Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ludowe pieśni" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 32
Tytuł:
Dunaje i szczedriłki. O polskich i ukraińskich tradycjach kolędniczych. Z Jerzym Bartmińskim rozmawia Maria Baliszewska
Dunaje and szczedriłki. On Polish and Ukrainian carolling customs: A conversation between Jerzy Bartmiński and Maria Baliszewska
Autorzy:
Baliszewska, Maria
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106385.pdf
Data publikacji:
2022-09-13
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folk customs
caroling
Christmas
folksongs
Jerzy Bartmiński
zwyczaje ludowe
kolędowanie
Boże Narodzenie
pieśni ludowe
Opis:
JERZY BARTMIŃSKI (1939–2022) – wybitny polski polski językoznawca, etnolingwista, folklorysta i slawista. Twórca lubelskiej szkoły etnolingwistyki i wieloletni wykładowca Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Autor i redaktor wielu książek, m.in O języku folkloru (1973), Folklor – język – poetyka (1990), Polskie kolędy ludowe (2002), Jazykovoj obraz mira: Očerki po etnolingvistike (Moskwa 2005), Językowe podstawy obrazu świata (2006), Stereotypy mieszkają w języku (2007), Aspects of Cognitive Ethnolinguistics (Londyn 2009), Tekstologia (2009), Jezyk – slika – svet (Belgrad 2011). Autor koncepcji i redaktor Słownika stereotypów i symboli ludowych oraz tomu Lubelskie w serii „Polska Pieśń i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały“ (t. 4, 2011). Założyciel i wieloletni redaktor naczelny czasopisma „Etnolingwistyka“.
Jerzy Bartmiński (1939–2022) – distinguished Polish ethnolinguist and folklorist, professor at Maria Curie-Skłodowska University in Lublin. He was the author and editor of numerous monographs and volumes, including O języku folkloru (1973), Folklor – język – poetyka (1990), Polskie kolędy ludowe (2002), Jazykovoj obraz mira: Očerki po etnolingvistike (Moskwa 2005), Językowe podstawy obrazu świata (2006), Stereotypy mieszkają w języku (2007), Aspects of Cognitive Ethnolinguistics (London 2009), Tekstologia (2009), Jezyk – slika – svet (Belgrad 2011). He conceptualized and edited Słownik stereotypów i symboli ludowych as well as the volume Lubelskie in the series Polska Pieśń i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały (vol. 4, 2011). He also started the journal Etnolingwistyka and worked as the Chief Editor for many years.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2022, 66, 1; 89-93
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arbor Mundi in traditional oral poetry: Old Icelandic and Lithuanian perspectives
Arbor Mundi w tradycyjnej poezji ustnej z perspektywy staroislandzkiej i litewskiej
Autorzy:
Buivytė, Giedrė
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670873.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
world tree
traditional oral poetry
Lithuanian folk songs
the Poetic Edda
drzewo świata
tradycyjna poezja ustna
litewskie pieśni ludowe
Edda starsza (Edda poetycka)
Opis:
W artykule omawia się koncepcję „drzewa świata” (Arbor Mundi) obecną w Eddzie starzej (Eddzie poetyckiej) i litewskich pieśniach ludowych. Analizie poddano słownictwo poetyckie w wybranych źródłach tradycyjnej poezji ustnej w celu ustalenia jego znaczeń symbolicznych i relacji do mitologii. W analizie skupiono się na poetyckich obrazach drzewa świata jako modelu kosmosu oraz wiecznie zielonego drzewa życia. Wybrane wiersze z Eddy oraz litewskie pieśni ludowe ujawniają wagę drzewa świata jako znacznika strukturalnego, określającego relację między centrum a peryferiami, tj. między przestrzenią znaną (zorganizowaną) i nieznaną (chaotyczną). Nacisk na skierowaną ku górze orientację drzewa odbiera się jako wskazanie na jego świętość. Bada się życiodajne cechy drzewa życia w relacji do obrazu rosy, która symbolizuje żyzność i płodność natury wyrażonej w Eddzie, a także zdrowie i płodność panny młodej wyrażone w litewskich pieśniach ludowych.
The article discusses the world tree as reflected in the Old Icelandic collection of poems the Poetic Edda and in Lithuanian folk songs. The author investigates the poetic diction of the selected sources of traditional oral poetry to disclose their symbolic meaning and connection to myth. The analysis focuses on the poetic manifestations of the world tree as a model of the cosmos and as an evergreen tree of life. The selected Eddic poems and Lithuanian folk songs reveal the significance of the world tree as a structural marker, which defines the relationship of the centre vs. periphery, i.e., the known (organised) vs. the unknown (chaotic) space. The emphasis on the tree’s upward orientation is viewed as an implication of its sacred status. The life-giving characteristics of the world tree are explored in relation to the image of dew, which symbolises the fertility and fecundity of nature in the Poetic Edda and the health and fertility of the bride in Lithuanian folk songs.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 151-165
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MUZYCZNO-LITERACKIE INSPIRACJE POEZJĄ BRONISŁAWY WAJS W POEMACIE SYMFONICZNYM JANA KANTEGO PAWLUŚKIEWICZA PT. HARFY PAPUSZY
BRONISŁAWA WAJS’S POETRY AS A MUSICAL AND LITERARY INSPIRATION IN JAN KANTY PAWLUŚKIEWICZ’S SYMPHONIC POEM HARFY PAPUSZY
Autorzy:
Chacińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/566478.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
Papusza
inspiracje muzyczne
stylizowana muzyka wokalna
bel canto
cygańskie pieśni ludowe
musical inspirations
stylized vocal music
gypsy folk songs
Opis:
In the introduction, the author focuses on Roma themes and motifs that inspired various 19th century composers. A Roma poetess, Bronisława Wajs, or Papusza, is discussed as an artist creating spoken songs derived from the folk song tradition. Next, the essay provides an overview of contemporary musical works inspired by Bronisława Wajs’s oeuvre, specifically Jan Kanty-Pawluśkiewicz’s symphonic poem Harfy Papuszy. In addition, the author offers suggestions for the bel canto technique and folk styles of singing in stylized works resembling world music – Roma music, in particular.
Źródło:
Ars inter Culturas; 2015, 4; 175-186
2083-1226
Pojawia się w:
Ars inter Culturas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Desakralizacja folkloru − jej przejawy muzyczne i kulturowe
Autorzy:
Dadak-Kozicka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668993.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
folklore
folk culture
folk songs
folk beliefs
hermeneutics of folklore
mythologization of folklore
folklor
kultura ludowa
pieśni ludowe
wierzenia ludowe
hermeneutyka folkloru
mitologizacja folkloru
Opis:
The religious dimension of traditional culture – crucial to the understanding of the rituals which form a commentary on the cycle of the life of nature (annual rituals) and the life of humankind (family rituals) – is of particular importance, but it is also difficult to research. The ethnologists who documented folklore were sensitive to this aspect of culture (i.e. the suprasensory life) even as early as the eighteenth century, but they did not know how to document it correctly, and imposed their own ideas – e.g., deistic ones – on the mentality and the imagination of the rustic population as revealed in their art. Incomplete (i.e., concerned with selected aspects of culture and art) and not very accurate documentation (searching for folklore’s original versions, e.g., the brothers Grimm) resulted in the creation of standards of fairytales or songs which make reading their content and interpreting their form correctly more difficult today. Yet in folklore the content, the form and the function were organically bound together. This rather inadequate documentation encouraged erroneous interpretations, and even the mythologising of folklore in later periods, Documentation was shaped to fit in with the assumptions and ideas of the researchers, thus falsifying, in particular, the unique character of folk symbolism and poetics, the distinctiveness of folk thinking. In fact, it was not until the nineteenth century that Oskar Kolberg created reasonably full and reliable documentation of folk art – viewed in the context of traditional culture and nature – in his monumental work Lud, jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce [People, their customs, way of life, speech, legends, proverbs, rituals, magic, games, songs, music and dances] (1856–1890 – 33 volumes). Ritual folklore, still quite active at that time, reveals both the multifunctionality of forms (associated with the musical and poetic styles), as well as the hierarchical order of functions and values – from the religious, through ethical, aesthetic, cognitive and socialising ones, to the ludic function.At the same time ritual folklore reveals a tendency towards an increasingly prominent emphasis on the ludic function, at the expense of functions concerned with belief, religion and philosophy. This can be seen in the gradual disappearance of archaic ritual chants with original tonal-melodic patterns, slow tempos and a-metric structure. These chants were a manifestation of a contemplative-reflective attitude towards the world and towards life, regarded as sacred. In the twentieth century, harvest chants represented a relic of this attitude. The unique nature of rustic culture expressed in these chants was investigated by E. JagiełłoŁysiowa (Elementy stylów życia ludności wiejskiej [Elements of lifestyles of the rural population], 1978). She emphasised the changes taking place in the attitudes of peasants towards nature, and in particular towards the nourishing Mother Earth and work on the land; these were losing the religious dimension in favour of an economic approach towards all work, while the ritual celebrations were gradually becoming predominantly a form of entertainment. Replacing the ritual chants with ditties, frequently of a lewd character (at one time these forms complemented each other), is a symptom of the changes – the disappearance of the contemplative-reflective attitude to the life of nature and humankind, the loss of the sacral dimension. The archaic style of chanting thus disappears as well.
The religious dimension of traditional culture – crucial to the understanding of the rituals which form a commentary on the cycle of the life of nature (annual rituals) and the life of humankind (family rituals) – is of particular importance, but it is also difficult to research. The ethnologists who documented folklore were sensitive to this aspect of culture (i.e. the suprasensory life) even as early as the eighteenth century, but they did not know how to document it correctly, and imposed their own ideas – e.g., deistic ones – on the mentality and the imagination of the rustic population as revealed in their art. Incomplete (i.e., concerned with selected aspects of culture and art) and not very accurate documentation (searching for folklore’s original versions, e.g., the brothers Grimm) resulted in the creation of standards of fairytales or songs which make reading their content and interpreting their form correctly more difficult today. Yet in folklore the content, the form and the function were organically bound together. This rather inadequate documentation encouraged erroneous interpretations, and even the mythologising of folklore in later periods, Documentation was shaped to fit in with the assumptions and ideas of the researchers, thus falsifying, in particular, the unique character of folk symbolism and poetics, the distinctiveness of folk thinking. In fact, it was not until the nineteenth century that Oskar Kolberg created reasonably full and reliable documentation of folk art – viewed in the context of traditional culture and nature – in his monumental work Lud, jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce [People, their customs, way of life, speech, legends, proverbs, rituals, magic, games, songs, music and dances] (1856–1890 – 33 volumes). Ritual folklore, still quite active at that time, reveals both the multifunctionality of forms (associated with the musical and poetic styles), as well as the hierarchical order of functions and values – from the religious, through ethical, aesthetic, cognitive and socialising ones, to the ludic function.At the same time ritual folklore reveals a tendency towards an increasingly prominent emphasis on the ludic function, at the expense of functions concerned with belief, religion and philosophy. This can be seen in the gradual disappearance of archaic ritual chants with original tonal-melodic patterns, slow tempos and a-metric structure. These chants were a manifestation of a contemplative-reflective attitude towards the world and towards life, regarded as sacred. In the twentieth century, harvest chants represented a relic of this attitude. The unique nature of rustic culture expressed in these chants was investigated by E. JagiełłoŁysiowa (Elementy stylów życia ludności wiejskiej [Elements of lifestyles of the rural population], 1978). She emphasised the changes taking place in the attitudes of peasants towards nature, and in particular towards the nourishing Mother Earth and work on the land; these were losing the religious dimension in favour of an economic approach towards all work, while the ritual celebrations were gradually becoming predominantly a form of entertainment. Replacing the ritual chants with ditties, frequently of a lewd character (at one time these forms complemented each other), is a symptom of the changes – the disappearance of the contemplative-reflective attitude to the life of nature and humankind, the loss of the sacral dimension. The archaic style of chanting thus disappears as well.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2013, 11
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Концептът "красиво" в контекста на българската фолклорна обредност (песенните мотиви "Кое е най-хубаво?" и "Кой направи тази хубост?")
Autorzy:
Dzhivtereva, Svetla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681448.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Bulgarian folklore, concept of the beautiful, folk songs, Christian folk rituals
folklor bułgarski, koncept “piękno”, pieśni ludowe, chrześcijańska obrzędowość ludowa
Opis:
The paper analyses Bulgarian folk motifs What is Most Beautiful? and Who Made This Beauty?, appearing predominantly in Christmas folk songs. The author reveals the elements that define the aesthetic consciousness of the Bulgarian folk community, the mechanisms of building and transmitting the aesthetic experience as an integral part of the community’s worldview. The focus on the concept of the beautiful emhpasises the Christian nature of Christmas ritual poetry. Data concerning the motifs of the beautiful in the two Bulgarian songs is systematised in two appendices.
W artykule poddano analizie motywy “Co jest najpiękniejsze?” i “Kto stworzył to piękno?” zawarte w pieśniach ludowych, wykonywanych najczęściej podczas świąt Bożego Narodzenia. Autorka poszukuje elementów odzwierciadlających świadomość estetyczną członków bułgarskiej społeczności wiejskiej oraz omawia mechanizmy tworzenia i przekazywania doświadczenia estetycznego jako integralnej części światopoglądu przedstawicieli owej społeczności. Koncept “piękno” w analizowanych motywach wskazuje na chrześcijańskie pochodzenie bożonarodzeniowej poezji obrzędowej. Dwa aneksy dołączone do artykułu zawierają informacje o rozpowszechnieniu badanych motywów oraz o opublikowanych i archiwalnych wersjach dwóch pieśni.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2017, 6
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od folkloru do literatury i z powrotem. Rzecz o wzajemnych inspiracjach folkloru i literatury
Autorzy:
Gołębiowska-Suchorska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028662.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folklor rosyjski
pieśni ludowe
edukacja regionalna
antologie poezji ludowej
Russian folklore
folk songs
regional education
folk poetry anthologies
Opis:
Recenzja: Pesni literaturnogo proiskhozhdeniya v fol’klore Kemerovskoy oblasti: Khrestomatiya, sostavleniye, predisloviye,  primechaniya Viktorii Viktorovny Trubitsynoy, Izdatel’stvo Sitall, Krasnoyarsk 2020.
Review: Pesni literaturnogo proiskhozhdeniya v fol’klore Kemerovskoy oblasti: Khrestomatiya. Sostavleniye, predisloviye,  primechaniya Viktorii Viktorovny Trubitsynoy. Izdatel’stvo Sitall, Krasnoyarsk 2020.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2021, 3; 119-122
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karol Daniel Kadłubiec, Opowiado Anna Chybidziurowa, Bystřice: Ducatus Teschinensis 2017, s. 544, ISBN 978-80-906986-0-4. Karol Daniel Kadłubiec, Śpiywo Anna Chybidziurowa a jeji sómsiedzi, Bystřice: Ducatus Teschinensis 2018, s.688, ISBN 978- 80-906986-1
Autorzy:
Hajduk-Nijakowska, Janina Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/597184.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
pieśni ludowe
opowieści ludowe
folklor
Śląsk Cieszyński
Opis:
Recenzja dwóch książek Karola Daniela Kadłubca poświęconych Annie Chybidziurowej, ludowej narratorce i śpiewaczce ze Śląska Cieszyńskiego.
Źródło:
Lud; 2019, 103
0076-1435
Pojawia się w:
Lud
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sakralność religijnej kontrafaktury świeckich utworów
Autorzy:
Kałamarz, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668991.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
contrafactum
types of contrafacta
history of Christian music
folk melodies
choral
Christmas carol
liturgical chants
Protestant music
kontrafaktura
rodzaje kontrafaktur
historia muzyki chrześcijańskiej
melodie ludowe
chorał
kolęda
pieśni liturgiczne
muzyka protestancka
Opis:
The phenomenon of contrafactum, that is giving new lyrics to the melody that already functioned with different words, is an old and common practice which occurred in many forms. Most often the term is associated with giving religious lyrics to a melody that previously possessed secular words. But this is only one of many possibilities. For centuries valuable melodies were used with both secular and religious words, regardless of original interrelationships of a particular melody.Today, in society sensitive to copyrights, the practice of contrafactum raises a lot of emotions. Also, it often evokes mixed feelings in the milieus which are involved in sacred music. This is because melodies, to some extent, convey with them the meaning of the words to which they are related, especially in the minds of the people who know these words. The secularity of melody can therefore be present not only in purely musical characteristics of a particular melody (e.g., dance rhythm, chromatization, great variety of emotions and emotional intensity), but also with secular context with which it is identified by the people who use this melody, for example, the intention which lead to the creation of a particular melody or with its original meaning. On the other hand, sacred music is the music created to participate in a sacred reality (an integral part of liturgy) and in some sense also to co-create this reality by praising the glory of God and sanctifying the faithful.When giving a secular melody to religious lyrics it is important to make sure that during liturgy their potential users should not associate this melody with anything secular. It should be composed in a perfect manner, in accordance with the rules of counterpoint. It should be a melody containing diatonic sounds, without unnecessary tension, alterations, and with dignified rhythm so that it lent itself to being performed by a large number of people. Moreover, it should simply be beautiful and its proportionally selected components should create internal unity of music and highlight the meaning of the lyrics to which it is to be added. Finally, the melody along with the words should be approved by the appropriate authority of the Church. Only then can we begin to consider it as a sacred, i.e., a liturgical song.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2013, 11
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbójnicy żywieccy w strofach starszych i nowszych
The Robbers from Żywiec in Old and New Stanzas
Autorzy:
Kastelik-Herbuś, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051724.pdf
Data publikacji:
2013-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
brigandage
regionalism
folk songs
zbójnictwo
regionalizm
pieśni ludowe
Opis:
Żywiecczyzna (The Żywiec region of the Beskids) and its highland robbers had everything it takes to create a literary character worth a myth. The aim of the article is to put forward few research hypotheses on why it was Janosik of Slovakia rather than one of the brigands of the Żywiec region who became an unequivocal symbol of brigandry. The research is based mainly on folk songs of the region as well as on the repertoire of Emil Zegadłowicz Literary Group “Gronie”.
Żywiecczyzna i jej zbójnicy mieli wszelkie atuty, by stworzyć literacką postać godną mitu. Celem artykułu jest postawienie kilku hipotez badawczych, dlaczego to słowacki Janosik, a nie żywiecki harnaś stał się jednoznacznym symbolem. Materiałem badawczym są przede wszystkim ludowe przyśpiewki tego regionu oraz utwory wierszowane grupy literackiej im. Emila Zegadłowicza „Gronie”.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2013, 1, 1; 48-60
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pionierskie kierunki badawcze Adolfa Dygacza. Wybrane aspekty
Adolf Dygacz’s Pioneering Research Directions. Selected Aspects
Autorzy:
Krajewska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078088.pdf
Data publikacji:
2021-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
ethnomusicology
Adolf Dygacz
musical folklore
folklore of professional groups
folk songs
etnomuzykologia
folklor muzyczny
folklor grup zawodowych
pieśni ludowe
Opis:
Projects popularizing the achievements of Professor Adolf Dygacz, carried out on the occasion of the digitization of the archives of the ethnomusicologist at the Museum “Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów”, seem to be of fundamental importance for the maintenance and preservation of the local musical heritage in the era of current changes and uncertain fate of vanishing traditions. One of such undertakings was the temporary biographical and musical exhibition „Życie jako pieśń. Z teki profesora Adolfa Dygacza” (Eng. “Life as a Song. From the Portfolio of Professor Adolf Dygacz”). Interesting ethnomusicological materials by Adolf Dygacz, pioneering at the time, collected by him under the influence of his interest in the mining and metallurgical culture, still have many unexplored elements. This text highlights some of them – those that are not emphasized too often when Adolf Dygacz output is being discussed. And they are certainly worth attention and further research.
Projekty popularyzujące dorobek profesora Adolfa Dygacza, realizowane przy okazji digitalizacji archiwaliów etnomuzykologa w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, wydają się mieć fundamentalne znaczenie dla zachowania i utrwalania lokalnego dziedzictwa muzycznego w dobie obecnych przemian i niepewnych losów zanikających już tradycji. Jednym z takich przedsięwzięć była biograficzno-muzyczna wystawa czasowa „Życie jako pieśń. Z teki profesora Adolfa Dygacza”. Ciekawe materiały etnomuzykologiczne Adolfa Dygacza, wówczas pionierskie, zebrane przez niego pod wpływem zainteresowania kulturą górniczo-hutniczą, wciąż mają wiele niezbadanych „białych plam”. Niniejszy tekst wskazuje na niektóre z nich – te, których nie podkreśla się w jego dorobku zbyt często. A z pewnością są warte uwagi i dalszych badań.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2021, 9, 9; 46-65
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Politika o folklóre – folklór v politike (na príklade Slovenska)
POLITICS ABOUT FOLKLORE, FOLKLORE IN POLITICS. THE CASE OF SLOVAKIA
Autorzy:
Krekovičová, Eva
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611270.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
folklore
political folklore
communist ideology
nationalist ideology
stage-like folklorism
the commercialisation of tradition
popular culture
folk songs
European stereotype of an uncouth peasant
the era of socialism
folklor
folklor polityczny
ideologia komunistyczna
ideologia nacjonalistyczna
estradowy folkloryzm
komercjalizacja tradycji
kultura popularna
pieśni ludowe
europejski stereotyp nieokrzesanego wieśniaka
epoka socjalizmu
Opis:
Zmiany polityczne i ideologiczne zachodzące w krajach europejskich, które po upadku komunizmu przechodzą drogę od totalitaryzmu ku demokracji, odbijają się w językach narodowych. Autorka pokazuje, jak na Słowacji po roku 1989 funkcjonowało w publicznych mediach słowo folklor. Stało się ono narzędziem dyskusji, propagandy i walki politycznej, razem z innymi stereotypowymi i sloganowymi hasłami typu lud, ludowość, naród, tożsamość etniczna i narodowa, słowackość. Od lat 50. folklor był na Słowacji wiązany z ideologią komunistyczną, w okresie rządów Mecziara z polityką ekstremalnie nacjonalistyczną i antyeuropejską. Spowodowało to utożsamienie w oczach wielu folkloru z estradowym folkloryzmem, anachronicznymi formami kultury, komercjalizacją tradycji i koniec końców pociągnęło za sobą dewaluację pojęcia, przydanie mu negatywnych konotacji. W języku polityków i dziennikarzy pejoratywnie pojmowany termin folklor pojawił się zwłaszcza w sytuacji walki przedwyborczej w roku 1998, w połączeniach takich jak folklor polityczny i sytuacja folklorystyczna dla nazwania zjawisk mało ważnych, marginalnych, anachronicznych, prowincjonalnych, nawet antydemokratycznych. Tak używała wyrazu część opozycji inteligenckiej, nawiązując do starego europejskiego stereotypu nieokrzesanego wieśniaka. Po wyborach w 1998 roku terminu folklor w języku polityki używa się rzadziej, ujawnia się też „druga twarz” folkloru na gruncie kultury popularnej, zabawowej, zwłaszcza komercyjnej muzyki w stylu pop, jazzu i rocka. Aktualizowane są – dla celów politycznych – tradycyjne pieśni ludowe i pieśni nawiązujące do epoki socjalizmu i spółdzielni produkcyjnych.
Political and ideological changes in European post-communist countries, which experience transition from totalitarianism to democracy, are also reflected in the respective national languages. The article analyzes the functioning of the Slovak word for folklore, which, along with other stereotypical and cliché expressions like the people, nation, ethnic and national character, Slovak identity, have become a tool of propaganda and political struggle. Since the 1950’s, folklore in Slovakia was associated with the communist ideology, and under Mecziar with extremely nationalistic and anti-European politics. Therefore, it grew to be associated with stage-like folklorism, anachronistic forms of culture, commercialization of tradition and has eventually led to a devaluation of the concept, which has acquired negative connotations. Folklore as a pejorative term appeared in the language of politicians and journalists especially during the campaign of 1998. Terms like political folklore or folkloristic situation were used to refer to phenomena of little importance, marginal, anachronistic, provincial or even antidemocratic. Such was the practice among some of the opposition, whose members, recruiting from the intelligentsia, made use of an old European stereotype of an uncouth peasant. After 1998, the term has been used in political discourse less frequently. Folklore is also present in pop culture, especially in pop, jazz and rock music. Traditional folk songs, as well as those referring to the socialist era and state collective farms, are being remade for political reasons.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 63-76
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność kompozytorska Henryka Miłka (1878-1943) w świetle zbiorów Biblioteki Śląskiej w Katowicach
Composing activity of Henryk Miłek (1878–1943) in the light of the collections of the Silesian Library in Katowice
Autorzy:
Kucharski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/541467.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach
Tematy:
muzyka religijna
pieśni patriotyczne
piosenki ludowe
śpiew chóralny
opery dziecięce
cecylianizm
religious musi
patriotic songs
folk songs
choral singing
children’s opera
Cecilian movement
Opis:
Zbiory Biblioteki Śląskiej – rękopisy, zdjęcia, muzyczne silesiana a w szczególności materiały z archiwum Polskiego Związku Chórów i Orkiestr – pozwalają na odkrywanie licznych brakujących ogniw w historii polskiej muzyki chóralnej XX w. Artykuł pokazuje, jak wiele informacji o twórczości, wykonaniach i ocenie dorobku muzycznego przez współczesnych można wyłowić z tych zasobów pod kątem danych biograficznych, niemal zupełnie zapomnianego po wojnie, kompozytora Henryka Miłka.
The Silesian Library collections – manuscripts, photos, regional music files and in particular documents from the archive of The Polish Union of Choirs and Orchestras – brim with treasures to discover numerous missing links in the history of 20th century Polish choir music. The paper presents information about works, performances and achievements assessed by musician contemporaries that can be picked out from these collections to complement the biographical data, almost forgotten after the Second World War, composer Henryk Miłek.
Źródło:
Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy; 2019, 2(56); 56-73
2084-5464
Pojawia się w:
Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Do badań nad wariabilnością ludowych pieśni religijnych w Polsce
Research on the Variabililty in Religious Folk Songs in Poland
Autorzy:
Kusto, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341661.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wariant
wariabilność
ludowe pieśni religijne w Polsce
transformacje pieśni ludowych
polska etnomuzykologia
variant
variability
religious folk songs in Poland
transformations in vocal repertoire
Polish ethnomusicology
Opis:
Artykuł ukazuje badania nad wariabilnością religijnych pieśni ludowych w Polsce. Autorka ustala funkcjonowanie pojęć związanych z wariabilnością na gruncie folklorystyki, językoznawstwa i etnomuzykologii oraz dokonuje przeglądu pionierskich prac etnomuzykologicznych w zakresie wariabilności, powołując się na takich badaczy, jak Adolf Chybiński, Julian Pulikowski czy Jan Stęszewski. Polscy etnomuzykolodzy zauważają potrzebę zestawiania wariantów, dostrzegają szereg uwarunkowań, z których na czoło wysuwa się czynnik regionalny. Wariabilność ludowych pieśni religijnych w Polsce jest opisywana na podstawie ustaleń ks. Bolesława Bartkowskiego i Antoniego Zoły oraz innych autorów, opracowujących pieśni w ramach prac Instytutu Muzykologii KUL. W efekcie określono szereg aspektów badawczych, uwzględniając obecność repertuaru religijnego nie tylko w żywej tradycji, ale także w źródłach drukowanych. Badacze są zgodni co do ograniczonych możliwości wariabilności muzycznej, jednocześnie wnoszą o poszukiwanie jej przyczyn i prawidłowości przy uwzględnieniu wszystkich elementów składowych pieśni. Dzisiaj potrzeba analizowania transformacji repertuaru religijnego jest podyktowana dynamicznymi zmianami w jego funkcjonowaniu.  
This article discusses the variability in religious folk songs in Poland. The author examines concepts related to variability in folklorism, linguistics and ethnomusicology and gives an overview of pioneering ethnomusicological works, referring to such researchers as Adolf Chybiński, Julian Pulikowski and Jan Stęszewski. They recognised the need to juxtapose variants and noted many determinants, e.g. the regional factor. This variability in religious folk songs is described on the basis of the findings by Fr. Bolesław Bartkowski, Antoni Zoła and the works of the Musicology Institute at the Catholic University of Lublin. As a result, many areas of research have been identified, taking into account the presence of the religious repertoire in both the living tradition and printed sources. Researchers agree that there are limited opportunities for musical variability but have suggested looking for its causes and regularities. Nowadays, it is necessary to analyse the transformations in the religious repertoire due to the dynamic changes in its functioning.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 12; 9-23
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludowe pieśni religijne we współczesnym ruchu festiwalowym na przykładzie Konkursu Kapel i Śpiewaków Ludowych Regionów Nadwiślańskich „Powiślaki” w Maciejowicach
Religious Folk Songs in the Contemporary Festival Movement, as Exemplified by the Contest of Folk Bands and Singers from the Vistula Region “Powiślaki” in Maciejowice
Autorzy:
Kusto, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036115.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
„Powiślaki” w Maciejowicach
ludowe pieśni religijne
współczesny ruch festiwalowy
niematerialne dziedzictwo
polskie tradycje wokalne
“Powiślaki” in Maciejowice
religious folk songs
contemporary festival movement
intangible heritage
Polish vocal traditions
Opis:
Artykuł podejmuje problematykę obecności ludowych pieśni religijnych podczas czterech ostatnich edycji festiwalu „Powiślaki” w Maciejowicach (gm. Garwolin, województwo mazowieckie). Przywołano historię festiwalu i jego znaczenie dla kultury lokalnej. Opisano specyfikę wykonawców i repertuaru, dokonano analizy źródłoznawczej wybranych pieśni, które poddano opisowi funkcjonalno- -gatunkowemu i analizie wybranych elementów muzycznych. Badane ludowe pieśni religijne dowiodły ciągłości transmisji repertuaru o odległej proweniencji, jak też stylu głęboko zakorzenionego w ludowym wykonawstwie. Różnorodność repertuarowa, niedokumentowane dotąd wersje i warianty melodyczne oraz wielozwrotkowość przekazów świadczą o wysokim poziomie wykonawców indywidualnych i zespołów śpiewaczych. Maciejowickie „Powiślaki” można uznać za festiwal czynnie wspierający słowno-muzyczne tradycje regionu, stanowiący doskonały przykład ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
The article discusses the presence of religious folk songs at the last four editions of “Powiślaki” Festival in Maciejowice (Garwolin District, Mazovia Province). The Festival’s history and significance for the local culture are presented. Performers and their repertoire are described, and a source-based analysis of selected songs is carried out. The songs are discussed in terms of their function and genre, their musical elements are examined. The analysed religious folk songs have demonstrated the continuous transmission of the repertoire of distant provenance, as well as of a style deeply rooted in folk performance. A variety of repertoire, melodic versions and variants not documented before, as well as multi-stanza texts testify to a high artistic level of individual singers and vocal groups. “Powiślaki” in Maciejowice can be regarded as a festival which actively supports the oral and musical traditions of the region and which is a perfect example of safeguarding the intangible cultural heritage.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 13; 127-138
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy gatunków drzew i krzewów oraz ich derywaty w pieśniach ludowych z Warmii i Mazur
Names of species of trees and shrubs and the derivatives in folk songs from Warmia and Masuria
Autorzy:
Lechocka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594114.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
names of trees
names of shrubs
folk songs
Warmia
Masuria
nazwy drzew
nazwy krzewów
pieśni ludowe
Mazury
Opis:
This article is an analysis of names of species of trees and shrubs used in folk songs of Warmia and Masuria, which are dated from XIX and XX century. The names collected in ten Warmian and Masurian anthologies show varied material to study. In examined collection there are twenty–six names of trees and shrubs kinds used, i.e. birch-tree, beech, cedar, yew, cypress, oak, hawthorn, pear, apple-tree, juniper, rowan, sycamore, mistletoe, ash, fir, viburnum, maple, hazel, linden, alder, aspen, pine, spruce, poplar, willow, cherry-tree. The researched lexis, except for basic nouns, is created by formative derivatives, which are diminutive and collective names and deriving from substantives – adjectival lexemes describing species’ connection to part of plant and material, which specific object is made of. Almost every name, except for prevailing nationwide form, assumes bypass forms, representing dialectal phonetic phenomenon, which is the main purpose of this analysis. Moreover folk songs mention numerous dialectic terms for names of trees and shrubs species, which confirms variety in naming plants by inhabitants of Warmia and Masuria.
Artykuł stanowi analizę nazw gatunków drzew i krzewów występujących w pieśniach ludowych z Warmii i Mazur, pochodzących z przełomu XIX i XX wieku. Słownictwo wybrane z dziesięciu antologii warmińsko-mazurskich przedstawia bogaty materiał gwarowy: w badanych zbiorach pojawia się dwadzieścia sześć nazw gatunków drzew i krzewów. Są to: brzoza, buk, cedr, cis, cyprys, dąb, głóg, grusza, jabłoń, jałowiec, jarzębina, jawor, jemioła, jesion, jodła, kalina, klon, leszczyna, lipa, olcha, osika, sosna, świerk, topola, wierzba i wiśnia. Badaną leksykę roślinną, oprócz rzeczowników podstawowych, tworzą derywaty słowotwórcze, którymi są nazwy deminutywne i kolektywne oraz derywowane od rzeczowników leksemy przymiotnikowe określające przynależność gatunkową części rośliny oraz tworzywo, z jakiego dany przedmiot został wykonany. Niemal każda nazwa, oprócz wykazującej zazwyczaj przewagę formy ogólnopolskiej, przyjmuje również formy oboczne, reprezentujące gwarowe zjawiska fonetyczne, które stanowią główny przedmiot niniejszej analizy. Ponadto pieśni ludowe notują liczne określenia gwarowe gatunków drzew i krzewów, takie jak choina, jegla, kadyk i osowa, co potwierdza bogactwo i różnorodność w nazewnictwie roślin wśród mieszkańców Warmii i Mazur.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 147-166
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 32

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies