Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "language borrowings" wg kryterium: Temat


Tytuł:
The language of students at the Sorbian Seminary in Prague and the Prague Serbowka
Autorzy:
Bura, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/634655.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Upper Sorbian language, Upper Sorbian lexis, Czech and Upper Sorbian language contact, borrowings
Opis:
The Sorbian Seminary came into being in Prague at the beginning of the 18th century to educate Catholic clergymen. In 1846, the students at the Seminary founded the Serbowka association and began to keep journals as well as produce the handwritten Kwětki almanac. These two sources were used as the basis for an analysis of the language – to be more precise, of the lexicon – used by the members of the association. Pful’s dictionary, published in 1866, served as a point of reference for an analysis of the data collected. The juxtaposition of the language material gathered in the study enables us to observe a great degree of conformity between the lexis used by the Serbowka members and the vocabulary recorded by Pful. What is more, in the yearbooks of the Serbowka and in Pful’s dictionary we can notice a large proportion of loanwords from the Czech language, both older and more recent. This is connected with the attitude at that time towards the renascent language. In the lexicon of the Serbowka members the proportion of bohemisms (or interference from the Czech language) is much greater, which is a result of direct and close contact with the Czech language.
Źródło:
Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis; 2015, 129, 4
2083-4624
Pojawia się w:
Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najdawniejsze zapożyczenia chińskie w językach tocharskich
The Oldest Chinese Loanwords in the Tocharian Languages
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1804780.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
język chiński; kontakty językowe; pożyczki jezykowe; jedwabny szlak; Tocharowie
Chinese; language contacts; borrowings; silkroad; Tocharians
Opis:
W artykule zostały omówione najstarsze zapożyczenia chińskie, które trafiły do języków tocharskich w epoce starochińskiej i we wczesnej epoce średniochińskiej. Tocharowie po osiedleniu się w Kotlinie Tarymskiej na pradawnym szlaku handlowym, prowadzącym z Chin do Europy, zaadaptowali różne zdobycze starożytnej chińskiej cywilizacji, m.in. nazwę ‘ryżu’ (toch. AB klu ← stchiń. 稻), ‘wódki zbożowej’ (toch. B śak(u)se ← stchiń. 粟酒), ‘lampy’ (toch. AB cok ← stchiń. 燭), ‘naczynia glinianego’ (toch. B lwāke ← stchiń. 陶壶), ‘liczydła’ (toch. B ṣipāṅkiñc ← śrchiń. 數盤工句). Plemiona tocharskie przejęły także chińskie nazwy miar i jednostek, które okazały się użyteczne w handlu, np. toch. B cāk ‘sto funtów’ (← stchiń. 石), toch. B cāne* ‘jakaś jednostka monetarna’ (← stchiń. 錢), toch. B tau ‘dziesięć kwart’ (← śrchiń. 斗), toch. B ṣaṅk ‘litr’ (← śrchiń. 升). W dobie starochińskiej zapożyczono także nazwę większej osady (toch. A ri, B riye ‘miasto’ ← stchiń. 里 ‘wieś, wspólnota’) oraz nazwę ostatniego miesiąca roku (toch. B *rāp adi. ← stchiń. 臘). Nieco później do języków tocharskich trafiła także nazwa egzotycznego ptaka o ładnym ubarwieniu (toch. A yāmutsi, B yāmuttsi ‘flaming’ ← śrchiń. 鸚鵡子 ‘papuga’).
Tocharian tribes—of Indo-European origin—settled along the northern edge of the Tarim Basin (now 新疆 Xinjiang, China) around 2000 BC. Living on the ancient trade route leading from China to Europe, they controlled an important section of the Silk Road, running along the Taklamakan Desert (塔克拉玛干沙漠) for about three millennia. The Tocharians were the first Indo-Europeans who came into contact with a Sino-Tibetan population, in particular—with Chinese tribes. The author analyses the oldest Chinese borrowings which entered the two Tocharian languages in the Old Chinese period (1000–200 BC), as well as in the epoch of the Han Dynasty (206 BC–220 AD) and in the Early Middle Chinese period (ca. 600 AD). The Tocharians adopted various achievements of Old Chinese civilization, e.g. the terms for ‘rice’ (Toch. AB klu ← OCh. 稻), ‘brandy’ (Toch. B śak(u)se ← OCh. 粟酒), ‘lamp’ (Toch. AB cok ← EMCh. 燭), ‘pot’ (Toch. B lwāke ← OCh. 陶壶), or ‘abacus’ (Toch. B ṣipāṅkiñc ← EMCh. 數盤工句). They also took over Chinese names of measures and units that proved useful in trade, e.g. Toch. B cāk ‘hundred quarts’ (← OCh. 石), Toch. B cāne* ‘cash’ (← OCh. 錢), Toch. B tau ‘ten quarts’ (← EMCh. 斗), Toch. B ṣaṅk ‘a measure of volume’ (← EMCh. 升). The term for a larger settlement (Toch. A ri, B riye ‘town, city’ ← OCh. 里 ‘village, community’) was also borrowed in the Old Chinese era, as was the name of the last month of the year (Toch. B *rāp ← OCh. 臘). In the early phase of the Middle Chinese period, Tocharian tribes also borrowed the Chinese name of a beautifully-colored exotic bird (Toch. A yāmutsi, B yāmuttsi ‘a kind of waterfowl’ ← EMCh. 鸚鵡子 ‘parrot’).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 9; 121-138
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Łužiski serbski słownik K. B. Pfula jako słownik „odrodzeniowy”
Autorzy:
Bura, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/776812.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Upper Sorbian language
Upper Sorbian lexis
Czech-Upper Sorbian language contacts
borrowings and language loans
Opis:
Published in 1866, “Łužiski serbski słownik” compiled by Křesćan Bohuwěr Pful was completed as a result of cultural and national revival of Slavic Lausatians and constitutes the first reliable work on the lexis of the Upper Sorbian language. A comparison of the lexical corpus constituting this dictionary with the language used in the press of the time (the material has been excerpted from two year’s issues of the weekly ”Tydźenska Nowina” (Weekly messages) published in 1851 and 1853) seems to be sufficient enough to evaluate the lexis included in the Pful’s dictionary and to provide an answer to what extent this lexicon recorded the vocabulary of the first decades of the national revival. A juxtaposition of the material demonstrates that the Pful dictionary largely reflects the development of the Upper Sorbian language in the latter half of the nineteenth century, for the material encompasses not only the vocabulary of the past centuries but also contemporary loans and borrowings from the Czech language, less frequently from Polish or, generally Slavic loans, to be found in the press. Pful also records a number of older Germanisms. Interestingly enough, the dictionary does not include words that are used internationally though they are quite frequent in the issues of ”Tydźenska Nowina”. Pful replaces them with his propositions of either borrowings from the Czech language or neologisms of his own, often modeled after their Czech counterparts. The dictionary also lacks numerous compounds, collocations and the words that had been apparently coined by the editors of the weekly (oftentimes loan translations from German, e.g. płododružiny (Fruchtarten)). The Pful’s dictionary is also characterized by a certain discernible excess of lexical propositions of the author himself as compared to the actual material excerpted from the publication. The above should be rather treated as an expression of the author’s deliberate attempt to enliven and enrich the Upper Sorbian lexis at the time of the awakening of Sorbian consciousness.
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2012, 69; 69-89
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Некоторые особенности процесса заимствования в истории турецкого и русского языков
On the peculiarities of language borrowings in the history of Turkish and Russian languages
Autorzy:
Kundrotas, Gintautas
Akai, Ischak
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2206746.pdf
Data publikacji:
2017-04-13
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
zapożyczenia językowe
leksykologiasocjolingwistyka
język rosyjski i języki słowiańskie
języki turkijskie
język turecki
arabski
perski
angielski
language borrowings
lexicology
socio-linguistic
Turkic languages
Turkish
Russian and Slavonic languages
Opis:
Niniejszy artykuł porusza kwestię pochodzenia i rozwoju leksyki języka rosyjskiego i tureckiego z uwzględnieniem aspektu socjolingwistycznego. Uwaga autorów skupia się głównie wokół losu zapożyczeń o charakterze książkowo-piśmienniczym przenikających do języka rosyjskiego i tureckiego z języków o dawnej tradycji literackie. Po pierwsze są to zapożyczenia z języka arabskiego i perskiego do języków turkijskich, w tym także do tureckiego. Po drugie – omówione zostały turcyzmy w języku rosyjskim i innych językach słowiańskich. Po trzecie – zbadano wpływ języka rosyjskiego na języki grupy tureckiej byłego Związku Radzieckiego. Czwarty kierunek badań związany jest z analizą anglicyzmów we współczesnym języku tureckim.
The article focuses on the analysis of the origins and development of Turkish and Russian lexis from the socio-linguistic perspective. The fate of book-written borrowings that entered the Turkish and Russian languages from the languages with a long literary tradition is explored. First, the article analyses borrowings that entered Turkic languages, including Turkish, from Arabian and Persian languages. Second, Turkic borrowings in Russian and other Slavonic languages are explored. Third, the article focuses on the influence of the Russian language on Turkic languages spoken in the former Soviet Union, which were largely affected by Russian lexis. Finally, English borrowings in the modern Turkish language are explored.
Źródło:
Językoznawstwo; 2017, 11; 47-56
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Status zapożyczenia-cytatu we współczesnym języku polskim na przykładzie galicyzmów
The status of a borrowing-quotation in the contemporary Polish language as exemplified by the Gallicisms
Autorzy:
Buler, Michalina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146709.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
borrowings-quotations
Gallicisms
adaptation of borrowings in the Polish language
zapożyczenia-cytaty
galicyzmy
adaptacja zapożyczeń w polszczyźnie
Opis:
Celem badań było ustalenie aktualnego statusu galicyzmów funkcjonujących w polszczyźnie w postaci cytatów poprzez sprawdzenie stanu ich adaptacji na poziomie pisowni, fleksji i słowotwórstwa oraz wskazanie procesów adaptacji składniowej. Założono, po pierwsze, że galicyzmy uznawane do tej pory za cytaty mogły utracić ten status w wyniku postępującej adaptacji formalnej. Druga hipoteza dotyczyła zapożyczeń, które nadal spełniają definicję cytatu – mimo niezaawansowanej adaptacji formalnej nie można pojmować ich jako jednostek niepodlegających żadnym regułom systemu języka polskiego, gdyż w trakcie funkcjonowania na gruncie polszczyzny są poddawane niezbędnym procesom adaptacji składniowej. Stan adaptacji galicyzmów na poziomie pisowni, fleksji, słowotwórstwa oraz składni zweryfikowano na podstawie informacji zawartych w wybranych słownikach języka polskiego oraz przykładów użycia danych jednostek wyszukanych w tekstach współczesnej polszczyzny. Analiza wykazała, że wiele badanych galicyzmów straciło status zapożyczenia‑cytatu, a nawet charakteryzuje się zaawansowaną adaptacją formalną, postępującą wraz z rosnącą frekwencją użycia jednostek. Badania potwierdziły również, że galicyzmy utrzymujące status cytatu, podobnie jak zapożyczenia zaadaptowane, ulegają procesom adaptacji składniowej, tj. można przyporządkować je do odpowiedniej klasy gramatycznej, a wszystkim jednostkom używanym w funkcji rzeczowników czy fraz nominalnych przypisuje się na gruncie polszczyzny rodzaj gramatyczny.
The aim of the study was to establish the current status of the Gallicisms functioning in the Polish language in the form of quotations, by verifying their adaptation at the level of spelling, inflection, and word formation, as well as pointing to the processes of their syntactic adaptation. It was assumed, first, that the Gallicims regarded so far as quotations could have lost this status as a result of progressive formal adaptation. The second hypothesis concerned the borrowings that still meet the definitional criteria of a quotation – despite their non advanced formal adaptation, they cannot be comprehended as units that are subject to no rules of the Polish language system, as during their functioning in the Polish language they undergo indispensable processes of syntactic adaptation. The status of the adaptation of the Gallicisms at the level of spelling, inflection, word formation, and syntax was verified based on the information contained in the selected Polish language dictionaries and the instances of the usage of the given units, found in the contemporary Polish language texts. The analysis demonstrated that many of the investigated Gallicisms lost their status of a borrowing-quotation, more still, are characterized by advanced formal adaptation, progressing with the growing frequency of the units’ usage. The research also confirmed that the Gallicisms maintaining their status of a quotation, similarly to the adapted borrowings, undergo the processes of syntactic adaptation, i.e. can be assigned to a proper grammatical category, and all the units used in the function of substantives or nominal phrases are assigned in the Polish language grammatical gender.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2022, 21; 75-91
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o języku i kontekście kulturowym Diariusza podróżnego hetmana Filipa Orlika
About the Language and Cultural Context of the Travel Diary by Hetman Pylyp Orlyk
Autorzy:
Walczak-Mikołajczakowa, Mariola
Mikołajczak, Aleksander Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035340.pdf
Data publikacji:
2021-12-27
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
diary
Pylyp Orlyk
language
style
borrowings
Opis:
The article’s subject of interest is the language of the Travel Diary written by the Cossack hetman Pylyp Orlyk from 1720 to 1732 during a trip from Stockholm to Istanbul. The article refers to the so-called “macaronisation”, i.e. the saturation of the text with Latin and/or Italian words and borrowings from other languages, typical of Polish texts of the Baroque period. A large part is devoted to Turkish words because a significant part of Pylyp Orlyk’s journey went through the lands belonging to the Ottoman Empire in the eighteenth century.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2021, 28, 2; 159-172
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tożsamość języka jidysz
Autorzy:
Geller, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2152114.pdf
Data publikacji:
2021-09
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
Yiddish language
language contact
mixed language
linguistic identity
lexical and structural borrowings
endangered language
Opis:
The object of this paper is an attempt to describe the complex identity of the Yiddish language itself and its users. Poland and the Polish language have played a signifi cant role in both these aspects. Part one is a sociolinguistic overview of the history of crystallisation of Yiddish in the historical territory of Poland as the autonomous language of the national culture of Central and Eastern European Jews. Its fate after the Holocaust of European Jews is also described here. Part two is dedicated to problems with the genetic classifi cation of Yiddish due to the language-forming processes accompanying its development. Yiddish is classifi ed among mixed languages, since it came into existence as a result of Hebrew– Slavic–Germanic language contacts. Therefore, this part pays special attention to the explanation of the mixed nature of this language system and the role of Polish as an important contact language infl uencing the fi nal shape of the contemporary Yiddish language.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2021, 786, 7; 67-86
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Attitudes of Norwegians towards the growing influence of English
Autorzy:
Awedyk, Witosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1177444.pdf
Data publikacji:
2009-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
lexical borrowings
anglicisms
fornorsking
norvagisering
Norwegianizing
language policy
Opis:
This paper shortly outlines the present status of English in Norway, principally in relation to the growing presence of English lexical borrowings in Norwegian. Some attention will also be devoted to the views held by Norwegian linguists towards the potential threat that the English language represents, particularly in domains where it is likely to supersede the Norwegian language.
Źródło:
Folia Scandinavica Posnaniensia; 2009, 10; 143-154
1230-4786
2299-6885
Pojawia się w:
Folia Scandinavica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapożyczenia z języków romańskich i ich obecność w materiałach do nauki języka polskiego jako obcego
Borrowings from Romance languages and their presence in educational materials for teaching and learning Polish as a foreign language
Autorzy:
Jasińska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171625.pdf
Data publikacji:
2020-12-11
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
borrowings
French borrowings
Italian borrowings
Polish as a foreign language
glottodidactics
zapożyczenia
galicyzmy
italianizmy
język polski jako obcy
glottodydaktyka
Opis:
The article presents borrowings adopted from Romance languages wich can be found in educational aids for teaching Polish as a foreing language. The text focuses on the percentage share of borrowings in dictionnaries and beginners’ course books. It also concentrates on lists of words and topics in which those borrowings occur. The author emphasises the fact that in course books for teaching and learning Polish as a foreign language there are actually only proper loanwords while non assimilated and calques are missing. Besides neither metaphors nor foreign prefixes are not represented.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2020, 15; 99-109
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ polszczyzny na terminologię techniczną w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców regionu suwalsko-augustowskiego
The Influence of the Polish Language on the Technical Terminology in the Old Believers’ Russian Dialect in Suwałki-Augustów Region
Autorzy:
Grupa-Dolińska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2032417.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Old Believers
Russian dialect
Polish language
technical terminology
borrowings
Źródło:
Slavia Orientalis; 2018, LXVII, 4; 703-720
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy rosyjski jest bardziej „angielski” niż polski? O zapożyczeniach w języku informatycznym w aspekcie glottodydaktycznym
Is Russian more “English” than Polish? About English borrowings in the language of information technology from the perspective of teaching Polish as a foreign language
Autorzy:
Hudy, Viktoriia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/680363.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
język specjalistyczny
zapożyczenia
język informatyczny
specialist language
borrowings
language of information technology
Opis:
Due to globalization professionals in different fields of knowledge, especially those who are highly-skilled, may easily find employment beyond the borders of their own countries. Poland is one of the countries, where the labor market is getting more and more attractive to foreigners. It is also the case for the IT sector that for years has attracted specialists from the countries of the former Soviet Union. Therefore, it seems to be interesting to compare the influence of English, which is the base of the specialist language in this sector, on the Polish and Russian languages. In this paper, the author answers the question whether English borrowings in the Polish and Russian language of information technology are the same. The author shows the degree of assimilation of exemplary loan words in both languages under discussion and presents the resulting implications for teaching Polish as a foreign language.
Dzięki powszechnej globalizacji specjaliści z różnych dziedzin, zwłaszcza wysoko wykwalifikowani, mogą bez problemu znaleźć zatrudnienie poza granicami swojego kraju. Polska znajduje się wśród państw, których rynek pracy jest coraz bardziej atrakcyjny dla wielu cudzoziemców. Dotyczy to także branży IT, od lat przyciągającej specjalistów z krajów byłego Związku Radzieckiego. Interesujące jest zatem – wydaje się – porównanie wpływu języka angielskiego, będącego podstawą języka specjalistycznego tej branży, na język polski i rosyjski. W artykule autorka podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy anglicyzmy występujące w polskim i rosyjskim języku informatycznym są takie same. Pragnie także pokazać stopień przyswojenia przykładowych zapożyczeń w obu omawianych językach i omówić wynikające z tych obserwacji implikacje dla glottodydaktyki polonistycznej.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2019, 26; 399-411
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z zagadnień polsko-ruskich kontaktów językowych w Wielkim Księstwie Litewskim. Zapożyczenia leksykalne za pośrednictwem polszczyzny w wybranych gatunkach piśmiennictwa starobiałoruskiego XVI–XVII wieku
On the matter of Polish and Russian language contacts in the Grand Duchy of Lithuania. Lexical borrowings – via the Polish language – in selected literary genres of Old Belarusian in the 16th and 17th century
Autorzy:
Citko, Lilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109372.pdf
Data publikacji:
2020-12-08
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Grand Duchy of Lithuania
language contacts
Old Belarusian literature
Polish Language
lexical borrowings
Opis:
This article is dedicated to the issue of Polish and Russian language contacts in the 16th and 17th centuries. The analysed Old Belarusian historical assets document the presence of foreign vocabulary assimilated via the Polish language. Research shows that the Polish Language of that period formed a medium used to transfer words of German, Latin, Czech or Italian origin to the Belorusian land. The functioning of such borrowings has been tracked on the basis of two popular literary genres on the territory of the Grand Duchy of Lithuania – chronicles (Kronika Supraska and Kronika Bychowca), representing original Belorusian literature, and chivalric romance (Białoruski Tristan), which was an example of translated literature. Loanwords supplemented native lexical resources with lacking units to name such areas as state, church and military institutions, living needs, war craft and the life of knights.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2020, 20; 45-62
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy metodologiczne z badaniem orientalizmów w języku polskim
Methodological Problems of Researching into Orientalisms in the Polish Language
Autorzy:
Stachowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591171.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
etymology
borrowings
history of the language
etymologia
zapożyczenia
historia języka
Opis:
Od nieomal stu lat znane są trzy podstawowe wymogi metodologiczne, których spełnienie jest konieczne dla poprawnego ustalenia etymonu wyrazu zapożyczonego z języków orientalnych (zwykle chodzi tu o języki turkijskie). W niniejszym artykule do tamtych trzech wymogów dodany jest czwarty, dotyczący nie tyle samego etymonu, ile raczej dróg jego przenikania do języków słowiańskich, a po części i zachodnioeuropejskich. Sytuację badawczą okoliczność ta oczywiście dodatkowo komplikuje. Dla ukazania problemów metodologicznych przykłady leksykalne zostały podzielone na pięć grup: 1) rzeczywiste orientalizmy; 2) turkizmy i turcyzmy; 3) orientalizmy z Europy Zachodniej; 4) rzekome orientalizmy; 5) niespodziewane orientalizmy. W konkluzji podkreśla się fakt, że przyszłość badań nad zapożyczeniami ‒ nie tylko orientalnymi zresztą, i nie tylko w polszczyźnie ‒ będzie się nieuchronnie wiązać ze współpracą etymologów reprezentujących różne filologie.
There are three basic methodological requirements – known for almost a hundred years – which must be fulfilled to properly determine the etymon (Greek: ἔτυμον) of a word borrowed from an oriental language (in most cases a Turkic language). The article presents a fourth requirement concerning not the etymon itself, but rather the ways it has been permeating the Slavonic languages, and partly also the West-European ones, which adds to the complexity of the research situation. In order to show the methodological problems the lexical examples have been divided into five groups: (1) real orientalisms; (2) borrowings from Turkish and other Turkic languages; (3) orientalisms from Western Europe; (4) alleged orientalisms; (5) unexpected orientalisms. The conclusion is that the future of the research into borrowings – not only orientalisms, and not only in the Polish language – will be based on cooperation of etymologists who at the same time are philologists of various languages.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2018, 17; 303-314
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływy języka rosyjskiego na polszczyznę – stan i problemy badań
Russian influence on the Polish language – present knowledge and research problems
Autorzy:
Karaś, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594207.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
kontakty językowe
zapożyczenia
rusycyzmy
etymologia
language contacts
borrowings
Russianisms
etymology
Opis:
Artykuł dotyczy polsko-rosyjskich kontaktów językowych i ich rezultatów w polszczyźnie, zarówno w kraju, jak i poza nim, zwłaszcza na dawnych Kresach Wschodnich. Uwagę skupiono na stanie badań i problemach metodologicznych w badaniach rusycyzmów w języku polskim. Omówiono rodzaje źródeł i ich przydatność do tego typu analizy, wybór metodologii (ujęcie leksykalistyczne lub morfosemantyczne), kryteria i sposoby etymologizacji zapożyczeń rosyjskich, ich typy, chronologię, zasięg i zakres użycia oraz zróżnicowanie terytorialne i społeczne.
The paper deals with Polish-Russian language contacts and their impact on the Polish language, both within the country and abroad, especially in the Eastern Borderlands. The focus is on reviewing the current state of knowledge and discussing methodological problems of studying Russianisms in the Polish language. The author discusses available sources of data and their suitability for this type of research, selection of methodology (lexical or morphosemantic approach), criteria and ways of etymologizing Russian borrowings, types of borrowings, chronology, scope of usage, territorial and social variation.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 185-218
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakres wpływów wschodniosłowiańskich w polszczyźnie północnokresowej – wpływy białoruskie
East Slavonic influences in the Northern Borderland Polish language – Belarusian influences
Autorzy:
Grek-Pabisowa, Iryda
Ostrówka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594236.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
język polski
polszczyzna północnokresowa
zapożyczenia
białorutenizmy
Polish language
north borderlands Polish language
borrowings
Belarusianisms
Opis:
W artykule została przedstawiona krótka historia kształtowania się języka polskiego na obszarze dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego, czyli na terenach dzisiejszej Białorusi, Litwy i południowo-wschodniej części Łotwy – Łatgalii (dawne Inflanty Polskie). W związku z tym, iż język polski pozostawał tam w stałym kontakcie z językami białoruskim, litewskim, później także rosyjskim, na przestrzeni wieków ustaliły się w nim liczne cechy zaczerpnięte właśnie z tych kodów. Najstarsze i najliczniejsze są lituanizmy i białorutenizmy. Artykuł zawiera przegląd najbardziej typowych cech białoruskich z zakresu fonetyki, fleksji, słowotwórstwa, składni i leksyki. Zostały one zestawione w postaci tabel, co dało możliwość pokazania ich obecności (lub braku) w sposób chronologiczny i terytorialny: w polszczyźnie wileńskiej zbadanej przez H. Turską przed II wojną światową, w polszczyźnie kowieńskiej opracowanej przez H. Karaś na przełomie XX i XXI wieku oraz na pozostałym obszarze w oparciu o materiał zebrany w Słowniku mówionej polszczyzny północnokresowej. Wymienione zostały zapożyczenia białoruskie regularnie występujące w polszczyźnie północnokresowej, recesywne oraz te, które wyszły z użycia wraz z zanikiem oznaczanych przez nie desygnatów.
This paper briefly presents the formation of the Polish language in the area formerly known as Grand Duchy of Lithuania, today’s Belarus, Lithuania and South-Eastern Latvia – Latgale, the former Polish Livonia. Due to the constant interaction between Polish, Belarusian, Lithuanian and later Russian languages, over the centuries numerous features were derived from the original language codes and adopted by the Polish language code. The oldest and most numerous are Lithuanisms and Belarusianisms. The article presents an overview of the most typical Belarusian features in phonetics, inflection, word-formation, syntax and lexis. These features are presented in a series of tables showing their presence (or lack thereof) in the chronological and territorial cross-section based on the Vilnius Polish language examined by H. Turska before the Second World War, the Kaunas Polish language developed by H. Karaś at the turn of the 20th and 21st century and the Dictionary of the Polish Spoken Language for the features occurring in the remaining territories of the country. Furthermore, the article quotes Belarusian borrowings regularly appearing in Northern Borderlands Polish, recessive borrowings and words that have fallen out of use with the disappearance of designations.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 141-161
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z radzieckiej kuchni północnokresowej. Unifikujące oddziaływanie języka rosyjskiego na polską, litewską i białoruską frazematykę kulinarną
From the Soviet cuisine of the Northern Borderlands. The unification influence of Russian on the Polish, Lithuanian, and Belarusian culinary phrasematics
Autorzy:
Marszałek, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3200698.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
Polish language of the Northern Borderlands
phrasematics
culinary phrasemes
borrowings
Opis:
This article concerns the culinary vocabulary of the Northern Borderlands. The subject matter of the discussions is phrasemes limited to the ones that are common to the language communities mixing in the territory of Lithuania for a long time: Lithuanians, Belarusians, Poles, and Russians. The language material comes from the Vilnius press of the period 1960–1979 and book publications printed in Soviet Lithuania in 1949–1985. It was selected from among around 120 multi-word culinary units of the Northern Borderlands according to one formula: namely, a phraseme used in the same meaning and form in Lithuanian Polish, in Russian, Belarusian, and Lithuanian.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2022, 798, 9; 48-61
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Экономическая терминология в современном казахском языке: феномены постсоветского языкового пространства
Economic Terminology in Contemporary Kazakh: Language Phenomena of PostSoviet Space
Autorzy:
Pociechina, Helena
Musagułowa, Аida
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444364.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
language reforms in the post-Soviet states
language policy
economic terminology
borrowings
Russian-Kazakh bilingualism
Opis:
Set against the background of all the economic changes in the countries of the former Soviet Union, linguistic reforms play an important role. For over a hundred years the literary language of the Kazakhs has been shaped by the influences of Russian. Nowadays, when the independent Kazakhstan is developing its economy, sciences and technologies as well as international cooperation, it is the main task of linguists to create appropriate terminology. It is to be based on three sources: the present vocabulary, historical resources of the Kazakh language, and English loanwords. Such an approach is founded on the linguistic policy of President Nursultan Nazarbajev, which is aimed at introducing a three-language model of society development.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2013, XV/2; 89-99
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najstarsze słownictwo budowlane w polszczyźnie (zarys problematyki)
Autorzy:
Wyrwas, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520156.pdf
Data publikacji:
2022-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
Polish construction vocabulary
Dictionary of Old Polish
Old Polish language
borrowings
Opis:
The oldest construction vocabulary in the Polish language (outline of the issue) The article presents an outline of the research problems of construction vocabulary contained in the Old Polish Dictionary, collecting words until the year 1500. Preliminary analyzes have shown that the oldest layer of vocabulary in this field relates to wooden construction, widespread in Poland from the earliest times. The text presents a proposed classification of the material and discusses several thematic groups: names of buildings, tools, materials, construction activities. Then, the prospects for further research were outlined: the need for a complete thematic classification of the construction vocabulary used in the Old Polish era was indicated, as well as to determine its origin, including words related to building common to all Slavic languages and dialectal names used only in certain Slavic areas, and for both groups to determine which words were taken from the Proto-Slavic or even Proto-Indo-European era, and which and when were borrowed from foreign languages. The next stage of research would include words newly created in Polish from native forms and words borrowed into Polish in the Middle Ages. On the basis of the collected material, it was initially indicated that Old Polish borrowings in construction vocabulary come less frequently from Czech and Latin, and the greatest number from German.
Źródło:
Świat i Słowo; 2022, 39, 2; 249-267
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ języka polskiego na leksykę medyczną w gwarze staroobrzędowców regionu suwalsko-augustowskiego
Autorzy:
Grupa, Magdalena Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676510.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Old Believers
medical terminology
Russian dialect
Polish language
bilingualism
borrowings
assimilation
Opis:
The Influence of Polish Language on Medical Terminology in the Old Believers’ Dialect in Suwałki-Augustów Region The Old Believers in Poland are a bilingual community. They use two languages: Russian dialect and Polish language. Polish influence on the Old Believers’ dialect increased after two World Wars, when they became separated from their co-religionists in other countries and had more often contacts with Polish neighbours. Their language situation may be characterized as diglossia – they choose one of their languages depending on the domain of life and other social conditions.The medical terminology is a specific part of the Old Believers’ dialect. There are a lot of borrowings from Polish language caused by the need of protection of health and life in Poland, where the Old Believers met first of all with Polish health care system. The article is an attempt to characterize the influence of Polish language in the lexis describing medicine and health care. Wpływ języka polskiego na leksykę medyczną w gwarze staroobrzędowców regionu suwalsko-augustowskiego Staroobrzędowcy w Polsce są społecznością dwujęzyczną. Posługują się rosyjską gwarą oraz językiem polskim. Częstsze kontakty z Polakami po I i II wojnie światowej oraz izolacja od współwyznawców w innych krajach poskutkowały modyfikacjami języka. Ich sytuację językową określa się jako dyglosję – zjawisko polegające na używaniu dwu (lub więcej) języków naprzemiennie, zależnie od sytuacji komunikacyjnej.Terminologia medyczna jest specyficzną częścią systemu leksykalnego polskich starowierców. Cechuje ją znaczna liczba zapożyczeń z polszczyzny w stosunku do leksyki rosyjskiego języka ogólnego i rodzimej gwary rosyjskiej. Znajduje to uzasadnienie w konieczności przyswojenia sobie terminów związanych z lecznictwem w ich polskim brzmieniu, dzięki czemu możliwe jest korzystanie z opieki zdrowotnej w Polsce. W artykule został opisany wpływ polszczyzny na leksykę z zakresu medycyny i ochrony zdrowia.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2016, 40
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O polonizmach w języku rosyjskim raz jeszcze
On Polonisms in Russian again
Autorzy:
Witkowski, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594143.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Russian
language contacts
Polonisms
borrowings
język rosyjski
kontakty językowe
polonizmy
zapożyczenia
Opis:
Przytoczone w artykule wyrazy hasłowe powiększają w znaczący sposób kilkutysięczny zbiór, jaki zawiera wydany w 2006 roku Nowy słownik zapożyczeń polskich w języku rosyjskim.
The following examples extend in a significant way the collection of thousands of words contained in the Nowy słownik zapożyczeń polskich w języku rosyjskim (New dictionary of Polish borrowings in Russian), published in 2006.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 531-552
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środkowodalmatyńskie kontakty językowe w Psich Przypowiastkach Miljenka Smoje. Zapożyczenia leksykalne w gwarze miejskiej Splitu
Middle Dalmatian language contacts in Pasje Novelete by Miljenko Smoje. Loan words in the urban dialect of Split
Autorzy:
Giel, Karina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2103014.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
borrowings
etymology
frequency
language contact
loan words
statistics
urban dialect
vocabulary
Opis:
This article has been written following a thesis in which I analyse borrowings from foreign languages in the urban dialect of Split, with references to Pasje novelete by Miljenko Smoje. To this end, I have conducted a lexical and etymological survey on the vocabulary excerpted from the book and I have delved into linguistic statistics. Consequently, I have documented the number and frequency of words borrowed from foreign languages. I also present a detailed calculation of the relationships between the borrowings and juxtaposed with the native vocabulary. In addition, I present a historical outline of the contacts between Croatian and other languages. I describe their intensity and the recent situation as reflected in the lexical area of the Croatian language. Finally, I make several comments on the semantic characteristics of loan words.
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2020, 77/1; 65-79
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania o domniemanym slawizmie w dialekcie kreteńskim języka nowogreckiego
Considerations on an alleged slavism in the cretan dialect of modern greek
Autorzy:
Kaczyńska, Elwira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879569.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
język nowogrecki
kontakty językowe
Kreta
zapożyczenia
borrowings
Crete
language contacts
Modern Greek
Opis:
Ngr. dial. (wsch.kret.) βέρα f. ‘rozejm, czasowe pogodzenie się, pojednanie’ uważa się dość powszechnie za wyraz pochodzenia południowosłowiańskiego, por. mac. vera, bułg. vjára ‘wiara, zaufanie’, pol. wiara (< psł. *věra). Gdyby kreteńsko-słowiańskie zestawienie było poprawne, to semantyka wyrazu kreteńskiego wskazywałaby na pośrednictwo wojskowe. Wyraz mógł być przejęty od słowiańskich żołnierzy zaciężnych, biorących udział w wyprawie zbrojnej Nikifora Fokasa przeciwko arabskiemu emiratowi na Krecie (960-961). Z drugiej jednak strony, dotychczasowi badacze pomijają milczeniem fakt, że wyraz kreteński βέρα może być z powodzeniem uważany za prawdopodobne zapożyczenie tureckie, por. osm. vère ‘kapitulacja, poddanie’. W nowogreckich zabytkach literackich XVIII i XIX w. pojawia się wyraz βέρα o tym samym znaczeniu (‘poddanie, kapitulacja’). Apelatyw rumuński veră ‘kapitulacja’ (brzmiący identycznie jak termin kreteński) został wyliczony wśród zapożyczeń tureckich. Także semantyka kreteńskiego słowa przemawia raczej za jego turecką, a nie słowiańską genezą.
Mod. Gk. dial. (East Cretan) βέρα f. ‘armistice, truce, conciliation, reconciliation’ is usually treated as a borrowing from a South Slavic source, cf. Mac. vera, Bulg. vjára ‘faith, belief’, Pol. wiara (< Proto-Slavic *věra). If this connection would be correct, then the meaning of the Cretan word could suggest a military mediation. The word in question could be taken from Slavic mercenary soldiers, participating in the Cretan campaign of Nicefor II Fokas against the Muslim emirat of the island (960-961). On the other hand, most researchers ignore the fact that Cretan term βέρα may derive from Turkish vère ‘capitulation, surrender’. The word βέρα appears in the same meaning (‘surrender, capitulation’) in Modern Greek literary texts of the 18th and 19th c. AD. The Romanian appellative veră ‘capitulation’ (formally identical with the Cretan term βέρα) is listed among the obvious Turkish loanwords. Also the meaning of the Cretan word seems to suggest its Turkish origin (and not a Slavic one).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 6; 31-50
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The reality of English-Polish corporate speak
Kontakty angielsko-polskie w języku korporacji
Autorzy:
Cierpich, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475617.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
mowa korporacyjna
zapożyczenia angielskie
kontakt językowy
corporate speak
English borrowings
language contact
Opis:
Niniejszy artykuł poświęcony jest polskiej mowie korporacyjnej (pot. „korpomowie”), odmianie socjalnej polszczyzny, którą cechuje zauważalna obecność zapożyczeń angielskich. Funkcjonowanie badanej odmiany języka polskiego wiąże się ze statusem angielszczyzny, tj. lingua franca komunikacji korporacyjnej. Próba zbadania mowy korporacyjnej wiązała się z obraniem konkretnego punktu widzenia na zagadnienie kontaktu językowego w dobie globalizacji. W przeprowadzonym badaniu ankietowym wzięło udział 84 pracowników z różnych korporacji międzynarodowych. Uzyskane odpowiedzi pomogły zarysować socjolingwistyczne tło angielsko-polskich kontaktów językowych oraz przybliżyć tę socjalną odmianę polszczyzny. Ponadto opisano przyczyny wprowadzania angielskich jednostek leksykalnych do badanej odmiany języka.
The paper presents corporate speak in Poland, a social variety of the Polish language, noticeably marked by the presence of English borrowings. It is featured in accordance with the status of English as the lingua franca for corporate communication world-wide. Therefore, this study aims at presenting a certain perspective on language contact in an era of globalization. The survey research was conducted on the cohort of 84 corporate employees to expose the sociolinguistic reflections of the English-Polish contact visible in corporate speak. The research enabled a better understanding of certain underlying phenomena of incorporating English lexical items into the social variety of Polish.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2018, 32; 91-106
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dawne polskie intensyfikatory wywodzące się od staroczeskiego "přieliš"
Historical Polish Intensifiers Derived from the Old Czech přieliš
Autorzy:
Mitrenga, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38695734.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
history of the Polish language
Czech borrowings in Polish
intensifiers
extinct words
Opis:
This article is devoted to a historical-linguistic analysis of the equivalents of the Old Czech přieliš in historical Polish: the words bezlisz, brzezlisz, przelisz, przezlisz and przylisz. The study refers to key findings of researchers about these words, their origins and meaning. On the basis of analysis of linguistic material the author formulates conclusions about word-formation of the equivalents of přieliš in Polish, their frequency in monuments of Polish literature from the Old Polish period to the end of the sixteenth century, their meaning and status in Polish, as well as presumable causes of their disappearance from the language. The paper presents examples that confirm their functioning in monuments of the Polish language, such as Biblia królowej Zofii [Queen Sophia’s Bible] from the mid-fifteenth century and Biblia Jana Leopolity [John Leopolita’s Bible] from 1561, as well as in dictionaries of Polish. The study also considers information about Old Czech and compares parallel verses of Polish and Czech Bible translations.
Artykuł poświęcony jest historycznojęzykowej analizie odpowiedników staroczeskiego přieliš, czyli wyrazów bezlisz, brzezlisz, przelisz, przezlisz i przylisz w dawnej polszczyźnie. Autorka przytacza najważniejsze opinie badaczy o wymienionych wyrazach, ich pochodzeniu i znaczeniu. Na podstawie analizy materiału językowego formułuje wnioski dotyczące budowy słowotwórczej staroczeskich odpowiedników přieliš w języku polskim, ich frekwencji w zabytkach literatury polskiej od staropolszczyzny do końca XVI w., znaczenia i statusu tych wyrazów w polszczyźnie, a także przypuszczalnych przyczyn ich zaniku. W artykule przedstawiono przykłady potwierdzające funkcjonowanie wspomnianych wyrazów zarówno w zabytkach języka polskiego m.in. w Biblii królowej Zofii z połowy XV w. i Biblii Jana Leopolity z 1561 r., jak i w słownikach języka polskiego. Ponadto autorka przywołuje informacje o staroczeskim i porównuje równoległe wersety przekładów Biblii na język polski i czeski.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O zapożyczeniach turkijskich w języku polskim
The Turkic Loan-Words in Polish
Autorzy:
Majtczak, Tomasz
Sieradzka-Baziur, Bożena
Mika, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1892172.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kontakty językowe
język polski
języki turkijskie
język turecki
turcyzm
language contacts
Polish language
Turkic languages
Turkish language
Turkic borrowings
Opis:
The article presents a brief history of linguistic contacts between Polish and oriental languages, mainly the Turkic ones. The authors have created a word corpus containing about 1000 Polish lexemes having a connection with the Turkic languages. This list contains direct and indirect borrowings, and derivatives of these loans. The paper also includes an alphabetical index of the Turkic loan-words that have been discussed in it.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 6; 93-107
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Computers are humans: on conceptual metaphors in the semantic field of computers and the Internet in Polish
Autorzy:
Zabawa, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050897.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
conceptual metaphors
corpus linguistics
borrowings
Internet forums
the language of computer users
Opis:
The aim of the paper is to explore metaphorical expressions used in informal Polish in the area of computers and the Internet. The study is based on a corpus, compiled and analyzed by the present author; the corpus consists of short informal texts (entries) taken from Polish Internet message boards devoted to computers and the Internet. Altogether, the corpus comprises around 1,500,000 words. The metaphors found in the corpus will be discussed within the cognitive framework. Special attention will be devoted to one of the most frequent conceptual metaphors found in the corpus, namely COMPUTERS ARE HUMANS, or, to be more precise, BADLY WORKING COMPUTER IS A SICK PERSON. Some place will also be devoted to the infl uence of English on metaphorical expressions (in the domain of computers and the Internet) in Polish.
Źródło:
Linguistica Silesiana; 2018, 39; 249-266
0208-4228
Pojawia się w:
Linguistica Silesiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Des slavismes hongrois
Slavic Borrowings in the Hungarian Language
Slawizmy węgierskie
Autorzy:
Pilorz, Alfons
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1878362.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
slawizm
język węgierski
osiadły tryb życia
Slavic borrowings
Hungarian language
sedentary life
Opis:
La présente étude décrit un corpus de 130 slavismes dans la langue hongroise constituant un îlot finno-ougrien entouré de deux côtés par des langues slaves (et des deux autres côtés par l’allemand et le roumain). La plupart de ces slavismes sont à considérer comme des emprunts de nécessité (terme de Louis Deroy) : un peuple de nomades devenu sédentaire (dans l’ancienne Pannonie) emprunte aux voisins bien des termes en rapport avec le nouveau mode de vie : la culture de la terre. Rien d’étonnant donc que p. ex. le sillon, le seigle, la paille, le foin, les fèves… portent des noms d’origine slave.
The article discusses (not aspiring to completeness) 130 Slavic borrowings in the Hungarian language. These borrowings are mostly related to the rural life and agriculture. When the nomadic Finno-Ugric people, who came from the territories east of the Ural Mountains, finally settled down and started to cultivate soil, they had to acquire the terminology related to the new way of life.
Artykuł omawia (nie pretendując do kompletności) 130 slawizmów w języku węgierskim. Zapożyczenia te związane są przede wszystkim z życiem wiejskim, z uprawą ziemi. A uprawa ziemi dla koczowniczego ludu ugro-fińskiego przybyłego spoza Uralu, stającego się społecznością osiadłą, łączyła się z koniecznością zapożyczenia terminologii związanej z nowym trybem życia. Des slavismes hongrois
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 5; 13-37
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapożyczenia leksykalne z języków romańskich w polskiej publicystyce ekonomicznej drugiej połowy XIX wieku
Lexical borrowings from Romance languages in Polish economic articles in the second half of the 19th century
Autorzy:
Szczepankowska, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109096.pdf
Data publikacji:
2020-12-08
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
language of the Polish 19th century press
economic lexis
Romance borrowings
Opis:
Attention was focused on 19th century economic terms of Romance origin, used in the Polish press dedicated to economic matters. These are mainly names acquired from French (also via German), popularised in the 19th century, or words previously borrowed from Latin, but gaining new economic references under the influence of associated and similar Gallicisms. A less abundant, but noticeable layer of Romanisms in economic journalism, are loanwords from Italian, which are internationalisms, mainly preserved, also in the borrowing languages, in their original form. Polonised Italianisms were first assimilated in French (sometimes also in German). This article analyses assimilation methods of foreign common names, such as: phonetic, spelling and inflectional adaptation, replication of foreign morphological and phraseological structures using native formative elements, semantic specialisation of certain names of Latin origin under the influence of related French or Italian lexemes.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2020, 20; 317-331
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A breakthrough book about the Polish-Eastern Slavic linguistic borderland
Przełomowa książka o polsko-wschodniosłowiańskim pograniczu językowym
Autorzy:
Lewaszkiewicz, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084492.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
dialects
Polish-East Slavic language borderland
lexical borrowings
relict Polish-East Slavic references
Opis:
The discussed and reviewed book may be considered not merely a collection of word studies, but also a monograph dealing with lexical language contacts in the Polish-Eastern Slavic linguistic borderland. The authors examine more than 30 dialect words against the background of imposing Polish and East Slavic linguistic material, utilise the extensive subject literature, and apply modern dialectological research and language contact theory methods. Their main academic achievements include a precise delineation of the extent of East Slavic lexical borrowings in Polish dialect and a convincing verification of the criteria used to determine them. These efforts also allowed them to discover relict Polish-East Slavic references, previously considered borrowings from Ruthenian languages, in the examined lexical material. The publication, due to its advantages in material, theory and methodology, should serve as a model of research on dialectal linguistic borderlands for Slavic language studies. I believe that the book of Dorota Krystyna Rembiszewska and Janusz Siatkowski should deserves to be rated highly.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2020, 69; 213-222
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geszeft i landara: o przyczynach pejoratywizacji zapożyczeń
Geszeft and landara: on the causes of giving pejorative meaning to loanwords
Autorzy:
Bańko, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109362.pdf
Data publikacji:
2020-12-08
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
lexical borrowings
historical evolution of the Polish language
pejorative influence on word meaning
Opis:
In evolution of a language, words, occasionally, are affected by a more pejorative or ameliorated effect on their meaning, i.e. deterioration or improvement of their content. The mechanism of these phenomena is not completely clear, and their causes have not been explained in sufficient detail. This article focuses on several words whose meaning has become significantly more pejorative under the influence of factors which were both external or internal with respect to the language. Among the latter ones attention was predominantly paid to the effect of words of similar structure carrying negative features.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2020, 20; 33-43
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
English in Polish politics – temporary trend or permanent condition?
Polska polityka po angielsku - chwilowy trend czy obowiązujący żargon
Autorzy:
Giersz, Marta
Sikora-Gaca, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/901765.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
Tematy:
politics
language
language of politics
language of politicians
borrowings
loanwords
anglicisms
internationalisms
polityka
język
język polityki
język polityków
zapożyczenia
anglicyzmy
internacjonalizmy
Opis:
The phenomenon of the language of politics, its origin and development is a very broad subject matter. This paper illustrates new tendencies and processes occurring in the system of this particular language and jargon. Nowadays English and American elements in the Polish language seem very visible especially when overused in the media, by politicians, business people and public figures. Politicians use their own language to communicate with each other and with the people. The language of politics is a type of language it should be characterized by specific features. Such characteristics are the specific terms, phraseology, adopted words and neologisms. Thus, the article presents a collection of words taken di-rectly or indirectly from English into the Polish language. That proves the fact that we all witness a constant growth in the number of English elements in the language of Polish poli-ticians, during the process of political discourse and in the field of political science.
Źródło:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2013, 10; 226-236
1731-8440
Pojawia się w:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ugrofinizmy w języku jaćwieskim
Finno-Ugric Borrowings in Yatvingian
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38436513.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
zapożyczenia
kontakty językowe
substrat
języki uralskie
jaćwieski
borrowings
language contact
substrate
Uralic languages
Yatvingian
Opis:
This paper considers 15 Yatvingian words suspected of being borrowed from a Finno-Ugric source. The hypothesis is rejected in the case of five lexical units, while two further proposals are considered uncertain. The following words are verified as Finno-Ugricisms: Yatv. aiga ‘end’ (← Balto-Finnic *akja ‘id.’); Yatv. ajki ‘time’ (← BF. *ajka ‘id.’); Yatv. fała ‘meat’ (← FU. *pala ‘bite; to eat’); Yatv. ławe ‘boat’ (← FU. *lajwa ‘boat, canoe’); Yatv. sini pl. ‘mushrooms’ (← BF. *sēne ‘mushroom’ < FU. *śänä ‘bracket fungus’); Yatv. tuolis ‘devil’ (← FU. *tule ‘fire’); Yatv. wa[g] ‘it is necessary’ (← BF. *wajakз ‘id.’); Yatv. wał ‘was’ (← FU. *wol- ‘was’).
W niniejszej pracy omówiono 15 jaćwieskich wyrazów, podejrzanych o zapożyczenie ze źródła ugrofińskiego. Stanowczo odrzucono 5 jednostek leksykalnych. Dwie propozycje uznano za niepewne. Do prawdopodobnych ugrofinizmów zaliczono następujące wyrazy: jaćw. aiga ‘koniec’ (← bfi. *akja ‘ts.’); jaćw. ajki ‘czas’ (← bfi. *ajka ‘ts.’); jaćw. fała ‘mięso’ (← ugrofi. *pala ‘kąsek; jeść’); jaćw. ławe ‘łódź’ (← ugrofi. *lajwa ‘łódź, czółno’); jaćw. sini pl. ‘grzyby’ (← bfi. *sēne ‘grzyb’ < ugrofi. *śänä ‘huba, grzyb drzewny’); jaćw. tuolis ‘diabeł’ (← ugrofi. *tule ‘ogień’); jaćw. wa[g] ‘trzeba’ (← bfi. *wajakз ‘ts.’); jaćw. wał ‘było’ (← ugrofi. *wol- ‘był’).
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 142-167
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka pożyczek ukraińskich w polskiej gwarze górali bukowińskich
Autorzy:
Krasowska, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678670.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polish dialect in Bukovina
Ukrainian borrowings
Carpathian Bukovina
Bukovinian highlanders
language contact in Bukovina
Opis:
The problem of Ukrainian borrowings in the Polish dialect of Bukovinian highlandersThe article is based on dialectal material, collected from Bukovinian highlanders according to the guidelines published in the All-Carpathian Dialect Atlas, in which a considerable role is played by Ukrainian vocabulary. The latter has been divided into two groups: 1) natively Ukrainian words; and 2) words that are borrowings in Ukrainian, and that have become part of the Bukovinian highlanders’ lexicon presumably via Ukrainian.Noteworthy in the first group (Ukrainian borrowings) are the words commonly used in all six studied villages. The Ukrainian lexemes used in four or five of the villages either: a)while having a Slavic origin, are also known in Romanian; or b) are words of Proto-Slavic origin. Finally, borrowings appearing in one, two or three villages can probably be explained by the influence of the state language on the dispersed highlander population.In the second group of borrowings, i.e., farther borrowings in Ukrainian, the most frequent of subgroups are Hungarian borrowings into Romanian and Ukrainian. Another subgroup are Latin borrowings, which must have been passed to Ukrainian through Romanian, as well as direct or indirect borrowings from Turkish. The material also features borrowings from Romanian, German via Polish, and French.Ukrainian borrowings in the Polish dialect of Bukovinian highlanders are a difficult interpretational and classificatory problem. The question of whether the highlanders borrowed these words from Ukrainian or Romanian cannot be answered unambiguously, especially since between 1918 and 1944 Bukovina was a part of Romania and Romanian was the language of education, official communication etc. Similarly, we do not know if the words originating from Romanian have been borrowed directly from this language or via Ukrainian. The same can be applied to Hungarian and German. The presented material can thus only be treated as one part of the vocabulary of the Bukovinian highlanders’ dialect. Problematyka pożyczek ukraińskich w polskiej gwarze górali bukowińskichW przeanalizowanym materiale, zebranym wśród polskich górali bukowińskich na podstawie kwestionariusza Ogólnokarpackiego atlasu dialektologicznego, znaczną rolę odgrywa słownictwo ukraińskie. Zostało ono podzielone na dwie grupy: 1) rodzime wyrazy ukraińskie i 2) pożyczki przejęte z innych języków przez język ukraiński, które znalazły się w polskiej gwarze górali bukowińskich zapewne za jego pośrednictwem.W pierwszej grupie (pożyczki ukraińskie) zwracają uwagę wyrazy występujące powszechnie we wszystkich sześciu zbadanych wsiach, związane z życiem codziennym. Leksemy występujące w czterech lub pięciu wsiach można natomiast podzielić na: a) znane też w języku rumuńskim, które przeszły ze słowiańskiego; b)wyrazy prasłowiańskie. Wreszcie pożyczki występujące w jednej, dwóch lub trzech wsiach można prawdopodobnie wyjaśnić wpływem języka państwowego na rozproszoną ludność góralską.W drugiej grupie pożyczek, tzn. pożyczkach dalszych w języku ukraińskim, na pierwszy plan wysuwają się pożyczki węgierskie w języku rumuń skim i ukraińskim. Kolejną podgrupę tworzą pożyczki z łaciny, które musiały przejść przez język rumuński do ukraińskiego; znajdują się tu także pożyczki z języka tureckiego w ukraińskim lub poprzez turecki. W zebranym materiale znajdziemy także zapożyczenia z języka rumuńskiego, z niemieckiego za pośrednictwem polskiego oraz z języka francuskiego.Zapożyczenia ukraińskie w polskiej gwarze górali bukowińskich stanowią poważny problem interpretacyjny i klasyfikacyjny. Na pytanie, czy górale przyjęli te pożyczki z ukraińskiego czy z rumuńskiego, nie można dać jednoznacznej odpowiedzi; tym bardziej że Bukowina w okresie od 1918 do 1944 roku należała do Rumunii i język rumuński był językiem szkół, urzędów itd. Nie wiadomo także, czy wyrazy pochodzenia rumuńskiego przeszły przez język ukraiński, czy też zapożyczone zostały bezpośrednio. To samo dotyczy języka węgierskiego i niemieckiego. Przedstawiony materiał może być więc traktowany tylko jako jedna z części ogólnego zasobu słownikowego gwary górali bukowińskich.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mobbing, niebieskie kołnierzyki i gorące biurka. Zapożyczenia i metafory w zarządzaniu zasobami ludzkimi
Mobbing, Blue Collars and Hot-Desking. Borrowings and Metaphors in Managing Human Resources
Moббинг, синие воротнички, горячие столы. Заимствования и метафоры в управлении человеческими ресурсами
Autorzy:
Bielenia-Grajewska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195388.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
borrowings
metaphors
language
human resources
заимствования
метафоры
язык
человеческие ресурсы
zapożyczenia
metafory
język
zasoby ludzkie
Opis:
Założeniem artykułu jest omówienie językowego wymiaru zarządzania zasobami ludzkimi. W celu zawężenia perspektywy badawczej autorka skupia się na dwóch zjawiskach językowych, zapożyczeniach i metaforach, które odgrywają dużą rolę w komunikacji organizacyjnej. Część badawcza artykułu poświęcona jest analizie korpusu metafor związanych z zarządzaniem personelem i dyskusji o roli języka symbolicznego w kształtowaniu tożsamości indywidualnej i grupowej organizacji.
Предметом статьи является обсуждение языкового контекста управления человеческими ресурсами. С целью ограничения исследовательской перспективы авторка сосредотачивается на двух языковых явлениях, заимствованиях и метафорах, которые играют большую роль в организационной коммуникации. Исследовательская часть статьи посвящена анализу корпуса метафор, связанных с управлением персоналом и дискуссии о роли символического языка в формировании индивидуального и группового имиджа организации.
The aim of this article is to discuss the linguistic dimension of managing human resources. To narrow the scope of the research, the author concentrates on two linguistic phenomena, borrowings and metaphors, that play an important role in organizational communication. The empirical part of the article focuses on analyzing the set of metaphors connected with personnel management and the discussion on the role of symbolic language in creating individual and group identity.
Źródło:
Edukacja Ekonomistów i Menedżerów; 2014, 31, 1; 11-26
1734-087X
Pojawia się w:
Edukacja Ekonomistów i Menedżerów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Slavic Loanwords in the Terms for Dumplings in Latvian
Autorzy:
Bušmane, Brigita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676545.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Latvian language
High Latvian Dialect
Slavonic borrowings
variants of words
semantics
distribution area of words
Opis:
Slavic Loanwords in the Terms for Dumplings in LatvianFood is an essential part of the material culture of every nation. It frequently preserves national traditions and old names longer than other spheres do, additionally, it lets observe the influence of other cultures. According to dictionary data, dumplings were known in Latvia already in the 18th century. Many names for them have been attested in regional subdialects of Latvian; borrowings usually cover wide areas.In this article, basing on ethnographic and linguistic material notations of different antiquity thus tracing the use of names for dumplings almost a century long and referring to dictionary data from 18th–19th century, the author tried to reveal the use and distribution of names for dumplings of Slavic origin in subdialects of Latvian, as well as to offer fragmentary data on the use of particular Slavic borrowings in neighboring languages.The Slavic borrowings kļocka, zacirka alongside variant names are widespread in Eastern Latvia, i.e. in a rather narrow or wide area of the High Latvian dialect. In Eastern Latvia, the names klučki, klučkas derived from the Germanic borrowing kluči, with insertion of the consonant k under influence of Russian, have also been registered.From the semantic angle, the borrowings kļockas, klučkas and their variants are denoting dumplings made of various raw materials (e.g., different kinds of flour, also pea-flour, potatoes). Further references to ingredients of this food and its preparation are included in the explanation of the Slavic borrowing zacirka and its variants most typical for the peasants vocabulary in Latgale.The Slavic borrowings examined in this article have not seldom (even up to the last decades of the 20th century) been serving as the only names of the said dish in the speech of representants of the oldest generation in the particular area in Eastern Latvia. Słowiańskie zapożyczenia wśród nazw pierogów w języku łotewskim Żywność stanowi zasadniczą część kultury materialnej każdego narodu. Nazwy związane z nią często zachowują narodowe tradycje i dawne nazwy dłużej, niż to ma miejsce w innych sferach, a ponadto umożliwiają zaobserwowanie wpływu innych kultur. Według danych słownikowych, pierogi były znane na Łotwie już w XVIII w. Potwierdzono wiele ich nazw w regionalnych subdialektach łotewskich; zapożyczenia na ogół występują na całym obszarze.W tym artykule autorka stara się – na podstawie zapisów w materiałach etnograficznych i lingwistycznych z różnych okresów, śledząc użycie nazw pierogów w ciągu niemal stulecia i odnosząc się do danych ze słowników z XVIII–XIX w. – pokazać użycie i dystrybucję różnych nazw pierogów pochodzenia słowiańskiego w subdialektach łotewskich, jak też podać fragmentaryczne dane o użyciu poszczególnych zapożyczeń słowiańskich w sąsiednich językach.Słowiańskie zapożyczenia kļocka, zacirka, obok ich odmianek, są rozpowszechnione we wschodniej Łotwie, tj. w obszarze dialektu wysokołotewskiego. We wschodniej Łotwie zarejestrowano też nazwy klučki, klučkas, derywaty od niemieckich zapożyczeń kluči z insercją spółgłoski k pod wpływem języka rosyjskiego.Pod względem semantycznym zapożyczenia kļockas, klučkas i ich odmianki oznaczają pierogi zrobione z różnych surowców (np. różnych rodzajów mąki i ziemniaków). Dalsze odniesienia do składników tej potrawy i sposobu jej przygotowania zawarte są w objaśnieniu słowiańskiego zapożyczenia zacirka i jego odmianek najbardziej typowych dla słownictwa łotewskich chłopów.Słowiańskie zapożyczenia analizowane w tym artykule nierzadko (jeszcze do ostatnich dekad XX w.) służyły jako jedyne nazwy omawianych dań w mowie przedstawicieli najstarszej generacji mieszkańców obszaru wschodniej Łotwy.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2016, 40
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
New Lexis in the Interaction of Languages and Cultures: The Case of “Selfie” in the Lithuanian Language
Nowa leksyka w interakcji języków i kultur: przypadek „selfie” w języku litewskim
Autorzy:
Miliūnaitė, Rita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38452457.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
neologia
neologizmy
zapożyczenia
kontakt językowy
sieć społecznościowa
neology
neologisms
borrowings
derivatives
language contact
social network
Opis:
This article deals with the adaptation of the English neologism selfie in the Lithuanian language. It sheds light on how selfie first appeared in Australian English back in 2002 and on the socialisation and lexicalisation of this word in the English and Lithuanian languages. The aim here is to analyse the characteristics of the usage of the neologism selfie and its adapted form selfis in the Lithuanian language as well as its rivalry with other Lithuanian equivalents of the word. Based on the usage data obtained from the Database of Lithuanian Neologisms, the online corpus WebCorp, and the Google search engine, the loanword selfie was found to have first appeared in Lithuanian blogs back in 2013 at the latest. After a brief period of time, in early 2014 or sooner, it began vying with its Lithuanian equivalent, asmenukė. Eventually, with the formational families of selfis and asmenukė expanding, two rival lexical semantic systems have emerged in the Lithuanian language, both consisting of what usually are variations of the name of the object (selfie, selfis and asmenukė, asmenutė, asmeninukė), actor (selfininkas, -ė, selfukininkas, -ė and asmenukininkas, -ė), action (selfintis and asmenukintis), and additional tool (selfi stikas, selfio lazda and asmenuklazdė), as well as the different new versions thereof. After it had made its way into the Lithuanian language, the English neologism selfie (selfis), as the name for a new sociocultural phenomenon with its own semantic and formational family, became anchored there and was adapted to the inflectional system of the host language just as it provided an impetus for producing local equivalents. This case can be considered to be a typical mini-model, one that demonstrates what happens when a loanword for a new and trendy element of reality, which therefore has a considerable potential to spread, enters the Lithuanian language. Without a shadow of doubt, similar processes are also taking place in other languages that have borrowed this word. New comparative neological studies of other languages would help us form a better understanding of the origin, functioning, and prevalence of neologisms, as well as the mechanisms of how local equivalents of borrowings are made and how they compete with them.
Niniejszy artykuł jest poświęcony adaptacji angielskiego neologizmu selfie w języku litewskim. Rzuca światło na to, jak słowo selfie pojawiło się po raz pierwszy w australijskiej odmianie języka angielskiego w 2002 roku oraz na jego socjalizację i leksykalizację w języku angielskim i języku litewskim. Opracowanie ma na celu analizę cech użycia neologizmu selfie i zaadaptowanej formy selfis w języku litewskim oraz jego rywalizacji z innymi litewskimi odpowiednikami. Na podstawie informacji z Bazy Danych Litewskich Neologizmów, internetowego korpusu WebCorp i wyszukiwarki Google, stwierdzono, że zapożyczenie selfie pojawiło się po raz pierwszy na litewskich blogach najpóźniej w 2013 roku. Wkrótce, na początku 2014 roku lub wcześniej, zaczęło rywalizować ze swoim litewskim odpowiednikiem: asmenukė. Ostatecznie, wraz z rozwojem rodzin wyrazów selfis i asmenukė, w języku litewskim pojawiły się dwa rywalizujące ze sobą leksykalne systemy semantyczne, składające się z odmian nazwy obiektu (selfie, selfis i asmenukė, asmenutė, asmeninukė), aktora (selfininkas, -ė, selfukininkas, -ė i asmenukininkas, -ė), czynności (selfintis i asmenukintis) i dodatkowego narzędzia (selfi stikas, selfio lazda i asmenuklazdė) oraz rozmaitych nowych wersji tych nazw. Po przejściu do języka litewskiego, angielski neologizm selfie (selfis), jako nazwa nowego zjawiska społeczno-kulturowego z własną rodziną semantyczną i słowotwórczą, został w nim zakotwiczony i dostosowany do rodzimego systemu fleksyjnego i dał impuls do tworzenia lokalnych odpowiedników. Ten przypadek można w pewnym sensie uznać za modelowy, pokazuje bowiem, co się dzieje, gdy zapożyczenie nazwy na określenie nowego i bardzo modnego elementu rzeczywistości, który ma zatem znaczny potencjał rozprzestrzeniania się, wchodzi do języka litewskiego. Podobne procesy bez wątpienia zachodzą również w innych językach, które zapożyczyły to słowo. Podjęcie nowych badań porównawczych pomogłoby lepiej zrozumieć powstawanie, funkcjonowanie i rozpowszechnianie się neologizmów, a także mechanizmy tworzenia rodzimych odpowiedników i ich konkurowania z zapożyczeniami.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2021, 45
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O kilku formalnie podobnych wyrazach w mowie Polaków zamieszkałych w obwodzie lwowskim
On several formally similar words used by Poles living in the Lviv region
Autorzy:
Kostecka-Sadowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763589.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
polszczyzna południowokresowa
etymologia
zapożyczenia leksykalne
Polish language in the South-Eastern Borderlands
etymology
lexical borrowings
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie i omówienie kilku wyrazów podobnych znaczeniowo o różnym zasięgu w gwarach polskich, zaś powszechnie znanych w mowie respondentów polszczyzny poludniowokresowej. Badania słownikowe oraz bogata dokumentacja materiałowa pokazują, że wyrazy hurba, hurma, ujma są dobrze osadzone w zasobie słownikowym respondentów posługujących się na co dzień polszczyzną południowokresową. Wielowiekowe polsko-ukraińskie kontakty ludności wpłynęły na szereg procesów językowych. Dzięki bezpośrednim kontaktom ludności dwujęzycznej dochodziło do stopniowego, wzajemnego, na ogół bliżej nieuświadomionego przejmowania różnych cech językowych (w tym gwarowych), zwłaszcza w zakresie słownictwa.
The article aims at presenting and discussing several similar words with different meanings in Polish dialects, yet commonly known and used by Polish speakers in the South-Eastern Borderlands. Dictionary research and extensive material documentation show that the words hurba, hurma, ujma are well embedded in the vocabulary resources of respondents who use southern Polish in the South-Eastern Borderlands on a daily basis. Centuries of Polish–Ukrainian contacts have influenced a number of linguistic processes. Direct contacts among the bilingual population enabled a gradual, mutual, usually relatively unconscious acquisition of various linguistic features (including dialectal ones), especially when it comes to vocabulary.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2024, 810, 1; 109-119
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Germanizmy w języku białoruskim mające polskie ekwiwalenty: ich liczebność w ujęciu diachronicznym i charakterystyka jakościowa
German loans in Belarusian with equivalents in Polish: quantities in time and questions of their qualitative characteristics
Autorzy:
Hentschel, Gerd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459334.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
kontakt językowy
zapożyczenia leksykalne
białoruski
polski
rosyjski
niemiecki
language contact
lexical borrowings
Belarusian
Polish
Russian
German
Opis:
In Belarusian, different types of German loans are found. However, most of them did not come directly from German, but were passed on to Belarusian by other languages such as Polish, or later in history, Russian. In many cases, the path is unclear, especially with German loans found in all three Slavic languages mentioned. Apart from this, some of the (alleged) Germanisms are already loans in German itself, and hence could have taken different ways into Belarusian. This paper criticises older studies which comment on quantitative aspects of German loans in Belarusian, neglecting the “etymological” heterogeneity of the elements. Instead, an (approximate) quantitative analysis of German loans in Belarusian is offered, concentrating on those elements with Germanic etymology most probably mediated by Polish, the undoubtedly largest subset of Germanisms in Belarusian.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 120-129
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lingwistyczna historia kufajki // fufajki
The Linguistic History of the Word kufajka // fufajka
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944523.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
polsko rosyjskie kontakty językowe
zapożyczenia leksykalne z języka rosyjskiego
rusycyzmy
słownictwo z zakresu mody
Polish-Russian linguistic contacts
lexical borrowings from the Russian language
Russianisms
fashion vocabulary
Opis:
The word kufajka//fufajka (a kind of warm clothe, formerly mostly for workers, today also an outerwear) is a more recent borrowing from the Russian language. The form of kufajka was not arbitrarily coined by one of journalists (as B. Rejakowa claimed in an article on fashion vocabulary). The kufajka was not formed from the word fufajka as a result of dissimilation (see e.g. J. Miodek). We have borrowed the two variants from the Russian language. The Russian фуфайка//куфайка can be derived from *chuchajka, cf. the verb хухать ‘breathe with warmth’, Pol. chuchać (following P. Ya. Chernykh’s etymological dictionary).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 6; 5-9
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świecka literatura przekładowa XVI wieku – źródło do badań historii języka białoruskiego (na podstawie przekładów romansów rycerskich)
Sixteenth century secular translated literature – with reference to the study of the history of the Belarusian language (based on translations of chivalric romances)
Autorzy:
Citko, Lilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594172.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
romans rycerski
język starobiałoruski
zapożyczenia polskie
leksyka
chivalric romance
Old Belarusian language
borrowings from Polish
South Slavonic vocabulary
Opis:
W artykule analizowane są wybrane zagadnienia z zakresu fonetyki, fleksji i słownictwa w tekście starobiałoruskiego przekładu romansu rycerskiego (tzw. Białoruskiego Tristana), który zachował się w rękopiśmiennym kodeksie Raczyńskich z XVI wieku. Szczególną uwagę zwrócono na leksykę zapożyczoną, omówiono głównie pożyczki przez medium polskie z innych języków (łacina, włoski, niemiecki, czeski). Korzystanie przez tłumacza z tych środków leksykalnych uzasadnione było potrzebami nominacyjnymi związanymi z opisem życia, rzemiosła wojennego, rozrywek stanu rycerskiego, a także pojęć ogólnych. Rodzimy zasób leksyki – wobec braku opisywanych desygnatów – okazał się bowiem niewystarczający do nominacji nowych realiów, zjawisk czy przedmiotów. Scharakteryzowano również słownictwo o proweniencji południowosłowiańskiej, a jego obecność może być argumentem przemawiającym za tezą o istnieniu tzw. redakcji serbskiej Tristana.
In the article selected phonetic, inflexional and lexical questions concerning Old Belarusian translations of chivalric romances (based on the so-called Belarusian Tristan preserved in the 16th century manuscript of the Raczynski Codex) have been analyzed. Special attention has been focused on lexical borrowings. Main loanwords from other languages (Latin, Italian, German, Czech) through the Polish medium have been discussed. The usage of such lexical devices was justified by the nominal needs connected with the description of life, warcraft, knights’ activities as well as general concepts. A native lexical inventory was inadequate to nominate new realities, phenomena or objects. Vocabulary of South Slavonic origin, the presence of which may serve as evidence of the existence of a Serbian version of Tristan has also been described.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 61-77
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obce nazwy winorośli występujące w poradniku Piotra Krescencjusza (1571)
Foreign names of grapevine from Piotr Crescentius’ Guide (1571)
Autorzy:
Kamper-Warejko, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595628.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
the 16th century Polish language
borrowings
the names of grapevine
XVI-wieczna polszczyzna
zapożyczenia
nazwy winorośli
Opis:
The subject of the article are foreign names of grapevine from the second edition of the Polish version of Crescentius’ guide (1571) which were adopted by the Polish language. The material analyzed embraces 41 names, none of which appears in other texts. The aim of the work is to examine the appearance of foreign words in the Polish language and their possible incorporation into Polish. More than half of the words (58,5%) were taken from the Latin text with no alterations; the remaining words were submitted to adaptation, which was not always consistent. Only two words underwent the phonetic and infl ectional assimilation (labruszki, arbusta), but only labruszki became common in this meaning in the 16th century Polish language. In the Old Polish language and in later periods there appeared the word muszkatela, which was submitted to communization. The names analyzed here are not common in Polish, which is probably due to their originality and their highly specifi c narrow meaning.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2013, 12; 73-81
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Кто «придумал» крамбамбули и его название? – Об извилистых словесных путях и широко игнорируемом процессе словообразования
Autorzy:
Hentschel, Gerd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049986.pdf
Data publikacji:
2022-01-25
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
языковые контакты
заимствованные слова
этимология
правило Алефа-Бета
language contact
lexical borrowings
Etymology
the Aleph-Beth-rule
Opis:
В данной статье речь идёт об истории названия спиртного напитка, появившегося на свет в Гданьске, в основанной голландцами в конце XVI века винокурне. При этом его название, Krambambuli, встречается в немецком языке только с середины XVIII века; в польском, русском и голландском оно в схожей форме появляется несколько позже. Сам напиток некоторые сегодня считают чисто белорусским. Есть свидетельства о том, что это название активно продвигалось в студенческих братствах немецких университетов XIX века, что сопровождалось его распространением в качестве обозначения спиртных напитков любого рода. Этимология слова на сегодняшний день разрешена только частично, а именно лишь по отношению к элементу kram-. В статье показывается, как с помощью «поэтического» правила словообразования, о котором известно уже несколько десятилетий, но которому практически не придаётся значение, можно объяснить происхождение слова. Немецко-польские языковые контакты могли вместе с тем с самого начала сыграть в этой истории определённую роль, которая вследствие запутанных путей нашего слова из немецкого в русский, оттуда опять в польский, а затем оттуда и в белорусский, со временем утратила свою прозрачность.
The contribution is about the history of a designation for a liqueur that was first produced by a distillery founded by the Dutch in Danzig at the end of the sixteenth century. However, the liqueur’s name Krambambuli only first appeared in German in the mid-eighteenth century and somewhat later in a similar form in Polish, Russian and Dutch. Today, some consider the liqueur typically Belarusian. Evidence shows that the name made a career for itself in student fraternities at German universities during the nineteenth century and was simultaneously expanded to become a designation for various kinds of alcoholic beverages. The etymology of the word has only been partially solved satisfactorily: to kram-. It will be shown how the emergence of the word can be explained with a “poetic” rule for word formation that has been known for decades but rarely heeded. German-Polish language contact might have played a role from the very beginning, but this becomes opaque along the word’s later winding path: from German into Russian back into Polish and then, from the latter into Belarusian.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2022, 18; 29-43
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Епізод з історії польсько-українських мовних контактів (іменник “гембель” ‘клопіт’)
Epizod z dziejów polsko-ukraińskich kontaktów językowych (rzeczownik “гембель” ‘kłopot’)
Autorzy:
Werbowyj, Микола
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015602.pdf
Data publikacji:
2021-12-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
міжмовні контакти
позика з польської мови
етимологія
language contacts
Polish borrowings
etymology
kontakty międzyjęzykowe
pożyczka z języka polskiego
etymologia
Opis:
У статті проаналізовані особливості входження іменника гебель ‘рубанок’ до складу української мови. Німецька назва до української потрапила через польську мову. Засвоєння чужого слова українською мовою відбувалося неоднаково у східних та західних український говірках: безпосередній неперервний контакт з польською мовою для західних говірок обмежував кількість можливих змін в іменнику, а для східних українських говірок уже опосередкований польський вплив уможливив зміни як у формі (поява секундарного сонорного), так і в семантиці слова. У результаті польсько-українських мовних контактів постав власне український іменник гембель ‘клопіт’.
Przedmiotem artykułu są cechy rozwoju rzeczownika гебель ‘strug’ w ukraińskim języku ogólnym. Jest to wyraz niemiecki, ale w języku ukraińskim stanowi pożyczkę z polszczyzny. Analizowany rzeczownik w gwarach języka ukraińskiego charakteryzuje się różnymi właściwościami fonetycznymi i semantycznymi, ponieważ na zachodzie Ukrainy wyraz pozostał niezmienny pod względem semantycznym, na wschodzie zaś – pod względem fonetycznym. W wyniku polsko-ukraińskich kontaktów językowych w ukraińskim języku ogólnym powstał wyraz гембель ‘kłopot’.
The article analyzes peculiarities of adopting the noun hembel ‘plane’ in the Ukrainian language. Though being of German origin, the name itself comes from Polish. The ways of language assimilation in the Eastern and Western Ukrainian subdialects were different: an intermediate constant contact with the Polish language limited the number of possible changes in this noun in the Western subdialects, and in the Eastern Ukrainian subdialects, an indirect Polish influence, already observed by this time, enabled changes both in its form (appearance of the secondary sonorant sound) and semantics. As a result of Polish-Ukrainian language contacts, a Ukrainian noun hembel ‘trouble’ was created.
Źródło:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, Numer Specjalny; 197-214
1733-2249
Pojawia się w:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ukraińskie rzeczowniki odczasownikowe na нн(я), -тт(я) – historia, funkcjonowanie, kontrowersje
Українські віддієслівні іменники на -нн(я), -тт(я) – історія, функціонування, контроверсії
Autorzy:
Jóźwikiewicz, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945235.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
rzeczowniki odczasownikowe
sufiksy -нн(я)
-тт(я)
historia języka ukraińskiego
norma językowa
zapożyczenia
verbal nouns
suffixes -нн(я)
history of the Ukrainian language
language norm
borrowings
Opis:
[У статті представлено проблему фунціонування у сучасній українській літературній мові віддієслівних іменників із суфіксами на -нн(я), -тт(я). Питання питомо української лексики, запозичення з російської мови, подібності аналізованих форм до аналогічних в інших мовах, наприклад, у польській, їх вживання уформах множини, словотвірні аспекти дієслів, з яких постали віддієслівні іменники на -нн(я), -тт(я), подані у контексті праць дослідників, які часто дотримувалися протилежних думок з цього питання.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 7; 141-149
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O języku Akt Grodzieńskiego Sądu Ziemskiego
About the Language of Acts Grodno Zemstvo Court
Autorzy:
Konczewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/468413.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Acts of the Grodno Zemstvo Court
Vilna Archaeographic Commission
borrowings from the Polish language
Belarusian dialects of the Grodno region
Akta Grodzieńskiego Sądu Ziemskiego
Wileńska Komisja Archeograficzna
polonizmy
białoruskie gwary grodzieńskie
Opis:
This article, for the first time in scientific literature, presents comments about the language of documents of the Grodno Zemstvo Court, the oldest in the territory of the Grand Duchy of Lithuania. These documents were written in the 16th century in Cyrillic and published in XVII vol. of the Act of the Vilna Archaeographic Commission. The article presents promising directions for the study of these documents, and special attention is paid to the impact on their vocabulary of the Polish language and the functioning of the Belarusian dialects of the Grodno region.
Źródło:
Forum Lingwistyczne; 2019, 6; 99-110
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:
Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwie germańskie nazwy śledzia
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036130.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
etymology
Finno-Ugric borrowings
fish terminology
Germanic vocabulary
language contact
marine animals
Northern Europe
Proto-Indo-European
Uralic languages
Opis:
The paper discusses the origin of two Germanic terms for ‘Atlantic herring, Clupea harengus L.’. The Proto-Germanic noun *siled- m. ‘herring’, attested in most North Germanic languages (e.g. ON. sild, Far. síld, OSv. sild, Sv. sill, Norw. sil), cannot be treated as inherited. It seems to represent a Saami (or Laponian) borrowing, cf. Saa. (Northern) sâlled, (Lule) sallēt ‘herring’ < Proto-Saami *silä-tɜ ‘herring’ (orig. ‘fat fish’) < Ur. *śilä ‘fat, grease, esp. fish grease’). The competing Germanic appellative *hēringaz (< *hairingaz) m. ‘Clupea harengus L.’ is well-attested in the West Germanic languages (cf. E. herring, Du. haring, G. Hering), as well as in Romance (cf. It. arenga, Fr. harenge, Prov. arenc, Sp. arenque). It cannot be excluded that the Old Frisian word hēreng represents the original source of the European borrowing. The word in question is a Proto-Germanic innovation derived from the adjective *hairaz ‘gray’ by means of the common suffix *-ingaz, cf. the two old appellatives *bukkingaz m. ‘hot-smoked herring’ (< PG. *bukkaz m. ‘he-goat’) and *hwītingaz m. ‘whiting, the marine fish Merlangius merlangus L.’ (< PG. *hwītaz adj. ‘white’).
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2020, 15; 9-18
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Łacińskie i greckie nienormatywne zapożyczenia w polszczyźnie XIX wieku, a ich żywot w polszczyźnie drugiej połowy XX wieku
Latin and Greek non-standard borrowings in the Polish language of the 19th century, and their functioning in the Polish language of the second half of the 20th century
Autorzy:
Kupidura, Daria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591912.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
polszczyzna historyczna
leksyka nienormatywna
zapożyczenia łacińskie i greckie
the historical Polish language
non-standard lexis
borrowings from Latin and Greek
Opis:
Celem niniejszego artykułu była analiza i interpretacja zapożyczeń łacińskich i greckich, uznanychza nienormatywne na przełomie XIX i XX wieku, a reaktywowanych do polszczyznyw wieku XX. Wyekscerpowane ze Słownika warszawskiego słownictwo, nieakceptowane przezówczesną normę językową, zostało porównane z zasobem Słownika języka polskiego pod redakcjąMieczysława Szymczaka. W ten sposób wykazano, że spośród 696 wyrazów na litery A-N,oznaczonych w Słowniku warszawskim p arakwalifikatorem w postaci ostrzegawczego wykrzyknika,136 zostało reaktywowanych do polszczyzny współczesnej, z czego aż 76 stanowiąpożyczki łacińskie i greckie. Większość z nich to terminy specjalistyczne z zakresu medycyny,nauki i techniki.Przeprowadzona analiza wykazała, że obecność licznych zapożyczeń w polszczyźnie tamtegookresu znacząco wpływała na zasób słownikowy języka. Niekiedy był to wpływ ujemny,gdyż powodował nadmierną wariantywność w języku, innym razem były to wpływy dodatnie,ponieważ rozbudowywały system leksykalny języka polskiego, pozwalając, by formy zapożyczonei swojskie różnicowały się pod względem odcienia semantycznego czy przynależnoścido różnych rejestrów języka. Dzięki reaktywowaniu wielu zapożyczeń, zanegowanych przezXIX-wiecznych kodyfikatorów, zasób XX-wiecznej polszczyzny stał się bogatszy o wiele form,które mają odmienne nacechowania emocjonalne lub wyrażają bardzo precyzyjne treści.
The objective of the article has been to analyse and interpret the borrowings from Latin andGreek, which at the turn of the 19th and 20th centuries were defined as non-prescriptive (nonstandard),and which were reactivated in the 20th century. Excerpted from Słownik warszawski[Warsaw Dictionary] the vocabulary not accepted by the linguistic norm of the time has beencompared to the contents of Słownik języka polskiego [Dictionary of the Polish Language] editedby Mieczysław Szymczak. The research has revealed that 696 words in Słownik warszawski– in its part from letter A to N – were marked with an admonitory exclamation sign, but 136 outof those 696 have been reactivated to the present-day Polish language; the 76 reactivated wordsare borrowings from Latin and Greek. Most of them are terms from the sphere of medicine, scienceand technology.According to the analysis the presence of numerous borrowings in the Polish language of thattime significantly affected the vocabulary of the language. In some cases it had a negative effect, as it caused excessive variableness of the language, in other cases it had a positive effect,because thanks to it the lexical system was extended as the borrowings and the native formskept diversifying semantically or stylistically. To sum up, the reactivation of many borrowings,rejected in the 19th century, made the Polish lexis become wealthier, and thanks to it there appearedforms which are emotionally different or have a very precise meaning.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2016, 15; 195-210
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania o praojczyźnie Słowian
Autorzy:
Jasiński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1897213.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
allochtoniści
autochtoniści
zapożyczenia irańskie w języku prasłowiańskim
praojczyzna Słowian
Scytowie
Sarmaci
Goci
lasostep nadczarnomorski
allochthonists
autochthonists
Iranian borrowings in the Slavic language
the
Slavic homeland
Scythians
Sarmatians
Goths
the Black Sea forest steppe
Opis:
The Slavs’ homeland was in the Black Sea forest steppe. The Slavs neighboured the Iranian peoples from the south and the Balts from the north. The characteristic features of the Slavs’ culture, mainly material culture, were shaped in the third and fourth centuries AD, when the dominance of the Sarmatians over the Slavs ended as a consequence when the Goths ravaged the coasts of the Black See.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2020, 2 (25); 11-90
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Да пытання вывучэння абрэвiятур у беларускай спецыяльнай мове: запазычаныя абрэвiятуры ў сучаснай беларускай мове i яе тэхналектах
The analysis of borrowings in contemporary belarusian and its technolects
Analiza zapożyczeń we współczesnym języku białoruskim i jego technolektach
Autorzy:
Siegień, Ludmiła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117775.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Belarusian language for specific purposes
technolects
abbreviation
acronyms
borrowings
business communication
transliteration
białoruski język specjalistyczny
technolekty
skrótowce
akronimy
zapożyczenia
komunikacja biznesowa
transliteracja
Opis:
In the article, the author discusses the reasons and processes of adaptation of borrowings, paying special attention to the last decade of the 20th century and the beginnings of the 21st century which are characterized by a significant amount of borrowings from Western languages and this process is often carried out through the Russian language. The analysis has showed that the abbreviations, though unexplored and unstructured, name new phenomena of reality and function actively in Belarusian technolects.
W artykule autorka omawia przyczyny oraz procesy przyswajania zapożyczeń, kierując szczególną uwagę na ostatnie dziesięciolecie XX wieku i pierwsze dekady XXI wieku, które charakteryzują się znaczną ilością zapożyczeń z języków zachodnich i nierzadko proces ten odbywa się za pośrednictwem języka rosyjskiego. Analiza pokazała, że skrótowce, mimo że niezbadane i nieusystematyzowane, nazywają nowe zjawiska rzeczywistości i aktywnie funkcjonują w białoruskich technolektach.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2018; 467-479
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapożyczenia z języków romańskich – gorsze zapożyczenia? Rola galicyzmów i italianizmów w nauczaniu języka polskiego jako obcego
Borrowings from Roman languages – worse borrowings? The role of galicizms and italianizms in teaching polish as a foreign language
Autorzy:
Jasińska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521200.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
polish as a foreign language
borrowings from Roman languages
teaching
vocabulary
positive and negative transfer
autonomy in learning of foreign languages
Opis:
This article is an attempt to draw readers’ attention on the role of borrowings from Roman languages in teaching Polish as a foreign language. Those borrowings are a large, but still underestimated group in lexical supply of Polish. Author has shown the results of her research concerning ability to recognize Roman borrowings among people learning Polish as a foreign language at basic level and her conclusions made from the research.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2012, 4; 171-179
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies