Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Koźmian" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-9 z 9
Tytuł:
Wojciech Dzieduszycki wobec oceny powstania styczniowego i polskich dziejów porozbiorowych. Wokół debaty nad dziełem Stanisława Koźmiana Rzecz o roku 1863
Wojciech Dzieduszycki in the face of the January Uprising and the post-partition history of Poland. On the debate about The Truth about the Year 1863 by Stanisław Koźmian
Autorzy:
Michalska-Bracha, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441911.pdf
Data publikacji:
2019-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Wojciech Dzieduszycki
Stanisław Koźmian
powstanie styczniowe
dzieje porozbiorowe
Galicja
Lwów
konserwatyści galicyjscy
Opis:
Przedmiotem badań podjętych w artykule jest analiza poglądów historiozoficznych Wojciecha Dzieduszyckiego (1848–1909), uczonego, polityka i publicysty, na temat polskich dziejów porozbiorowych i powstania styczniowego. Dzieduszycki, przedstawiciel konserwatystów wschodniogalicyjskich, autor licznych tekstów publicystycznych, historycznych, archeologicznych, esejów oraz prac z zakresu historii filozofii, estetyki, wychowania i literatury, wypowiedział się na ten temat w 1894 r. w lwowskim Kole Literacko-Artystycznym, przy okazji głośnej debaty nad dziełem Stanisława Koźmiana, Rzecz o roku 1863 (t. 1–3, Kraków 1894–1895). W dyskusji, obok Dzieduszyckiego, udział wzięło kilku przedstawicieli środowiska lwowskiej inteligencji, którzy w latach 1863–1864 zaangażowani byli w powstaniu styczniowym: Tadeusz Romanowicz, Antoni Skotnicki, Leon Syroczyński, Juliusz Starkel, Jan Stella-Sawicki. Dzieduszycki, poddając ocenie dzieło Koźmiana, dał wyraz swoim krytycznym poglądom na kwestie dotyczące samozawinionej teorii upadku Rzeczypospolitej, wyrażanej przez krakowskich konserwatystów. W swoich zapatrywaniach na polskie dzieje porozbiorowe skoncentrował się na kilku zasadniczych sprawach, a mianowicie na przyczynach upadku państwa, definiowaniu pojęcia narodu, patriotyzmu, Ojczyzny oraz społecznej funkcji historii i koncepcji rozrachunkowej z przeszłością. Pisał o wadach narodowych, wskazując na konieczność moralnej i obywatelskiej poprawy społeczeństwa w imię obowiązku wobec Ojczyzny. Wszystko to posłużyło Dzieduszyckiemu do sformułowania programu pracy organicznej. Jego poglądy na dzieje porozbiorowe i powstanie styczniowe podbudowane były głęboką historiozoficzną refleksją nad dziejami.
The study analyses the historiosophic views of Wojciech Dzieduszycki (1848-1909), a scholar, a politician and a publicist, concerning the post-partition history of Poland and the January Uprising. Dzieduszycki, a representative of Eastern Galician conservatives, an author of many journalistic, historical and archaeological texts, essays and works in the scope of philosophy, aesthetics, education and literature, expressed his opinions about this topic in 1894 in the Lviv Literary-Artistic Circle, on the occasion of the famous debate over the work by Stanisław Koźmian, Rzecz o roku 1863 [The truth about the year 1863] (volumes 1–3, Cracow 1894–1895). Apart from Dzieduszycki, the discussion was participated by a few representatives of the Lviv intelligentsia who in 1863–1864 were involved in the January Uprising: Tadeusz Romanowicz, Antoni Skotnicki, Leon Syroczyński, Juliusz Starkel and Jan Stella-Sawicki. Dzieduszycki, evaluating the work by Koźmian, expressed his critical opinions on the reasons for the downfall of the Polish Republic given by Cracow conservatives, i.e. that it was the Polish nation’s fault. In his consideration of the post-partition history of Poland, he focused on several fundamental issues, namely, on the reason why the Republic had fallen, the definition of the concept of a nation, patriotism, fatherland and the social function of history and the concept of squaring up with the past. He wrote about the national vices, indicating the necessity of moral and civil improvement of the society in the name of duty for the fatherland. All the above consideration led Dzieduszycki to formulate his program of organic work. His views on the post-partition history of Poland and the January Uprising were supported by an in-depth historiosophic reflection.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2019, 5: "Filozofia w Galicji II"; 130-150
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzecz o roku 1863 – argument z historii w myśli politycznej krakowskiego stańczyka Stanisława Koźmiana
Autorzy:
Menz, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690024.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
myśl historyczna
stańczycy
Stanisław Koźmian
Galicja
trójlojalizm
historical thought
the Stańczyk group
Triple Loyalism
Opis:
Stanisław Koźmian był jednym z autorów Teki Stańczyka i chyba najważniejszym komentatorem politycznym stańczykowskiego „Przeglądu Polskiego”. Nie był historykiem, ale jego koncepcje polityczne uzasadniające najpierw lojalizm wobec monarchii habsburskiej, a później tzw. trójlojalizm były wspierane argumentem historycznym, nierzadko pełniącym funkcję argumentum ad iudicium. Szczególnie widoczne jest to w najważniejszej książce Koźmiana, czyli w Rzeczy o roku 1863, która ukazała się z okazji trzydziestej rocznicy powstania styczniowego i w zamierzeniu autora miała być ostatecznym argumentem zamykającym dyskusję nad sensem polskiej irredenty. Celem artykułu jest przedstawienie antecedencji kształtujących myśl historyczną Koźmiana oraz wyjaśnienie sposobu wykorzystania przez niego argumentu z historii w dyskursie uzasadniającym jego koncepcję polityczną.
Stanisław Koźmian was one of the authors of Teki Stańczyka and one of the leading commentators of Przegląd Polski. Although he was not a historian, his ideas, aimed at justifying the policy of loyalism adopted first the Habsburg Monarchy and then towards all the partitioning powers, were based on historical arguments which often functioned as argumentum iudicium. A particularly good example of this is provided by his most important book Rzecz o roku 1863. Published on the thirtieth anniversary of the January Uprising, the book was intended to end the debate on the meaning of the Polish insurrections. The purpose of the article is to trace the development of Koźmian’s historical thought and to explain the way in which he used historical arguments to justify his political ideas.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2019, 11
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podróże kulturowe krakowskich stańczyków ze szczególnym uwzględnieniem relacji Stanisława Koźmiana
Te cultural travels of Cracow “Stańczycy” faction with special consideration of the account provided by Stanisław Koźmian
Autorzy:
Menz, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1370617.pdf
Data publikacji:
2020-12-22
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
podróże kulturowe
stańczycy
Kraków
Stanisław Tarnowski
Stanisław
Koźmian
cultural travels
the “Stańczycy” faction
Cracow
Opis:
W XIX w. nastąpił gwałtowny rozwój turystyki, co przyniosło m.in. ogromny rozwój opisów podróży, czyli tzw. podróżopisarstwa. Podróże, których celem było poznanie ważnych miejsc kulturowych (np. Grecja, Włochy, Ziemia Święta), były istotnym elementem wychowania synów arystokracji i bogatej szlachty. Podróże te możemy nazwać podróżami kulturowymi. Artykuł opisuje wybrane relacje z podróży dwóch krakowskich stańczyków, Stanisława Tarnowskiego i Stanisława Koźmiana, które odbywali w młodości. W pierwszej części zostaje przedstawiona podróż dwudziestoletniego Tarnowskiego do Ziemi Świętej, którą odbył razem z innym późniejszym stańczykiem, Ludwikiem Wodzickim. Podróż trwała pięć miesięcy – od listopada 1857 r. do kwietnia roku następnego. Druga część artykułu poświęcona jest relacjom Koźmiana z jego studenckiej wyprawy do Tatr w 1853 r. (miał wówczas 17 lat) oraz trzy późniejsze podróże do Holandii, Pesztu i Pragi (w latach 1869–1871). Te ostanie relacje Koźmian podporządkował promowanej przez siebie i innych stańczyków idei austro-polskiej.
The 19th century brought a rapid development of tourism, which caused an enormous development of descriptions of journeys, i.e. travel literature. Travels the aim of which was to visit important cultural places (e.g. Greece, Italy, the Holy Land) were an essential element of the upbringing of sons of aristocracy and rich nobility. Such travels could be called cultural ones. The article describes selected accounts from the travels of two members of the “Stańczycy” faction from Cracow, i.e. Stanisław Tarnowski and Stanisław Koźmian in their early lives. The frst part presents the journey of twenty-year-old Tarnowski to the Holy Land, together with another subsequent “Stańczycy” member, Ludwik Wodzicki. The journey lasted fve months – from November 1857 to April of the following year. The second part of the article is dedicated to the accounts of Koźmian, where he describes his student journey to the Tatra Mountains in 1853 (he was 17 at that time) and another three journeys to the Netherlands, Pest and Prague (in the years 1869–1871). Koźmian’s last accounts conform to the Austro-Polish idea promoted by himself and other “Stańczycy” members.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2020, 6; 218-237
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W "naszym pogrobowym położeniu" : Kajetan Koźmian po powstaniu listopadowym
Autorzy:
Mycielski, Maciej (1965- ).
Współwytwórcy:
Fundacja na rzecz Nauki Polskiej. Instytucja sprawcza
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Wydawca
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Tematy:
Koźmian, Kajetan (1771-1856)
Historiografia
Literatura polska
Pisarze polscy
Światopogląd
Tematy i motywy
Monografia
Opis:
Bibliografia na stronach [247]- 254. Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Sentymentalny wymiar „napoleońskich” wspomnień Franciszka Wiktora Dmochowskiego
A Sentimental Aspect of Franciszek Wiktor Dmochowski’s “Napoleonic” Memoirs
Autorzy:
Timofiejew, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1848142.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Franciszek Wiktor Dmochowski
Andrzej Edward Koźmian
memoirs of Napoleonic era
sentimentalism
pamiętnik z epoki napoleońskiej
sentymentalizm
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie pamiętnika z epoki napoleońskiej – Pism byłego wachmistrza (1843) Franciszka Wiktora Dmochowskiego – jako jednego z przejawów żywotności sentymentalizmu w latach 40. XIX wieku. Dwupasmowa struktura narracji: zapis faktów historycznych i zapis przeżyć osobistych – wykazuje typową dla sentymentalizmu prawidłowość: im bardziej intensywne jest doświadczanie uczuć, tym bogatsza relacja o zewnętrznym wobec podmiotu świecie. We wspomnieniach Dmochowskiego główną rolę w prowadzeniu narracji odgrywa motyw nieszczęśliwej miłości. Niezależnie od sentymentalnie skonwencjonalizowanej struktury utwór Dmochowskiego jest postrzegany przez jego wydawcę, Andrzeja Edwarda Koźmiana, w sposób typowy dla edytorskiej konwencji sentymentalizmu – wydawca kreuje w swojej przedmowie do Pism ich autora zgodnie z sentymentalnym wzorcem antropologicznym i usprawiedliwia to akceptowaną przez siebie aksjologią sentymentalną.
The article focuses on showing memoirs of Napoleonic era – Franciszek Wiktor Dmochowski’s Letters from a Former Sergeant Major (Pol. Pisma byłego wachmistrza; 1843) – as a sign of vivacity of sentimentalism at the end of early part of the 19th century. Two-strip structure of narration – recording of historical data and recording of subjective emotional experiences – shows accordance with typical sentimental regulation: the more intensive inner life the richer description of external reality. The motif of unfortunate love plays an important part in carrying a recollection. Apart of sentimentally conventionalized narrative structure the work of Dmochowski is perceived by its editor, Andrzej Edward Koźmian, in the way that indicates a publishing manner of sentimentalism. The publisher in his Preface creates the author of memoirs according with sentimental anthropological patterns and explains this creation referring sentimental axiology which he consents to.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova; 2020, 5; 313-324
2451-0491
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religiosity of the future members of the Stańczycy group in their youth in comparison with their later religious views
Religijność przyszłych stańczyków w okresie młodości a ich późniejsze wyobrażenia religijne
Autorzy:
Gancewski, Mateusz Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31016407.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
historia XIX w.
religijność
Stanisław Koźmian
Ludwik Wodzicki
Stanisław Tarnowski
history of the 19th century
religiosity
Opis:
This article discusses the religious views of Stanisław Koźmian, Ludwik Wodzicki and Stanisław Tarnowski, as well as the shape of their piety before the January Uprising. The religiousness of their youth was confronted and compared with their later religious views, which allowed for a change in their views over the years. This work begins with a discussion of the spiritual formation of the heroes of this article, which was greatly influenced by the family environment in which they were brought up - an environment of patriotic nobility and aristocracy, sincerely devoted to Catholicism (for personal and national reasons). However, despite their attachment to religion and fulfilment of religious practices (especially in the case of Stanisław Tarnowski and Ludwik Wodzicki), the future Staśniks were not uncritically inclined towards the Catholic Church. On the contrary - just like the majority of the generation to which they belonged - they often expressed negative opinions about the moral condition of the clergy, and were opposed to the secular power of the Pope, which put them in opposition to ultra-Montane members of their families and some members of the Hotel Lambert - the organisation with which they were ideologically and politically associated. After the January Uprising there was a gradual evolution of their views towards almost complete obedience to the institutional Church. Nevertheless, for several more years their religious outlook was marked by a certain liberalism, and their views on the behaviour of the Catholic Church were often critical, which resulted in accusations of moderantism being levelled at them by the ultramontane milieu of the "Przeglad Lwowski".
W artykule omówione zostały poglądy religijne Stanisława Koźmiana, Ludwika Wodzickiego oraz Stanisława Tarnowskiego, a także kształt ich pobożności przed powstaniem styczniowym. Religijność ich młodzieńczych lat skonfrontowana i porównana została z ich późniejszymi zapatrywaniami religijnymi, co pozwoliło ukazać zmianę ich poglądów na przestrzeni lat. Pracę rozpoczyna omówienie formacji duchowej bohaterów tego artykułu, na którą olbrzymi wpływ miało środowisko rodzinne, w którym zostali wychowani – środowisko patriotycznej szlachty i arystokracji, szczerze oddanej katolicyzmowi (z osobistego i narodowego powodu). Mimo przywiązania do religii oraz wypełniania praktyk religijnych (zwłaszcza w przypadku Stanisława Tarnowskiego i Ludwika Wodzickiego) przyszli stańczycy nie byli jednak bezkrytycznie nastawieni do Kościoła katolickiego. Wprost przeciwnie – podobnie jak większość generacji, do której należeli –  niejednokrotnie negatywnie wypowiadali się na temat kondycji moralnej kleru, a także byli przeciwnikami świeckiej władzy papieża, co stawiało ich w opozycji do ultramontańsko nastawionych członków ich rodzin oraz niektórych członków Hotelu Lambert – organizacji z którą byli ideowo-politycznie związani. Po powstaniu styczniowym następowała stopniowa ewolucja ich poglądów w kierunku niemal całkowitego posłuszeństwa Kościołowi instytucjonalnemu. Niemniej jeszcze przez kilkanaście lat ich zapatrywania religijne naznaczone były pewnym liberalizmem, a spojrzenie na postępowanie Kościoła katolickiego było niejednokrotnie krytyczne, co skutkowało oskarżeniami o moderantyzm kierowanymi w ich stronę przez ultramontańskie środowisko „Przeglądu Lwowskiego”.   
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2021, 27, 2; 115-144
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Olimp i Polska. Religia w "Stefanie Czarnieckim" Kajetana Koźmiana
Autorzy:
Zabielski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030347.pdf
Data publikacji:
2021-06-06
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
post-partition classicism
national epic
religious topics
Virgil
klasycyzm porozbiorowy
epopeja narodowa
wątki religijne
Koźmian
Wergiliusz
Tasso
Homer
Opis:
Kajetan Koźmian (1771-1856) is a representative of the 19th century classicism called post-partition or Warsaw classicism. Similarly to other Polish and European poets, he made an attempt to create a national epic. His work titled "Stefan Czarniecki" is considered to be the first national epic. It was published in 1858 in Poznań. This monumental poem has 500 pages and almost 13 thousand verses. This ambitious classic writer from Piotrowice aspired to become a national poet. He desired to follow two masters of literature, namely Virgil and Horace. Frankly, I think that Koźmian failed. He could not write a national epic and remain faithful to his ancient idols at the same time. This article analyses the reasons for this fiasco. Generally, they are the antinomies between Christian beliefs on the one hand, and Greek and Roman mythologies on the other.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 413-431
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Pokłosie. Zbieranka literacka na korzyść sierot”
Pokłosie: literary fund raising for the benefit
Autorzy:
Gmerek, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911572.pdf
Data publikacji:
2010-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
„Pokłosie”
Edmund Bojanowski (1814-1871)
Stanisław Egbert Koźmian (1811-1885)
Polish literary periodicals of the 19th c.
Wielkopolska region in the
Polish publications in the Wielkopolska region of the 19th c.
Polish charitable work
19th c.
Czasopisma literackie XIX wiek
Wielkopolska historia XIX wiek
Wielkopolska wydawnictwa
Zabór pruski
Dobroczynność XIX wiek
Opis:
Tematem artykułu jest historia noworocznika literackiego „Pokłosie”, wydawanego w latach 1852-1861 w Wielkopolsce (Leszno, później Poznań, część Polski należąca do Prus). Specyfiką tytułu było połączenie trzech czynników: elitarnej zawartości literackiej, regularności wydawania oraz przeznaczenia całkowitego dochodu ze sprzedaży na lokalny cel charytatywny. W połowie XIX wieku region Wielkopolski nawiedziły klęski nieurodzaju, głodu i chorób, jakie dotknęły dużą część Europy. W rezultacie połączenia epidemii cholery oraz kryzysu ekonomicznego pojawiła się pilna potrzeba zorganizowania pomocy dla sierot i innych ubogich. Grupa ziemian wielkopolskich i księży katolickich z okolic Gostynia stworzyła Instytut Gostyński (szpital i sierociniec). Najbardziej aktywny działacz, Edmund Bojanowski z Grabonoga, zbudował także sieć ochronek dla dzieci wiejskich. Dla wsparcia wyżej wymienionych inicjatyw Bojanowski założył czasopismo literackie „Pokłosie”. W zdobywaniu materiałów, redagowaniu, korekcie i dystrybucji „Pokłosia” pomagało mu wielu ochotników; jedynymi osobami, które pobierały opłaty za swą pracę, byli wydawcy i księgarze. Najbliższym współpracownikiem Bojanowskiego był Stanisław Egbert Koźmian, krytyk i tłumacz, redaktor „Przeglądu Poznańskiego”, który dostarczał do „Pokłosia” materiały niewykorzystane w „Przeglądzie”, nie tyle słabsze, ile nieodpowiadające konserwatywnemu profilowi pisma. Przyjęto zasadę, że „Pokłosie” publikuje tylko pierwodruki i przez cały czas pismo zachowywało wysoki poziom. Noworocznik miał urozmaiconą zawartość, ponieważ publikowali w nim autorzy reprezentujący różne prądy literackie i orientacje polityczne. Za przyczynę zaprzestania wydawania „Pokłosia” uznać należy zarówno problemy finansowe, jak i narastające represje polityczne w prowincji, utrudniające wydawanie publikacji w języku polskim.
The article presents the history of a literary almanac Pokłosie published in the region (Leszno, later Poznań, then part of Prussia) between 1852 and 1861. A peculiar trait of the periodical-almanac was its combination of the three following components: elitist literary content, regularity in publishing and the donation of the entire income from the title to charity. In the mid-nineteenth century the region of Greater Poland (Polish: Wielkopolska) was affected by a widespread European subsistence crisis. As a result of concurrent cholera epidemic and the acute economic crisis, an urgent need for assistance to orphans, vulnerable children and the poor in general emerged. A group of landowning gentry and Catholic priests from around Gostyń created the so-called Gostyń Institute, i.e. a hospital and orphanage. The most active of the group was Edmund Bojanowski of Grabonóg, who also developed a network of crčches for local peasant children. To support the initiative financially, Bojanowski established a literary periodical entitled Pokłosie. There were many volunteers who helped him to collect suitable material for the periodical, editing it, providing proofreading and distribution. The only people who were actually paid for their involvement were publishers and booksellers. The closest co-worker to Bojanowski was Stanisław Egbert Koźmian, a literary critic, translator and editor of Przegląd Poznański. Koźmian provided Pokłosie with some material unused in Przegląd, not necessarily less interesting but one that did not fit the conservative profile of the periodical. The adopted guiding principle for the editors of Pokłosie was that only first printings would be published and, additionally, the periodical managed to maintain high literary standards throughout its whole existence. The almanac had very diversified contents since the contributing authors represented different literary trends and political orientations. However, aggravating financial problems and the increased political pressure in the province, resulting in hampering publications in the Polish language, eventually led to a decision to cease the publication of Pokłosie.
Źródło:
Biblioteka; 2010, 14(23); 179-200
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-9 z 9

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies