Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Philosophy of God" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Józefa Marii Bocheńskiego program studiów o Bogu
Autorzy:
Porwolik, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1966265.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Józef Maria Bocheński
Koło Krakowskie
logika
filozofia Boga
Cracow Circle
logic
philosophy of God
Opis:
The Cracow Circle aimed at adapting the contemporary achievements of logic to the fields of Catholic philosophy and theology. The Circle was formed by J.M. Bocheński, J. Salamucha, J.F. Drewnowski, and B. Sobociński. The Circle was active in the 1930s. A special event in its history was the 3rd Polish Philosophical Congress in Cracow in 1936. During that Congress a special meeting for representatives of Christian philosophy was organized in order to discuss the relationship between Catholic thought and contemporary logic. Father Bocheński returned to the ideas of the Circle in his article, Die fünf Wege, where he analyzed the quinque viae. A revised and extended version of that work became part of his book, Gottes Dasein und Wesen. Logische Studien zur Summa Theolgiae I, qq. 2-11. In that book, Father Bocheński discusses the subsequent questions from the Summa Theologiae and analyzes Kant’s critical commentary against the cosmological argument The first chapter of that volume is titled Program of Studies on God. The text structures the research studies presented in the book, but additionally, it points to other research goals. The aim of the present paper is to present Father Bocheński’s program of studies on God, showing those postulates of the program that were realized by their author and their relationship with the scientific goals of the Cracow Circle.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2020, 1, 9; 335-354
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Moralność jako erzac duchowości. Filozoficzne uwagi na temat współczesnej teologii
Morality as a substitute for spirituality. Philosophical remarks on some trends in contemporary theology
Autorzy:
Świeżyński, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1926987.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
moralność
duchowość
teologia
filozofia teologii
mistyka
filozofia Boga
morality
spirituality
theology
philosophy of theology
mysticism
philosophy of God
Opis:
Pytanie o metodologiczny i teoriopoznawczy status obrazu Boga we współczesnej teologii jest jednym z najważniejszych, jakie należy postawić w świetle przemian społeczno-religijnych, następujących we współczesnym społeczeństwie. Odchodzenie od instytucjonalnie praktykowanej wiary religijnej jest bowiem często spowodowane obrazem Boga (i relacji między Bogiem a człowiekiem), który dla współczesnego człowieka staje się coraz mniej możliwy do zaakceptowania. Nie jest to jedynie kwestia ludzkiej niezgody, motywowanej postawą antyreligijną, lecz przede wszystkim skutek zniekształcenia go we współczesnym przekazie teologicznym, homiletycznym i katechetycznym. Obraz ten, kreowany najpierw w teologii, został nadmiernie obciążony elementami, nawiązującymi do powinności moralnej człowieka, a jednocześnie w znacznym stopniu zubożony o elementy wywodzące się z jego doświadczenia egzystencjalno-duchowego. Odzyskanie bardziej adekwatnego obrazu Boga wymaga wnikliwego namysłu filozoficznego nad samą teologią oraz zrekonstruowania tego obrazu na podstawie pogłębionego odniesienia do treści biblijnych, wraz z jednoczesnym powiązaniem ich z aktualnym doświadczeniem religijnym człowieka, ujawniającym się w jego egzystencji. -------------- Zgłoszono: 20/09/2020. Zrecenzowano: 09/11/2020. Zaakceptowano do publikacji: 20/11/2020
The question about the methodological and epistemological status of the image of God in contemporary theology is soon to be posed in the socio-religious light of contemporarysociety. Departure from institutionally practiced religious faith is often seen as an image of God (and the relationship between God and man), which is becoming less and less acceptable to modern man. It is not only a matter of human disagreement motivated by an anti-religious attitude, but above all the influence of its distortion in contemporary theological, homiletic and catechetical transmission. This image, first created in theology, considerably increases the already heavy burden in relation to the moral obligation of man, and thus is largely impoverished by elements derived from his existential and spiritual experience. Recovering a more adequate image of God requires a thorough philosophical reflection on theology and the reconstruction of this image on the basis of an in-depth reference to the content, and the simultaneous linking them with the current religious experience that manifests itself in his existence. -------------- Received: 20/09/2020. Reviewed: 09/11/2020. Accepted: 20/11/2020
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 4; 293-314
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody a filozofia Boga
The Philosophy of Nature and the Philosophy of God
Autorzy:
Lemańska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013421.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
filozofia Boga
wiara i nauka
the philosophy of nature
the philosophy of God
faith and science
Opis:
The issues from the domain of the philosophy of nature such as non-necessity of beings, finality in nature, the beginning of the universe, life, human being; and causality in nature call for the existence of a transcendent reality or the absolute being – God. God is a factor which makes the material reality rational. The problem of the existence of God and His relation to the material world is discussed in the philosophy of God. Therefore the philosophy of God is the fulfilment of the philosophy of nature. On the other hand the philosophy of nature can provide some arguments for the existence of God. In this way the philosophy of nature and the philosophy of God are complementary to each another.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 133-142
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dowody na istnienie Boga w ujęciu ks. Franciszka Sawickiego
Evidence for the existence of God – Father Franciszek Sawicki
Autorzy:
Babiński, i Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2011182.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Franciszek Sawicki
dowody na istnienie Boga
teologia naturalna
filozofia Boga
the Existence of God
Natural theology
Philosophy of God
Opis:
Problem Boga zajął miejsce – w kontekście pojawiających się rozmaitych poglądów filozoficznych – w polu zainteresowań ks. Franciszka Sawickiego (1877–1952). W odniesieniu do problemów współczesnej sobie filozofii Boga i religii dostrzega konieczność korekty rozwiązań wypracowanych przez filozofię chrześcijańską o profilu scholastycznym. W związku z tym zagadnieniem Sawicki dostrzega dwie zasadnicze aporie do rozwiązania. Pierwsza to pytanie, czy dowodzenie istnienia Boga jest w ogóle możliwe za pomocą naukowych narzędzi filozofii. Wiąże się to z wpływam i myśli Kanta i odmówienia metafizyce statusu naukowości. Zdaniem Sawickiego wszechobecny wpływ tego typu tendencji został jednak przełamany, co przejawia się coraz donośniejszymi głosami spoza kręgu myśli filozofii chrześcijańskiej o możliwości uprawiania metafizyki. Drugi problem to pytanie o znaczenie tychże dowo¬dów dla religii, zwłaszcza w kontekście obwiązującego od czasów Kanta i Schleiermachera aksjomatu nowoczesnej filozofii religii, jakoby religijna wiara w Boga nie opierała się na filozoficznych rozważaniach, lecz miała inny, niezależny od metafizyki, początek. Te dwie podstawowe kwestie każą Sawickiemu podjąć zagadnienie dowodów na istnienia Boga, które należy zacząć od jasnego zdefiniowana pojęcie Boga. Dowody, z racji swej struktury i przyjmowanych założeń, owo pojęcie wyjaśniają. Konieczne jest jednak przyjęcie jakiegoś wstępnego pojęcia, by wyznaczyć określony tok i zakres rozumowania. Sawicki podkreśla pierwszoplanowość poznania rozumowego, ale jednocześnie postuluje uwzględnienie innych czynników, również irracjonalizujących, wobec stwierdzenia niemożności pewnego i pełnego poznania Boga za pomocą intelektualnej refleksji. Komplementarną i jednocześnie alternatywną drogą poznawczą w stosunku do rozumu jest droga wiary, pozwalająca wejść w relację osobowego dialogu z Bogiem. Człowiek, doświadczając Boga na drodze wiary, musi zgodzić się na niemożliwość zgłębienia do końca tajemnicy Boga. W zamian uzyskuje wewnętrzną harmonię i nadaje sens swojej egzystencji.
The existence of God is a subject of debate in the emerging various philosophical views as well as in the scientific research of Fr. Franciszek Sawicki (1877–1952). Perceiving the problems of contemporary philosophy of God and religion, he recognizes the necessity to correct solutions developed by the Scholastic philosophical system. Referring to this issue, Sawicki sees two basic aporias to be solved. The first is the question whether the proof of the existence of God is possible at all through the use of scientific tools of philosophy. This is related to the influence of Kant’s thoughts and denying the status of knowledge to metaphysics. According to Sawicki, the ubiquitous influence of this type of tendencies, however, has been broken, which is manifested by increasingly loud voices outside the circle of Christian philosophical thought about the possibility of practicing metaphysics. The second problem is the question of the significance of this evidence for religion, especially in the context of the modern philosophy of religion since the times of Kant and Schleiermacher, that religious faith in God was not based on philosophical considerations, but she had a different beginning, unrelated to metaphysics. These two fundamental questions oblige Sawicki to address the issue of evidence for the existence of God, which should start with a clear defined concept of God. Evidence, due to its structure and assumptions, explains this concept. However, it is necessary to adopt a preliminary idea to designate a specific course and scope of reasoning. Sawicki emphasizes the primacy of rational cognition, but at the same time he postulates the inclusion of other factors, including irrational ones, in view of the impossibility of providing a positive and full recognition of God through intellectual reflection. The way of faith is a complementary and alternative cognitive path in relation to reason, allowing one to enter into a relationship of personal dialogue with God. A person experiencing God on the path of faith, must accept the impossibility of deepening the mystery of God. In return, inner harmony and meaning to its own existence is achieved.
Źródło:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2020, 27; 331-347
1230-0780
2719-4337
Pojawia się w:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Człowiek jako capax Dei w ujęciu Z. J. Zdybickiej
Man as Capax Dei According to Z. J. Zdybicka
Autorzy:
Wójtowicz, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507408.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
capax Dei
Absolut
Supreme Good
transcendence
contingency
openness
metaphysics
homo religiosus
philosophy of God
recta ratio
Opis:
Is man capax Dei? Zofia J. Zdybicka answers this question drawing on the entire tradition of classical philosophy which culminates in St. Thomas Aquinas. She considers the problem from the perspective of: (1) man who transcends the precariousness of human nature by his specific capabilities (intellectual knowing, loving, ability to freedom and religion); (2) faculties of the human soul (reason and will) which condition man’s disposition to knowing and loving God; (3) the metaphisical necessity for God to exist as the Supreme Truth and Good. The article concludes with threefold thesis. First, man is capax Dei because—within his capabilities which make him go beyond the entire world of beings (cosmos)—he is open to the Supreme Truth and Supreme Good. Secondly, man is capax Dei because—through his soul’s faculties fittingly developed (recta ratio and recta voluntas)—he can succeed in cognizing and loving God. Thirdly, man is capax Dei because God (the Supreme Truth and Good)—as proven by St. Thomas Aquinas in his Forth Way in particular—really exists.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2017, 6, 2; 249-267
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem oddziaływania Boga na świat w perspektywie procesualnej koncepcji aktualności
God’s Action in the World as It Is Presented in Process Philosophy
Autorzy:
Piwowarczyk, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013921.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia Boga
filozofia procesu
A.N. Whitehead
relacja Bóg–świat
byt i stawanie się
philosophy of God
process philosophy
God-world relation
being and becoming
Opis:
The article exhibits the problem of God’s action in the world as it is presented in process philosophy. Whitehead conceived actuality as heterogenical category within which we can distinguish two modes: actuality of being and actuality of becoming. The second one is the actuality in primary sense; there is ontological primacy of becoming over being. Being is, according to J.L. Nobo’s interpretation, a product of becoming and not vice versa. Actuality of being depends on being-for-becoming. Actuality of becoming depends on prehending being into subjective immediacy of internal process of concrescence. Because of subjective character of becoming, an entity which is still becoming, cannot be prehended. It means that entity cannot play any role in becoming of other entities. Only entity whose process of concrescence has completed, entity which is in fact being, can play such a role. If God is a main exemplification of becoming, as primary actual, He is imprehensible. He cannot be objectified and His actuality is only actuality of subjective arrested immediacy. He cannot influence the world. Many process philosophers tried to solve the dillema. One of them is Lewis S. Ford whose proposal depends on introducing the third mode of actuality: the future creativity. But Ford does not consider basis of that temporal paradigm of actuality and doesn’t examine its justification. So what we need is a reconstruction of Whitehead’s philosophy which will let us check his ontological, epistemological and methodological presuppositions and asses whether the temporal paradigm is justified, whether the God-world problem really arises and whether it is possible to solve it in terms of process theory of actuality.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 1; 223-244
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nurt fenomenologiczno-egzystencjalny w polskiej współczesnej filozofii Boga
Phenomenological-Existential Trend in Polish Contemporary Philosophy of God
Autorzy:
Kowalczyk, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613721.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
filozofia Boga
fenomenologia
egzystencjalizm
Polska
Marian Jaworski
Józef Tischner
Karol Tarnowski
Philosophy of God
Phenomenology
Existentialism
Polska
Opis:
The main followers of phenomenological-existential trend in the field of philosophy of God in Poland are: Marian Jaworski, Józef Tischner and Karol Tarnowski. Jaworski united thomistic arguments for existence of God with augustian philosophy of subject and personal-axiological experience. Tischner completely rejected thomism and his philosophy of God based on anthropology and personal values. Tarnowski also was critical toward ontological-cosmological arguments for existence of God. He is fallower of G. Marcel and therefore accepted religious faith as basis of theism.
Źródło:
Vox Patrum; 2008, 52, 1; 505-511
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Platonic-Biblical Origins of Apophatic Theology: Philo of Alexandria’s Philosophical Interpretation of the Pentateuchal Theophanies
Autorzy:
Mrugalski, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50112560.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
apophaticism
negative theology
mysticism
Philo of Alexandria
Moses
Exodus
theophanies
Middle Platonism
Neoplatonism
Hellenistic Judaism
allegorical exegesis
Old Testament exegesis
patristic exegesis
Hellenistic philosophy
philosophy of God
Opis:
This article examines Philo’s philosophical interpretation of the three theophanies in Exodus, which would, centuries later, continue to be considered by the great thinkers responsible for developing negative theology, such as Gregory of Nyssa and Dionysius the Areopagite. Although Exod 33:11 clearly states that the Lord spoke to Moses face to face, as if someone were to speak to his own friend, according to Philo, the lawgiver neither saw the face of God, nor learned the proper name of God, nor was he able to comprehend the essence of God. These very statements became the inspiration for later apophaticism. The present article seeks to establish to what extent Philo’s theses were influenced by Plato’s philosophy or by later Middle Platonism, and to what extent Philo, by commenting allegorically on the Pentateuch, becomes the initiator of new ideas hitherto unknown in philosophical discourse. In the course of the analyses, three great questions of apophatic theology are discussed: 1. the unnameability of God; 2. the unknowability of God’s essence; and 3. the knowability of God’s nature by grace.
Źródło:
Verbum Vitae; 2023, 41, 3; 499-528
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od ateizmu do teizmu poprzez krytykę „pięciu dróg” św. Tomasza w świetle myśli Antony’ego Flewa
FROM ATHEISM TO THEISM THROUGH CRITICISM OF ST. THOMAS AQUINAS’S „FIVE WAYS” IN THE LIGHT OF ANTONY FLEW’S THOUGHTS
Autorzy:
Mrówka, Angelika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1388603.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
atheism
theism
philosophy of God
falsifi cation
Antony Flew
existence
of God
Five Ways of St. Thomas Aquinas
ateizm
teizm
fi lozofi a Boga
falsyfi kacja
istnienie
Boga
„pięć dróg” Tomasza z Akwinu
Opis:
Atheism and theism have been seen rather as contradictory points of view, without the possibility to enter into dialogue. In 1966 Antony Flew published a book entitled God  and Philosphy, a key work, in which the author criticised theism and later – the logical justifi cation of atheism. He took up a constructive criticism of the Five  Ways of St Thomas Aquinas. Flew achieved his goal, because he provoked theists to revise their views and ways of formulating theological arguments. Finally, Antony Flew considered again his own attitude and thanks to conducted debates and discussion with theists, he came to the conclusion that God exists. Antony Flew spent almost his whole life on a quest to fi nd the truth. He could be a positive example of an open-minded philosopher, because only such a person is able to contribute to an open a dialogue between atheism and theism.
Źródło:
Annales Missiologici Posnanienses; 2020, 25; 85-102
1731-6170
Pojawia się w:
Annales Missiologici Posnanienses
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tomasza z Akwinu koncepcja stworzenia jako metafizyczna teoria pochodzenia bytu przygodnego
Thomas Aquinas conception of creation as a metaphysical theory of origins of contingent being
Autorzy:
Stolarski, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056767.pdf
Data publikacji:
2014-12-07
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
Tematy:
creatio ex nihilo
metafizyka
Stworzyciel
filozofia Boga
byt
Tomasz z Akwinu
emanacjonizm
przygodność bytu
Creatio ex nihilo
metaphysics
Creator
philosophy of God
being
Thomas Aquinas
emanationism
contingency of being
Opis:
This paper presents Thomas Aquinas’ concept of creation as a metaphysical theory of the origin of being. The concept of creation was investigated mostly as a theological problem but in Aquinas’ thought (also when it is used in the theological context of his works) it is understood as a metaphysical explanation of existence and plurality of contingent beings. Creation is a way of explanation how the First Cause acts and how this action results in the existence of numerous accidental beings. Creation is not a natural transformation or a production of something on the basis of the previous elements. It is a “production” in being (productio in esse) with no previous conditions (creatio ex nihilo). The formal end of the creative action is the act of existence (ipsum esse) of accidental beings. The creation of accidental beings generates mutual relations of the Creator and the cre-ated beings.
Źródło:
Teologiczne Studia Siedleckie; 2014, XI/11; 211-229
1733-7496
Pojawia się w:
Teologiczne Studia Siedleckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Buberowska krytyka „Boga filozofów”
Martin Buber’s Criticism of the “Philosophers’ God”
Autorzy:
Jasiński, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480138.pdf
Data publikacji:
2014-12-01
Wydawca:
Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:
Martin Buber
Bóg filozofii i wiary
filozofia
psychologia
the God of philosophy and faith
philosophy
psychology
Opis:
Artykuł prezentuje M. Bubera († 1965) linie krytyki wybranych filozoficznych i psychologicznych koncepcji Absolutu. Autor dokonuje tego wprowadzając odróżnienie Boga uprzedmiotowionego (idea Absolutu obecna w określonymi systemie myśli) i Boga żywego (Bóg doświadczenia i dialogu). W artykule została przytoczona buberowska krytyka koncepcji myślicieli: B. Spinozy (zarzut redukcji Boga do sfery myśli i odmówienia mu osobowości), I. Kanta (krytyka sprowadzenia Boga do zasady moralnej i gwaranta szczęścia człowieka), G.W.F. Hegla (zarzut utożsamienia Boga z pojęciem), F. Nietzschego (krytyka śmierci Boga jako moralnego prawodawcy i ubóstwienia człowieka), H. Cohena (zarzut redukcji Boga do idei prawdy), H. Bergsona (krytyka idei Boga jako „wysiłku stwórczego”), M. Heideggera (zarzut przesunięcia Boga do ludzkiej sfery subiektywności oraz traktowanie Go jako idei), J.P. Sarte’a (krytyka opisu relacji między Bogiem a człowiekiem w formie podmiotowo-przedmiotowej, negowania podstawowego fakt ludzkiej egzystencji – „bycia danym”) oraz C.G. Junga (zarzut psychologizacji Boga oraz redukcji doświadczenia religijnego do psychologicznego).
The article presents Martin Buber’s († 1965) critique of selected lines of philosophical and psychological concept of the Absolute. The present author executes this task by introducing the distinction between objectified God (the idea of the Absolute present in certain system of thought) and the living God (the God of experience and dialogue). This article cites M. Buber’s criticism of thinkers’ concepts: B. Spinoza’s (the objection of reducing God to the realm of thoughts and the denial of His personality), I. Kant’s (the criticism of reducing God to moral principles and to the position of a guarantor of human happiness), G.W.F. Hegel’s (the objection of identifying God with the concept), F. Nietzsche’s (the criticism of the death of God – the moral legislator – and the deification of man), H. Cohen’s (the objection of reducing God to the idea of truth), H. Bergson’s (the critique of the idea of God – the “creative effort”), M. Heidegger’s (the complaint of shifting God to the human realm of subjectivity and treating Him as an idea), J.P. Sartre’s (the critics of descripting the relationship between God and man in a subject-object form and of denying the basic fact of the human existence: “being given”), and C.G. Jung’s (the complaint of psychologising God and of reducing the religious experience to a psychological one).
Źródło:
Nurt SVD; 2014, 2; 91-109
1233-9717
Pojawia się w:
Nurt SVD
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wieczne problemy (nie)działania Boga w świecie oraz godzenia „Boga filozofii” z „Bogiem objawienia”. Refleksje na kanwie książki Miłosza Hołdy Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu
The Eternal Problems Of God’s (In)activity in the World and How to Reconcile the “God of Philosophy” with the “God of Revelation”. Reflections Based on Miłosz Hołda’s Book Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu
Autorzy:
Słomka, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232761.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
absconditheism
God’s hiddenness
God’s action in the world
the God of philosophy
the God of revelation
absconditeizm
ukrycie Boga
działanie Boga w świecie
Bóg filozofii
Bóg objawienia
Opis:
W książce Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu (Kraków: Wydawnictwo WAM 2020) Miłosz Hołda wnikliwie przedstawia poruszaną problematykę i proponuje ciekawe rozwiązania. Stanowiąc ambitną próbę wypracowania oryginalnego stanowiska w ważnym obszarze myśli chrześcijańskiej, publikacja domaga się krytycznej refleksji i uwypuklenia istotnych problemów, co jest celem niniejszego tekstu. Chodzi zwłaszcza o dwie kwestie o kluczowym znaczeniu dla teizmu: (nie)działanie Boga w świecie oraz godzenie „Boga filozofii” z „Bogiem objawienia”. W pierwszym z wymienionych zagadnień podstawowym problemem jest (częściowo) niewłaściwe podejście do przyrodniczego obrazu świata oraz do filozofii nauki i teologii nauki. W drugim obszarze głównym mankamentem analiz Hołdy jest rozbieżność między manifestowanym poparciem dla teizmu klasycznego a brakiem krytycznego spojrzenia na te jego elementy, które utrudniają, w niektórych zaś aspektach uniemożliwiają, wyrażenie istotnych treści judeochrześcijańskiego objawienia. Zawarte w artykule uwagi nie obalają w całości głównych tez stawianych przez Hołdę, lecz prowadzą do ich modyfikacji, dowartościowującej przyrodniczy obraz świata.
In the book Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu [The Spring and the Night: An Introduction into Contemporary Absconditheism] (Kraków: Wydwnictwo WAM, 2020), Miłosz Hołda thoroughly presents the discussed issues and proposes interesting solutions. When being an ambitious attempt to elaborate an original position in an vital area of Christian thought, the publication calls for critical reflection and highlighting main problems, which is the purpose of this text. It is especially about two questions of key importance for theism: God’s (in)activity in the world and how to reconcile the “God of philosophy” with the “God of revelation.” In the first one, the basic problem consists not only in the (partially) incorrect approach to the scientific picture of the world, but also to the philosophy of science and theology of science. In the second area, the main shortcoming of Hołda’s analyzes is the discrepancy between the manifested support for classical theism and the lack of a critical look at its elements that make it difficult, and in some aspects impossible, to express the essential content of the Judeo-Christian revelation. The remarks contained in the article do not completely refute the principal theses put forward by Hołda, but lead to their modification, and emphasize the value of a scientific worldview.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 437-451
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poznanie religijne jako uczestnictwo. Filozofia religii Jana Andrzeja Kłoczowskiego
Religious Cognition as Participation. Jan Andrzej Kłoczowski’s Philosophy of Religion
Autorzy:
Chrzanowski, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/546318.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
philosophy of religion
religious experience
hermeneutics
cognition of God
initiation
Opis:
The main purpose of this essay is a systematic presentation of the concept of religious experience and cognition in Jan Andrzej Kłoczowski’s philosophy of religion. The starting point is a definition of religion not only as a system of beliefs but also as an event, as a domain of reli-gious experience and practice. A religious experience in Kłoczowski’s account has no punctual characteristic but it is, in fact, a hermeneutical experience. It is a permanent dialogue with the tradition of a given religion and culture. Someone experienced is the person with a rich experience. Religious experience has both a subjective and an objective side. The subjective aspect is an innate question concerning the meaning and value of human existence. The objec-tive side includes the experience of a symbol, which refers to the transcendent reality, in which it has already been participating. The precondition of religious knowledge is previous participation in the religious order of the world and the religious values of society. The basic rule of religious epistemology is a claim that participation is ahead of cognition. In religious practice it has been carried out by initiation. In Aquinas’ thought the cognition of God is an act of grace given by the Holy Spirit as a gift of wisdom and a result of previously demon-strated act of faith, bond and love.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2019, 2/272
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mistyka i życie Relacja religijna w fenomenologii Michela Henry’ego
Autorzy:
Gielarowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437233.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
God
phenomenology of life
philosophy of life
Master Eckhart
Artur Schopenhauer
religion
Opis:
Mysticism and life. Religious relationship in Michel Henry’s phenomenologyThis article discusses the concept of mysticism in the phenomenology of Michel Henry, which involves the relationship of life and the living, as set against two opposing views on the connection of life to the living: Arthur Schopenhauer’s naturalistic philosophy of life and the religious doctrine of Master Eckhart. In the first approach, life is identical with the will to live, a natural force inherent to everything that is alive. In the other one, life is identified with the Christian God (infinite or absolute life), encompassing all individual livings and constituting the foundation for all creation existing out of him. Hermeneutic analyses carried out in the article consider those texts by Michel Henry which comment on the works of Master Eckhart and Schopenhauer and provide for his own interpretations of them. They aim to show that Henry’s thought involves the religious understanding of mysticism as pertaining to the connection of life and the living identified with the relationship of God (absolute life) and humans (finite life). Moreover, the mysticism of life should be distinguished from Schopenhauer’s naturalistic metaphysics of life, while its main inspiration are the Christian teachings of Master Eckhart, therefore the former may be considered as one of the interpretations of the latter. Irrespective of its Christian background, Henry’s thought can be also of interest to non‑Christians, as it presents a way of accessing (absolute) life through the experience of a living body (French: chair) underlying self‑affectivity, largely forgotten in modern times but which can be revived by communing with art, because aesthetic experience is one of the forms of feeling one’s own being. In Henry’s thought, aesthetics, ethics and religion are closely interrelated, providing an effective remedy for the contemporary cultural crisis.
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2019, 9, 2; 303-316
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Matematyka w teologii, teologia w matematyce
Mathematics in Theology, Theology in Mathematics
Autorzy:
Krajewski, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691209.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
philosophy of mathematics
God’s point of view
theological metaphors
religious inspirations
mathematical models
Opis:
Mathematicians use theological metaphors when they talk in the kitchen of mathematics. How essential is this talk? Have theological considerations and religious concepts influenced mathematics? Can mathematical models illuminate theology? Some authors have given positive answers to these questions, but they do not seem final. It is unclear how religious views influenced the work of those mathematicians who were also theologians. Religious background of some mathematical concepts could have been inessential. Mathematical models in theology have no predictive value. It is, however, important to continue the recently initiated search for the mutual influences of mathematics and theology. (In addition to the references listed at the end of this paper, one can also consult the volume “Theology in Mathematics?” ed. by Stanisław Krajewski and Kazimierz Trzęsicki, Studies in Logic, Grammar and Rhetoric 44 (57), 2016.)
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2016, 60; 99-118
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka Boga w myśli współczesnej
The problem of God in contemporary thought
Autorzy:
Zdybicka, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015957.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metafizyka
filozofia religii
filozofia XX w.
Bóg
metaphysics
philosophy of religion
philosophy of the 20th century
God
Opis:
Three phenomena strike one when he investigates the history of the issue of God in the 20th century thought: (1) existence of philosophies and ideologies denying God, i.e. various forms of atheism covering an earlier unparalleled range; (2) appearance of philosophies in which the issue of God is not their inner problem (E. Husserl, M. Heidegger); (3) striving after replacing philosophy of God (metaphysical approach) with philosophy of religion, and especially with phenomenology of religion. The article contains a presentation of the issue of God in the main philosophical trends of the 20th century. Philosophy of God in its metaphysical dimension is still continued in classical philosophy. Phenomenological philosophy of religion, whose main author is M. Scheler, originates in phenomenology. The broadly understood phenomenological trend brought new approaches in which not so much the problem of God's existence and his nature, as the relation between God and man was considered. The approaches are: philosophy of dialogue (M. Buber, G. Marcel), philosophy of encounter (E. Lévinas, F. Rosenzweig), philosophy of gift (J. L. Marion). Also existentialism with its three standpoints is presented in the article: (1) natural (M. Heidegger), (2) negative (J. P. Sartre, A. Camus, M. Merleau-Ponty) and (3) positive (S. Kierkegaard, G. Marcel, K. Jaspers). In the article also the problem of relations between science and the issue of God is considered, pointing to various solutions (P. Teilhard de Chardin, H. L. Bergson; philosophy of process − A. N. Whitehead, Ch. Hartshorne). A special place is taken by a discussion of the issue of God in philosophy of process.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 553-574
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poeta i śmierć
The Poet and the Death
Autorzy:
Głombiowska, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046834.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ianitius
Ovid
elegy
joy of life
friendship
hope
death
consolation
philosophy
God
Opis:
The article concerns Klemens Janicki (1516–1543), a Polish poet who wrote in Latin. The author first presents the character and predilections of the poet (iuvenis iocosus), she also stresses – on the basis of Janicki’s own words – the difference of his fortune when compared with the fortune of Ovid (Naso beatus, the exile and the death). Finally, she analyses his vision of God (Pater blandissimus) and heaven, in which he found consolation in a deadly disease.
Źródło:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2017, 27, 1; 143-153
0302-7384
Pojawia się w:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The death of God and the collapse of metaphysics. On the “historical” character of Nietzsche’s announcement
Śmierć Boga i upadek metafizyki. O „historycznym” charakterze zapowiedzi Nietzschego
Autorzy:
Guerrero-Troncoso, Hernán
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762664.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
śmierć Boga
Friedrich Nietzsche
historia filozofii
metafizyka
Death of God
History of Philosophy
Metaphysics
Opis:
This article focuses on what could be called the “historical” character of metaphysics, which would account for its birth and its definitive collapse, as illustrated by Nietzsche’s announcement of the death of God. It elaborates on two aspects of this announcement. First, it compares the two characters Nietzsche relates to the death of God, the “deranged man” that appears in The Gay Science and Zarathustra, who Nietzsche had originally considered to proclaim this event, but later dismissed. Second, it proposes an interpretation of the images of the death of God as an outline of how the traditional notions of the supreme being have completely lost their meaning and, consequently, all power to move the world anymore, leaving metaphysics adrift “in the horizon of the infinite”.
Niniejszy artykuł koncentruje się na tym, co można by nazwać „historycznym” charakterem metafizyki, który tłumaczyłby jej narodziny i ostateczny upadek, czego ilustracją jest ogłoszenie śmierci Boga przez Nietzschego. Omówiono w nim dwa aspekty tego ogłoszenia. Po pierwsze, porównuje dwie postacie, które Nietzsche odnosi do śmierci Boga, „obłąkanego człowieka”, który pojawia się w The Gay Science i Zaratustra, którego Nietzsche początkowo uważał za proklamującego to wydarzenie, ale później odrzucił. Po drugie, proponuje interpretację obrazów śmierci Boga jako zarys tego, jak tradycyjne pojęcia bytu najwyższego całkowicie straciły swój sens, a co za tym idzie, wszelką moc poruszania światem, pozostawiając metafizykę dryfującą „na horyzoncie nieskończoności”.
Źródło:
Logos i Ethos; 2022, 59, 1; 79-104
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafizyka i sekularyzacja - kilka uwag o Gianniego Vattima tezie dotyczącej śmierci Boga
Metaphysics and secularisation - a few remarks on Gianni Vattimos thesis about the death of God
Autorzy:
Torzewski, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621518.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
metaphysics
secularization
Vattimo
death of God
postmodernism
contemporary philosophy
philosophy of religion
metafizyka
sekularyzacja
śmierć Boga
postmodernizm
filozofia współczesna
filozofia religii
Opis:
Teza o śmierci Boga jest niezwykle istotna we współczesnej filozofii religii. W niniejszym artykule postaramy się ukazać tę tezę w świetle filozofii Gianniego Vattima, aby wyjaśnić jej znaczenie oraz ją skrytykować. Artykuł zostanie podzielony na trzy sekcje. Celem pierwszej z nich będzie ukazanie niepoprawnych dróg rozumienia tezy o śmierci Boga. Celem drugiej zaprezentowanie właściwego jej znaczenia. Trzecia zaś poświęcona będzie krytyce filozofii religii Gianniego Vattima, która konstytuuje się jako wynik przyjęcia tezy o śmierci Boga.
The death of God thesis is a siginificant one when it comes to the contemporary philosophy of religion. In this article we will try to present this thesis in the light of Gianni Vattimo’s philosophy in order to clarify the meaning of the death of God and also to critisize it. The article will be divided into three sections. The aim of the first one will be to show the ways in which the death od God thesis should not be understood. The aim of the second will be to present the actual meaning of the thesis. And the third one will be devoted to the critique of Gianni Vattimo’s philosophy of religion which constitutes itself as a result of accepting the death of God thesis.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2020, 52; 55-74
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia wyboru Sørena Kierkegaarda i Barucha Spinozy a teoria prawa
Autorzy:
Jakubiec, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668047.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
criminal law
determinism
free will
God
philosophy of choice
theory of law
Kierkegaard S.
Spinoza B.
Opis:
Lawyers who deal with applying law in practice very often are not aware of many hidden suppositions, which justify the existence of law and make it reasonable. It is obvious that in discovering them philosophy can be helpful. The main part of this article is the analysis of the thought of two European philosophers: S. Kierkegaard and B. Spinoza. The important field of their interest was a philosophy of human existence. Its significant element is liberty. The attitude to it creates their visions of being.Kierkegaard is well known as the author of „three periods of human life (esthetical, ethical and religious)” concept. In his opinion the necessary element of any progress in existence is taking the plunge and changing the way of life. It is possible by dint of liberty. A totally different vision can be found in Spinosa’a „Ethics more geo-metrico”. The author wants to convince us that the potentiality of making decisions is only an illusion.The possible consequences of the acceptance of such a vision were shown very briefly; the goal of the paper is also to demonstrate that since the beginning of our civilisation we have had to assume a concept similar to Kierkegaardian’s.
Źródło:
Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2012, 2
2391-6540
2083-9952
Pojawia się w:
Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religion and Philosophy in August Cieszkowski’s ‘Our Father’
Autorzy:
Starzyńska–Kościuszko, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450187.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
historiosophy
Cieszkowski
dialectics
philosophy of religion
the Kingdom of God on earth
Polish Romantic messianism
Opis:
This paper presents and discusses the main ideas of August Cieszkowski set forth in his Ojcze–Nasz [Our Father]. This treatise, presently known only to historians of Polish philosophy and historians of ideas, is one of the best examples worldwide of messianic consciousness and approach and, simultaneously, an original attempt to unite philosophy (social philosophy and the dialectical method) with religion. One of the tasks of historians of Polish philosophy is to disseminate the most significant works of older Polish thinkers and make them known internationally. Such then is the aim of this paper. The final sections additionally present contemporary disputes emerging in Poland as to the interpretation of Our Father and my position in these disputes as one of its active participants.
Źródło:
Organon; 2018, 50; 123-146
0078-6500
Pojawia się w:
Organon
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Simmel and the Posthuman: Money as the God of Bad Infinity
Autorzy:
Kuźniarz, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790690.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Socjologiczne
Tematy:
money
infinity
bad infinity
God
Simmel
count to infinity
philosophy of life
posthuman
capitalism
Opis:
Contrary to a longstanding tradition of associating the attractive force of the modern economy with it sunbridled materialism, I claim in my paper that the power of capitalism lies in the transfer of human desire into the realm of the abstract. Our passionate attachment to the capitalist system stems from its money-mediated capabilityto organize the infinite: money is a special form of structuring infinity, which I term the “count to infinity.” Thepaper develops this concept, drawing on three in-depth analyses offered by Georg Simmel in his The Philosophy of Money: first, the infinite structure of value, or, money as bad infinity; second, money as the pure vehicle of life;and third, money as the “absolute means.” It is my main contention that by moving human desire into the realm ofthe abstract, money has provided life with a vessel to elevate itself to a higher plane of energy, thus transcending the bounds of the human species.
Źródło:
Polish Sociological Review; 2018, 204, 4; 447-462
1231-1413
2657-4276
Pojawia się w:
Polish Sociological Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
KALĀM AND AL-GHAZĀLĪ ’S CRITIQUE
Autorzy:
Muhammad, Akilu Aliyu
Saulawa, Mu’azu Abdullahi
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193905.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
Creator of everything
God
God’s attributes
Muslim theologians
al-Ghazālī’s critique
al-Ghazālī’s critique Kalām
philosophy
theology
Opis:
Issues related to justice and mercy, as well as God’s attributes have been, for centuries, the focal point of the Muslim theologians’ debates. Some theologians interpreted the God’s attributes such as hearing and seeing metaphorically used to avoid comparing God to created beings. Another controversial theological debate focused on the question of free will and predestination. One group of Muslim theologians maintained that because God is just, he creates only good and therefore only humans can create evil. The other group argued that God’s punishment of humans would be unjust because he himself created their evil deeds. However, this particular view was rejected by other Muslim theologians on the grounds that it limits the scope of God's creation, when the Qur’ān clearly states that God is the Creator of everything. Many other theological controversies occupied Muslim thinkers for the first few centuries of Islam, but by the 10th century the views of Islamic theologian al-Ash‘arī and his followers, known as Ash‘arites, prevailed and were adopted by most Muslims. This study, therefore, traced and explored the growth and development of these theological schools from their first appearance to the period of al-Ghazālī and, moreover, al-Ghazālī’s critique of both philosophy and theology were explored and analyzed.
Źródło:
World Scientific News; 2015, 23; 106-116
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lawina w omodlonym świecie – filozofia religii wobec przypadków Saula Smilansky’ego
An Avalanche in the Petitionary World: Philosophy of Religion and Saul Smilansky’s Cases
Autorzy:
Wojtysiak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488521.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
modlitwa prośby
filozofia religii
teizm
tajemnica Boga
petitionary prayer
philosophy of religion
theism
mystery of God
Opis:
Niniejszy artykuł stanowi polemikę z esejem Saula Smilansky’ego pt. O wątpliwej warości moralnej pewnych rozpowszechnionych form modlitwy. Według Smilansky’ego niektóre modlitwy prośby, a zwłaszcza modlitwy o czyjeś dobra kosztem kogoś innego, są niemoralne. Zgadzam się, że nie każda modlitwa jest moralnie akceptowalna, lecz jednocześnie argumentuję, że jego uzasadnienie tej tezy zakłada lub zawiera fałszywe przesłanki. W szczególności formułuję cztery zastrzeżenia (lub zarzuty) wobec jego argumentu: (i) punktem wyjścia filozofii modlitwy powinny być nie prywatne przekonania filozofa, lecz (w przypadku braku empirycznej wiedzy o modlących się ludziach) ortodoksja lub ortopraksja określonej religii (zastrzeżenie metodologiczne); (ii) modląca się osoba (zwłaszcza w trudnej sytuacji życiowej) nie rozważa konsekwencji wysłuchania swej modlitwy (zastrzeżenie psychologiczne); (iii) zgodnie z modelem biblijnym każda modlitwa prośby zawiera warunek ‘jeśli Bóg chce’ (zastrzeżenie teologiczne); (iv) pomimo (reprezentowanej przez Smilansky’ego) powszechnej opinii, modlitwa prośby nie jest działaniem w zwykłym znaczeniu tego słowa (zastrzeżenie ontologiczne). Tej ostatniej tezy bronię, posługując się rozróżnieniem Charlesa Taliaferro na Świat Omodlony i Świat Nieomodlony. Poza tym próbuję podać własne kryterium moralności modlitwy prośby: modlitwa taka jest moralnie dobra, jeśli buduje pozytywną relację z Bogiem lub innymi ludźmi oraz jest wypowiadana wraz z uzupełnieniem ‘Boże, bądź wola Twoja!’
The article is a polemic with Saul Smilansky’s essay “A Problem about the Morality of Some Common Forms of Prayer.” According to Smilansky some petitionary prayers, especially prayers for one’s own good at the expense of someone else, are immoral. I agree that not every prayer is morally acceptable but at the same time I argue that Smilanksy’s justification of this thesis presupposes or includes some false premises. In particular I give four reservations about (or objections to) his argument: (i) philosophy of prayer should start not with the private beliefs of the philosopher but (if one does not have empirical knowledge about praying people) with a given religious orthodoxy or orthopraxis (the methodological reservation); (ii) a praying person (especially in a difficult life situation) does not consider the consequences of his or her prayer’s being answered (the psychological reservation); (iii) according to the Biblical model every petitionary prayer involves the conditional clause ‘if God wills’ (the theological reservation); (iv) in spite of a common opinion (represented by Smilansky) petitionary prayer is not action in the ordinary meaning of this word (the ontological reservation). I defend the last thesis using Charles Taliaferro’s distinction between the Petitionary World and the Non-Petitionary World. I also try to introduce my own criterion of the morality of petitionary prayer: such a prayer is morally good if it builds a positive relationship between a petitioner and God or other people and if it is spoken together with the supplement ‘God, your will be done!’
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 1; 61-73
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WHITEHEADOWSKIE INSPIRACJE FILOZOFII JÓZEFA ŻYCIŃSKIEGO
WHITEHEADIAN INSPIRATIONS OF THE JÓZEF ŻYCIŃSKI’S PHILOSOPHY
Autorzy:
Dziadkowiec, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488283.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Bóg
filozofia procesu
filozofia przyrody
panenteizm
pole racjonalności
Whitehead
Życiński
God
panentheism
philosophy of nature
process philosophy
rationality field
Opis:
Three issues of Życiński’s philosophy are inspired by the process philosophy of A.N. Whitehead’s and his followers: (i) a comprehension of event-dynamic structure of nature as a creative process towards novelty, (ii) a link between the rationality field hypothesis and Whitehead’s concepts of eternal objects and potentiality, (iii) a panentheistic idea of God that emerges from the theory of God’s two natures (aspects). Starting from an analysis of the ontic structure of nature and heading for a grasp of the world’s immanent aspect of God, Życiński follows the neoclassical path of natural theology that is close to processualism. A discovering of transcendent God, that reveals himself in natural processes as the rationality field, brings important consequences for an explanation of God’s attributes and His relation to relatively autonomous creatures. Multithreaded processual inspirations enable us to see those aspects of Życiński’s philosophy and theology in a broad metaphysical context.
Trzy zagadnienia filozofii Życińskiego są inspirowane filozofią procesu A.N. Whiteheada i jego kontynuatorów: (i) rozumienie zdarzeniowo-dynamicznej struktury przyrody jako kreatywnego procesu w stronę nowości, (ii) powiązanie hipotezy pola racjonalności z Whiteheada koncepcją bytów wiecznych i pojęciem potencjalności, (iii) panenteistyczna koncepcja bytu Bożego wypływająca z teorii dwóch natur (aspektów) Boga. Wychodząc od analizy ontycznej struktury przyrody i zmierzając w stronę uchwycenia immanentnego światu aspektu Boga, podąża Życiński neoklasyczną drogą teologii naturalnej, która jest bliska procesualizmowi. Odkrywanie transcendentnego Boga, który przejawia się w procesach naturalnych jako pole racjonalności, niesie ważne konsekwencje dla wyjaśniania atrybutów bytu Bożego, jak i Jego relacji do względnie autonomicznego stworzenia. Wielowątkowe inspiracje procesualne pozwalają postrzegać te aspekty filozofii i teologii Życińskiego w szerokim kontekście metafizycznym.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 4; 55-76
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Agnostos Theos: Relacja między nieskończonością a niepoznawalnością Boga w doktrynach medioplatoników
The relationship between infinity and the unknowability of God in the doctrines of the middle Platonists
Autorzy:
Mrugalski, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488607.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
niepoznawalność Boga
nieskończoność Boga
transcendencja Boga
Platon
medioplatonizm
filozofia patrystyczna
wpływy filozoficzne na doktrynę chrześcijańską
chrześcijańskie wpływy na grecką filozofię
unknowability of God
infinity of God
transcendence of God
Plato
Middle Platonism
patristic philosophy
philosophical influences on Christian doctrine
Christian influences on Greek philosophy
Opis:
W czasach poprzedzających powstanie neoplatonizmu (I-III wiek przed Chr.) filozofowie zwani dziś medioplatonikami snuli rozbudowaną refleksję na temat możliwości poznania Boga oraz dróg prowadzących do zdobycia wiedzy o tym, co transcendentne. Zgodnie ze słowami Platona: „Znaleźć Twórcę i Ojca tego wszechświata jest rzeczą trudną, lecz znalazłszy Go, jest niemożliwe opowiadać o Nim wszystkim” (PLATO, Timaeus 28c) medioplatonicy uważali, że Bóg, którego utożsamiali niekiedy z platońskim Jednem i Dobrem, jest poznawalny, lecz niewyrażalny. Choć poznaniu Boga towarzyszy trud związany z procesem intelektualnego i etycznego doskonalenia się, a to, co poznane w tym procesie, jest niemożliwe do wypowiedzenia w ludzkim języku, to jednak wiedza o Bogu i upodobnienie się do Niego jest celem wszelkiej filozofii platońskiej. Do podobnych wniosków dochodzili myśliciele żydowscy i chrześcijańscy tworzący w tym samym czasie, tacy jak Filon z Aleksandrii, Klemens z Aleksandrii czy Orygenes, zaliczani niekiedy również do grona filozofów medioplatońskich. W odróżnieniu od swych pogańskich kolegów, uważali oni jednak, że proces poznawania Boga przez człowieka będzie trwał w nieskończoność, a skończony ludzki umysł nigdy nie będzie w stanie objąć w zupełności tego, co nieskończone. Za nieskończoną bowiem uznawali istotę i moc Boga. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie związku między nieskończonością a niepoznawalnością Boga, a zarazem wskazanie na różnice w tezach stawianych w tej kwestii przez medioplatoników pogańskich i tych, którzy przyjmowali Objawienie judeo-chrześcijańskie.
In the times preceding the emergence of Neo-Platonism (1st–3rd century BC), the philosophers now known as Middle Platonists elaborated an extensive reflection on the possibility of knowing God, and the ways that could lead to acquiring knowledge about the transcendent. According to Plato, “To discover the Maker and Father of this Universe were a task indeed; and having discovered Him, to declare Him unto all men were a thing impossible” (PLATO, Timaeus 28c). The Middle Platonists believed that God, whom they sometimes identified with the Platonic One and Good, is possible to know but not possible to express. Even though the knowledge of God is accompanied by all the difficulties associated with the process of intellectual and ethical improvement, and although what one comes to know in this process is ultimately impossible to express in human language, gaining knowledge of God and becoming like Him is nevertheless the goal of all Platonic philosophy. Jewish and Christian thinkers working at this time came to similar conclusions. These include Philo of Alexandria, Clement of Alexandria, and Origen, who are themselves sometimes deemed Middle-Platonic philosophers. Unlike their pagan colleagues, they believed that man’s process of coming to know God would go on forever. They thought that the finite human mind would never be able to contain the infinite, and they held that the essence and power of God are indeed infinite. The goal of this article is to expose the relationship between the infinity and the unknowability of God, and at the same time to point out the differences in the theses put forward on this question by pagan Middle Platonists and those who accepted Judeo-Christian revelation.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 3; 25-51
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja myślenia religijnego Józefa Tischnera i jej możliwe implikacje wobec współczesnego kryzysu znaczenia wspólnoty – przyczynek do dyskusji
Józef Tischner’s concept of religious thinking and its possible implications for the contemporary crisis of meaning community – a contribution to the discussion
Autorzy:
Stachurski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520262.pdf
Data publikacji:
2022-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
God
philosophy of drama
axiology
agathology
philosophy of religion
religious thinking
anthropology
Tischner
Bóg
filozofia dramatu
aksjologia
agatologia
filozofia religii
myślenie religijne
antropologia
Opis:
The German researcher of the philosophy of religion, Bernhard Welte (1906–1983), looking for an answer to the question about the substantive relationship between philosophical thinking and religious thinking, does not provide a final answer, but allows some discussion and polemics. This way of practicing the philosophy of religion is interesting because this problem is juxtaposed with the problem of man and his experience of existence. Thanks to this narrative, it is possible to pose more demanding ethical questions. In the further deliberations of this author, there are, inter alia, reflection on what a person’s life could look like without the “presence” of religion in his life (also in the aspect of relating to being a non-believer), also in the ethical aspect. It can be said that in a similar key - anthropological and ethical - he presents his position on the problem of “philosophical thinking versus religious thinking”, the Krakow philosopher Józef Tischner (1931–2000). This thinking is based both on his concept of the philosophy of drama, as well as on the experience (direct and indirect) of the believer. This reflection is “torn” between a specific topos (temple) and the people who come to a particular temple and create a specific community. The aim of the article is an attempt to answer the question of what religious thinking is as perceived by Tischner, as well as to specify his position in the aspect of the contemporary crisis of understanding the community in terms of the philosophy of values.
Źródło:
Świat i Słowo; 2022, 38, 1; 305-317
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sposób filozofowania Mikołaja Bierdiajewa jako skutek jego rozumienia twórczości i wolności
Nikolai Berdyaev’s method of philosophizing as a result of his understanding of creativityand freedom
Autorzy:
Kashchuk, Vitaliy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1011723.pdf
Data publikacji:
2017-03-30
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
Berdiajew
twórczość
wolność
antropologia
filozofia rosyjska
filozofia religijna
Bóg
Berdyaev
creativity
freedom
anthropology
Orthodox philosophy
the philosophy of religion
God
Opis:
Studying the work of this or that thinker, his or her topics of interest, the form of expressing his or her ideas, the direction of research, conclusions, in some cases, one can see some dependence between the author's approach to life, which manifests itself in various domains, and his or her philosophy.Similarly when we take into consideration academic achievements of N. Berdyaev, and, particularly his essential philosophical topics such as freedom and creativity, and to be exact the work as a result of freedom, it is impossible not to notice some kind of connection between the issues raised by the philosopher and his own style of philosophizing, namely the form, the way of expression and his language.This article is an attempt to look at how N. Berdyaev understood freedom, what he expected of the creativity and whether he fulfilled his personal thoughts in his manner of philosophizing.
Źródło:
Warszawskie Studia Teologiczne; 2017, 30, 1; 164-179
0209-3782
2719-7530
Pojawia się w:
Warszawskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludzka potrzeba prawdy jako nadzieja wobec „pękniętego świata w refleksji Gabriela Marcela
The Human Need for Truth as Hope for a Broken World in the Reflection of Gabriel Marcel
Autorzy:
Januszewski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048610.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Gabriel Marcel
broken world
evil
hopelessness
philosophy of hope
truth
faith
fidelity
God
community
communion
Opis:
Gabriel Marcel is known as a Christian existentialist and a philosopher of hope. Hope for human beings in the broken world is the main thesis of the article. Marcel introduced the idea of a broken world to philosophy as a negative in the moral sense, multidimensional notion that is di- rectly related to our human world. According to Marcel, the root of the broken world is the mys- tery of evil. The broken world occurs everywhere where a human being is left alone without an authentic community, without brotherhood, without hope. However, even in the broken world there is hope for us. In the human soul Marcel discovered a mysterious sensitivity to the light of the truth and the deepest need for the truth. Those qualities of the human heart prove that it is possible for us to turn away from the broken world and to turn to the spirit of truth.
Źródło:
Filozofia Chrześcijańska; 2012, 9; 141-157
1734-4530
2450-0399
Pojawia się w:
Filozofia Chrześcijańska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia jako miejsce działania Boga. Interpretacja dziejów w filozofii G.W. F. Hegla i teologii W. Pannenberga
The History as the Place of God’s Activity. Interpretation of the History in the Philosophy of G. W. F. Hegel and Theology of W. Pannenberg
Autorzy:
Hintz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559080.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
Hegel
Pannenberg
historia
filozofia dziejów
objawienie Boga
teologia ewangelicka
History
Philosophy of History
Revelation of God
Protestant Theology
Opis:
Artykuł omawia mniej znane w ewangelickiej teologii podejście do historii. Zgodnie z zasadą sola scriptura Biblia w protestantyzmie rozumiana jest jako samopoświadczenie Boga działającego w historii, które jest zarazem prawdziwym Słowem Pana historii adresowanym do konkretnego człowieka. Teologia ewangelicka aż do czasu XIX nieufnie odnosiła się do śladów obecności Boga w historii, akcentując jedynie, że reformacja była wielkim dziełem odnowy Kościoła inspirowanym przez Ducha Świętego. Pierwszą wielką próbą syntezy historiozoficznej w ramach protestantyzmu jest fenomenologia ducha Georga W. F. Hegla (1770-1831). Hegel dokonał w swych monumentalnych dziełach analizy biegu dziejów świata, wskazując na przełomowe momenty, które w dialektyczny sposób prowadzą do powstania nowych form państwowości. Wiele miejsca Hegel poświęcił roli religii, wskazując również na jej rozwój aż do osiągnięcia formy religii absolutnej w chrześcijaństwie. Druga z omawianych w artykule koncepcji samopoświadczania się Boga w historii to teoria autorstwa monachijskiego teologa Wolfharta Pannenberga (1928-2014). Począwszy od habilitacji, Pannenberg rozwijał tezę o objawieniu Boga w dziejach ludzkości. Teolog w wielu swoich publikacjach argumentował, że nie ma dyskontynuacji i wrogości pomiędzy wiarą religijną a badaniami historycznymi oraz szerzej, teologią a humanistyką jako taką. Teolog wykazywał, że ludzka historia jest miejscem działania Boga i odkrycie tej zależności ma fundamentalne znaczenie dla wiary chrześcijańskiej.
According to the protestant principle sola scriptura, the Bible is understood as God’s self-authentication. Within the context of the protestant theology, the Bible is also the real Word of God addressed to each particular person and his history. The traditional protestant theology was far from enthusiasm to seeing in the history the traces of God’s activity. The article presents the idea of presence of God in the history according to the philosophy of Georg W. F. Hegel (17701831) and theology of a modern protestant ecumenist Wolfhart Pannenberg (died in 2014). Hegel formulated the monumentous idealistic system of the modern philosophy, where the rules of history are shown in their dialectic development. Religion plays an important role in the Hegelian historiosophical system. The latter model described in the article is the understanding of history by Pannenberg. His main theological thesis is that God’s revelation is present in the history of humankind. This Munich theologian tries to prove that religious faith is compatible with modern human sciences. Pannenberg shows in his paper that history as a place of God’s activity is to be discovered by Christian faith.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2014, 35; 41-54
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieskończoność Boga u Orygenesa: przyczyna wielkiego nieporozumienia
The infiniteness of God in Origen: a great misunderstanding
Autorzy:
Mrugalski, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612720.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
nieskończoność Boga
moc Boga
wiedza Boga
filozofia patrystyczna
Orygenes
Filon z Aleksandrii
Klemens z Aleksandrii
wpływ greckiej filozofii na chrześcijaństwo
Platon
Arystoteles
Plotyn
the infiniteness of God
the power of God
the knowledge of God
patristic philosophy
Origen
Philo of Alexandria
Clement of Alexandria
the influence of Greek philosophy on Christianity
Plato
Aristotle
Plotinus
Opis:
Many historians of ideas – philosophers and theologians – believe that the first thinker to introduce the concept of a positive understanding of the infiniteness of God was Plotinus. In Greek philosophy, however, something infinite was understood as “unfinished” and therefore “imperfect”. All the same, according to many scholars, Christianity took the concept of the infiniteness of God precisely from the founder of neo-Platonism. One of the reasons for which researchers of the doctrines of the ancient world persist in this thesis even today is the fact that, in the writings of Origen – who lived at the time of Plotinus – we find the expressions which might give readers the impression that God’s power is finite, since God brought into existence a finite number of created beings. This article argues that this widely-held interpretation is wrong. Philo and Clement, a Jewish and a Christian thinker, both of Alexandria – from whose doctrines Origen borrowed abundantly – wrote of an infinite God before Origen did. In the surviving works of Origen, moreover, he nowhere states explicitly that God’s power is finite, although it is true that, according to him, God created a finite number of creatures. The controversial thesis of a finite God is found only in fragments written by ancient critics of Origen’s teaching. A detailed analysis of Origen’s own original pronouncements on the nature, power and knowledge of God leads one to the conclusion that the fragments that have led many historians of ideas into confusion, either do not represent the views of Origen himself or present Origen’s teachings inaccurately. Moreover, in Origen’s surviving Greek writings, we find the term ¥peiron used in reference to God. This is precisely the term used by Greek philosophers to designate infinity. We may posit, then, that the concept of the infiniteness of God, positively understood, was born of the encounter of Greek philosophy with the Bible – that is, with the Jewish and Christian doctrines of the first centuries of the common era. Origen, who came slightly later, continued the thought of his predecessors and does not contradict them anywhere in his surviving works. What remains to be examined is the question of whether Plotinus himself made use of the work of Jewish and Christian thinkers in forming his doctrine of an infinite God, rather than those thinkers leaning on Plotinus, as is usually assumed.
Źródło:
Vox Patrum; 2017, 67; 437-475
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryzys nadziei i zadanie filozofii w myśli Józefa Tischnera
Crisis of Hope and the Task of Philosophy according to Józef Tischner
Autorzy:
Niezgoda, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762661.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
kryzys
nadzieja
Tischner
filozofia dramatu
agatologia
łaska
Bóg
Crisis
Hope
Philosophy of Drama
Agathology
Grace
God
Opis:
Kryzys nowoczesności jest kryzysem fundamentalnym, jest bowiem, jak uważa Józef Tischner, kryzysem nadziei. Zadaniem współczesnego człowieka jest przezwyciężenie tego kryzysu, a filozofia może w tym dopomóc – ponieważ myśl może sięgnąć do źródłowego doświadczenia nadziei, może odnaleźć te pokłady rzeczywistości, które umożliwiają odnowienie nadziei. W takiej perspektywie Tischnerowska filozofia dramatu i agatologia – a więc myślenie skupione na analizie i interpretacji dramatu ocalenia i zguby, a także na ujawieniu swoistej logiki tego, co ponad bytem i byciem – prowadzą do możliwości przezwyciężenia naznaczonej kryzysem sytuacji współczesnego człowieka. W rzeczywistości wydaje się nieusuwalnie tkwić nieredukowalny element dobra.
The crisis of modernity is a fundamental crisis for, as Józef Tischner claims, in its core it is a crisis of hope. To overcome this crisis is a task of contemporary man, and philosophy serves its role within this effort – thinking can arrive at the original experience of hope and reach to those layers of reality which enable the renewal of hope. From this perspective, both Tischner’s philosophy of drama and agathology – thinking aimed at the description of drama salvation and damnation, as well as engaged in the proces of revealing the peculiar logic of what is beyond beings and Being – open up to the possibility of overcoming the crisis-marked situation of contemporary man. Eventually, there seems to be an irreducible element of good within the reality.
Źródło:
Logos i Ethos; 2022, 59, 1; 149-176
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Atheism in The Universal Encyclopedia of Philosophy
Autorzy:
Zdybicka, Zofia J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507699.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
atheism
God
Absolute
man
religion
pantheism
panentheism
deism
agnosticism
skepticism
anti-theism
pseudo-atheism
post-atheism
Christian philosophy
Universal Encyclopedia of Philosophy
Opis:
The author considers the problem of atheism. She discusses the history of atheism, forms of atheism, and the causes and motives of atheism. She concludes that (a) the history of the negation of God indirectly confirms the endurance of the idea of God and the affirmation of God throughout time; although there are various forms of the negation of God, the idea of God persists, for there is no ultimate negation that could resolve this question once and for all; (b) an erroneous conception of God could be a motivation for seeking a better understanding and expression of the truth about God in a more suitable and more easily understood language; (c) systems that presuppose absolute atheism (like those of Marx, Nietzsche, Sartre) show that with the negation of God all other values collapse and are supplanted by relativism and, ultimately, nihilism; (d) the myth of the “deified” man has not been verified in practical Marxism nor in the “supermanhood” of certain nations; the various absolutes that man has established—Man, Humanity, Nature, Science, History—are not sufficient, and ultimately along with the “death of God” they lead to the “death of man.”
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2018, 7, 4; 709-757
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozoficzne podłoże mistyki św. Jana od Krzyża
Philosophical Grounds of Mysticism of St. John of the Cross
Autorzy:
Andrzejuk, Izabella
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075940.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
św. Jan od Krzyża
mistyka
filozofia
poznanie Boga
St. John of the Cross
mysticism
philosophy
the cognition of God
Opis:
The article contains a philosophical analysis of some aspects of the mysticism of St. John of the Cross. St. Jan was not a philosopher, but he used philosophical views in his ascetic and mystical views. The article is built in sucha a way that it brings out the philosophical content of the well-known Carmelite. First of all, the article focuses on John’s metaphysical views which are conainted in his writings. Next, the basics of the concept of man (philosophical anthropology) is discussed. After that, the problem of human cognition and the man’s way of getting to know God is presented. The issues of cognition turned out to be the most comprehensive subject matter, because it is the issus that Saint John devoted the most space in his works. This is understandable, because the aim of the Spanish mystic was to allow his readers to show a reliable way to unite with God. As a result of the analysis, it turned out that Saint John of the Cross captures reality with the help of philosophy, which is a certain mix of Neoplatonic, Aristotelian and Thomistic threads.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 229-240
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potentia dei absoluta et potentia dei ordinata u Orygenesa? Nowa próba wyjaśnienia kontrowersyjnych fragmentów De principiis
Potentia dei absoluta et potentia dei ordinata in Origen? A new attempt to explain the controversial fragments of De principiis
Autorzy:
Mrugalski, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612076.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Orygenes
moc Boga
potentia Dei absoluta
potentia Dei ordinata
nieskończoność Boga
transcendencja Boga
niepoznawalność Boga
mądrość Boga
Filon z Aleksandrii
filozofia patrystyczna
wpływy filozoficzne na doktrynę chrześcijańską
Origen
power of God
infinity of God
transcendence of God
unknowability of God
wisdom of God
Philo of Alexandria
patristic philosophy
philosophical influences on Christian doctrine
Opis:
The medieval dispute over the absolute and the ordered, power of God (potentia Dei absoluta et potentia Dei ordinata) began with a tract by Peter Damian entitled De divina omnipotentia. One of the questions posed in this work was whether God could indeed do everything, including those things that God did not in fact do. The same question, and a similar answer, appears in Origen’s work Contra Celsum: God can do everything except that which is evil. The impossibility of doing evil, however, does not diminish the omnipotence of God, because evil, is by its very nature, non-being. Beyond that, Origen, in numerous statements appearing in his exegetical works, distinguishes between the absolute power of God, which is infinite, and the power of God that creates the world and operates within it, which has a certain God-given limit – that is, this power is adapted to the abilities of the creatures who receive it. The purpose of this article is to show that, in the light of the distinction of the potentia Dei absoluta and the potentia Dei ordinata, fragments of De principiis (II 9.1 and IV 4.8), in which a finite world and finite power of God are posited, can be interpreted in a new way. Many contemporary scholars, on the basis of these fragments, conclude that Origen inherited from the Greek philosophers a negative understanding of infinity as something imperfect, but the analysis carried out in this article shows something different. In talking about a certain range of God’s power, which is available to creatures, or in which creatures participate only partially, Origen does not actually exclude the proposition that, in God himself, power – existing in an absolute way – can be infinite.
Źródło:
Vox Patrum; 2018, 69; 493-526
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kierkegaard wobec problemu ukrycia Boga
Kierkegaard and the divine hiddenness problem
Autorzy:
Dobrzeniecki, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488262.pdf
Data publikacji:
2019-03-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Kierkegaard
Schellenberg
argument z Bożego ukrycia
analityczna filozofia religii
fideizm
racjonalna niewiara
transcendencja Boga
obrazy Boga
divine hiddenness argument
analytical philosophy of religion
fideism
rational nonbelief
transcendence of God
images of God
Opis:
Wielu współczesnych analitycznych filozofów religii próbowało odpowiedzieć na ateistyczny argument z ukrycia, który został przedstawiony przez Johna L. Schellenberga w 1993 r. W niniejszym artykule autor koncentruje się na zarzutach, jakie wysuwał Søren Kierkegaard względem koncepcji wiary, jaką można spotkać m.in. w tekstach Schellenberga. Myśl autora żyjącego 150 lat przed sformułowaniem argumentu z ukrycia pozwala nam wychwycić te jego założenia, które zazwyczaj są przemilczane. Można np. przypuszczać, że Kierkegaard podałby w wątpliwość twierdzenie Schellenberga, że najlepszym świadectwem umożliwiającym rozwój wzajemnej relacji między Bogiem a człowiekiem jest przeżycie akceptującej obecności Boga w ludzkiej świadomości. Kierkegaard argumentował w swych pracach, że wyłącznie ukrycie Boga gwarantuje wolną i bezinteresowną relację między Bogiem a ludźmi. Pokazuje to, stosując język metafor, w których porównuje wiarę do miłości małżeńskiej, życie człowieka do egzaminu oraz relację między Bogiem a człowiekiem do relacji między królem a sługą. Ten sposób rozumowania ujawnia wagę roli obrazów Boga w refleksji filozofów parających się argumentem z ukrycia.
More than a few contemporary analytical philosophers of religion have tried to answer the atheistic argument from hiddenness presented in 1993 by John L. Schellenberg. In the paper the author focuses on the objections raised by Søren Kierkegaard with respect to the concept of faith that is displayed in Schellenberg’s philosophy of religion. The insight from the author living 150 years before the current debate allows us to notice the premises of the hiddenness argument that are commonly overlooked. One can, i.e. suppose that Kierkegaard would cast doubt on Schellenberg’s claim that the best evidence allowing the development of a mutual relationship between God and the human being is an experience of an accepting presence of God in human consciousness. Kierkegaard argues in his works that only the hiddenness of God guarantees a free and a selfless relationship between men and God. He shows this in a colourful language of metaphors in which he compares faith to conjugal love; a human life to an exam and a relationship between God and the human being to a relationship between a king and a female servant. This way of reasoning reveals the importance of the role of the images of God in the reflections of philosophers tackling the hiddenness argument.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 1; 65-82
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Henryk Rzewuski – on the way to Polish national philosophy
Autorzy:
Jastrzębski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/426915.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
the idea of the nation
national philosophy
individual intellect
collective intellect
intuition
inspiration
history
God’s revelation
genius‐philosopher
Opis:
The purpose of this article is to present original philosophical concept by Henryk Rzewuski. This nineteenth century Polish thinker was (and still is) extremely controversial person, accused of national “apostasy” for the Tsarist Russia and the spread of beliefs about the irrevocable end of the Polish state. In this text reveals the complexity and ambivalence Rzewuskiego attitude towards the Polish cause. This philosopher believed that indeed the Polish state will not be standing free himself from the Russian political sovereignty. At the same time, however, was an ardent supporter of building the Polish national philosophy, which would illustrate Polishness and develop in the sphere of the ideal and spiritual. Polish history has to be – within its concept – the material from which the philosopher sees that these thoughts and ideas around which crytallized Polish spirit, and that reflect the basic idea of moral. The spirit of the nation and its moral idea meet, according to this philosopher, the functions analogous to that of the soul to the body – is a condition of life and the unity of its geopolitical “body.”
Źródło:
Logos i Ethos; 2019, 51; 155-174
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gott ist die Umwelt des Menschen. Über die Gotteserkenntnis nach Thomas von Aquin
Bóg jako środowisko dla człowieka. O poznaniu Boga w ujęciu św. Tomasza z Akwinu
God as the environment for man. The knowledge of God in account of St. Thomas Aquinas
Autorzy:
Zan, Richard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452375.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
poznawalność Boga
teologia naturalna
filozofia bytu
św. Tomasz z Akwinu
knowability of God
natural theology
philosophy of being
St. Thomas Aquinas
Opis:
Każdy człowiek z natury pragnie poznać siebie i swoje otoczenie. Zdaje sobie przy tym sprawę z tego, że otaczający go świat nie został stworzony przez niego, człowieka, lecz przez Boga. W myśli średniowiecznej uznano, że wiara jest najlepszym sposobem na poznanie Boga. Wystarczy przypomnieć koncepcję Pseudo-Dionizego Areopagity o niepoznawalności Boga na naturalnej drodze poznania umysłowego. Kluczowym problemem artykułu jest pytanie, czy Bóg jest do tego stopnia nieadekwatny jako przedmiot naturalnego poznania, że konieczne jest poznanie nadprzyrodzone w celu osiągnięcia wiedzy o Bogu? Odpowiedź leży w filozofii św. Tomasza z Akwinu, a dokładniej w jego ujęciu relacji między wiarą a poznaniem. Dodatkowo, artykuł dowodzi, że historycznie wcześniejsze od ujęcia Akwinaty propozycje rozwiązania tego problemu (opracowane przede wszystkim w ramach średniowiecznej filozofii neoplatońskiej) okazały się nietrafne i niewystarczające. W filozofii Tomasza dopiero wypracowana przez niego (za filozofią Arystotelesa) oryginalna filozofia bytu (zwłaszcza tezy z De ente et essentia) zapewnia właściwe ujęcie zarazem relacji między wiarą a rozumem oraz naturalnego poznania Boga przez człowieka. Autor artykułu pokazuje - za Akwinatą - że naturalne poznanie Boga realizuje się przede wszystkim w poznaniu skutków Jego działań.
Every man naturally desires to cognize himself and his world. He realizes at the same time that the world around him was not created by him, man, but by God. In medieval thought it was the faith, that is the best way to cognize God. Let us remind the concept of Pseudo- Dionysius the Areopagite on the unknowability of God in the natural way. Thus, the key problem of the article is the question of whether God is so inadequate as a matter of natural knowledge, that it is necessary to cognize him supernaturally. The answer lies in the philosophy of St. Thomas Aquinas, and more specifically in his view on the relationship between faith and cognition. In addition, the article argues that historically earlier shots of proposals of solution of this problem (developed primarily in the context of neo-medieval philosophy) proved to be inaccurate and inadequate. Thomas worked out (as a addition to the Aristotelian framework) the original philosophy of being (especially the thesis of De ente et essentia), which provided appropriate recognition the relationship between faith and reason and the natural knowledge of God by man. The author shows - following Aquinas - that the natural knowledge of God is realized above all in the knowledge of the results of his actions (causes). This proves the inalienability of metaphysics in natural theology.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2016, 5; 165-172
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczne prawa i obowiązki człowieka względem państwa i Kościoła w perspektywie myśli świętego Augustyna z Hippony
Social rights and duties man against the state and the Church in the perspective of thought Saint Augustine of Hippo
Autorzy:
Wachowicz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27843309.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
Tematy:
filozofia świętego Augustyna
prawo
obowiązki
państwo Boże
państwo ziemskie
Philosophy of St. Augustine
law
duties
the state of God
the earthly state
Opis:
Celem artykułu jest pokazanie ponadczasowości, i uniwersalności myśli świętego Augustyna który łączył w swojej refleksje elementy filozofii greckiej z rzymskim prawem oraz tradycją chrześcijańską, w odniesieniu do struktur społecznych tworzonych przez ludzi. Prezentowany artykuł zajmuje się, obecną już w innych opracowaniach, kwestią społecznego wymiaru antropologicznej myśli świętego Augustyna. Wychodząc od człowieka jako podmiotu prawa tworzącego podstawową komórkę społeczną jaką jest rodzina, jej zadań oraz interakcji z innymi podmiotami społecznymi, tworzącymi społeczeństwo jako państwo świeckie civitas terrana oraz wspólnotę eklezjalnę czyli kościół jako państwo Boże civitas Dei. Te trzy sfery zobowiązań człowieka żyjącego w społeczeństwie, na które oddziałuje i które sam tworzy, związanych z określonymi obowiązkami, ale także prawami każdego człowieka wyznaczają strukturę artykułu, który stara się przedstawić każdorazowo ich specyfikę oraz niezbywalność, a także konieczne do ich funkcjonowania reguły współżycia, i łączące je wzajemne zależności.
The aim of the article is to show the timelessness and universality of the thoughts of Saint Augustine, who combined in his reflections elements of Greek philosophy with Roman law and Christian tradition in relation to social structures created by people. The presented article deals with the issue of the social dimension of the anthropological thought of Saint Augustine, already present in other studies. Starting from the human being as the subject of law creating the basic social unit which is the family, its tasks and interactions with other social subjects, creating society as a secular state - civitas terrana and the ecclesial community, that is the church as the state of God - civitas Dei. These three spheres of obligations of a person living in society, determine the structure of the article, which tries to present their specificity and non-transferability, as well as the rules of coexistence necessary for their functioning, and their mutual dependencies.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne; 2022, 18, 1; 11-25
1896-4087
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The demonstrability of God’s existence in “Summa theologiae” of Albert the Great on the background of writings of Thomas Aquinas
Możliwość dowiedzenia istnienia Boga w Summie teologii Alberta Wielkiego na tle pism Tomasza z Akwinu
Autorzy:
Trepczyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452575.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
existence of God
demonstrability
Albert the Great
Thomas Aquinas
history of medieval philosophy
istnienie Boga
dowodliwość
Albert Wielki
Tomasz z Akwinu
historia filozofii średniowiecznej
Opis:
Możliwość dowiedzenia istnienia Boga jest jednym z najważniejszych problemów filozoficznych. Została ona rozważona przez Alberta Wielkiego w jego „Summie teologii”. Nie znalazłem jednak żadnej pracy, w której przeanalizowanoby, jak to zrobił, i tylko jedną pracę, w której o tym wspominano. Temat ten wydaje się niezwykle istotny dla filozofii, ponieważ otwiera drogę do dowodzenia istnienia Boga. Było to oczywiste dla Tomasza z Akwinu – również w jego „Summie teologii” zagadnienie możliwości dowiedzenia istnienia Boga poprzedza słynne „pięć dróg”. Z tych powodów w artykule tym analizuję rozważania Alberta na temat dowodliwości istnienia Boga w jego najdojrzalszym, nie dokończonym dziele pt. „Summa teologii”. Na każdym etapie porównuję je z paralelnymi fragmentami pism Tomasza z Akwinu, by wyśledzić pewne miejsca wspólne oraz oryginalne rozwiązania obu myślicieli. Wynik tej analizy jest w pewnym stopniu zaskakujący. Choć Albert i Tomasz formułują czasem podobne argumenty, zdarza się, że ich odpowiedzi są zupełnie różne. Na przykład Albert stwierdza, że istnienie Boga jest, ogólnie rzecz biorąc, oczywiste samo przez się, podczas gdy Tomasz – że dla nas („quo ad nos”) – wcale tak nie jest. Ponadto, Akwinata twierdzi, że możemy dowieść istnienia Boga na podstawie skutku (per effectum), natomiast Albert, który wyróżnia trzy rodzaje dowodzenia, wydaje się odrzucać taką możliwość i dopuszcza jedynie dowodzenie „ad im possibile” oraz mniej ścisłe rodzaje dowodzenia. Chociaż możliwe jest uzgodnienie ich stanowisk w tej sprawie, to jednak ostatecznie nie ma pewności, czy myśliciele ci rzeczywiście osiągnęliby konsensus. Dodatkowe informacje dotyczące dyskutowanego zagadnienia uzyskujemy z Albertowej prezentacji dowodów istnienia Boga. Prezentacja ta różni się jednak od Tomaszowej prezentacji z „Summy teologii”. Co więcej, na tle wcześniejszych stwierdzeń Alberta wątpliwe jest, czy wszystkie te dowody traktuje on jako poprawnie przeprowadzone dowodzenie, dzięki któremu otrzymuje się konieczne wnioski. Albertowa dyskusja na temat możliwości dowodzenia istnienia Boga pozostawia wiele pytań. Wydaje się jednak ciekawa, inspirująca i skłania do ponownego przemyślenia stanowisk Tomasza.
Demonstrability of God’s existence is one of most important philosophical problems. It was discussed by Albert the Great in his “Summa theologiae”. However I did not find any work which analyzed how he did it and only one work which mentioned this problem. This topic seems crucial in philosophy, because it opens the way for proving God’s existence. It was obvious for Thomas Aquinas – also in his “Summa theologiae” the issue of demonstrability of God’s existence precedes the famous “five ways”. This is why in this paper I analyze Albert’s discussion about demonstrability of God’s existence in his most mature, not finished work “Summa theologiae”. At every step I compare it with parallel passages from theological works of Thomas Aquinas to trace down common points and original solutions of both thinkers. The outcome of this analysis is to some extend surprising. Although Albert and Thomas sometimes formulate similar arguments, it happens that their answers are completely different. For example Albert states that God’s existence is generally self-evident, whereas Thomas – that for us (“quoad nos”) it is not. What is more, Aquinas says that we can demonstrate God’s existence from the effect (“per effectum”), while Albert, who distinguish three kinds of demonstration, seems to refute such a possibility and allows only demonstration “ad impossibile” and less strict demonstrations. Although it is possible to agree their views in this case, we finally do not know if they really would agree. Some more information concerning the discussed problem we obtain from Alberts’ presentation of proofs of God’s existence. However it differs a lot from Aquinas’ presentation in his “Summa theologiae”. Moreover, on the background of Albert’s earlier statements it is doubtful if he treats all collected proofs as correct demonstrations which provide necessary conclusions. Albert’s discussion about demonstrability of God’s existence leave many questions. However it seems interesting, inspiring and leads to rethink again Thomas’ positions.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2013, 2; 79-93
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdroworozsądkowe a filozoficzne poznanie atrybutów Boga
Common-sense and Philosophical Knowledge of God’s Attributes
Autorzy:
Sieńkowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1926878.pdf
Data publikacji:
2021-07-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
poznanie
zdrowy rozsądek
filozofia
atrybuty Boga
wszechmoc
wszechwiedza
wszechobecność
antynomia
knowledge
common sense
philosophy;
attributes of God
omnipotence
omniscience
omnipresence
antinomy
Opis:
Problem rozważany w tym artykule dotyczy relacji między zdroworozsądkowym a filozoficznym (realistycznym) poznaniem atrybutów Boga. Na przykładzie wszechmocy, wszechwiedzy i wszechobecności Boga dochodzi się do wniosku, że w oparciu o bezpośrednio daną rzeczywistość i przy zastosowaniu tylko poznania zdroworozsądkowego człowiek nie doświadcza tego rodzaju własności w świecie, lecz przypisuje je Bogu. Natomiast sam z siebie nie potrafi ich uzasadnić. Kwestią uzasadnienia problemów, powstających na gruncie poznania potocznego, zajmuje się m.in. filozofia. Dlatego przyjmuje się, że filozofia koryguje i uzupełnia poznanie przednaukowe. Jednakże dla samego orientowania się i uznania wspomnianych przymiotów Boga poznanie zdroworozsądkowe jest wystarczające.
The problem considered in this article concerns the relationship between the pre-scientific and philosophical knowledge of God’s attributes. The paper argues that although common sense does not experience omnipotence, omniscience and omnipresence directly in the world, it nevertheless attributes them to God. Common sense, however, cannot justify their attribution to God. The problem of justification arising from a pre-scientific cognition is dealt with, among others, by philosophers. On the one hand, this confirms the idea that philosophy corrects and complements pre-scientific cognition. On the other hand, however, it is argued that pre-scientific knowledge is sufficient to recognise and get acquainted with God’s attributes.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2021, 57, 1; 73-92
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The alleged activity of active intellect: A wild goose chase or a puzzle to be solved?
Autorzy:
Kamińska, Sonia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690658.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
nous
nous poietikos
nous pathetikos
soul
intellect
God
Deity
actuality
potentiality
philosophy of mind
Aristotle
Thomas Aquinas
Franz Brentano
Victor Caston
Opis:
Trying to describe the activity of Aristotle’s active intellect, we will sooner or later realize that we cannot find its right description, because Aristotle did not provide for one. He left us with many irreconcilable statements and questions with no answers. In the famous text Aristotle’s Two Intellects: a Modest Proposal Victor Caston claims that Aristotle did not describe the activity, because there simply is no such activity and we should therefore identify nous poietikos with God, because God too does nothing. Trying to find this lacking description is like going on a wild goose chase – Caston argues. In my text I will show that his solution, albeit tempting, is in fact a kind of “dissolution” and that a wild goose chase, although for many doomed to failure, can be fruitful. I will do so by presenting three groups or clusters of views on active intellect which – I believe – are philosophically significant. Caston’s proposal will be one of them, but not the privileged one. These three types of interpretations will hopefully provide us with an imagery that will help us somewhat come to terms with Aristotle’s succinctness.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2014, 54; 79-126
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bóg jako Primum Cognitum – dyskusje i kontrowersje (bł. Duns Szkot, Henryk z Gandawy, św. Tomasz z Akwinu, św. Bonawentura, Mikołaj z Kuzy)
God as Primum Cognitum — discussions and controversies (Duns Scotus, Henry of Ghent, Thomas Aquinas, Bonaventure and Nicholas of Cusa)
Autorzy:
Kijewska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488237.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
first and proper object of human intellect
conception of God
13th century philosophy
przedmiot właściwy i pierwszy ludzkiego intelektu
pojęcie Boga
filozofia wieku XIII
Opis:
W artykule przedstawiam, jak u najważniejszych przedstawicieli XIII-wiecznej scholastyki kształtowała się koncepcja pierwszego przedmiotu ludzkiego intelektu (primum cognitum), takie-go przedmiotu, który określa horyzont ludzkich możliwości poznawczych. Ta szczegółowa kwestia wymaga określonych rozwiązań teoriopoznawczych, metafizycznych i antropologicznych. Wśród różnych stanowisk należy wyróżnić stanowisko Henryka z Gandawy i św. Bonawentury, którzy głosili, że pierwszym przedmiotem naszego intelektu jest Bóg, oraz stanowisko św. Tomasza, który uważał, że tym przedmiotem jest istota rzeczy materialnej. Duns Szkot zaproponował rozwiązanie, które łączy stanowiska poprzedników, a zarazem wychodzi poza różnorodne ograniczenia ich koncepcji. Uważam, że epistemologia Mikołaja z Kuzy, wybitnego myśliciela XV wieku, pozostawała pod silnym wpływem rozwiązań scholastyków.
In this article, I present the conception of the first object of human intellect (primum cognitum) in the thought of the leading representatives of 13th century Scholasticism. The first object of a cognitive faculty is the essence that determines the proper domain of that faculty; thus the first object of human intellect is what defines the possible extension of human epistemic possibilities. The conception of the first object of human intellect presupposes and implies definite solution of important epistemological, metaphysical, and anthropological questions. While one current of scholastic opinion, represented by St. Bonaventure and Henry of Ghent favored God as the first object of human intellect, more empirically minded Aquinas upheld the Aristotelian position that the proper object of human intellectual cognition is the essence of material reality; Duns Scotus evolved an elaborate position that tried to steer the middle course between the solutions of his predecessors and overcome the one-sidedness of their insights. Finally, I proceed to vindicate my opinion, that the epistemology of the 15th century thinker Nicholas of Cusa remained under significant influence of the scholastic debates and solutions.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 2; 5-30
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wszechświat – Boska muzyka
Autorzy:
Maziarka, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669311.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
philosophy of music
mathematicity of the music
cosmic fugue
God as the Great Musician
filozofia muzyki
matematyczność muzyki
kosmiczna fuga
Bóg jako Wielki Muzyk
Opis:
The nature of music and the nature of the universe reveals a lot of common features. Similarity of both was perceived in mythical era; the world of music and the world of astronomy was devoted under patronage of the sisters – the divine Muses. The discovery of the mathematical nature of the musical intervals, which was made by Pythagoras ordered him to base the harmony of the universe on the numerical relations and to recognize that music accompanies the revolution of the heavenly spheres. Plato gave the „music of the spheres” geometric form, and in the Middle Ages, when the Christianity assimilated the idea of the world as a rational structure, harmonia mundi was a model for the composers as well as for ascetic struggles. Modern times and characteristic development of natural sciences, very clearly supported the argument that the world is mathematical. Metaphorical approach of the modern String Theory, which describes the evolution of the first moments of the universe, permits to assign to God the role of the Great Musician who „playing on the strings” – creates the universe.
Źródło:
Tarnowskie Studia Teologiczne; 2014, 33, 2
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:
Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaki boskiej rzeczywistości: Interpretacja i krytyka koncepcji teistycznych znaków naturalnych Charlesa S. Evansa
Signs of God’s Presence: Charles S. Evans’ Theory of Theistic Natural Signs — An Interpretation and a Critique
Autorzy:
Ruczaj, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488156.pdf
Data publikacji:
2020-03-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia religii
przekonania religijne
teistyczne znaki naturalne
Bóg
wiara i racjonalność
philosophy of religion
religious beliefs
theistic natural signs
God
faith and rationality
Opis:
Celem artykułu jest interpretacja i krytyka koncepcji teistycznych znaków naturalnych (TZN), przedstawionej przez Charlesa S. Evansa. TZN to charakterystyczne doświadczenia lub własności świata, które sprawiają, że jednostka, która się z nimi zetknie, formuje pewne podstawowe, uzasadnione przekonania o istnieniu Boga i jego naturze. W artykule proponuję dwie interpretacje tego, jak funkcjonują TZN, odwołujące się do kategorii percepcji i pośredniej identyfikacji percepcyjnej. Przedstawiam także dwa argumenty krytyczne wobec koncepcji TZN. Po pierwsze, wskazuję, że nie wyjaśnia ona zadowalająco, dlaczego TZN są niejednoznaczne, tj., mogą być odczytywane na różne sposoby. Po drugie, zauważam, że pewne doświadczenia można potraktować jako „ateistyczne znaki naturalne”. Istnienie takich doświadczeń daje rację do przypuszczenia, że Bóg jest zwodzicielem.
The aim of this paper is to interpret and criticize the theory of theistic natural signs (TNS), formulated by Charles S. Evans. TNS are characteristic experiences or features of the world which cause the person who encounters them to form certain basic beliefs about the existence and nature of God. I propose two interpretations of how TNS work, using the categories of perception and indirect perceptual recognition. I also present two arguments against the theory of TNS. First, I point out that the theory does not explain adequately why TNS are ambiguous, i.e., can be read in different ways. Second, I observe that certain experiences may be taken to be „atheistic natural signs”. Their existence gives one a reason to suspect that God is a deceiver.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 1; 121-136
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O argumencie z Boga w lukach wiedzy raz jeszcze
Revisiting the God of the Gaps
Autorzy:
Larson, Ronald G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553200.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
argument z Boga w lukach wiedzy
argument z projektu
apologetyka
historia nauki
filozofia
teologia
pragmatyzm
God of the gaps argument
design argument
apologetics
history of science
philosophy
theology
pragmatism
Opis:
Chociaż argumenty z projektu, mające przemawiać za istnieniem Boga, są czasem odrzucane, gdyż uznaje się je za apologetykę wykorzystującą argument z Boga w lukach wiedzy, to jednak powody ich kwestionowania, mające podstawę w historii nauki, filozofii, religii i pragmatyzmie, nie są aż tak silne, jak się to często insynuuje. Twierdzę, że korzystanie z wielorakich dostrzegalnych w świecie przyrody świadectw projektu oraz ich regularne uaktualnianie w celu uzgodnienia z nowymi ustaleniami, może stanowić rozsądne i przekonujące podejście do apologetyki.
Although design arguments for the existence of God are sometimes dismissed as God of the Gaps apologetics, reasons for rejecting them based on the history of science, philosophy, religion, and pragmatism are not as compelling as is often implied. I argue that using multiple evidences of design in nature, with regular updates to accommodate new findings, can be a sound and convincing approach to apologetics.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2012, 9; 199-220
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrani Ojcowie Kościoła wobec filozofii starożytnej (cz. II)
Selected Fathers of Church about Ancient Philosophy (part II)
Autorzy:
Leonkiewicz, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420398.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
teologia
filozofia
kultura antyczna
Ojcowie Kościoła
objawienie Boże
poznanie rozumowe
Biblia
umysł
theology
philosophy
ancient culture
father of church
the revelation of God
rational cognition
the Bible
the mind
Opis:
Często spotykamy się z określaniem teologii patrystycznej jako „schrystianizowanej filozofii”. Jednak sama filozofia nie była postrzegana jednoznacznie pozytywnie przez pisarzy chrześcijańskich. Jedni przestrzegali przed filozofią, drudzy z kolei zachęcali do jej studiowania. Od momentu wizyty apostoła Pawła na Aeropagu rozpoczął się dialog myśli chrześcijańskiej ze starożytną myślą grecką. Metodą filozoficzną posługiwali się niektórzy apologeci, Ojcowie Kościoła, którzy w filozofii starożytnej dostrzegali wspaniałą szkołę myślenia dla chrześcijan. W ich wykonaniu filozofia była jednak podporządkowana objawieniu i Pismu Świętemu, dzięki czemu uzyskiwała status absolutny. Samodzielność filozofii i filozofów, którzy dążą do poznania prawdy własną ścieżką, zawsze była postrzegana jako zbytnia ufność własnemu rozumowi, pycha. Niedająca się usunąć więź filozofii starożytnej i teologii wschodniej, przez negację bądź zachwyt, do dziś napędza twórczość teologiczną i ożywia myśl prawosławną.
Christian theology often is called Christianized philosophy. However, in the early centuries of Christianity, its writers did not refer to ancient philosophy positively. For them, philosophy was a relic of paganism and its teachings were treated as vain and empty views. The first Christian writers had to confront philosophy and so many of them wrote about it either critically or positively. The Apostle Paul first came into contact with philosophers during his stay in Athens. Apologists then went on to write about the ancient philosophers and the Fathers of the Church drew inspiration from their thought as well. In their opinion, theology and philosophy differed from each other like truth from belief. Revealed in Scripture, the knowledge of God is truth, because it was proclaimed by the Prophets and Apostles, who were inspired of the Holy Spirit. They did not speak from themselves, but it was God who spoke through them. Philosophers, however trusted their own reason when they were seeking knowledge about the beginning of time, about truth, about God etc. Since the first century, Christian theology and philosophy saw this bond of “mutual understanding” that has united them to this day.
Źródło:
ELPIS; 2014, 16; 75-86
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Est Deus omnino simplex?” Prostota Boga w ujęciu św. Tomasza z Akwinu
„Est Deus Omnino Simplex?”: The Simplicity of God According to Thomas Aquinas
Autorzy:
Kołodziejczyk, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488216.pdf
Data publikacji:
2020-03-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prostota Boga
filozofia średniowieczna
atrybuty Boga
metafizyka składników
teologia filozoficzna
God’s simplicity
medieval philosophy
divine attributes
the metaphysics of constituents
philosophical theology
Opis:
Doktryna Bożej prostoty przez wieki znajdowała się w sercu teologii chrześcijańskiej. W dojrzałej myśli św. Tomasza z Akwinu prostota zajmuje pośród Boskich atrybutów uprzywilejowane miejsce. Byt prosty — czy też całkowicie prosty — to taki, który nie posiada żadnych części czy składników. To, że Bóg jest całkowicie prosty, oznacza, że nie wykazuje On żadnego z siedmiu wyszczególnionych przez Tomasza (i jego zdaniem jedynych możliwych) złożeń. Argumenty, jakimi św. Tomasz uzasadnia tezę o Bożej prostocie, podzielić można na cztery typy, które nazwałem: argumentem z braku możności, argumentem z uprzedniości części wobec całości, argumentem z uprzedniego twórcy oraz argumentem z doskonałości. Wszystkie one za punkt wyjścia przyjmują utożsamienie Boga z pierwszą przyczyną wszystkich rzeczy. Dodają do tego charakterystyczne dla siebie przesłanki. Pierwszy — że pierwsza przyczyna nie posiada możności, a każdy byt złożony musi ją posiadać. Drugi — że wszystko, co złożone jest zależne od swoich części, a pierwsza przyczyna nie jest od niczego zależna. Trzeci — że wszystko, co złożone wymaga czynnika sprawczego lub wyjaśnienia, a pierwsza przyczyna go nie posiada. Czwarty — że pierwsza przyczyna jest bytem doskonale dobrym, a byt taki nie może być złożony. W świetle przeprowadzonych analiz pierwsze dwa rozumowania wydają się niezadowalające. Trzeci zaś dowód stanowi dobre uzasadnienie dla rozważanej tezy, a czwarty może służyć za dodatkowe, choć słabsze, jej uzasadnienie.
Throughout the centuries, the doctrine of divine simplicity laid at the heart of Christian theology. In Thomas Aquinas’ mature thought, simplicity occupies a privileged place among other attributes of God. A simple (or completely) simple being is a being that does not consist of any parts or constituents. God’s being simple means that he does not exhibit any of the seven (and according to Aquinas the only possible) types of composition. The arguments that serve as the justification for this thesis can be divided into four groups which I labeled: the argument from the lack of potentiality, the argument from the priority of parts to the whole, the argument from the anterior maker and the argument from perfection. All of them begin with identifying God with the first cause of all things and add other premises that are specific to them. The first argument — that the first cause does not have potentiality and every composite being does have it. The second — that everything that is composite depends on it’s parts while the first cause is not dependent upon anything. The third — that every composite being needs a cause or explanation and the first cause has neither. The fourth — that the first cause is a perfectly good being and such a being cannot be composite. The analyses that were conducted show that the first two reasonings seem to be unsound. The third of the arguments provides a fine justification for the thesis in question. The fourth may serve as an additional, but weaker justification for it.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 1; 77-97
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bóg niezdolny do gniewu. Obrona apathei Boga w teologii aleksandryjskiej: Filon, Klemens i Orygenes
A God Incapable of Anger. Defending the Apatheia of God in Alexandrian Theology: Philo, Clement and Origen
Autorzy:
Mrugalski, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044636.pdf
Data publikacji:
2018-03-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
gniew Boga
biblijne antropomorfizmy
apatheia
wpływ greckiej filozofii na teologię chrześcijańską
Filon Aleksandryjski
Klemens Aleksandryjski
Orygenes
anger of God
biblical anthropomorphisms
influence of Greek philosophy on Christian theology
Philo of Alexandria
Clement of Alexandria
Origen
Opis:
Starożytna Aleksandria to miejsce spotkania filozofii greckiej z Biblią. To tam powstało greckie tłumaczenie Biblii hebrajskiej zwane Septuagintą i to tam pojawiły się pierwsze filozoficzne komentarze do greckiego Pięcioksięgu. Wykształceni filozoficznie komentatorzy tekstu natchnionego natrafiali w nim jednak na wiele antropomorficznych przedstawień Boga, których nie mogli zaakceptować – właśnie ze względu na swe wykształcenie i kulturę filozoficzną, którą cenili tak samo jak swoją wiarę. Stwierdzenie, iż Bóg nie może posiadać ciała, gdyż jest transcendentny, oraz że nie może się gniewać, gdyż jest niecierpiętliwy, nie wyjaśnia kwestii, dlaczego w ogóle antropomorfizmy pojawiają się w tekście, który jest natchniony. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie, w jaki sposób aleksandryjscy myśliciele, żydowscy i chrześcijańscy, trzech pierwszych wieków naszej ery wyjaśniali fakt pojawienia się w Biblii antropomorficznych przedstawień Boga oraz jakie funkcje im przypisywali.
Ancient Alexandria was the locus of an encounter between Greek philosophy and the Bible. It is where the Greek translation of the Hebrew Bible, the Septuagint, came into being, and also there that the first philosophical commentaries on the Greek Pentateuch appeared. The trained philosophers who examined this inspired text came across many anthropomorphic representations of God that they could not accept – precisely because of their education and their philosophical culture, which they valued as much as their faith. Yet insisting, for example, that God cannot have a body because He is transcendent, or that God cannot be angry because He is impassible, does nothing to explain why anthropomorphism occurs in the Bible. This article explores how the Alexandrian thinkers of the first three centuries CE, whether Jewish or Christian, explained the appearance of anthropomorphic representations of God in the sacred text, and the important functions they attributed to these controversial images.
Źródło:
Verbum Vitae; 2018, 33; 279-314
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bierdiajewowska filozofia człowieka jako filozofia dialogu
Бердяевская философия человека как философия диалога
Berdyaev’s Philosophy of Human as the Philosophy of Dialogue
Autorzy:
Domeracki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497349.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Tematy:
философия человека
философия диалога
антропологизм
антропоцентризм
персонализм
антропоэтика
любовь
свобода
одиночество
религия
Бог
filozofia człowieka
filozofia dialogu
antropologizm
antropocentryzm
personalizm
antropoetyka
miłość
wolność
samotność
religia
Bóg
philosophy of human nature
philosophy of dialogue
anthropologism
anthropocentrism
personalism
antropoethics
love
freedom
loneliness
religion
God
Opis:
Автор предлагает интерпретацию философии Бердяева как философии человека. Важная роль в ней humanum позволяет ему предложить ее моделью философии диалога. Автор считает, что философия диалога Николая Бердяева во многих вопросах совпадает с диалогизмом философии (гетерологии) Эммануэля Левинаса. Автор предлагает признать и изучать, а также популяризировать философию Бердяева как представителя европейской фило-софии диалога, который вносит в нее существенное, хотя и несомненно спорное novum.
The author proposes an interpretation of Berdyaev’s philosophy as a philosophy of human being. He considers humanum as a model example of the philosophy of dialogue due to its importance. The author represents the view that the philosophy of dialogue by Nicholas Berdyaev is in many points consistent with the dialogism (heterology) by Emmanuel Levinas. He offers to recognize and study, as well as to popularize the Berdyaev’s philosophy as a representative of the European philosophy of dialogue, which contributes to it, but certainly brings also the disputable novetly.
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2015, 15; 219-235
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies