Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "socialist Yugoslavia" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Learning About Politics Through Science: Popular Science in Early Socialist Yugoslavia, 1945–1950
    Autorzy:
    Duančić, Vedran
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2080854.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Yugoslavia
    socialism
    popular science
    Sovietization
    Tito-Stalin split
    Nauki Humanistyczne i Społeczne
    Opis:
    Focusing on the period of unprecedented infl uence of popular science in Yugoslavia following the Second World War, the article examines a combination of top-down and bottom-up approaches to linking science and Marxist philosophy of science against the backdrop of the dramatic political and cultural changes that were taking place in early socialist Yugoslavia.
    Źródło:
    Historyka studia metodologiczne; 2019, 49; 55-76
    0073-277X
    Pojawia się w:
    Historyka studia metodologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dynamics of the particular and the common: Monuments and patriotic tourism in socialist Yugoslavia – a case study of Kosovo
    Autorzy:
    Rogoś, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677574.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Brotherhood and unity
    monuments
    memorials
    Serbian, Albanian partisans
    Kosovo
    Opis:
    Dynamics of the particular and the common: Monuments and patriotic tourism in socialist Yugoslavia – a case study of KosovoThis paper reflects on two case studies of monuments in Socialist Yugoslavia in Kosovo, commemorating World War II partisans in Mitrovica (1973) and Landovica (1963) and their performative functions as a part of the phenomena of patriotic tourism. Both examples refer to inter-ethnic (Serbian and Albanian) relations bound by the slogan brotherhood and unity. Boro and Ramiz, two figures present in Yugoslav collective memory and represented through monuments and orality, have become a symbol of unity in Socialist Yugoslavia. War memorials and monuments have been raised all over the territory of socialist Yugoslavia and created an invisible network of remembrance and identity. The most important sites, as those analyzed in this paper, have become destinations of patriotic tourism: they were visited by millions every year and were associated with huge print runs of tourist propaganda production such as maps, guide-books and postcards (apart from commercial tourist attractions, almost every postcard produced in socialist Yugoslavia presented a nearby monument or memorial). Dynamika indywidualizmu i wspólnoty. Pomniki i turystyka patriotyczna w socjalistycznej Jugoslawii – przypadek KosowaNiniejszy artykuł prezentuje dwa studia przypadku dotyczące pomników socjalistycznej Jugosławii na terenie Kosowa, upamiętniających partyzantów z czasów II wojny światowej w Mitrowicy (1973) i Landovicy (1963) oraz ich funkcji performatywnych w ramach zjawiska turystyki patriotycznej. Oba przykłady odnoszą się do relacji międzyetnicznych (serbskich i albańskich) połączonych hasłem: braterstwo i jedność. Dwaj partyzanci obecni w zbiorowej pamięci dzięki pomnikom i historii mówionej – Boro i Ramiz – stali się symbolem jedności w socjalistycznej Jugosławii. Pomniki i miejsca pamięci upamiętniające walkę usłały całe terytorium socjalistycznej Jugosławii i stworzyły niewidzialną sieć pamięci i tożsamości. Najważniejsze miejsca, jak te analizowane w artykule, stały się celami turystyki patriotycznej i są odwiedzane przez miliony turystów każdego roku. Były one związane z prowadzoną na dużą skalę propagandą turystyczną: publikowanymi w dużych nakładach mapami, przewodnikami i pocztówkami, które oprócz komercyjnych atrakcji turystycznych prezentowały pobliskie miejsca pamięci i pomniki.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2019, 19
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dwa modele titoizmu. Lingwistyczne badania nad ideologią realnosocjalistycznej Jugosławii
    Two models of Titoism. Linguistic study of the real-socialist Yugoslavia’s ideology
    Autorzy:
    Mirocha, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475479.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    Jugosławia
    dyskurs ideologiczny
    Josip Broz-Tito
    retoryka polityczna
    Yugoslavia
    ideological discourse
    Josip Broz Tito
    political rhetoric
    Opis:
    Dyskurs polityczny państw zachodnich Bałkanów w latach 1945–1980 można nazwać ideologią titoizmu i przynajmniej po części scharakteryzować dzięki badaniu tekstów przemówień czy artykułów marszałka Josipa Broza-Tity. Uwzględniająca kontekst społeczno-polityczny analiza ilościowa występujących w nich słów kluczowych i kolokacji pozwala natomiast na wykrycie dwóch zasadniczych odmian tej ideologii (wcześniejszego, modelu N, odwołującego się do pojęcia „ludu, narodu” i późniejszego modelu Z, korzystającego z koncepcji „państwa” i „kraju”), których transformacja przebiegała w latach 50. i 60. XX w. Niniejszy artykuł stanowi próbę opisu obu modeli, ich metaforyki i głównych tematów przez pryzmat najczęstszych słów kluczowych i kolokacji.
    Political discourse of the Western Balkan countries in the 1945–1980 period can be described as an ideology of Titoism and at least partially characterized by articles or speeches of marshall Josip Broz Tito. A quantitative analysis of its keywords and collocations that takes into account social and political context enables discovering two basic varieties of this ideology (an earlier one, N model, legitimized by the notion of ‘nation, people,’ and a later one, using the concept of ‘state’ and ‘country’), which transformed from one to another in the 1950s and 1960s. This article is an attempt to describe both models, their metaphors and the main topics through the most frequent keywords and collocations.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2017, 31; 149-162
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Contested Anniversary – Celebrating November 29, Republic Day (of Socialist Federative Republic of Yugoslavia) in Present-Day Slovenia
    Autorzy:
    Velikonja, Mitja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687228.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    socialist Yugoslavia, Slovenia, post-socialist transition, political holidays, Yugonostalgia, ideology, anti-fascism
    Opis:
    Summary: The article is based on the study of informal features of celebrating the former national holiday, the Republic Day (of the SFRY), in post-socialist Slovenia: Yugonostalgic parties, concerts, political graffiti and street art, songs, various public events, news in the media and internet events (holiday greetings, Facebook groups, blogs, virtual Yugoslavias etc.). In the research I applied a combination of the usual cultural-studies methods (urban ethnography, sociology of time and critical visual semiology), which deals with these phenomena from the point of its production (top-down) and from the point of its reception (bottom-up). These celebrations are, on the one hand, increasingly commodified (in the sense of pop-resistance, painless provocation, pure entertainment or profitable market niche), while on the other hand, they present a critique, challenge, opposition and symbolic alternative to contemporary Slovenian dominant ideological currents and politics (ethno-nationalism and neo-liberalism).
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2019, 58
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Arso Jovanović – an erased biography
    Autorzy:
    Vukelić, Vlatka
    Šumanović, Vladimir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/910236.pdf
    Data publikacji:
    2019-02-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Arso Jovanović
    Partisan movement
    Supreme Staff
    Montenegro
    socialist Yugoslavia
    Opis:
    The article presents a basic overview of the war record of the chief of the SupremeStaff of the Partisan army Arso Jovanović. Jovanović's war biography is described in relation to three social groups in which he had operated. The first social group was the Piper clan, or the local Montenegrin context in which he was born and grew up. The other social group was the leadership of the Communist Party of Yugoslavia (KPJ) with which he cooperated during the war. The third social group was the circle of Montenegrin generals of the Yugoslav army (JA) which Jovanović belonged o until his unexplained death in the summer of 1948. This paper describes how all these groups were interlinked through Jovanović, how they affected each other creating the preconditions for the events of World War II and the post-war period in Yugoslavia.
    Źródło:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2018, 25, 1; 161-180
    0239-4278
    2450-3177
    Pojawia się w:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Titofania”. Formy obecności symbolicznej Josipa Broza Tity w Jugosławii doby socjalizmu
    „Titophany”. Forms of Symbolic Presence of Josip Broz Tito in the Socialist Yugoslavia
    Autorzy:
    Bogusławska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/635793.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Josip Broz Tito
    Yugoslavia
    communism
    propaganda
    cult of personality
    heroization
    sacralization
    deification
    religious anthropomorfization
    Opis:
    Text is an analysis of symbolic strategies, serving creation of Josip Broz Tito’s authority as the leader of the socialist Yugoslavia; it also reveals their cultural and political motivations. Author indicates three dominant factors in the process of cult creation, which are characteristic for the cult of personality in totalitarian systems; as such they also remain a specific continuation of traditions as a base of the local power culture. In this perspective, the Tito’s cult and political mythology as its frame is an endemic embodiment of mythological provincionalism with universal aspirations – typical for communism. The function of this cult is a consolidation of multi-nation community and legitimization of federal state formula in the conditions of immaturity of the local political culture.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2013, 5
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Festiwal w Puli – początek i koniec filmowego święta w socjalistycznej Jugosławii
    The Pula Festival – The Beginning and the End of the Film Fest in the Socialist Yugoslavia
    Autorzy:
    Pająk, Patrycjusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341158.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    festiwal filmowy w Puli
    kino jugosławiańskie
    socjalizm
    Josip Broz Tito
    film festival in Pula
    Yugoslavian cinema
    socialism
    Opis:
    Festiwal filmowy w Puli zasługuje na miano największego święta jugosłowiańskiej kinematografii, był bowiem przedsięwzięciem o niekwestionowanym prestiżu artystycznym i dużym znaczeniu społecznym oraz politycznym. W przekonaniu komunistycznych władz kraju z Josipem Brozem Titą na czele dobrze propagował ideę jugosłowiańskiej wspólnoty kulturowej i świadczył o nowoczesności socjalistycznego państwa. Dla mieszkańców Puli i jej okolic stanowił z kolei najatrakcyjniejszą masową imprezę, która ze względu na swój rozmach oraz ogólnokrajową i międzynarodową sławę zbliżała jugosłowiańską prowincję ze światem. Nagłaśniając artystyczne osiągnięcia rodzimej kinematografii, pulski festiwal akcentował wewnętrzne zróżnicowanie krajowej kultury, jako że prezentowane na nim filmy pochodziły z kilku jugosłowiańskich republik, odmiennych pod względem narodowym, kulturowym i językowym.
    The film festival in Pula deserves to be called the greatest feast of Yugoslavian cinematography, as it was an undertaking of unquestionable artistic prestige and of great social and political significance. In the opinion of the communist authorities of the country including Josip Broz Tito, it promoted the idea of the Yugoslav cultural community and reflected the modernity of the socialist state. For the inhabitants of Pula and its surroundings, it was the most attractive mass event, which due to its momentum and national and international fame brought the Yugoslavian province closer to the world. By publicizing the artistic achievements of local cinema, the Pula festival emphasized the internal diversity of the country’s culture, as the films presented were from several Yugoslav republics, and differed in terms of nation, culture and language.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2017, 100; 6-21
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postjugosłowiański teatr pamięci w projektach wizualnych Bálinta Szombathyego i Jasminy Cibic
    Post-Yugoslav theatre of memory in the visual projects of Bálint Szombathy and Jasmina Cibic
    Autorzy:
    Bogusławska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909954.pdf
    Data publikacji:
    2016-03-08
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    visual arts
    memory
    socialist Yugoslavia
    culture of power
    political character
    architecture
    subjectivity
    sztuki wizualne
    pamięć
    socjalistyczna Jugosławia
    kultura władzy
    polityczność
    architektura
    podmiotowość
    Opis:
    The starting point of my considerations is the category of the theatre of memory, taken from Francis Yates’ book Art of memory. The category was applied in the book in relation to ancient traditions and mnemonic techniques. In the article I attempt to reinterpret this category and apply it in the description of the contemporary practices of commemorating and reminding of the Socialist Yugoslavia’s experience in space and through space. I am interested in the artistic activities of contemporary visual creators who in their works deal with the subject of SFRY. Referring to the example of the works of the artists belonging to different generations, I discuss two trends seen in the reception of this historical experience. Metonymic approach (Szombathy) is based on problematizing one’s own biographical experience as a part of the G reat H istory, while the metaphorical recognition (Cibic) means a search for universal content in what is historical and local.
    Źródło:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2015, 22, 2; 187-200
    0239-4278
    2450-3177
    Pojawia się w:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Studying the Post-Socialist City in Yugoslavia: An Examination of Multi-Disciplinary Methodologies and Theoretical Approaches
    Badanie przestrzeni miasta postsocjalistycznego na obszarze byłej Jugosławii: analiza wielodyscyplinowych metodologii i perspektyw teoretycznych
    Autorzy:
    Babić, Maja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31339668.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    architektura socjalizmu
    architektura postsocjalistyczna
    Jugosławia
    kraje byłej Jugosławii
    ideologia i architektura
    dziedzictwo kulturowe
    Zachodnie Bałkany
    socialist city
    post-socialist city
    Yugoslavia
    Yugoslav successor states
    ideology and architecture
    socio-cultural heritage
    Western Balkans
    Opis:
    Since the end of the state-socialist era in the early 1990s – and effectively, since the end of the Yugoslav federation and the subsequent wars that had engulfed the Western Balkans for almost a decade – the study of the twentieth-century South-Eastern Europe has intensified. The scholarship on the region’s twentieth-century architecture has been prolific since the early years of the new millennium, and the new generation of urban and architectural scholars has further amplified this trend. However, an inquiry into the post-socialist city in Western Balkans has been relegated largely to the secondary position to the study of the Yugoslav modernist architecture and its role within the socio-political mechanisms of the Cold War era. In this discourse, the study of the post-socialist urban space remains lacking in architectural and urban history – it is mainly conducted within the methodological and theoretical frameworks of sociology, socio-cultural anthropology, and urban geography. To bridge this scholarly gap and identify possible new trajectories of inquiry, I probe into the different scholarship dealing with the post-socialist city and the urban, ideological, and social remnants of the state-socialist era in former Yugoslavia. I argue that the study of the multi-disciplinary nature of the scholarship examining the state-socialist and post-socialist city serves as a vital step in the more comprehensive understanding of the (post-)Yugoslav architectural space, its particulars, and idiosyncrasies. Methodologically, I identify and outline the different disciplinary strands in the study of the post-socialist space in general, and post-Yugoslav space in particular, followed by an analysis of the established discourses and their points of interference and overlap. By investigating qualitative methodologies and different theoretical approaches in the study of the Central-East European and Yugoslav post-socialist city, I explore the post-socialist urban space in former Yugoslavia in a wide-ranging manner, ultimately identifying conduits for future research.
    Od upadku ładu komunistycznego w Europie na początku lat 90. XX wieku, czemu towarzyszył rozpad Jugosławii i wojna, która naznaczyła ostatnią dekadę minionego stulecia na Bałkanach, intensywnie rozwijają się badania naukowe poświęcone Europie Południowo-Wschodniej. Od początku nowego tysiąclecia pojawiają się projekty akademickie dotyczące dwudziestowiecznej architektury, zaś nowe pokolenie historyków architektury i urbanistyki z rosnącym zainteresowaniem rozwija poruszaną dotąd tematykę. Jednakże badania nad architekturą okresu postsocjalistycznego w miastach zachodnich Bałkanów odgrywają drugorzędną rolę w porównaniu z aktywnością naukową poświęconą architekturze modernizmu w Jugosławii, jak też miejscu architektury w przemianach społeczno-politycznych podczas zimnej wojny. Badania przestrzeni miejskiej w okresie postsocjalistycznym zajmują marginalne miejsce w dyskursie historii architektury i urbanistyki, zaś projekty naukowe o tej tematyce rozwijają się głównie w perspektywie socjologii, antropologii społecznej i geografii miasta. Celem artykułu jest analiza dotychczasowej literatury dotyczącej architektury postsocjalistycznej oraz miejskiego, ideologicznego i socjologicznego dziedzictwa socjalistycznej Jugosławii; przedstawione przeze mnie prace starają się również określić możliwe kierunki dalszych studiów nad tą problematyką. Uważam, że analiza wielodyscyplinowych badań naukowych dotyczących architektury socjalizmu i okresu post-socjalistycznego może być kluczowym krokiem w procesie odkrywania znaczeń jugosłowiańskiej i postjugosłowiańskiej przestrzeni miejskiej, jak też w próbach scharakteryzowania jej specyfiki. Pod względem metodologicznym artykuł rekonstruuje sposoby badania typowe dla poszczególnych dyscyplin oraz ich punkty wspólne, jak też dokonuje analizy istniejącego już dyskursu naukowego. Ponadto dzięki badaniu różnorodnych perspektyw metodologicznych i teoretycznych w studiach na temat miast Europy Środkowej w artykule zaproponowano możliwe kierunki dalszych prac badawczych nad architekturą i urbanistyką okresu postsocjalistycznego w krajach byłej Jugosławii.
    Źródło:
    Colloquia Humanistica; 2021, 10; 1-22
    2081-6774
    2392-2419
    Pojawia się w:
    Colloquia Humanistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    SIŁY OBRONY TERYTORIALNEJ SOCJALISTYCZNEJ FEDERACYJNEJ REPUBLIKI JUGOSŁAWII – OBYWATELSKI WYMIAR SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA CZY ROZSADNIK FEDERACJI?
    THE TERRITORIAL DEFENCE FORCES OF SOCIALIST FEDERAL REPUBLIC OF YUGOSLAVIA: CIVIC DIMENSION OF STATE SECURITY SYSTEM OR FEDERATION’S SEEDBED?
    Autorzy:
    Dziewiałtowski-Gintowt, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/483907.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim
    Tematy:
    Socjalistyczna Federalna Republika Jugosławii
    Jugosłowiańska Armia Ludowa
    Siły Obrony Terytorialnej
    Socialist Federal Republic of Yugoslavia
    Yugoslav People's Army
    Territorial Defence Forces
    Opis:
    Powyższe ujęcie tematu wskazuje na problematykę badawczą związaną z rolą i miejscem Sił Obrony Terytorialnej w systemie bezpieczeństwa Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii (SFRJ). Jednostki SOT utworzono pod wpływem interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w 1968 r. Władze w Belgradzie zinterpretowały stłumienie „praskiej wiosny” jako ostrzeżenie dla polityczno-militarnej pozycji Jugosławii w świecie. Jugosłowiańska doktryna wojskowa zakładała bowiem przygotowanie się na konflikt zbrojny wyłącznie z Zachodem (wojskami NATO). Zdając sobie sprawę, że SFRJ nie byłaby w stanie obronić się przed atakiem ze Wschodu, komunistyczne władze polityczno-wojskowe uznały, że jest to właściwy moment, aby wykorzystać doświadczenia z okresu walk partyzanckich w czasie II wojny światowej. W związku z tym opracowana została koncepcja wojenna zwana doktryną powszechnej obrony narodowej. Zgodnie z nowym ustawodawstwem system obrony terytorialnej powstał w republikach, gminach, społecznościach lokalnych i organizacjach pracowniczych. Odbiegał on w swojej postaci od klasycznej organizacji wojskowej, co wynikało z założenia jej twórców, że miał on stać się zalążkiem ruchu partyzanckiego na wypadek agresji z zewnątrz. Jednakże jednostki SOT posiadały elementy składowe typowej organizacji wojskowej, takie jak: struktury dowodzenia, system szkoleń, jednostki bojowe, kadry i uzbrojenie. Po decentralizacji politycznej, przyjętej w Konstytucji SFRJ z 1974 roku, oddziały te zostały przekształcone w siły zbrojne poszczególnych republik, ograniczając tym samym funkcjonalną legitymizację Jugosłowiańskiej Armii Ludowej. Istnienie dwóch, konkurencyjnych względem siebie, elementów systemu obrony państwa przyczyniło się do rozpadu federacji jugosłowiańskiej.
    This approach to the subject points to research issues related to the role and place of the Territorial Defence Forces (teritorijalne odbrane snage - TOS) in the security system of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia (SFRY). TOS units were created under the influence of the Warsaw Pact intervention in Czechoslovakia in 1968. The authorities in Belgrade interpreted the suppression of the "Prague Spring" as a warning to the political-military positions of Yugoslavia in the world. Yugoslav military doctrine implied in fact prepare for armed conflict only with the West (NATO troops). Realizing that the SFRY would not be able to defend against an attack from the East, the top military and political establishment decided that the time is right to take advantage of experiences from the guerrilla during the Second World War. In this regard military doctrine called the "Doctrine of Total National Defence” was formed. In accordance to legislation a new system of Territorial Defence Forces was formed within republics, municipalities, local communities, and labour organisations. As a bearer of people's resistance the Territorial Defence Forces deviated in form from a classical military organisation. However it comprised elements of a military organisation, such as chain of command, system of training, combat units, cadres and arms. Following the political decentralisation, adopted in the Constitution of 1974, the Territorial Defence Forces were transformed into armed forces of particular republics thus affecting functional legitimacy of the Yugoslav People's Army. The existence of two competing elements of the state defence system leads to the hypothesis that the establishment of the TOS and convert them into republican armies, was one of the reasons for the disintegration of the Yugoslav federation.
    Źródło:
    Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem; 2016, 2(7) Obrona Terytorialna i jej rola we współczesnych systemach bezpieczeństwa; 229-248
    2353-6306
    Pojawia się w:
    Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    State Security of Socialist Republic of Croatia and events in Poland 1980-1982
    Autorzy:
    Barić, Nikica
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2043569.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Socialist Federative Republic of Yugoslavia
    Socialist Republic of Croatia
    Polska
    Solidarity
    state of war in Poland
    State Security Service of Socialist Republic of Croatia
    Opis:
    The Socialist Republic of Croatia, as one of republics of the Socialist Federative Republic of Yugoslavia, possessed its State Security Service (Služba državne sigurnosti, SDS), equivalent to similar political security services in other communist states. At the Yugoslav level there was also the Federal State Security Service. The State Security of Croatia dealt with both internal and external threats to the communist system and gathered intelligence information. In the early 1980s the State Security of Croatia gathered sizeable amount of information on the events connected with activities of „Solidarity” in the People’s Republic of Poland and the crisis that ultimately led to the imposition of state of war in Poland, as well as reaction to these events in Croatia. The main aim of this paper is to present State Security reports about with Poland in the period between 1980 and 1982.
    Źródło:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 2; 117-139
    0239-4278
    2450-3177
    Pojawia się w:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szkarłatny Błazen czyli o mimikrze i strategiach de/maskowania totalitaryzmu
    The Scarlet Clown or about Mimicry and Strategies of Un/Covering Totalitarianism
    Autorzy:
    Nowak-Bajcar, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1182970.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    clown
    mimicry
    totalitarianism
    Boba Blagojević
    narration
    titoism
    prose in the Socialist Federal Republic of Yugoslavia
    Bare Island
    błazen
    mimikra
    totalitaryzm
    narracja
    titoizm
    proza w Socjalistycznej Federacyjnej Republice Jugosławii
    Naga Wyspa
    Opis:
    Figurą błazna chętnie posługiwali się twórcy modernizmu i awangardy, diagnozując sytuację artysty balansującego pomiędzy życiem i śmiercią, upadkiem i wzlotem, niebem i piekłem, pomiędzy dobrem i złem. Maska błazna jako znak przynależności twórców i sztuki do innego porządku chroniła przed konsekwencjami przekraczania tabu, ale także stawała się symboliczną egzemplifikacją tragicznej egzystencji (samotności) artysty i upadku kultury w nowoczesnym świecie (Jung 489–496, Starobinsky 308–323, Bachtin 366 375). Powieść serbskiej pisarki Boby Blagojević Skerletna luda (Szkarłatny błazen) z 1991 roku podejmująca rozważania na temat kondycji człowieka, władzy i ojczyzny oraz uwikłań sztuki i ideologii stanie się impulsem do refleksji nad stosowanymi przez jugosłowiańskich intelektualistów strategiami maskowania i demaskowania tematyki titoistycznych represji do końca lat osiemdziesiątych XX wieku.
    Authors of the modernism and the avant-garde willingly used the figure of the clown assessing a situation of the artist, balancing between the life and the death, the fall and the ascent, the sky and the hell, between the good and evil. The mask of the clown as the sign of the membership of authors and the art in other order, she protected from consequences of overstepping the taboo, but also became a symbolic exemplification of tragic existence (solitudes) of the artist and the decline in the culture in modern world (Jung 489–496, Starobinsky 308323, Bachtin 366–375). The novel Skerletna luda (Scarlet clown) from 1991 of the Serbian writer Boba Blagojević taking discussion about the human condition, the power and the homeland and entangling the art and the ideology will become a point of departure for reflecion on methods of masking and unmasking the subject of the titoist repression used by Yugoslav intellectals to the end of the eighties of the 20th century.
    Źródło:
    Porównania; 2016, 19; 114-129
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    NIEDOKOŃCZONA PARTIA SZACHÓW: DEMISTYFIKACJA FIGURY OFIARY I SUBWERSJA DYSKURSU ODPOWIEDZIALNOŚCI W POWIEŚCI DANAS JE SREDA (DZISIAJ JEST ŚRODA) DAVIDA ALBAHARIEGO
    UNFINISHED CHESS GAME: DEMISTIFICATION OF THE FIGURE OF THE VICTIM AND SUBVERSION OF THE DISCOURSE OF RESPONSIBILITY IN THE NOVEL TODAY IS WEDNESDAY BY DAVID ALBAHARI
    Autorzy:
    Rosić, Tatjana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911762.pdf
    Data publikacji:
    2019-04-03
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    policies of fatherhood
    son-narrator
    the figure of the victim
    the witness
    the culture of memory
    communism
    subversion
    responsibility
    Socialist Federal Republic of Yugoslavia
    polityki ojcostwa
    syn-narrator
    figura ofiary
    świadectwo
    kultura pamięci
    komunizm
    subwersja
    odpowiedzialność
    Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii
    Opis:
    Powieść Davida Albahariego Danas je sreda (Dzisiaj jest środa) należy do tych powieści (post)jugosłowiańskiej produkcji literackiej, które od 2010 roku poddają krytycznemu oglądowi polityki ojcostwa w kontekście mechanizmów pamiętania i zapominania. W pracy zanalizowano modele narracyjne oraz strategie dezintegrujące dookreślone pozycje tożsamościowe relacji ojciec – syn w procesie zaświadczania o przeszłości (mowa tu o takich wydarzeniach, jak np. rezolucja Biura Informacyjnego, tworzenie obozu na Nagiej Wyspie czy rozpad Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii). Figura ojca stawia czytelnika w obliczu procesów neoliberalnej globalizacji i repatriarchalizacji z jednej strony, z drugiej zaś – konieczności zweryfikowania przeszłości i tworzenia kultury pamięci na obszarze postjugosłowiańskim. Gruntowna demistyfikacja figury ofiary zarówno historycznej, jak i politycznej prowadzi do subwersji dyskursu odpowiedzialności, który w odniesieniu do krajów byłej Jugosławii w tytułowej powieści Albahariego konstytuuje się jako utopijny projekt kultury.
    David Albahari’s novel Danas je sreda (Today is Wednesday) belongs to a group of novels in post-Yugoslav literary production in which – since 2010 – paternity policies have been intensely explored in the context of mechanisms of remembering/forgetting. The paper reviews the narrative strategies of son-narrator testimony by which the stabile identity positions and policies within the complex father-son opposition are disintegrated and and annulled. This disintegration occurs in the process of testifying about the past historical events such as the Informbiro Resolution, the organization of the concentration camp on the Goli otok and the collapse of the SFRY. The father figure also makes the reader face the processes of neoliberal globalization and repatriarchalization, on the one hand, as well as with the necessity of re-examination of the past and establishment of the culture of memory in post-Yugoslav region, on the other. But the fundamental demystification of the figure of the victim – both historical and political – subverts the discourse of responsibility that is established as an already impossible speech in Albaharis novel, branding the post-Yugoslav project of a culture of memory as utopian.
    Źródło:
    Porównania; 2018, 23, 2; 201-212
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ante bellum: Uwarunkowania historyczne procesów dezintegracyjnych na terytorium Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii i jej państw sukcesyjnych po zimnej wojnie
    Autorzy:
    Pawłowski, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/647741.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    History of the Balkans, disintegration of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia, national- forming and state-building processes in the Balkans, external interventions in the Balkan region
    Historia Bałkanów, rozpad Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii, procesy narodotwórcze i państwowotwórcze na Bałkanach, interwencje zewnętrzne w regionie Bałkanów
    Opis:
    Abstract: The article presents broad historical conditionings of the disintegration processes that occurred after the end of the Cold War in the territory of the former Socialist Federal Republic of Yugoslavia. It argues that in the last decade of the 20th century Yugoslav nations initialized a ‘return to history’, visible in their efforts to ‘reverse’ unfavorable historical processes, complete ‘unfinished’ state-building processes and unify the territories inhabited today or in the past by given ethnic groups. It indicates the centuries-old rule of the Ottoman Turkey in the Balkans, unresolved territorial disputes, the periods of open, armed confrontation between Balkan people, negative experiences of mutual relations and common statehood as well as a recurring policy of external interventionism and paternalism in 19th and 20th century. It claims that a complicated history of the Balkan region was not the main reason for the disintegration of SFRY, but it nevertheless contributed significantly to the breakup of the Yugoslav federation and the outbreak of armed conflicts in the 90s. It concludes that the ‘unfinished history’ continues to contribute to the political disintegration and instability of the Balkans, as well as to a serious dysfunctionality of some of the post-Yugoslav states.
    W artykule przeanalizowano szerokie uwarunkowania historyczne procesów dezintegracyjnych, jakie wystąpiły po zakończeniu zimnej wojny na terytorium byłej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii. Podkreślono w nim, iż w ostatniej dekadzie XX w. na obszarze jugosłowiańskim doszło do swoistego „powrotu historii”, wyrażającego się w dążeniach narodów bałkańskich do „odwrócenia” niekorzystnych procesów historycznych, „dokończenia” rozpoczętych jeszcze XIX w. procesów państwowotwórczych oraz zjednoczenia wszystkich terytoriów zamieszkiwanych współcześnie lub w przeszłości przez daną grupę etniczną w ramach własnego państwa narodowego. Wskazano także, iż skomplikowana historia regionu Bałkanów – w tym wielowiekowe rządy osmańskiej Turcji, nierozwiązane i sięgające mniej lub bardziej odległej przeszłości spory terytorialne, okresy otwartej, zbrojnej konfrontacji, ugruntowane w pamięci zbiorowej narodów Półwyspu negatywne doświadczenia wzajemnych relacji i wspólnej państwowości oraz wielokrotnie dająca o sobie znać w XIX i XX w. polityka zewnętrznego interwencjonizmu i paternalizmu – nie stanowiła wprawdzie głównego powodu dezintegracji SFRJ, ale mimo to w istotnym stopniu przyczyniła się do rozpadu federacji jugosłowiańskiej i wybuchu konfliktów zbrojnych na obszarze jej państw sukcesyjnych. Konkludując, można stwierdzić, iż „niedokończona historia” w dalszym ciągu przyczynia się do politycznej dezintegracji i niestabilności regionu oraz poważnej dysfunkcjonalności części państw pojugosłowiańskich.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia; 2017, 24, 2
    1428-9512
    2300-7567
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Proces zjednoczeniowy PPR i PPS w latach 1945–1948 z perspektywy jugosłowiańskiej
    The Unification Process of the Polish Workers’ Party and the Polish Socialist Party in 1945–1948 from a Yugoslav Perspective
    Autorzy:
    Skokulski, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477255.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Polska Partia Robotnicza (PPR)
    Polska Partia Socjalistyczna (PPS)
    Komunistyczna Partia Jugosławii (KPJ)
    komunizm
    zjednoczenie
    sowietyzacja
    Polish Workers´ Party (PWP)
    Polish Socialist Party (PSP)
    Communist Party of Yugoslavia (CPY)
    Communism
    unification
    Sovietisation
    Opis:
    Jugosławia była państwem, w którym proces sowietyzacyjny zakończył się najszybciej spośród wszystkich krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Politycy jugosłowiańscy Polskę traktowali jako najbliższego po Czechosłowacji i ZSRR sojusznika w Europie Środkowo-Wschodniej. Przychylnie odnosili się do polityki PPR, dążącej do wchłonięcia PPS. Nie zważając na nikłe poparcie komunistów w społeczeństwie polskim, przekonywali, że PPR cieszy się coraz większym autorytetem wśród Polaków, a jej polityka gospodarcza i międzynarodowa – w przeciwieństwie do okresu 1918–1939 – prowadzona jest w sposób racjonalny. Gdy Jugosławia została wyrzucona z Kominformu 28 czerwca 1948 r., politycy w Belgradzie chcieli zachować swą niezależność ale też wyrażali nadzieję, że uda im się doprowadzić do rekoncyliacji z krajami podporządkowanymi Moskwie. Mimo antyjugosłowiańskiej kampanii, która zapoczątkowała proces wprowadzania stalinizmu w Polsce, w dalszym ciągu z aprobatą traktowano aktywność PPR na rzecz pełnego zdominowania sceny politycznej przez to ugrupowanie. Dopiero zerwanie stosunków z państwami bloku wschodniego w drugiej połowie 1949 r. doprowadziło do ostrego konfliktu i działań na rzecz legitymizacji własnego reżimu w opozycji do tego narzuconego przez ZSRR. W dokumentach partyjnych i dyplomatycznych akcentowano wszelkie problemy, jakie wywoływała nieudolna polityka komunistów w bloku wschodnim, w tym w Polsce. Takie zabiegi służyć miały zdezawuowaniu polityki komunistów za żelazną kurtyną. W przypadku Polski szczególnie mocno nagłaśniano je w okresach kryzysów politycznych.
    Yugoslavia was a country in which the Sovietisation process ended the fastest among all the countries of Central and Eastern Europe. Yugoslav politicians treated Poland as the closest ally in Central and Eastern Europe, after Czechoslovakia and the USSR. They treated favourably the policy of the Polish Workers’ Party (PWP), which strived to absorb the Polish Socialist Party (PSP). Regardless of the faint support of the communists in Polish society, they argued that the PWP is enjoying greater and greater prestige among Poles, and its economic and international policy – unlike in 1918–1939 – is carried out in a rational manner. When Yugoslavia was expelled from the Cominform on 28 June 1948, politicians in Belgrade wanted to maintain their independence but also expressed their hope that they would succeed in the reconciliation with the countries subordinate to Moscow. In spite of the anti-Yugoslav campaign, which initiated the process of introducing Stalinism in Poland, the activity of the PWP for full domination of the political scene by this grouping would still meet with an approval. Only the break of relations with the countries of the Eastern bloc in the second half of 1949 led to a sharp conflict and actions to legitimate own regime in opposition to that imposed by the USSR. The party and diplomatic documents emphasised all the problems caused by the inept policy of the communists in the Eastern bloc, including Poland. Such actions were to deprecate the communist policy behind the “Iron Curtain.” In the case of Poland, they were publicised particularly strongly during periods of political crisis.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 211-235
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies