Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Sliwinska, A.A." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 37
Tytuł:
Stimulation of phenolic compounds production in the in vitro cultivated Polyscias filicifolia Bailey shoots and evaluation of the antioxidant and cytotoxic potential of plant extracts
Autorzy:
Sliwinska, A.A.
Syklowska-Baranek, K.
Kosmider, A.
Granica, S.
Miszczak, K.
Nowicka, G.
Kasztelan, A.
Podsadni, P.
Turlo, J.
Pietrosiuk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/58656.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Botaniczne
Opis:
In this study, an efficient method to enhance phenolic compound production in the in vitro cultured shoots of Polyscias filicifolia was developed. The phenolic compound content in P. filicifolia has not yet been reported. Shoots were treated with methyl jasmonate (JM) or salicylic acid (SA) at doses of 50, 100, or 200 μM. HPLC-UV-VIS and LC-MS techniques were used for the determination of chlorogenic, caffeic, and ferulic acids. The total phenolics and flavonoids were quantified, and the antioxidant capacity of plant extracts was determined using DPPH and ABTS methods. Finally, the cytotoxic activity of P. filicifolia extracts in normal (HaCaT) and cancer (A549) cells was investigated. Further, the effect of the extracts on cisplatin cytotoxicity was assessed. The elicitors significantly enhanced phenolic production compared to that in untreated shoots and leaves of intact plants. Chlorogenic acid was the most abundant compound with the highest yield of 5.03 ±0.25 mg/g DW after treatment with 50 μM SA. The total flavonoid and phenolic content was significantly and dose-dependently influenced by JM. The highest antioxidant capacity was noted in extracts derived from shoots grown on media supplemented with 50 μM SA and 200 μM JM; these doses were used for further cytotoxic activity investigations. The extracts from JM or SA treatments reduced cancer cell viability and increased their mortality, whereas the extract from JM treatment exhibited protective effect on normal cells. Moreover, the comparison of cytotoxic properties of plant extracts and cisplatin indicated that plant phenolic compounds in combination with anticancer drugs could reduce the detrimental effect of the latter on human cells.
Źródło:
Acta Societatis Botanicorum Poloniae; 2018, 87, 2
0001-6977
2083-9480
Pojawia się w:
Acta Societatis Botanicorum Poloniae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan wiedzy na temat alokacji w LCA oraz propozycje zmian w normie ISO 14044
State of the art on allocation in LCA and proposals for changes in ISO 14044
Autorzy:
Śliwińska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297108.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
life cycle assessment (LCA)
LCA
allocation
system expansion
multifunctionality
ocena cyklu życia
alokacja
poszerzenie systemu
procesy wielofunkcyjne
metodyka
ISO 14044
Opis:
A literature review is presented in relation to the system expansion and the allocation of the environmental burdens in life cycle assessment (LCA). Many research centers in Europe and the world undertook subject of multi-functionality. Diversity of solutions and approaches is a barrier to an LCA practitioner who do not specializes in the subject related to multifunctionality and allocation. Wealth of literature and the progress made in the methodology create the need to systematize this issues. In the paper, various approaches and methodologies used in the life cycle analyses of multi-functional processes proposed in scientific papers, guides and manuals were compared. Recommendations related to the problem of multifunctionality of processes and systems which were identified in the literature were analyzed for compliance with the hierarchy of preferred solutions recommended in the ISO 14044, which arranges different solutions of multi-functionality from the most to the least recommended basing on the possibility of its implementation. Dependence of a choice of multifunctionality solution on approach to analysis: attributional analysis (ALCA) and consequential analysis (CLCA) was analyzed. Issues related to the use, advantages and disadvantages of an allocation on the basis of physical and economic relationships and of the system expansion (avoided emissions, substitution) were discussed closely. It is found on the basis of literature that in practice a procedure of solving multi-functionality mainly depends on context of analysis and the classification of the analyzed system. It has been shown that “Allocation procedure” of the ISO 14044 in relation to the literature is out of date and needs to be completed and changes. Finally, proposed changes and additions to the ISO 14044 resulting from the literature review were presented.
Praca obejmuje przegląd literatury związanej z alokacją obciążeń środowiskowych oraz poszerzeniem systemu wyrobu w ocenie cyklu życia. Tematyka była wielokrotnie poruszana przez ośrodki europejskie i światowe, jednak bogactwo literatury i postęp w dziedzinie metodyki stwarzają potrzebę usystematyzowania tego zagadnienia. W pracy porównano różne podejścia i metodologie stosowane w analizach cyklu życia procesów wielofunkcyjnych proponowane w publikacjach naukowych, przewodnikach i podręcznikach. Zalecenia związane z problemem wielofunkcyjności procesów i systemów zidentyfikowane w literaturze przeanalizowano pod kątem zgodności z hierarchią preferowanych rozwiązań zalecaną w normie ISO 14044. Przeanalizowano zależność wyboru rozwiązania wielofunkcyjności od podejścia do analizy, m.in.: analiz opisowych (attributional) oraz skutkowych (consequential). Omówiono zagadnienia związane ze stosowaniem alokacji w oparciu o zależności fizyczne i ekonomiczne oraz poszerzenia systemu (emisji unikniętych, substytucji), przedstawiono ich zalety i wady. Stwierdzono, że w źródłach literaturowych wybór rozwiązania wielofunkcyjności zazwyczaj jest zależny od celu i kontekstu analizy. Wykazano, że „Procedura alokacji” normy ISO 14044 w świetle literatury przedmiotu wymaga uzupełnienia. W pracy zaproponowano zmiany i uzupełnienia w normie ISO 14044 wynikające z przeglądu literatury przedmiotu.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2017, 20, 1; 97-119
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sposoby ograniczenia hałasu emitowanego do środowiska przez transport lotniczy
Solutions to decrease the noise emitted by air transport to enviroment
Autorzy:
Śliwińska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/403133.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
transport lotniczy
lotnictwo
zanieczyszczenie środowiska
hałas
ograniczenie hałasu
air transport
aircraft
environment pollution
noise
noise reduction
Opis:
Wykonywanie transportu lotniczego, jak również prowadzenie działalności na terenie portów lotniczych, odpowiada za zanieczyszczenie środowiska hałasem, który utrudnia funkcjonowanie i ma wpływ na życie ludzi i zwierząt. W artykule omówione zostały sposoby redukcji emisji wysokich dźwięków do środowiska, których źródłem są przede wszystkim statki powietrzne, a także funkcjonowanie lotnisk. Przeprowadzone badania wskazały, że stosowane są liczne rozwiązania, które ograniczają emisję hałasu. Wprowadzenie i wykorzystanie nowych technologii, a także rozwiązań technologicznych do walki ukierunkowanej na obniżenie hałasu zarówno w sposób czynny, jak i bierny, pociąga za sobą zmniejszenie negatywnego wpływu hałasu na środowisko.
The air transport as well as the service provided at airports is responsible for noise emission to the local environment, which hinders the functioning and living, of both, people and animals. The paper shows the potential solutions aimed at reducing the emission of high sounds to the environment, which are primarily caused by aircraft, as well as the activities and functioning of airports. The conducted research has shown that there are numerous solutions which may lead to decrease of the noise emission. Just the introduction and use of new technologies, as well as technological solutions have an impact on the reduction of noise, both in an active and passive way. Undoubtedly both have an impact on its reduction and entails a reduction of its negative impact on the local environment. The aim of this study was to characterize the methods, the solutions which can be use either at airports, or in their surroundings or in aircraft’s construction, which allows to reduce the noise emission to the local environment by air transport. The article is a response to the research problem, which was.
Źródło:
Budownictwo i Inżynieria Środowiska; 2018, 9, 2; 89-95
2081-3279
Pojawia się w:
Budownictwo i Inżynieria Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany zawartości węgla organicznego oraz wzajemny stosunek jego form w rekultywowanych utworach po eksploatacji węgla brunatnego w rejonie Łęknicy
The changes in forms of organic carbon and its content in reclaimed area of Łęknica Region
Autorzy:
Śliwińska, A.
Drab, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952845.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
kopalnia węgla brunatnego
nieużytki
rekultywacja
węgiel organiczny
kwasy fulwowe
kwasy huminowe
brown coal mine
reclamation
organic carbon
fulvic acids
humin acids
Opis:
Materiał badawczy pochodził z poletek doświadczenia założonego na terenach pokopalnianych po byłej Kopalni „Przyjaźń Narodów” w rejonie Łeknicy w województwie lubuskim. Omówione grunty charakteryzowały bardzo niekorzystne właściwości fizyczno-chemiczne [Krzaklewski I Wójcik 2007, Greinert 1988 oraz Greinert i in. 2009]. Uśrednione próbki gruntów pobrane z różnych głębokości poddano ekstrakcji metodą Schnitzera wykorzystując ług sodowy. W dalszej kolejności w próbkach tych oznaczono zawartości węgla ogólnego oraz sumy węgli kwasów huminowych i kwasów fulwowych przy użyciu analizatora TOC-Vcsn Total Organic Carbon Analyzer-Shimadzu. Badania wykazały wysoce istotne zróżnicowanie zawartości węgla ogólnego oraz węgli kwasów huminowych i fulwowych. Stosunki węgla kwasów huminowych do węgla kwasów fulwowych przekraczały znacznie wartość 1,0. Wskazuje to na słaby stopień mineralizacji masy organicznej w badanych gruntach.
The samples were taken from the plots experiment established in the areas of the "Przyjaźń Narodów" lignite mine in Łęknica Region. The discussed land characterized very unfavorable physical-chemical properties chemiczne [Krzaklewski i Wójcik 2007, Greinert 1988, Greinert et al. 2009]. The mean soil samples taken from individual soil horizons were extracted by sodium hydroxide (Schnitzer method). Subsequently, these samples were determined in the content of total carbon and the sum carbon from humic and fulvic acids on TOC-VCSN Shimadzu. The study showed highly significant differences in the content of total carbon and carbon from humic and fulvic acids. Relations between total coal to coal from humic and fulvic acids exceed the value of 1.0 which may suggest a low level of mineralization of organic matter in studied soils.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2013, 152 (32); 134-142
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lody jako żywność funkcjonalna – badania konsumenckie
Ice carem as a functional food – consumer research
Autorzy:
Sliwinska, A.
Lesiow, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/5180.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
zywnosc funkcjonalna
lody
wartosc odzywcza
wartosc zdrowotna
probiotyki
rynek zywnosciowy
nowe technologie
innowacyjnosc
produkcja lodow
lody jogurtowe
konsumenci
badania ankietowe
decyzje zakupowe
sezonowosc
Opis:
W pracy wyjaśniono pojęcie żywności funkcjonalnej oraz opisano walory ży-wieniowe i zdrowotne lodów. Omówiono propozycje nowoczesnych technologii w produkcji lodów probiotycznych. Badając kontekst sezonowości spożycia tego wyrobu, przeprowadzo-no badania ankietowe, na podstawie których wnioskowano o przesłankach decyzji zakupo-wych przez konsumentów lodów, stanie wiedzy nabywców dotyczącej ich wartości odżyw-czej i zdrowotnej oraz stopniu zainteresowania nową generacją tego artykułu spożywczego, tj. lodów probiotycznych zaliczanych do żywności funkcjonalnej
The concept of functional foods and the nutritional and health properties of ice cream were described. The proposals of modern technology in the production of probiotic ice cream were discussed. By examining the context of seasonality of ice cream consumption the questionnaire survey was carried out on the basis of which was to conclude the purchasing decisions of ice cream consumers, the buyers knowledge on its nutritional and health value and extent of interest in the new generation of this product i.e. probiotic ice cream included to functional food.
Źródło:
Nauki Inżynierskie i Technologie; 2013, 1(8)
2449-9773
2080-5985
Pojawia się w:
Nauki Inżynierskie i Technologie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Allelopathic effects of cyanobacterial filtrates on Baltic diatom
Autorzy:
Śliwińska, S.
Latała, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/100794.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Śląski. Wydział Nauk o Ziemi
Tematy:
allelopatia
sinice
Morze Bałtyckie
zakwity
allelopathy
Baltic Sea
blooms
cyanobacteria
Opis:
Allelopathy may be one of the factors affecting the formation of massive and harmful algal blooms in aquatic environments. Recent studies indicate that blooms of cyanobacteria in the Baltic Sea has grown significantly in last decades, so it is important to determine the allelopathic interactions between the dominant species of cyanobacteria and microalgae. In this work we investigated the influence of allelopathic compounds on the growth of Skeletonema marinoi by addition of cell-free filtrate of the Baltic cyanobacterium Nodularia spumigena cultures grown under different temperature (15-25ºC). Additionally the effects of filtrates of both an exponential and a stationary growing culture of N. spumigena were tested on diatom. These studies indicate that high temperature affected the donor species by increasing its production of allelochemicals. The highest drop of growth of analyzed diatom were observed after the addition of cell-free filtrate obtained from N. spumigena grown at 25ºC and constituted 70% of their control. N. spumigena was only allelopathic in exponential growth phase, whereas the cyanobacteria filtrate from stationary phase have any effect on S. marinoi. These findings suggest that N. spumigena may reveal allelopathic activity and that the production of allelopathic substances is influenced by the temperature and growth phase of cyanobacteria.
Allelopatia może być kluczowym czynnikiem wpływającym na tworzenie się masowych zakwitów sinic w wielu wodnych ekosystemach. Badania pokazują, że zakwity sinic w Morzu Bałtyckim w ostatnich dekadach znacznie się nasiliły, dlatego tak ważne jest określenie stopnia oddziaływania allelopatycznego dominujących w tym akwenie gatunków fitoplanktonu. W przeprowadzonych badaniach określono wpływ związków allelopatycznych produkowanych przez bałtycką sinicę Nodularia spumigena hodowaną w różnych temperaturach (15-25ºC) na wzrost okrzemki Skeletonema marinoi. Dodatkowo w niniejszej pracy porównano wpływ przesączu komórkowego uzyskanego z hodowli sinic będących w fazie logarytmicznego i stacjonarnego wzrostu. Badania wykazały, że temperatura modyfikuje allelopatyczne oddziaływania i na przykład najwyższy spadek wzrostu zaobserwowano u S. marinoi po dodaniu przesączu uzyskanego z kultur N. spumigena hodowanych w 25ºC. Wynosił on 70% w stosunku do kontroli. Ponadto w pracy stwierdzono, że N. spumigena wykazywała oddziaływanie allelopatyczne na badaną okrzemkę jedynie wtedy, gdy dodawany przesącz komórkowy pochodził z fazy logarytmicznego wzrostu. Wyniki uzyskane w niniejszej pracy sugerują, że bałtyckie sinice mogą wykazywać oddziaływania allelopatyczne w stosunku do okrzemek a produkcja związków allelopatycznych może być zależna od temperatury oraz fazy wzrostu, w której znajdują się organizmy donorowe.
Źródło:
Contemporary Trends in Geoscience; 2012, 1, 1; 103-107
2299-8179
Pojawia się w:
Contemporary Trends in Geoscience
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rekreacja na terenach chronionych – preferencje i satysfakcja turystów odwiedzających Poleski Park Narodowy
Recreation in nature reserves – preferences and satisfaction of tourists visiting the Polesie National Park
Autorzy:
Sliwinska, A.
Mandziuk, A.
Studnicki, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2142613.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
CART method
tourist preferences
recreation
satisfaction with leisure time
formy wypoczynku
metoda CART
preferencje turystów
rekreacja
zadowolenie z wypoczynku
Opis:
The aim of this work was to determine preferences and satisfaction of tourists visiting the Polesie National Park (PPN). Preferences were defined in terms of the motives for visiting, ways of spending leisure time, the length and frequency of visits, knowledge of tourist attractions and awareness of the park’s financing. A survey was conducted in July – August 2019 gathering responses from 125 adults visiting the PPN tourist and bicycle paths. 100 correctly completed questionnaires were analyzed using the CART method to determine the respondents' satisfaction with spending leisure time in the park. The most frequently mentioned reasons for visiting were the beautiful landscape (28%) and the species richness (27%) of the park. 39% of respondents visited the area for the first time and 47% came for one day. Most visitors (65%) had very good knowledge of the tourist attractions in the PPN. Walking was the most common way (37%) for visitors to spend their leisure time in the park. More than half of the respondents (58%) would be willing to accept additional fees in order to help maintain and protect the park. The vast majority of the respondents indicated that they are satisfied (42%) or very satisfied (48%) with their visit to this area. Our statistical analysis indicated that asking the question about financing the park greatly impacted the responses to the qu- estion about visitor satisfaction, but was also correlated with the respondent’s place of residence as well as their knowledge of tourist attractions. The unique character, landscape as well as the natural, historical and cultural richness of the park combined with the well-maintained infrastructure are crucial to ensure a high level of visitor satisfaction.
Źródło:
Leśne Prace Badawcze; 2020, 81, 4; 153-160
1732-9442
2082-8926
Pojawia się w:
Leśne Prace Badawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Changes in the content of humic substances, eeaction and sorption properties occurring in reclaimed land in post-mining areas
Zmiany zawartości substancji humusowychodczynu oraz właściwości sorbcyjnych w rekultywowanych gruntach powstałych na terenach pokopalnianych
Autorzy:
Sliwinska, A.
Drab, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/905512.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Opis:
The paper presents selected results of analyses of the properties of post-mining land of the former lignite mine „Przyjaźń Narodów” in the region of Łęknica in the Lubusz Voivodeship. The land formed in that area had very unfavourable properties: its granulometric composition (light clay sand) was susceptible to water erosion, the reaction of the formations was highly acid, the contents of total organic carbon and total nitrogen were varied and highest on the surface level of the profiles. The Ckh:Ckf ratios increased as the sampling depth increased. The development of opencast mining in the region of Łęknica (the Lubusz Voivodeship) has resulted in geomorphological changes. The post-mining land of the post-mining areas of the former lignite mine „Przyjaźń Narodów”, which started operating at the beginning of the 1970s, was subjected to reclamation processes. Reclamation in that area consisted of the following actions [7]: (a) land levelling with bulldozers; (b) soil deacidification with magnesium lime in the Zink Mill „Miasteczko Śląskie” in a dose of 50 Mg ha⁻¹; (c) mineral fertilisation: phosphorus powder in a dose of 5 Mg ha⁻¹, nitro-chalk in a dose of 200 kg ha⁻¹, ammonium phosphate in a dose of 200 kg ha⁻¹ and potash salt in a dose of 400 kg ha⁻¹; and (d) forestation of the area with Scots pines. Accumulation of organic matter is very important for restoring fertility in post-mining soils and improving their physical, chemical and biological properties [4]. Organic matter in soils undergoes complicated processes which often depend on oxygen-environmental conditions, and produce as a result a number of mineralization products. During the process of humification, humic substances are produced, various fractions of which differ in terms of their immunity to decomposition, time of existence in the environment, and at the same time they determine soil properties [6]. Those processes occur with the participation of microorganisms. Microorganisms in soils are both decomposers participating in the decomposition of organic matter produced by autotrophic organisms and organisms responsible for soil formation processes [1].
Praca zawiera wybrane wyniki analiz właściwości gruntów pokopalnianych byłej kopalni węgla brunatnego” Przyjaźń Narodów” w rejonie Łęknicy- województwo lubuskie. Powstałe grunty posiadały bardzo niekorzystne właściwości: skład granulometryczny (piasek gliniasty lekki) sprzyjał erozji wodnej, odczyn utworów był silnie kwaśny, zawartości węgla organicznego i azotu ogółem były silnie zróżnicowane i najwyższe w poziomach powierzchniowych profili. Stosunki Ckh:Ckf zwiększały się wraz ze wzrostem głębokości poboru próbek.
Źródło:
Polish Journal of Soil Science; 2015, 48, 2
0079-2985
Pojawia się w:
Polish Journal of Soil Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Storage capacity of organic carbon in the reclaimed postmining technosols
Autorzy:
Greinert, A.
Drab, M.
Śliwińska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/207371.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
organic carbon
carbon accumulation
storage capacity
pinus sylvestris
węgiel organiczny
akumulacja węgla
powierzchnia magazynowa
sosna zwyczajna
Opis:
Soil is a huge reservoir of carbon, which is both organically and chemically bounded. Sequestration ability of soil amounting to 0.9±0.3 Pg C.y-1represents significant item in carbon balance. Reclamation activities aimed at soil creating contributes to the carbon binding in the form of complex compounds. This work characterizes fluctuations of organic carbon in post-lignite-mining sites located in Leknica (Poland, Lubuskie Province) after afforestation with Pinus sylvestris. The results present the situation 25 years after the reclamation field experiment commencement Satisfactory effect in growth and development of pine forest was accomplished by liming and NPK application. After 25 years of the experiment start point, the litter deposition gained 2.5-4.0 cm and the initial humic horizon, lying directly beneath reached 4.0-6.5 cm. An average carbon accumulation in surface litter amounted to 2.86 kg.m-2and in initial humic horizons to 0.68 kg.m-2. This indicates an average sequestration of 130 Mg CO2per 1 ha of reclaimed area.
Źródło:
Environment Protection Engineering; 2018, 44, 1; 117-127
0324-8828
Pojawia się w:
Environment Protection Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości zastosowania narzędzi do wspomagania oceny cyklu życia systemów wielofunkcyjnych
Possibilities of using tools supporting the life cycle assessment of multi-functional systems
Autorzy:
Fugiel, A.
Śliwińska, A.
Burchart-Korol, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/325768.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
ocena cyklu życia
system wielofunkcyjny
alokacja
poszerzenie systemu
model równowagi rynkowej
programowanie liniowe
life cycle assessment (LCA)
multi-functional system
allocation
system expansion
market equilibrium model
linear programming
Opis:
Środowiskowa ocena cyklu życia (LCA – life cycle assessment) służy do analiz obciążeń środowiskowych w cyklu życia technologii i produktów. W przypadku systemów, które pełnią kilka funkcji, tzw. systemów wielofunkcyjnych, np. takich, w których wytwarzanych jest kilka produktów lub przetwarza się kilka rodzajów odpadów, należy podjąć działania pozwalające na rozdzielenie obciążeń środowiskowych na poszczególne produkty. W tym celu może pomóc zastosowanie różnych narzędzi, w tym programowania liniowego oraz modeli równowagi rynkowej i innych narzędzi ekonomicznych. W pracy przedstawiono przegląd wybranych narzędzi, które są pomocne w ocenie cyklu życia systemów wielofunkcyjnych.
The environmental life cycle assessment (LCA) is used for the analysis of environmental burden in the life cycle of technologies and products. For systems that supply several functions, so-called "multi-functional systems", eg. in which several products are produced or several kinds of waste are processed, shares of the environmental burden should be apportioned to the individual products. Using of various tools, including linear programming, market equilibrium models and other economic tools can be helpful in solving this problem. The paper presents an overview of the selected tools that can support the life cycle assessment of multi-functional systems.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2017, 100; 133-143
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartość siarki w wybranych gatunkach roślin użytków zielonych wokół kombinatu metalurgicznego w Dąbrowie Górniczej
The sulfur content in selected plant species of grassland around the metallurgical plant in Dąbrowa Górnicza
Autorzy:
Pawełko, K.
Śliwińska-Wyrzychowska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/103418.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
siarka
bioindykacja
roślinność łąkowa
huta
sulfur
bioindication
grassland
steelworks
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki trzyletnich badań prowadzonych w ekosystemach łąkowych zlokalizowanych wokół kombinatu metalurgicznego w Dąbrowie Górniczej. Teren ten od wielu lat poddawany jest silnej antropopresji. Materiał do analiz pochodził z 15 stanowisk badawczych rozmieszczonych w różnych odległościach od emitora. W wybranych gatunkach roślin należących do trzech grup biologiczno-ekologicznych oznaczono zawartość siarki. Celem badań było przedstawienie stanu skażenia tym pierwiastkiem środowiska wokół emitora oraz ocena przydatności tych gatunków jako bioindykatorów. Zawartość siarki w badanych roślinach okazała się cechą gatunkową. Najwięcej tego pierwiastka zawierały Ranunculus acris oraz gatunki traw Holcus lanatus i Dactylis glomerata. Kolejną grupę stanowiły Medicago lupulina i Trifolium pratense. Najmniejsze stężenia stwierdzono u Rumex acetosa. U większości analizowanych gatunków badania nie wykazały żadnej istotnej korelacji pomiędzy zawartością siarki w roślinach i zawartością w glebie, odczynem gleby, odległością oraz kierunkiem usytuowania względem huty. Najbardziej obciążone tym pierwiastkiem były rośliny powierzchni leżących na kierunku północnowschodnim w odniesieniu do emitora.
In the article there are presented the results of the three-year long research which took place in meadow ecosystems located around the steelworks in Dąbrowa Górnicza. The area is highly influenced by human activity for many years. The material for the analysis came from 15 research stations, each put in different distance from the emitor. The content of the sulphur was definited in selected species of plants which were parts of three bioecological groups. The goal of the research was to show the level of sulphur pollution in the environment in the area around the emitor and to appraise the role of these plants as the bioindicators. The content of sulphur in plants turned out to be the species feature. The highest level of sulphur could be fund in Ranunculus acris and in grass species Holcus lanatus and Dactylis glomerata. The next group was formed by Medicago lupulina and Trifolium pretense. The least of sulphur could be found in Rumex acetosa. Mostly the research did not show the relationship between the content of sulphur in plants or in soil, soil re action and the distance from the steelworks. The highest sulphur content was in plants placed in north-east from the emitor.
Źródło:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa; 2013, T. 1; 143-158
2300-5343
Pojawia się w:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synusial structure of Lunario-Aceretum and Phyllitido-Aceretum in Kostrza reserve Beskid Wyspowy Range
Struktura synuzjalna jaworzyny górskiej z miesiącznicą trwałą Lunario-Aceretum i języcznikiem zwyczajnym Phyllitido-Aceretum w rezerwacie Kostrza Beskid Wyspowy
Autorzy:
Śliwińska-Wyrzychowska, A.
Grzybek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/410287.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
cluster analysis
Lunaria rediviva
Phyllitis scolopendrium
synusium
herb layer
Opis:
Investigations were carried out in a nature reserve, on the north slopes of the Kostrza Mt. (Western Carpathians). Two study plots of 10 x 10 m (one in Lunario-Aceretum and one in Phylitido-Aceretum) were divided into 100 squares of 1 m2 each. In each square the floristic composition was recorded together with percentage cover of all vascular plant species. Cluster analysis revealed three synusia in the herb layer: 1. Ribes alpinium + Phyllitis scolopendrium, 2. Lunaria rediviva+ Mercuriali perennis, 3. Petasites albus + Corydalis cava. Species frequency and their mean cover were used in the characteristics of synusia.
Obiektem badań były zbiorowiska jaworzyny górskiej z miesiącznicą trwałą i języcznikiem zwyczajnym. Badania prowadzono na dwóch powierzchniach badawczych (10x10m, podzielonych na 100 kwadratów). Zostały one założone na północnych stokach Góry Kostrza. i obejmowały swoim zasięgiem fragmenty zespołów Lunario - Aceretumi i Phyllitido - Aceretum. W toku analizy numerycznej wyróżniono trzy typy synuzjów budujących warstwę runa (Ryc. 1). Ich nazwy utworzono od dominujących w nich gatunków, a scharakteryzowano je na postawie średniego pokrycia i frekwencji występujących w nich gatunków. W synuzjum Lunaria rediviva+Mercurialis perennis, poza miesiącznicą trwałą i szczyrem trwałym spotyka się, występującą z wysoka frekwencja Galium odorum (Tab. 1.). W synuzjum Petasites albus + Corydalis cava lepiężnikowi białemu i kokoryczy pustej towarzyszą występujące z mniejszym pokryciem Urtica dioica i Asarum europaeum. Trzecie synuzjum Ribes alpinium + Phyllitis scolopendrium charakteryzuje jedynie wysokie pokrycie porzeczki alpejskiej i języcznika zwyczajnego. Porównując częstość występowania wyróżnionych synuzjów w obrębie badanych powierzchni (100m2 każda) zauważyć można, iż na powierzchni badawczej zlokalizowanej w Lunario - Aceretum większy obszar zajmuje synuzjum Petasites albus + Corydalis cava (59%) (Ryc. 2). Na pozostałej części powierzchni występuje synuzjum Lunaria rediviva+Mercurialis perennis. Należy zauważyć tu całkowity brak synuzjum Ribes alpinum + Phyllitis scolopendrium. Na powierzchni badawczej założonej w Phyllitido - Aceretum 36% poletek reprezentuje synuzjum Phyllitides scolopendium. Na 60% powierzchni obecne jest synuzjum Lunaria rediviva+Mercurialis perennis natoniast synuzjum Petasites albus + Corydalis cava wykształciło się jedynie na 4% powierzchni, co może wskazywać na jego marginalne znaczenie w tym zespole. Liczne występowanie synuzjum Lunaria rediviva + Mercurialis perennis w obydwu zespołach wynika z ich zbliżonej przynależności syntaksonomicznej. Na badanych powierzchniach synuzja tworzą zwarte stosunkowo duże homogeniczne płaty.
Źródło:
Chemistry, Environment, Biotechnology; 2010, 14; 101-109
2083-7097
Pojawia się w:
Chemistry, Environment, Biotechnology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stanu ekologicznego cieków Jeziora Trzesiecko na podstawie wskaźników biotycznych
Assessment of degree of eutrophization of streams of lake Trzesiecko based on biotic indicators
Autorzy:
Lampart-Kałużniacka, M.
Śliwińska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819556.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
wskaźniki biotyczne
stan ekologiczny
ciek wodny
biotic index
ecological status
water courses
Opis:
Ochrona zasobów wodnych jest szczególnie istotna z uwagi na to, że Polska jest krajem ubogim w wodę, zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym [7]. Natomiast Wielkopolska uchodzi za jeden z najbardziej deficytowych w wodę obszarów w Polsce, a co gorsza deficyt ten ulega ciągłemu, systematycznemu pogłębieniu. Cechy klimatu tego regionu - stosunkowo niskie wartości opadów, wysokie wartości parowania terenowego oraz niekorzystny ich rozkład w ciągu roku decydują o szczególnie niekorzystnym kształtowaniu się zasobów wodnych [2]. Należy również dodać, że na niekorzystny bilans wodny istotny wpływ miała działalność człowieka. Ważnym elementem wpływającym na prawidłowe kształtowanie się gospodarki wodnej zlewni odgrywa stopień lesistości. Obszary leśne zajmują około 29,3% powierzchni Polski [4]. Niezwykle istotna rola lasu, z punktu widzenia ochrony i odnowy zasobów wodnych, wynikająca z dużych zdolności retencyjnych niektórych typów siedliskowych lasu, przejawia się głównie w wyrównaniu wielkości odpływu wody w ciekach, co powoduje zmniejszenie groźby powstania powodzi, a także zwiększenie przepływów minimalnych. Elementem decydującym o prawidłowym rozwoju drzewostanów w poszczególnych siedliskach leśnych jest właściwe kształtowanie gospodarki wodnej tych siedlisk. Jednym z podstawowych czynników mających wpływ na gospodarkę wodną zlewni leśnych jest przebieg oraz wahania stanów wód podziemnych i związane z nimi zdolności retencyjne tych siedlisk. Przeprowadzone w latach wcześniejszych na obszarach omawianych zlewni wstępne badania wykazały, że zdolności retencyjne siedlisk leśnych są zasadniczym elementem gospodarki wodnej i odgrywają niezwykle ważną rolę w kształtowaniu się bilansów wodnych zlewni leśnych [3]. Warunki klimatyczne takie jak opady atmosferyczne i temperatury powietrza są głównym czynnikiem wpływającym na głębokość zalegania wód gruntowych i decydującym o wielkości i kształtowaniu się zapasów wody w siedliskach leśnych. Zdaniem Palucha [5] największą dynamiką charakteryzują się płytkie wody gruntowe zwane wodami zaskórnymi, które zalegają pod powierzchnią użytków rolnych i leśnych. Wzrost głębokości zalegania zwierciadła wody gruntowej od powierzchni terenu powoduje, że dynamika ta ulega zmniejszeniu. Poziom wody gruntowej wywiera istotny wpływ na czynną warstwę gleby i zachodzące w niej procesy, a tym samym na rozwój korzeni drzew. Wysoki poziom wody gruntowej ogranicza miąższość czynnej warstwy gleby i strefy korzeniowej. Natomiast niski poziom wody gruntowej umożliwia przewietrzenie gleby i wytworzenie prawidłowego systemu korzeniowego drzew [1]. Celem niniejszej pracy była ocena dynamiki zmian stanów wód gruntowych oraz uwilgotnienia gleb wybranych siedlisk leśnych w zlewni cieku Hutka.
The purpose of the research work was to estimate the dynamics of the water content in soils variation in the drainage catchment of Hutka watercourse to Huta Pusta section in hydrologic year 2008. Considered afforested drainage catchment, size of 0.52 km2, is placed in the central part of Wielkopolska in Puszcza Zielonka. The Hutka catchment is of a typical forest character and presents high retentional capabilities. During the research detailed analyses were made for the dynamics of the groundwater level and water storage in 50 cm, and 100 cm soil layer. Measurements of water level were taken in 13 measuring wells, the water reserves in two measurement profiles. The results of water content in soils, were elaborated by using the ECH2O sounder. The research proved, that the dynamics of the water content in soils variation and ground water level in analyzed drainage catchment is described by similar cyclicity and depends mostly on the course of meteorological conditions, especially on the distribution and dimension of rain-falls. It was confirmed that the low level of groundwater table in the vegetation season does not affect significantly the water reserves of the surface layer of soil. Additional elements affecting the level of groundwater are also: the distance between measurement wells and the watercourse, site type and the layout of the land. The unfavourable distribution of precipitation, high air temperature and high evapotranspiration, which occurred in June resulted in a significant decrease in water supplies in the investigated soil profiles and also in both analyzed layers. During this period, lowest values of water storage below the limit of permanent wilting and changing in a 0.5-meter layer from 8 mm (profile 4) to 19 mm (profile 13), in a 1-meter layer from 11 mm (profile 4) to 25 mm (profile 13) were recorded.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2011, Tom 13; 1069-1080
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Construction of the integrated monetary-physical supply and use tables for Poland
Opracowanie zintegrowanych tablic międzygałęziowych przepływów pieniężnych i masowych dla produkcji i wykorzystania wyrobów i usług w Polsce
Autorzy:
Rejman-Burzyńska, A.
Śliwińska, A.
Jędrysik, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/340925.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Główny Instytut Górnictwa
Tematy:
tablice bilansowe
MPSUTs
FORWAST
balance boards
Opis:
This paper presents a methodology of construction of the integrated Monetary-Physical Supply and Use Tables (MPSUTs) for Poland. The elaboration of these tables for Poland (2003) was a pioneering work, since, to the best our knowledge, such tables have never been produced before. This research was done within FORWAST project – 6th EU Framework Programme (RTD). The integrated MPSUTs provide a framework in which all physical flows associated with all monetary flows in the economy can be recorded. This paper describes this framework with monetary and physical matrices for supply and use as well as matrices of the resources and emissions. The categories of products/activities and data sources are mentioned. The matrices were compiled using data from various sources: production statistics, foreign trade statistics, energy accounts, emissions inventory, recycling data, etc. Thus the elaborated MPSUTs can be served as an integration of framework for different data sources and various specific sector production and use accounts such as agriculture, forestry, fishery, metals and mineral extraction and energy. Such tables are a valuable tool for integrated environmental-economic accounting and modelling. Starting point of creation MPSUTs for Poland was the Monetary Supply and Use Tables (MSUTs), elaborated by CSO (Central Statistical Office – Poland) according to ESA’95 (European System of Accounts). For the construction of PSUTs (59 59), the quantities (mass) of the products related to given categories were determined on the basis of statistical data. Distribution of mass flows into industry activities in PSUTs was proportionally with the relevant monetary values in MSUTs and was delivered from monetary values and price. For a better determination of the flows of the system, disaggregations of the primary data of the monetary and physical SUTs (59 products x 59 activities) were performed in order to trace out and map all the internal flows of the whole economy (117 products ź 117 activities). The methodology of data mining, data processing and validation, as well as tools used for construction of the tables (MPSUTs) for Poland are discussed. The information covered in matrices included in these tables are illustrated using numerical examples.
W niniejszym artykule opisano metodykę konstruowania zintegrowanych tablic bilansowych przepływów pieniężnych i fizycznych dla podaży i wykorzystania wyrobów i usług (MPSUTs). Stworzenie tablic przepływów międzygałęziowych finansowych i fizycznych dla Polski było pracą pionierską, gdyż jak wiadomo autorom, takie tablice dotąd nie zostały opracowane. Praca została wykonana w ramach projektu FORWAST – 6. Program Ramowy Unii Europejskiej (Badania i Rozwój Technologii). Zintegrowane tablice produkcji i wykorzystania (MPSUTs) stanowią strukturę zbioru macierzy, w której mogą być zapisane i powiązane wszystkie strumienie przepływów fizycznych (masowych) z przepływami pieniężnymi w gospodarce narodowej. Tablice te obejmują: macierze przepływów pieniężnych i fizycznych dla podaży i wykorzystania oraz macierze surowców i emisji zanieczyszczeń gazowych do powietrza. Przy modelowaniu przepływów pieniężnych i fizycznych dla macierzy (SUTs) wykorzystano rachunek przepływów materiałowych (MFA), macierze rachunków narodowych, macierze przepływów surowców i emisji. Dlatego też tablice te mogą być wykorzystywane do integracji struktury różnych danych oraz rachunków produkcji i wykorzystania dla różnych sektorów przemysłu, takich jak: rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo, wydobycie rud metali i minerałów czy energetyka. Tablice stanowią cenne narzędzie do modelowania środowiskowego i ekonomicznego. Mogą one zostać przekształcone w tablice wejściewyjście (IOTs), które są wykorzystywane w rachunkach środowiskowych. Tablice te służyły w projekcie FORWAST jako dane wejściowe do modelowania i prognozowania odpadów i zasobów materiałowych i do określania wpływów środowiskowych dla różnych scenariuszy zapobiegania powstawaniu odpadów, recyklingu i przekształcania odpadów w Unii Europejskiej (UE-27). Punktem wyjścia do stworzenia tablic MPSUTs były tablice rachunków narodowych (Rachunek podaży i wykorzystania wyrobów i usług w 2003 r.) opracowane przez GUS, zgodne z ESA ’95 (European System of Accounts) i zawierające 60 produktów/aktywności według klasyfikacji CPA/NACE. W celu lepszego określenia systemu przepływów przeprowadzono dalszą dezagregację danych, aby prześledzić i ująć wszystkie istotne wewnętrzne przepływy w gospodarce (117 produktów × 117 aktywności). W artykule omówiono metodykę eksploracji danych, ich przetwarzania i walidacji oraz narzędzia stosowane do tworzenia tablic MPSUTs dla Polski. Informacje zawarte w tych tablicach zostały zilustrowane na przykładach.
Źródło:
Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa; 2011, 1; 41-60
1643-7608
Pojawia się w:
Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartość ołowiu w wybranych gatunkach roślin o potencjalnym znaczeniu leczniczym
The lead content in selected plant species of potential medicinal significance
Autorzy:
Musielińska, R.
Śliwińska-Wyrzychowska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/103694.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
metale ciężkie
ołów
intoksykacja
roślina lecznicza
gleba
heavy metals
lead
intoxication
medical plant
soil
Opis:
Rośliny lecznicze, dzięki posiadanym dużym wybiórczym zdolnościom kumulowania pierwiastków śladowych i metali ciężkich, mogą stanowić dodatkowe ich źródło dla stosujących je osób. W związku z tym podjęto próbę oceny zawartości ołowiu w wybranych roślinach, które klasyfikowane są jako przydatne w ziołolecznictwie i fitoterapii. Rośliny zostały pobrane z terenu dzielnicy Częstochowa Mirów, tj. terenu, który może być postrzegany przez laika jako obszar nieskażony i odpowiedni do pozyskania surowców leczniczych. Biodostępne ilości jonów ołowiu w badanych roślinach są podobne i w większości przypadków mieszczą się w przedziale 2,48–2,64 μgPb/g. Najwyższe zawartości ołowiu [μg/g] zanotowano dla następujących gatunków: babka zwyczajna (Plantago major) – 3,68 w korzeniu, dziewanna pospolita (Verbascum nigrum) – 6,32 w korzeniu, mak polny (Papaver rhoeas) – 9,50 w korzeniu i 3,00 w liściu, dziewanna wielkokwiatowa (Verbascum densiflorum) – 3,84 w liściu. Największą incydentalną zawartość ołowiu zaobserwowano w korzeniach następujących gatunków roślin (μg/g), np.: krwawnik pospolity (Achillea millefolium) 45,46; starzec jakubek (Senecio jacobaea) 40,14; babka zwyczajna (Plantago major) 32,47; szczaw lancetowaty (Rumex hydrolapathum) 31,81. Fakt ten posiada duże znaczenie dla ocen zawartości ołowiu w gatunkach pozyskiwanych w celach leczniczych i przydatności tych roślin w fitoterapii. W oparciu o przeprowadzone badania, opisujące występowanie ołowiu na badanym terenie (w ujęciu statystycznym), można ustalić najmniejsze i incydentalne tło środowiskowe zawartości tego metalu. Jest ono podwyższone w stosunku do obszarów niezanieczyszczonych, z których komercyjnie pozyskuje się materiał zielarski. Właściwości kumulowania ołowiu w poszczególnych częściach roślin są zróżnicowane gatunkowo. U większości badanych gatunków są one największe dla korzeni i liści.
Medicinal plants due to their selective ability of accumulation of trace elements and heavy metals, may be an additional source of these elements and metals for people using the plants. Therefore, there was taken an attempt to assess the lead content in some plants that are classified as useful in herbal medicine and phytotherapy. The plants were collected from the area of Czestochowa - Mirow, the area that can be seen by a layman as an uncontaminated area and suitable for medicinal raw material collection. Bioavailable amounts of lead ions are similar and, in most cases, they range from 2,48 – to 2,64 μgPb/g. The highest lead content [μg/g] was recorded for the following plant species: Plantago major – 3,68 in the root, Verbascum nigrum – 6,32 in the root, Papaver rhoeas – 9,50 in the root and 3,00 in the leaf, Verbascum densiflorum – 3,84 in the leaf. The highest incidental lead content was observed in the roots of the following species of plants (μg/g): Achillea millefolium 45,46; Senecio jacobaea 40,14; Plantago major 32,47; Rumex hydrolapathum 31,81. This fact is of a great importance for the evaluation of the lead content in plant species collected for medicinal purposes and usefulness of these plants in phytotherapy. Based on the studies describing the statistics of presence of lead on the studied area one can establish the smallest and incidental environmental background of the metal content. It is higher in relation to the uncontaminated areas of commercial collection of the herbal plants. Abilities of lead accumulation in different parts of the plant are diverse depending on the species. In most species tested they are the biggest for roots and leaves.
Źródło:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa; 2013, T. 1; 99-118
2300-5343
Pojawia się w:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 37

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies