Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Poland in the 20th century" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 35
Tytuł:
Udział polskiej młodzieży w życiu politycznym Królestwa Kongresowego w latach 1905–1918 w świetle relacji z epoki
Autorzy:
Waingertner, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2032508.pdf
Data publikacji:
2021-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
history of Poland in the 20th century
political life in the Kingdom of Poland in the 20th century
Polish youth organizations in the 20th century
Revolution of 1905 in Poland
Polish diaries
historia Polski w XX w.
życie polityczne Królestwa Polskiego w XX w.
polskie organizacje młodzieżowe w XX w.
rewolucja 1905 r. na ziemiach polskich
pamiętniki polskie
Opis:
Przedmiotem artykułu jest próba rekonstrukcji zjawiska zaangażowania młodzieży polskiej w życie polityczne Królestwa Kongresowego w latach 1905–1918 w oparciu o relacje z epoki. Ich autorami są zarówno przedstawiciele ówczesnego młodego pokolenia, reprezentujący różne nurty polityczne, jak i dojrzali politycy, publicyści, działacze oświatowi i społeczni. Relacje te są nie tylko źródłem informacji o motywach politycznych wyborów i poczynań młodych Polaków w początkach XX w., roli i znaczeniu tego pokolenia w życiu politycznym Królestwa Polskiego, ale także o miejscu, jakie zajmowała młodzież w refleksji reprezentantów starszych generacji.
The article attempts to reconstruct the phenomenon of the involvement of Polish youth in the political life of the Congress Kingdom in 1905–1918 based on reports from the period. Among their authors are members of the young generation of that time, representing various political currents, as well as mature politicians, publicists, and educational and social activists. These accounts are not only a source of information on the motives behind the political choices and actions of young Poles in the early twentieth century, the role and significance of this generation in the political life of the Polish Kingdom but also on the place that youth occupied within the reflections of representatives of older generations.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 3; 5-26
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Udział przedstawicieli arystokracji w masowych przemieszczeniach polskiej ludności cywilnej w czasie kampanii wrześniowej 1939 r.
The Participation of the Polish Aristocracy in Massive Diplomacements of Polish Civilians During the September Campaign 1939
Autorzy:
Nowak, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953738.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Historia Polski XX w.
ziemiaństwo
II wojna światowa
migracje
History of Poland in the 20th century
the land gentry
World War II
migrations
Opis:
In the article, the issue of the landowners' attitude towards forced displacements of Poland civilians was divided into several questions. In the introduction the, author presented reasons for emigration, emphasizing that the process also included the analyzed community. Based on individual cases, author tried to show the conditions and directions of displacements, systematized them according to the busiest routes on the south, north and east of the country. In the margin of the issue, the consequences of the aristocracy participation in the mentioned movements were shown. Symptoms of that, was spreading – among public prejudiced against the aristocracy, which it considered a part of before–war elite–unfavorable opinions accusing landowners of being partly responsible for the military defeat of the country. This stance could have been softened by the fact of engagement of the aristocracy in the fight to protect freedom in the September campaign, organizing aid for war victims and participation in creation of conspiracy organizations. 
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 2; 137-160
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A memory of Lech Dubikajtis (1925-2014)
Autorzy:
Klemp-Dyczek, Bogumiła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/749793.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Matematyczne
Tematy:
L. Dubikajtis, historia ośrodków matematycznych w Polsce w XX w., edukacja matematyczna
L. Dubikajtis, history of mathematical centers in Poland in the 20th century, mathematical education
Opis:
W artykule przedstawiona została działalność naukowa, dydaktyczna, organizacyjna i społeczna prof. Lecha Dubikajtisa (1925–2014) przez Autorkę, która znała profesora już od szkoły średniej, bowiem był jej nauczycielem geometrii w klasie akademickiej w Toruniu. Ponadto artykuł zawiera spis publikacji naukowych i dydaktycznych L. Dubikajtisa.
The article presents the scholarly, didactic, organizational and social activities of Professor Lech Dubikajtis (1925-2014). The author knew the Professor since her high school days, as he was her geometry teacher in an advanced placement class in Torun. Besides, the article contains the list of scholarly and didactic publications by L. Dubikajtis.
Źródło:
Antiquitates Mathematicae; 2015, 10
1898-5203
2353-8813
Pojawia się w:
Antiquitates Mathematicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie ugrupowania polityczne wobec postaw młodzieży Królestwa Kongresowego w okresie rewolucji 1905 r., strajku szkolnego i bojkotu szkół rosyjskich
Autorzy:
Waingertner, Przemysław Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1550942.pdf
Data publikacji:
2021-08-18
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
rewolucja 1905 r.
strajk szkolny 1905 r.
historia Polski w XX wieku
Revolution of 1905
school strike 1905
history of Poland in the 20th century
Opis:
W artykule została podjęta próba odpowiedzi na pytania o miejsce, jakie postawy i aktywność dorastającego w Królestwie Polskim pokolenia zajmowały w refleksji i działaniach polskich elit politycznych, skupionych w ugrupowaniach i środowiskach, funkcjonujących na ziemiach polskich w pierwszych kilkunastu latach XX stulecia – w okresie wyznaczonym w Kongresówce przez wybuch rewolucji 1905 r. i strajku szkolnego oraz wygaśnięcie programowego bojkotu szkoły rosyjskiej. W tekście Czytelnik znajdzie odpowiedzi na dwa zasadnicze pytania: jak partie polityczne odnosiły się do postaw i publicznej aktywności tego młodego pokolenia, oceniały jego dojrzałość polityczną, a także wartość i skuteczność działań podejmowanych przez młodzież? Jakie miejsce dla przedstawicieli młodej generacji przewidywali politycy we własnych stronnictwach i jaką rolę im przeznaczali? Przedmiotem powyższych analiz stały się wystąpienia publiczne i prasa najważniejszych spośród ówczesnych polskich ugrupowań politycznych: Narodowej Demokracji, Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL) oraz środowisk konserwatywnych. Na podstawie badań wypada stwierdzić, iż konserwatyści potępiali „niedojrzałych” przedstawicieli młodego pokolenia Królestwa Polskiego, uczestniczących w strajku i bojkocie szkoły rosyjskiej, pozostając przeciwnikami idei rewolucji. Narodowcy widzieli w strajku przejaw „nierozumnego” buntu wobec „realistycznej” polityki. Socjaliści i radykalni ludowcy pozytywnie oceniali zaktywizowanie się polityczne młodej generacji. Charakterystyczna, odmienna w stosunku do innych ugrupowań na lewicy, była natomiast dogmatyczna postawa SDKPiL. Partia ta popierała zaangażowanie młodzieży w walce „na ulicach” o zwycięstwo rewolucji, natomiast strajk szkolny traktowała jako godny uwagi, gdy wzmagał „rewolucyjne wrzenie” i wtedy, gdy młodzież podnosiła hasła socjalne. Socjaldemokracja przeciwstawiała się natomiast późniejszemu bojkotowi, podejmowanemu w imię haseł narodowych i oświatowych, gdy opadła fala rewolucyjnych wystąpień – mogącemu sprzyjać sympatiom młodych, kierowanym ku innym polskim ugrupowaniom politycznym.
In this article, an attempt was made to answer questions about the place that the attitudes and activity of the generation growing up in the Kingdom of Poland occupied in the reflection and actions of polish political elites, concentrated in groups and environments, operating in Polish lands in the first dozen years of the twentieth century – during the period appointed in Congress by the outbreak of the Revolution of 1905 and the school strike and the expiration of the program boycott of the Russian school. In the text, the reader will find answers to two fundamental questions: how did the political parties relate to the attitudes and public activity of this young generation, assess its political maturity, as well as the value and effectiveness of the actions taken by young people? What place for representatives of the young generation predicted politicians in their own partisanship and what role did they allocate to them? The above analyses covered public appearances and the press of the most important polish political groups of the time: the National Democracy, the Polish Socialist Party (PPS), the Social Democracy of the Kingdom of Poland and Lithuania (SDKPiL) and conservative circles. On the basis of the research, it should be noted that the conservatives condemned the “immature” representatives of the younger generation of the Kingdom of Poland, participating in the strike and boycott of the Russian school, remaining opponents of the idea of revolution. The nationalists saw in the strike a manifestation of a “reckless” rebellion against a “realistic” policy. Socialists welcomed the political activism of the young generation. However, the dogmatic attitude of the SDKPiL was characteristic, which was different from other groups on the left. The party supported the involvement of young people in the fight “on the streets” for the victory of the revolution, while the school strike was regarded as noteworthy when it intensified the “revolutionary uproar” and when young people raised social slogans. Social Democrats, on the other hand, opposed a subsequent boycott, undertaken in the name of national and educational slogans, when a wave of revolutionary speeches fell – which could favor the sympathies of young people, directed towards other Polish political groups.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 1; 225-245
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wprowadzenie stanu wojennego w województwie ciechanowskim
The Introduction of Martial Law in the Ciechanów Province
Autorzy:
Zygner, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134490.pdf
Data publikacji:
2022-10-19
Wydawca:
Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie
Tematy:
martial law
1981
preparations
introduction
Ciechanów voivodeship
history of Poland in the 20th century
stan wojenny
1981 r.
przygotowania
wprowadzenie
województwo ciechanowskie
historia Polski XX w.
Opis:
Artykuł przedstawia przygotowania i realizację operacji wprowadzenia stanu wojennego w województwie ciechanowskim w świetle materiałów archiwalnych Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Ciechanowie oraz Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Ciechanowie. Ponadto w pracy zostały wykorzystane dokumenty osób internowanych w ośrodku odosobnienia w Iławie i Kwidzyniu. Poza przygotowaniami do wprowadzenia stanu wojennego ze strony milicji i wojska, przedstawionymi w kontekście przygotowań w skali całego kraju, szczegółowo opisany został przebieg akcji „Azalia”, akcji „Jodła”, akcji „Klon” oraz działania wojskowych grup operacyjnych, a także pełnomocników Komitetu Obrony Kraju na terenie województwa ciechanowskiego.
The article presents the preparation and implementation of martial law in the Ciechanów Province in the light of the archival materials of the Provincial Citizens’ Militia Headquarters in Ciechanów and the Provincial Military Staff in Ciechanów. In addition, the study used documents of people interned in detention centers in Iława and Kwidzyn. Apart from the preparations for the imposition of martial law on the part of the militia and the army, presented in the context of preparations on a national scale, the course of the “Azalia,” “Fir,” and “Klon” operations and the activities of military operational groups as well as representatives of the National Defense Committee in the Ciechanów Voivodeship were described in detail.
Źródło:
Studia Mazowieckie; 2022, 17, 2; 131-189
1231-2797
2720-5991
Pojawia się w:
Studia Mazowieckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Hypertrophy of Polish Remembrance Policy after 2015: Trends and Outcomes
Autorzy:
Stryjek, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561472.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Collegium Civitas
Tematy:
remembrance policy
politics of memory
identity policy
historiography of the history of Poland in the 20th century
Institute of National Remembrance
museums
public holidays and memorial days
Central and Eastern Europe
Opis:
Polish authorities have placed so much importance on remembrance policy since the end of 2015 that it has led to the hypertrophy of the phenomenon. From the 1990s, Poland has been at the forefront of shaping the infrastructure of this form of politics in Europe. Admittedly, even before 2015, national remembrance policy referred mainly to martyrologic and heroic experiences from the period 1939-1956, but it was the victory of Law and Justice in the elections in 2015 and the creation of a oneparty government that resulted in the repeated official declarations of the necessity to defend national “dignity”. This has been accompanied by wiping from national memory past crimes committed by Poles, particularly against Jews.
Źródło:
Zoon Politikon; 2018, 9 Special Issue; 43-66
2543-408X
Pojawia się w:
Zoon Politikon
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish state policy on industry between 1918 and 2018
Polityka państwa polskiego wobec przemysłu 1918–2018
Autorzy:
Dwilewicz, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630529.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
economic history of Poland
industrial policy
industry in Poland
Poland in the 20th century
state interventionism
central planning
systemic transformation
historia gospodarcza Polski
polityka przemysłowa
przemysł w Polsce
Polska w XX w.
interwencjonizm państwowy
centralne planowanie
transformacja systemowa
Opis:
Artykuł zajmuje się polską polityką przemysłową i rozwojem przemysłu w Polsce w trakcie ostatniego stulecia. W okresie międzywojennym zwrot w kierunku aktywnej polityki państwa nastąpił w latach pełnienia funkcji wicepremiera przez Eugeniusza Kwiatkowskiego. Jednak najbardziej intensywna industrializacja finansowana przez państwo miała miejsce w okresie rządów komunistycznych, szczególnie w trzech dekadach między 1948 i 1978 r. Radykalną zmianę przyniosła transformacja systemowa. Porzuceniu starych dogmatów związanych z systemem gospodarki centralnie kierowanej towarzyszyła tendencja do restrukturyzacji przemysłu, powszechna w krajach rozwiniętych już od lat 70. XX w. Pomimo silnego spadku zatrudnienia w przemyśle, restrukturyzację można uznać za udaną, szczególnie jeżeli spojrzy się przez pryzmat konkurencyjności międzynarodowej.
The paper deals with the Polish industrial policies and the development of Polish industry during the last hundred years. In the interwar period, the turn towards the state’s active policy in the industry took place under Deputy Prime Minister Eugeniusz Kwiatkowski. The most intensive state-sponsored industrialization took place. However, under the communist rule, especially the three decades between 1948 and 1978 the situation changed radically along with the systemic transformation. The end of communist-era dogmas associated with central planning was accompanied by a universal tendency towards industrial restructuring, lasting in developed countries since the 1970s. Despite heavy losses in industrial employment, the restructuring process can be viewed as successful, especially in terms of international competitiveness.
Źródło:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace; 2018, 3 (35); 61-80
2082-0976
Pojawia się w:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo do ochrony zdrowia a organizacja systemu opieki medycznej w Polsce powojennej (1945–1952)
The Right to Health Protection and Organization of the Polish Health Care System. The Post-War Period (1945–1952)
Autorzy:
Płonka-Syroka, Bożena
Stych, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27310194.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
system opieki medycznej w Polsce w XX w.
polskie prawo medyczne w latach 1945–1952
prawa pacjenta
health care system in Poland in the 20th century
Polish medical law in the years 1945–1952
patient’s rights
Opis:
Artykuł podejmuje problem kształtowania się w Polsce systemu opieki medycznej opartego na uznaniu powszechnego prawa pacjentów do ochrony zdrowia oraz uwarunkowań tego procesu. Cezurą początkową jest zakończenie II wojny światowej w 1945 r., końcową uchwalenie Konstytucji z 22 lipca 1952 r. W 1945 r. obowiązywał w Polsce w opiece medycznej stan prawny i oparte na nim rozwiązania organizacyjne wypracowane w II RP. Z czasem stan ten podlegać zaczął modyfikacjom, które ostatecznie doprowadziły do jego etatyzacji. Między 1945 a 1952 r. występował w polskim ustawodawstwie i organizacji opieki medycznej „okres przejściowy”. W pierwszych latach powojennych podstawą funkcjonowania systemu opieki medycznej w Polsce były ustawy z dnia 28 marca 1933 r. o ubezpieczeniu społecznym oraz z dnia 15 czerwca 1939 r. o publicznej służbie zdrowia. To nie one jednak stały się ostatecznie podstawą rozwiązań systemowych, wprowadzonych w Polsce w początku lat 50. XX w. Zrezygnowano wówczas z tzw. wielosektorowości w opiece zdrowotnej i niemal wszystkie aspekty tej opieki zostały przejęte przez instytucje państwowe. Celem artykułu jest przedstawienie uwarunkowań takiego kierunku ewolucji polskiego prawa medycznego w powojennej Polsce i analiza wprowadzanych od 1945 do 1952 r. regulacji prawnych. Autorzy w przeprowadzonej analizie oparli się na metodzie dogmatycznoprawnej (analiza tekstów prawnych – metoda podstawowa) oraz historycznoprawnej (przedstawienie prawa do ochrony zdrowia i jego ewolucji w badanym okresie). Całość zamykają wnioski końcowe.
The article discusses the formation of the health care system in Poland based on the assumption that every patient has a right to health protection, and the determinant factors of this process. The analysed period starts at the end of World War II in 1945 and finishes with the adoption of the Constitution of 22 July 1952. In 1945 the health care in Poland was based on the legal and organizational solutions developed in the Second Polish Republic. Soon it started to be modified, which eventually led to its nationalization. The years 1945–1952 were a “transitional period” in the Polish legislation and organization of health care. In the first post-war years, the functioning of the health care system in Poland was based on the Act of 28 March 1933 on social insurance and of 15 June 1939 on public health care. However, they did not ultimately become the basis for structural solutions introduced in Poland in the early 1950s. At that time, the so-called multisectoral system in health care was abandoned and almost all of its aspects were taken over by state institutions. The aim of the article is to present the determinant factors which governed the evolution of Polish medical law in post-war Poland and to analyse the legal regulations introduced from 1945 to 1952. In their analyses the authors used the dogmatic-legal method (an analysis of legal texts – the basic method) and the historical-legal method (an outline of the right to health protection and its evolution in the studied period). The article ends with final conclusions.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2023, 22, 2; 265-296
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The press of Galicias German-speaking community published in Stanisławów and Lwów in the early 20th century
Prasa Niemców galicyjskich wydawana w Stanisławowie i we Lwowie w I połowie XX wieku
Autorzy:
Röskau-Rydel, Isabel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058202.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
German minority in Poland in the early 20th century
German-language press in Galicia and Lesser Poland (1904‒1939)
Lwów (Lemberg)
Stanisławów (Stanislau)
mniejszość niemiecka w Polsce
niemieckojęzyczna prasa (1904‒1939)
Lwów
Stanisławów
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
This article presents an overview of German-language periodicals published in Stanisławów and Lwów in the first half of the 20th century. They reflect the cultural, social and religious diversity of the local German com- munity, for the most part descendants of migrants who came to Galicia after it was incorporated into the Aus- trian Empire at the end of the 18th century. The history of those publications and of the local German-speaking community came to end after the German attack on Poland in 1939 and the incorporation of eastern Galicia into the Soviet Union.
Artykuł zawiera przegląd periodyków wydawanych dla Niemców galicyjskich w Stanisławowie i Lwowie w pierwszej połowie XX w. Omawiane tytuły odzwierciedlają zróżnicowanie kulturalne, socjalne i wyznaniowe Niemców będących potomkami kolonistów osiedlonych pod koniec XVIII w. w zaborze austriackim, czyli w Galicji. Kres wydawania tej prasy, jak i istnienia tej małej społeczności w Polsce południowej przyniósł atak Niemiec na Polskę w 1939 r. i wcielenie Galicji Wschodniej do Związku Radzieckiego.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2021, 24, 3; 5-20
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Realia kariery uczonego w RPL i III RP. Przyczynek do dziejów nauki i środowisk naukowych w Polsce w drugiej połowie XX wieku
The reality of making an academic career in the Polish People’s Republic and the Third Polish Republic: the contribution to the history of science and scientific circles in Poland in the second half of the 20th century
Autorzy:
Olstowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193937.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
science and scientific circles in Poland in the second half of the 20th century
historical sciences
historical and legal sciences
attitudes of scholars in the period of the Polish People’s Republic
Opis:
The memoirs of Professor Stanisław Salmonowicz titled Life escapes like a donkey published two years ago constitute the recapitulation of his own life and the scientific autobiography including extensive and important retrospective remarks concerning science and scientific circles in Poland and Europe in the second half of the 20th century. He particularly refers to historical sciences and historical-legal sciences. Against other valuable memoirs of scholars of the period of the Polish People’s Republic, the memoirs by Prof. Salmonowicz are characterized by the thorough description and analysis of attitudes and achievements of scientists and scientific circles in this period. Moreover, as one of the few testimonies of this kind, they stem from the experience of the scholars who, as it was defined by the author, „did not pact with totalitarianism”. Dozens of years of research and teaching in the most outstanding universities in Poland and abroad (despite difficulties generated by the communist authorities) makes the memoirs rich in unique knowledge about the history of science in Poland, particularly in the period of the Polish People’s Republic and to some extent also in the Third Polish Republic. It is of major importance as the research on the history of science and scientific circles in the Polish People’s Republic still remains very scarce. That is why the testimonies of active and important scholars of the period are so significant. They are frequently a more reliable source of information than preserved formal documentation; they allow us to understand how scientific institutions operated in Poland prior to and after 1989 and how it determined their work, development and achievements.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2016, 81, 2; 105-127
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Royal Art of Free Masonry in Poland and in Germany in the First Half of the 20th Century: Relations, Differences, and Similarities
Królewska sztuka wolnomularstwa w Polsce i Niemczech w pierwszej połowie XX wieku. Relacje, różnice i podobieństwa
Autorzy:
Kargol, Anna
Gniadek, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/557112.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
German Freemasonry in Poland
Freemasonry in Poland in the first half of the 20th century
Masonic Polish-German relations
wolnomularstwo niemieckie w Polsce
wolnomularstwo w Polsce w pierwszej połowie XX w.
wolnomularskie relacje polsko-niemiecki
Opis:
This paper looks at the research on German Freemasonry in Poland, and the relations between Polish and German Lodges in Poland in the first half of the twentieth century. The German Lodges which remained in the post-partition territories of Poland continued their existence during the Second Polish Republic. At the same time, the Polish Lodges started to grow vividly. The authors of the paper have made an attempt to answer the questions about the model of coexistence of both the Masonic circles of different culture and the type of reasons that played a major role in this process.
Artykuł dotyczy stanu badań nad wolnomularstwem niemieckim w Polsce oraz wzajemnymi relacjami pomiędzy lożami polskimi i niemieckimi w pierwszej połowie XX wieku. Loże niemieckie na pozaborczych terenach polskich dalej wiodły swój żywot w okresie II Rzeczpospolitej. Równocześnie w Polsce żywo rozwijała się masoneria. Autorzy artykułu starają się dać odpowiedź na pytania, jak układała się koegzystencja obydwu wolnomularskich kręgów kulturowych oraz jakie były przyczyny takiego stanu rzeczy.
Źródło:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2020, 1; 149-166
1899-6264
2451-0718
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dawne kolejowe rozkłady jazdy i ich przydatność w badaniach historycznych
Autorzy:
Opaliński, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/603551.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
kolejowe rozkłady jazdy 19–20 w.
przewozy pasażerskie
organizacja transportu kolejowego w Polsce 19–20 w.
informacja na kolei
railroads schedule 19th/20th century
passenger transports
organization of transports by rail in Poland of the 19th/20th century
information on the railway
Opis:
Zarys treści: Artykuł poświęcony jest kolejowym rozkładom jazdy wydanym na ziemiach polskich w okresie XIX i pierwszej połowie XX w. W pierwszej części tekstu ogólnie charakteryzuję źródło (stan jego zachowania, typy rozkładów, przemiany ich formy, częstotliwość wydań, nakład, wydawców, cenę). W dalszej części tekstu, wskazuję przydatność rozkładów jazdy w badaniach historycznych, kładąc nacisk na ich wykorzystanie w szeroko pojmowanych pracach z zakresu historii podróżowania, kolejnictwa, turystyki oraz historii społecznej i gospodarczej.Abstract: The article deals with railway timetables published in Polish lands during the nineteenth century and the first half of the twentieth century. The first part of the text is a general characteristic of the source (the state of its preservation, types of schedules, transformations of their forms, editions, publisher, and price). A further part of the article indicates the expediency of railway timetables in historical research, with emphasis placed on their use in widely comprehended studies on the history of travelling and the rail industry, as well as social and economic history.
The article devoted to other transport timetables, issued in the form of independent prints which were published on Polish territory in the 19th, century and first half of the 20th, century (until 1939). These are rare prints in Poland, even the biggest national libraries, including the specialist ones have modest and incomplete collections (an exception is the National Library in Warsaw, where the considerable collection of timetables from interwar period is situated). Originally, the timetables were issued irregularly, additionally each railway company conducted a separate information policy. Joint publishing ventures were rare. The turn of the 19th, and the 20th century brought the significant change, mainly due to flag carriers who decided to more comprehensive and untypical printing initiatives. In addition to the items aimed at travellers, there were also timetables issued, envisaged for business use. The editions of timetables for particular stations or raliway nodes were rare until 1914. In the period of the Second Republic all known editorial solutions became more popular. New concepts of timetables also appeared. In general, after the World War I, quality and accessibility of the railway timetables on market improved. There were specially created institutions that took care of publishing timetables, some professional editors were also involved in it, for whom the production of timetables constituted the marginal of business and some casual publishers, who were performing other professions every day. Apart from the general characteristics of the source, which was done in the first part of the article, the determination of suitability of timetables in historical research was also done. It is certainly the valuable source material which should be taken by reserchers of different fields, involved not only in railway history.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2016, 54
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tema con variazioni Romualda Twardowskiego. Przyczynek do dziejów muzyki organowej w PRL
Tema con variazioni by Romuald Twardowski — a contribution to the history of organ music in the Polish People’s Republic
Autorzy:
Babnis, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521887.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
Tematy:
Romuald Twardowski
Polish music
organ music in the 20th century
organ music in the People Republic of Poland (PRL)
organ variation
Opis:
This paper discusses Tema con variazioni by Romuald Twardowski, composed in 1981, which deserves special attention as an example of breaking with the main stream of organ music of the era. Polish organ music history has largely remained unexamined, mainly due to the shortage of sources — handwritten pieces have either been destroyed or hard to find, whereas the number of printed works is quite small. More organ pieces appeared at the end of the 19th century, thanks to Stefan and Mieczysław Surzyński. The interwar period did not bring significant interest in or-gan music — the major composers were Feliks Nowowiejski and Aleksander Karczyński living in America; the only younger composer of achievement was Kazimierz Jurdziński. A quite large number of important organ works appeared during the Nazi occupation. The paper is divided into two parts. In the first part the author discusses the condition and typical features of organ music in the years of the Polish People’s Republic, i.e. after the 2nd World War, when professional organ music was separated from its natural background, i.e. performance in the church. As a symptomatic example Zbiór preludiów na organy bez pedału by Feliks Rączkowski is indicated — one of the only two books published then containing church cere-mony organ music. The article also provides information on R. Twardowski — a leading Polish composer of the 2nd half of the 20th century, born in 1930 in Wilno, with critical attitude towards the avant-garde trends. The main part of the paper deals with Tema con variazioni. After the presentation of its sec-tions, devices used by the composer are discussed. Special attention is paid to the harmony deriving from the late-Romantic tradition. Finally, the author tries the “economical” approach to the organ concert repertoire and under-lines the advantages of the piece which, although short and simple, deserves attention.
Źródło:
Aspekty Muzyki; 2017, 7; 293-319
2082-6044
Pojawia się w:
Aspekty Muzyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
OPIS MIAST WOJEWÓDZTWA PŁOCKIEGO W LATACH 1820–1822
REVIEW OF PŁOCK VOIVODSHIP CITIES IN THE YEARS 1820–1822
Autorzy:
Łątkowski, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/492627.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Płockie
Tematy:
Królestwo Polskie w XIX w.
województwo płockie
lata 20. XIX w.
Kingdom of Poland in the 19th century
Płock voivodship
the twenties of the 19th century
Opis:
Artykuł stanowi krótki historyczny przegląd miast województwa płockiego w latach 20. XIX wieku. Opis został przygotowany przez burmistrzów na potrzeby rządu Królestwa Polskiego. W tym czasie komisja rządowa miała zdecydować, które miasta mają stracić swój status, a które nie. Proces ten spowodował szeroki zakres nieuczciwych decyzji związanych z degradacją miast.
This article represents short historic review of Płock voivodship cities in the twenties of the 19th century. Such historical description was prepared by Masovian mayors as requested by the government of the Kingdom of Poland. At that time, the government commission was supposed to decide which cities could maintain their city status. The process resulted in a wide range of unfair decisions related to the degradation of the cities.
Źródło:
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2020, 2(263); s. 14-25
0029-389X
Pojawia się w:
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Felix Culpa” Prymasa Polski Augusta Hlonda?
„Felix Culpa” of Primate of Poland August Hlond?
Autorzy:
Żurek, Waldemar W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1634213.pdf
Data publikacji:
2020-11-27
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prymas Polski kardynał August Hlond
hierarchia kościelna w Polsce w drugiej połowie XX wieku na Ziemiach Odzyskanych
historia Kościoła w Polsce w XX i XXI wieku
Primate of Poland August Hlond
the church hierarchy in Poland the second half of the 20th century in the Regained Territories
the history of the Church in the 20th and 21st centuries
Opis:
Zmiana granicy państwa polskiego po II wojnie światowej i proces przesiedlania ludności z Kresów Wschodnich do Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stworzyły swoisty tygiel ludnościowy na Ziemiach Zachodnich i Północnych, na które przybywały transporty z Kresów Wschodnich, z Polski centralnej i Małopolski oraz emigranci z państw zachodnich. Na tych ziemiach opuszczonych przez Niemców, największego znaczenia nabierały kształtujące się stosunki ludnościowe i religijne. W powojennych warunkach procesy integracyjne na tych terenach następowały powoli, w czym nie do przecenienia miało wpływ ustanowienie organizacji polskiej administracji kościelnej oraz praca pastoralna polskiego duchowieństwa katolickiego. Prymas Polski kard. August Hlond powrócił do Polski 20 lipca 1945 r., w momencie, kiedy miały się decydować losy granic państwa, ustroju, a przede wszystkim tak mocno poszczerbionego przez wojnę i okupację Kościoła. Podejmowane przez komunistów reformy motywowane frazeologią demokratyczną, w rzeczywistości były budową demokracji socjalistycznej. Kościół w  tamtym czasie ucierpiał wskutek reformy rolnej, a znaczącym ostrzeżeniem było wypowiedzenie dnia 12 września 1945 r. przez komunistów konkordatu. Na skutek izolacji Polski w stosunku do Zachodu, kardynał Hlond uważał za konieczne podejmowanie decyzji bez współdziałania ze Stolicą Apostolską, aby na terenach Ziem Odzyskanych z napływową ludnością polską zapewnić polską organizację i hierarchę kościelną, gdyż na podstawie dotychczasowych doświadczeń z Niemcami jasne dla niego było, iż na ziemiach poniemieckich nie może ostać się niemiecka administracja kościelna. Ponadto sądził, że tymi działaniami organizacyjno-prawnymi uniemożliwiał komunistycznemu rządowi stworzenie obszarów wyjętych spod wpływu Kościoła, albo dopuszczenie wprawdzie polskiej organizacji kościelnej, ale całkowicie sobie podporządkowanej, czego próby podejmowano w 1950 r. Zaprowadzenie hierarchii polskiej w miejsce niemieckiej było postrzegane w Niemczech i częściowo w Watykanie jako bezprawie już w 1945 r. W związku z powyższym kardynał Hlond w dokumencie z 24 października 1945 r. (40 stron) do Rzymu, usprawiedliwiającym podjęte przezeń działania oświadczał, iż w świetle zastrzeżeń z Rzymu zorientował się, iż mylnie zinterpretował uzyskane od papieża pełnomocnictwa i instrukcję Tardiniego. Jako kontrargument opisał sytuację na Ziemiach Odzyskanych i konieczność szybkiego działania w sprawach kościelnych i niedopuszczenie do podejmowania w tej materii decyzji przez komunistów, co nastąpiłoby w przypadku pozostawienia niemieckiej administracji kościelnej. Raport Hlonda do Rzymu był rzeczowy i faktograficznie wiarygodny, a dokonane przez niego podziały terytorialne Kościoła i utworzenie administracji apostolskich, nie tylko nie spowodowały interwencji papieża, a – jak się wkrótce okazało – dla Watykanu postępowanie Hlonda było wygodnym rozwiązaniem, ratującym katolicyzm w jednym z państw bloku sowieckiego, za co kardynał nigdy nie został zdezawuowany przez Stolicę Apostolską. Proces beatyfikacyjny Augusta Hlonda rozpoczął się w 1992 r. Na szczeblu diecezjalnym zakończył się w 1996 r. Przeciwny jego beatyfikacji był Związek Wypędzonych i episkopat niemiecki. Opracowane w 2008 r. Positio, Komisja Teologiczna Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych zaopiniowała w 2017 r. pozytywnie. W 2018 r. uczynili to kardynałowie i biskupi z Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Dnia 19 maja 2018 r. papież Franciszek podpisał dekret o heroiczności cnót kard. Hlonda. Przysługuje mu odtąd tytuł Czcigodnego Sługi Bożego.
The change of the border of Poland after the Second World War and the process of the relocation of Poles to the newly established Polish People’s Republic created a kind of melting pot in the Western and Northern Territories, in which transports arrived from the Eastern Borderlands, Central Poland and Little Poland, as well as from Western countries. In these lands abandoned by Germans, it was the emerging population and religious issues that had the greatest importance. In the post-war reality, the integration process was rather slow in these areas, but it must be noted that the establishment of the organization of the Polish church administration and the pastoral work of the Polish Catholic clergy were invaluable in this matter. After the war, Primate of Poland August Hlond returned to Poland on 20 July 1945, at a time when the fate of the state borders, of the system and, above all, of the Church, so severely afflicted by the war and occupation, was to be decided. The post-war reforms, which were introduced by communists and justified by democratic phraseology, were aimed at building socialist democracy. The church at that time suffered due to implementing land reform. Another clear warning was the annulment of the concordat by communists on 12 September 1945. As a result of Poland’s isolation from the West, Cardinal Hlond considered it necessary to make decisions about establishing Polish organization and the church hierarchy in the Regained Territories without cooperation with the Holy See. He thought that the German church administration could not be maintained in the former German lands. Moreover, he believed that these organizational and legal actions would prevent the communist government from creating areas without the influence of the Church, or from establishing Polish church organization completely dependent on communists, which was attempted in 1950. The establishment of the Polish hierarchy in place of the German was seen as lawless in Germany and partly in the Vatican as early as 1945. On 24 October 1945 Cardinal Hlond sent the document (40 pages) to Rome justifying his actions. He stated that seeing the objections expressed by Rome, he realized that he had misinterpreted the powers and instructions of Tardini obtained from the Pope. As a counter-argument, he described the situation in the Recovered Territories and explained that he had had to act quickly in church matters in order to prevent communists from making decisions in this matter, which would have happened if the German church administration had remained. Hlond’s report to Rome was factually credible, and his territorial divisions of the Church and the establishment of the apostolic administrations did not invoke the Pope’s intervention. Soon it transpired that Hlond’s actions were convenient for the Vatican, and thus he saved Catholicism in one of the countries of the Soviet Bloc. That is why Hlond was never disapproved by the Holy See for what he had done. August Hlond’s beatification process began in 1992. It ended in 1996 at the diocesan level. The Federation of Expellees and the German episcopate were against Hlond’s beatification. In 2017, the Theological Commission of the Congregation for the Causes of Saints gave a positive opinion about the Positio of 2008. In 2018, the same was done by the cardinals and bishops of the Congregation for the Causes of Saints. On 19 May 2018, Pope Francis signed a decree on the heroic virtues of Cardinal Hlond. Since then he has had the title of the Venerable Servant of God.
Źródło:
Studia Polonijne; 2020, 41; 255-266
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 35

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies