Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "zasada państwa prawnego" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
Bezpieczeństwo podatników w świetle określoności prawa
Legal security based on the definite character of tax regulations
Autorzy:
Brejdak, Pauliina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/565054.pdf
Data publikacji:
2017-07-01
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
prawo podatkowe
określoność prawa
zasada państwa prawnego
tax law
the definite character of legal regulations
rule of law
Opis:
W artykule przedstawiono zagadnienie określoności prawa. Stanowi ona norma-tywny nakaz, który realizowany jest przez jasność, precyzyjność przepisów prawnych oraz poprawność legislacyjną. Z uwagi na specyfikę prawa podatkowego zasada ta odgrywa szczególną rolę w jego tworzeniu. Jednakże, wiele przepisów prawnopodatkowych jest mało zrozumiałych, nieprecyzyjnych i skomplikowanych. W konsekwencji podatnik w myśl igno-rantia iuris nocet narażony jest na dodatkowe obciążenia lub sankcje. Dlatego też, na gruncie przepisów prawa podatkowego istnieją stosowne mechanizmy chroniące i gwarantujące bez-pieczeństwo podatnika w toku stosowania prawa.
The aim of the article is to analyze the definite character of legal tax regulations. It is a normative order which is realized by the clarity, precision of legislation and legislative correctness. Due to the specificity of tax law this principle to perform a special role in its creation. However, many of the tax laws are incomprehensible, imprecise and complex. Con-sequently, the taxpayer in ignorantia iuris nocet is exposed to additional charges or sanctions. Therefore, under the provisions of tax law there are adequate mechanisms to protect and guar-antee the safety of the taxpayer.
Źródło:
De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności; 2017, 1(3); 72-84
2450-5005
Pojawia się w:
De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Gloss to the Judgement of the Constitutional Court from 17th July 2013 (SK 35/12), OTK-A 2014, No. 7, Issue 74
Autorzy:
Kulik, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618903.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
criminal law
incitement
abetment
attempt
the rule of law
individual freedom rule
prawo karne
podżeganie
pomocnictwo
usiłowanie
zasada państwa prawnego
zasada wolności jednostki
Opis:
The commentary addresses the problem of amenability to punishment so called chain of incitement and abettment (incitement or abettment to incitement and abettment). The author shares the view of the Constitutional Court that prosecution of these forms of complicity is permissible and is not opposed to the principle of the rule of law. The author expands and complements the argument CT. In addition, the author moves close to the analyzed issue of the offenses performed in the various forms of complicity by a minor criminally responsible according  to art. 10 § 2 K.K.
Glosa dotyczy problemu dopuszczalności karalności usiłowania tzw. łańcuszkowego podżegania i pomocnictwa (podżegania i pomocnictwa do podżegania i pomocnictwa). Autor podziela pogląd Trybunału Konstytucyjnego, że karalność tych form zjawiskowych popełnienia czynu zabronionego jest dopuszczalna i nie sprzeciwia się zasadzie państwa prawnego. Rozbudowuje i uzupełnia też argumentację TK. Ponadto porusza zbliżone do analizowanego zagadnienie karalności czynów pełnionych w różnych formach współdziałania przestępnego przez nieletniego odpowiadającego karnie na podstawie art. 10 § 2 k.k.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 4
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada państwa prawnego jako argument przetargowy w dyskursie politycznym na temat lustracji
The Principle of the Rule of Law as an Argument in the Political Discourse on Vetting
Autorzy:
Barańska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2137404.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
state ruled by law
procedure of vetting
zasada „państwa prawnego”
dyskurs na temat lustracji
instrumentalne użycie języka
elity symboliczne
sprawiedliwość okresu transformacji
Opis:
Since the notion of Polish constitutional principle of the rule of law (zasada 'panstwa prawnego') is quite vague and too general, it is often used in a manipulative way in the political discourse on vetting. Analysis of political discourse in the articles from Polish daily national newspapers 'Gazeta Wyborcza' and 'Rzeczpospolita' (January - June 2005) shows how representatives of the symbolic elites of Polish society use arguments based on the Polish constitutional principle in order to demonstrate the need for vetting or lack of it. The Polish concept of the rule of law bears a different meaning depending on the context. The paper illustrates how institutional positions of the elite representatives as well as their language competency - as Pierre Bourdieu remarked - influence their persuasive power.
Konstytucyjna zasada „państwa prawnego” jest pojęciem nieostrym i ogólnikowym, co sprzyja instrumentalnemu jej użyciu w dyskursie politycznym dotyczącym lustracji, a nawet manipulacji tym pojęciem. Analiza artykułów z „Gazety Wyborczej” i „Rzeczpospolitej” (styczeń – czerwiec 2005) ukazuje, jak przedstawiciele polskich elit symbolicznych posługują się tą zasadą dla uzasadnienia, lub nie, lustracji. Koncepcja „państwa prawnego” nabiera różnych treści w zależności od kontekstu, w którym jest cytowana. Instytucjonalne pozycje przedstawicieli elit symbolicznych oraz ich kompetencja językowa – zgodnie ze spostrzeżeniami Pierre’a Bourdieu – wzmacniają moc argumentów podnoszonych w dyskusji.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2007, 2(185); 83-116
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krytyka prawa przez autorów tekstów prasowych w kontekście zasady demokratycznego państwa prawnego
Criticism of law by the press in the context of the principle of the rule of law
Autorzy:
Gmerek, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596377.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
principle of the rule of law
principle of proper legislation
criticism of law
krytyka prawa
zasada demokratycznego państwa prawnego
zasada poprawnej legislacji
Opis:
Głównym celem niniejszego artykułu jest analiza zjawiska krytyki prawa przez autorów tekstów prasowych. Zagadnienie zostało omówione w kontekście jednej z zasad współtworzących zasadę demokratycznego państwa prawnego – zasady poprawnej legislacji. Punktem wyjścia analizy materiału empirycznego jest charakterystyka zasady poprawnej legislacji jako zasady prawa w ujęciu systemowym oraz zasady demokratycznego państwa prawnego, z której zasada poprawnej legislacji (jak szereg innych norm-zasad) została wyinterpretowana.
The main purpose of this article is to show certain aspects of the phenomenon of the criticism of law bythe press (by journalists and other authors). This issue is discussed in the contextof one of the norm-principles of law co-creatingthe principle of the rule of law – the principle of proper legislation. The legislative process in a democratic state is determined by legal norms. Some of them are thenorm-principles of law (principles of law in a directive sense)which collectively makeup the principleof proper legislation. This norm-principle of lawsets certain obligations for the legislator. The way in which the lawmaker fulfills them is subjected to criticism by the press.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2016, 14, 2; 75-87
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Origin and Evolution of the Principle of a Democratic State of Law on the Grounds of the Constitution of the Republic of Poland
Geneza i ewolucja zasady demokratycznego państwa prawnego na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Autorzy:
Serzhanova, Viktoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1918731.pdf
Data publikacji:
2020-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
rule of law
the principle of a democratic legal state
fundamental constitutional value
praworządność
zasada demokratycznego państwa prawnego
fundamentalna wartość konstytucyjna
Opis:
The principle of a state of law belongs to the basic canons of contemporary democracy and remains the fundamental constitutional value and principle of all the democratic states. Its scope and interpretation usually are derived from the national constitutional order and results primarily from the basic law. In the Constitution of the Republic of Poland of 1997, being currently in force, it adopted the formula of the principle of a democratic legal state, combining the elements of a state of law, the rule of law and the democratic method of exercising power. Its contemporary understanding is derived from the output of the European constitutional law doctrine, the systemic experience of states with mature, established and solidified traditions of democracy, as well as from the judicature of the Constitutional Tribunal. This paper aims at conducting analysis of the content and scope of the principle of a democratic legal state provided by the Polish basic law.
Zasada państwa prawnego należy do podstawowych kanonów współczesnej demokracji i pozostaje fundamentalną wartością konstytucyjną oraz zasadą wszystkich państw demokratycznych. Jej zakres i interpretacja zwykle wywodzą się z krajowego porządku konstytucyjnego i wynikają przede wszystkim z ustawy zasadniczej. W obowiązującej obecnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. przyjęła ona formułę zasady demokratycznego państwa prawnego, łącząc w sobie elementy państwa prawnego, praworządności i demokratycznej metody sprawowania władzy. Jego współczesne rozumienie wywodzi się z dorobku europejskiej doktryny prawa konstytucyjnego, doświadczeń ustrojowych państw o dojrzałych, ugruntowanych i utrwalonych tradycjach demokracji, a także z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Niniejsze opracowanie ma na celu przeprowadzenie analizy treści i zakresu zasady demokratycznego państwa prawnego przewidzianej w polskiej ustawie zasadniczej.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 113-126
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska Konstytucja z 1997 roku jako element europejskiego dziedzictwa konstytucyjnego
The Polish Constitution of 1997 as part of the European constitutional heritage
Autorzy:
Suchocka, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692924.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
axiology
European constitutional identity
natural law
rule of law
separation of powers
control of constitutionality of the law
aksjologia
europejska tożsamość konstytucyjna
prawo naturalne
zasada państwa prawnego
podział władz
kontrola konstytucyjności prawa
Opis:
The aim of this paper is to present axiological rsearches that were going on during the work on the Polish Constitution in the early years of transformation. One of the fundamental discussions at the initial stage of the work on the Constitution was a discussion that often took the form of a dispute about values. One of the elements of the dispute was the problem of dependence between ius and lex. In this context, references were made to the European legal heritage and concepts such as European identity or the common European legal heritage. The main challenge for all post-socialist countries was the need to ‘decode’, or explain the concept of ‘common legal heritage’. This concept became a peculiar founding myth in the new democracies of Central Europe. In this context, the Venice Commission (formed in 1990) played an extremely important role by helping countries to discover what evolved from the common European legal tradition to becomea European standard, and consequently, a model for concrete legal solutions. In the general category, therefore, the so-called European standard was perceived as a central value and a reference to it was an important verifier in the process of reviewing the internal legal system and, particularly, in the process of constitutional changes, especially on issues such as the rule of law, separation of powers, or the independence of the judiciary and judicial control over the constitutionality of the law. Despite disputes concerning specific political regulations, the consensus that prevailed was that the rules which referred to the ‘axiology’ of the previous system could not pretend to constitute an element of the European legal heritage and thus could not serve as a basis for the drafting of a new Polish Constitution.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest przedstawienie poszukiwań aksjologicznych w okresie prac na konstytucją polską w początkach transformacji. Jedną z zasadniczych dyskusji na początkowym etapie prac nad konstytucją była dyskusja przybierająca niejednokrotnie formę sporu o wartości, a jednym z jej elementów były problemy dotyczące zależności ius i lex. W tym kontekście poszukiwano i odwoływano się do europejskiego dziedzictwa prawnego, do takich pojęć, jak tożsamość europejska, wspólne europejskie dziedzictwo prawne. Głównym zatem wyzwaniem dla wszystkich państw postsocjalistycznych stała się potrzeba „odkodowania”, przybliżania pojęcia „wspólne dziedzictwo prawne”, co stało się swoistym mitem założycielskim w nowych demokracjach Europy Środkowej. W tym kontekście niezwykle ważną rolę odgrywała Komisja Wenecka (utworzona w 1990 r.), która pomagała państwom odkrywać to, co wyrastając ze wspólnej europejskiej tradycji prawnej, stawało się europejskim standardem, a więc wzorcem dla podejmowanych konkretnych rozwiązań prawnych. W sferze zatem kategorii ogólnej tzw. standard europejski postrzegany był jako wartość centralna, a odwoływanie się do niego było ważnym weryfikatorem w procesie dokonywania zmian w wewnętrznym systemie prawnym, a zwłaszcza w procesie zmian konstytucji, zwłaszcza w takich kwestiach, jak zasada państwa prawnego, podział władz, niezależność sądownictwa czy sądowa kontrola konstytucyjności prawa. Pomimo sporów dotyczących konkretnych regulacji ustrojowych istniała zgoda co do tego, że zasady odwołujące się do „aksjologii” poprzedniego systemy nie mogły pretendować do bycia elementem europejskiego dziedzictwa prawnego i tym samym nie mogły stanowić podstawy dla tworzenia nowej konstytucji polskiej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 13-22
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skarga nadzwyczajna jako instrument kontroli zgodności prawomocnych orzeczeń z art. 2 Konstytucji
Extraordinary Complaint as an Instrument for Controlling the Compliance of Final Judgments with Art. 2 of the Constitution of Poland
Autorzy:
Tarnacka, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129848.pdf
Data publikacji:
2022-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
extraordinary control
supreme court
extraordinary complaint
principle of a democratic state ruled by law
kontrola nadzwyczajna
sąd najwyższy
skarga nadzwyczajna
zasada demokratycznego państwa prawnego
Opis:
The Supreme Court is responsible for administering justice through extraordinary control of final court judgments in order to ensure their compliance with art. 2 of the Polish Constitution. In this paper, the research hypothesis is the significance of the functioning of an extraordinary complaint due to the principle of a democratic state ruled by law that it affirms. The research hypothesis was verified by the method of analyzing the functioning of an extraordinary complaint. Considerations on the basis of the judgment of the Supreme Court of May 8, 2019, file ref. no. I NSNc 2/19 allowed to confirm the hypothesis and to draw a conclusion that the protection afforded by the presented control measure is an important instrument for supporting effective administration of justice, and the presented task of the Supreme Court concerning the compliance of judgments with Art. 2 of the Constitution is an important and necessary competence.
Do zadań Sądu Najwyższego należy sprawowanie wymiaru sprawiedliwości poprzez kontrolę nadzwyczajną prawomocnych orzeczeń sądowych w celu zapewnienia ich zgodności z art. 2 Konstytucji RP, gdzie unormowana została zasada demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej. Zadaniem tego środka zaskarżenia jest korygowanie prawomocnych orzeczeń sądowych dotkniętych fundamentalnymi wadami prawnymi, które nie powinny zapaść w demokratycznym państwie prawnym. W niniejszej pracy za hipotezę badawczą przyjęto istotność funkcjonowania skargi nadzwyczajnej z uwagi na afirmowaną przezeń zasadę demokratycznego państwa prawnego. Weryfikacji hipotezy badawczej dokonano za pomocą metody polegającej na analizie funkcjonowania skargi nadzwyczajnej. Rozważania przeprowadzone na przykładzie wyroku Sądu Najwyższego z 8 maja 2019 r., sygn. akt I NSNc 2/19 pozwoliły na potwierdzenie hipotezy i wysnucie wniosku, że ochrona realizowana przez przedstawiony środek kontroli to znaczący instrument wspierania skutecznego wymiaru sprawiedliwości, a zadanie Sądu Najwyższego, jakim jest kontrola nadzwyczajna prawomocnych orzeczeń sądowych w celu zapewnienia ich zgodności z art. 2 Konstytucji RP to ważna i potrzebna kompetencja.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 39-51
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Constitution, Judicial Review, and the Rule of Law in the Jurisprudence of Administrative Courts in Poland
Autorzy:
Marcin, Wiącek,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902997.pdf
Data publikacji:
2019-05-04
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
rule of law
Constitution
administrative courts
Supreme Administrative Court
Constitutional Tribunal
application of the Constitution
judicial review of law
zasada państwa prawnego
Konstytucja
sądy administracyjne
Naczelny Sąd Administracyjny
Trybunał Konstytucyjny
stosowanie Konstytucji
sądowa kontrola konstytucyjności prawa
Opis:
In the light of Article 184 of the 1997 Constitution administrative courts verify the lawfulness of administrative decisions and some other acts of public administration. Furthermore, administrative courts may review the lawfulness, including the compliance with the Constitution, of the so called “enactments of local law” (referred to in Articles 87(2) and 94 of the Constitution). Pursuant to Article 8(2) of the Constitution “The provisions of the Constitution shall apply directly, unless the Constitution provides otherwise”. This constitutional competence is addressed, inter alia, to courts. In practice, administrative courts apply Constitution in three ways: 1) pro-constitutional interpretation of laws, 2) referring the so called questions of law to the Constitutional Tribunal, 3) ruling in a case directly on the basis of a constitutional provision. The provision applied by administrative courts in most cases is Article 2 of the Constitution, which stipulates that “The Republic of Poland shall be a democratic state governed by the rule of law (…)”. The Article is focused on most important cases in which the rule of law principle was applied. Administrative courts, as well as other courts and the Constitutional Tribunal, consider the rule of law principle to be the source of several detailed principles, e.g. the certainty of law, the lex retro non agit principle, the loyalty of the State towards citizens, the citizens’ trust in the State and the law, the principle of proportionality. Each of these principles was referred to in the large number of administrative courts’ judgments as the basis of a ruling. This proves that the Constitution, in particular the rule of law principle, is one of the instruments utilized by administrative courts’ judges in their everyday work.
Źródło:
Studia Iuridica; 2019, 79; 92-106
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 12 listopada 2020 r., sygn. I SA/Gl 539/20
The commentary of the Judgment of the Provincial Administrative Court in Gliwice of November 12, 2020 (I SA/Gl 539/20)
Autorzy:
Brzeziński, Bogumił
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2123416.pdf
Data publikacji:
2022-05-13
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prawo podatkowe
sąd podatkowy
wykładnia prawa
zasada demokratycznego państwa prawnego
podatek od towarów i usług
tax law
tax court
statutory interpretation
rule of law
VAT
Opis:
Glosa poświęcona jest analizie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 12 listopada 2020 r., sygn. I SA/Gl 539/20. Zaaprobowano w niej stanowisko sądu administracyjnego, który uznał niedopuszczalność – w świetle zasady demokratycznego państwa prawnego i wynikającego z tego wymogu lojalności państwa wobec obywatela – sytuacji, w której administracja podatkowa najpierw milcząco przyjmowała deklaracje podatkowe złożone przez podatnika, a po pewnym czasie zakwestionowała je jako niezgodne z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
The commentary is devoted to the analysis of the judgment of the Provincial Administrative Court in Gliwice of November 12, 2020 (I SA/Gl 539/20). The comment endorsed the position of the administrative court, which found inadmissibility in the light of the principle of a democratic state ruled by law and the resulting requirement of state loyalty to the citizen in a situation, where the tax administration first silently accepted tax declarations submitted by the taxpayer, and then – after some time – questioned them as inconsistent with the jurisprudence of the Court of Justice of the European Union.
Źródło:
Kwartalnik Prawa Podatkowego; 2022, 2; 109-118
1509-877X
Pojawia się w:
Kwartalnik Prawa Podatkowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjne podstawy ładu publicznego w administracji w świetle Konstytucji oraz orzecznictwa. Zagadnienia wybrane
Autorzy:
Zdyb, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609461.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
public administration
Polish Constitution
principle of separation of powers
rule of law
right to a fair trial
legislation
legal certainty
human dignity
common good
administracja publiczna
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
zasada podziału władz
zasada państwa prawnego
prawo do sądu
legislacja
pewność prawa
godność człowieka
dobro wspólne
Opis:
The building of the new system of the Republic of Poland requires relevant configuration of public order in administration. Crucial to this are currently: the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997, the verdicts of the Polish Constitutional Tribunal and administrative courts as well as established doctrine. In this regard, what is required is the precise identification of key standards, principles and values. The letter undoubtedly necessitates the analysis of the principle of separation of powers, the rule of law, the right to a fair trial, the principle of respect for human dignity and drawing attention to the dysfunctionality of the public order. Substantial problems in this domain may be related to law's creation and application, and a clear definition of axiological grounds of the existing legal order. By necessity, in this article only some of them are presented, e.g. concerning indefinite terms, legitimization of law, justice in law, legal security, legal certainty, protection of acquired rights and legitimate expectations, and the principle of appropriate legislation. The aim of the author of this article is to provoke an in-depth debate over the issue connected with search for optimal model of the order in the sphere of public administration in the perspective of new challenges.
Budowa nowego ustroju Rzeczypospolitej Polskiej wymaga odpowiedniego ukształtowania ładu publicznego w administracji. Kluczowe znaczenie w tym zakresie ma aktualnie Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., a także ukształtowane na jej podstawie orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego (jak również sądów administracyjnych) oraz utrwalone poglądy doktryny. Niezbędne w tym zakresie staje się dokonanie identyfikacji podstawowych standardów, zasad i wartości. Wiąże się to niewątpliwie z koniecznością analizy m.in.: zasady podziału władz, zasady państwa prawnego, prawa do sądu, problemu poszanowania godności człowieka oraz zwrócenia uwagi na zagadnienie dysfunkcjonalności ładu publicznego. Istotne problemy w tym kontekście wiązać się mogą z tworzeniem i stosowaniem prawa oraz z wyraźnym określeniem aksjologicznych podstaw obowiązującego porządku prawnego. Z konieczności w artykule prezentowane są tylko niektóre nich, np. związane z zagadnieniami pojęć niedookreślonych, legitymizowaniem prawa, sprawiedliwością w prawie, bezpieczeństwem prawnym, pewnością co do prawa, ochroną praw nabytych i maksymalnie ukształtowanych ekspektatyw oraz naruszeniem zasad przyzwoitej legislacji. Zamiarem autora opracowania jest sprowokowanie pogłębionej dyskusji nad zagadnieniem związanym z poszukiwaniem optymalnego modelu ładu w sferze administracji publicznej w perspektywie nowych wyzwań.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2017, 64, 1
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granice interpretacji zasady demokratycznego państwa prawnego
Limits of the interpretation of the democratic rule of law principle
Autorzy:
Bałaban, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692914.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Constitutional Tribunal
democratic rule of law
principle of budgetary equilibrium
postponement of decisions of the Constitutional Tribunal
Trybunał Konstytucyjny
zasada demokratycznego państwa prawnego
zasada równowagi budżetowej
odraczanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego
Opis:
Article 2 of the Constitution of the Republic of Poland contains a provision with an overwhelming normative potential, which was already known at the time of its introduction (29 December 1989) into the Constitution of the Polish People’s Republic and its continuation in an unchanged form in a newly adopted constitutional act on 2 April 1997. In 1989 it was supposed to become an ‘antidote’ to the doctrine of the ideologisation of the Constitution, replacing the rule that ‘The People’s Republic of Poland is a socialist state’ contained in Article 1 of the Constitution. In 1997, its revolutionary role was replaced by the role of the legal value, understood in two ways. Firstly, it was supposed to be the basis for a system of detailed principles, tools and guarantees necessary to build an efficient democratic and just state. Secondly, it was supposed to create a presumption of the dominance of such an idea and be a source of exponential interpretations that would supplement and improve the functioning of a new, classical formula of the state. The three-component constitutional formula of the rule of law, democracy and justice means the coupling of legal and axiological tools in defence of the state, nation and citizens (individuals). Its division into threeseparate elements (the rule of law, a democratic state, a just state), encountered in constitutional law textbooks, weakens this formula and also diminishes the importance of its three derivatives. The democratic and ‘justice’ element of this principle, if we are to seek its own separate, independent meanings, is developed in further principles and norms of the Constitution. An important question as to the scope of the effect of broad interpretations of the principle of a democratic rule of law is the search for interpretations that are erroneous and burdened with consequences. Thisgroup, I believe, includes the problem of the Constitutional Tribunal postponing the entry into force of decisions declaring the loss of validity of a binding normative act contrary to an act of higher legal force and the problem of the significance of the principle of budgetary equilibrium for the case-law of the Constitutional Tribunal.
Artykuł 2 Konstytucji RP zawiera przepis o nader znacznym potencjale normatywnym, co było wiadome w chwili jego wprowadzania (29 grudnia 1989) do Konstytucji PRL i utrzymania go w niezmienionej formie w nowo uchwalonym 2 kwietnia 1997 r. akcie konstytucyjnym. W 1989 r. miał się stać „odtrutką” na doktrynę ideologizacji konstytucji, zastępując zawartą w art. 1 dotychczasową zasadę „PRL jest państwem socjalistycznym”. W 1997 r. jego dotychczasową rewolucyjną rolę zastąpiła rola wartości prawnej dwojako rozumianej. Po pierwsze, miał być podstawą systemu szczegółowych zasad, narzędzi i gwarancji niezbędnych do budowy sprawnego demokratycznego i sprawiedliwego państwa. Po drugie, miał stwarzać domniemanie dominowania takiej idei i być źródłem interpretacji wykładniczych uzupełniających i usprawniających funkcjonowanie nowej, klasycznej formuły państwa. Trójskładnikowa konstytucyjna formuła państwa prawnego, demokratycznego i sprawiedliwego oznacza sprzężenie narzędzi prawnych i aksjologicznych w obronie państwa, Narodu i obywateli (jednostek). Jej rozbicie na trzy oddzielne elementy (państwo prawne, państwo demokratyczne, państwo sprawiedliwe), spotykane w podręcznikach prawa konstytucyjnego, osłabia tę formułę, a także umniejsza znaczenie trzech jej pochodnych. Element demokratyczny i „sprawiedliwościowy” omawianej zasady, jeśli mielibyśmy poszukiwać jego odrębnych, samoistnych znaczeń, rozwinięty jest w dalszych zasadach i normach Konstytucji. Istotnym pytaniem co do zakresu konsekwencji szerokich zabiegów interpretacyjnych zasady demokratycznego państwa prawnego jest poszukiwanie interpretacji błędnych i zarazem brzemiennych w konsekwencje. Do tej grupy należy, jak sądzę, problem odraczania przez Trybunał Konstytucyjny wejścia w życie wyroków o utracie mocy obowiązującej aktu normatywnego sprzecznego z aktem o wyższej mocy prawnej oraz znaczenia dla orzecznictwa Trybunału zasady równowagi budżetowej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 53-59
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
UWAGI NA TEMAT SPRAWIEDLIWOŚCI PROCEDURALNEJ MODELU SKARGI NA PRZEWLEKŁOŚĆ POSTĘPOWANIA KARNEGO
SOME REMARKS ON THE PROCEDURAL FAIRNESS OF A COMPLAINT AGAINST EXCESSIVE LENGTH OF CRIMINAL PROCEEDINGS
Autorzy:
Ochnio, Ariadna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693143.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
complaint against the excessive lengthiness of proceedings
procedural justice
principle of democratic state ruled by law
the Treasury
adversarial proceedings
right to appeal a judgment
skarga na przewlekłość postępowania
sprawiedliwość proceduralna
zasada demokratycznego państwa prawnego
Skarb Państwa
kontradyktoryjność
prawo do zaskarżenia orzeczenia
Opis:
The paper discusses a model of proceedings initiated by a complaint against excessive length of criminal proceedings introduced in the Act of 17 June 2004 on a complaint against violation of a party’s right to have a case examined without undue delay preparatory and judicial proceedings (Journal of Laws 2004, No. 179, item. 1843 as amended). A legislative solution which does not provide for the possibility of appeal against a judgment on lengthiness raises the question of the constitutionality and procedural fairness of such regulation. Moreover, it is unclear whether such a solution was intentional, or is the result of so-called legislative ‘omission’. The existence of the right to appeal against the judgment is a consequence of the choice between the model of incidental proceedings and proceedings on the merits, which reflects the jurisprudence of the Constitutional Court (Trybunał Konstytucyjny) and the Supreme Court. The civil law structure of the State Treasury for the purposes of liability for damages used in the Act, together with a simultaneous limitation of the application of elements of adversarial proceedings, makes the position of the Treasury in the course of the proceedings rather problematic. The existing law requires amendments towards an increased involvement of the contradictory elements. Recognition of the current model of proceedings based on the auxiliary principle of the rapidity as satisfactory would be highly inappropriate in light of the guiding principles of the Polish criminal procedure.
Artykuł traktuje o modelu postępowania zainicjowanego skargą na przewlekłość postępowania karnego, który został ukształtowany w ustawie z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. 2004, Nr 179, poz. 1843 ze zm.). Rozwiązanie legislacyjne nieprzewidujące możliwości zaskarżenia orzeczenia w przedmiocie przewlekłości budzi wątpliwości natury konstytucyjnej i rodzi pytanie, czy ukształtowana w ten sposób procedura jest sprawiedliwa. Ponadto niejasne jest, czy rozwiązanie takie było zabiegiem celowym, czy też stanowi wynik tak zwanego „pominięcia” legislacyjnego. Istnienie prawa do zaskarżenia orzeczenia jest konsekwencją wyboru między modelem postępowania wpadkowego a pierwotnego, co odzwierciedla orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego oraz Sądu Najwyższego. Zastosowana w ustawie cywilnoprawna konstrukcja Skarbu Państwa dla potrzeb odpowiedzialności odszkodowawczej, przy jednoczesnym ograniczeniu kontradyktoryjności, sprawia, że pozycja Skarbu Państwa w toku postępowania jest problematyczna. Zmiany w ustawie powinny podążać w kierunku większej kontradyktoryjności. Uzasadnienie obecnego modelu, opartego na zasadzie pomocniczej szybkości postępowania, jest wysoce niewystarczające w świetle naczelnych zasad polskiego procesu karnego.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2012, 74, 4; 51-63
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Principle of Appropriate vacatio legis as an Element of the Principle of Protection of Citizens’ Trust in the State and the Law it Makes
Autorzy:
Stefaniuk, Małgorzata Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618529.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
constitutional principle of law
principle of appropriate vacatio legis
principle of democratic state under the rule of law
principle of protection of citizens’ trust in the state and the laws it establishes
legal security
konstytucyjna zasada prawa
zasada odpowiedniego vacatio legis
zasada demokratycznego państwa prawnego
zasada ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez to państwo prawa
bezpieczeństwo prawne
tradycja kulturowo-prawna
Opis:
The issue concerning the principles of constitutional law has a special dimension because their role is not confined only to this branch of law. They are the principles of the whole legal order. The doctrine of constitutional law deals with the problems of law principles, yet its representatives have highly divergent views on many questions, in particular regarding the constitutional principle of law, the catalogue of principles, or their ontological status. The subject of interest of constitutionalists is first of all the content analysis of individual constitutional principles. Many questions are left to law theorists, the reference to the findings of the Polish law theory or to concepts defined as “external” (developed within the world’s law theory and philosophy) being comparatively rare. The law doctrine and judicial decisions regard the principle of appropriate vacatio legis as a constitutional one. It was derived by the Polish Constitutional Tribunal from the principle of democratic state under the rule of law through the principle of protection of citizens’ trust in the state and the laws it establishes. Although this principle is not explicitly expressed in Poland’s Constitution of 2nd April 1997, its position as a constitutional principle is not challenged. The principle of appropriate vacatio legis satisfies the requirements of the doctrine expected from law principles, it has a strong axiological justification associated with the need to ensure legal security, and it is deeply rooted in cultural-legal tradition.
Problematyka zasad prawa konstytucyjnego ma wymiar szczególny, gdyż ich rola nie ogranicza się wyłącznie do tej gałęzi prawa. Są one jednocześnie zasadami całego porządku prawnego. Doktryna prawa konstytucyjnego podejmuje problematykę zasad prawa, jednak w wielu kwestiach wśród jej przedstawicieli panuje znaczna rozbieżność poglądów, zwłaszcza odnośnie do pojęcia konstytucyjnej zasady prawa, katalogu zasad czy ich statusu ontologicznego. Przedmiotem zainteresowania konstytucjonalistów jest przede wszystkim analiza treściowa poszczególnych zasad konstytucyjnych. Wiele kwestii jest pozostawionych teoretykom prawa, przy czym powoływanie się na ustalenia polskiej teorii prawa czy na koncepcje określane jako „zewnętrzne” (opracowane w ramach światowej teorii i filozofii prawa) ma miejsce stosunkowo rzadko.Za konstytucyjną zasadę prawa doktryna prawa i orzecznictwo uważają zasadę odpowiedniego vacatio legis. Została ona wyprowadzona przez polski Trybunał Konstytucyjny z zasady demokratycznego państwa prawnego za pośrednictwem zasady ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez to państwo prawa. Chociaż nie jest to zasada expressis verbis wyrażona w Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., jej pozycja jako zasady konstytucyjnej nie jest kwestionowana. Zasada odpowiedniego vacatio legis spełnia wymagania stawiane przez doktrynę zasadom prawa, ma silne uzasadnienie aksjologiczne wiążące się z potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa prawnego oraz mocne zakorzenienie w tradycji kulturowo-prawnej.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 1
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sądy konstytucyjne w państwach Kaukazu Południowego (Armenia, Azerbejdżan, Gruzja)
Constitutional Courts in the South Caucasus (Armenia, Azerbaijan, Georgia)
Autorzy:
Czachor, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2189149.pdf
Data publikacji:
2023-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
principle of a democratic state ruled by law
post-Soviet constitutionalism
constitutional judiciary
comparative constitutional law of the post-Soviet states
political systems of the South Caucasus states
zasada demokratycznego państwa prawnego
konstytucjonalizm postradziecki
sądownictwo konstytucyjne
konstytucyjne prawo porównawcze państw postradzieckich
ustroje państw Kaukazu Południowego
Opis:
The functioning of the constitutional courts is a European standard, widely accepted also in post-Soviet countries. The following paper looks at the basic legal provisions of the constitutional courts in Armenia, Azerbaijan, and Georgia from a comparative perspective. While Armenia and Georgia undertake some democratic reforms, Azerbaijan remains a consolidated autocracy, what justifies such comparisons. It argues that despite being in line with European practice, there is no one model of a South Caucasus of the constitutional judiciary. The most important differences affect the nomination of judges, the scope of competencies, and the subjects eligible to submit the complaints. The study did not confirm the hypothesis that the model of the constitutional judiciary in Azerbaijan, as an authoritarian state, differs significantly from the more democratic models of Armenia and Georgia.
Funkcjonowanie wyodrębnionych organów sądownictwa konstytucyjnego jest w Europie obecnie powszechnym standardem, również w państwach postradzieckich. Poniższy artykuł jest próbą ogólnego spojrzenia na ustrój sądów konstytucyjnych w Armenii, Azerbejdżanie i Gruzji. O ile Armenia i Gruzja podejmują demokratyczne reformy, Azerbejdżan pozostaje skonsolidowaną autokracją, co uzasadnia podjęcie porównania istniejących tam rozwiązań. Wskazano, że ich rozwiązania są zgodne z europejską praktyką, aczkolwiek nie ma tam jednolitego modelu. Różnice dotyczą sposobu wyboru sędziów, zakresu kompetencji sądów i podmiotów uprawnionych do składania skarg. Nie znalazła potwierdzenia hipoteza, że model azerbejdżański, jako funkcjonujący w państwie autorytarnym, będzie znacząco różnić się od rozwiązań obowiązujących w Armenii i Gruzji.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 1(71); 77-88
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The concept of the State of Law
Pojęcie państwa prawnego
Autorzy:
Oniszczuk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1185238.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
democratic state ruled by law
rule of law
legitimacy
legalism
law-abiding state principles
the principle of trust in the state and the law
demokratyczne państwo prawne
porządek prawny
praworządność
legalizm
zasada zaufania jednostki do państwa i prawa
zasady państwa prawnego
Opis:
Political systems of various states are currently described as the rule of law states, lawabiding states, democratic states ruled by law, lawful states, or law-governed states? Mostly, it is noticed that the states ruled by law are characterized by the fact that the power is exercised by the set of abstract principles which govern the conduct of all people (a general norm) by equal rules, in opposition to the state governed by people (the order of an individual or group of individuals). Such a state acts on the basis of law and within its limits. The above statement corresponds with the apprehension of the law-abiding state. The law observing state is formally characterized by functioning on the basis of, and within the limits of law whereas its substantial dimension means that the law is equal (equal for everyone). This description is not sufficient to characterize the rule of the law state. It is only a fragment of even broader concept of the democratic state ruled by law.
Współcześnie ustroje wielu państw są opisywane jako ustroje państw prawnych, praworządnych czy demokratycznych państw prawnych. Zwykle zauważa się, że cechą państwa prawnego, inaczej niż w wypadku państwa rządzonego przez ludzi (np. rozkaz jednostki), jest to, że władzę sprawuje system abstrakcyjnych reguł, które kierują postępowaniem wszystkich ludzi (generalna norma) na jednakowych zasadach. Takie państwo działa na podstawie i w granicach prawa. Powyższe stwierdzenie odpowiada w zasadzie pojmowaniu państwa praworządnego. Państwo praworządne formalnie cechuje bowiem działanie na podstawie i w granicach prawa, zaś jego wymiar materialny oznacza, że prawo jest jednakowe (równe) dla wszystkich. Opis ten nie wystarczy dla scharakteryzowania państwa prawnego. Jest więc też tylko fragmentem opisu jeszcze szerszej koncepcji, jaką jest demokratyczne państwo prawne.
Źródło:
Studia z Polityki Publicznej; 2015, 2, 2(6); 57-77
2391-6389
2719-7131
Pojawia się w:
Studia z Polityki Publicznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies