Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Szymanska, J" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 154
Tytuł:
Wpływ ciężaru cząsteczkowego modyfikatora poliuretanowego na wybrane właściwości nanokompozytów epoksydowo-poliuretanowych
Effect of polyurethane modifier molecular weight on selected properties of epoxy-polyurethane nanocomposites
Autorzy:
Bakar, M.
Białkowska, A.
Kostrzewa, M.
Lenartowicz-Klik, M.
Szymańska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/278868.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników
Tematy:
nanokompozyt epoksydowo-poliuretanowy
modyfikator poliuretanowy
modyfikator polimeryczny
modyfikacja
żywica epoksydowa
poliuretan
ciężar cząsteczkowy
epoxy-polyurethane nanocomposite
polyurethane modifier
polymeric modifier
modification
epoxy resin
polyurethane
molecular weight
Opis:
W niniejszej pracy przedstawiono otrzymywanie nanokompozytów epoksydowo-poliuretanowych zawierających organofilowy glinokrzemian warstwowy NanoBent ZW1. Modyfikację żywicy epoksydowej (Epidian 5) przeprowadzono poprzez wprowadzenie do matrycy epoksydowej obok montmorylonitu, bezizocyjanianowego poliuretanomocznika kondensacyjnego otrzymanego z oligooksypropylenotriolu (Rokopolu G1000), mocznika, kwasu fenolosulfonowego i formaldehydu. Modyfikator polimeryczny wprowadzano w postaci oligomeru poliuretanowego po różnym czasie od momentu zmieszania półproduktów stosowanych do otrzymywania PUR. Nanokompozyty otrzymano sposobem mieszanym poprzez wstępne zdyspergowanie homogenizatorem mechanicznym, a następnie ultradźwiękowym matrycy epoksydowej z nanonapełniaczem i różniącym się ciężarem cząsteczkowym oligomerem uretanowym, a po utwardzeniu tak przygotowanych kompozycji oznaczono wybrane ich właściwości. Określono wpływ ciężaru cząsteczkowego modyfikatora poliuretanowego na wybrane właściwości nanokompozytów.
The present study investigates the properties of prepared epoxy-polyurethane nanocomposites containing organophilic layered aluminosilicate NanoBent ZW1. The modification of the epoxy resin (Epidian 5) were carried out by using nanoparticles (NanoBent ZW1) and nonisocyanate condensation polyurethane which was obtained from the condensation reaction of oligooxypropylene triol (Rokopol G1000), urea, phenol sulfonic acid and formaldehyde. The polymeric modifier was introduced as polyurethane oligomer at different compounds mixing stages during the preparation of polyurethane. Epoxy nanocomposites were prepared through nanoparticles dispersion by mechanical homogenizer, followed by ultrasonic mixing within the epoxy matrix and urethane oligomers with different molecular weights. The prepared nanocomposites were cured and post-cured prior to selected mechanical properties evaluation. The properties of epoxy nanocomposites were discussed as function of polyurethane modifier molecular weight.
Źródło:
Przetwórstwo Tworzyw; 2014, [R.] 20, nr 6 (162), 6 (162); 472-476
1429-0472
Pojawia się w:
Przetwórstwo Tworzyw
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of supercritical coal-fired combined heat and power plant integrated with membrane carbon capture and storage installation
Analiza nadkrytycznej elektrociepłowni węglowej zintegrowanej z membranową instalacją CCS
Autorzy:
Bartela, Ł.
Kotowicz, J.
Janusz-Szymańska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/172857.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
elektrociepłownia węglowa
blok CHP
membranowa instalacja CCS
coal power plant
CHP block
CCS membrane installation
Opis:
In the paper, the results of analysis of integrating chosen supercritical combined heat and power (CHP) unit with a membrane carbon capture and storage (CCS) installation are shown. As a way to improving the operation characteristics of such a system, the use of heat from cooling of permeate compressed in area of carbon capture installation for useful heat production is proposed. An additional source of heat is the cooling of carbon dioxide which is compressed for its preparation for transport to storage place. The considered use of cooling heat to useful heat production of leads to a reduction in steam consumption, and in consequence to an increase of steam turbine power. For two analyzed cases the influence of changing thermal load of unit on gross power and loads of heat exchangers is determined. The study involved the influence of assumed annual operation time of CHP unit on the basic thermodynamic characteristics: annual efficiency of electricity production, annual efficiency of heat production and annual overall efficiency. In conclusions, the paper highlighted the importance of the heat integration of CHP unit with CCS installation.
W artykule przedstawiono rezultaty analizy dotyczącej integracji wybranego nadkrytycznego bloku CHP z membranową instalacją CCS. Zaproponowano sposób na poprawę charakterystyk pracy takiego układu polegający na wykorzystaniu ciepła chłodzenia permeatu sprężanego w obrębie instalacji wychwytu dwutlenku węgla do produkcji ciepła użytkowego. Dodatkowym źródłem ciepła jest chłodzenie dwutlenku węgla sprężanego celem jego przygotowania do transportu do miejsca składowania. Rozpatrywane wykorzystanie ciepła chłodzenia jako ciepła grzewczego prowadzi do zmniejszenia poboru pary upustowej i w rezultacie do wzrostu mocy turbiny parowej. Dla dwóch analizowanych przypadków określono wpływ zmiany obciążeń cieplnych bloku na moc brutto oraz obciążenia poszczególnych wymienników ciepłowniczych. Badaniom poddano wpływ przyjętego czasu pracy elektrociepłowni w roku na podstawowe charakterystyki efektywności średniorocznej: średniorocznej sprawności wytwarzania energii elektrycznej, średniorocznej sprawności wytwarzania ciepła oraz średniorocznej sprawności ogólnej układu. W podsumowaniu pracy podkreślono duże znaczenie samej integracji bloku CHP z instalacją CCS po stronie cieplnej.
Źródło:
Archiwum Energetyki; 2011, 41, 3-4; 185-195
0066-684X
Pojawia się w:
Archiwum Energetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Environmental conditioning of incidence of tick-borne encephalitis in the South Eastern Poland in 1996-2006
Autorzy:
Bartosik, K.
Lachowska-Kotowska, P.
Szymanska, J.
Wojcik-Fatla, A.
Pabis, A.
Buczek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/49308.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Źródło:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine; 2011, 18, 1
1232-1966
Pojawia się w:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lyme borreliosis in south-eastern Poland relationships with environmental factors and medical attention standards
Autorzy:
Bartosik, K.
Lachowska-Kotowska, P.
Szymanska, J.
Pabis, A.
Buczek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/49685.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Źródło:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine; 2011, 18, 1
1232-1966
Pojawia się w:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tick bites on humans in the agricultural and recreational areas in south-eastern Poland
Autorzy:
Bartosik, K.
Sitarz, M.
Szymanska, J.
Buczek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/49479.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Źródło:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine; 2011, 18, 1
1232-1966
Pojawia się w:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dochodowość gospodarstw o różnych kanałach dystrybucji rzepaku
Farm incomes according to different distribution channels of rape
Autorzy:
Beldycka-Borawska, A.
Szymanska, E.J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/793774.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
gospodarstwa rolne
produkcja roslinna
rzepak
dochodowosc produkcji
dystrybucja
kanaly dystrybucji
badania ankietowe
producenci
Opis:
W opracowaniu podjęto problematykę organizacji i dochodowości gospodarstw o różnych kanałach dystrybucji rzepaku. Badania zrealizowano w 2014 roku na podstawie kwestionariusza wywiadu kierowanego w 74 gospodarstwach zajmujących się uprawą rzepaku, położonych w województwach warmińsko-mazurskim (38) i pomorskim (36). Z badań wynika, że producenci rzepaku wykorzystywali różne kanały dystrybucji. Ich rodzaj zależał od skali produkcji. Najwięcej rolników sprzedawało rzepak bezpośrednio w gospodarstwie (34%) oraz dostarczało do zakładów przemysłowych (34%). Największa dochodowość cechowała gospodarstwa sprzedające rzepak bezpośrednio w gospodarstwie. Odmienna sytuacja wystąpiła w gospodarstwach dostarczających rzepak do zakładów przetwórczych. Zdaniem producentów rzepaku duży wpływ na osiągane wyniki ekonomiczne ma koniunktura na rynku, możliwości eksportu produktów oraz dopłaty bezpośrednie.
The study addresses the issue of organization and profitability of different distribution channels of rape. The research was carried out in 2014 on the basis of a questionnaire using directed interview in 74 farms involved in the cultivation of oilseed rape, located in the warmińsko-mazurskie (38) and pomorskie voivodeship (36). The research shows that the producers of rape exploited various distribution channels. Their kind of depends on the scale of production. Most farmers sold rape in the farm (34%) and to industrial plants (34%). The economic situation was most profitable in farm selling rape in the farm. A different situation occurred in farms supplying rapeseed to processing plants. According to the producers of rape the big impact on its economic results has situation on the market, export opportunities and direct payments.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Logistyki; 2016, 1[1]
2450-8055
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Logistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obciążenie energetyczne studentów III roku Szkoły Głównej Służby Pożarniczej w trakcie szkolenia poligonowego
Energy expenditure of third-year students of the Main School of Fire Service during field training
Autorzy:
Bertrandt, J.
Kłos, A.
Szymańska, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/373991.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego
Tematy:
dobowy wydatek energetyczny
kwalifikacja ciężkości pracy
Studenci Szkoły Głównej Służby Pożarniczej
daily energy expenditure
evaluation of work hardness
Students of Main School of Fire Service
Opis:
Szkolenie i doskonalenie umiejętności działania przyszłych oficerów Państwowej Straży Pożarnej w zagrożonym terenie jest prowadzone nie tylko w warunkach stacjonarnych, ale także w warunkach poligonowych. Celem pracy była ocena wydatku energetycznego wybranych czynności wykonywanych przez słuchaczy SGSP na poligonie w Pionkach oraz ocena wielkości dobowego wydatku energetycznego w trakcie szkolenia poligonowego. Pomiary wartości wydatku energetycznego wykonywano w oparciu o badania częstotliwości skurczów serca. Wartość wydatku energetycznego podczas wykonywania poszczególnych typowych czynności wynikających z programu szkolenia poligonowego słuchaczy SGSP jest zróżnicowana i może być klasyfikowana jako praca lekka do bardzo ciężkiej. Dobowe obciążenie energetyczne studentów SGSP podczas typowego dnia szkoleniowego na poligonie wynosiło 4745 - 1181 kcal, co należy zaliczyć, zgodnie z obowiązującymi klasyfikacjami ciężkości pracy, do kategorii prac bardzo ciężkich.
The training and development of operation skills of future State Fire Service officers in a danger area is carried out not only in terms of stationary, but also in terms of field conditions. The aim of the work was to assess energy expenditure of selected training activities carried out by students of the Main School of Fire Service on the training ground in Pionki and estimation of daily energy expenditure in the course of field training. Measurements of energy expenditure value were done based on examining the heart.s contractions frequency. Value of energy expenditure during performing typical activities resulting from the field training program prepared for students of the Main School of Fire Service, varies and can be classified as light work up to very heavy one. Average daily energy burden of students of the Main School of Fire Service during typical day of training on a training ground amounted to 4745-1181 kcal, what causes that performed work should be recognized, according to the obligatory classifications of work hardness, as very heavy work.
Źródło:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza; 2013, 1; 61-65
1895-8443
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Otrzymywanie poliuretanów bezizocyjanianowych i kierunki ich zastosowań
The preparation of non-isocyanate polyurethanes and their applications
Autorzy:
Białkowska, A.
Szymańska, J.
Kostrzewa, M.
Bakar, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/279136.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników
Tematy:
poliuretan kondensacyjny
elastomer
jonomeryczne polimery
condensation polyurethane
ionomeric polymers
Opis:
W opracowaniu przedstawiono sposób otrzymywania poliuretanów kondensacyjnych bez użycia izocyjanianów z uwzględnieniem przykładowych kierunków zastosowań omawianych polimerów. Poprzez amidowanie uretanem etylowym grup hydroksylowych oligooksyalkilenoli otrzymywano karbaminiany oligooksyalkilenowe. W reakcji mocznika i formaldehydu oraz samego kwasu fenolosulfonowego, bądź mieszaniny tego kwasu z kwasem hydroksybenzoesowym lub naftalenosulfonowym lub hydroksyantracenosulfonowym otrzymywano oligomeryczne związki zawierające segmenty sztywne. Określono warunki otrzymywania w skali laboratoryjnej nowych poliuretanów oraz wpływ składu surowcowego PU i doboru metody ich otrzymywania na wybrane właściwości błon polimerowych (sorpcję i desorpcję pary wodnej, wodoodporność, wytrzymałość na rozciąganie, wydłużenie przy zerwaniu).
The work presents a method for preparing polyurethanes condensation without the use of isocyanates, including examples of the directions the use of these polymers. By amidation of the hydroxyl groups of urethane ethyl was obtained oligooksyalkylena carbamates. In the reaction of urea and formaldehyde and phenolsulfonic acid alone or a mixture of this acid with a hydroxybenzoic acid or naphthalenesulfonic acid or hydroxyanthracenesulfonic acid it was obtained oligomeric compounds containing hard segments. Was determined conditions for receiving the new polyurethanes in a laboratory scale, and influence fiber composition of PU and choice methods of their preparation on selected properties of polymer films (sorption and desorption of water vapor, water resistance, tensile strength, elongation at break).
Źródło:
Przetwórstwo Tworzyw; 2016, T. 22, Nr 4 (172), 4 (172); 173-183
1429-0472
Pojawia się w:
Przetwórstwo Tworzyw
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Psychosocial factors and health-related behavior among students from South-East Poland
Autorzy:
Binkowska-Bury, M
Kruk, W.
Szymanska, J.
Marc, M.
Penar-Zadarko, B.
Wdowiak, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51264.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Tematy:
Polska
South-Eastern Poland
student
socio-demographic factor
life style
knowledge
health-related behaviour
Źródło:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine; 2010, 17, 1; 107-113
1232-1966
Pojawia się w:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Physical activity of physiotherapy students at the Medical University of Warsaw
Aktywność fizyczna studentów kierunku fizjoterapia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Autorzy:
Boguszewski, D.
Ochal, A.
Adamczyk, J.
Jasiński, P.
Szymańska, A.
Obszyńska-Litwiniec, A.
Białoszewski, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048829.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
physical activity
students
lifestyle
physiotherapy
Opis:
Background. Regular physical activity allows maintenance of physical fitness at an optimal level and also contributes to greater care for other elements of a healthy lifestyle. The promotion of physical activity should be one of the tasks of health professionals, including physiotherapists. The aim of this study was to assess physical activity levels of physiotherapy students. Material and methods. This study involved 853 students (634 women and 219 men) of the Faculty of Physiotherapy of the Medical University of Warsaw (444 first-year students and 409 second-year students). The research tools were the International Physical Activity Questionnaire – short version (IPAQ-SF) and the author’s own survey to obtain information on the type of physical activity and reasons for taking it up or not. Results. Men had significantly higher levels of physical activity than women (p<0.001). The physical activity levels of second-year female students were higher than those of first-year female students (p=0.026). Among men, there was no significant difference between first and second-year students. Conclusions. More than half of those surveyed do not engage in any physical activity outside of curriculum activities. The results obtained in this study may form the basis for continuing research with the participation of various groups of subjects and using more advanced technologies and research tools.
Wprowadzenie. Regularna aktywność fizyczna pozwala na utrzymanie wydolności fizycznej na optymalnym poziomie, a ponadto przyczynia się do większej dbałości o inne elementy zdrowego stylu życia. Propagowanie aktywności fizycznej powinno być jednym z zadań pracowników służby zdrowia, w tym fizjoterapeutów. Celem badania była ocena poziomu aktywności fizycznej studentów fizjoterapii. Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 853 studentów (634 kobiet i 219 mężczyzn) kierunku fizjoterapia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (444 studentów pierwszego roku oraz 409 studentów drugiego roku). Narzędziami badawczymi były Międzynarodowy Kwestionariusz Aktywności Fizycznej – wersja krótka (IPAQ-SF) oraz autorska ankieta służąca uzyskaniu informacji dotyczącej rodzaju aktywności fizycznej oraz motywów jej podejmowania lub niepodejmowania. Wyniki. Mężczyźni charakteryzowali się istotnie wyższym poziomem aktywności fizycznej niż kobiety (p<0,001). Poziom aktywności fizycznej studentek drugiego roku był wyższy niż u studentek pierwszego roku (p=0,026). Wśród mężczyzn nie stwierdzono istotnych różnic między studentami pierwszego i drugiego roku. Wnioski. Ponad połowa badanych nie podejmuje żadnej aktywności fizycznej poza zajęciami programowymi. Uzyskane w niniejszej pracy wyniki mogą stanowić podstawę kontynuowania badań z udziałem różnych grup badanych oraz z wykorzystaniem bardziej zaawansowanych technologii i narzędzi badawczych.
Źródło:
Health Problems of Civilization; 2021, 15, 1; 48-53
2353-6942
2354-0265
Pojawia się w:
Health Problems of Civilization
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Environmental exposure of pregnant women to infection with Toxoplasma gondii - state of the art
Autorzy:
Bojar, I
Szymanska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/49419.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Tematy:
environmental exposure
woman
pregnant woman
woman exposure
human disease
toxoplasmosis
Toxoplasma gondii
infection
environmental factor
Źródło:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine; 2010, 17, 2; 209-214
1232-1966
Pojawia się w:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ rodzaju podłoża i metody uprawy na plonowanie bazylii pospolitej (Ocimum basilicum L.)
The influence of substrate type and the method of cultivation on the yielding of sweet basil (Ocimum basilicum L.)
Autorzy:
Bojko, K.
Czajka, J.
Meller, E.
Szymańska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2184909.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Tematy:
rosliny przyprawowe
bazylia pospolita
Ocimum basilicum
uprawa roslin
uprawa doniczkowa
podloza uprawowe
plonowanie
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EEE: Horticultura; 2016, 26, 4; 33-41
1233-2127
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EEE: Horticultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
3,3’-Dimetylobenzydyna i jej sole – frakcja wdychana : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
3,3-Dimethylbenzidine and its salts – inhalable fraction : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Bruchajzer, E.
Frydrych, B.
Szymańska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/958184.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
dimetylobenzydyna
narażenie zawodowe
toksyczność
NDS
dimethylbenzidine
occupational exposure
toxicity
MAC-TWA
Opis:
3,3’-Dimetylobenzydyna (3,3’-DMB, DMB, o-tolidyna) jest ciałem stałym, stosowanym m.in. w postaci dobrze rozpuszczalnego w wodzie dichlorowodorku 3,3’-dimetylobenzydyny (DMB-2HCl). 3,3’-Dimetylobenzydyna jest stosowana do produkcji: barwników azowych, poliuretanowych elastomerów, mas plastycznych oraz tworzyw sztucznych do powlekania. Niewielkie ilości substancji wykorzystuje się także w testach diagnostycznych wykonywanych w specjalistycznych laboratoriach. Narażenie zawodowe na 3,3’-dimetylobenzydynę występuje głównie w czasie produkcji podczas wykorzystywania pigmentów w barwieniu: tkanin, tworzyw sztucznych, papieru oraz skór. W Polsce w latach 2005-2014 3,3’-dimetylobezydynę stosowano w 18 ÷ 30 zakładach, w których na jej działanie było narażonych 135 ÷ 280 osób rocznie (głównie kobiet). W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono danych epidemiologicznych i informacji o toksycznym działaniu samej 3,3’-dimetylobenzydyny na ludzi. Po jednorazowym, dożołądkowym podaniu szczurom 3,3’-dimetylobenzydyny wartość LD50 (mediana dawki śmiertelnej) wynosiła 404 mg/kg mc. W warunkach narażenia powtarzanego u zwierząt laboratoryjnych notowano uszkodzenia: wątroby, nerek i tarczycy oraz zmiany hematologiczne. W testach Amesa przeprowadzonych po aktywacji metabolicznej stwierdzono, że metabolity 3,3’-dimetylobenzydyny wykazują silniejsze działanie mutagenne niż związek macierzysty. W badaniach w warunkach in vitro zanotowano także aberracje chromosomowe i wymianę chromatyd siostrzanych. Działanie rakotwórcze 3,3’-dimetylobenzydyny na ludzi nie zostało udowodnione, mimo że związek jest pochodną rakotwórczej benzydyny. Na podstawie wyników badań doświadczalnych na zwierzętach laboratoryjnych można jednak stwierdzić, że 3,3’-dimetylobenzydyna wykazuje działanie rakotwórcze. Po podaniu szczurom 3,3’-dimetylobenzydyny (drogą podskórną) oraz dichlorowodorku 3,3’-dimetylobenzydyny (w wodzie do picia) stwierdzono m.in. nowotwory: gruczołu Zymbala, gruczołu sutkowego, gruczołu napletkowego, macicy, skóry, wątroby, układu krwiotwórczego, jelita cienkiego i grubego. W IARC zaklasyfikowano 3,3’-dimetylobenzydynę jako substancję prawdopodobnie rakotwórczą dla ludzi (grupa 2.B), zaś w ACGIH – do grupy A3 (udowodnione działanie rakotwórcze na zwierzęta i nieznane działanie rakotwórcze na ludzi). Unia Europejska (zgodnie z klasyfikacją CLP) zaliczyła związek do kategorii kancerogenności 1.B z przypisanym zwrotem H350 – może powodować raka. Wartości dopuszczalnych stężeń dla 3,3’-dimetylobenzydyny w środowisku pracy ustalono tylko w niektórych państwach europejskich (Austrii, Słowenii i Szwajcarii) i wynoszą 0,03 mg/m3. Podstawą do obliczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla 3,3’-dimetylobenzydyny i jej soli była ocena ryzyka wystąpienia nowotworów u samców szczurów narażonych przewlekle na dichlorowodorek 3,3’-dimetylobenzydyny (podawany w wodzie do picia). Za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia zaproponowano przyjęcie stężenia 0,03 mg/m3, tj. z ryzykiem nowotworowym na poziomie 10-4, uwzględniając także możliwość występowania innych nowotworów, nie tylko jelita grubego. Nie ma podstaw do wyznaczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz wartości dopuszczalnej w materiale biologicznym (DSB). Ponadto zaproponowano oznakowanie związku „Carc. 1B”, informujące, że jest to substancja rakotwórcza kategorii zagrożenia 1.B oraz „skóra” – wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową.
3,3'-Dimethylbenzidine (3,3'-DMB, DMB, o-tolidine) is a solid used (as water-soluble dihydrochloride salt (dimethylbenzidine 2HCl)) in the production of azopigments, polyurethane elastomers and plastics for coating. Small amounts are also used in diagnostic tests in laboratories. Occupational exposure to dimethylbenzydine occurs mainly during the production and use of pigments to dye textiles, plastics, paper and leather. In 2005–2014, dimethylbenzidine was used in Poland in 18–30 workplaces, where 135–280 people each year (mainly women) were exposed. No epidemiological data and information related to toxic effects of DMB in humans was found in the available literature. The LD50 value (median lethal dose) after single intragastric administration of 3,3'-dimethylbenzidine to rats was 404 mg/kg. After repeated exposure of laboratory animals, liver, kidney, thyroid injury and hematological changes were noted. In the Ames tests with metabolic activation, it was found that metabolites of 3,3'-dimethylbenzidine show stronger mutagenic action than the parent compound. 3,3'-DMB induced also chromosome aberrations and exchange of sister chromatids in in vitro tests. Although 3,3'-dimethylbenzidine is a derivative of carcinogenic benzidine, carcinogenic effects on humans have not been proven. However, research provides data about carcinogenic effect of 3,3'-DMB in animals. After subcutaneous administration of 3,3'-dimethylbenzidine and its dihydrochloride salt in drinking water, Zymbal's and mammary glands tumors, and cancers of uterus, skin, liver, hematopoietic system, small and large intestine were observed in rats. IARC classified 3,3'- -dimethylbenzidine in the 2B group (a supposed carcinogenic agent for humans), whereas ACGIH – in the A3 group (proved carcinogenic effect on animals and unknown carcinogenic effect for humans). The European Union (according to the CLP classification) has listed 3,3'-DMB in the 1B category with the inscription "H350 – can cause cancer". The permissible concentrations for 3,3'-dimethylbenzidine have been established in some European countries only (Austria, Slovenia and Switzerland) as 0.03 mg/m3 . The basis of the proposed maximum concentration value (MAC-TWA) for 3,3'-dimethylbenzidine and its salts was a risk assessment of cancer in male rats chronically exposed to 3,3'-dimethylbenzidine dihydrochloride in drinking water. Taking into account the cancer risk at the level of 10-4 , a concentration of 0.03 mg/m3 for the MAC-TWA value was proposed. There are no basis to determine the short-term value (STEL) and biological limit values (BLV). It was also proposed to label the compound with "Carc 1B", which indicates that it is a carcinogen category 1B, and "skin" – the absorption of substances through the skin may be as important as an inhalation route.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2018, 2 (96); 61-97
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tlenki żelaza – w przeliczeniu na Fe : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Iron oxides – calculated on Fe : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Bruchajzer, E.
Frydrych, B.
Szymańska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138051.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
tlenki żelaza
narażenie zawodowe
toksyczność
NDS
NDSCh
iron oxides
occupational exposure
toxicity
MAC-TWA
STEL
Opis:
Tlenek żelaza(III), (Fe2O3, nr CAS 1309-37-1) w warunkach naturalnych występuje jako ruda żelaza. Najpowszechniejsza z nich (hematyt) zawiera około 70% czystego żelaza. Tlenek żelaza(III) jest stosowany jako czerwony barwnik w przemyśle: ceramicznym, szklarskim, papie7rniczym oraz jako surowiec ścierny w obróbce metali (skrawanie). Tlenek żelaza(II), (FeO, CAS 1345-25-1) występuje rzadko jako minerał – wustyt. Jest stosowany jako czarny barwnik w kosmetyce oraz do otrzymywania tuszu do tatuażu. Tetratlenek triżelaza (Fe3O4, CAS 1309-38-2; 1317- -61-9) należy do minerałów pospolitych (magnetyt). Wykazuje silne właściwości magnetyczne. Tetratlenek triżelaza występuje w skałach magmowych (gabro, bazalt). W Polsce minerał ten występuje na Dolnym Śląsku: w Kowarach, w Kletnie, okolicach Szklarskiej Poręby, jest również spotykany w bazaltach okolic Złotoryi i na Suwalszczyźnie. Tetratlenek triżelaza jest najbogatszą i najlepszą dla przemysłu rudą żelaza. Narażenie zawodowe na tlenki żelaza występuje w górnictwie oraz hutnictwie przy produkcji: żelaza, stali i wyrobów metalowych. Na tlenki żelaza są narażeni pracownicy zatrudnieni przy mieleniu rud i polerowaniu srebra oraz: spawacze, ślusarze i tokarze. Według Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 2013 r. w narażeniu na tlenki żelaza o stężeniach przekraczających obowiązującą wartość NDS (5 mg/m3) pracowało w Polsce 389 osób, a w 2014 r. – 172 osoby. Po jednorazowym, dożołądkowym podaniu szczurom tlenku żelaza(III) wartość LD50 ustalono na ponad 10 000 mg/kg mc., natomiast po podaniu dootrzewnowym – 5500 mg/kg mc. Analiza wyników badań wykonanych na zwierzętach laboratoryjnych wykazała, że zarówno po jednorazowym, jak i wielokrotnym dotchawiczym i inhalacyjnym narażeniu na tlenek żelaza(III) notowano najczęściej przejściowe nasilenie stresu oksydacyjnego i występowanie reakcji zapalnych. Tlenek żelaza(III) nie powodował działania genotoksycznego i rakotwórczego. W dostępnej literaturze nie ma informacji o jego wpływie na: płodność, rozrodczość oraz przebieg ciąży. Dane dotyczące toksyczności przewlekłej tlenków żelaza dla ludzi narażonych w środowisku pracy są nieliczne i dotyczą głównie narażenia pracowników na tlenek żelaza(III). W przypadku badań epidemiologicznych, wszystkie przedstawione w dokumentacji informacje pochodzą z obserwacji ludzi narażonych na łączne działanie tlenków żelaza i innych czynników. Nie podano, czy narażenie zawodowe było związane z konkretnym tlenkiem żelaza, oraz na jakie stężenia pracownicy byli narażeni. Najczęściej spotykanym skutkiem toksycznym w narażeniu zawodowym: górników i hutników rudy żelaza oraz spawaczy, były niewielkie zmiany zwłóknieniowe w płucach oraz pylica żelazowo-krzemowa (widoczne w badaniu RTG). Siderozę (żelazicę, pylicę żelazową) uważa się od lat za chorobę zawodową górników i hutników rud żelaza. Ponadto u: górników, hutników i spawaczy, zanotowano przypadki raka płuc, jednak były one spowodowane łącznym narażeniem na inne związki, m.in.: radioaktywny radon, rakotwórczy chrom, mangan, nikiel, inne tlenki (SiO2, ZnO, CO, NO, NO2, MgO) oraz spaliny z silników diesla. Według IARC tlenek żelaza(III) należy do grupy 3. (nie może być klasyfikowany pod względem działania rakotwórczego na ludzi). Pyły tlenku żelaza(III) mogą się gromadzić w tkance łącznej płuc, co może być przyczyną występowania obszarów zwłóknienia, szczególnie w wyższych partiach zewnętrznych części płatów płucnych. Skutki te były widoczne tylko w badaniu rentgenowskim (RTG). Pylica płuc spowodowana narażeniem na tlenki żelaza przebiegała zwykle bezobjawowo (brak objawów klinicznych i zmian w parametrach funkcji płuc). Podstawą do wyznaczenia propozycji wartości NDS dla frakcji wdychalnej tlenków żelaza było stężenie 10 mg Fe/m3, które u ludzi narażonych zawodowo na tlenek żelaza(III) ponad 10 lat nie powodowało zmian w płucach (wartość NOAEL). Po zastosowaniu współczynnika niepewności (równego 2) związanego z wrażliwością osobniczą otrzymano wartość NDS – 5 mg/m3 (w przeliczeniu na Fe). Taką samą wartość NDS dla frakcji wdychalnej tlenku żelaza(III), (5 mg/m3) otrzymano z badań na chomikach syryjskich narażonych inhalacyjnie na pyły tlenku żęlaza(III) o stężeniu 40 mg/m3 przez całe życie (wartość LOAEL). Podstawą wartości NDS dla frakcji respirabilnej tlenków żelaza były 10-letnie obserwacje ludzi narażonych na tlenek żelaza(III) przy jego produkcji. U 12% pracowników narażonych na frakcję respirabilną o średnich stężeniach 10 ÷ 15 mg/m3 obserwowano zmiany w badaniu RTG płuc. Wartość 10 mg/m3 przyjęto za wartość LOAEL. Po zastosowaniu odpowiednich współczynników niepewności, wartość NDS dla frakcji respirabilnej tlenków żelaza zaproponowano na poziomie 2,5 mg/m3. Autorzy dokumentacji zaproponowali pozostawienie obowiązującej wartości NDSCh dla tlenków żelaza na poziomie 10 mg/m3 dla frakcji wdychanej oraz wprowadzenie wartości NDSCh – 5 mg/m3 dla frakcji respirabilnej. Normatywy oznakowano literą „I”, ze względu na jego działanie drażniące.
Iron (III) oxide, (Fe2O3, nr CAS 1309-37-1) in natural conditions occurs as iron ore. The most common (hematite) contains about 70% pure iron. Iron (III) oxide is used as a red dye in ceramics, glass and paper industries and as a raw material for abrasive metalworking (cutting). Iron (II) oxide, (FeO, CAS 1345-25-1) occurs as a mineral wurtzite and is used as a black dye in cosmetics and as a component of tattoo ink. Iron (II) iron (III) oxide (Fe3O4, CAS 1309-38-2; 1317- -61-9) is a common mineral. It has strong magnetic properties (so called magnetite). It occurs in igneous rocks (gabbro, basalt). It is the richest and the best iron ore for industry. Occupational exposure to iron oxides occurs in the mining and metallurgical industry in the production of iron, steel and its products. Welders, locksmiths, lathes and workers employed in milling ores and polishing silver are exposed to iron oxides. According to data from the State Sanitary Inspection, in 2013, 389 people in Poland were exposed to iron oxide in concentrations exceeding the current NDS (5 mg/m3 ) and in 2014 – 172 people. After single and multiple intratracheal and inhalation exposure of animals, transient intensification of oxidative stress and inflammatory reactions were reported. Iron (III) oxide did not cause genotoxic and carcinogenic effects. In literature, there are no data on its effects on fertility, reproduction and pregnancy. Data on chronic toxicity of iron oxides for humans exposed in working environment are limited. In epidemiological studies, all information presented in the documentation comes from observations of people exposed to the combined effects of iron oxides and other factors. It is not stated whether occupational exposure was related to the specific iron oxide and to what concentrations workers were exposed. The most commonly encountered toxic effect in the occupational exposure of iron ore miners and iron welders and welders was minor lung fibrosis lesions and iron-silicon dust (as seen in the RTG study). Siderose is the occupational disease of miners and iron ore metallurgists. Moreover, cases of lung cancer have been reported in miners, steel workers and welders, but they were caused by total exposure to other compounds, including radioactive radon, carcinogenic chromium, manganese, nickel, other oxides (SiO2, ZnO, CO, NO, NO2, MgO) as well as exhaust gases from diesel engines. According to IARC, iron (III) oxide belongs to group 3 (cannot be classified as carcinogenic to humans). Iron (III) oxides can accumulate in a lung tissue, this process may be responsible for the occurrence of fibrosis sites, particularly in higher parts of external lung parts. These effects were visible in the X-ray examination only. Pneumoconiosis (siderosis) caused by exposure to iron oxides is usually asymptomatic (lack of clinical symptoms and changes in lung function parameters). The basis for the proposed MAC-TWA value for inhalable iron oxide fraction was NOAEL of 10 mg Fe/m3 . People exposed for more than 10 years to iron (III) oxide had no pulmonary changes. After application of an uncertainty factor of 2 (for differences in personal sensitivity in humans), the MAC-TWA value for the iron oxide fraction was proposed at 5 mg/m3 (calculated as Fe). The same observations on humans were the basis for calculating the MAC-TWA value for respirable fraction of iron (III) oxide. On 12% of workers exposed to respirable fraction at mean concentrations of 10 ÷ 15 mg/m3 , changes in pulmonary X-ray were observed. The value of 10 mg/m3 was assumed as LOAEL. After applying the appropriate uncertainty coefficients, the MAC-TWA value for the iron oxide respirable fraction was proposed at 2.5 mg/m3 . The authors propose to leave the short-term value (STEL) of 10 mg/m3 for inhaled fraction for iron oxides and to introduce STEL value of 5 mg/m3 for respirable fraction. It is recommended to label the substances with "I" - irritant substance.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2017, 2 (92); 51-87
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Laccase immobilisation on mesostructured silicas
Autorzy:
Bryjak, J.
Szymańska, K.
Jarzębski, A.B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/185475.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
laccase
Immobilization
mesostructured enzyme carrier
thermal stability
lakaza
unieruchomienie
enzym
stabilność termiczna
Opis:
Extracellular laccase produced by the wood-rotting fungus Cerrena unicolor was immobilised covalently on the mesostructured siliceous foam (MCF) and three hexagonally ordered mesoporous silicas (SBA-15) with different pore sizes. The enzyme was attached covalently via glutaraldehyde (GLA) or by simple adsorption and additionally crosslinked with GLA. The experiments indicated that laccase bound by covalent attachment remains very active and stable. The best biocatalysts were MCF and SBA-15 with Si–F moieties on their surface. Thermal inactivation of immobilised and native laccase at 80°[degrees]C showed a biphasic-type activity decay, that could be modelled with 3parameter isoenzyme model. It appeared that immobilisation did not significantly change the mechanism of activity loss but stabilised a fraction of a stable isoform. Examination of time needed for 90% initial activity loss revealed that immobilisation prolonged that time from 8 min (native enzyme) up to 155 min (SBA-15SF).
Źródło:
Chemical and Process Engineering; 2012, 33, 4; 611-620
0208-6425
2300-1925
Pojawia się w:
Chemical and Process Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 154

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies