- Tytuł:
- Gründerzeit – Od skandalu do stylu
- Autorzy:
- Knothe, J. K.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/390256.pdf
- Data publikacji:
- 2017
- Wydawca:
- Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
- Tematy:
-
Grűnderzeit
Grűnder
historyzm
eklektyzm
neostyl
historism
eclectism
neostyle - Opis:
-
Przyjmuje się, iż architektura ‘okresu założycieli’ – ‘Grűnderzeit’ występowała w Niemczech w latach 1870-1920, to jest dłużej niż do zakończenia I wojny światowej stanowiącej swoistą cezurę XX wieku. Na terenie Polski, w miarę rozprzestrzeniania się przychodzącego z Europy postępu technicznego, styl Grűnderzeit następował pod koniec XIX wieku z niewielkim tylko opóźnieniem w stosunku do Niemiec, a wraz z nim jeszcze 12 stylów okresu historyzmu. Budynki z okresu Grűnderzeit, powszechnie obecne w centrach polskich miast pomimo zniszczeń spowodowanych II wojną, stanowią zwykle obiekty najstarsze i choćby z tego powodu uznawane są za estetyczny kanon historycznej zabudowy mieszkaniowej. Zamiarem autora jest przywrócenie do literatury polskiej terminu Grűnderzeit jako bardziej precyzyjnie określającego styl niż termin ‘historyzm’, używany do opisania praktycznie każdej formy architektonicznej z okresu poprzedzającego modernizm. Autorowi chodzi też o spowodowanie w polskiej literaturze dekonstrukcji terminu ‘historyzm’ i wyodrębnienie z niego terminu Grűnderzeit, ponadto o rozprawienie się z funkcjonującymi na temat stylu Grűnderzeit uprzedzeniami oraz o wykazanie związków i wpływu tego stylu na architekturę tkanki miejskiej większości polskich miast, nie tylko tych położonych na zachód od Wisły. Bezrefleksyjność lub też pogląd, iż architektura z przełomu XIX i XX wieku na terenie Polski nie miała korzeni w XIX wiecznej architekturze Europy, a jeśli nawet miała, to na pewno nie były one niemieckie, w erze globalizmu która właśnie wtedy się rozpoczynała, nie wytrzymuje próby.
It is assumed, that the architecture of the ‘Age of Promotorism’, commonly called Grűnderzeit, was omnipresent in Germany in the years 1870-1920, i.e. longer than till the end of 1st World War, being the turning point of the 20th century. In Poland, Grűnderzeit style followed with only a small delay the influx and spread of technical progress and inventions from Germany. Dwellings of that time, commonly present in most Polish town centers, despite heavy demolition caused by the II World War, still constitute the oldest and most valuable part of town fabric, and are being considered the esthetic canon of historical multifamily housing relic. It is the intention of the author to deconstruct the term of ‘historism’ commonly used in Polish literature for practically any architectural form dating prior to modernism, isolating thereof the term of ‘Grűnderzeit’, and to reintroduce the meaning of Grűnderzeit as a more accurate term, based on historical background of 19th century Europe. It is also the aim to end the myths and the prejudice against the style of ‘Grűnderzeit’ viewed as unwelcomed German influence. An ungrounded belief, that the XIX century architecture in Poland had no roots in 19th century German architecture, has no reason and ground in the era of globalism. - Źródło:
-
Budownictwo i Architektura; 2017, 16, 4; 169-180
1899-0665 - Pojawia się w:
- Budownictwo i Architektura
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł