi obyczajami rodzinnymi i innymi). Krytyka opisana w Limits of Critique staje się świadomą uczestniczką interwencji społecznych literatury polegających na wspólnym odkrywaniu możliwości zaistnienia nowych rodzajów połączeń, sieci i wspólnot. Tym samym krytyka i literatura przyczyniają się do wypracowania szczególnie efektywnych odmian sprawstwa estetycznego, ekonomicznego i politycznego.
The article discusses a groundbreaking post-critical project in Anglo-Saxon literary studies formulated in Rita Felski’s book The Limits of Critique. Tomasz Mizerkiewicz offers a comprehensive analysis of the “hermeneutics of suspicion” carried out by Felski, showing its numerous limitations. Felski argues that criticism – understood as an emotionally uninvolved reading of literature being part of the panoptic system of power that subjugates individuals – should be modified to embrace an affective quality and a new vision of the ontology of a literary work. Felski believes that thanks to Bruno Latour’s actor-network theory, it is possible to begin to perceive the literary work as a causative non-human actor. The work then avoids participating in the sterile dispute between the idea of the autonomy of art and radical pragmatism, which assumes the full dependence of the meanings of this work on the context. Theorized in new phenomenological analyses, literature demonstrates a capacity to exert influence. At the same time, it does not do anything by itself, but in cooperation with other important human and non-human actors (readers, schools, reading family customs and others). The type of critique described in The Limits of Critique becomes a conscious participant in the social interventions of literature consisting in the joint discovery of the possibility of the emergence of new types of connections, networks and communities. Thus, critique and literature contribute to the development of particularly effective varieties of aesthetic, economic and political agency.
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2022, 20, 2; 1-13
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Participation and Land Reform in Brazil: tracing connections between bureaucrats and social movements
Partycypacja i reforma rolna w Brazylii: śledząc powiazania między biurokratami a ruchami społecznymi
Autorzy:
Penna, Camila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/412886.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
INCRA
Bureaucracy
Actor-network theory
Participatory democracy
Brazil
Biurokracja
teoria „aktor w sieci”
demokracja partycypacyjna
Brazylia
proceduralizacja partycypacj
Opis:
There are different forms by which the state bureaucracy relates to social movements in the realm of agrarian reform policies in Brazil. A number of possible connections and very complex relations have been taking shape over the last 30 years. Possible connections include institutional spaces for discussion, but also a number of informal relations between bureaucrats and social movement mediators. I would argue that the literature on participatory democracy is not the best approach to analyze this wide-ranging scope of connections, inasmuch as it assumes the existence of two different and separate actors - the state and the civil society – and usually considers the state as a monolithic actor while focusing on civil society. In fact, the diversity of formats by which social movements relate to state bureaucracy can be apprehended more fully by the actor-network approach, as this gives the researcher tools to account for connections taking place in different sites and in a multiplicity of formats, as well as to analyze their effects on actors’ agency during the political process. Data that supports this argument is drawn from ethnographical research within the Brazilian state institution in charge of implementing agrarian reform policies, INCRA (National Institute of Colonization and Agrarian Reform). By focusing on how the bureaucracy understands and reacts to one of the most organized and mobilized beneficiary publics in the Brazilian political arena, this investigation presents some interesting findings regarding the complexity of networks in which bureaucrats are entangled and their effects on the negotiation and implementati of policies claimed by rural social movements. In what follows I discuss some of these findings in light of participatory democracy and theoretical actor-network contributions
i ruchów społecznych. Wiele możliwych i złożonych powiązań dało się zauważyć w ciągu ostatnich 30 lat. Możliwe powiązania wskazują na przestrzeń instytucjonalną dla dyskusji, ale także na wiele relacji nieformalnych miedzy biurokratami i mediatorami ze strony ruchów społecznych. Literatura nt. demokracji uczestniczącej (partycypacyjnej) nie jest najlepszym środkiem do analizy tego wielkiego obszaru powiązań, ponieważ stwierdza się w niej, że mamy dwóch oddzielnych aktorów: państwo i społeczeństwo obywatelskie i że państwo jest aktorem monolitycznym. Zróżnicowanie możliwych form relacji ruchów społecznych i biurokracji może być lepiej badane przy zastosowaniu podejścia „actor-network” (aktor w sieci), ponieważ podejście to daje badaczowi narzędzie obserwacji powiązań w różnych miejscach i formach, jak również narzędzie do analizy ich wpływu na działania aktorów w procesie politycznym. Dane potwierdzające ten argument pochodzą z etnograficznych badań w Brazylijskich instytucjach państwowych, które wprowadzają reformę rolną, INCRA (National Institute of Colonization and Agrarian Reform). Badanie skoncentrowano na tym, jak biurokracja rozumie i reaguje na jedną z najlepiej zorganizowanych i zmobilizowanych publicznych akcji na brazylijskiej arenie politycznej. Przedstawia ono interesujące wyniki dotyczące złożoności sieci, w których są uwikłani biurokraci oraz skutki dla negocjacji i implementacji polityki rewindykowanej przez wiejskie ruchy społeczne. W artykule omawia się niektóre wyniki badania w świetle teorii demokracji partycypacyjnej i teorii „aktor w sieci”.
Źródło:
Przegląd Socjologiczny; 2012, 61, 4; 123-142
0033-2356
Pojawia się w:
Przegląd Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chocholi taniec. O krytyce teorii aktora-sieci w An Invasion of Tricksters Michała Kaczmarczyka
The Dance of a Straw Man. On Criticism of Actor-Network Theory in Michał Kaczmarczyk’s An Invasion of Tricksters
Autorzy:
Afeltowicz, Łukasz
Pietrowicz, Krzysztof
Sojak, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427559.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
teoria aktora-sieci
konstruktywizm
wojny o naukę
filozofia nauki
actor-network theory
constructivism
science wars
philosophy of science
Opis:
W polskiej socjologii panuje szereg nieporozumień wokół teorii aktora-sieci (ANT). Świetnie obrazuje to tekst An Invasion of Tricksters. Niniejszy artykuł jest odpowiedzią na jego zarzuty. Ambicje naszego tekstu wykraczają poza ukazanie błędów interpretacyjnych i innych niedostatków tego artykułu. Przede wszystkim konfrontujemy tu rożne strategie korzystania przez socjologów z ustaleń filozoficznych i omawiamy ich przydatność naukową. Dodatkowo oferujemy własną, wewnętrzną krytykę ANT.
In Polish sociology, there are many misunderstandings about actor-network theory (ANT). This is well illustrated by Michał Kaczmarczyk’s article entitled An Invasion of Tricksters. We respond to his criticism. Our ambitions, however, go beyond an exposition of Kaczmarczyk’s interpretative errors and other deficiencies of his argumentation. Primarily, we confront various strategies for the use of philosophical findings in social research and discuss their scientific utility. Also, we offer an alternative, internal criticism of ANT.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2020, 2(237); 5-28
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekologia polityczna powietrza: o uwidzialnianiu miejskiego ryzyka
The Political Ecology of the Air: Making Urban Risk Visible
Autorzy:
Bojadżijewa, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373328.pdf
Data publikacji:
2016-05-23
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
actor-network theory
risk
agency of things
urban conflicts
assemblages
teoria aktora-sieci
ryzyko
sprawczość rzeczy
konflikty miejskie
asamblaże
Opis:
In this text the author attempts to reconstruct contemporary disputes about air quality in Poland using the language of actor-network theory (ANT). The purpose is to show the process of making urban risk visible—in this instance, the risk of polluted air—through the development of hybrid alliances and the formulation of translations aimed at the final elimination of air pollution. The article consists of three parts and a theoretical introduction in which the author discusses the basic tools and concepts of ANT, as well as Latour’s programme of political ecology. In the first part, the author sketches the map of actors and actants involved in air-pollution discussions. Then she examines the role of things—material objects—in air pollution conflicts, with special emphasis on the agency of these non-human actants. Finally, she focuses on alternative translations, which are attempts to negotiate smog’s place in the hierarchy of the collective.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2016, 60, 2; 35-53
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem smogu w świetle socjologii translacji. Studium przypadku zanieczyszczeń powietrza w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym
The Controversy About the Smog’ Phenomenon. The Case Study of Kraków Metropolitan Area
Autorzy:
Medoń, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046995.pdf
Data publikacji:
2021-03-08
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
smog
air pollution
actor-network theory
sociology of knowledge
social
movements
zanieczyszczenie powietrza
teoria aktora-sieci
socjologia wiedzy
ruchy społeczne
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest bliższe przyjrzenie się procesom konstytuowania wiedzy na temat zanieczyszczenia powietrza w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym. Opierając się na założeniach teoretyczno-metodologicznych teorii aktora-sieci oraz na prowadzonych w latach 2018–2019 badaniach własnych, autor stara się prześledzić, w jaki sposób jakość powietrza stała się problemem społecznie istotnym – początkowo w Krakowie, a następnie w otaczających go gminach. Szczególną uwagę poświęcono działalności ruchów antysmogowych, zrzeszonych pod szyldem Polskiego Alarmu Smogowego, a także technologicznym aspektom związanym ze zmianami społecznej percepcji problemu.
The purpose of this article is to take a closer look at the processes of constituting knowledge on air pollution in the Krakow Metropolitan Area. Based on theoretical-methodological assumptions of the actor-network theory and on the own research conducted in the years 2018–2019, the author tries to trace how air quality has become a socially significant problem – initially in Krakow, and then in the surrounding municipalities. Particular attention is paid to the activities of anti-smog movements, associated under the banner of the Polish Smog Alert, as well as to technological aspects related to changes in the socially shared perception of the problem.
Źródło:
Przegląd Socjologiczny; 2021, 70, 1; 41-64
0033-2356
Pojawia się w:
Przegląd Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies