Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "dialectal names" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Gwarowe nazwy roślin jako przykład słownictwa ginącego — próba analizy zjawiska
    Dialectal plant names as an example of disappearing vocabulary — an attempt of analysis of a phenomenon
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475521.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    gwarowe nazwy roślin
    słownictwo ginące
    autentycznie gwarowe nazwy roślin
    dialectal plant names
    disappearing vocabulary
    authentic dialectal plant names
    Opis:
    Autorka rozpatruje gwarowe nazwy roślin z perspektywy socjolingwistycznej. Stwierdza, że nazwy te należą do słownictwa ginącego w gwarach. Młode pokolenie użytkowników gwar nie rozróżnia gatunków roślin ani nie zna ich gwarowych nazw. Autorka docieka przyczyn tej sytuacji.
    The author discusses dialectal plant names from a sociolinguistic perspective concluding that they belong to disappearing dialectal vocabulary. It is observed that contemporary young speakers of dialects are not familiar with the different species of plants, let alone their dialectal names. Additionally, the paper focuses on the reasons for this situation.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2014, 28; 215-224
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie słownictwo gwarowe w kontekście etymologicznym (na przykładzie nazw roślin)
    Polish dialectal vocabulary in an etymological context (the example of plant names)
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2008042.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-15
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    dialectal vocabulary
    etymology
    dialectal plant names
    semantic motivation
    słownictwo gwarowe
    etymologia
    gwarowe nazwy roślin
    motywacja semantyczna
    Opis:
    W artykule przedstawiono problematykę słownictwa gwarowego z etymologicznego punktu widzenia. Zwrócono uwagę na konieczność badania leksyki gwarowej pod względem etymologicznym, wskazując na wieloaspektowe potrzeby w tym zakresie. Wszystkie prezentowane zagadnienia omówiono na przykładzie gwarowych nazw roślin, uwypuklając konieczność znajomości wszelkich cech botanicznych poszczególnych gatunków w celu ustalenia właściwej motywacji semantycznej nazw. Podkreślono, że w sferze etymologii gwarowych nazw roślin ogromnie ważne są nie tylko ich formy, ale też motywacja semantyczna i historia. To po ich zbadaniu (za pomocą metody historyczno-porównawczej) można wywodzić wnioski etymologiczne, gdzie kluczową rolę odgrywa końcowe stwierdzenie, czy dana nazwa gwarowa rośliny jest autentycznie gwarowa, czy jest odziedziczona lub zapożyczona. Stwierdzono ponadto, że metodologia etymologicznych badań gwarowych, oprócz zwykłych zasad stosowanych w dociekaniach etymologicznych, musi także brać pod uwagę wpływrealiów wiejskich, wierzeń, zwyczajów itd., innymi słowy, całokształtu kultury wiejskiej na motywację semantyczną słownictwa gwarowego. Stąd badania etymologiczne nad słownictwem gwarowym wymagają dużo bogatszego niż zazwyczaj warsztatu etymologicznego i dodatkowej wiedzy z zakresu dialektologii, historii kultury wiejskiej oraz etnologii.
    The article presents the issues of dialectal vocabulary from the etymological point of view. Attention has been drawn to the need of studying dialectal vocabulary with regard to the etymology, pointing to the multi-faceted requirements in this respect. All the presented issues have been discussed by using the example of dialectal plant names. Emphasis has been placed on the fact that one should know all the botanical features of individual species in order to determine the proper semantic motivation behind the names. It has been stressed that in the etymology of dialectal names of plants, not only their forms but also the semantic motivation and history are of extreme importance. After examining them (using the historical-comparative method), etymological conclusions can be drawn whether a given dialectal name of a plant is authentically dialectal, inherited or borrowed. Moreover, it has been found out that the methodology of etymological dialectal research, in addition to the typical principles used in etymological surveys, must take into account the influence of rural life, beliefs, customs, etc. In other words, the entire rural culture of the semantic motivation of the dialectal vocabulary needs to be considered. Hence, etymological research into dialectal vocabulary requires more sophisticated etymological techniques and additional knowledge of dialectology, history of rural culture and ethnology.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2020, 12; 247-255
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O funkcjach, budowie i nazywaniu tchawicy w naukach medycznych, w historii polszczyzny oraz w gwarach
    On functions, structure and nomenclature of trachea in medical sciences, in the history of the Polish language and dialects
    Autorzy:
    Olma, Marceli
    Horyń, Ewa
    Michalik, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2174106.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    tchawica i jej synonimy
    nazwy gwarowe oraz wyrazy pokrewne
    historia języka
    terminologia medyczna
    tchawica (trachea) and its synonyms
    dialectal names and cognate words
    the history of language
    medical terminology
    Opis:
    This paper is devoted to the lexeme tchawica from a diachronic perspective. The first part is the description of a trachea (its functions and structure) as an anatomical organ, which is followed by the analysis of its etymology. The main focus of investigation is the description of tchawica in the history of the Polish language and dialects. For this purpose, synonyms, derivatives, variant forms (in terms of phonetics and morphology), names based on foreign words (derived from Latin and Greek), as well as hybrid names, have been pointed out. According to the analysis, these names are differentiated both in terms of motivation and form.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2022, 17; 159-171
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Medyczne oraz lingwistyczne konteksty rozważań nad leksemem język i jego potencjałem frazeologicznym
    Medical and linguistic contexts of reflections on the lexeme język and its phraseological potential
    Autorzy:
    Horyń, Ewa
    Olma, Marceli
    Michalik, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26731725.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    leksem język i jego derywaty
    nazwy gwarowe
    historia języka polskiego
    frazeologia
    terminologia medyczna
    lexeme język and its derivatives
    dialectal names
    the history of the Polish language
    phraseology
    medical terminology
    Opis:
    The object of description in the following paper is the lexeme język. Linguistic analysis has been broadened by medical context, in which the author presents the content regarding the tongue as the first part of the digestive system, as a sense of taste, and finally, as vocal apparatus. For this purpose, the most important issues connected with the structure, physiology and pathology of the tongue have been presented. The second part of the discussion has been dedicated to the place of the noun język, along with its synonyms and derived forms in old and contemporary general Polish language, as well as dialects. The final part contains remarks on the functioning of the word język in Polish phraseology. This lexeme, as a polysemantic unit, happens to be the component of numerous petrified word combinations, whose meaning reflects the variety of references and contexts preserved in old and contemporary Polish culture.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2023, 18; 107-123
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O niektórych nazwach ubiorów (stroju)… w Słowniku gwary gorczańskiej (zagórzańskiej) Józefy Kobylińskiej i Słowniku gwar polskich Jana Karłowicza
    In consideration of the selected names of costumes (attire), presented in Słownik gwary gorczańskiej (zagórzańskiej) by Józefa Kobylińska and Słownik gwar polskich by Jan Karłowicz
    Autorzy:
    Koniusz, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459582.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    leksykografia gwarowa
    Józefa Kobylińska
    Jan Karłowicz
    nazwy ubrań
    dialectal lexicography
    garment names
    Opis:
    The aim of the analysis and description in this paper is to examine words of foreign provenance: ‘baja’, ‘katanka’ (ǁkatana) and ‘łoktuszka’ (ǁłoktusza), selected from two lexicographical sources: a regional Słownik gwary gorczańskiej (zagórzańskiej), containing vocabulary from the late nineteenth century and the twentieth century, and the nationwide Słownik gwar polskich, in which the lexical material comes mainly from the second half of the nineteenth century. The author analyses the development of the meaning of the aforesaid words in Polish dialects, concerning “Gorce’’ area and other dialect territories, over the course of two centuries. It shows what their semantic development in relation to the donor’s language and the semantic differences in different territories of the Polish dialect were: where did they function as semantic dialects, which ones were regional in nature – Lesser Poland, and which ones were nationwide lexical units.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 86-95
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy gościn w gwarze i kulturze Śląska (na tle porównawczym)
    Names of receptions in the dialect and culture of Silesia (a comparative study)
    Autorzy:
    Przymuszała, Lidia
    Świtała-Trybek, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850471.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    Silesia
    dialectal vocabulary
    names of receptions
    culture
    feasting
    Śląsk
    słownictwo gwarowe
    nazwy gościn
    kultura
    biesiadowanie
    Opis:
    Przedmiotem niniejszego artykułu jest blisko 70 gwarowych nazw gościn – towarzyskich spotkań połączonych z biesiadowaniem. Artykuł ma na celu omówienie semantyki nazw pokazanych w ścisłym powiązaniu z kulturą regionu, przedstawienie ich pochodzenia i motywacji, a także ich geograficznego rozprzestrzenienia. Część z omówionych nazw (biesiada, gościna, uczta) są lub były znane także w polszczyźnie ogólnej i w niektórych gwarach. Inne, jak na przykład fajer, Abraham, radośnik, welflajsz świadczą o specyfice śląskiej, przejawiającej się na płaszczyźnie języka i w sferze zwyczajowej. Podstawę badawczą tekstu stanowią własne materiały terenowe zebrane na obszarze Górnego Śląska w latach 2017–2022, starsze i nowsze opracowania etnograficzne, a także słowniki dialektu śląskiego.
    The subject of this article encompasses nearly 70 dialectal names of receptions defined as social meetings combined with feasting. The article aims to discuss the semantics of the names in close connection with the region’s culture, to present their origin and justification, as well as their geographical distribution. Some of the names discussed (biesiada, gościna, uczta) are or were also known in general Polish and some dialects. Others, such as fajer, Abraham, radośnik, welflajsz testify to the specificity of Silesia, both with respect to the language and the customs. The text is based on own field materials collected in Upper Silesia in 2017–2022, older and newer ethnographic studies, as well as dictionaries of the Silesian dialect.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2023, 16; 145-157
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gwarowe sufiksy… -ok [-ak], -oc/-ac [-acz], -ula i -ka w Słowniku gwary gorczańskiej (zagórzańskiej) Józefy Kobylińskiej
    Dialectal suffixes -ok [-ak], -oc/-ac [-acz], -ula and -ka in Słownik gwary gorczańskiej (zagórzańskiej) by Józefa Kobylińska
    Autorzy:
    Mączyński, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459175.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    łowotwórstwo gwarowe
    ekspresywność gwary
    nazwy osób
    aksjologia
    językowa
    dialectal word formation
    expressivity of a dialect
    names of people
    linguistic
    axiology
    Opis:
    Dialectal suffixes -acz [-oc], -ak [-ok], -ula and -ka in zagórzański dialect usually form pejorative names of people. Among female names, a special example is the suffix -ula, which is either non-existent in other dialects, or has a different function (forms names of wives or cows). By means of the words built with the use of these suffixes, language users make assessments and express critical attitude towards others.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 117-127
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ślady polskiej wymowy gwarowej w nazwach terenowych w Państwowym Rejestrze Nazw Geograficznych
    Сліди польської діалектної вимови в мікротопонімах у Державному реєстрі географічниї назв
    Autorzy:
    Wolnicz-Pawłowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015593.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-13
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    мікротопоніми
    стандаризація
    діалектні риси
    Державний реєстр географічних назв
    names of uninhabited geographical features
    standardization
    dialectal features
    National Register of Geographical Names
    nazwy terenowe
    standaryzacja
    cechy gwarowe
    Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych
    Opis:
    W artykule wskazano elementy gwarowe w Państwowym Rejestrze Nazw Geograficznych (PRNG), tzn. centralnym, stale aktualizowanym wykazie nazw geograficznych zbieranych do celów administracyjnych. Nazwy te funkcjonują nie tylko w lokalnej społeczności, ale także w szerokim obiegu społecznym, są bowiem obecne – oprócz PRNG – na ogólnodostępnych mapach topograficznych. Przykładowo wymieniono dziesięć cech gwarowych, zarejestrowanych w materiałach PRNG przeznaczonych do standaryzacji przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych. Po konsultacjach z gminami część nazw obiektów fizjograficznych prawdopodobnie zachowa swoją postać gwarową, aby zbliżyć oficjalne wykazy z lokalną wymową.
    У статті вказано діалектні елементи в Державному реєстрі географічних назв (ДРГН), т. зв. центральному, постійно актуалізованому списку географічних назв, що збиралися для держадміністрації. Назви функціонують не тільки серед місцевого населення, але також у ширшому суспільному обігу, оскільки вони містяться, крім ДРГН, також на загальнодоступних топографічних картах. Як приклад нараховано десять діалектних рис у матеріалах ДРГН, призначених для стандаризації Комісією населених пунктів та фізіографічних об’єктів. Після консультацій з органами місцевого самоврядування частина фізіографічних об’єктів, імовірно, збереже свою діалектну форму, щоб наблизити офіційні списки до локальної вимови.
    The paper indicates dialectal elements present in the National Register of Geographical Names (Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych), i.e. the central and constantly updated list of geographical names collected for administrative purposes. The names are used not only within local communities but in a wide social circulation as well: besides the National Register they are present on commonly available topographic maps. The paper provides an illustrative selection of ten dialectal features present in the names included in the National Register and now meant to be standardized by the Commission on Names of Localities and Physiographic Objects. After consultation with local community authorities some of the names which are to be standardized will probably retain their dialectal properties. This is meant to make official name lists closer to the local pronunciation.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, Numer Specjalny; 39-50
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies