- Tytuł:
-
Ograniczenia semantyki formalnej (logicznej)
Limitations of Formal (Logical) Semantics - Autorzy:
- Woleński, Jan
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/561358.pdf
- Data publikacji:
- 2019
- Wydawca:
- Polskie Towarzystwo Semiotyczne
- Tematy:
-
język
metajęzyk
model
logika
składnia
pragmatyka - Opis:
-
According to the received view formal semantics applies to natural (ordinary) language to some extent only. It is so because natural language is inherently indefinite, in particular, its expressions are ambiguous, vague and admits departures from syntactic rule. Moreover, intensional contexts occur in ordinary language – it results in limitations of the principle of compositionality. The ordinary conversation appeals to various principles, for instance, Grice’s maxims which exceed logical formalism. Thus, ordinary language cannot be fully formalized. On the other hand, if L is a formal language, its metalanguage ML, must be partially informal – for instance, it contains, terms of ordinary mathematics, especially set theory. Even, if, for instance, due to the technique of aritmetization, ML can be represented in ML, such a representation is only local. In fact, this view can be derived from some Tarski’s remarks on the role played by natural language. It is usually assumed that the universality of natural language, is the source of troubles associated with antinomies. It is so and this circumstance requires a solution, for example by distinguishing levels of language. However, even, if antinomies are excluded, what is informal is prior with respect to what is formal. It shows that formal semantics has limitations even with respect to formalized languages.
Pogląd standardowy jest taki, że semantyka formalna stosuje się do języka naturalnego tylko w bardzo ograniczonym stopniu. Powodem tego stanu rzeczy jest nieunikniona nieokreśloność mowy potocznej polegająca m. in. na wieloznaczno- ściach, nieostrości czy tolerancji składniowej, a także obecności kontekstów intensjonalnych, co skutkuje limitacjami zasady kompozycjonalności. Ponadto konwersacja potoczna korzysta z rozmaitych reguł, np. reguł Grice’a, które wykraczają poza formalizm logiczny. W konsekwencji język naturalny nie podlega pełnej formalizacji. Z drugiej strony, jeśli L jest językiem formalnym, to metajęzyk ML, w którym ten pierwszy jest opisywany, musi być częściowo nieformalny – zawiera np. terminy zwykłej matematyki, w szczególności teorii mnogości. Nawet jeśli, np. dzięki technice arytmetyzacji, ML daje się przedstawić w L, tego rodzaju reprezentacja jest tylko lokalna. W gruncie rzeczy pogląd taki można wyprowadzić z pewnych uwag Tarskiego o roli języka naturalnego. Zwykle przyjmuje się, że tzw. uniwersalność języka potocznego jest źródłem kłopotów związanych z antynomiami. Tak jest oczywiście i okoliczność ta wymaga pewnej „sanacji”, np. postaci odróżnienia stopni języka. Jednakże nawet usunięcie antynomii w taki lub inny sposób nie zmienia faktu, że to, co nieformalne ma priorytet wobec tego, co formalne. W konsekwencji także semantyka formalna ma także swoje ograniczenia w odniesieniu do języków sformalizowanych. - Źródło:
-
Studia Semiotyczne; 2019, 33, 2
0137-6608 - Pojawia się w:
- Studia Semiotyczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł